Professional Documents
Culture Documents
Filipino10 q3 CLAS6 Pag-Ugnay NgSuliraninSaLipunanAtPagbigayNgKahuluganSaDamdamingNangingibabawSaAkda V1 - JOSEPH AURELLO
Filipino10 q3 CLAS6 Pag-Ugnay NgSuliraninSaLipunanAtPagbigayNgKahuluganSaDamdamingNangingibabawSaAkda V1 - JOSEPH AURELLO
BAITANG/SEKSYON:
10
FILIPINO
Kwarter III – Linggo 6
Pag-ugnay ng Suliranin sa Lipunan
at Pagbigay ng kahulugan
sa Damdaming Nangingibabaw sa Akda
Isinasaad sa Batas Republika 8293, Seksiyon 176 na: Hindi maaring magkaroon ng
karapatang-sipi sa anumang akda ng Pamahalaan ng Pilipinas. Gayunpaman, kailangan
muna ang pahintulot ng pamahalaan o tanggapan ng pamahalaan na naghanda ng akda
kung ito ay pagkakakitaan. Kabilang sa mga maaaring gawin ng nasabing ahensiya o
tanggapan ay ang pagtakda ng kaukulang bayad.
Ang mga akda (kuwento, seleksyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto o brand
names, tatak o trademarks, palabas sa telebisyon, pelikula atbp.) na ginamit sa CLAS na
ito ay nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagsumikapang matunton ang mga ito
upang makuha ang pahintulot sa paggamit ng materyales. Hindi inaangkin ng mga
tagapaglathala at mga may-akda ang karapatang-aring iyon. Ang anumang gamit maliban
sa CLAS na ito ay kinakailangan ng pahintulot mula sa mga orihinal na may-akda ng mga
ito. Walang anumang parte ng materyales na ito ang maaaring kopyahin o ilimbag sa
anumang paraan nang walang pahintulot ng Kagawaran.
Inilathala ng Dibisyon ng Lungsod ng Puerto Princesa
Bumuo sa Pagsusulat ng Contextualized Learning Activity Sheets
Manunulat: Jinky M. Bolasoc
Pangnilalamang Patnugot: Lodevics E. Taladtad
Editor ng Wika: Lodevics E. Taladtad
Tagawasto: Luis R. Mationg
Tagasuri: Luis R. Mationg, Lodevics E. Taladtad,
Mary Jane Altes, at Ligaya A. Miraflor
Tagalapat: Jinky M. Bolasoc
Tagapamahala:
Servillano A. Arzaga, CESO V, SDS
Loida P. Adornado PhD, ASDS
Cyril C. Serador PhD, CID Chief
Ronald S. Brillantes, EPS-LRMS Manager
Luis R. Mationg, EPS-Filipino
Eva Joyce C. Presto, PDO II
Rhea Ann A. Navilla, Librarian II
Mga Layunin:
1. Naiisa-isa ang mga suliraning pandaigdig na maiuugnay sa akda
2. Naibibigay ang kaugnayan ng mga salita sa isa’t isa
3. Natutukoy ang kahulugan ng damdaming nagingibabaw sa may akda
Ating Subukin
Panuto: Unawaing mabuti ang bawat katanungan. Isulat ang napiling sagot sa patlang
bago ang bilang.
5. Ang mga kaisipang nakapaloob sa epiko ay ang mga sumusunod maliban sa isa.
A. Maging matatag sa mga pagsubok sa buhay
B. Huwag magpadalos-dalos sa gagawing aksyon
C. Huwag maging mapagmataas sa kapwa
D. Isisi sa iba ang pagkakamali
1
6.Alin ang hindi layunin ng may-akda sa nasabing Epiko?
A. Maipakita ang epekto ng pagiging makasarili
B. Magbigay aral sa mambabasa patungkol sa kultura ng Africa
C. Magbigay ng ideya na ang paghihiganti ay mabuti
D. Maipamalas na kailangan nating maging matapang sa pagharap sa pagsubok.
7. Anong ugali mayroon si Mari Dyata upang siya ang magtagumpay sa kanyang
buhay sa kabila ng panghahamak sa kanila ng unang asawa ng kanyang ama?
