นโยบายการคลัง

คือ นโยบายของรัฐบาลเกี่ยวกับการจัดการรายได้ การใช้

จ่าย และการบริหารหนี้สาธารณะ
หน่วยงานที่ใช้นโยบายการคลัง คือ กระทรวงการคลังและรัฐบาล
วัตถุประสงค์

• เพื่อรักษาเสถียรภาพทางเศรษฐกิจให้อยู่ในสภาวะที่เหมาะสม
• เพื่อเร่งรัดความเจริญทางเศรษฐกิจและระดับการจ้างงานของประเทศ
• เพื่อส่งเสริมให้มีการกระจายรายได้ให้เป็นธรรมยิ่งขึ้น
 ประเภทของนโยบายการคลัง

นโยบายการคลังแบบหดตัว นโยบายการคลังแบบขยายตัว
ใช้เพื่อเพิ่มรายได้ และลด ใช้เพื่อลดรายได้และเพิ่ม
รายจ่ายของรัฐบาล รายจ่ายของรัฐบาล
แก้ปัญหาเงินเฟ้อ
แก้ปัญหาเงินฝืด
 งบประมาณแผ่นดิน

แผนการเงินของรัฐบาล ในการจัดหาเงินเพื่อให้ใช้จ่ายใน 1 ปี ตามที่ได้

ประมาณการไว้ ซึ่งประกอบด้วยประมาณการด้านรายได้และรายจ่าย
1 .. 30 . .
ปี งบประมาณของไทยเริ่มตั้งแต่ ต ค ของปี ก่อนหน้า ถึง ก ย ของปี นั้น ๆ

ex. งบประมาณแผ่นดินปี 2566 => 1 . . 2565 30 . . 2566 ต ค ถึง ก ย

 การจัดท างบประมาณแผ่นดิน

หน่วยงานที่จัดท˚างบประมาณแผ่นดิน คือ ส˚านักงบประมาณ (สังกัดส˚านักนายกรัฐมนตรี)

รายได้ = รายจ่าย => งบประมาณสมดุล

รายได้ > รายจ่าย => งบประมาณเกินดุล

รายได้ < => รายจ่าย งบประมาณขาดดุล

รัฐจะต้องชดเชยส่วนที่ขาดโดยการกู้ เรียกว่า การก่อหนี้สาธารณะ

 เครื่องมือของนโยบายการคลัง
ประกอบด้วย
1. การหารายได้ของรัฐบาล **รายได้เป็ นส่วนหนึ่งของรายรับ
รายรับของรัฐบาล

2. การก่อหนี้สาธารณะ
3. การบริหารเงินคงคลัง รายจ่ายของรัฐบาล

4. การใช้จ่ายของรัฐบาล
รายรับของรัฐบาล
1 การหารายได้ของรัฐบาล

หน่วยงานที่รับผิดชอบหารายได้ให้รัฐบาล คือ กระทรวงการคลัง รายได้จากภาษี

อากร ถือเป็นรายได้หลักของรัฐบาล
ภาษีทางตรง
ภาษีทางอ้อม

ภาษีที่ภาระภาษีตกแก่บุคคลที่ ภาษีที่สามารถผลักภาระภาษีตก
กฎหมายก˚าหนด ex. ภาษีเงิน ไปให้แก่ผู้อื่นได้ ex ภาษีมูลค่า
ได้ บุคลธรรมดา ภาษีเงินได้นิติ เพิ่ม ภาษีสรรพสามิต ภาษีศุลกากร
บุคล
 หน่วยงานที่จัดเก็บภาษี

กรมสรรพากร กรมสรรพสามิตร กรมศุลกากร

จัดเก็บภาษีเงินได้ บุคคลธรรมดาและนิติบุคคล ภาษีมูลค่าเพิ่ม (VAT) /

จัดเก็บภาษีสรรพสามิตร จากสินค้าฟุ่ มเฟือย เกิดผลเสียต่อ สุขภาพ ex. ˚
น้ าหอม สุรา บุหรี่ จัดเก็บภาษีศุลกากร จากสินค้าน ˚-
าเข้า ส่งออก
ร้านค้าปลอดภาษี
 1
รายรับของรัฐบาล
การหารายได้ของรัฐบาล
• รายได้จากการขายสิ่งของ และบริการ ex. ค่าขายหนังสือราชการ ค่าเช่า
อสังหาริมทรัพย์
• รายได้จากรัฐพาณิชย์ คือ ผลก˚าไรจากธุรกิจที่รัฐบาลเป็นเจ้าของ
• ex. สลากกินแบบรัฐบาล โรงงานยาสูบ การไฟฟ้า ประปา
• รายได้อื่น ๆ ex. ค่าปรับ แสตมป์ ฤชา รายจากการผลิตเหรียญกษาปณ์
รายรับของรัฐบาล

