Professional Documents
Culture Documents
Ap Rev
Ap Rev
PAGKAKAKILANLANG
SEKSUWAL
Ito ay kinikilala bilang malalim
na damdamin at personal na
karanasang pangkasarian ng
isang tao, na maaaring
nakatugma o hindi nakatugma sa
sex niya nang siya ay ipanganak
Red - Life and Sexuality Ang pagkakakilanlang
Orange - Healing and Friendship pangkasarian naman ay ang
Yellow - Vitality and Energy personal na pagtuturing sa
Green - Serenity and Nature sariling katawan (na maaaring
Blue - Harmony and Artistry mauwi, kung malayang pinipili,
Violet - Spirit and Gratitude sa pagbabago ng anyo o kung
ano ang gagawin sa katawan sa
GENDER ROLES pamamagitan ng pagpapaopera,
Ang gender role sa salitang tagalog ay gamot, o iba pang paraan) at iba
tungkulin o gampanin base sa kasarian. pang ekspresyon ng kasarian,
Ito ay ang itinakdang pamantayan na kasama na ang pananamit,
ehan ng tungkulin o gampanin ng babae pagsasalita at pagkilos.
lalaki batay sa tinatanggap ng lipunang
ginagalawan. ANG ORYENTASYONG
SEKSUWAL AY MAAARING
MAIURI BILANG HETEROSEXUAL
AT HOMOSEXUAL
ang isang taong nakararamdam na siya ay
HETEROSEXUAL nabubuhay sa maling katawan, ang
mga taong nagkakaroon ng atraksyon sa kaniyang pag-iisip at ang pangangatawan
miyembro ng kabilang kasarian, mga ay hindi magkatugma.
lalaki na ang gustong makatalik ay babae Ex: Jake Zyrus
at mga babaeng gusto naman ay lalaki.
QUEER
HOMOSEXUAL mga taong hindi sang-ayon na
mga taong nagkakaroon ng atraksyon at mapasailalim sa anumang uring
seksuwal na pagnanasa sa mga taong pangkasarian, ngunit maaaring ang
nabibilang sa katulad na kasarian. kanilang pagkakakilanlan ay wala sa
kategorya ng lalaki o babae, parehong
Bukod sa babae at lalaki, sa kategorya o kombinasyon ng lalaki o
kasalukuyan ay may tinatawag tayong babae.
Lesbian, Gay, Bisexual, Transgender, Ex: Sam Smith
Queer, Intersex, at Asexual o mas
kilala bilang LGBTQIA+ ASEXUAL
mga taong walang nararamdamang
LESBIAN (Tomboy) atraksyong sexual sa anumang kasarian
mga babaeng nakararamdam ng pisikal o
romantikong atraksyon sa kapwa babae Gender Roles sa Pilipinas Panahon ng
(tinatawag sa ibang bahagi ng Pilipinas Pre-Kolonyal
na tibo at tomboy). Ang kababaihan sa Pilipinas
Ex: Ellen DeGeneres noon, maging sila man ay
kabilang sa pinakamataas na uri
GAY(Bakla) o sa uring timawa sa kanilang
mga lalaking nakararamdam ng atraksyon lipunan, ay pagmamay-ari ng
sa kanilang kapwa lalaki. May iilang mga lalaki.
bakla ang nagdadamit at kumikilos na Nagkaroon ng mga binukot o
parang babae (tinatawag sa ibang bahagi prinsesa ang isang katutubong
ng Pilipinas na bakla, beki, at bayot). pangkat sa isla ng Panay at
Ex: Vice Ganda pagbibigay ng tinatawag na
bigay-kaya. Ang binukot ay
BISEXUAL itinuturing na itinagong paborito
mga taong nakararamdam ng atraksyon at pinakamagandang anak ng
sa dalawang kasarian. datu. Hindi siya maaaring
Ex: Mikey Bustos tumapak sa lupa at masilayan ng
mga kalalakihan hanggang sa
INTERSEX magdalaga.
kilala mas karaniwan bilang Ayon sa Boxer Codex ang mga
hermaphroditism (the condition of having lalaki ay pinapayagang
both male and female reproductive magkaroon ng maraming asawa,
organs.), taong may parehong ari ng subalit maaring patawan ng
lalaki at babae. parusang kamatayan ang
asawang babae sa sandaling
makita niya itong may kasamang
ibang lalaki.
TRANSGENDER
Panahon ng Espansyol Ikalawang Digmaang
Ang mga kababaihan ay Pandaigdig.
nananatili sa kanilang tahanan at Ang kababaihan na
inaasikaso ang bawat nagpapatuloy ng kanilang karera
pangangailangan ng kanilang na dahilan ng kanilang pag-iwan
asawa at mga anak. sa tahanan ay hindi ligtas sa
Tungkulin ng mga kalalakihang ganitong gawain.
ibigay sa kanilang asawa ang
kinikita sa paghahanapbuhay Panahon ng Amerikano
Sa pagsisimula ng
Mga Kababaihang Pinaglaban ang pampublikong paaralan na bukas
Karapatan ng mga Kababahihan sa para sa kababaihan at
Panahon ng Kastila kalalakihan, mahirap o
mayaman, maraming
kababaihan ang nakapag-aral.
Gabriela Silang – tumulong at Nabuksan ang isipan ng
pumalit sa kanyang asawa na si kababaihan na hindi lamang
Diego Silang na labanan ang dapat bahay at simbahan ang
pangaabuso ng mga Espanyol. mundong kanilang
Marina Dizon – tumulong din ginagalawan.
sa pag-aalsa laban sa mga Ang mga kababaihan ay
Espanyol sa pamamagitan ng nagkaroon ng pag-asang
kanyang galing sa pag-awit at umunlad sa sarilli nilang
pagsayaw upang lansihin ang pamamaraan.
mga kastila habang nag Isang espesyal na plebesito ang
pupulong ang Katipunan. ginanap noong Abril 30, 1937,
90% ng mga bumoto ay pabor sa
pagbibigay-karapatan sa pagboto
Tandang Sora o Melchora ng kababaihan.
