Professional Documents
Culture Documents
AYIN KAHRAMANI
KRATT KARDEŞLER
ra
K
lD
inoz
or
T - r e x
KIBRIS FIYATI: 11 TL
ISSN 2548-026X
9 TL
H. Salih Zengin
editor@minikagodergi.com.tr
S
Sahibi: TURKUVAZ HABERLEŞME VE
YAYINCILIK ANONİM ŞİRKETİ evgili okur!
Tüzel Kişi Temsilcisi ve Genel Müdür: YASEMIN GEBEŞ Dünya Çocuk Hakları Günü’nü kutladığımız kasım ayının
içinden hepinize merhaba!
Genel Yayın Yönetmeni: H. SALİH ZENGİN
Kasım sayımızı, çok merak ettiğin ve sevdiğin
Yayın Direktörü: ASLIHAN SARP İŞMAN
dinozorların kralı T-rex’e ayırdık. Yeryüzünün gelmiş geçmiş en
Yayın Danışmanı: EROL ERDOĞAN, ELÇİN KOYUNCU
yırtıcı hayvanıyla ilgili kapsamlı bir dosya
Yayın Kurulu: Zeynep KUŞ (8 yaş), Lal ERTÜN (12 yaş), hazırladık bu ay. Hem yazıları hem de güzel
Ertuğrul ALTAY (9 yaş), Hatice Melek ÇİLEK (11 yaş) çizimleri çok beğeneceğini umuyorum.
Yazışma Adresi: Barbaros Bulvarı Cam Han No: 153 Balmumcu 34349, Beşiktaş / İstanbul.
Santral Telefon: (0212) 354 30 00 Turkuvaz Dergi: (0212) 326 33 34 Faks: (0212) 354 47 40 Yayın Türü: Yaygın Süreli üyesidir.
Yönetim Yeri: Barbaros Bulvarı, Cam Han, No: 153, Beşiktaş/ İstanbul Dağıtım: Turkuvaz Dağıtım Pazarlama A.Ş.
Yayımcı: TURKUVAZ HABERLEŞME VE YAYINCILIK ANONİM ŞİRKETİ Matbaa Genel Müdürü: MEHMET KAMİLOĞLU
Basımcı: TURKUVAZ HABERLEŞME VE YAYINCILIK ANONİM ŞİRKETİ Basıldığı Yer: Akpınar Mah. Hasan Basri Cad. No: 4, Sancaktepe-İstanbul.
Tel: (0216) 585 90 00 Dergi İşletme Müdürü: Hakan Demirci
Bu dergi basın meslek ilkelerine uymayı taahhüt eder. Yazı ve fotoğrafların tüm hakları MinikaGO dergisine, yayımlanan ilanların sorumluluğu ilan sahiplerine aittir.
DINOZORLARIN
KRALI
16
20
T-REX BUGÜN
Kasım 2019
YAŞASAYDI
5> HAKLARIM VAR 31> ÇİZGİLİ TARİH
6> MİNİKAGO EKRANI 34> KODLAMA
8> İYİ HABERLER 35> GÜVENLİ İNTERNET
10> AYIN GÜNDEMİ 36> ŞAŞIRTICI HAYVANLAR
11> KAPAK KONUSU 38> GEZGİN SEZGİN
12> UÇAN VOSVOS 40> BEN OLSAM
16> DINOZORLARIN KRALI 42> NEŞELİ MİKROFON
18> T-REX, SEN NASIL BİR ŞEYSİN? 45> BENİM KITAPLIĞIM
20> T-REX BUGÜN YAŞASAYDI 46> YAPTIM OLDU
22> TUHAF BİLGİLER 47> BENİM SÖZLÜĞÜM
24> DENEME 48> HAYDİ MUTFAĞA
26> TOSTLU TEST 49> YILDIZLI ŞEMSİYE
31
28> İŞTE BU HARİKA 50> ŞİİR
30> MIRILDANAN ÇOCUK
ÇİZGİLİ TARİH
DENEME
24
2ma5dde
R I M VA R!
HAKLA
a k k ı m V a r !
Ko r u n m a H
Taraf Devletler, yetkili makamlarca korunma ve bakım altına alma, bedensel ya da ruhsal tedavi
amaçlarıyla hakkında bir yerleştirme tedbiri uygulanan çocuğun, gördüğü tedaviyi ve yerleştirilmesine
bağlı diğer tüm şartları belli aralıklarla gözden geçirme hakkına sahip olduğunu kabul ederler.
A
lpman, Baybars ile meyve ararken
yaralı bir kartal bulur. Kartalın
ayağında bulduğu bir mesaj dikkatini
çeker. Bunun için Kadir amcadan
yardım ister ancak mesaj şifreli olduğu için Kadir
amcanın biraz uğraşması gerekir.
Alpman mesaj çözülene kadar kimseye bir
şey belli etmemek için normal davranmaya
çalışır ve Karabey’in arama ekibine katılır. Bir
kuzunun peşine takılan Alpman, kendini bir anda
bataklığın içinde bulur.
Alpman bataklıktan kurtulabilecek mi? Kartalın
ayağındaki şifreli mesajı kim gönderdi?
Alpman’da heyecan dorukta!
6
Hızlı Ayaklar’da
Hızlı Hareketler
S
ahada antrenman yaparken Hasan’ı karşısında
bulan Ali, bu durumdan biraz rahatsız oluyor
ama çaresiz devam ediyor. Biraz çekişmeli geçen
antrenmanı mikrofonuyla takip eden Mete de
bir anda Hasan’ın karşısına çıkınca, Hasan kendini yerde
buluyor ve o da yanından geçen Ali’nin düşmesine neden
oluyor. Bu çok büyük bir haksızlık! Ali çok kızıyor ve Hasan’a
meydan okumaya karar veriyor. Bu Ali için zor bir durum. Ya
kazanamazsa?
Anlaşmazlığı fark eden Akif Hoca, onlara zorlu bir parkur
çiziyor ve madem yarışacaklar, iyice hazırlansınlar ve bir
şeyler öğrensinler istiyor. Sizce Ali başarılı olacak mı?
