.

_ANXAKA UKIVERSITESI DIL VE TAIthl-COČRAFVA PAKULTEsj YAYINLARI N0: 242

„ j s

LINeUA tATfNA
LATlNCE ders KITABI

I
 Bu kitap iiš ogretim yilmda tamamlanacak olan bir Latin đili kur-
sunun birinci kisrrum tegkil eder. Lise ldasik kolu icin haz.rlamms olan
"Linkua Latina”, aym zamanda iiniversite Latm dili kurslannda .a-
mlabdir. Bundan baska bu dili kendi ba§larma ogrenmek istiyenlerm
istifade edecegi §ekilde tertip edilmi§tir.

Kitapta ele «lman gramer konulan §unlardir: be§ isim ^kimi (islm-
... ve oifatdar) ucuncii fiil gekimi, en miihim zamir ve sayilar. Smtaks

, oaTcnmnk iizere morfoloji kismi tamamlanacak, smtaks bugi S

SlSu” kJpta u*» рма-
lar уег alacaktir.

gene’aym yazLn ЕхегсШит Latinum’undan faydalanaik.

Bovle olmakla beraber kitabimiz, g^Snhtide tu-

larin 'taksimi уе izahmda Tiirk ogrenc^«^^^^

“ЖЖГЛГЛ -y«W, уе.

niclen i§ledik. ' . -

Ađ, pcn đuydSd»n gmek.

STJTrtSA W»
Лк 6t“?ir\uktap кет-мег «**

№flLTESUASlMEVt,^M-m5
I

IV

Iiilgat losmmm tertiplenmesinde ba§langigtan beri degerli yardim

da bnlunan Ankara K12 Lisesi latince ogretmenlerinden Bn. Leyla Oz-
bay’a da bilhassa te§ekklir ederiz.

Ankara, Ekim 1947 lglNDEKlLER

1
|
Georg ROHDE
i
Samim SlNANOGLU 1
Ehtap yirmi' 1 e c t i 0 ’ уа (derse) aynlmi§tir. Degi§ik konularm
i
j
1 уег aldigi her lectio’ya birer ехег citium (ah§tirma), gramma*
t i c a (gramer) ve vocabtila (sozllik) kismi baglanmi§tir. Her lec-
i
tioTya giren morfoloji ve sintaks bahisleri a§agida ауп ауп gosterilmigtir.
i
i
G i r i §

Latin dili - Yazi ve soyleyi§ - Vurgu - Uzun ve kisa heceler - Keiime si-
mflan - Isim ve sifatlarm ozellikleri - Isim gekimleri Fiillerin ozeUikleri •
БЧД gekimleri.

I.

Nomen : Birinci isim gekimi - -as’la biten 5zel isimler.

Verbum: Oguncii fiil gekimi: praesens indikativi.
Sintaks : Belirtili ve belirtisiz isimler - in ve ad ile akkuzativ - Ablativi
I
anlamlan - Olumsuz fiil - Soru §ekli - Ciimlenin esas unsurk
j n - metuo ile.akkuzativ.

П.

Nomen : Ikinci isim gekimi - ,-us ve -um’la biten isimler.

Verbum: Ugiincii fiil gekimi: imperfectum indikativi.
Sintaks : esse ile dativ - Sayi sifatlannm uymasi.

П1.
Nomen : deus - §ahis zamii’leri.
Verbum: Ogiincli fiil gekimi: futurum imperativi.
Sintaks : §art ciimlesi ve futurum’un kullamksi.

IV.

Nomen : -us -a -um’la biten sifatlar - loci ve loca gogul gekilleri.

) ,
 VII
VI

Sintaks : praesens konyunktivinin anlamlan - Tali istek ciimlesi - Final

Verbum: esse yarđimci fiili: praesens, imperfectum, futurum indikati-
ciimle - Bu cumlelerde zaman kullanili§i.
* vi;‘ imperativ.
Sintaks : Sifatm kullamli§i.
XI.

V. Nomen :
Verbum: Ogiincu fiil gekimi: perfectum govdesi * konyunktiv §ekilleri.
Nomen : Birinci ve iki-nci isim gekimi cins kurallan - dea ve filia - Soru
zamirleri: qui, quae, quod; quis, quid. Sintaks : cum narrativum. - cum causale - esas ve tali zamanlar - irreal
§art ciimlesi.
Sintaks ; peritas ile genitiv.

VI. ХП.

Nomen : Ikinci isim gekimi: -er’le biten isimler - er’le biten sifatlar. Nomen : Be§inci isim gekimi.
i
Verbum: esse’nin konyimktiv &ekilleri.
VII. | Sintaks : amici est - esse ile gift dativ.
Nomen ; —
Verbum: esse yardimci fiili: perfectum, plusquamperf. ve futurum Х1П.
exactum indikativi.
Nomen :
Sintaks : Multis locis - quod baglaci - esse ile kati§ik fiillerin aldigi hal- i
Verbum: perfectum passivum participium’u - Bundan yapilan §ekiller.
ler - multos annos (zaman akkuzativi).
j Sintaks : perfectum passivum participium’unun sifat gibi kuUanihgi.
VIII. / J
XIV.
Nomen is ea id igaret zamiri.
Verbum: Fiilin temel govdeleri - -s ile yapilan perfectum govdesi - per- | Nomen : Uguncu isim cekimi: sessizle biten erkek cinsten govdeler -
fectum govđesinđen yapilan zamanlar. Sessizle biten govdelerin gekimi.
Sintaks : praesens govdesi ile perfectum govdesi - postquam baglaci - | Verbum:
eo anno (zaman ablativi) - §ehir ve kuglik ada adlan - Donii§- . Sintaks : Ablativus limitationis - Sifat ve participium'un уШете bagh
olarak kullanili§i.

;
lu zamirin kullamligi. »

' XV.

Nomen : Dordiincu isim cekimi - -us’Ia biten di§i cinsten isimler - Ozei Nomen : Ilgi zamiri.
likler. Verbum:
Verbum: —
Sintaks : llgi zamirinin kullamli§i ve Тигкдеуе tercumesL
Sintaks : —•
XVI.
X.
Nomen :
Nomen : —
Verbum: posse ile prodesse fiilleri
Verbum: Oguncu fiil gekimi: praesens govdesi konyunktiv sekilleri.
 I

Vfll IX

Sintaks : Konsekutiv cumle. Verbum: praesens govdesi ile perfectum govdesi bir olan fiilJcr.
Sintaks : —
XVII.
Nomen : XXIII.
' Verburn: ll^fmcu fiil gekimi: praesens govdesinden yapilan passiv §e-
Nomen : hic haec hoc ve ille illa illud i§aret zamirleri - unus, duo, tres.
killer.
Verbum: Ređuplicatio (tekrar) ile yapilan perfecttun govdesi.
Sintaks : —
Sintaks : aceidit, ut...
ХУШ.

Nomen : Oguncii isim oekiihi: sessizle biten di§i cinsten govdeler; is- XXIV,
tisnalar. ,
Nomen : Dgiincii isim gekimi sifatlari: Uq ve iki gekiili sifatlar - -er ve
Verbum: -is’le biten ау adlan - Zarf yapih§i: uguncu isim gekimine gi-
Sintaks : A. c. i. kurmasi - Nesne ve ozne olarak kullamUsi - Zaman ren uq ve iki. §ekilli sifatlardan - Asil savilar ve sira sayilari -
miinasebeti. Sayilann ozellikleri.
Verbum: —
XIX.
Sintaks': —■.
Nomen : Zarflarin yapili§i: birinci ve ikinci isim Qekimi sifatlannđan.
Verbum: Ses degi§imi ile yapilan perfectum4 govdesi.
XXV.
Sintaks: A.blativus qualitatis Yiikleme bagli olarak kullamlan isimler.
Nomen : —
XX. Verbura: —
Nomen : UQuncii isim Qekimi: sessizle biten cinssiz govdeler. Sintaks : • Perfectum passivum participiunfunun kullamli§ ve anlamlan:
Verbum: Participium coniunctum - Ablativus absolutus.
Sintaks :
XXVI.
XXI. Nomen : Ugiiiicu isim gekimine giren tek §ekilli sifatlar - Sessiz Qeki-
Ncmen : mine gireh sifatlar - Kan§ik Qekim - Tek §ekilli sifatlardan
) Verbum: Ogiincu fiil Qekimi: -i ile biten govdeler. zarf yapiU§i.
Sintaks : Ablativus modi. Verbum:
Sintaks :
XXII.
XXVII.
Nomen : Uciincli isim gekimi: govcleleri -i ile biten isimler (-e, -al, -ar’la
biten isimler - -is veya -es’le biten parisillablar - vis - -is’le Nomen : idem eadem iđem \e ipse ipsa ipsum i§aret zamirleri.
biten §ehir ve nehir adlan - cins kurali ve istisnalar - Tekil
Verbum: v veya u ile biten perfectum govdeleri.
genitiv bitiminden dnce iki veya uq sessiz bulunan isimler -
Sintaks : Indirekt soru cumleleri.
Cins kurali ve istisnalar).
 X

XXVIII.

