MODUL PENTAKSIRAN BILIK DARJAH (PBD)

SAINS TINGKATAN 4

1|MODU L PBD SAINS TINGKATAN 4

Cikgu Abye ®
 MODUL PENTAKSIRAN BILIK DARJAH (PBD)
SAINS TINGKATAN 4

BAB 1
4
LANGKAH KESELAMATAN DALAM MAKMAL
1.1 Peralatan Perlindungan Diri
1.2 Pembuangan Bahan Sisa
1.3 Pemadam Kebakaran

OBJEKTIF OBJEKTIF
OBJEKTIF
PEMBELAJARAN PEMBELAJARAN
PEMBELAJARAN
1.3 Pemadam kebakaran
1.1 Peralatan 1.2 Pembuangan bahan sisa
perlindungan diri KRITERIA KEJAYAAN
KRITERIA KEJAYAAN

KRITERIA 1 Berkomunikasi mengenai

1 Menjelaskan dengan
jenis pemadam kebakaran.
KEJAYAAN contoh bahan yang boleh
2. Menerangkan kaedah
dibuang ke dalam sinki
penggunaan pemadam
2. Mencirikan bahan yang
1 Menjelaskan kebakaran.
tidak boleh dibuang ke
3. Menjalankan audit alat
dengan contoh dalam sinki
pemadam kebakaran di
3. Mengurus bahan sisa
peralatan sekolah
biologi.
4. Mencipta alat pemadam
perlindungan 4. Berkomunikasi mengenai
kebakaran ringkas
langkah mengurus
diri serta kemalangan dalam
fungsinya makmal

PROJEK STEM Mencipta Alat Pemadam Kebakaran

[TP6] Ringkas Dengan menggunakan bahan
2 | M O D U L P B D S A yang
I N S T I boleh
NGKATAdidapati
N 4 di rumah
Cikgu Abye ®
 MODUL PENTAKSIRAN BILIK DARJAH (PBD)
SAINS TINGKATAN 4

Standard kandungan/Objektif Pembelajaran

1.1 Murid dapat memerihalkan peralatan perlindungan diri.
Standard Pembelajaran/Kriteria kejayaan
Murid dapat
1.1.1 menjelaskan dengan contoh peralatan perlindungan diri serta fungsinya
****Rujuk buku teks muka surat 4 hingga 5

1. Padankan peralatan perlindungan diri pada murid di bawah dengan tepat. (TP1)

Gogal

Topeng muka

Sarung tangan

Baju makmal

Kasut bertutup //
Kasut keselamatan

2. Tuliskan dengan betul fungsi bagi setiap peralatan perlindungan diri pada murid dalam
jadual di bawah
(TP1)
PERALATAN
FUNGSI
PERLINDUNGAN DIRI

Baju makmal

Gogal

Sarung tangan

Topeng muka

Kasut bertutup/kasut
keselamatan

3|MODU L PBD SAINS TINGKATAN 4

Cikgu Abye ®
 MODUL PENTAKSIRAN BILIK DARJAH (PBD)
SAINS TINGKATAN 4

3. Namakan serta fungsi setiap peralatan perlindungan diri di dalam makmal di bawah
dengan betul.
(TP2)
PERALATAN
NAMA PERALATAN PERLINDUNGAN DIRI DI DALAM
PERLINDUNGAN DIRI DI
MAKMAL
DALAM MAKMAL
Nama peralatan
…………………………………………………………………
Fungsi
…………………………………………………………………
…………………………………………………………………
…………………………………………………………………

Nama peralatan
…………………………………………………………………
Fungsi
…………………………………………………………………
…………………………………………………………………
…………………………………………………………………

Nama peralatan
…………………………………………………………………
Fungsi
…………………………………………………………………
…………………………………………………………………
…………………………………………………………………

Nama peralatan
…………………………………………………………………
Fungsi
…………………………………………………………………
…………………………………………………………………
…………………………………………………………………

4. Kaji situasi d bawah dan cadangkan apakah tindakan yang perlu dilakukan oleh murid
tersebut.
(TP4)
Situasi yang dihadapi Langkah yang perlu diambil
Sewaktu menjalankan eksperimen Yasmin
telah tertumpahkan larutan asid di
pakaiannya.
Semasa memasukkan larutan natrium
hidroksida ke dalam tabung didih, larutan
tersebut telah terpercik dan terkena mata
Luqman.