Macera Hazinesi:
Kratt Kardeşler
G
erçek hayatta görmenin zor olduğu
hatta çoğu zaman adını bile
duymadığımız onlarca canlı türü,
Kratt Kardeşler ile evimize konuk
oluyor. Ekip arkadaşları Koki ve Aviva’nın
icatlarıyla vahşi hayvanlara çok yaklaşabiliyor,
dönüşebiliyor ve özel kıyafetlerle onların
kılığına bürünüyorlar. Maceraperest kardeşler
hem yeni şeyler öğreniyor hem de o
hayvanların doğal yaşamına yakından tanıklık
etme şansı yakalıyor. Tabii onlara bu kadar
yaklaşmak, zaman zaman Chris ve Martin
kardeşleri zor durumda da bırakabiliyor.
İçimdeki Çocuk sergisi, İstanbul Nakkaştepe’deki TÜYAP İstanbul Kitap Fuarı, 2-10 Kasım
Abdülmecid Efendi Köşkü’nde 10 Kasım’a kadar tarihlerinde Büyükçekmece TÜYAP Fuar
devam edecek. Pazartesi hariç haftanın ve Kongre Merkezinde düzenlenecek.
her günü 11.00 - 19.00 saatleri arasında ziyaret
edilebilir.
CNR Mersin Kitap Fuarı 23 Kasım -
1 Aralık tarihleri arasında Yenişehir
Marmara Fuar Merkezi’nde gerçekleştirilecek.
Üniversitesi'nin yüzme,
tenis, basketbol,
voleybol, jimnastik,
Z!
ERİ
İ S T R İZ !
NÜ İS T E
GÜ EK HAKLARI GÜNÜ İSTERİZ!
H LARI BÖC
BÖCEK AK
Dünyadayız.
Çocuk olarak yaşamayı sürdürüyoruz.
Hakları çalınmış dünyanın bütün çocukları adına,
20 Kasım Dünya Çocuk Hakları Günü’nde bütün büyüklere
tekrar sesleniyoruz:
Her çocuk haklarıyla doğar! Bizler, büyüklerden, altına
imza attıkları sözleşmeye uymalarını ve hakkımız olanı
vermelerini istiyoruz.
Haklarımızı istiyoruz.
Savaş, cinsel istismar, suça zorlanma, açlık, yoksulluk, acı,
zor şartlarda çalıştırılma, eşitsizlik istemiyoruz.
Öğretmenim!
Günün Kutlu Olsun!
Bizim için harcadığınız emeklere, iyilik ve güzelliği
öğretmek için katlandığınız zorluğa, geçmişi ve
geleceği öğretirken gösterdiğiniz sabra teşekkür
ederiz.
Çocukların dünyasında iz bırakmış tüm
öğretmenlerin güzel gününü kutluyoruz.
Bir gün büyüyeceksin! Bugünlerin hatıra Bir gün büyüyeceksin! Ceviz kabuğundan
defterinin içinde unuttuğun sarı çiçek gibi yaptığın gemiler, kibrit kutusundan icat ettiğin
gülümseyecek sana. trenler, tellerden yaptığın arabalar, ağaç
O yüzden daha çok dallarından yaptığın değnek atlarla bugünkü
anı biriktirmeye başla! çocukluğuna dönmeye çalışacaksın. O yüzden
Büyüyeceksin bir daha çok oyna!
gün! Diline dolanan Büyüyeceksin bir gün! Böyle güzel, böyle sevinçli
tüm şarkıları, yarım olmayacak o zaman hiçbir şey. Kuşlar böyle güzel
söyleyeceksin o vakit. uçmayacak belki de üzerinden, çoğu büyük gibi
Notalarının yarısı, çocukluğunun kaybolup gideceksin bitmeyen işlerin arasında. O
içinde saklanan kırlarda gezinecek. O yüzden yüzden gülümseyebildiğin kadar gülümse!
daha çok şarkı söyle! Bir gün büyüyeceksin! Ama şimdi çocuksun
işte. O bir gün gelmeden, bugünün tadını çıkar
keyfince. Mümkünse hiç büyüme!
11
12
13
14
15
zımla
Kocaman ağ merhaba
aman bir
herkese koc uun zaman önce
u
diyorum. Uzu adımı bile unuttum
in
yaşadığım iç se ki meraklı bilim
y
doğrusu. Ne rimi buldu da tekrar
ikle
insanları kem Bakın, burada benimle
.
hatırlandım fa hazırlanmış. Ne
ilgili bir say merak ettim
yazmışlar,
şimdi.
İnce bir boynu olmasına rağmen bir
buçuk metrelik kafasını oluşturan
kemikler çok güçlü. Gözleri
de akrabalarının aksine
İşte karşınızda kafatasının önünde.
ürkütücü Yani görüş açısı çok
görüntüsüyle geniş ve burnunun
Tyrannosaurus ucuna konan bir
rex yani kısaca sineği dahi görebilir.
T-rex. Bu dev yırtıcı, Avlanmak için süper
günümüzden 65 bir özellik.
milyon yıl önce,
kıtaların yeni yeni
bugünkü şeklini aldığı
zamanlarda yaşadı.
T-rex’in ilk kemikleri
ise Kuzey Amerika
ve Asya topraklarında
bulundu. İlk kez 1902’de
keşfedildiğinde ondan
daha büyük dinozor
yoktu. Bu yüzden “zorba
kertenkelelerin kralı”
anlamına gelen ismi,
1905’te bir paleontolog
olan Henry Fairfield
Osborn tarafından verildi.
Onu film ve kitaplarda sık
sık görmemizin bir sebebi var:
Bulunan 50’ye yakın iskeletin
kemikleri neredeyse tam.
16
Yazan: Neva Gümüş Resimleyen: Esra İlter Demirbilek
K
ocaman bir
kafaya kocaman
gözler yakışır
D
tabii. T-rex’in gözü bir
inozorların kulakları var mıydı? greyfurt büyüklüğünde…
Araştırmacılara göre bu sorunun Greyfurt bulduğunuzda
cevabı evet. T-rex’in iç kulak yapısı yüzünüzde bir
ile insan iç kulak yapısı birbirine benzer. gözmüş gibi denemeyi
Ancak dış kulak yapısı memeliler gibi unutmayın. Ayrıca o
değil, kuşlar ve sürüngenler gibi; göz kadar iyi koku alıyor ki
çevrelerinde birer delik var. burnuyla görüyor desek
yeridir.
