Professional Documents
Culture Documents
AP - 3rd Quarter Reviewer
AP - 3rd Quarter Reviewer
DISKRIMINASYON
- Ekslusyon at restriksyon na sanhi ng Sexual Orientation
walang paggalang, hindi pagkilala at hindi - Kakayahan ng isang tao na nakaranas ng
pagtamasa ng kanilang mga karapatan o malalim na atraksyon apeksyonal,
kalayaan ng lahat ng mga kasarian emosyonal, sekswal at ng malalim na
- pagtrato ng masama sa isang tao o sa isang pakikipagrelasyon sa taon ang kasarian ay
partikular na grupo ng mga indibidwal maaaring katulad, iba o higit sa kanya
batay sa kanilang katangian, katayuan, lahi, - Pisikal at emosyonal na atraksyon na
o kasarian nararamdaman ng isang indibidwal para sa
isa pang indibidwal
- Pagpili ng iyong makakatalik
- Maaaring maiuri bilang (heterosexual,
homosexual, bisexual)
- ang nararamdaman o pinaniniwalaang
kasarian ng isang tao
Gender Identity
- Malalim na damdamin at personal na
SOGIE karanasang pangkasarian ng isang tao
- Sexual Orientation Gender Identity and (maaring tugma o hindi sa sex nila)
Expression - Kabilang ang personal na pagtuturing niya
sa sariling kaalaman
Sex - maaaring nakatugma o hindi nakatugma
- Kasarian kung lalaki o babae sa sex niya nang siya'y ipanganak
- Maaring tumukoy sa gawain ng babae at -
lalaki na ang layunin ay reproduksiyon ng 1. Homosexual
tao - "ikatlong kasarian"
- Ayon sa WHO, ito ay tumutukoy sa - nagkakaroon ng sekswal na
biyolohikal at pisyolohikal na katangian na pagnanasa sa mga taong nabibilang
nagtatakda sa pagkakaiba ng babae sa sa katulad na kasarian
lalaki - May gusto sa kapwa kasarian
- Ang sex ay hindi mag-iiba, subalit sa - Lalaki-lalaki, babae-babae
aspekto ng gender, maaaring malaki ang - Gumagamit ng watawat na may
pagkakaiba-iba ng lipunan. iba’t ibang kulay (dibersidad)
2. Heterosexual
Gender - mga taong nagkakanasang sekswal
- Panlipunang gampanin, kilos, at gawain na sa miyembro ng kabilang kasarian
itinakda ng lipunan para sa mga babae at
lalaki 3 yugto ng paglaladlad
- Aspektong kultural na _ sa sekswalidad
- Natutunan sa lipunan ng 1. Pag-alam sa sarili
pakikipag-ugnayan at pag-aaral (e.g. - Pagtanggap at pagiging bukas sa
paraan ng kilos, pananamit, gawain) atraksyon at relasyon sa katulad na
kasarian
Katangian ng Sex
1. Ang mga babae ay may buwanang regla
2. Ang mga lalaki ay may testicles
1. Arapesh (tao)
- Walang pangalan ang mga tao rito
3. Isa sa apat na mga babaeng kasal na may edad e. Sexual discrimination at exploitation
15-49 ang nakaranas ng emosyonal, pisikal at/o f. limitadong access sa reproductive
pananakit na seksuwal mula sa kanilang mga health
asawa. g. sex trafficking at prostitusyon
4. Mula sa mga babaeng may asawa at kasal na
nakaranas ng pisikal o sekswal na pang-aabuso Domestic Violence
sa loob ng 12 buwan, 65% ang nagsabing sila ay 1. tinatawag ka sa ibang pangalang may kaakibat
nakaranas ng pananakit. na pang-iinsulto;
Diskriminasyon sa mga kalalakihan, 2. pinipigilan ka sa pagpasok sa trabaho o paaralan
kababaihan, at LGBT 3. pinipigilan kang makipagkita sa iyong pamilya o
- UN Declaration on the Elimination of Violence mga kaibigan;
Against Women (DEVAW) na "Ang karahasan 4. sinusubukan kang kontrolin sa paggastos sa
laban sa kababaihan ay isang patunay na hindi pera, saan ka pupunta at kung ano ang iyong
pantay ang turing noon pa man sa pagitan ng mga isusuot;
kalalakihan at kababaihan” 5. nagseselos at palagi kang pinagdududahan na
- sa bawat tatlong babae sa buong mundo ay nanloloko;
masasabing biktima ng pambubugbog. 6. madalas pinagagalitan ka ng walang dahilan;
7. pinagbabantaan ka na sasaktan;
Convention on the Elimination of All Forms 8. sinisipa, sinasampal, sinasakal o sinasaktan ka
of Discriminations Against Women (CEDAW) 9. pinipilit kang makipagtalik kahit labag sa iyong
- kapulungang nagtatanggal sa lahat ng mga kalooban; at
porma ng diskriminasyon laban sa kababaihan, 10. sinisisi ka sa kanyang pananakit o sinasabi sa iyo
tulad ng pinagtibay noong 1979 ng na nararapat lamang sa iyo ang ginagawa niya
Pangkalahatang Kapulungan ng Nagkakaisang sa iyo.
