Zasady nauczania

Zasady nauczania to ogólne normy postępowania dydaktycznego określające

sposoby realizacji celów kształcenia i wychowania.
Inna definicja mówi o tym, że zasady nauczania to ogólne normy postępowania
dydaktycznego nauczyciela i działalność uczniów wynikające z podstawowych
prawidłowości procesu dydaktycznego, których przestrzeganie zapewni lepszą
realizację zakładanych celów kształcenia. Według Marii Kwiatkowskiej w
edukacji przedszkolnej najważniejsze są następujące zasady: zasada
zaspokojenia potrzeb dziecka, zasada aktywności, zasada indywidualizacji,
zasada organizowania życia społecznego dzieci, zasada integracji.

Zasada integracji - Przedszkole ma możność wywierania zintegrowanych

wielostronnych wpływów na rozwój dzieci, organizując całość ich życia i czasu,
który spędzają w tej placówce. Zasada integracji ukazuje konieczność liczenia
się w każdej sytuacji ze współzależnością rozwoju somatycznego i psychicznego
dziecka, wpływem zdrowia i dobrego samopoczucia na jego zachowanie, jak
również na wpływem przeżyć emocjonalnych zabawy i innych form aktywności
na funkcjonowanie dziecięcego organizmu. Z drugiej strony zasada ta postuluje
harmonijne oddziaływanie na rozwój przez łączenie różnych dziedzin
wychowania, a także integrację treści wychowania i kształcenia. Szkodliwa jest
bowiem jednostronność wychowaniu dzieci, a zwłaszcza zaniedbywanie
rozwoju emocjonalnego i społecznego.
zasada zaspokojenia potrzeb dziecka - Jednym z ważnych źródeł aktywności
dziecka w wieku przedszkolnym są potrzeby, które pobudzają procesy
motywacyjne do działania. Kształtują się 2 rodzaje potrzeb: organiczne,
zaspokajanie dzięki opiece dorosłych i psychologiczne, które stanowią składnik
osobowości. W wieku przedszkolnym potrzeby te są na ogół silne i żywe.
Zmienia się tylko sytuacja , w której dana potrzeba jest przez przedszkolaka
odczuwana w związku z kształtowaniem się nowych nastawień i oczekiwań.
Potrzeby bezpieczeństwa, zależności, uznania, miłości, osiągnięć mogą być
zaspokajane lub nie zaspokajane. Działania zgodne z zasadą zaspokajania
potrzeb wpływają na dobre samopoczucie fizyczne, psychiczne i społeczne
przedszkolaków, a więc i na ich zdrowie. Stanowią warunek osiągnięcia
pozytywnych efektów pracy wychowawczej w placówce. Duże znaczenie
przypisuje się czynnością opiekuńczo wychowawczym nauczycieli. Ich
zadaniem jest zabezpieczenie tych potrzeb. Serdeczne i przychylne traktowanie
dziecka wzbudza jego zaufanie, wytwarza poczucie akceptacji i wiary we
własne siły. Potrzeby biologiczne, emocjonalno- społeczne, miłości i uznania
ruchu i działania, poznawanie świata, nawiązywanie kontaktów społecznych,
osiągnięć w zespole umożliwiają dalszy prawidłowy rozwój przedszkolaków w
połączeniu z kulturą życia codziennego różnymi formami działalności i ekspresji
oraz zainteresowań sztuką.
Zasada aktywności - Stanowi jedną z najważniejszych norm w procesie
edukacyjnym dzieci. Poznają one otaczający świat i siebie, przeżywają różne
sytuacje, nabywają wiele umiejętności praktycznych. Wyróżniamy aktywność
intelektualną, emocjonalną i praktyczną. Pierwsza zmierza do poznawania
świata, druga związana jest z wartościami ich kształtowaniem, trzecia to
przekształcanie rzeczywistości. Wszystkie rodzaje wzajemnie są powiązane i
tworzą spójną całość. Aktywność przedszkolaka oparta jest na myśleniu,
odkrywaniu, przeżywaniu i działaniu, stanowi warunek skuteczności
wychowania w każdej dziedzinie, zarówno w sferze wychowania zdrowotnego,
jak i społeczno- moralnego, umysłowego a także estetycznego. Przedszkole
rozwija tę cechę w trakcie zabaw, zajęć, twórczości artystycznej, pracy i nauki
dziecka. Staje się ono kreatywnym uczestnikiem wychowania, współdziałający z
nauczycielem. Czynna postawa dziecka sprzyja rozwijaniu jego inicjatywy,
motywacji, odkrywczości i twórczej działalności. Aktywność staje się dla
nauczycielki czułym barometrem. Świadczy ona bądź o ożywieniu i gotowości
do działania, bądź o zmęczeniu, złym samopoczuciu, przykrych przeżyciach oraz
nudzie. Stosując tę zasadę, należy uwzględnić potrzeby i zainteresowania
przedszkolaków, odwoływać się do ich doświadczeń, wyrabiać potrzebę
autoedukacji, wykorzystywać metody aktywizujące, motywować do wysiłku.
Dziecko odczuwa potrzebę bycia ciągle zajętym i o tym należy pamiętać.
Zasada indywidualizacji - Wskazuje na konieczność otoczenia troską każdego
dziecka i na gotowość nauczyciela do nawiązania z nim indywidualnych
kontaktów. Kontakty te powinny stanowić naczelną zasadę pracy z
najmłodszymi. Każdy z nich jest indywidualnością, które wymaga poznania w
celu kierowania dalszym rozwojem oraz zaspokojenia podstawowych potrzeb
psychicznych i społecznych. Ma być traktowane jako indywidualność. Metody
postępowania pedagogicznego powinny być dostosowane do potrzeb i
możliwości dziecka, wynikających z różnic indywidualnych. Każde dziecko
oczekuje od nauczyciela czegoś innego. Różnice dotyczą cech fizycznych
wyglądu zewnętrznego, właściwości psychicznych. Pracując z grupą
przedszkolaków, należy dostrzegać ich indywidualne możliwości i stopniować
poziom wymagań. Przede wszystkim różnicować treści kształcenia i tempo
pracy. Zasada indywidualizacji oznacza także potrzebę rozwijania zamiłowań i
uzdolnień właściwych danemu dziecku. Przedszkole posiada optymalne
warunki sprzyjające sposobom poznawania dziecka, jego właściwości
psychicznych są to: czas przeznaczony na zajęcia dowolne, zorganizowane,
kontakty nauczyciela z przedszkolakami i ich rodzicami, zabawy, gry, spacery i
wycieczki, uroczystości i inne imprezy.
Zasada organizowania życia społecznego dzieci - Jednym celów wychowania
przedszkolnego jest na uczenie dzieci dobrego życia społecznego. Jego
skuteczność zależy od właściwej organizacji życia społecznego w grupie
przedszkolnej i kierowania doświadczeniem społecznym przedszkolaków.
Działając w myśl tej zasady nauczyciele wprowadzają normy społeczno-
moralne, obowiązujące zbiorowości przedszkolnej, zmierzając do tego, aby
dzieci je akceptowały i przestrzegały w swoim postępowaniu. Bardzo ważne
jest, aby dzieci nauczyły się pełnienia ról społecznych oraz wzajemnego
współdziałania z rówieśnikami.