SINH VIÊN THỰC HIỆN : NGUYỄN MINH CẢNH MSSV : 20145466 ĐỀ TÀI : HỆ THỐNG KHỞI ĐỘNG
TP.Thủ Đức, NGÀY 10 THÁNG 2 NĂM 2023
Chương 1: TỔNG QUAN A. Mở đầu 1. Tính cấp thiết của đề tài: Ô tô hiện đang được xem là phương tiện xu hướng đã và đang được sử dụng rộng rãi vì những lợi ích mà nó mang lại như sự tiện lợi, an toàn, tiết kiệm chi phí, tránh tác động trực tiếp của thời tiết, tăng giá trị gia đình, …Nhưng để đáp ứng được những nhu cầu cấp thiết đó nên cấu tạo của ô tô vô cùng phức tạp gồm rất nhiều hệ thống tích hợp lại với nhau. Trong đó hệ thống khởi động được xem là bộ phận rất quan trọng, không thể thay thế. Đầu tiên phải khẳng định hệ thống điện của ô tô nắm giữ một vai trò cực kỳ quan trọng tới tất cả việc vận hành hoạt động của xe ô tô, giúp xe có thể hoạt động và duy trì sự ổn định. Hệ thống điện này bao gồm nhiều bộ phận quan trọng, chỉ một bộ phận hư hỏng cũng có thể dẫn tới việc xe ô tô không thể hoạt động. Hệ thống khởi động và hệ thống cung cấp điện được xem là 1 trong những hệ thống quan trọng của ô tô. Nếu thiếu một trong hai hệ thống này thì ô tô không thể hoạt động được. 2. Mục đích của đề tài : Hệ thống khởi động và hệ thống cung cấp điện được xem là một đề tài đáng để nghiên cứu đối với một kĩ sư, để người kĩ sư có thể hiểu rõ hơn về cấu tạo,nguyên lí hoạt động cũng như những tình trạng hay gặp phải của hệ thống để người kĩ sư có thể đưa ra giải pháp kịp thời để khắc phục và sửa chữa. 3. Phương pháp nghiên cứu : + Phương pháp nghiên cứu tài liệu, thu thập các tài liệu liên quan đến đề tài, học hỏi kinh nghiệm từ thầy cô và bạn bè. + Phương pháp thực nghiệm. 4. Bố cục dự kiến : + Chương 1 : Tổng quan + Chương 2 : Cơ sở lí thuyết + Chương 3 : Kết luận CHƯƠNG 2 : CƠ SỞ LÍ THUYẾT Mục tiêu : ⁕ Trình bày cấu tạo, nguyên lí làm việc và sơ đồ mạch điện của hệ thống khởi động và hệ thống cung cấp điện. ⁕ Chuẩn đoán và sửa chữa của hệ thống. ⁕ Trình bày về hiện tượng và hiệu ứng cảm ứng điện từ. 2.1 Hệ thống khởi động ô tô : Vì động cơ không thể tự khởi động nên cần phải có một ngoại lực khởi động động cơ đốt trong. Để khởi động động cơ, máy khởi động làm quay trục khuỷa thông qua vành răng. Máy khởi động cần phải tạo ra mô mên lớn từ nguồn điện hạn chế của ắc quy đồng thời phải gọn nhẹ. Để khởi động động cơ, trục khuỷu cần phải quay nhanh hơn tốc độ quay tối thiểu. Mỗi động cơ sẽ có tốc độ quay tối thiểu khác nhau, tùy thuộc theo cấu trúc và tình trạng hoạt động của động cơ, thường sẽ từ 40 – 60 vòng/phút đối với động cơ xăng và đối với động cơ diesel là từ 80 – 100 vòng/phút. Một số yêu cầu đối với máy khởi động : + Máy khởi động phải quay được trục khuỷu động cơ với tốc độ thấp nhất mà động cơ có thể nổ được. + Nhiệt độ làm việc không được quá giới hạn cho phép Phải đảm bảo khởi động lại được nhiều lần + Tỷ số truyền từ bánh răng của máy khởi động và vành răng của bánh đà nằm trong giới hạn (từ 9 đến 18) + Momen khởi động phải đủ lớn để đảm bảo khởi động được + Kết cấu gọn nhẹ, chắc chắn, làm việc ổn định với độ tin cậy cao. + Chiều dài và điện trở của dây dẫn nối từ ắc quy đến máy khởi động phải nằm trong giới hạn quy định (l < 1m). + Có thiết bị điều khiển từ xa khi thực hiện khởi động động cơ ô tô (nút bấm hoặc khóa khởi động) thuận tiện cho người sử dụng. + Có thiết bị điều khiển từ xa khi thực hiện khởi động động cơ ô tô (nút bấm hoặc khóa khởi động) thuận tiện cho người sử dụng. ● Có 4 loại máy khởi động : + loại đồng trục : - Bánh răng dẫn động chủ động được đặt trên cùng một trục với lõi mô tơ và quay cùng tốc độ với lõi. - Cần dẫn động được nối với thanh đẩy của công tắc từ đẩy bánh răng chủ động và làm cho nó ăn khớp với vành răng. + Loại giảm tốc: - Máy khởi động loại giảm tốc dùng mô tơ tốc độ cao. - Máy khởi động loại giảm tốc làm tăng momen xoắn bằng cách giảm tốc độ quay của phần ứng mô tơ nhờ bộ truyền giảm tốc. - Piston của công tắc từ đẩy trực tiếp bánh răng chủ động đặt trên một trục với nó ăn khớp với vành răng.
