9.SINIF 1.DÖNEM 1.

YAZILI ÇALIŞMA KAĞIDI

1)Hidrografyanın inceleme alanlarını yazınız.

Hidrosferi oluşturan çeşitli su ortamlarını (deniz, göl, akarsu vb.) ve hidrosferde meydana gelen
doğa olaylarını (su döngüsü, akıntılar, dalgalar vb.) inceler.
2) Dünya’nın şeklinin geoit olmasının sonuçlarını yazınız.
 Ekvator çevresi kutuplar çevresinden daha uzundur.
 Kutupların yarıçapı , Ekvator’un yarıçapından, 21 km daha kısadır.
 Yer çekimi Ekvator’dan kutuplara gidildikçe artar.
3) Dünya’nın günlük hareketinin sonuçlarını yazınız.
 Gece ve gündüz ardalanır. (birbirini takip eder)
 Güneş ışınlarının bir noktaya düşme açısı, gün içinde sürekli değişir.
 Günlük sıcaklık farklarına bağlı olarak meltem rüzgârları oluşur.
 Dinamik basınç alanları oluşur.
 Sürekli rüzgârların ve okyanus akıntılarının yönü sapar.

4) Dünya’nın yıllık hareketinin sonuçlarını yazınız.

 Güneş ışınlarının bir noktaya düşme açısı yıl içinde değişir.
 Gölge boyu ve sıcaklık değerleri yıl içinde değişir.
 Gece ve gündüz süresi yıl boyunca değişir.
 Aynı anda her iki yarım kürede farklı mevsimler yaşanır.
 Muson rüzgârları meydana gelir.
5)Aşağıdaki enlemlerin hangi matematik iklim kuşağında yer aldığını örnekteki gibi yazınız.
40o Kuzey Orta Kuşak
10o Güney Tropikal Kuşak
o
79 Kuzey Kutup Kuşağı
23o Güney Tropikal Kuşak
o
68 Kuzey Kutup Kuşağı
o
32 Güney Orta Kuşak

6)Aşağıdaki meridyenlerin anti meridyenini örnekteki gibi yazınız.

60o Batı 120o Doğu
30o Doğu 150o Batı
130o Batı 50o Doğu
25o Doğu 155o Batı
85o Batı 95o Doğu
178o Doğu 2o Batı

7) Aşağıdaki kutucuklarda özellikleri anlatılan bilim adamlarını boşluklara yazınız.

andır. Amerika’yı
CoğrafyaDairesel
biliminin
gösteren
birilkelerini
dünya
dünya haritaları
haritası
ortayaçizmiş
koymuş
ve “Kitab-ı
17.
veve
yüzyılın
eserinde
fiziki
Bahriye”
coğrafyanın
önde
iklimgelen
adlı
tiplerini
denizcilik
gezginlerinden
öncüsü
anlatmıştır.
olmuştur.
kitabıyla
biridir.
ünlüdür.
Çalışmalarını
Avrupa, Batı
‘’Cosmos’’
Asya ve isimli
Mısır eserinde
topraklarını
toplamıştır.
gezmiş, gördüklerini de Seyahatnâme adlı eserind
‘’Coğrafya İlminde Tarihi Esaslar’’ ve ‘’Mukayeseli Genel Coğrafya’’ adlı eserleri yazmıştır. Aynı zamanda beşerî coğrafyanın öncüsü olarak kabul edilir.
‘’Kitabu Roger’’ adlı kitabı Orta Çağ’da coğrafya alanında önemli bir eserdir.
8) Doğal ortam nedir? Doğal ortam unsurlarını yazınız.

Canlı ve cansız tüm varlıkları içeren ortama doğal ortam denir.

- Atmosfer (Hava Küre)

- Litosfer (Taş Küre)
- Hidrosfer (Su Küre)
- Biyosfer (Canlılar Küresi)
9) 20° Kuzey paraleli üzerindeki bir yerden kuş uçuşu 3663 km kuzeye doğru gidilirse hangi paralele ulaşılır?

 Paraleller arası her yerde 111 km’dir.

 3663:111= 33 paralel kuzeye gidilmiş olur.
 20+33=53 kuzey paraleline ulaşır.
10) Dünya’nın yörüngesinin elips şeklinde olmasının sonuçları nelerdir?

 Yörüngesi üzerinde Dünya’nın Güneş’e olan uzaklığı yıl içinde sürekli değişir.
 Dünya’nın Güneş’e en yakın olduğu gün 3 Ocak (günberi-perihel) ve en uzak olduğu gün 4 Temmuz’dur
(günöte-afel).
 Dünya Güneş’e yaklaştıkça yörünge üzerindeki dönüş hızı artar (3 Ocak), uzaklaştıkça azalır (4 Temmuz).
 Şubat ayı iki gün kısa sürer. Eylül ekinoksu iki gün gecikmeli 23 Eylül günü gerçekleşir.
 Dünya’nın yörüngedeki dönüş hızı değiştiği için mevsim süreleri de yarım kürelere göre farklılık
göstermektedir.

11) Kutup noktalarında altı ay gece altı ay gündüz yaşanması, Dünya'nın hangi özelliğinden
kaynaklanmaktadır?
Ekvator ile yörünge düzlemi arasındaki 23° 27'lık açıdan (eksen eğikliği) kaynaklanmaktadır.

