ÖMÜR VE VERİMLİLİĞİ ARTIRMAK İÇİN TAVSİYELER

Bir dökümhanede, pota eritme işleminin muhtemelen en önemli ancak en az bakım gerektiren
bileşenidir.

Potalar, Alüminyum ve Bakır alaşımlarının ergitilmesi ve bekletilmesi için son yıllarda ağırlıklı olarak
kullanılmaktadır. Potadan iyi sonuçlar elde etmek için karmaşık önlemlere gerek yoktur; basit
müdahaleler ile çoğu zaman daha iyi pota ömrü elde edilebilir.

Pota, amaçlanan uygulamayı, yani metalin ergitilmesi ve tutulması için yeterli dayanıklılığa ve sertliğe
sahiptir. Seramik bir ürün olduğundan, ağır bir kevgir/kepçe ile cüruf temizlerken veya külçe
yüklerken dikkatli olmak gerekir. Normal yükleme ve temizleme uygulamalarının pota üzerinde kötü
bir etkisi olmayacaktır. Bu yorumların potalarınızdan en iyi şekilde yararlanmanızı sağlayacağını
umuyoruz. Çoğu durumda, birkaç önlem, pota maliyetinden ve yeni potaların kurulum maliyetinden
daha ucuza gelmektedir.

Potaların Genel Kullanımı:

1. Potaları her zaman teslim alır almaz ve kullanmadan önce herhangi bir nakliye hasarı olasılığına
karşı inceleyin. Hasar / saç çizgisi çatlakları pratikte çatlak / sızıntı arızalarına neden olabilir. Koruyucu
sır zarar görürse, potanın daha hızlı oksitlenmesine yol açacaktır.

2. Potalar sıcak, iyi havalandırılmış ve nemden uzak kuru bir yerde saklanmalıdır. Potalar, doğası
gereği higroskopiktir ve nemli zeminin yanı sıra atmosferdeki nemi de emebilir.

3. Potaları asla doğrudan beton, kaldırım veya zemin üzerinde depolamayın, her zaman paletler
üzerinde depolayın. En iyi uygulama, bunları birbirine dokunmadan / ovalamadan tahta paletler
üzerinde saklamaktır.

4. Potaları asla üst üste istiflemeyin. Her zaman ayrı ayrı istifleyin.

5. Taşıma için asla potaları yerde yuvarlamayın. Taşınacak aletler yastıklı olmalıdır. Yuvarlanma,
koruyucu yüzey sırına zarar vererek, oksidasyonun hızlanmasına ve dolayısıyla mukavemet kaybına ve
erken bozulmaya neden olur.

Genel Kurulum Bakımı:

1. Aynı malzemeden ve doğru boyutta, tercihen pota taban çapından biraz daha büyük bir çapa sahip
uygun bir dipçik kullanın. Elektrik rezistanslı ocaklarda, soğuk bölgelerden kaçınmak için pota ve
dipçiğin toplam yüksekliğinin elektrik rezistanslarıyla eşleştiğinden emin olun.

2. Isıtma sırasında potanın genleşmesi için pay sağlayın. Asla kenarlarından sıkıştırmayın.

3. Aşırı sıkmaktan kaçının. Fırın kapağı potanın üst duvarına yaslanmamalıdır. Fiber örtü veya metal
üst halka, potanın tepesine tam olarak sıkıştırılmamalıdır.

4. Fırın refrakterini iyi durumda ve mümkün olduğunca eş merkezli tutun. Bu, alevle çalışan fırınlarda
alev sapmasını / çarpmasını önleyecektir.

Doğalgazlı Ocak Kurulumu:

1. Fırın refrakterini kontrol edin ve gerekirse onarın. Fırın refrakterinin yuvarlaklığını sağlayın.

2. Fırın duvarları ve zemindeki kalıntıları temizleyin. Hareket sırasında potaya zarar verebilir ve pota
etrafında dairesel alev akışını engelleyebilir.
3. Potayı, ocaktaki dipçiğin üzerinde ortalayın. Pota ile üstte fırın astarı arasında 50 ila 75mm arası
boşluk bırakın. Temel kural, fırın duvarından ve Pota'dan bir boşluk olarak bırakılacak potanın üst dış
çapının % 10'udur. Dipçik, pota ile aynı malzemeden yapılmalı ve potanın taban çapı ile aynı çapta
veya daha geniş olmalıdır.