Nomen : — L B C T I O
Verbum: * Praesens participium’u..
Sintaks : Participium’un* kullamligi (devam): participium’un diger an- I.
lamlan - . Ablativua absolutus kurmasinda kullanilabilen isim
ve sifatlar.
A) 1. Graeci&'est terr^i; Graecia et Itđlia sunt terrae. 2. Historia
est magistra vitae. ‘ 3.' Musae deae poetarum. f mjt: 4. PueLlf epistujam .
amicae legit; deinde amic'ale epistulam scpibit. guiđ scribit amicae?
5. scholam vađi^nus; in schoia linguapi Latir^m disciraus. o. Hodio
iii silva cum amicis ludimus. 7.' DUigfa&g ' linguam 'Lgthraih ? — DiUgo.
8. Metuiti.š^magištram, pucllae? — Non metuimus, diligimuš magisLram.
9. Aqua insulam undique cingit. 10. Diana septem filias Niobae aagittis
occiđit. .
B) Persae in Graeciam invađunt. Incolae Graeciae patriam điligunt.
Leonidas copias ad Thermopylas dućit et Persis resistit. Sed, Ephialtes
Persis viain ostendit. Itaque Peršae copias Leonidae .cingamt ct occidunt.
Deinde in Atticam invadunt. Incolae Athenarum ех patria in msulas
cedunt; metuunt enim iniurias Persarum. Persae Athenas diruunt. Sed ^
paulo post Tliemistocles Persas vincit.

A) 1. Deus mundum regit. .2. Philosophia est an;mi medieina. /

3 Aesculapius deus medicorum. erat. 4. Priamo qumquaginta fiiu, evant. j
5. Aliter cum amico,' aliter cum' tjnranno vivimus. 6. Nautae ventos
metuebant et a deis auxilium petebant. 7. Romani bella et militiam,
Graeci litteras diligebant. 8. Fluvius silva^uo. oppiđum ugđipe cm-
gunt. 9. Iustitia est fundamentum regnorv.m. 10. Nunquaih pericqlum
sine periculo, vincitis: 11. Romani castra vallo fos'saque cingebant.
12. Luđebasne in horto, amice? — Non ludcbam, amico litteras scribebam.
Sayfn
B) Romani deos et in lucia et in lomplin colebant. Summus đeu3
Lec ti o ... ..... | Romanorum Iuppiter erat. )<Juppitcr đeun caeli, Ncptunus deus aquac,
E х e r c i t i u m .*...... 17 Vulcanus deiis flammac crat./Mara bella regofent, Apollo morbos pellc
bat. IRomani ctiam fluviorum deos colebant, maxime Tiberiiium.J Anb
Gram,matica ..... 29
templa deorum arae erant. lbi ,Romani victimas caedebanc et vinum
V o c a b u I a ..•...— i... 77 fundebant. Templa et statuas /dcorum et dearum saopc согошз cmgc-
Tiirkge - Lati nce S бzI uk ."•••>•'.. lli bant.
Ltttince Dcrc Kitabi
Index vocabulorum ....—:••... 118 1975 _ Dorduiicvi Basili§ — 1
 I _ ууи. _ ,/£<> " " < • i
■ty\, rr,
/^4',
/0)1* /ПЛ* iЈ I vOi»*'i j/b>
!<-
ллЈ ,
~ ^'Г J'c* ■

L Е С Т 1 О LECTIO / . . /п 3

;.сП
гЛ ш. &лД5
У' дг desistes, Caesar Haeduos ceterosque Gallos ab avaritia et saevitia tua
arrais defendet et te Gallia expellet.” Tum. Ariovistus “Auxilium meiun” _
^А) 1. Nuaquam, amice, te relmquam, nunquam fruatra а me inguit “Gallis gratum erat. Itaque сшд copiis meis in Gallia sum. Nun- -.
! ч/ au^ilium petea.^2. Luđetisne in h'orto? -- LUdemus, si amicus permittet. q[uam me cogetis ■ Gallia excedere." Si vobis in animo est mecum armis
3. Resistite immicis; nisi resistetis, inimici in patriam invadent, oppida contbndere, accedite: te, Caesar, copiasque tuas non metuo ’’ П > /

к
(- , đinaent, incolas occident; neque feminis neque liberis parcent. 4. Sa- •

guntini a Romanis auxilium contra Poenos petebant: "Poenis in anirno

est Saguntum diruere; nisi nobis statim auxilium mittetis, Poeni nos ' J- V'
A) . 1. Poeta. Graecus; bonus agricola. 2. Boni nautae stellarum
occident-’. 5. Si me diiigis, litteras ad me mitte! 6. Nunc vino pellite'
periti sunt. 3. Agricolae pii dis deabusque rusticis victimas caeđunt.
curas! 7. Ostendite nobis viam! 8. Dic mihi: cur consilia amicoruni
4. Fagus alta; clara Rhođus. 5. In ripa fluvii altae populi erant.
contemnis? 3-^1
a
O Q.<£> I с’ ^ 6. Umbra pinorum altartim nobis- iucunđa est. 7. Pinus Cybelae grata est,
B) Cacsar Octavianus amicis “Cleopatra,,, inquit Mregina Aegyptio- Apollo laurum odoram diligit. 8. Eph,ćsus .t^mplo Dianae clara erat.
rum, nobis inimica est. Itaque bellum cum regina geremus. Antonius "9. Aegyptus Arabiae fir>itima est. 10. Нитиз ariđa non est fecunda.
socius Cleopatrae est. Defendite Italiam ab audacia Antonii et superbia 11. Vulgus est imperitum. л^ c,
Cleopatrae! Iam' pecuniam a sociis exigunt, iam copias contra nos co-
B) 1. Quis nos đefendet ab iniuriis adversariorum? 2.uJCuis auxi-
gunt; шох in Graeciahr tran$cendent atque inde ltaliam petent. Sed di
Ио salvi erimus? 3. Cui gratias agemus? 4. A quq аихШит petemus0^^
nobiscum sunt. Aeg>qptii nobis non resistent et copias Antonii facile
5. Quem Caesar ad Ariovištum mittit? 6. Qui regulus Germanorum
vincemus. Populo Italiae et sociis otium reddemus. Post victoriam, amici,
Gallos premebat? 7. Quos populos . Galliae prernebat? 8. Ciii populo
mecum triumphum agetis; coronis) no$ cingemus et summo deo Roma-
Galliae. Romani erant amici? 9. Cuius popuii. terram Ariovistus SuebLs
norum gratias agemus." Turn amici: MDi te protegent. Duc copias
dividebat? 10. Quae oppida diligimus? 11. Quibus telis Romani adver-
contra inimicos. Nos una tecum imperium contra Antonium et Cleopa-
sarios petebant? — Pilo et gladio. 12. Quos deos et quas deas Romani
tram defendemus.”
colebant?
IV.
VI.
A) 1. Populus Romanus; lingua Latina; imperium Romanum. 2. Flu-
• vil magni; insulae pai'vae; oppida clara. 3. Deus est benignus. 4. For- A) 1. Sub vesperum oppidani portas claudebant. 2. Caesar socer
tuna caeca est. 5. Consilium . amici bonum erat. 6. Verae amicitiae Pompeii erat; sed inter socerum et generum magna discordia erat.
sempiternae sunt. 7. Roman] multos deos colebant. 8. Diligimos oppida 3. Nunc pueri estis, aliquando viri eritis. 4. Si vir es, resiste! 50 Inter
imtiqua et oras amoenas Ioniae. 9. Bcatus eris, si fortuna tua con- bonos viros ac deos amicitia est (Seneca).. 6. Triumviri veteranis.s_uis
tenlus eris. 16. Ubi eras. amice? — 1л th'eatrc eram. 11. Eratisne m apud Cremonam agros dividebant. 7. Agricola agros colit. 8. Iam
silva? — Eramus '12. Eritis siciit dci, bonum et malum cognoscetLs. frumenta in agris matura erant. 9. Dominus fidum ministrum diligit.
) 10. Cur magistro gratias non agitis? 11. Sude quisque fortunae faher c ht
13. Dic mihi verum! .14. Pauqi.vitia sua intellegunt. 15. Natura paucis
contenta e.st. 16. Imperia iusta sunto! 17. Contenti estote! est. 12. AlexandrLMagni facta praeclara sunt. ^