Kelas 4 Geografi menjalankan eksperimen

menggunakan bahan yang mudah meruap.

Kelas 5 Perniagaan menjalankan

eksperimen menggunakan logam reaktif

4|MODU L PBD SAINS TINGKATAN 4

Cikgu Abye ®
 MODUL PENTAKSIRAN BILIK DARJAH (PBD)
SAINS TINGKATAN 4

Standard kandungan / Objektif Pembelajaran

1.2 Murid dapat memerihalkan pembuangan bahan sisa
Standard Pembelajaran / Kriteria Kejayaan
Murid dapat
1.2.1 menjelaskan dengan contoh bahan yang boleh dibuang ke dalam sinki.
1.2.2 mencirikan bahan yang tidak boleh dibuang ke dalam sinki.
****Rujuk buku teks muka surat 6 hingga 7

1. Kelaskan bahan sisa di bawah mengikut dua kelas utama bahan sisa iaitu bahan yang
boleh dibuang ke dalam sinki dan bahan yang tidak boleh dibuang ke dalam sinki. (TP3)
Air suling Larutan berkepekatan rendah Bahan neutral Asid lemah

Sisa pepejal Logam berat Bahan toksik Bahan meruap

(kertas turas, kertas pH)

Bahan kimia Alkali lemah Sebatian pelarut organik

(Gris,minyak)
BAHAN SISA

Bahan sisa boleh buang dalam sinki Bahan sisa tidak boleh buang
dalam sinki

2. Bahan sisa biologi boleh dikelaskan kepada empat kategori. Lengkapkan jadual di
bawah berdasarkan jenis bahan sisa biologi mengikut empat kategori yang betul.
(TP4)
JENIS BAHAN SISA
BIL KATEGORI BIOLOGI SERTA CARA MENGURUS SISA BIOLOGI
CONTOH
1. Peralatan dimasukkan ke dalam
………………………………………………
1 A 2. Tidak ……………………………………….
3. Bekas disimpan di tempat …………
sebelum …………………………….
1. …………………. dan masukkan ke
dalam beg …………………….
2 B 2. ……………………. dan dimasukkan ke
dalam tong ……………………
1. Dibalut dalam ………………….. (kertas,
tisu)
3 C 2. Dibungkus rapi di dalam beg plastik
………………. dan ……………..
sebelum dilupuskan.
1. Dinyahkontaminasi secara …………….
2. Dilupuskan secara terus ke dalam
4 D sistem …………………. melalui sinki
makmal

5|MODU L PBD SAINS TINGKATAN 4

Cikgu Abye ®
 MODUL PENTAKSIRAN BILIK DARJAH (PBD)
SAINS TINGKATAN 4

3. Padankan dengan tepat dari segi pengurusan pembuangan bahan sisa bagi bahan-
bahan sisa biologi di bawah. (TP3)

BAHAN SISA BIOLOGI

1. Dinyahkontaminasi 1. Masukkan dalam 1. Bungkus dan 1. Dibalut dalam

secara ………………… masukkan ke ……………………….
……………………. ……………….. dalam 2. Dibungkus rapi di
2. Dilupuskan secara 2. Tidak ……………… dalam
terus ke dalam ………………… 2. ………………. ………………………
sistem 3. Bekas disimpan 3. Dimasukkan ………………….. dan
…………………. di tempat ke dalam ……………………….
melalui sinki ………………….. ……………… sebelum dilupuskan
makmal sebelum ………………
dilupuskan

6|MODU L PBD SAINS TINGKATAN 4

Cikgu Abye ®
 MODUL PENTAKSIRAN BILIK DARJAH (PBD)
SAINS TINGKATAN 4

Standard kandungan / Objektif Pembelajaran

1.2 Murid dapat memerihalkan pembuangan bahan sisa
Standard Pembelajaran / Kriteria kejayaan
Murid dapat
1.2.3 mengurus bahan sisa biologi.
1.2.4 berkomunikasi mengenai langkah mengurus kemalangan dalam makmal
****Rujuk buku teks muka surat 7 hingga 9