Aquino – kahit matanda na ay
naglingkod pa rin sa mga Sa Kasalukuyang Panahon
katipunero sa pamamagitan ng Patriyarkal man ang paraan ng
pagbubukas ng kanyang bahay pamamahala tulad sa Pilipinas
para sa mga sugatang subalit nagkaroon din ng
katipunero. puwang ang mga kababaihan at
naging lider ng bansa gaya nina
dating Pangulong Corazon C.
Aquino at Gloria M. Arroyo.
Trinidad Tecson –naging
Ang mga babae, may trabaho
heneral ng himagsikan sa San
man o wala, ay inaasahang
Miguel Bulacan
gumawa ng mga gawaing-
bahay.
PANAHON NG HAPONES
Marami nang pagkilos at batas
Ipinakita ng mga Pilipino ang
ang isinulong upang
kanilang kagitingan sa
mapagkalooban ng pantay na
pagtatanggol sa bansa sa abot ng
karapatan sa trabaho at lipunan
kanilang kakayahan at maging
ang kababaihan, kalalakihan, at
hanggang kamatayan.
iba pang kasarian o
Parehas na lumaban ang mga
napapabilang sa LGBTQIA+
kalalakihan at kababaihan noong
Gender Roles sa Ibang Bahagi ng
Daigdig
Hindi matatangihan na mahigpit Sa South Africa, may mga kaso
ang lipunan para sa mga babae ng gang-rape sa mga Lesbian
lalo na sa mga miyembro ng (tomboy) sa paniniwalang
komunidad ng LGBT. magbabago ang oryentasyon nila
matapos silang gahasain. Bukod
pa rito, ayon na rin sa ulat na
Matagal ang panahong hinintay inilabas ng United Nations
ng mga babae upang mabigyan Human Rights Council noong
sila ng pagkakataong makalahok taong 2011, may mga kaso rin
sa proseso ng pagboto. ng karahasang nagmumula sa
pamilya mismo ng mga
miyembro ng LGBT.
Prinsipyo 1
Ito naman ay para sa mga gay, ANG KARAPATAN SA UNIBERSAL
bisexual at transgender: NA PAGTATAMASA NG MGA
1. pinagbabantaan kang sasabihin sa KARAPATANG PANTAO.
iyong pamilya, mga kaibigan, at mga ang
iyong oryentasyong sekswal at Prinsipyo 2
pagkakakilanlang kakilala pangkasarian; ANG MGA KARAPATAN SA
2. sinasabi sa iyo na hindi tutulungan ng PAGKAKAPANTAY-PANTAY AT
pamahalaan ang mga gay, bisexual at KALAYAAN SA DISKRIMINASYON.
transgender, at
3. sinasabi sa iyo na ang mga lalaki ay Prinsipyo 4
natural na bayolente. ANG KARAPATAN SA BUHAY
3. Ipinagbabawal ang lahat ng
Prinsipyo 12 aksyon o patakaran na
ANG KARAPATAN SA TRABAHO agrabyado sa kababaihan.
4. Inaatasan nito ang state parties
Prinsipyo 16 na sugpuin ang anumang
ANG KARAPATAN SA paglabag sa karapatan ng
EDUKASYON kababaihan.
5. Hinahamon nito ang state parties
Prinsipyo 25 ang mga stereotypes.
ANG KARAPATANG LUMAHOK SA
BUHAY-PAMPUBLIKO Apat na epekto ng pagpirma at
pagratipika sa CEDAW
CEDAW (Convention on the
Elimination of All Forms of
Discrimination Against Women.) 1. Pagsasawalang-bisa ang lahat
ng batas at mga nakagawiang
International bill of rights for women nagdidiskrimina;
at kumikilala rin ito bilang The 2. Ipatupad ang lahat ng patakaran
Women’s convention. Inaprubahan ng para wakasan ang
United Nations General Assembly ang diskriminasyon at maglagay ng
CEDAW noong Disyembre 18,1979, mga epektibong mekanismo at
kaalinsabay ng pagdiriwang ng UN sistema kung saan maaaring
Decade for Women. Pumirma ang humingi ng hustisya ang babae
Pilipinas sa CEDAW noong Hulyo 15, sa paglabag ng kanilang
1980, at niratipika ito noong Agosto 5, karapatan;
1981. 3. Itaguyod ang pagkakapantay-
pantay sa pamamagitan ng iba’t-
Kasunod ng Convention of the Rights of ibang hakbang kondisyon at
the Child, ang CEDAW ang pangalawang karampatang aksyon; at
kasunduan na may pinakamaraming 4. Gumawa ng pambansang ulat
bansang nagratipika. Umabot na sa 180 kada apat (4) na taon tungkol sa
bansa mula sa 191 na lumagda o state mga isinagawang hakbang para
parties noong Marso 2005. Unang matupad ang mga tungkulin sa
ipinatupad ang kasunduan noong kasunduan.
Setyembre 3, 1981 o 39 taon na ang RA 9262: Anti-VIOLENCE Against
nakaraan noong 2006, subalit konti pa Women and their Children Act (2004)
lang ang nakakaalam nito
Isang batas na nagpoprotekta at
nagpa-parusa laban sa pananakit
sa mga kababaihan at kanilang
mga anak.