B) Inter Gallos magna discordia erat. Itaque Haedui a Romanis,
Sequani a Gcrmanis auxilium petebant. Ariovistus, validus regulus Suebo-
mm,. Seauanis succurrebet. Sed post victoriam non modo ab Haeduis
victis rnagna tributa t exigebat, sed ctiam Sequanos premebat et terram
&cquanorum Suebis dividebat. Itaqiie Caesar constituit Gallis contra
tfuperbos Germanos succurrere. Legatos ad Ariovistum mittit. Legati
dicunt: MCur Haeduos, fidos socios populi Romani, premis? Nisi iniuriis
B) 1. Saepe.Jiberi virorum clarorum miseri sunt. 2. Germani
pueris liberam. asperamque vitam agebant. 3. Teneras myrtos Venus
dfligit.’ 4. Via ducit per loca aspera. 5. Comitia. populi libera sunto.
6. Patria nostra pulchra est. 7. Viri boni vita nunquSm " misera est.
8. Copiis nostris inimici non resistent. 9. Quis libros vestros leget9
10. Legionarius Romanus dextra pilum, sinistra scutum g^rebat.
11. Aquila et apud Graecos et apud Rornanos summo deo sacra erat
0 '3 (
Au nc ;-f 1/л 0] '

\
 t
L E C T 1 O

L Е С т 1 О - - ,o P(- magistra,tus adventim?

4
ioctus et melus plen« Ateandrine insula
VII. esercitus Poenorum е!«» . J 4. Castra Eomanorum a ttavio
A) 1 Amici mihi semper fuistis semperque eritis. 2. Ennius egre- erat; ibi Ptolemaeus Pharmn e*s№ra ^ Ba0vos impetus Gem,auorum
gius pocta Romanus fuit. 3. Multis locis patriae nostrae olim magna тШе passus aberant. 5’ Legl°" , ■ recessit, equitatus in adversauos
onpida fuerunt. 4. Ubi fuisti? - In theatroiui; nunguam antea ш theatio metuebant. 6. Postguam u = senatus popu-
fueram. 5. Magister discipulos reprehendit, quod seduli non fuerun^ mvaait. -1. Vultus peu^,
6. Servus poenam metuehat, quod fidus non fuerat. 7. Si m Italia lusque Romanus. 9.!S . . dextro et in sinistic
fueritis, poetas Romanos melius comprehendetis. . B) 1. Tauri cormbjis se praeerant. 3. Cur agri-
B) 1. Adeste miseris! 2. Augustus spectaculis et in theatro et m cornil, exercitus equitatus erat,jqmt^ реШ> 4. Ariovistus mag-
circo libenter adfuit. 3. Invidia inimicorum multis vins bonis obfui •
—Khenum e^?Tv^KJ
4. Vir strenuus nunquam officio deerit. 5. Paestum aliquanco opp
splendidum Italiae fuit; nunc tantum reliquiae murorum et templorum
supersurit. 6. Augustus multos annos impeno Romano praefuit. 7. - —sy—ra erant ■
rimis oppidis Graecis olim tyranni praefuerant. 8. Romam maesti eiant, 8. Idus Maiae Mercurio sacrae erant.
quod Augustus nimium diu aberat. 9. Inter oppidum GaUorum et castra
Romanorum fluvius intererat; castra non longe a fluvio aberant. 10. њ
terfuistisne ludis amicorum. nostrorum? A) l. Vincat! iustitia. 2. Vivat ct ^Ergo bibamus.
te protegant. 4. Surifri"-quisque noscat g ^ metuamus pericula.
VIII. 6. Diligamus patriam consulamus ^ A ^ аихШит
8. Ne neglegamus officia
A) 1. Caesar septem libros đe bello Gallico scripsit. 2. Caesar
post bellum Gallicum veteranos suos non dimisit, sed contra ompeium
pctam? , „ ,,t verum dicat. 3. Pctebam
B) 1. Verum dicat. 2. Peto ab . petimus ab amicir., ne
3 Cur aum verbis tuis laesisti? 4. Augustus Livmm m matn-
ab eo, ut verum diceret ^ Ne ^"edегепГТреМ a tc. ut
monium duKit 5. Livia Augusto Mjfet. 6. Contentus cro s, venmr
discedant. 6. Petebamus ab amm » • и(. horto mdatis, 9. Qu«
dbceris. 7. Caesar imperium Romanum non điu rexit. 8 Cicero cons
noa statim dimittas. 8. Vo ш P ’ philosophi praescribunt, u
lia mala Catilinae detexerat; itaque gloria eius magna erat. ,
vobje pcrmisit, ut in horto Ш^? ^ ^ Senato permisi ;
B) Tarentum pulclirum oppidum Italjrie'erat. ТегЏо a. Chr. n. saeculo
honum, pulchrum, verum co атив ct,^ ^ vivamus; non Vivimus. at
Tarentini cum adversariis RomanorumT^jconiunxerant. ltaque Romam ns
ut Tibcrius triumphum aseret' i m UhCnum traduxit, ut cum Cheruscis
bellum indixerunt. Tarentini legatos ad Pyrrhum miserunt P^rrhus egatis
cdamus. 13. Gcrmamcus схе^р7р^0е1рћо8 miserunt, ut oraculum
“Iam multa" inquit “bella gessi. Copiac meae multis proelus inteifuerunt. %
Vobis adero et Romanos agro Tarcntino expellam.” Pyrrhus, postquam patria diaccasit, nc in К—о.и™
s/
J . Tarentinis auxilium suuitt promisit, copias suas ех ^piro in Italiam
traduxit. Romani in agrum Tarentinum invaserant, seđ postquam Pyrrhus- inciderct.
''
adfuit, recesserunt. Руггћиа bis cum iis conflbcit, sed multos suorum. xi. , 7
amisit. Itaque legatos Ro.mam misit, sed Romani bello_desistere_paiat..
non erant. Tandem Pyrrhus copias suas in F-pirt/кп ' A) X. Cunt nostri ad *ee" '*3^
inimici claiti oppido eucessenm e c tra(mxissent, Antioclm.1
2. Cum itomiml cKcrciium .u»m Hellespont^ Ms(rorura amiiienmn .
IX.
usque ad Magnesiam^recess^3.^m^m^ suQrum amisissct, brllo
A) 1 Agrippa, amicus Augusti, ter consu’atum gessit; irt tertio-
pugna desistamus. -• У
consulatu Pantheum exstruxit. 2. Post interitum exercitus Romani Roma.

