Professional Documents
Culture Documents
Metody 3. U
trwalanie pojęcia okręgu jako zbioru punktów
• gra dydaktyczna równo oddalonych od środka okręgu (10 min)
• Zad. 1 i 2 s. 8 z podręcznika – uczniowie wskazani
przez nauczyciela wymieniają opisane punkty.
Formy pracy • Zad. 4 s. 76 ze zbioru zadań – praca indywidualna,
• praca indywidualna sprawdzenie rozwiązań w parach.
• praca w parach
4. Obliczanie promienia (10 min)
• praca w grupach
• Zad. 6 i 7 s. 9 z podręcznika – chętni uczniowie roz-
• praca z całą klasą
wiązują zadania na tablicy.
• Zad 2 i 3 s. 76 ze zbioru zadań – praca samodzielna.
Środki dydaktyczne Nauczyciel sprawdza, czy wszyscy uczniowie mają
• kartki gładkiego papieru, linijki i kolorowe pisaki takie same rozwiązania.
• zadania (załączniki 1 i 2)
Faza podsumowująca (5 min)
• sznurki o długościach od 1 m do 3 m lub taśmy kra-
wieckie • Uczniowie wykonują ćwiczenie z załącznika 1.
• zbiór zadań Matematyka z kluczem, klasa 6 • Uczniowie odpowiadają na pytania:
–– Czym zajmowaliśmy się na dzisiejszej lekcji?
Przebieg zajęć –– W jaki sposób można wyznaczyć zbiór punktów, któ-
rych odległość od danego punktu A jest równa 2 cm?
Lekcja 1 • Zadanie pracy domowej.
Faza wprowadzająca (5 min) Zad. 3, 6 i 8 s. 72–74 w zeszycie ćwiczeń (zad. 4–6
w karcie pracy Radzę sobie coraz lepiej IV.1).
Temat lekcji: Odległość od punktu Zad. 5 s. 9 z podręcznika.
• Czynności organizacyjno-porządkowe.
• Podanie tematu lekcji i omówienie jej przebiegu: Lekcja 2
Na tej lekcji powtórzymy pojęcia związane z okręgiem
i kołem. Faza wprowadzająca (5 min)
Temat lekcji: Odległość punktu od prostej
Faza realizacyjna • Czynności organizacyjno-porządkowe.
1. Na dobry początek (5 min) • Sprawdzenie pracy domowej.
• Uczniowie czytają instrukcję gry Trafi – nie trafi?
• Podanie tematu lekcji i omówienie jej przebiegu:
ze s. 6 z podręcznika i wykonują ćwiczenie, poprzez
Na tej lekcji będziemy wyznaczać odległość punktu
które doskonalą umiejętność szacowania odległości
od prostej.
i utrwalają rozumienie okręgu jako zbioru punktów
równo oddalonych od środka okręgu.
Figury geometryczne 33
Załącznik 1
Na boisku stoi dziesięciu piłkarzy. Podaj imiona chłopców, którzy stoją w takiej samej odległości
od Franka jak Janek.
Jurek
Karol
Janek
Antek Franek
Olek
Paweł
Kuba Marek
Załącznik 2
przystań
droga
34 Scenariusze lekcji
Załącznik 1
b) Suma długości dowolnych dwóch boków trójkąta jest zawsze od długości trze-
ciego boku.
.
38 Scenariusze lekcji
Cele ogólne z podręcznika, wymieniają cechy poszczególnych grup
czworokątów, np.: suma kątów czworokąta jest równa
• w ykorzystywanie i tworzenie informacji 360°, trapez to czworokąt, który ma co najmniej jedną
• w ykorzystywanie i interpretowanie reprezentacji parę boków równoległych, …. Omawiając wybrany
• rozumowanie i argumentacja czworokąt, uczniowie wskazują go na ekranie.
• Nauczyciel zwraca uwagę na to, aby wymieniony zo-
Cele szczegółowe stał również deltoid. Omawia jego własności – wspo-
Uczeń: mina, że jedna z jego przekątnych jest osią symetrii
• wskazuje boki, kąty, wierzchołki i przekątne czwo- figury.
rokąta • Zad. 1 s. 36 z podręcznika – uczniowie wspólnie wy-
• rozpoznaje czworokąty konują zadanie.