1. Lengkapkan carta alir Prosedur Operasi Standard (SOP) pembuangan sisa bahan di
bawah. (TP3)

LANGKAH 1 LANGKAH 2 LANGKAH 3 LANGKAH 4

Tindakan yang Tindakan yang Tindakan yang perlu Tindakan yang

perlu dibuat perlu dibuat dibuat perlu dibuat
…………………… …………………… ………………………… …………………
…………………… …………………… ………………………… …………………
…………………… …………………… ………………………… …………………
…………………… ………………………… …………………
…………………… Kategori A ………………………… …………………
…………………… ………………………… …………………
Kategori A …………………… ………………………… …………………
…………………… …………………… ………………………… …………………
…………………… ………………………… …………………
Kategori B ………………………… …………………
Kategori B …………………… ………………………… …………………
…………………… …………………… ………………………… ………………….
…………………… ……………………
……………………
Kategori C ……………………
……………………
……………………. Kategori C
……………………
……………………
……………………
……………………

2. Lengkapkan carta alir mengenai langkah mengurus kemalangan dalam makmal di

bawah. (TP1)

1 2 3
Segera memberitahu
guru atau pembantu
makmal

5 4
Buang dengan
selamat

7|MODU L PBD SAINS TINGKATAN 4

Cikgu Abye ®
 MODUL PENTAKSIRAN BILIK DARJAH (PBD)
SAINS TINGKATAN 4

KES TERTUMPAHKAN BAHAN KIMIA DI ATAS MEJA

1 2
Jadikan kawasan tumpahan
sebagai kawasan larangan

4 3

KES TUMPAHAN MERKURI DI DALAM MAKMAL/TERMOMETER PECAH

3. Tandakan √ jika betul dan X jika salah. (TP3)

Semasa menjalankan eksperimen, Haqim telah terjatuhkan

termometer menyebabkan berlakunya kes tumpahan merkuri.
Haqim telah mengambil kertas tisu dan membersihkan tempat
tumpahan tersebut
Selepas memberitahu guru atau pembantu makmal dengan
segera selepas Liyana tertumpahkan bahan kimia di atas meja,
dia telah membantu guru memastikan kawasan tumpahan
sebagai kawasan larangan.

Pembantu makmal perlu menaburkan serbuk sulfur ke atas

kawasan tumpahan merkuri dan hubungi pihak Bomba.

Keracunan merkuri sangat merbahaya kerana merkuri boleh

menyerang sistem saraf, saluran pencernaan, sistem
pembiakan dan ginjal

Jika seseorang tersentuh merkuri atau berlaku peresapan

merkuri melalui kulit dalam kuantiti tertentu seseorang itu tidak
akan mengalami keracunan merkuri.

4. Tuliskan jenis-jenis kemalangan yang biasa berlaku di dalam makmal (TP1)

……………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………

8|MODU L PBD SAINS TINGKATAN 4

Cikgu Abye ®
 MODUL PENTAKSIRAN BILIK DARJAH (PBD)
SAINS TINGKATAN 4

Standard kandungan/Objektif Pembelajaran

1.3 Murid dapat memerihalkan pemadam kebakaran
Standard Pembelajaran / Kriteria Kejayaan
Murid dapat
1.3.1 berkomunikasi mengenai jenis pemadam kebakaran.
1.3.2 menerangkan kaedah penggunaan pemadam kebakaran.
1.3.3 menjalankan audit alat pemadam di sekolah.
****Rujuk buku teks muka surat 10 hingga 13

1. Lengkapkan jadual di bawah dengan maklumat yang tepat tentang kelas kebakaran
dan alat pemadam kebakaran yang betul. (TP3)
KELAS ALAT PEMADAM
PUNCA KEBAKARAN
KEBAKARAN KEBAKARAN

2. Padankan empat jenis pemadam kebakaran di bawah dengan label warna dengan
betul. (TP1)
JENIS PEMADAM
WARNA LABEL
KEBAKARAN

Air Krim

Buih Biru

Karbon
Merah
Dioksida

Serbuk Kering Hitam

3. Apakah fungsi selimut kebakaran dan bagaimanakah selimut kebakaran dapat

menyelamatkan mangsa kebakaran kecil? (TP3)
Fungsi
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
Cara
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………