Y
aklaşık 300 kemikten oluşan bir iskelete
sahip. Biraz şaşırabilirsiniz ama kas
yapısı da bir kuşunkiyle çok benziyor. Son
yapılan araştırmalara göre
T-rex, avına saldırırken
bir kuş gibi
kafasını hedefe
dikiyor, timsah gibi
avını sarsarak yiyor.
M
idesi 1 metre
çapında. Yanlış
duymadınız. Dört
yaşında bir kardeşiniz
varsa rahatlıkla onun
midesine sığabilir.
18
Yazan: Sahra Kulemir Resimleyen: Nur Dombaycı
C
üssesine
göre küçük
olsa da
brokolinin
tepesine benzeyen
beyni 30 santimetre.
Belki yapboz çözecek kadar
değil ama yaşadığı zamanda
hayatta kalacak kadar zeki bir
dinozor kendisi.
Ş
imdi 30
santimetrelik
bir cetvel
T
düşünün. Sonra
am bir et tutkunu olan dev
bu cetveli muz
yaratığın karaciğeri ise 90
kalınlığında, hafif
santimetre. Bir düşünün
içe kıvrık, keskin
bakalım, bu boyuttaki bir et
ve sivri bir dişe
parçasını taşıyabilir miydiniz?
dönüştürün.
Süpersiniz, tam
olarak bir T-rex dişi
böyle.
H P
eki, dört
ızlı koşamıyordu
katlı bir
ama çok kuvvetli
bina ile aynı
iki bacağı vardı.
uzunlukta olan
Kasları o kadar
T-rex’in kalbinin
gelişmiş ki bir
boyutu ne
bacağı, ortalama
olabilir? Bir
bir insanın
mini buzdolabı
bedeninden
kadar! Hakkıdır
daha kalın.
tabii, kolay olmasa
gerek o vücuda kan
yetiştirmek.
19
Yazan: Süha Yıldız Resimleyen: Saadet Ceylan
Oyun Arkadaşı
T-rexler ne kadar kocaman olsalar da yavruları
yumurtadan çıktığında bir köpek büyüklüğünde.
Yavru dinolarla ne tatlı oyunlar oynardık öyle
değil mi? Acaba attığımız topu, bir köpek gibi
yakalayıp bize geri getirirler miydi?
Ringlerin Yenilmezi
Eee madem bu kadar güçlü kolları
var, sizce bir boks maçında
onun karşısına kim Dinozorcaaaa
çıkmaya cesaret edebilir?
Dinozorlar arasında kullanılan gelen bir
Kangurular mı? O güçlü
dil var mıydı acaba? Belki de her dinozor
kolların karşısında
türü kendi dillerini konuşuyordu. T-rex
bir kanguru
bize kendi dilini öğretecek kadar zeki bir
durabilir mi?
dinozor. Sağ olsun kırmazdı herhâlde
dinozorca öğrenmek isteyen çocukları.
20
Ritim Grubu Üyesi
T-rexlerin çok güçlü
sesleri var. Bugün birlikte
yaşasaydık onlarla beatbox
(bitbaks) yani ağızla
ritim grubu
kurabilirdik.
Adı da
dinobox
olurdu.
Yavaş Koşucu
Basketbol tekniğine
lafımız yok ama
bacaklarının yapısından
dolayı iyi bir atlet olamazdı
muhtemelen. Acaba bir tavşanı
geçebilir miydi? Hakkını
yemeyelim, geçebilirdi yine de. Süper Basketbolcu
T-rex çok güçlü ve korkunç görünüyor
ama bu onun spor yapmasına
engel değil. İşte karşınızda süper bir
basketbolcu. Potaya basket atarken
ancak zürafalar karşı koyabilirdi.
Dev Salıncak
Güçlü boyun kaslarına sahip olduğu
için sırtına çıkıp, boynuna salıncak
kurabilirdik mesela. Biz bir sağa bir sola
Yemek Yarışması Şampiyonu
sallanırken o da eski zamanlarda neler Bir hamburger yeme yarışması yapılsaydı T-rex
olup bittiğini anlatsa açık ara birinciydi. Bizce iri ve güçlü dişleri,
fena mı kocaman midesiyle bir aslandan daha hızlı ve
olurdu yani? daha çok hamburger
yiyebilirdi. Aslan bir
ısırışta 200 kilo et
yiyebiliyor mu ki?
21
TUHAF BİLGİLER
Hazırlayan ve Resimleyen: Ferit Avcı
Doğuştan Müzisyen
Dünyaya gelir gelmez, notalarla tanışan
bir müzik ustası Mozart… Avusturya’da
27 Ocak 1756 tarihinde doğdu. 35
yıllık yaşamına toplam 626 eser
sığdırdı. Döneminin en üretken
müzisyenlerindendi. Ayrıca tarihte
piyano konçertosu besteleyen ilk kişi.
İlk senfonisini sekiz yaşındayken yazdı.
Bir müziği bir kez dinledikten sonra hafızasına
kaydedip, hata yapmadan notaya dökebiliyordu.
Mozart, ömrünün 14 senesini evinden uzakta,
yolculuklarla ve konserlerle geçirdi. Doğduğu
ülkede 5 Aralık 1791 tarihinde yaşamını yitirdi.
Fazla Kalabalık
İş, eğitim, sağlık, yaşam ve iklim koşulları
insanları şehirlere çeker. Milattan önce kentlerin
her biri bir devleti temsil ederken günümüzde
kentlerin bir araya gelmesiyle ülkeler oluşur.
Bazı şehirler bir ülkeden daha kalabalık olabilir.
Yedi buçuk milyarı aşan dünyanın en kalabalık
şehirleri şöyle: Tokyo (Japonya), Mexico City
(Meksika), Cakarta (Endonezya), Seul (Güney
Kore), Delhi (Hindistan), Şanghay (Çin).
Türkiye’nin en kalabalık kenti ise İstanbul.
Toplar Sepete
Basketbol, spor antrenörü olan Kanadalı
James Naismith’in ortaya attığı bir oyun.