+ Loại răng hành tinh
- Máy khởi động loại bánh răng hành tinh dùng bộ truyền hành tinh để giảm tốc độ quay của lõi (phần ứng) của mô tơ. - Bánh răng dẫn động khởi động ăn khớp với vành răng thông qua cần dẫn động giống như trường hợp máy khởi động thông thường.
+ Loại máy khởi động PS :
- Máy khởi động này sử dụng các nam châm vĩnh cửu đặt trong cuộn cảm. - Cơ cấu đóng ngắt hoạt động giống như máy khởi động loại bánh răng hành tinh.
⁕ CẤU TẠO CỦA HỆ THỐNG KHỞI ĐỘNG :
- Công tắc máy: Là một thành phần của hệ thống và được xem như “cửa ngõ” của tất cả các mạch, công tắc đánh lửa có chức năng phân phối dòng điện đến các nơi cần thiết trên hệ thống khởi động ô tô.
- Accu khởi động : là bộ phận dự trữ năng lượng và cung
cấp dòng điện cho tất cả các mạch và các thành phần khác
- Rơ le khởi động: là thiết bị cho phép 1 dòng điện nhỏ
điều khiển 1 dòng điện lớn.
- Máy khởi động : là bộ phận quan trọng nhất trong
hệ thống khởi động. Khi hoạt động máy khởi động tạo ra một momen xoắn giúp quay bánh đà của động cơ làm cho xe khởi động.
- Công tắc an toàn : là bộ phận của công tắc dải số,
có tác dụng ngăn cản hoạt động của hệ thống khởi động khi ô tô đang ở số hoặc chưa đạp côn.
⁕ Nguyên lí hoạt động của hệ thống khởi động :
Sơ đồ máy khởi động 1. Công tắc máy ; 2. Điểm 50 ; 3. Điểm 30 ; 4. Piston ; 5. Điểm Chung ; 6.Bánh Răng ly hợp ; 7.Trục vít ; 8. Ly hợp khởi động ; 9. Bánh răng bendix ; 10. Lò xo hồi của bánh răng bendix ; 11. Bánh răng hành tinh 12. Phần Ứng ; 13. Vỏ ; 14. Lò xo hồi của piston ; 15. Bánh đà + Để chạy được hệ thống khởi động thì phải qua 3 quá trình : + Quá trình kéo :khi bật khóa điện từ ON sáng STARTER , dòng điện từ ắc quy đi đến tiếp điểm 50 sau đó chia làm 2 nhánh , 1 nhánh đi vào cuộn giữ 1 nhánh đi vào cuộn hút. Nhánh đi vào cuộn giữ xuống đi xuống mass, nhánh đi vào cuộn hút sẽ đi qua điểm chung đến cảm ứng và đi vào mass. Lúc này do có dòng điện đi qua cuộn hút và cuộn giữ làm cho 2 cuộn này tạo ra lực từ. Lực do 2 cuộn hút và giữ này tạo ra là lớn hơn lực đẩy của lò xò nên hút piston đi vào làm cho bánh răng benđix đẩy ra ăn khớp với bánh đà. + Quá trình giữ : công tắc máy vẫn bật, dòng điện từ ắc quy được chia làm 2 nhánh. 1 nhánh đi đến tiếp điểm 50 đi qua cuộn giữ sau đó đi đến mass, 1 nhánh thì đi đến tiếp điểm 30 đi qua công tắc chính và đi đến tiếp điểm chung đi vào cuộn cảm và cuộn ứng. Cuộn dây phàn ứng bắt đầu quay với tốc độ cao và làm quay bánh răng chủ động và làm quay bánh răng li hợp nhờ bánh đi qua bánh răng hành tinh.
+ Quá trình nhả : khi khóa điện
được xoay từ STARTER sáng ON dòng điện đi qua khóa điện bị ngắt và chỉ còn 1 dòng điện đi từ ắc quy đi qua tiếp điểm 30 qua công tắc chính đi đến cuộn giữ qua cuộn hút. Do quá trình ngắt này diễn ra vô cùng nhanh nên dòng điện bên trong cuộn giữ vẫn còn và có chiều từ trái sang phải còn dòng điện đi từ công tắc chính đến cuộn hút thì có chiều từ phải sang và 2 chiều dòng điện này ngược chiều nhau và cùng độ lớn lên đã triệt tiêu nhau. Lúc này không còn lực nào lớn hơn lực đẩy của lò xo nữa nên piston được đẩy ra công tắc chính ngắt làm cho máy khởi động dừng lại.