9|MODU L PBD SAINS TINGKATAN 4

Cikgu Abye ®
 MODUL PENTAKSIRAN BILIK DARJAH (PBD)
SAINS TINGKATAN 4

4. Tuliskan jenis kebakaran yang boleh dipadamkan dengan pemadam kebakaran di

bawah. (TP3)

JENIS PEMADAM
JENIS KEBAKARAN YANG DIPADAM
KEBAKARAN
AIR

BUIH

KARBON DIOKSIDA

SERBUK KERING

1. Lengkapkan carta alir langkah-langkah kaedah penggunaan pemadam kebakaran

yang betul. (TP3)

LANGKAH LANGKAH LANGKAH LANGKAH

1 2 3 4

Tanggalkan pin
keselamatan
daripada
pemadam
kebakaran

10 | M O D U L P B D S A I N S T I N G K A T A N 4
Cikgu Abye ®
 MODUL PENTAKSIRAN BILIK DARJAH (PBD)
SAINS TINGKATAN 4

2. Berdasarkan rajah di bawah susunkan langkah-langkah menggunakan pemadam

kebakaran dengan tepat. (TP3)

3. Ada empat perkara yang perlu diberikan perhatian semasa audit dijalankan. Nyatakan
sebab kenapa empat faktor tersebut dititikberatkan (TP4)

a. Tarikh luput
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………

b. Jenis pemadam kebakaran

………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………

c. Bilangan jenis pemadam

………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………

d. Lokasi alat pemadam kebakaran dalam Pelan Kecemasan Sekolah

………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………

4. Rajah di bawah menunjukkan beberapa punca yang menyebabkan kebakaran.

Tuliskan jenis pemadam kebakaran yang sesuai digunakan untuk memadam
kebakaran tersebut. (TP3)

PUNCA KEBAKARAN JENIS PEMADAM KEBAKARAN

11 | M O D U L P B D S A I N S T I N G K A T A N 4
Cikgu Abye ®
 MODUL PENTAKSIRAN BILIK DARJAH (PBD)
SAINS TINGKATAN 4

5. Dalam jadual di bawah, dinyatakan beberapa situasi tentang panduan keselamatan

kebakaran yang boleh dititikberatkan oleh masyarakat.
Tandakan √ jika setuju dan X jika tidak setuju dengan pernyataan berikut dan gariskan
pernyataan yang tidak betul.
(TP3)
SETUJU @ TIDAK
BIL PANDUAN KESELAMATAN KEBAKARAN
SETUJU
1 Memasang alat pengesan asap

Pelan Kecemasan dan Laluan Kecemasan tidak perlu

2
diletakkan di semua bilik.

3 Mentol yang digunakan boleh melebihi watt lampu

Perkakasan elektrik yang menghasilkan haba diletak

4 sekurang-kurangnya 1 meter dari tirai, perabot dan apa-
apa peralatan yang mudah terbakar

5 Letakkan mancis dan pemetik api di tempat rendah

Adalah disyorkan meletakkan satu unit alat pemadam

6 kebakaran jenis serbuk kering ataupun jenis ABC di
rumah

Elakkan mengecas peralatan elektronik di atas katil atau

7
tanpa pengawasan

Penyambungan atau membebankan litar elektrik tidak

8
menjadi satu kesalahan.

Bekas-bekas yang mengandungi cecair mudah terbakar

9 hendaklah disimpan di tempat jauh dan selamat daripada
punca api dan kanak-kanak

12 | M O D U L P B D S A I N S T I N G K A T A N 4
Cikgu Abye ®
 MODUL PENTAKSIRAN BILIK DARJAH (PBD)
SAINS TINGKATAN 4

Standard kandungan/Objektif Pembelajaran

1.3 Murid dapat memerihalkan pemadam kebakaran
Standard Pembelajaran/Kriteria Kejayaan
Murid dapat
1.3.4 Murid dapat mencipta alat pemadam kebakaran ringkas.
****Rujuk buku teks muka surat 14

Pembelajaran berasaskan projek STEM

Dapur mempunyai pelbagai bahan mudah terbakar seperti tepung, gula, minyak
dan sebagainya. Kewujudan bahan api juga boleh menjadi punca kebakaran di
rumah

Berdasarkan pernyataan di atas, bina sebuah alat pemadam kebakaran ringkas daripada
bahan-bahan berikut:
a. Botol air
b. Cuka
c. Serbuk penaik
d. Tali
e. Tisu