Naismith, 1891 yılında öğretmenlik yaptığı
okulda basketbola ilk şeklini verdi. Spor salonu
duvarına yerleştirilen sepetlerin içine top atarak
oynanıyordu. Maçlar 15 dakikalık iki devre
hâlinde, dokuz kişiden oluşan iki takım arasında
yapılacaktı. Daha sonra hem kurallar hem de
oyuncu sayısı değişti ve bütün ülkelerde yayıldı.
Kapalı spor salonları hızla arttı. Sepet topu
anlamına gelen basketbol adını aldı.
22
Yazan: Gökhan Özcan Resimleyen: Soner Hızarcı
d e n e m e
B
iliyorsunuz insanlar bir âlemdir! geldiğinde, bu yüzden hiç nazlanmazlar.
Ama hayvanlar daha bir âlemdir! Ördekler, buharlı gemilerin dev ördekler
Bunun için onlara “hayvanlar olduğunu zannederler ve ne zaman
âlemi” adını veririz. yanlarından bir buharlı gemi geçse
Onları çok yakından tanıdığımızı başlarıyla selam verirler.
zannederiz ama aslında çok fazla şey Hindiler, dünyanın en güzel sesinin kendi
bilmeyiz. sesleri olduğunu zannederler. Bu yüzden
Şu okumakta olduğunuz yazıda ömürleri boyunca kendilerini keşfedecek
ben sizlere, hayvanların neyi ne olan kaset yapımcısını beklerler.
zannettikleri konusunda, başka hiçbir Tavşanlar, kulaklarını dik tutan şeyin
yerde bulamayacağınız bilgiler vermek havuç olduğunu
istiyorum. zannederler. Bu
Okuyunca, hayvanlar âleminin ne yüzden tadını hiç
kadar “âlem” olduğunu sizler de fark sevmedikleri hâlde
edeceksiniz. sürekli havuç
İşte başlıyorum. yerler.
25
Yazan: Kuşbeyin Resimleyen: Berk Öztürk
Tostlu Test
~ D I N O D I N O~
6. Dinozorların evi...
a Yoktur. b Yüksek tavanlıdır. c Depreme dayanıklıdır. d Üç katlıdır.
26
7. Üç dinozor arabaya binse
hangisi kullanır?
a En zayıf olagönırenb dEn Ehgüliyçlüetiolaolanın
c Gözleri iyi
8. Dinozorun eti?
a Kasapta satılmaz. b Sert olur.
c Yenmez. d İştahım kaçtı.
9. Dinozorlar okula gitse?
a Okulu yakarlar.
b Derslere hiç çalışmazlar.
c Öğretmeni korkutup sınıf birincisi olurlar.
d Okulu yıkıp kaçarlar.
İşte
Y
az mevsiminde uğradığı bahçeli
evdeydi. Gelmeyeli çok olmuştu. Gece
karanlığında bahçe kapısından
girince bir miyavlama duydu.
Sesin sahibi, son aylarda bahçede
rastladıkları sarı kediydi.
Sarı, “Çabuk bana bir şeyler ikram
et” dercesine miyavlıyordu. Hakkı
Bey, eve girince kuru mama
kutusundan bir avuç alarak
önüne koydu. Sarı, mamaya baktı
ama yemeden yüzünü çevirdi.
Oysa aç olduğu çok belliydi.
Görmediğini zannederek az
daha mama koydu. Sarı hiç
oralı değildi, miyavlaması
artmıştı, yalvarıyordu adeta.
“Galiba başka bir şey istiyor”
diye düşündü Hakkı Bey
ve dolaptan az peynir aldı.
Peyniri gören Sarı’nın sesi bir
anda değişti, bu defa “Yaşasın”
der gibi miyavlıyordu. Hakkı
Bey, peyniri parçalara bölerek dış
kapının tahta eşiğine bıraktı. Sarı
hemen en büyük parçayı aldı, ağzına
iyice yerleştirdi. Aç olduğu hâlde şimdi de
peyniri yemiyor, ağzında tutuyordu. Şaşırtıcıydı.
Hakkı Bey bunu düşünüyordu. Merakla evin
Kedi, aniden koşmaya başladı, köşeyi dönüp
arkasına dolaştı, etrafa bakındı. Elindeki
gözden kayboldu. Hakkı Bey, olanları anlamaya
lambayı çalılıklara tutunca, gördüklerine şaşırdı.
çalışıyordu. Sarı, iki üç dakika sonra döndü, kalan
Çalılıkların içinde dört küçük yavru vardı. Meğer
peynir parçalarından birini alıp yine gitti sonra
Sarı doğum yapmıştı. Yavrular neredeyse iki
yine geldi. Bu şekilde tüm peyniri evin arkasına
aylıktı. Artık her şey anlaşılmıştı. Anne kedi, önce
taşıdı. Peynirler bitince, daha önce yemediği kuru
yavrularını doyurmak istemiş ama onlara kuru
mamayı yemeye başladı.
mama vermek istemediği için peynir götürmüştü.
“Peynirleri nereye taşımıştı, sonra yemek için
yuvasına mı götürmüştü?”
NASIL?
rını
Anne ked inin kendinden önce yavrula
a yerine
doyurmasın ı ve yavrularına kuru mam
28 peynir vermesin i nasıl açıklaya bilir iz?
Yazan: Ali Nergis Resimleyen: Esin Şahin
MIRILDANAN ÇOCUK
E
vde, biraz mutfakta çeşitli yemek deneyleri dilimi beğenmemiş olmalı ki bana cevap vermedi. Bunun
yaptıktan sonra sokağa çıktım. üzerine “Gel pisi pisi” diyerek onu da hamburgerciye davet
Bütün dikkatime rağmen patates kızartmayı ettim.
becerememiştim. Yağ mı şeydi, ateş mi azdı yoksa Davetimi kabul etmiş olmalı ki peşime takılarak benimle
patates mi acemiydi, bilemedim. birlikte yürümeye başladı.
Sokağa çıktım çünkü köşedeki bir hamburgerciden Hamburgerciden içeri birlikte girdik.
patates kızartması alacaktım. Kasaya gittim ve “Benim için bir patates kızartması, kedi
Belki patates kızartan elemana sorabilirdim, nasıl böyle iyi için de bir hamburger istiyorum” dedim.
kızarttıklarını. Sırrını söylemezse yapacağımı biliyorum: Bir Kasadaki eleman önce beni sonra da şöyle bir kediyi süzüp
patates kızartması daha alırım. gülmeye başladı.