• opisuje własności różnych typów czworokątów
• r ysuje czworokąty o zadanych bokach 2. W łasności czworokątów – praca w grupach(15 min)
• podaje, ile wynosi suma kątów wewnętrznych czwo- • Nauczyciel dzieli uczniów na cztery zespoły: I – Pro-
rokąta stokąty, II – Równoległoboki, III – Trapezy, IV – Del-
• podaje własności przekątnych poszczególnych czwo- toidy. Każdy zespół otrzymuje kopertę z karteczka-
rokątów mi, na których zapisane są własności czworokątów
• oblicza miary kątów w czworokątach (załącznik 1) oraz kartkę w formacie A4. Uczniowie
• klasyfikuje czworokąty według podanego kryterium rysują na kartce różne czworokąty należące do grupy
• rozwiązuje zadania dotyczące obwodów czworokątów figur określonej przez nazwę zespołu. Pod każdym
narysowanym czworokątem przyklejają odpowiednie
karteczki z własnościami.
Metody • Nauczyciel przyczepia do tablicy kartki przygotowa-
• p raca z podręcznikiem ne przez zespoły. Reprezentant każdego zespołu oma-
• g ra dydaktyczna wia własności swojej grupy czworokątów. W miarę
• pogadanka potrzeby uczniowie z innych zespołów uzupełniają
prezentację. Nauczyciel ocenia pracę uczniów.
Formy pracy
3. Obliczanie miar kątów czworokątów (12 min)
• raca indywidualna
p • Zad. 3 i 4 s. 85 ze zbioru zadań – wskazani ucznio-
• praca w parach wie zapisują rozwiązania na tablicy, powołując się
• praca w grupach na własności kątów deltoidu i równoległoboku.
• praca z całą klasą • Zad. 8 i 12 s. 86 ze zbioru zadań – chętni uczniowie
rysują na tablicy opisane figury i obliczają kąty.
Środki dydaktyczne
Faza podsumowująca (3 min)
• artki w formacie A4
k
• magnesy, taśma klejąca • Zadanie pracy domowej.
• 8 kartek z rysunkami i nazwami czworokątów Zad. 2, 3 i 6 s. 82–84 w zeszycie ćwiczeń (zad. 4–10
• zestaw karteczek z własnościami czworokątów (za- w karcie pracy Radzę sobie coraz lepiej IV.4).
łącznik 1) Zad. 7 s. 86 ze zbioru zadań.
• zbiór zadań Matematyka z kluczem, klasa 6
Lekcja 2
Przebieg zajęć Faza wprowadzająca (5 min)
Lekcja 1 Temat lekcji: Czworokąty – obliczenia związane
z bokami, przekątnymi i obwodami
Faza wprowadzająca (5 min) • Czynności organizacyjno-porządkowe.
Temat lekcji: Czworokąty • Sprawdzenie pracy domowej.
• Czynności organizacyjno-porządkowe. • Podanie tematu lekcji i omówienie jej przebiegu.
• Sprawdzenie pracy domowej.
• Przeprowadzenie kartkówki IV.3 (opcjonalnie). Faza realizacyjna
• Podanie tematu lekcji i omówienie jej przebiegu: 1. Rysowanie czworokątów (10 min)
Na tej lekcji powtórzymy wiadomości dotyczące czworo- • Zad. 2 i 10 s. 36–37 z podręcznika. Uczniowie pracu-
kątów – omówimy rodzaje czworokątów i ich własności. ją samodzielnie. Sprawdzają rozwiązanie w parach.
Poznamy deltoid. Będziemy obliczać kąty w czworoką- Nauczyciel sprawdza poprawność i staranność wy-
tach. konanych rysunków.
• Z
ad. 5 i 10 s. 86 ze zbioru zadań – uczniowie samo- • Zad. 14 s. 37 z podręcznika – dla chętnych uczniów.
dzielnie rozwiązują zadania. Chętny uczeń odczytuje
rozwiązanie. Faza podsumowująca (5 min)
• Ocena pracy uczniów na lekcji.