2
การก่อหนี้สาธารณะ

หนี้สาธารณะ คือ การกู้ยืมเงินของรัฐบาลเพื่อมาชดเชยงบประมาณขาดดุล

ภายในประเทศ
ต่างประเทศ

แหล่งกู่เงินของ รัฐบาล

ธนาคารแห่งประเทศไทย
ธนาคารออมสิน ธนาคารโลก

(IMF)
ธนาคารพาณิชย์
พันธบัตรรัฐบาล
กองทุนการเงินระหว่าง ประเทศ
รายรับของรัฐบาล

3
การบริหารเงินคงคลัง

เงินคงคลัง คือ เงินที่เหลือจากการใช้จ่ายของรัฐบาล

ซึ่งถูกเก็บสะสมไว้ เสมือนเงินออมของประเทศ
ใช้งบประมาณเกินดุล
รายได้มากกว่าจ่าย
=> เงินคงคลัง เพิ่มขึ้น

ใช้งบประมาณขาดดุล => เงินคงคลัง ลดลง

รายจ่ายมากกว่าได้
รายจ่ายของรัฐบาล
การใช้จ่ายของรัฐบาล

การใช้จ่ายเงินงบประมาณ

คือ การใช้จ่ายเงินงบประมาณโดยได้รับอนุมัติจากรัฐสภา

ex. การจัดการศึกษา การสร้างสาธารณูปโภค

การใช้จ่ายเงินนอกประมาณ
คือ การใช้จ่ายเงินที่ส่วนราชการได้รับ และมีกฎหมายอนุญาต ให้ใช้ได้ตาม
วัตถุประสงค์ ex. การใช้จ่ายจากเงินรายได้ของสถานศึกษา
 แนวทางแก้ไขปัญหาภาวะการเงินโดยใช้นโยบายการคลัง

นโยบายการคลังแบบหดตัว
นโยบายการคลังแบบขยายตัว

แก้ปัญหาเงินฝืด

• แก้ปัญหาเงินเฟ้อ
ลด การเก็บภาษี
เพิ่ม การก่อหนี้สาธารณะ
เพิ่ม การใช้จ่ายของรัฐบาล ใช้งบประเมินแผ่นดินแบบ ขาดดุล

• เพิ่ม การเก็บภาษี
• ลด การก่อหนี้สาธารณะ
• ลด การใช้จ่ายของรัฐบาล
ใช้งบประเมินแผ่นดินแบบ เกินดุล
 บทบาทของรัฐบาลเกี่ยวกับนโยบายการคลังในการพัฒนาเศรษฐกิจ

การกระจายรายไดใหเกิดความเปนธรรม
• มาตรการทางภาษี จัดเก็บภาษีในอัตราก้าวหน้า คือ ผู้ที่มีรายได้สูงจะเสียภาษีในอัตราสูง
จัดเก็บภาษีสินค้าฟุมเฟือยในอัตราสูง
• ควบคุมและด˚าเนินการให้เกิดความเปนธรรมในด้านราคาสินค้า
และผลตอบแทนจากการใช้ปจจัยการผลิต
• การลดช่องว่างการกระจายรายได้
บทบาทของรัฐบาลเกี่ยวกับนโยบายการคลังในการพัฒนาเศรษฐกิจ

การสรางความเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจ
คือ การท˚าใหประเทศมีรายไดที่แทจริงเพิ่มขึ้นซึ่งสามารถวัดไดจากเครื่องชี้วัดตาง ๆ
ไดแก ผลิตภัณฑมวลรวมในประเทศ (GDP) ผลิตภัณฑมวลรวมประชาชาติ (GNP) หรือวัดจาก
รายไดเฉลี่ยตอบุคคล
 บทบาทของรัฐบาลเกี่ยวกับนโยบายการคลังในการพัฒนาเศรษฐกิจ

การรักษาเสถียรภาพทางเศรษฐกิจ
ภายในประเทศ คือ การรักษาภาวะเศรษฐกิจไม่ให้ระดับราคาในประเทศขยายตัว หรือหดตัวมากเกิน
ไปจนเกิดปัญหาที่เรียกว่าปัญหาการเงินปัญหาการว่างงาน
ภายนอกประเทศ จะเกี่ยวข้องกับเรื่องการดูแลดุลการค้า ดุลการช˚าระเงิน ภาระหนี้ต่าง
ประเทศ ฐานะเงินส˚ารองระหว่างประเทศ
 ให้นักเรียนจัดสรรงบประมาณแต่ละกระทรวงอย่างคุ้มค่า
ก าหนดงบประมาณ 100 ล้านบาท

อันดับ 1…………………………………………………………………
อันดับ 2…………………………………………………………………
อันดับ 3…………………………………………………………………
•ส˚านักนายกรัฐมนตรี กระทรวงพลังงาน
•กระทรวงกลาโหม •กระทรวงพาณิชย์
•กระทรวงการคลัง •กระทรวงมหาดไทย
•กระทรวงการต่างประเทศ •กระทรวงยุติธรรม
•กระทรวงการท่องเที่ยวและกีฬา •กระทรวงแรงงาน
•กระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์ •กระทรวงวัฒนธรรม
•กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ •กระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม
•กระทรวงคมนาคม •กระทรวงศึกษาธิการ
•กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม •กระทรวงสาธารณสุข
•กระทรวงดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม •กระทรวงอุตสาหกรรม
•