Hamburgerciye elli metre falan kalmıştı ki bir kedi gördüm. Sanırım hayatında hiç kediye servis yapılmayan bir dükkân
Daha doğrusu o beni görmüş olmalı ki önümü kesip bana ve hiç servis yapmayan bir elemanla karşı karşıyaydım.
bakarak miyavlamaya başladı. Biliyorsunuz kedi sadece
insana miyavlar. Bu da çoğu zaman bir “Gülmeyiniz bayım” dedim. Ben ciddi bir müşteriyim.
isteği olduğuna işarettir. Bazen O kadar ciddiydim ki o kadar olur.
de sevilmek için miyavlar.
Kedidir, ne yapsa yeridir. İstenen parayı ödedim ve yan taraftan patatesle
hamburgeri aldım.
Acaba ne istiyor diye
düşündüm. Aç olabilir Sonra bir masaya oturduk kediyle. Kedi karşımdaki
miydi veya susuz? sandalyedeydi. Hamburgeri onun önüne koydum, bense
patatesimi tuzlayıp afiyetle yemeye başladım.
Cebimde kedi
için yemek Bir yandan da göz ucuyla kediyi izliyordum.
taşımıyordum ki. Ne Patisiyle hamburgere şöyle bir dokunup sonra burnuyla
istediğini öğrenmek kontrol etti. Sonuç olumlu çıkmış olmalı ki masanın üzerine
için ben de ona çıkıp o da hamburgeri afiyetle yemeye başladı.
miyavladım.
Bize bakıp kıkırdayanlar vardı. Amaaan, neyse ne.
Sesimi ya da yabancı Böyle işte.
30
YIL 1884… ALMANYA BAK, SANA NE
ALDIM?
NASIL OLDUN
ALBERT? İYİ
MİSİN? NEDİR BU?
İYİYİM BABA!
BİRAZ ATEŞİM
VAR SANIRIM.
ÇİZGİLİ tarİh ÇOK GÜZEL BİR
MODERN FİZİĞİN DÂHİSİ ŞEYE BENZİYOR.
ALBERT EINSTEIN
PATENT OFİSİ?
HIMMM… BİR DE
ŞANSIMI BURADA
DENEYEYİM.
DERSLERDE ÇOK
SIKILIYORUM
ANNE.
31
NEWTON VE
PATENT İŞİNDEN GALILEO
MEMNUN MUSUN YANILIYOR
DOSTUM? OLABİLİRLER
Mİ?
EVET ÇOK SEVDİM.
NORMALDE SEVECEĞİMİ
DÜŞÜNMÜYORDUM AMA
MODERN İCATLARI
GÖRMEK VE NASIL
İŞLEDİĞİNİ ANLAMAYA
ÇALIŞMAK HOŞUMA
GİDİYOR. NASIL
YANİ
ALBERT?
ŞİMDİ ON METRE
GERİYE GİTTİM VE
BURADAN BAKIYORUM.
BENCE AYNI ZAMANI
PEKİ DİĞER IŞIK HIZI HEP AYNI GÖRMEYİZ, ARADA
AYRICA FİZİK KURALLARI KÜÇÜK DE OLSA
ÇALIŞMALARIN DA HİÇBİR DURUMDA BİR FARK VARDIR.
NASIL ÇÜNKÜ ZAMANI
DEĞİŞMEZ DİYE VE MEKÂNI IŞIK
GİDİYOR? ONLARLA DÜŞÜNÜYORUZ DEĞİL HIZIYLA ALGILARIZ.
İLGİLENİYORUM Mİ? PEKİ ŞU SAATE YANİ ZAMAN MUTLAK
ELBETTE. KİMSE BAKTIĞIMIZDA İKİMİZ DEĞİLDİR. UZAYIN
CİDDİYE ALMASA DA DE AYNI ZAMANI MI DERİNLİKLERİNDE BUNU
GÖRÜYORUZ? UYGULARSAK DAHA NET
KAFAMI KURCALAYAN SONUÇLAR ÇIKAR.
SORU ÇOK. ELBETTE. İKİMİZ
DE AYNI ZAMANI
GÖRÜRÜZ. KAFAM KARIŞTI
DOSTUM. BİRAZ DAHA
BAK BİR ÖRNEK AÇIKLAR MISIN?
VEREYİM. İKİZ KARDEŞLERDEN
BİRİNİ IŞIK HIZINA YAKIN BİR ARACA YIL 1905.
KOYUP UZAYA GÖNDERELİM, DİĞERİ NİYE Kİ? MAKALELER YAEINSTEIN, BİLİM DERGİL
DÜNYA’DA KALSIN. UZAYA ÇIKAN KARDEŞ TEORİSİNİ A ZDI VE KURAMINI YANİ ERİNE
ÇI
MEKÂN VE HA KLADI. BİLİNENİN AKSİNİZAFİYET
GERİ DÖNDÜĞÜNDE DÜNYA’DAKİ OLMADIĞINI REKETİN BİRBİRİNDEN E ZAMAN,
VE HEPSİNİN BA
KARDEŞİNİ DAHA YAŞLI BİRBİRİYLE BAĞIMSIZ
BULACAKTIR. EINSTEIN’IN OLDUĞUNU O ĞLANTILI
RTAYA KOYDU.
MAKALESİNİ
GÖRDÜN MÜ?
KAİNATI DENKLEME
YERLEŞTİRİYOR
RESMEN.
ÇÜNKÜ
UZAYDA HIZLA
HAREKET EDEN KARDEŞ İÇİN
ZAMAN DAHA YAVAŞ AKAR. BU GENEL İZAFİYET
GÖRELİLİK KURAMIDIR İŞTE. BU TEORİSİ TAM
KURAMI FORMÜLLEŞTİRİP MAKALE BİR SAÇMALIK.
OLARAK YAYINLAYACAĞIM. İSPATLANAMAZ BİR ŞEY.