A. Pagiging mapaghiganti
B. Pagiging mapanlamang sa kapwa
C. Pagiging masunurin
D. Pagiging matatag at hindi pagsuko sa pagsubok
2
Ating Alamin at Tuklasin
Mga Tauhan:
Mari Djata / Maghan Sundiata-Magiging magaling na magdirigma ayon sa hula
Maghan Kon Fatta - Hari ng Emperyong Mali; Ama ni Sundiata
Sogolon Kadjou - Ina ni Maghan Sundiata; Ikalawang asawa ni Maghan Kon Fatta
Sassouma Bé ré té - Unang asawa ni Maghan Kon Fatta
Dankaran Touma -Anak ni Haring Maghan Kon Fatta kay Sassouma Bé ré té
Balla Fassé ké - anak ni Gnankouman Doua
Mandang Bory - Matalik na kaibihan ni Maghan Sundiata
Farakourou - Pinakamagaling na panday sa Emperyong Mali
Soumaoro Kanté - Malupit na hari ng lungsod ng Sosso
Iba pang tauhan sa Sundiata
Fakoli-Pamangkin ni Soumaoro
Nana Triban- nagsabi kay sundiata ng lihim na kahinaan ni Soumaoro
Sosso Balla - Ang anak ni Soumaoro
Mga Sossong sofas - Mga mandirigma ng Sosso.
3
Sa kaharian ng Niani, nahinuha na ng isang mahiwang mangangaso na si Maghan
Sundiata (Mari Djata) ay magiging isang magaling na mandirigma. Ngunit pitong gulang na
siya pero hindi pa siya nakakalakad. Sa paglisan ni Haring Maghan Kon Fatta, itinalaga ng
kanyang pinaka-unang asawa na si Sassouma Bé ré té na si Dankaran Touma, kanyang
anak ang magmamana ng trono. Pinalayas nila sa kahariaan si Mari Djata at ang kanyang
ina na si Sogolon Kadjou, at sila ay naghirap.
Isang araw, nais mamitas si Sogolon Kadjou ng dahon ng baobab kaya nagpunta
siya kay Reyna Sassouma Bé ré té upang humingi ng kaunting dahon, ngunit sa halip na
bigyan siya ay pinahiya pa siya ni Sassouma.
Umuwi siya na puno ng kahihiyan at poot. Pagka-uwi ng bahay ay napagbuhusan
niya ng galit ang kanyang anak na si Mari Djata. Pinangako naman ni Sundiata na
makakatayo na siya sa araw ding iyon, at di lamang dahon ang dadalhin niya sa ina, kundi
buong puno at ugat ng baobab.
Inutusan ni Sundiata na hanapin ang pinakamagaling na panday ng kanyang ama,
si Farakourou, upang gumawa ng isang tungkod na bakal. Noong araw na iyon ay
natunghayan ng mga panday ang himala ng Diyos para kay kanya.
Gumapang siya patungo sa dambuhalang bakal. Sa pamamagitan ng kamay, siya
ay lumuhod habang ang isang kamay naman niya ay inihawak sa bakal. Pilit niyang itinaas
ang kanyang mga tuhod mula sa lupa, ang hawak niyang bakal ay bumaluktot at naging
pana. Umawit ng “Himno ng Pana” si Balla Fassé ké habang lubos ang galak na nadama ni
Sogolon nang nasaksihan ang unang hakbang ng kanyang anak.
Tinupad na nga ni Maghan Sundiata ang kanyang pangako sa ina, binunot niya ang
buong puno ng baobab at itinanim sa harapan ng kanilang bahay. Simula ng araw na yun
ay lubos na paggalang na ang tinamasa ng kanyang ina.
Sa kanyang pagbibinata, naging isang magaling na mangangaso at lider ng kanyang
hukbo si Maghan Sundiata. Samantalang si Soumaoro Kanté naman, isang salamangkero
at haring mananakop ng Sosso ay unti unting sinasakop na ang mga lungsod na kalapit
ng Mali. Malakas at makapangyarihan si Soumaoro ngunit siya ay may kahinaan, sa
kagustuhang makapaghiganti ng pamangkin niyang si Fakoli, sumagpi siya kay Sundiata.
Sinabi nila Fakoli at Nana Triban kanya ang makakapagpabagsak kay Soumaoro, ito ay
ang pagdampi ng tari ng tandang sa balat nito. At dito nabuo ang kanilang planong paggapi
kay Soumaoro. Sa pagtatagpo ng dalawa, itinutok ni Sundiata ang kanyang pana na may
tari ng tandang, pag atake, dumaplis ito sa balikat ni Suomaoro.
Unti-unting nanghina si Suomaoro at nawalan ng kapangyarihan. Tumakas siya
gamit ang kanyang kabayo at nagtago. Nagtago rin ang iba pang sofas ng Sosso. Di
kalaunan, napabagsak nadin nila ang lungsod ng Sosso.
Mula noon, si Sundiata ay kinilala ng mga griot na kanilang pinakahari at
pinamunuan niya ang buong Emperyo ng Mali.
(Pinagkunan: Vilma C. Ambat et al., Panitikang Pandaigdig Filipino 10, Pasig City:
Department of Education, Vibal Group Inc., 2015. 302-311.)
Tayo’y Magsanay
GAWAIN
1
Panuto: Tukuyin ang suliraning nangingibabaw sa akda na katulad ng mga pangyayari o
nagaganap sa lipunan. Piliin ang tamang sagot sa kahon at isulat ang titik sa patlang.