3. Obliczanie długości boków czworokątów (15 min) • Zadanie pracy domowej.
• Zad. 13 i 14 s. 87 ze zbioru zadań – uczniowie wykonu- Zad. I–IV Czy już umiem? s. 38 z podręcznika.
ją rysunki pomocnicze, wspólnie analizują zadania. Zad. 5 i 7 s. 83–84 w zeszycie ćwiczeń (zad. 2, 3 i 11
Chętny uczeń zapisuje rozwiązanie na tablicy. w karcie pracy Radzę sobie coraz lepiej IV.4).
• Zad. 6 s. 36 z podręcznika – uczniowie rozwiązują
zadanie samodzielnie. Poprawne rozwiązanie na-
uczyciel nagradza oceną.
Lekcja 1 Lekcja 2
Faza wprowadzająca (5 min) Faza wprowadzająca (5 min)
Temat lekcji: Pole równoległoboku • Temat lekcji: Pole rombu i deltoidu
• Czynności organizacyjno-porządkowe. • Czynności organizacyjno-porządkowe.
• Sprawdzenie pracy domowej. • Sprawdzenie pracy domowej.
• Podanie tematu lekcji i omówienie jej przebiegu: • Podanie tematu lekcji i omówienie jej przebiegu:
Na tej lekcji powtórzymy wiadomości na temat wyso- Na tej lekcji przypomnimy sobie dwa sposoby obliczania
kości równoległoboku oraz przypomnimy sobie, jak się pola rombu oraz nauczymy się obliczać pole deltoidu.
oblicza pole równoległoboku.
Faza realizacyjna
Faza realizacyjna
1. Pole rombu (15 min)
1. Na dobry początek (5 min) • Nauczyciel daje każdemu uczniowi romb wycięty
• Uczniowie wykonują ćwiczenie Jaka to figura? ze z kolorowego papieru. Uczniowie rozcinają figurę
s. 39 z podręcznika – układają różne figury z jedna- na części i układają z nich prostokąt. Przypominają
kowych trójkątów prostokątnych. Zauważają, że pola wzór na pole rombu: P = a ∙ h.
figur ułożonych z tych samych części są równe.
• Uczniowie analizują rysunek i tekst dotyczący rombu
2. Wysokości równoległoboku (10 min) ze s. 41 z podręcznika. Przypominają wzór na pole
1
• Nauczyciel rozdaje uczniom po dwa równoległoboki rombu: P = 2 · d1 ∙ d2.
wycięte z kolorowego papieru. Wzór równoległobo- • Uczniowie poszukują innego uzasadnienia wzoru
1
ków zawiera załącznik 1. Uczniowie wklejają figury P = 2 · d1 ∙ d2. Nauczyciel pomaga uczniom, wskazując
do zeszytu, oznaczają boki literami a i b. W każdym możliwość podziału rombu na dwa trójkąty, których
z równoległoboków rysują dwie wysokości poprowa- wspólną podstawą jest jedna z przekątnych, a wy-
dzone z tego samego wierzchołka – w jednym rów- sokością każdego z nich połowa drugiej przekątnej.
noległoboku obie wysokości są opuszczone na boki, • Chętny uczeń przypomina własności rombu (przekąt-
w drugim jedna z wysokości – na przedłużenie boku. ne są prostopadłe i dzielą się na połowy). Uczniowie
rysują na kartce w kratkę dowolny romb, zaczynając
3. Pole równoległoboku (10 min)
od narysowania przekątnych. Nauczyciel zwraca uwa-
• Nauczyciel daje każdemu uczniowi równoległobok
gę na konieczność starannego wykonania rysunku.
wycięty z kolorowego papieru. Uczniowie rozcina-
Uczniowie mierzą boki i wysokości, a następnie obli-
ją figurę w taki sposób, aby uwidocznić, że pole
czają dwukrotnie pole rombu, stosując oba poznane
równoległoboku oblicza się w znany już im sposób:
wzory, i porównują wyniki. Nauczyciel prosi o poda-
P = a ∙ ha lub P = b ∙ hb. Cięcie należy wykonać
wanie wyników. Uczeń, który uzyskał najbardziej zbli-
wzdłuż dowolnego odcinka prostopadłego do równo-
żone wartości otrzymuje tytuł mistrza dokładności.