, - L i- ... : ^ \ ■ ' M
 L E C T I O
f, --— . л„,.„г cum litteras valde ddigat, •5' CUffle >Hnqfflt е“ЕШегГпипс ^Romlnorum^smv' Nam cum pueri
đesistcce paratus erat. =• “„„igires, te diligeremus; sed, cum Camffle, q palisci titai non iam resistent. Itaque
mulles libros cmit. 6. Si v.t.a tua T. Nisi — “Ignav»5 essem,” inquit "si c.ntra
vitia tua nitnium n.sWm ueg.cgcremus. S. Nisi cc,us,i,a РГ“еГре11т? gererem^^ Eomannrnm est fidem laedere. Ita„oe
ГГГSSr'ГСГ«а uon amisisscs. ■
, Ћоташ multa bella cum Gallis gesse-
B) Quarto a. Chr. n. saeculo R°ma“ pr0cesserant. Exercitui
runt. Aliquando Galli usque m a8™ ritug et Valde cautus erat, non
Komano praeerat Camillus. s, qu Romani copias ех castris
permisit, ut sui castr.s^cmcedcreuL Scd, , ad eastra хш.
non educerent, unus e G*lhs equ „unus ex exercitu vestro, ul
Al 1 Acies instructa — acies instrucU est. 2. Auxilia missa — au-
F.omanorum accessit et Hoceda q gissetj Gallus Romanos Ulusit.
armis contendamusV’.Cum nemo P ^ .,Barbarus superbus xilia missa etant 3 Lercitus ех castris eductus - ехегс tus ех castns
eductus erit. 4. CamiHus exercitum Romanum contra Falenos dux
Tum Valerius tnbunus ad Смт lu esserimUs. Sed socn no,
inquit “nos illudit, cum ad Pr0«lmm prJinde permitte, ut ego cum
Exerci u Romanus a Camillo contra Falerios dnctus
aciem idoneo loco instruxerat - Acies a legato idoneo loco mstructa
contemnent, nisi barbaro obs^to ^ Valerius Cum Galk>
Gallo contendam. Cum^Camlto^ atque inde oculos GalU
еГа"в) Primo bello Punico ■ exercitus Romanus a PoemS т Sicilia in
confliKit Subito corvus т , 1 et animum GalU a pugna avertebat.
sumnium periculum deductus erat. Romam a p°w« 'Pa(?:ne‘ ein del
petit. Impetus corvi viol ntus texisset, Valerius eum gladio
Itaque, -^"о^Г^ипит in castra sua reduxerunt et, Tum in consfflo Q. Caedidus ‘‘Cum ’V/TpaLmmlm*oZrL
г?иМ'1 cimn^ unica spes in anđaćia est. t Si p
qUod corvus ei аихШо fucrat “Corvinum*' dixerunt. ad tumulum propinquum miserimus, Poenus sine dubic3 Пu™^
rum copiarum suarum
ХИ.
’ tribme,’^!.^шТ-шТпит est. Sed quis ducet manum ad tumulum?” Tn-
■ , o mter nos concordia sit! 3. Laetus essem,
A) 1. Amicismius! 2. Inter no adfueritiS( victoria est nostra. bunus “Si alius” inquit “non cst, ego sum paratus. Neqne еП“? Gmlsul
si vos mihi amici essetis. 4. Cum^b ^ 6_ Атгс1 _ vixero si рго te et pro re publica Romana vitam ami •
5. Si tu cxercitui nostro praefmsses, causae bellorum -Grati’as tibi ago;”' inquit “di tibi adsint”. Cum manus a tnbuno ad
est amico in rebus adversis 9. Dies festi tSiufflm dtta esset, statim adversus eam m^iversus P^Ut^et
8. Mihi crede: verum gaudi t 10. Avaritia et luxuna tatus Poenorum missus est. Romanorum manus crncta est. Sed mtenm
apud Romanos rebus ^ gestas pQpuli Romam exercitns Rbmanus eipericulo eductus erat.

13' R“pu<
Romana saepe т magno peuculo fmt Balerios duxerant. Exercitui
B) Aliquando .Romam exerci u ^ Falisd ante oppidum aciem
Camfflus, vir rei bellicae per t ^ tamen in rebus ađversis
instruxerant, sed rem non ben0 °e"se" m suum a Romanis defendebant,
spem dimiserunt. Multos lam die Л ^ magna erat. Ibi autem
quamquam inopia гегшп necessa ^ in bello cum pueris in plamtic
ХоррШит Sat, cuTcastra Romana ab oppido niultum abessent.
XIV.
A) 1 A prmcipio populus Romanus sub impcrio icgum tuit..
2. Memoria Romuli, • primi regis et conditoris Romae, Romams semper
cara fuit. 3. Post reges rei publicae Romanae consules praceran,; трепат
consuTum annuum erat. 4. In rebus arduis Romam dic^m di^^ .
5. Mbs maforum apud Romanos magno m honore era . c
principium nostri sunt saepe doloris. H Apuđ Graecos Demosthenee,

f •
 L t. L 1 1 U 9

XVL
A) 1. Homines hominibus plurimum et prosunt et obsunt. 2. Aliis

1-■■ ■
prodes, si poteris, ut tibi prosint, si poterunt^S. Vir bonus est is, qui

rssi” prodest, quibus potest. 4. QuM prodest homini stulto pecunia, cum
T“sapientiam emere non possit? 5. Per rišum multum poteris cognoscere
stultum. 6. Nos multa possumus, quae antiqui non potuerunt. 7. Plus
in negotiis res quam.verba prosunt. 8 . Prosit! 9. Dolus tibi in ea re
non prođerit. 10. Amicis profuisse, ceteris nunquam obfuisse viro probo
•consubbus edictum ’ t Manlius, consulis ’ ites Romam maximum gauđium erit. 11. Hacđui, cum se suaque ab Helvetiis dcfenderc
armis contenderet Pauo Р£*t m acceSsit. Ibi cum e^gCS rium non possent, legatos ad Caesarem miserunt. -1
equitibus missus ad Lato ^ Manhus m^usmmp^
B) 1. Impetus corvi tam violentus erat, ut animum Galli a pugna
a duce Latinorum CoPnfrtoitVcumSduce Latino eumque ged
averteret. 2. Tantus terror incolas invaserat, ut portas oppiđi clauderent.
consulum ne!^anlium in caštra'Komana a&.^ tu> т. Manli,”
3. Erat in castris Pompeianorum summa inopia pabuli, adeo ut foliis
"Laeti conutes./M .l tes ante praetorium coa ' m nostrum extra
eonstl iratus statnn “ J et „dversus te equos alerent. 4. Amicus tam aegrotus est, ut surgere non possit.
5. Via tam aspera erat, ut milites yix procedere possent.
.,„q»it "Sueris. restituas” ’
ordinem cum аауегзаг disciplinam a te laesan L crat.
'lictori ud supplieium tr ^ terrorque 1ш№* mas XVII.
Cum Maniiana d.cebant,
Inde severa et dura uuF A) 1. Romani bella gerunt. — Bella a Romanis • geruntur. 2. A
quo ducimini, • milites? — A bono duce ducimur. 3. Si firmo amrno
XV. eritis, non vincemini. 4. Iđ bellum, quod a Rornams cum Hanmba e,
đuce Poenorum, gestum est, secundum bellum Pumcum dicitur. .. «
bonus potest miser diei, miser esse non potest. 6. Amicus certus m re
A) 1. a“rdlS incerta cernitur. 7. Milites nostri, cum undique premerentur, recesse-
runt.
B) Ad Cannas tot milites Rornam amissi sunt, ut ea pugna tet

£ s= S. - 5 ", publicae Romanae paene perniciei esset. Propter mteritum exercitus mco-
lae Romae in magno timore erant. In senatu autem de custodia Romae
consulebatur. Ibi Q. Fabius MaMmus, qui proximo anno dictator tuerai.
— 6' ^ “Magnis curis” inquit “laboribusque premimur, sed lgnavi essemus, si
rebus adveris opprimeremur. Non lacrimis luctuque, sed constantia
- ■ . , • 9 Auaustus eo anno na- res • Romana defendetur. Itaque eđicamus, ut portac claudantur et
• n oui se vincit in victoria. • ubique es„ armati in muris đisponantur. Praeterea nuntii mittantur, ut fortuna
тз-> 1 Bis vmcit, qm s« ... q TCusauam est, qLU ^
B - Cicero consulatum gessit. • \г- ibir mezar yazi )• consulum et reliquiarum exercitus oognoscatur. Falsis enim rumoribus
tus est, quo Licci /quod es, antc - ... n pbarsaluo, incolae falluntur. Nos nunquam spem đimittemus, nunquam Roma^oeno
tradetur.” Cum Fabius patres ad sententiam suam perduxisset, eaictum
est, ut portae clauderentur, ut etiam servi armis instruerentur. ut eqm
tcs vi& Appia et Latina miterentur.