32
FİZİKTE DEVRİM NİTELİĞİ TAŞIYAN BU
ÇALIŞMALAR ÜZERİNE ZÜRİH ÜNİVERSİTESİNDE İNGİLİZ ASTROFİZİKÇİ ARTHUR
KURAMSAL FİZİK PROFESÖRLÜĞÜNE KABUL EDDINGTON, GÜNEŞ TUTULMASINI
EDİLDİ. ONUN ŞÖHRETE KAVUŞMASI İÇİN 1919 İZLEYEREK EINSTEIN’IN TEORİSİNİ
YILINDA GÖRÜLEN GÜNEŞ TUTULMASINI BEKLEMEK DOĞRULADI VE BASINLA PAYLAŞTI.
GEREKECEKTİ.
BİR GRUP YILDIZDAN ÇIKAN
HEY, GÜNEŞ IŞIK HUZMELERİ GÜNEŞ’İN
KÜTLESİ NEDENİYLE YÖN
TUTULUYOR. DEĞİŞTİRİR. DOLAYISIYLA
UZAYDA ZAMAN BÜKÜLÜR
EINSTEIN HAKLI.
ERTESİ GÜN EINSTEIN’IN TEORİSİ TÜM DÜNYADAKİ GAZETELERİN YIL 1921. ALBERT EINSTEIN ÇALIŞMALARINDAN
MANŞETİNDEYDİ. EINSTEIN BİR GECEDE DÜNYANIN EN ÜNLÜ DOLAYI NOBEL FİZİK ÖDÜLÜ’NÜN SAHİBİ OLDU.
FİZİKÇİSİ OLDU.
33 - son -
Hazırlayan: İsmail Tonbuloğlu Resimleyen: Esra İlter Demirbilek
ko d lama
S evgili dostumuz Robokod, zamanda yolculuk
yapmaya karar vermiş. Yolculuğunda
ROBOKOD
kendini T-rex’in yanında bulmuş.
Robokod’un zaman tünelinden geri dönebilmesi
için gördüğü dinozorların fotoğrafını çekmesi
gerekiyor. Robotumuz dinozorların bulunduğu
bölümlere 40 kilometreden fazla yaklaşamaz yoksa
zarar görür. Bütün T-rexlerin fotoğraflarını çekerek
ilerleyebileceği ve zaman tüneli dönüş alanına
ZAMAN YOLCULUĞUNA ÇIKIYOR! ulaşabileceği yolu kodlayabilir misin?
A B C
ETKİNLİK ÖNERİSİ
Farklı dinozor türlerini araştırıp
kodlama alanlarına çizerek,
Robokod’u buna göre kodlayabilirsin Cevap Anahtarı: B
34
Güvenl
İ
Dikkat! Si
Yazan: Ahmet Furkan
t
ber
Resimleyen: Tamer Çevik
İ n t e r n e
Zorbalık Ç
İnternette bizi bekleyen tehlikelerden biri de siber zorbalık.
İnternet siteleri, e-posta, sosyal ağlar ve mesajlaşmalar aracılığı
ile kaba davranışlar, küfürlü konuşmalar, düşmanca çevrim
ıkabilir
içi iletiler; tehdit, kötü yorumlar ve izinsiz fotoğraf paylaşımı
siber zorbalığa girer. Bu tür paylaşımlarla karşılaşırsak siber
zorbalığa uğruyoruz demektir. Bu da bir şiddet türü tabii.
Trollemek diye
bilinen, kasten ve
maksatlı olarak yapılan
kışkırtma ve örtülü hakaret de
siber zorbalık. Aranızdaki bir
sırrı, birinin sosyal ortamda
paylaşması da aynı şey.
ÖRÜMCEK
Kimlik Kartı
Latince adı: Araneae
Yaşama alanları: Bataklık, tundra, çalılık, yağmur ormanı,
çöl, dağlar gibi pek çok yer.
Fiziksel özellikleri: Genelde baş, göğüs ve
karın olarak üç bölümdür. İki his ayağı,
göğüslerindeyse dört çift yürüme bacağı yani toplamda sekiz bacağı vardır.
Boyu birkaç cm’den 35 cm’ye kadar değişir. Ağızlarının önünde iki tane zehir
çengeli vardır.
Türleri: 45 binden fazla tür olduğu biliniyor.
Yaşam süresi: İstisnalar olmakla birlikte ortalama bir yıl.
En Büyük ve En Küçük
Dünyanın en küçük örümceği Patu marplesi’dir. O kadar
küçüktür ki (0,3 mm) 10 tanesi bir kalemin ucuna sığabilir.
En büyük örümcek ise bir tarantula türü olan ve Güney
Amerika’nın yağmur ormanlarında görülen Kuş yiyen
Goliath’tır. Boyu 28 cm, ağırlığı 170 gramdır.
Her Yer
Örümcek
Her bir dönüm
arazide 1 milyon
örümcek yaşadığı
tahmin ediliyor.
Bu sayı tropik
Suda Yetenekli, Kanları Mavi bölgelerde 3
milyona kadar
Suyun üzerinde yürüyebilen bir hayvan o.
çıkıyor. Yani en
Aynı zamanda bazı örümcekler suyun altında
fazla on metre
da nefes alabilir. Istakoz ve salyangoz gibi
uzağınızda bir
örümceğin de kanı mavidir. Çünkü kana
örümcek olması
rengini veren pigmentlerinin içinde bakır var.
kaçınılmaz.
37
g e zg İ n
s e zg İ n Afyonkarahisar’ı
Merhaba arkadaşlar!
Ben Gezgin Sezgin. Geziyoruz
Ege Bölgesi’nin iç kesiminde
yer alan termal su cenneti
Afyonkarahisar’dayız.
Afyonkarahisar Arkeoloji Müzesi
Bölgeden çıkartılan arkeolojik kalıntıların
sergilendiği tek katlı bir müze. Şehir, mermer ticareti
ve sanatında önde geldiği için burada mermercilikle
ilgili bilgi veren mermer heykeller, lahitler, mezar
taşları ve mimari parçalar bulunuyor.
MÜZE
Afyonkarahisar Kalesi
Şehir merkezindeki kale,
volkanik bir kaya kütlesinin
üzerine inşa edilmiş.
Hoş bir şehir
manzarası var
kalenin.
Ulu Camii
Kalenin
karşısındaki yapı,
şehrin en eski
camilerinden biri.