ległych boków, czyli tak, aby z otrzymanych części
równoległoboku można było ułożyć prostokąt. 2. Pole deltoidu (10 min)
• Uczniowie rysują na kartce w kratkę dowolny równo • Chętny uczeń rysuje na tablicy czworokąt, którego
ległobok. Nauczyciel zwraca uwagę na konieczność przekątne są prostopadłe, a punkt przecięcia prze-
starannego wykonania rysunku. Uczniowie prowa- kątnych dzieli tylko jedną z nich na połowy. Nauczy-
dzą z jednego wierzchołka dwie wysokości opusz- ciel przypomina, co to jest deltoid.
czone na różne podstawy. Mierzą boki i wysokości, • Uczniowie analizują rysunki i tekst dotyczący delto-
a następnie obliczają dwukrotnie pole równoległo- idu i kwadratu ze s. 41 z podręcznika. Poznają wzór
boku, obierając różne boki za podstawy, i porównują 1
na pole deltoidu: P = 2 · d1 ∙ d2.
oba wyniki. Nauczyciel prosi o podawanie wyników.
Uczeń, który uzyskał najbardziej zbliżone wartości, 3. Rozwiązywanie zadań (10 min)
otrzymuje tytuł mistrza dokładności. • Zad. 6 i 13 s. 88–89 ze zbioru zadań.
Załącznik 1
42 Scenariusze lekcji
Cele ogólne Faza realizacyjna
• ykorzystywanie i tworzenie informacji
w 1. Na dobry początek (3 min)
• Gra Tajemnicze listy ze s. 47 z podręcznika – ucznio-
• w ykorzystywanie i interpretowanie reprezentacji
wie próbują odnaleźć na kopertach wzorce pieczęci
• rozumowanie i argumentacja
przedstawionych na kratce. Chętny uczeń wskazuje
• doskonalenie sprawności rachunkowej koperty, do których nie pasuje żadna pieczęć.
Cele szczegółowe 2. W łasności kratki (3 min)
• K ażdy uczeń otrzymuje kartkę w kartkę. Nauczyciel
Uczeń: prowadzi rozmowę ukierunkowaną na wzajemne
• r ysuje na kratce trójkąty i czworokąty o danych wy- położenie linii kratki, wymiary kratki oraz na tzw.
miarach punkty kratowe.
• przerysowuje figury narysowane na kratce
• zaznacza osie symetrii figur narysowanych na kratce 3. Czworokąty na kratce (14 min)
• odczytuje długości odcinków narysowanych na linii • P raca z podręcznikiem – nauczyciel wspólnie
kratek z uczniami analizuje rysunki figur z podręcznika
• oblicza obwody figur narysowanych na kratce ze s. 48 (Własności kratki) i porównuje możliwość
• stosuje wzory na pola figur płaskich (trójkątów rozpoznania rodzajów czworokątów przedstawionych
i czworokątów) na gładkim tle i na kratce.
• stosuje własności trójkątów i czworokątów do obli- • Uczniowie na wcześniej otrzymanych kartkach
czania pól tych figur w kratkę rysują kwadraty, prostokąty, równoległo-
boki i trapezy zgodnie z poleceniami nauczyciela
– boki czworokątów rysowane wzdłuż boków kratek
Metody lub pomiędzy dowolnymi punktami kratowymi.
• p raca z podręcznikiem • Zad. 5 i 6 s. 89 w zeszycie ćwiczeń (zad. 7 i 8 w kar-
• pogadanka cie pracy Radzę sobie coraz lepiej IV.6) – uczniowie
pracują samodzielnie. Nauczyciel sprawdza pracę
Formy pracy uczniów korzystających z kart pracy Radzę sobie
coraz lepiej.
• p raca indywidualna
• praca w parach 4. Przerysowywanie figur umieszczonych na kratce
• praca z całą klasą (7 min)
• Na geoplanie tablicowym jest umieszczona figura,
której boki zostały zaznaczone gumkami, a wierz-
Środki dydaktyczne chołki – kołkami umieszczonymi w punktach krato-
• artka w kratkę dla każdego ucznia
k wych. Nauczyciel wyjaśnia uczniom, jak odwzorować
• geoplan tablicowy taką figurę – zaznacza jeden z wierzchołków, a na-
• g umki do geoplanu stępnie w celu znalezienia kolejnego wierzchołka
• komputer z projektorem stosuje zasadę kroków po liniach kratek np. cztery
kratki w prawo i trzy w dół.