4. İkisinin yapışmasını önlemek için dipçik ile pota arasına kalın bir karton tabakası veya bir miktar
grafit tozu yerleştirin.

5. Daima brülörün temiz olduğundan ve doğru hizalandığından emin olun. Tıkalı brülörler aralıklı alev
ve kurum oluşumuna neden olur.

6. Brülör hizalamasını kontrol edin ve alevin pota ile taban bloğu arasındaki buluşma çizgisinin hemen
altında ateşlendiğinden emin olun. Alev doğrudan yanma odasına ateşlenmeli ve potanın etrafında
(teğetsel olarak) dönmelidir. Doğrudan potanın dibine saldırmamalıdır.

7. Alevin hafifçe oksitlendiğinden ve potalara çarpmadığından emin olun. (Doğalgazlı ocaklarda

oksijen oranı %3 üzerine çıkmamalı.)
8. Boşaltma deliğini Çinko veya Kurşun gibi daha düşük erime noktasına sahip bir metal levha ile
kapalı tutun. Bu, huni etkisi ile çalışma sırasında herhangi bir soğuk havanın fırına emilmesini
önleyecektir. Bu "baca etkisi" soğuk havayı emer ve potanın alt kısmında lokalize soğumaya neden
olarak termal gerginliğe ve çatlamalara neden olabilir.

9. Gagalı bir pota için, ergimiş metalle dolu olduğunda potanın yerleşmesine izin vermek için gaganın
altında yeterli boşluk olduğundan emin olun. Fırın kapağının doğrudan potanın üzerine oturmamasını
ve genişlemesini sınırlamamasını sağlamak için, monte edildiğinde potanın yüksekliğini kontrol edin.
Sızdırmazlık contası görevi görmesi için fırın astarının üzerine ince bir tabaka seramik battaniye
(10mm standart, 5mm sıkıştırılmış) veya kağıt yerleştirin, kapağı dikkatlice değiştirin ve yerine
sabitleyin. Bir elektrik rezistans fırını kullanılıyorsa, pota ile kapak arasındaki boşluğu seramik bir örtü
ile hafifçe doldurun. Pota ısındığında genleşemeyecek şekilde çok sıkı paketlemeyin. Çok sıkı tutulan
ve basınç altında kalan potalar ısıtma sırasında çatlayacaktır.

10. Pota desteklemek için destek tuğlaları kullanılıyorsa, potanın kullanım sırasında genişlemesine izin
vermek için tuğla ile pota arasında 3-4 mm boşluk olmasını sağlayın. Pota ile destek tuğlası arasına
yerleştirilen bir oluklu mukavva parçası yandığında gerekli miktarda boşluk bırakmalıdır.

11. Destek tuğlaları, gaganın her iki yanında 60 derece açı ile koyulur. Tuğlayı gaganın karşısına
yerleştirmeyin.
Elektrik Rezistanslı Ocak Kurulumu:

1. Hasarlı veya bozulmuş tüm ısıtma elemanlarını inceleyin ve değiştirin.

2. Potayı ocak içinde ortalayın. Pota tabanının son rezistans sırasının altına oturmasına ve pota üst
kısmının en yukarıdaki rezistansın üzerine çıkmasına izin vermeyin.

3. Pota üzerindeki seramik battaniyenin potanın yan duvarlarından sarkmasına izin vermeyin, böylece
pota üstünü yalıtır.

4. Üst halka ile pota arasında yeterli boşluk olduğundan emin olun. Battaniyenin ve fırın kapağının
potanın genişlemesini engellemediğinden emin olun.

Pota Ön Isıtma Süreci:

1. Pota ön ısıtma, pota ömrünü iyileştirmenin en önemli yönlerinden biridir. Çoğu zaman, ön ısıtma
sırasında potaya hasar verilir.

2. Fırın refrakterlerini sertleştirirken asla bir potayı ateşlemeyin. Değişen sıcaklık aralıkları pota
bağlarını oksitleyecektir.