rST r;£“num miserat, contenbit. л

\ ( 0■ , \ј
 <у-'А “ сл /
L Е С Т I О “Oopcov ше co^ct Gallia excedcre. *7-
ovistus "Nunquam mquit Caesar me co^ Gallia excedere
10
XVIII. °ViStiefС1ХтГаеГ;"ео,еРа„Г. »• S«-
. ■ 9 ^ocietatis vinculum est oratio.
A) 1. Sermo est imago am • fidel3at 4. Lucem redde tuae,
3. Caesar decimae legiom maxim
dmtbone.patriaei
_ t 6. Salus publica
«• a%t
deste ’t probe ~
-м-r z -
supreme le*'fV’' ”Arbor тЉ - m»l» »*
domus - magna qme . £ strenuos fuisse.
cinnatum scnptores tiadunt. , ^eregit, in parvum
manam redegerat.Sed^^aam Romamls cum consulibus
10. Cerno te frustra contendem senatue contemnere?
agrum suum recessit. Posle« « genatus necessitate coactus Cincm-
12. Nonne intellegitis tribunos p ' . ^ Caesar dicit Gallos deo-
in saltu ab Aequis cmc c J4 dictatorcm dtait Legatio cum litte-
13. . Cemimus exercitum m castr ^ Caesari scripsit Gallos
natum, quamquam a Romu a Cincinnatus manibus suis agram
rum maxime Mercutmm • inopiam frumenti esse. 16.
ris senatus ad eum т“' civitatem in summo periculo esse
caStra inclusisse et m castri; m^nCertum est amicitiam inter malos
Apertum est te verum non dicem ^Cert ^ praeceptorem colebat. Postquam litteia. p E R t magna celerltate novum

homines esse non posse.

Alexandri Magni fuisse.
18- Notum
SSL
:Г„Г*рГТ1»еа^тГт recessit ibiq„e
.*=■.:-
modeste vivere
И c„. Moro.« CO«
e civftate exclusus erat. Itague exercitus Volscorum, perrexit.
et iis аихШшп suum contra Boma P abesset, senatus orato^es
cm Coriolanus praeerat, non cis agerent. Sed legatio a XX.
misit, ut cum Coriolano de con 1C1 . t. t; Cum etiam sacerdotes A) 1. Honos est onus. 2. Summum ius^—summa^ Romano
Coriolano cumacerbo ^espo^^ ^ Coriplani mater
capita, tot sententme. 4. atrae carmine curae. 7. Caesar
frustra in castra Volscorum . missos* proinde nos mulieres
- “Cernitis” mquit‘'viros frustra lega^e^ (Voluinniaf ихоге c°riolam' libero tria nomma eianl. • . . Hispaniam perrexit. 8. Ađ
сиш sescentis equitibus magms tea rescribam. 9. Funus
patriam precibus clefendamus^ D ^ perrexit. Cum ad fdm
et magna manu mulierum m castra adductos esse. Si tibi epistulain, quam mibi ех ltmere m ’ . p0 Martio combustum
imperatoris Augusti magnificum fmt, **%*£*$ Augustus in sexto
ducta esset, "Cerno” lnq«t 0culos intra muros Romae
esf; ossa legenmt equitea reliquiae
m animo est Romam diruere, D ше nihil dicam; nxons; e consulatu suo Mausoleum exstnixerat, opus mag ^ ^ ^ gegtac
matrem, «xorem lfteroSque css“' occlde„t«r aut 1«
liberorum memento, ()exos ffit. »I»telleEo.” mq«.t U. шпс animis opue?A= -ne pectore
abdncentur.” Matrfa voc.bus v“РЈЈ i( statim Volscos e* agro
»mater, еопашит meumJ Volsci8 « ad neeem firmo ! 12. Tu, si аи^о regeris, гехj; ^^^iutem superbe
Romano ređucam. Sc p
esse ductum tradunt. rexisfe nST“
humanaque iura ćontemne a . uerent Бх eo tempore nomen
<•- XIX. e„m et fflios ei„s Roma е.реШге c„t,tuero„l. ^ Itaqoe,
i wistis sed mox legetis. 2. Po»t
regiunr Romams оЉ° U" actus^est ad Porsennam, regem Clnsinorum,
A) 1. Vos libi-os triumplium agebant
victoriam duces Romam, si senaU P Caesari in' anuno erat реггсхнТ мгГ Clusium6 oppidum" Etruscum erat. Preeibus Targumn

6-ArU
Galliam vmcere et subieei - • v
, 4...... .»• e дР/!У^ " '■
4' (S- <■ , h - ■" " . J°
■ .. i.. , . J. '}
fkJ J "■' ■ • '
 L Е С Т I О
12

ađđuctus Porserma populo Roniano bellum indixit, ut Tarqumium m

, regnum restitueret. Nunquam antea Roma ia tanto điscriinine fuerat;
repellere aeq»um est S. Febris maguam
nam eo tempore vaiida Etruscorum res erat magnumque Porsennae minuit 10. Bonorum. civium vita nobis exemplo sit. 11. Qm grate
nomen. Itaque Romani regi in acie resistere non .potuerunt. beneficium accipit, primam eius pensionem solvit (Seneca).

B) Notum est quarto saeculo exercitum Romanum a Gallis ad

.XXI.
flumen Alliam magnam cladem accepisse. Pauci iuvenum cjdi super-
А1 1. Cn. Marcio cognomen erat Coriolanus; nam Coriolos, oppi- fuerant Itaque magistratus constituerant, ut sola агх defenderc , -
dum Volscorum, ceperat. 2. Non est vir strenuus, qui laborem
Non sunt strenui, qui laborem fugiunt. Non essetis strenui, si laborem
fugit^ futem a *SL reli„queretur. Paulo post Galli in urbem invaserunt
Postcpiam aeđificia urbis incenderunt, in arcem £
fugeretis. 3. Puras deus, non plenas. aspicit ташмГ 4. Lex Soloms Manlius cum paucis iuvcnibus агсеш summa vi defemht. Itaqm
erat: Qui exulem receperit, ipse in exilium eiciatur. 5. “Iacta. est alea hostium Romanos fame vince're constituit.
dirat Caesar et exercitum Rubiconem traiecit. \6. Non est tuum, fortuna Iam sextum mensem Romani in arce obsidione premebantui. 1ш
quod fecit tuum. 7. Male vivunt, qui semper vivere incipnmt. 8. Cae- oauci Galli media nocte magno silentio summum montem ascendeiunt.
sar consilium cepit copias Rhenum traicere, ut Germanis timorem micere '■ Non canes non custodes, sed anseres, animaha sacra, quae m templo
Copias traiectasin Sugambros duxit. Seđ, cum Sugambri m mlvas ^nonis alebantur, hostes animadverterunt. Eorum animalmm vocps
fugissent, agmenjad Rhenum reduxit. 9. Rex ent, qui recte faciet, qui S ManUus агта cepit et c«m snis hostcs in tugam cpn.ect. f Ita
non faciet, non erit. x..jV4" '{ . / '. . " •’ ■tum Romani Iunonis аихШо vim hostium defenderunt.
B) Cum exercitus Porsennae in agrum P^manum myasisset, aeri-
eolae agros reliquerunt et cum pecoribus suis rure Romam confugerunt.
XXIII. ч
Rex summa celeritate processit et Romam cepisset, nisi unus vir fuisse ,
Horatius Cocles. Is forte eo die in statione erat ad pontem, qui oppi- A) 1 Ariovistus Caesari “Provincia mea” inquit “haec est Gallia,
dum cum regione Ianiculi iungebat. Eum pontem Romani non interru- ,sicut ш« vestra ” 2. Caesar beneficiis atque munificentia magnusierat,
perant Cum agmen Etruscorum accederet, Ploratius militibus dixit, ut
oontem interrumperent. Ipse autem solus impetum adversanorum ехсе-
pit. Diu Horatius, quamquam multa vulnera acceperat, Etruscis icsis e-
bat. Tandem, cum ponteSi'intemiptum esse cerneret, Tibenne pater, .
inquit “peto a te, ut me propitio flumine accipias.’’ Tum armalus u ■mihi, illuđ tibi tucundum est. 5. JNotum est шии
flumen se deiecit. Quamquam undique tela in eum comciebantur, ad •est unus animus in duobus corporibus.
suos se recipere potuit. Rex autem Porsenna, cum oppidum рпто im- Bt 1 Ad Pharsalum ех Pompeian.o exercitu circiter milia qmnde
petu capere non potuisset, Romam obsidione cmgere coactus est Seđ cim ceciderunt. I 1.1a nocte accidit, ut luna esset pleua. 3. Nih. acmdere
paulo post pacem cum Romanis fecit. Horatius autem pretmm virtutu, •bono Viro mali potest. 4. Rumpitur arcus, quem mmium tetendisti.
a grata civitate magoum munus accepit. 5. Cato senex litteras Graeeas didicit. 0. Facilitate at,ue huuumitate s^