12) Ülkemizin mutlak konumunu tam olarak yazınız.

Türkiye 26°–45° doğu meridyenleriyle 36°–42° kuzey paralelleri arasında yer alır. Ülkemiz bu özelliği ile
Ekvator’un kuzeyinde, Greenwich’in ise doğusunda yer alır. Bulunduğu konum itibariyle Kuzey Yarım Küre’nin
orta kuşağında yer alır.

13) İnsanın doğa ve çevreye etkilerinden beş tanesini yazınız.

 Çevre kirliliği
 Nükleer denemeler
 Sanayi atıkları
 Fosil yakıt tüketiminin artması
 Ormanların tahrip edilmesi
14) Dünya’nın küresel şeklinin sonuçlarından beş tanesini yazınız.
 Güneş ışınlarının yere düşme açısı Ekvator’dan kutuplara doğru gidildikçe daralır.
 Dünya’nın bir yarısı aydınlıkken diğer yarısı karanlık olur.
 Ekvatordan kutuplara doğru gidildikçe paralellerin çevre uzunlukları kısalır.
 Harita çizimlerinde hatalar meydana gelir.
Ekvator ve kutuplarda termik basınç kuşakları oluşur.
15) Günberi (perihel) ve Günöte (afel) durumlarının yaşandığı tarihleri yazınız.
 Günberi (perihel): 3 Ocak
 Günöte (afel) : 4 Temmuz
16) Paralellerin özellikleri yazınız.
 En büyük paralel dairesi Ekvator’dur (40.076 km).
 Paralellerin başlangıç noktası (0°) Ekvator’dur.
 Ekvator’un kuzeyinde 90, güneyinde 90 olmak üzere toplam 180 paralel dairesi olduğu kabul edilir.
 Ekvator’dan kutuplara gidildikçe paralellerin boyları kısalır ancak dereceleri büyür. Kutuplarda paraleller
nokta hâlini alır.
 Birer derece aralıklarla çizilen ardışık iki paralel arasında yaklaşık 111 km mesafe bulunur.

17) Şekil üzerinde harf ve numaralarla gösterilen noktalara göre tabloyu doldurunuz.
90o

66o 33’ 21 Haziran’da gündüz süresi en uzun olan nokta A

II
Yerçekiminin en az olduğu nokta C
B
23o 27’ Yengeç Dönencesi üzerinde yer alan nokta B

C
21 Aralık’ta güneş ışınlarının dik düştüğü nokta D
0o
21 Mart’ta gölge boyu en uzun olan noktalar A-E
D Yıl boyunca gece gündüz eşitliği yaşanan nokta C
23o 27’
Güney Kutup Dairesi üzerinde yer alan nokta E
E
66o 33’ I. numaralı noktanın anti meridyeni nedir? 70oD
II. numaralı nokta kaçıncı saat diliminde yer alır? 3.
90o
I. noktada yerel saat 11.30 iken II. noktada yerel saat? 21.30

18)Ekvatordan kutuplara doğru gidildikçe hangi özellikler değişir?

 Güneş ışınlarının düşme açısı azalır.
 Sıcaklık genel olarak azalır.
 Bitki örtüsü kuşaklar oluşturur.
 Deniz ve okyanusların tuzluluk oranı azalır.
 Çizgisel hız azalır.
 Tan ve grup süresi artar.
 Yer çekimi artar.

19) 30° kuzey paraleli ile 50° kuzey paraleli arasında kuş uçuşu uzaklık kaç km’dir?
50-30 = 20 paralel fark var.
Her paralel arasındaki mesafe 111 km’dir.
20x111= 2220 km uzaklık vardır.
20) 21 Mart tarihinin özelliklerini yazınız.
 Güneş ışınları Ekvator’a öğle vakti dik açı ile düşer.
 Dünya’nın her yerinde gece ve gündüz süresi birbirine eşittir. (Ekinoks)
 KYK’de ilkbahar, GYK’de sonbahar mevsimi başlar.
 Aydınlanma çemberi kutup noktalarına teğet geçer.
 Güneş ışınları Ekvator’a öğle vakti dik açı ile düşer.
  Dünya’nın her yerinde gece ve gündüz süresi birbirine eşittir. (Ekinoks)
 KYK’de ilkbahar, GYK’de sonbahar mevsimi başlar.
 Aydınlanma çemberi kutup noktalarına teğet geçer.
21)Aşağıdaki meridyenlerin antimeridyenini karşısına yazınız.
 10° Doğu = 170° Batı
 20° Batı = 160° Doğu
 60° Batı = 120° Doğu
 45° Doğu = 135° Batı
 120° Doğu = 60° Batı
22) Fiziki coğrafyanın alt dallarından dört tanesini yazınız.
- Jeomorfoloji
- Klimatoloji
- Hidrografya
- Biyocoğrafya
- Kartografya
23) Dünyamızın şekli nasıldır? Bu şekle ne ad verilir?
Dünyamız kutuplardan basık, ekvatordan şişkin bir küreye benzemektedir. Dünyamızın kendine özgü bu şekline
geoit adı verilir.