Isıtma Aşaması:

1. Pota 30 dakika boş olarak yaklaşık 200°C'ye getirilmelidir. Bu adım, potanın maruz kalabileceği
herhangi bir nemi uzaklaştırmaktır.
2. Bundan sonra pota, fırının alacağı hızda 200°C'den 800°C'ye çıkarılmalı ve ardından çalışma
sıcaklığına getirilmelidir. (300-600 °C arası oksidasyon çok fazla. Bu kısmı hızlı geçmek gerekir)

3. Pota daha sonra metal (külçe veya sıvı) ile doldurulmalıdır.

Yükleme:

1. Büyük külçeleri potaya dikey olarak yerleştirin. Metal külçeler ve pota duvarı arasında yeterli
boşluk olduğundan emin olun.

Soğuk metal külçeleri potanın içine yatay olarak sıkıştırmayın. Isıtma sırasında metal genişleyecek ve
potanın patlamasına neden olacaktır.

3. Asla metal külçeler potaya atılmamalıdır, çünkü bu potanın kenarına ve duvarına zarar verecektir.

4. Metal külçeler veya diğer ağır metal parçalar, özel maşalar kullanılarak potaya dikkatlice
yerleştirilmelidir.

Flaks Kullanımı ve Yapılmaması Gerekenler:

1. Boş bir potaya asla flaks koymayın.

2. Tozu sadece ergimiş Alüminyum banyosunun ortasına yerleştirin.

3. Asla külçe ve flaksı aynı anda boş bir potaya doldurmayın.

4. Tozu Alüminyum folyoya sarın.

5. Alüminyum folyoya sarılı flaksı bir daldırma kabı ile banyonun ortasına daldırın.

6. Flor veya Sodyum içermeyen bir flaks seçin.

7. Flaksları idareli bir şekilde ekleyin.

Şarj Etme ve Yapılmaması Gerekenler:

1. Külçeler ve yüksek hacimli malzemeler şarj edilmeden önce tamamen kurutulmalıdır.

2. Doldurma malzemesi, daha büyük külçeleri tamponlamak için tercihen daha küçük parçalar
(talaşlar ve talaşlar) altta olacak şekilde potaya gevşek bir şekilde yerleştirilmelidir.

3. Şarj malzemelerinin daha hızlı ergimesine izin vermek için potada bir sıvı metal topuk
bırakılmalıdır.

4. Büyük külçeleri küçük bir sıvı metal havuzuna yüklemekten kaçının. Bu, metalin "geri donmasına"
veya katılaşmasına neden olarak potanın aniden çatlamasına neden olacaktır.

5. Ocak kapatıldığında pota tamamen boşaltılmalıdır. Katılaşmasına izin verilen bir metal topuğu, pota
ile metal topuk arasındaki genleşme oranlarındaki farklılıklar nedeniyle potayı bir sonraki ısınmada
patlatabilir.

6. Sıvı metal ile şarj ediliyorsa, potayı aşırı doldurmaktan kaçının.

Curuf Oluşumu:

1. Daima yapışkan olmayan cüruf üretecek uygun kalitede flaks kullanın. Alüminyum için granül
flakslar ve Pirinç ve Bronz için belirli Cüruflama flaksları daha az çapak üretir ve onu toz haline getirir,
böylece pota duvarlarında birikmez.
2. Metal gerekli döküm sıcaklığına ulaştığında; flaks ile işlem gördükten ve gerektiği gibi gazı
alındıktan sonra, mümkün olduğu kadar çabuk dökülmelidir.

3. Metalin potada uzun süre yüksek sıcaklıkta tutulması tavsiye edilmez. Bu, pota ömrünün
azalmasına ve düşük metalurjik kaliteye yol açar.

4. Bir potayı ısıtma açıkken devirme konumunda tutmak kötü bir uygulama olarak kabul edilir. Bu,
gazın toplanmasına, metal kaybına ve düzensiz duvar erozyonuna yol açarak erken arızaya yol açar.

5. Eğimli bir pota ocağından küçük miktarlarda metal alırken, pota dökümler arasında daima dikey
konuma getirilmelidir.

6. Metal banyosunda cüruf oluşur ve pota duvarını kaplar. İlk aşamada, cüruf birikintileri makul
ölçüde yumuşaktır ve çıkarılması oldukça kolaydır. Tortuların kalmasına izin verildiğinde, aşırı
derecede sertleşir ve çıkarılması zorlaşır.

7. Oluşan Cüruf, yeterli miktarlarda uygun duvar temizleme flaksları (Coveral 88) kullanılarak düzenli
olarak (Tavsiye: Haftada 1) temizlenmelidir. Aşırı kullanım, duvarların daha hızlı aşınmasına neden
olur.