XXII.
Romari vendidit. 9. Fama_est Romulum, postquam Romam condidit,
A) 1. Italia inter duo maria sita est; nomina marium sunt mare
Remum Tatrem suu^T' oc'diisse. 10. Nuntius ab imperatore nussus
Tvrrhenum et mare Hadriaticum. 2. Roma a mari quattuordecim mi ia
accurrit et “Hostes,” inquit “qui oppida nostra eombussenmt, qui nequ
passuum aberat. 3. Urbs Roma ad Tiberim sita est; ш Tiben msuk
Ubens neque feminis pepercerunt, tandem poenas imunarum siu
esf ibiaedes Aesculapii fuit 4. In portu Ostiac imperalor Claudms
turrim altam exstruxerat, ut cursus navium inde nocturms igmbus
 L E C Т I O 15
LECTIO
•in fines Nerviorum contendit et magno pecoris atque hommum nuinero
pcpenđerunt. еопшп cnesne — «t» П. B»m * « capto atque ea praeda militibus concessa Nervios se đeđere coegit; eo
Eter: bibite voe, qui vivitis (tuezar yesiti). oeleriter confecto negotio rursus in liiberna legioncs ređuxit. 5. Magna
parte navium amissa classis hostium in portum confugit. 6. Oratonbus
xxrv. a Coriolano remissis mater uxorque Coriolani in castra Volscorum
» -f. mipria. eciuestris acris fuit, proe contenderunt. 7. Senatus imperatori re bene gesta concessit, ut triumphum
, A) 1. Impetus equester wer£'£ ^ equestris imperatoris-
Ншп equestre acre fui . • лР đolore- Si gravis, brevis; si longus,
Marci Aurelii est. 3. Epcurus de dolore^Si 6. Non XXVI.
levis. 4. Ars longa, vita bicvi . • to 7 Quod suave est alus;
satis est pulchra esse poemata, du ^ ^ q Non omnia pos- A) 1. Veritatis simplex oratio est. 2. Felix, qui potuit rerum co-
gnoscere causas! 3. Longum est iter per praecepta, breve et effjcax
aliis est amarum. 8. Omne РГ1^Р ^ occidit. ц. Caesar
per exempla. 4. Consdia hominum nimis audacium non semper pruden-
sumus omnes. 10. Nondum o Fortiter in re, suaviter in modo.
tia sunt. 6. Quiđquid agis, prudenter agas et respice finem ! 7. Re us
tres libros de bello crnh scnp •• Necesse ež'tusor bonus-
14 Milites facile hostium copias vicerunt. х feliciter gestis imperator exercitum dimisit.
uliter pilam conlusori longo. aliter ^ erat> ApriUs B) Secundo a. Cbr. n. saeculo Romani potentibus populis regibusque
B) Apud Romanos imtio Martuis^p ^ quondam nomen. •victis domini orbis terrarum facti erant. Sed civitatis status infelix erat.
Nam agricolae aere alieno oppressi omnia sua vendere coacti eran.
secundus, Maius tertrns, Iunrn 0 ^ mensibus nomina Iuhns et
erat Quinctihs, sexto Sextihs Postea n___ ^ ^ Seatili Itaque solum Italiae in manibus paucorum đivitum erat; multitudo au
pauperum in urbem Romam confugerat ibique misere vivebat. Tum
Augustus inđita sunt; nam ^ victoriae obtigerant. Mensis
Tib. Gracchus, nobilis iuvenis, pauperum miserns succm-rerc constitui •
Augusto et primus consulatus et msg ig erat, October л
September olim, ut uomen o tendri ^septim ^ ^ ^ a Chr n. . Anno a. Chr. n. centesimo tricesimo tertio tribunus plebis electus id
egit ut ager publicus pauperibus civibus divideretur. Vehementi ora i-
octavus, November « R0manus_a mense Ianuario imti-
one cum ingenti assensu populi in contione eausam pauperum egiL
centesimo quinquagesmio tei . - sed nonus niensis
■“Veteribus temporibus” inquit “res publica nostra sana erat; tum neque
nauperibus res ad vitam necessariae deerant neque divites nmus ихи-
—olt
riose vivebant. Omnes enim cives participes agri publici crant. Nunc

£35 ST w dives omnium commodorum vitae particeps est, pauper autem, сш

praeter spiritum et lucem nihil relictmm est, a divite opprimitur Ub
XXV. nunc vetus libertas est? Ubi est virtus temporum veterum? Ubi sunt
leges et instituta vetera rei publicae? Memores estotc illius hbertatis
« 1- >.0ГСе eđntc» rttat in ГгГ cinctis pristinae! Ego id agam, ut multituđini mopum рапа mra ređdantu .