• r ysunek na kratce Odcinki (załącznik 1)
• Nauczyciel zaznacza inną figurę na goplanie, a chętny
uczeń odwzorowuje ją obok iwyjaśnia kolejne kroki.
Uwagi
Zamiast geoplanu można użyć tablicowego prostokąt- 5. Oś symetrii figury (10 min)
nego układu współrzędnych oraz szpilek lub koloro- • Uczniowie wspólnie z nauczycielem analizują rysun-
wych kołków i gumek recepturek różnej wielkości. ki figur osiowosymetrycznych z podręcznika ze s. 49.
• Zad. 2 ze s. 54 z podręcznika – uczniowie wspólnie
Przebieg zajęć rozwiązują zadanie.
• Uczniowie sprawdzają, czy figury, które wcześniej na-
Lekcja 1 rysowali na kartce w kratkę, mają oś symetrii.
Faza wprowadzająca (5 min) • Zad. 7 s. 89 w zeszycie ćwiczeń (zad. 9 w karcie pracy
Radzę sobie coraz lepiej IV.6).
Temat lekcji: Trójkąty, czworokąty i inne figury
na kratce Faza podsumowująca (3 min)
• Czynności organizacyjno-porządkowe.
• Ocena aktywności uczniów na lekcji.
• Przeprowadzenie kartkówki IV.4–5 (opcjonalnie).
• Zadanie pracy domowej.
• Podanie tematu lekcji i omówienie jej przebiegu.
Zad. 8 i 9 s. 90 w zeszycie ćwiczeń (zad. 5 i 6 w karcie
pracy Radzę sobie coraz lepiej IV.6).
Figury geometryczne 43
Lekcja 2 • Z
ad. 10 i 11 s. 90–91 w zeszycie ćwiczeń (zad. 13 i 14
w karcie pracy Radzę sobie coraz lepiej IV.6) – ucznio-
Faza wprowadzająca (5 min) wie samodzielnie rozwiązują zadania.
Temat lekcji: Pola figur na kratce
• Czynności organizacyjno-porządkowe. 3. Budowanie figur o podanym polu (8 min)
• Sprawdzenie pracy domowej. • Nauczyciel podaje rodzaj figury i jej pole, a następnie
• Podanie tematu lekcji i omówienie jej przebiegu. za pomocą gumki zaznacza na geoplanie tablicowym
wzdłuż linii kratek jeden odcinek i określa, czym on
Faza realizacyjna jest w figurze. Chętny uczeń tworzy na geoplanie
figurę spełniającą podane warunki:
1. Na rozgrzewkę – podaj długość odcinka (3 min)
• Nauczyciel wyświetla na tablicy rysunek przedsta- • prostokąt o polu 15, którego jednym z boków jest
wiający kilka odcinków w różnym położeniu i o róż- dany odcinek o długości 5,
nej długości narysowanych na kratce (załącznik 1). • trójkąt o polu 8, którego jednym z boków jest dany
Uczniowie podają długości odcinków, które można odcinek o długości 4,
odczytać z kratki. Dla pozostałych odcinków wyja- • romb o polu 24, którego jedną z przekątnych jest
śniają, dlaczego jest to niemożliwe. dany odcinek o długości 6,
• równoległobok o polu 10, którego jednym z boków
2. Pola figur na kratce (25 min) jest dany odcinek o długości 5.
• Nauczyciel zaznacza kolejno różne figury na geopla-
nie tablicowym – trójkąty, czworokąty oraz figury, Faza podsumowująca (4 min)
których pola można obliczyć, dzieląc je na figury • Ocena aktywności uczniów na lekcji.
o polu łatwym do obliczenia. Uczniowie odczytują • Zadanie pracy domowej.
z kratek długości odpowiednich boków, wysokości
Zad. II i III Czy już umiem? s. 56 z podręcznika.
czy też przekątnych potrzebnych do obliczenia pola
Dla chętnych: zad. 2 Dla dociekliwych s. 56 z podręcz-
danej figury. Rozwiązania są zapisywane na tablicy.
nika.
• Zad. 4 s. 54 z podręcznika – uczniowie w parach
rozwiązują zadanie.
Załącznik 1
1 cm
I V
III
II VII
IV VI