Bansa
- Ang karahasan sa kababaihan ay hindi lamang DOMESTIC VIOLENCE SA LGBT
problema sa Pilipinas kundi pati na rin sa buong 1. pinagbabantaan kang sasabihin sa iyong
daigdig. pamilya, mga kaibigan at mga kakilala ang
- Itinakda ang Nobyembre 25 bilang "International iyong oryentasyong seksuwal at
Day for the Elimination of Violence Against pagkakakilanlang pangkasarian.
Women." 2. Sinasabi sa iyo na hindi tutulungan ng
- Dito sa Pilipinas itinakda naman ang pamahalaan ang mga gay, bisexual at
Nobyembre 25 hanggang December 12 na transgender.
tinaguriang 18-Day Campaign to End VAW na 3. Sinasabi sa iyo na ang mga lalaki ay natural na
ayon sa mandato ng proclamation 1172s. 2006. bayolente
- may layuning ipaalam ang iba't ibang uri ng
karahasan mga kababaihan at kung paano ito PANGAABUSO
mapipigilan - Pinagbabantaan ka ng karahasan
- Sinasaktan ka na (emosyonal / pisikal)
GABRIELA (General Assembly Binding - Humihingi ng tawad, nangangakong
Women for Reforms, Integrity, Equality, magbabago, at nagbibigay ng suhol
Leadership, and Action) - Pauit-ulit ang ganitong pangyayari
- samahan sa Pilipinas na laban sa iba't ibang - Kadalasang mas dumadalas ang pananakit at
porma ng karahasang nararanasan ng karahasan at mas tumitindi sa paglipas ng
kababaihan na tinagurian nilang; panahon
- "Seven Deadly Sins Against Woman”:
a. pambubugbog/pananakit ULAT NG MAYO CLINIC
b. panggagahasa - Hindi lamang kababaihan ang biktima ng
c. incest at iba pang seksuwal na karahasan na nagaganap sa isang relasyon o
pang-aabuso ang tinatawag na domestic violence, maging
d. sexual harassment, ang kalalakihan at LGBT ay biktima rin.