8. Pota duvarındaki cüruf katmanları, pota iletkenliğini engelleyecektir ve erken pota arızasının en
yaygın nedenlerinden biridir.

9. Alüminyum cüruf, pota malzemesine göre 8 ila 10 kat genişleyecek ve böylece potayı yırtacak ve
ömrünü kısaltacaktır. Bu nedenle potanın uygun şekilde temizlenmesi zorunludur.

Temizlik Yapılması ve Yapılmaması Gerekenler:

1. Uygun curuf temizleme çok önemlidir. Artık cüruf, duvarlarda birikme ve iletkenliği ve ömrü
azaltma eğiliminde olacaktır. İlk ısıtmadan sonra pota iyice sıcakken dikkatlice kazınmalıdır.

2. Daha sonra pota her günün sonunda kazınmalıdır.

3. Pota temizlemek için yuvarlak kenarları ve potanın iç duvarına benzer bir eğriliği olan uygun bir alet
kullanılmalıdır.

4. Cüruflar ve flaks da aşındırıcı madde içerir ve flaks atağı tehlikesini artırır.

5. Cüruf bir yalıtkandır. Tortular daha uzun erime sürelerine, daha yüksek yakıt tüketimine ve pota
kapasitesini düşürmeye neden olacaktır. Bu yalıtım oksidasyona ve çatlamaya yol açacaktır.

Kullanımdan Sonra Bakım:

Daha sonraki bir aşamada potayı tekrar hizmete sokmak amacıyla bir alaşım değişikliği, ocak tamiri
vb. Nedenlerle bir pota hizmet dışı bırakıldığında, aşağıdaki hususlar dikkate alınmalıdır.

1. Ergimiş artık metalin potada katılaşmasına asla izin vermeyin. Ocağı kapatmadan önce ergimiş
metali dökün veya külçeleyin. Potadaki katılaşan metal, pota malzemesinden 6 ila 8 kat daha fazla
genişleyecek veya küçülecektir. Sonuç olarak, pota ısıtıldığında bir donmuş metal topuğunun potada
kalmasına izin verilirse, metal ısınır ve potadan daha büyük bir hızda genişleyerek çatlamaya neden
olur. Sıklıkla küçük bir miktarın tolere edilebileceği söylenir ve bununla hemfikir olmamız gerekir.
Mesele şu ki, hasar vermeyeceğinden emin olmak için topuğun ne kadar küçük olması gerekir? En iyi
çözüm topuğa sahip olmamaktır. Potada bir metal topuğun dondurulmasının kesinlikle gerekli olduğu
durumlarda, bir parça geçit veya bir külçe topukta dik olarak yerleştirilmelidir.
2. Hala sıcakken, pota duvarlarında herhangi bir hasarı önlemek için uygun aletler kullanarak cüruf
birikimini giderin.

3. Doğalgazlı ocaklarda, soğuk havanın potanın dışına çarpmaması için tüm üfleyicileri tamamen
kapatın. Bu, oksidasyon ve çatlamaya neden olur.

4. Her zaman potanın doğal olarak oda sıcaklığına soğumasına izin verin. Doğal soğutma oranını
hızlandırma veya yavaşlatma girişimleri, termal gerilme kaynaklı çatlama veya artan oksidasyon ile
sonuçlanabilir.

5. Pota ocakdan çıkarılırken, potaya veya sırına zarar vermemek için uygun ekipman kullanın. Dış
cephe cilası kaplamasının herhangi bir şekilde ufalanması, bölgesel oksidasyon nedeniyle pota
ömrünü azaltabilir.

6. Soğuk bir yüzeye sıcak pota koymayın. Bu, altta çatlama veya dökülmeye neden olabilir.

7. Büyük çaplı bir potanın dibinde biraz erimiş metal kalırsa, potayı, bu erimiş metalin belirli bir açıyla
ve küçük bir alanda katılaşmasına izin verecek bir açıyla ayarlayın. Bu, yeniden ısıtma sırasında
çatlama olasılığını azaltacak ve bu küçük, kısmen donmuş metal topuğun kolayca çıkarılmasına izin
verecektir.

8. Kaba kullanım, yeniden ısıtma öncesinde kolayca görülebilen veya görünmeyen çatlaklara neden
olabilir.