Selçuklular
döneminde inşa
AFYONKARAHİSAR edilen 746 yıllık
2018 yılı itibarıyla caminin içerisinde
40 sütun olduğu
nüfusu 725.568’dir. için halk arasında
Plakası: 03 40 Direkli Cami
olarak da biliniyor.
38
Hazırlayan: Deniz Özen Resimleyen: Servet Gürbüz
Zafer Müzesi Frig Vadisi Tabiat Parkı
Kurtuluş Savaşı’nın kahramanlık Anadolu’da yaşamış bir medeniyet olan Friglerden
mücadelelerinden olan Başkomutanlık kalan kalıntılara ev sahipliği yapan bir alan
Meydan Muharebesi’nin planlandığı burası. Tapınaklar, kaya mezarları, kabartmalar…
binada hizmet veren müzedir. Ayrıca Kaya cephelerindeki kabartmalarda görülen
taarruz emrinin verildiği Kocatepe aslan figürü, gücü temsil ediyor.
bölgesinde, Büyük Taarruz Şehitliği ve
Mustafa Kemal Atatürk Anıtı ziyaretçileri
bekliyor.
Ne yiyelim?
Zengin mutfak kültürüne
sahip şehrimiz sucuğu
ve kaymağı ile çok ünlü.
Patlıcan sevenler için de
çeşitli yemekler var.
39
O L SA M Yazan: Semih Can
BEN Resimleyen: Merve Özdoğan
Şıp Makinesi
Ben olsam bir yerden bir yere gitmek için şıp
makinesi icat ederdim. Bu makinenin bir çemberi
ve içinde bir sandalyesi olurdu. Sandalyenin bir
ucunda ses makinesi var. Nereye gitmek istiyorsanız
ses makinesine istediğiniz yeri söyleyin ardından
sandalyenin diğer ucunda bir düğme belirir. O
düğmeye basın. İstediğiniz bu yere şıp diye gidersiniz.
Elif Bade Özçelik (10) İstanbul
40
Yemekopter
Ben olsam yemek dağıtma makinesi yapardım.
Pervanesi ve kanatları olan, yani uçabilen. Zenginler
para verirdi, yemek alırdım. Makinemin içine
yemekleri koyardım. O da gökyüzünde uçarak,
yemeği olmayan insanlara yemek dağıtırdı.
Kerem Ahmet Başer (8) İstanbul
Sporbot
Ben olsam sporbot yapardım. Çocukların spor
eğitmeni olacak. Çocuklarla birlikte spor yapacak
ve onlara komut verecek.
Hatice Azra Biçer (9) Bilecik
Yarasa Robot
Ben olsam geceleri uyanık olan yarasa robot icat
ederdim. Gereksiz yere yanan ışıkları kapatır, yanması
gereken ışıkları açardı. Böylece enerji tasarrufu yapıp
doğamızı korurdum.
Uras Girgin (5) İstanbul
Peki sen olsan ne hayal ederdin? Neleri tasarlamak isterdin? İlginç, komik, akıl almaz ve parmak
SEN ısırtan icatlarınızı adresinizle birlikte bize yazın. Dergimizde icadı yayınlanan arkadaşlarımıza
OLSAN... sürpriz hediyelerimiz var. Bekliyoruz... Adresimiz: dergi@minikagodergi.com.tr
NE ş
eLi MikRofOn
D e l a l A r y a ’y a S o r d u k
Sizi en iyi anlatan üç kelime Duymaktan en
hangileridir? çok hoşlandığ ınız ses
hangisidir? Neden?
Hayalperest, yabani ve meraklı.
Gemilerin veya liman girişlerinin
En sevdiğiniz ve “İyi ki sis düdükleri. Bundan
yazmışım” dediğiniz kitabınız? daha esrarengiz bir ses
Kitap ayırmak çocuk ayırmaya benziyor. düşünemiyorum.
Hepsini aynı seviyorum. Ama en sevdiğim
anı söyleyebilirim: Yedi Denizlerde serisinde Dünyanın en güçlü
Renda’nın güvertedeki salıncakta sallanıp teleskobunu yapsanız
babasıyla sohbet ettiği sahneyi çok seviyorum. nereyi görmek isterdiniz?
42
42
BİR MİKROFON DA BANA
UZATSANIZ NE OLUR SANKİ SAYIN
DERGİ YÖNETİMİ. BENİM DE
SÖYLEYECEKLERİM VAR. ALOOOO!
1
979’da İstanbul’da doğan Delal Arya’nın çocukluğu gemilerde, Delal Arya
kaptanlık yapan babasıyla okyanusları dolaşarak geçti.
Maymunu ve papağanıyla birlikte denizlerde yaşadığı
maceralar ve uzak ülkelerin atmosferi onu derinden etkiledi.
Yazarlığa, daha bu yaşlardayken kaleme aldığı serüvenlerle
başladı. İtalyan okullarını bitirdi. Bilgi Üniversitesi’nde Sinema
ve Televizyon Bölümü’nden mezun oldu. Gizemlere ve eski
uygarlıklara olan merakı onu arkeoloji okumaya itti. İstanbul
Üniversitesi Arkeoloji Bölümü’nde Protohistorya ve Ön Asya
Arkeolojisi üzerine çalıştı. Bugün çocuk kitapları çeviriyor, çeşitli
dergi ve gazetelerde seyahat yazıları yazıyor. “Pera Günlükleri”
ve “Yedi Denizlerde” adlı fantastik macera dizilerini kaleme
alan yazar, kitaplarını Afrika’ya giden bir konteyner gemisi veya
vahşi hayvanlarla dolu, karlı bir ormanın içindeki kulübe gibi
egzotik yerlerde yazmayı sevse de, şu anda eşi ve ikizleriyle
birlikte Minnesota’da yaşıyor.
43
İ T A PLIĞI M
BE N İ M K
45
T I M O L D U
YAP
Bir BİLEKLİK yapar mısın?
S
evgili arkadaşlar, geçen ay sizden maske maketi istemiştik. Arkadaşlarımızın güzel maketleri
işte burada. Hepsine çok teşekkür ediyoruz. Şimdi sıra sende! Önümüzdeki ayın konusu
BİLEKLİK. İstediğin malzemeden herhangi bir bileklik tasarla.