- Ang ganitong uri ng karahasan sa mga ito bilang The Women’s Convention o
kalalakihan ay hindi madaling makita o makilala ang United Nations Treaty for the Rights
of Women
TUGON sa mga ISYU sa KASARIAN at - kauna-unahan at tanging internasyunal
LIPUNAN na kasunduan na komprehensibong
1. Prinsipyong Yogyakarta - tumatalakay sa karapatan ng
- Universal Declaration of Human rights kababaihan
- UN Secretary General Ban Ki Moon - inapruba ng UN General Assembly
a. Prinsipyo 1: Ang Karapatan sa Unibersal na noong Disyembre 18, 1979
Pagtatatamasa ng mga Karapatang Pantao - pumirma ang Pilipinas noong Hulyo 15,
- lahat ng tao ay isinilang na malaya at 1980 at niratipika ito noong Agosto 5,
pantay sa dignidad at mga karapatan 1981
b. Prinsipyo 2: Ang mga Karapatan sa Mga layunin:
Pagkapantay-pantay at Kalayaan sa a. itaguyod ang tunay na pagkakapantay-pantay
Diskriminasyon sa kababaihan
- bawat isa ay may karapatang b. Ipinagbabawal nito ang lahat ng aksiyon o
magtamasa ng lahat ng karapatang patakarang umaagrabyado sa kababaihan
pantao nang walang diskriminasyong c. Inaatasan nito ang mga state parties na sugpuin
nag-uugat sa oryentasyong sekswal o ang anumang paglabag sa karapatan ng
pagkakakilanlang pangkasarian kababaihan
c. Prinsipyo 4: Ang Karapatan sa Buhay d. may mga responsibilidad ang estado sa
- karapatan ng lahat ang mabuhay kababaihan na kailan ma'y hindi nito maaring
- walang sinuman ang maaaring basta na bawiin
lamang pangkaitan ng buhay sa e. Kinikilala nito ang kapangyarihan ng kultura at
anumang dahilan, kabilang ang may tradisyon sa pagpigil ng karapatan ng babae, at
kaugnayan sa oryentasyong seksuwal o hinahamon nito ang State parties na baguhin
pagkakakilanlang pangkasarian ang mga stereotype, kostumbre at mga gawi na
d. Prinsipyo 12: Ang Karapatan sa Trabaho nagdidiskrimina sa babae
- lahat ay may karapatan sa disente at
produktibong trabaho, sa makaturangan Epekto ng pagpirma at pagratipika ng Pilipinas sa
at paborableng mga kondisyon sa CEDAW:
paggawa, at sa proteksyon laban sa - kinikilala ng Pilipinas na laganap pa rin ang
disempleyo at diskriminasyong diskriminasyon at di-pagkakapantay-pantay sa
nag-uugat sa oryentasyong seksuwal o karapatan ng babae, at may tungkulin ang
pagkakakilanlang pangkasarian estado na solusyunan ito. May tungkulin ang
e. Prinsipyo 16: Ang Karapatan sa Edukasyon State parties na igalang, ipagtanggol at
- lahat ay may karapatan sa edukasyon itaguyod ang karapatan ng kababaihan.
nang walang diskriminasyong
nag-uugat at sanhi ng oryentasyong Mga state parties ay inaasahan na:
seksuwal at pagkakakakilanlang a. Ipawalang-bisa ang lahat ng batas at mga
pangkasarian nakagawiang nagdidiskrimina;
f. Prinsipyo 25: Ang Karapatang Lumahok sa b. Ipatupad ang lahat ng patakaran para wakasan
Buhay-Pampubliko ang diskriminasyon at maglagay ng mga
- bawat mamamayan ay may karapatang epektibong mekanismo at sistema kung saan
sumali sa mga usaping publiko, kabilang maaring humingi ng hustisya ang babae sa
ang karapatang mahalal, lumahok sa paglabag ng kanilang karapatan;
pagbuo ng mga c. Itaguyod ang pagkakapantay-pantay sa
2. CEDAW (Convention on the Elimination of pamamagitan ng iba’t ibang hakbang
All Forms of Discrimination Against kondisyon at karampatang aksiyon;
Women) d. Gumawa ng pambansang ulat kada apat (4) na
- karaniwang inilalarawan bilang taon tungkol sa mga isinagawang hakbang para
International Bill for Women, kilala din matupad ang mga tungkulin sa kasunduan.
#HEFORSHE
- Pinag-isang kampanya ng UN Women para sa
pagakakapantay-pantay ng kasarian.
- Naglalayong isama ang mga kalalakihan sa
laban sa di-pantay na pagtrato sa mga
kababaihan at para sa karapatan ng mga
kababaihan
- Noong ika-20 ng Setyembre taong 2014 sa
punong-tanggapan ng United Nations,
pinangunahan ni Emma Watson ang isang ang
kampanya para sa HeForShe.org
- Itinalaga si Watson ng UN Women, isang
ahensya ng United Nations para sa
pagkakapantay-pantay ng mga kasarian at sa
ikabubuti ng mga kababaihan, bilang UN
Goodwill Ambassador.
- Pinangungunahan niya ang kampanyang ito.