GAWAIN
2
Panuto: Iguhit ang iyong maaaring maramdaman sa sumusunod na pangyayari. Pumili
ng isang emosyon na magapapakita ng iyong nararamdaman. Ilagay ito sa patlang bago
ang bilang.
Ating Pagyamanin
GAWAIN
1
Panuto: Basahin at unawain ang buod ng epiko. Bilugan ang salitang hindi dapat
mapabilang sa pangkat dahil sa naiibang kahulugan nito.
Buod ng Indarapatra at Sulayman (Epiko ng Maguindanao)
6
1. Agad Dagli Mabilis Mabagal
2. Nag-aalab Nag-iinit Nagpupuyos Namatayan
3. Matalas Matalim Mapurol Nahasa
4. Kinain Inumin Nilapa Sinibasib
5. Kahindik-hindik Malagim Masalimuot Nakakatakot
GAWAIN
2
Panuto: Tukuyin ang damdamin o katangian ng tauhang ipinakikita kaugnay sa kanilang
sinasabi sa akda. Lagyan ng tsek (✔) ang napiling sagot.
1. Indarapatra: “Prinsipe Sulayman, ako’y sumsamo, Na iyong iligtas ang maraming
taong nagangailangan ng tulong mo’t habag”.
A. Likas na maawain
B. Mahina ang loob
C. May malasakit sa kapwa
4. Indarapatra: “Siya ay patay na!” Ang sigaw ng kanyang namumutlang labi, Ang
kamatayan mo’y ipaghihiganti buhay ma’y masawi.”
A. Madaling matarantang hari
B. Mapagmahal na kapatid
C. Matapang na kapatid
5. Diwata: “Salamat sa iyo, butihing bayani, na ubod ng tapang, kaming mga labi ng
ibong gahaman ngayo’y mabubuhay.”
A. Mapagpasalamat
B. Marunong tumanaw ng utang na loob
C. Magalang sa makapangyarihan
Replektibong Tanong:
Anong mga katangian ng mga tauhan sa epiko ang sa palagay mo ay magandang
taglaying ng bawat tao?
7
Ang Aking Natutuhan
Panuto: Piliin mula sa kahon sa ibaba ang mga salitang bubuo ng diwa ng pangungusap
tungkol sa epikong binasa. Isulat ang salita sa bawat patlang
Ating Tayahin
Panuto: Unawaing mabuti ang bawat katanungan. Pilliin ang titik ng tamang sagot sa
bawat tanong. Isulat sa patlang ang sagot bago ang bilang.
8
5. Ano ang pagkakatulad ng ugali ni Mari Djata at ng magkaptid na Indarapatra at
Sulayman?
A. Pagiging mapaghiganti
B. Laging naghahanap ng away
C. Pagkakaroon ng paninidigan at hindi pagsuko
D. Paggiging mapagmataas
Para sa bilang 8-10: Tukuyin ang damdaming ipinakikita sa bawat pangyayari na mula
sa akda.
10. Napansin niyang nanlata ang halaman at alam niyang namatay si Sulayman.
A. Nalungkot
B. Naiinis
C. Nababahala
D. Kinakabahan
9
Susi sa Pagwawasto
Ang Aking
Ating Subukin Tayo’y Magsanay Ating Pagyamanin
Natutuhan
1. A Gawain 1 Gawain 1
1. tulay
2. C 1. A 1. Matagal
2. nakaraan
3. C 2. B 2. Namatayan
3. supernatural
4. A 3. C 3. Mapurol
4. tradisyon
5. D 4. E 4. Inumin
5. kasaysayan
6. C 5. F 5. Masalimuot
7. D
8. A Gawain 2 Gawain 2
Ating Tayahin
9. Naganap 1. C
10. Naganap 1. 2. B
1. A
3. C
2. C
2. 4. B
3. C
5. B
4. C
3. 5. C
6. A
4. 7. B
8. A
5. 9. A
10. C
Sanggunian
Aklat
Ambat, Vilma C, Ma. Teresa B. Eric O. Carino , Mary Jane R. Dasig, Willita A. Enrijo, Shiela
C. Molina, Julieta U. Rivera, Roselyn T. Salum, Joselyn C. Sayso, Mary Grace A.
Tabora, at Roderic P. Urgelles. Panitikang Pandaigdig Filipino10 Modyul para sa
Mag- aaral. Pasig, City: Department of Eductaion, Vibal Group Inc.,2015.
Julian, Ailene B., Carmele H. Esguerra, Alma M. Dayag, Nestor C. Lontoc. Pinagyamang
Pluma (K to 12) Quezon City: Phoenix Publishing House Inc.,2015.
10
FEEDBACK SLIP
A. PARA SA MAG-AARAL
Wala
Numero ng Telepono :
PANGALAN NG PAARALAN:
11