Lakarkan dan labelkan alat pemadam kebakaran anda di dalam ruangan yang disediakan di
bawah. (TP6)

Penerangan

……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………

13 | M O D U L P B D S A I N S T I N G K A T A N 4
Cikgu Abye ®
 MODUL PENTAKSIRAN BILIK DARJAH (PBD)
SAINS TINGKATAN 4

PENTAKSIRAN BAB 1
1. (a) Berikan tiga contoh peralatan perlindungan diri yang ada di dalam makmal
sekolah. (TP1)
…………………………………………………………………………………………….

(b) Mengapakah makmal sekolah merupakan kawasan larangan? (TP2)

…………………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………………….

(c) Yasmin telah membuang air limau, sisa daripada aktiviti sains yang telah
dijalankan ke dalam sinki.
Wajarkah tindakan Yasmin? (TP5)
…………………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………………….

2. Rajah di bawah menunjukkan kebakaran yang berlaku di makmal sains.

Etanol

(a) Berdasarkan gambar yang diberikan, nyatakan (TP3)

i. jenis kebakaran
…………………………………………………………………………………………

ii. alat pemadam kebakaran yang sesuai digunakan

…………………………………………………………………………………………

(b) Pada pendapat anda, kenapakah kebakaran tersebut boleh berlaku? (TP3)
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………

(c) Luqman berada di tempat kejadian ketika kebakaran berlaku. Apakah langkah-
langkah yang boleh diikuti oleh Luqman untuk memadamkan kebakaran tersebut.
(TP4)
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………

(d) Sebagai langkah penjagaan alat pemadam kebakaran, audit alat pemadam
kebakaran hendaklah selalu dilakukan. Nyatakan lima perkara yang perlu
diperhatikan semasa menjalankan audit alat pemadam kebakaran di sekolah.
1. …………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
2. …………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
3. …………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
4. …………………………………………………………………………………………

14 | M O D U L P B D S A I N S T I N G K A T A N 4
Cikgu Abye ®
 MODUL PENTAKSIRAN BILIK DARJAH (PBD)
SAINS TINGKATAN 4

5. …………………………………………………………………………………………
SENARAI SEMAK PELAKSANAAN PBD
TEMA 1 : KESELAMATAN DAN KESIHATAN
BAB 1 : LANGKAH KESELAMATAN DALAM MAKMAL
NAMA MURID
KELAS

STANDARD PRESTASI
TAHAP TAFSIRAN PENCAPAIAN PENCAPAIAN
PENGUASAAN YANG DIUJI MURID
Mengingat kembali pengetahuan dan

kemahiran sains mengenai langkah
1 keselamatan dalam makmal, bantuan
kecemasan, teknik dan prosedur
Memahami langkah keselamatan dalam

makmal, bantuan kecemasan, teknik dan
2 prosedur dan dapat menjelaskan kefahaman
tersebut.
Mengaplikasi pengetahuan mengenai

langkah keselamatan dalam makmal, bantuan
3 kecemasan, teknik dan prosedur dan dapat
melaksanakan tugasan mudah
Menganalisis pengetahuan dan kemahiran
sains mengenai langkah keselamatan dalam

makmal, bantuan kecemasan, teknik dan
4 prosedur dalam konteks penyelesaian
masalah mengenai kejadian atau fenomena
alam
Menilai pengetahuan dan kemahiran sains
mengenai langkah keselamatan dalam

makmal, bantuan kecemasan, teknik dan
5 prosedur dalam konteks penyelesaian
masalah dan membuat keputusan untuk
melaksanakan satu tugasan
Mencipta dengan menggunakan pengetahuan
dan kemahiran sains mengenai langkah
keselamatan dalam makmal, bantuan
kecemasan, teknik dan prosedur konteks
6 penyelesaian masalah dan membuat
keputusan atau dalam melaksanakan satu

tugasan dalam situasi baharu secara kreatif
dan inovatif dengan mengambil kira
sosial/ekonomi/budaya masyarakat

Nama Pentaksir : ……………………………………………………………………

Nama sekolah : ……………………………………………………………………

15 | M O D U L P B D S A I N S T I N G K A T A N 4
Cikgu Abye ®