xxvn.
relinquere et solam arcem c victis nemo 7. Rex Tarqui
succurnt.
A) i. Si duo faciunt idem, uon est idem. 2. In idem flumen bis
з.кегот —
đescendimus et non desccndimus (Heraclitus). 3. Idem deus ш em ianc
gentibus, vos huic urbi genuit (Cicero). 4. Bibulus naves Caesans, quas
ceperat, omnes incendit eodemque igne nautas dominosque navimn
interfecit. 5. Veritas se ipsa defendit. 6. Noscc te Ujsum! 7. Quod
consUtueriuit. 2. Urbc capta ргасГГ 4. Caesar nondnm cupimus, credimus libenter. 8. Iniuriis Ariovisti lacessiti Galli a Caesaie
eapulsis consules rer *J*~*£. , ?ni№ coactis de improvmo.
hieme confecta proximis quattuor 8
auxilium petiverunt. 9. Nisi severitis, non metetis. 10 Dux ех captivis
cognovit hostes ad flumen castra posuisse. 11. Sero resistimus ei,
quem per annos decem aluimus contra nos (Cicero).
B) Ultimis annis secundi belli Punici Romanorum spes et cxspectatio
EXERCI TIUM
erat maxima et animl eorum ad omnia omina intenti. erant. Itaque cum
saepe lapides de caelo cecidissent, amdi de eventu belli libros Sibyllmos:
consuluerunt. His Ubris inerant oracula Graecis versibus scnpta, quious 1.
fata rei pubiicae portendi Romani credebant. Romams hoc carmen
obtigit: “Quando hostis alienigena terram Italiam mvaserit, is pc i Qogul §cldine коуип: vaclo, discit, legis; amicam, scholac, cpistula.
vmcique poterit, si mater Idaca a Pessinunte Romam arccssita ent’
Hoc oraculo cognito senatus legatos in Asiam ad regem Attalum misit. Tekil §ekline коуип: ceditis, ludunt, vincimus; filiarum, magistras.
Rex, posquam eos comiter accepit, ех iis quaesivit, quae tam longi- Latinceye gevirin: Vesta bir tanngadir; Minerva ve Diana tanncadir-
itineris causa esset. Cum legati ei exposuissent, qua de causa missi lar. Sicilya bir ađadir; Sarclinya ve Korsika ađadirlar. Vatam • seviyorum.
essent et quid senatus ab eo peteret, гех “Amicitiam populi Romam Bir .mektup yaziyorum. Su scver misiniz? Okula giđiyor musunuz? Okul-
inauit “summo semper studio colui; itaque faciam, quod a me pe rns- da ne ogreniyorsunuz ? Dostlarla ormana gidiyoruz; giinkii ormanlari se-
tis.” Statim legatos Pessinuntem in Phrygiam deduxit sacrumque ns veriz; ormanlardan korkmayiz. Ađađan ayriliyorsunuz (gekiliyorsunuz);
lapidem, quam matrem deum esse incolae illarum regionum icemn , vatana gidiyorsunuz.
tradidi't. ■ / Si/cilya Sicilia, ae f.: Sarđinya Sardinia, ae f.: Korsika Corsica, ae f.
XXVIII.
A) 1. Multa petentibus đesurit multa. 2. Dona praesentis cape lae-
II.
tus horae. 3. Gaius absens tribunus plebis factus est. 4. Plebs Gaium
absentem tribunum plebis fecit. 5. Magnus erat dolor Hanmbalis ех Itaba
£ekin: amicus et amica, silva et hortus, fluvius et oppidum, vallum
đisceđentis. 6. Domino absente fures in domum mvaserunt. 7. Cono a-
fossaque.
nus iram plebis metuens ad Volscos secessit. 8. Absente imperatorc
legiones ех hibernis educi non potuerunt. 9. Romam comp unbus pugins Qogul §ekline коуип: amico, fundamenti, periculum, ventum..
ab Hannibale victi spem salutis non dimiserunt. 10. Mu tis vu neii us
Imperfectum gekline коуип: lego, ostendis, vivimus, vincunt, coiit,
acceptis milites pugna non destiterunt. 11. Caesar oppidum proptei
diligitis.
latituđinem fossae murique aititudinem paucis defendentibus capeie non
Latinceye gevirin:
Tanrmin hevkelini bir gelenkle ku§atiyorsunu«.
g) Omnia credentes ab hominibus facile fallcmini. 2. Quis mor Kiz hekimden korkuyordu. Romahlar Germenlerđcn korkuyorlarđi. Ro-
tem metuens beatus esse potest? 3. Homini nihil agenti đies lon^ ma’nin tapmak ve bahgelerini sever misin ? Germenler tanrilara tapinak-
4 Mendaci homini де verum guidem diccntucredimus. • larda degil, [fakat] korularda taparlardi. Kizm celengi varđir. Tannlarm
bens mortuus est (olmugtur). 6. Crescente pecunia crescit avariUa. tapmaklan varch. Dostumun bahgesi vardir.
7. Imperator praesente exercitu cum legatis hostium de conc lcroni ous
Germenler Germani, бгит m.
8. Caninio consule Romae nihil mali factum est. 9. "Veigi-
III.
lius natus est Cn. Pompeio Magno M. Licinio Crasso primum consuh-
bus 10. Pausania duce Graeci apud Plataeas ingentes copias Persarum ‘ Futurum §ekline коуип: gratias ago, аихШит petis,- bellum gerit
vicerunt.. 11. Invitus hoc. feci. 12. Dis hominibusque invitis hoc factum est. curas pellimus, fcminis parcitis, viam ostendunt.
Lafcince Ders Kitabi — 2
 exercitium 19

sever Unlu §air Homeros kordu. Hangi tehlikeđen korkuyorsunuz.

Imperativ 5ekliM коурп: scribis, »ittetis, cedis, dilifiUs, »egleges, Kim milletlere sukuneti iade edecek? Iiangi tanrinm tapmagina glde-
dicitis, ducis, đicis, duces, dicetis. ceksiniz ? Hangi arkađa§lara mektuplar yazacagiz?
Cevirin: Mtonius'ia, para ile, dilgmauiaria, oMari«, B.irle, sarapla, Cupressus, I /. selvi; Delus, i /• Delos adasn _•
Yajmur pluvia, ae /.; ?ali5kan sedulus, a, um; Miletos Miletus,
I /.; zengin opulentus, a, um; mersin myrtus, i /•
1шп gerent. . r_
Latinceye 5evirin: Tanncamn VI.
ferden sonra tannlann tapmaklarma ^ koruy^caMar..Eger bize уаг-
siniz. Bger tannlara taparsamz miyecegimiz. Arkadag hi?bir za- gekin: vir et femina et puer; ager fecunđus; qui vir?; via sacra.

Z t"rt«SUek. Biaimie beraber bahgede оуаа! Miisaade AQiklaym: libri pueri; liberi pueri.
edersen, seninle beraber bahQede oymyacagiz. Latinceye sevirin: Zavalli millet; guzel zaferlerimiz; lmr adam-
lar. Guzel heykelleri severiz. Hur bir hayat suruyoruz. Tarlalanmiz
nehrin sag kiyismda bulunuyor. Apollo ve Diana Latona’mn cocuk-
lari idiler; Latona coculdanm gok seviyordu. Qam agaci Kybele уе,
zeytin agaci Minerva’ya lmtsaldi. Ak§am ustu Roma legion askcrlen
■ Lktinceye Se,iria ve gekin, iyi arkad.B, eski bir dii, b»ydk tebiike. her zaman ordugah lrararlardi. Kitaplanmizi kim окиуасак? Cacsar
?u isimlere _«yguh hirer s'rfat ilave edin: aguam, iasubs, popu , hangi kitapta Germenlerin hayatmi tasvir eder? Uylra zavallilann c-
selUsidir. Qocugun birgok kitaplan vardu.
vitiorum, amicitia, № fakat Eomahlarm dilini severia Zeytin agaci oliva, ae/.; her zaman semper; kurmak рбпеге;
Latinceye cevinn: Romali đe^i , Sa(jik olacaklar mi?
tasvir etmek đescribere; иуки somnus, i m.; teselli solacium, u n.
Azdilar. Memnun olacagiz.^Semn^uzm^j^ asla mesut olmiyacak.
ltalyada birgok §elnr er . ardl Eger adaletli olursamz, memnun
vazgeBmezsen, bayatm bhyhk bir teb- VII.

likede olacak. Est erat erit, fuit fuerat fuerit: aym §ekilde §u kelimelerie ba§li-
Niyet consilium, ii п. уагак siralan Sabuk tamamlaym: es, praeestis, intersum, supersunt,
dees.
Latinceye gevirin: Bize yardim ettiginic iQin size te§ekkiir ediyo-
V,
ruz. Кб1е, vazifesini yapmadigi iQin, cezadan korkuyordu. Sen bize ku-
manda edersen, du§manlan yenecegiz; zira sen birgok sava§lara isti-
5ekin: qui deus? q»i »auta? quae statua? quod bellum? pocta caecus,
rak ettin. Arkada§ (gogull arkada§a (gogul) tehlikelcrde yardim edci.
alta cupressus, Delus parva. .
Birer sifatla tamamlaym: рориИГрбрпИ, agricolae, Ephesum, pmo . Zira паш. •

f Latinceye gevirin: «» № §imdiye kadar latince pargalarda gecen окитауа, yazmaya ve

ogrenmeye ait olan biitiin isim ve fiilleri toplaym!
seUSk SpUefCbde te'crhbeii' idi.er, Venus kokM« mersini