Sonra da fotoğrafını çekip dergi@minikagodergi.com.tr adresine 17 Kasım’a kadar gönderebilirsin.
Haydi bakalım, usta eller iş başına!
kara
ar ıkaya (9) An Gökalp Akyüz (6) Ankara Polat (8) Riz
e
Berra S Ebrar E ce
) Tekirdağ
ınar F ıstık (5 Merya Büyükyavuz (6) Isparta Emir Mert Metin (8) Edirne
Ç
46
SÖZLÜK OKUMAYA BAYILIYORUM.
DERGİYİ OKURKEN ANLAMADIĞIM
KELİMELERE BU SAYFADA
BAKIYORUM.
BENİM SÖZLÜĞÜM
parkur (isim) . . . . . . . . . . . . . . . . .sayfa 7 senfoni (sıfat) . . . . . . . . . . . . . . . . .sayfa 22
Kelime, Latinceden Fransızcaya “parcours” Yunancadan Latinceye, Latinceden Fransızcaya
şeklinde geçmiştir. Dilimize Fransızcadan girmiştir. geçen kelimenin aslı “symphonie”dir. Batı
Çeşitli yarış ve koşularda yarışmanın yapıldığı yol müziğinde orkestra için düzenlenmiş birkaç
demektir. bölümden meydana gelen uzun beste demektir.
47
D
inozorların izini
Hazırlayan: Behiye Betül
mutfakta sürüyoruz.
Bu yüzden önce enerji
toplamamız lazım öyle değil mi?
Hazırsanız başlayalım.
Di n ozor Kem ik li C
• 2 yumurta
u pca ke 2 Kalan tüm malzemeleri
ekleyip spatula ile
karıştıralım.
3
ker
3 parmak eksik toz şe
• 1 su bardağından ğ Harcı, küçük kek kalıplarına
3 parmak eksik sıvı ya
• 1 su bardağından döküp 175 derecede pişirelim.
• 1 su bardağı un Piştiğini anlamak için kekleri
• 1 paket vanilin 30 dakikanın sonunda bir
tozu
• 1 paket kabartma kürdanla kontrol edebiliriz. Kürdan
nmiş havuç
• 2 orta boy rendele ış)
temizse pişmiş demektir.
4
(sıcak suda yumuşatılm
• 1 avuç kuru üzüm Kekler pişerken bir kâğıda
• 1 çay kaşığı tarçın dinozor kemikleri çizip
il
• 1 tutam toz zencef üzerine şeffaf dosya kâğıdı
z çikolata
• Süsleme için: Beya koyalım. Erittiğimiz beyaz
çikolatayla çizimlerin üzerinden
şekilleri yapalım ve donduralım.
o lsu n . . .
Afiyet
HAYDİ ÇABUK
YAPIN, KARNIMIZ
ÇOK AÇ! 48
Ş E M SİY E
YILD I ZL I
cu
ill î spor İyin, 9
M
e m Elif nen 201
y e o
Mer düzenl Tekvand
da ızlar ikinc
i
nya’
İspa upa Yıld ası’nda 4 Paris
Avr piyon , 202 kiye’yi
Şam Meryem da Tür r.
. ’n o
oldu iyatları ek istiy
p m
Olim emsil et
t
K
ağıthane Anadolu İmam Hatip olmayı deneyebileceğini söylüyor.
Lisesinde dokuzuncu sınıf Okurlarımıza ise bir mesajı var:
öğrencisi olan Meryem, spor “Gençlerin özellikle de kız çocuklarının
hayatına 4 yaşında jimnastikle mutlaka bir spor ile uğraşmalarını
başlamış. İki sene sonra babasının çok isterim. Hayalleri olsun uğrunda
arkadaşı onu tekvando ile tanıştırmış. savaşacak. Mecnun ve Nuri Çiçek,
14 yaşındaki arkadaşımız bu süreci Çağrı ve Sibel Kızıl ile diğer emek
şöyle anlatıyor: “Bu spor benim veren tüm hocalarıma çok teşekkür
merakım değildi. Babam çok yetenekli ederim. Emekleri unutulmaz.
bir sporcuymuş ama dedem onun Müsabakalara katılarak olimpiyatlar
mühendis olmasını istemiş. Mühendis de Kanada vatandaşı da olsa için puan toplamam gerekiyor. Sizlerin
de olmuş ama içinden hep söz Türk bayrağı ile kürsüde olmanın aracılığı ile sponsor ihtiyacımızın
vermiş, eğer bir gün spora yetenekli güzelliğiymiş. Babasının onu motive olduğunu belirtmek isterim.”
bir çocuğum olursa kesinlikle onu eden cümlesini paylaşıyor: “Hep Dergi ekibi olarak seni tebrik ediyoruz
sonuna kadar destekleyeceğim diye. bir hayalin olsun kızım. Bir tutkun Meryem, ilerideki derecelerin için de
Dolayısıyla babamın bir hayali, benim olsun ve o hayaline bir hedef koyup şimdiden sabırsızlanıyoruz.
de hayalim oldu.” yeteneklerinle birleştir.”
Tekvandonun el ve ayak hareketleri Okulu, iki kız kardeşi, ailesi ve
ile yapılan güzel davranışlar demek idmanlarından dolayı fazla
olduğunu söylüyor Meryem. Bu spor, zamana sahip değilmiş. Ama çoğu
onun için bir yaşam biçimiymiş. İkinci kez diyette olduğu için yemek
olduğunda ailesinin ve hocalarının yapmasını, seyretmesini, her şeyini
emeklerini boşa çıkarmadığı için seviyormuş. Olimpiyat hedeflerinin
çok mutlu olmuş. En önemlisinin yanı sıra sporcu beslenme uzmanı
ıl ile birl ikte
49 Meryem, antrenörü Çağrı Kız
Sorular ve Cevaplar
Evimizden neden görünmez gökyüzü?
-Şikâyeti bırak, git ve yıka yüzünü
H. Salih Zengin
AR
O C UKL K.
Ç U
D E N IY O R D
B İZ A
LU S B İZ
MUT EĞERSE N DAHA .
M RDE R M IŞ
C E KLE LERİ VA
BÖ DERT
ÇOK