20 Е X Е R-C I Т 1 U М
VIII.
§u siralari tamamlaym: scribis.., dimittitis.., nubunt.., rego...
Latinceye gevirin: Ne soylediniz? Augustus Roma imparatorlugu-
nu kac yil (Bk. S. 16) idare etmistir? Livia ldminle evlenđi? Tiberius
birgok yillar Germanyađa harbetmistir. Ariovistus kuvvetlerini Galyaya
sevketmi§ti: gururu buyiiktu; Romalilan bile hor goruyordu. Dostum
kitaplarmi gok sever; kitaplan guzelđir. Du§manlanmiz bize harb ilan
ettikten sonra kuvvetlerini bize kar§i sevlcettiler; fakat biz onlarđan
korkmayiz ve onlarm kuvvetlerini kolayca yenecegiz. Esirleri serbest
bjrakirsamz (biraknu? olursaniz), size minnettar olacagiz.
KaQ quot (cekimsiz); esir captivus, i m.; serbest.
dimittere.
§imdiye kađar latince pargalarda gegen alet ablathderinj toplaym!
IX.
gekin: animus et sensus: portus et insula; domus et templum.
Latinceye gevirin: Dli§manlarimizm ordusu buyiiktu. Fakat orđu-
muzun ba§mda kuvvetli bir adam bulunuyordu. Ordumuzun silahlan iyi
idi. Vatanimizda giizel goller vardir. Makamlann emirlerini niQin ihmal
ettiniz? Piyade, dugmanlarm sag cenahma kar§i ilerledi. Boynuzlar bo-
galarm susiidiir. Ev diismanlarla dolu idi. Kotulerin hayati korku ile
đoludur.
EXERCITIUM 21
Latinceye gevirin: Du§manlara kar§i koyahm. Her zaman tanrilara.
.tapalim. Kuvvetlerimiz đu§manlarla Qarpissmlar. Kitabi okumana mii-
saade ediyorum. Kitabi bana geri vermeni dilerim. Yann bahgemđe оу-
namamza miisaade edecegim. Kitabi bana geri vermeni kaQ defa sana
yazdim! Kitabi okusun diye ona gonderdim. Qarpi§mak iQin ilerledik..
D\i§manlar, Romahlarla carpigmamak igin, ormanlara gekildiler.
Yarin cras (odv.); kag defa quotiens (adv.),
XI.
Indikativ ve konyuntiv gekillerini kar§ilikli olarak degi§tirin: dis-
cessisti, ređuxeritis, misissemus^ neglexerat, permiserim, dilexerunt,
birakmak illuseratis, - conflixeritis, luseram, praescripsissent.
Latinceye Qevirin: Bizimkiler nehrin layismda orđugah kurduklan
sirada du§manlar kuvvetlerini §ehre gektiler. Caesar kendininkilere уаг-
đimci kuvvetler gonderince, dii§manlar ordugahlarma gekilđiier. Du§-
manlar memleketimizi istila ettikleri icin siilaha sanlacagiz - sanldik.
Vazifesini ihmal ettigi icin hepsi legati hor goruyorlardi. Eger ordumu-
zu dii§manlarm memleketine sevketmi§ o!masayđik, diigmanlar memle-
ketimizi istila etmi§ olacaklardi.
Yardimci kuvvetler auxilia, orum л.; silaha sarilm’ak arma sumere
(sumo, sumpsi, sumptus, sumere); hor gormek contemno, contempsi,
contemptus, contemnere.
.XII.

Kuvvetli strenuus, a, um; gol lacus, 0s m ; ihmal etmek neglcgo

negle^v-neglectus, neglegere;
procedere; nigir. cur.
Simdiye kadar latince pargalarda gecen harb ve askerlige ait butiin
isim ve fiilleri toplaym! .
Qekin: res arđua, dies laetus, spes et metus.
ilerlemek proceđo, processi, processum,
K=onyunktiv §ekline коуип; laeti sumus, strenui eratis, grati estis,
superbi fuistis, perfidus fuerat.
Latinceye gevirin: Dostlugumuz devamh olsun! Ваугат giinlermde
ne§eli olalim! Sadakat giizel bk §eydir. gafak guniin ba§langicidir. Eger
zafer umidini kesmi§ olsaydik, kprkak olurduk. Kotii giinlerde devlete
X. yarđim etmek iyi adamm odevidir. Hainliginiz sizi mahvedecektir.

Konyunktiv §ekline ' коуип: cingo, mittebam, colunt, ludebamus, Safak aurora, ae /.

disceditis, bellura gerebat. Simdive kadar latirice pargalarda gegip bir vasif veya bir ruh. hali
Tiirk^esi ile beraber cekin: petit a me, ut lcgam, petit a te, ut.., pei gosteren butlin isimleri toplaym!
misit mihi, ut lude^em; permisit tibi, ut...
 E X E R C I T i U M • 23

exercitium
'22 i nettardniar. Komalilann Hannibal ile yaptildan harb malumdur. Dusman*
larm ordugahmm bulundugu ova biiyukttir.
. XIII.
Birinin zafer toreni kutlamasma karar vermek triumphum đecernere
- Latinceve cevirm: G6nderilmi§ ordu; ordu gonderilmigtir. Yazilmi§ (dat.); Hanniba.1 Hannibal, Hannibalis m.; malum notus, a, um.
^ektup mTktup yazilmi§ti. Qevrilmi§ kuvvetler; kuvvetler Qevnlmi§
olacaklardir. Romahlarm tarihi Livius tarafindan yaZilmi§tir Cepnemiz
-tepenin oniinde — tepede — tepe ile nehir arasmda — kurulmu§tu. Qok b XVI.
Jk bir tehlike iSine sokulmu§ olan legion askerleri itaat ^smediler. Or-
dugahtan di§ari fiikantaug olan ordu nehre kadar ilerledi. Du§manlar Praesens ile imperfectum §ekillerini kar§ilikli olarak dcgi§tirin:
ku§atsmlar điye kuvvetler gondenldi. prodessemus, prosum, possem, potestis, prosit. Perfectum vc plusquam-
perfectum gekline коуип: potes, prodesset, poteram, proderas, prodestis,
posses, prosum.
\ XIV.
Latinceye gevirin: Felsefe kotu gunlerde bize gok faydali oldu. In-
декјп: Apollo et Mercurius, consul et legatus, dolor luctusque, sanlan' aldatabilirsin, tannyi higbir zaman alđatamiyacaksm. Eger muk-
:amiicus et comes, mos vester, strenuus miles. tedir olsaydim, size yardim ederdim. Eger muktedir olmu§ olsaydim, size
yardim ederdim. £ali§kanligm sana fa,ydali olacak. Askerlerimiz o kadar
§u sekilleri agiklaym: ducis (2), duces (3), rege (2), regis (2), reges
biiyuk bir gayi’etle garpigtilar ki, dugmanlan kolayca yendiler. Onun
(3), eques, equis, equites. serveti o kadar biiyiiktu ki, biltiin zavalhlara yardim edebilirdi. Kim.
Latinceve cevirin: Birgok milletlerin kirallan imparator Augustus’a buna inanacak kadar aptaldir? Romalilarm onderi cephe^d, giine§ ve riiz-
JSl. Kiskanslik OnOn уоИчЉг. Ondcr, dusmantala ,ar- gar dii§manlara zararli, Romalilara fayđali olacak §ekilde kurmu§tu.
Smlar diye. atMan nehre kadar g6.tderd,, Konsu.asker e c „ du- Aldatmak fallere; gah§kanhk industria, ae/.; gayret studium, ii
gahtan fiikmamalarmi emretmi§lerdi. Germenler cok deta Roma askerlen л.; servet divitiae, arum /.; butiin cunctus, a, um ; giine§ sol, solis m.
ile sava§mislarckr.

Imparator imperator. oris m.

XV.
Su ciimlelere birer pronomen-rclativum katm: Caesar cum Anovis
t„ £кМ- invaserat, bellnm gessit Copiae, Tibenus praeerat,
■ешп Germanis conflternnt. Amici, - armilium pete t,b, atomrt. L •
_ ledtis non diligo. Amicis, - ашсЉо salvi smnus, gratias agemus.
•Dea, - colitis, vobis in bello, - cum inimicis gentis, succurret.
r atinceve cevirin: Kim mesuttur? - Hiir olan mesuttur. Kuvvetle-
f , , i 9 Harb tecriibesi biiyiik olan. Manlius,
rimize kim kumanda edecek? — HaiD recrupL. \ . r,-mahlar
konsullerin emirlerini ihmal etmi§ olan oglunu idam cttirdi. Romali ar,
muvSS oknnp olan knmandamn (dat.) aafer «*»i
"ar tterirlerdi Dediginiz — demi§ oldugunuz — ger?ek đegdđir. Parasi o
тшуап (deesse) degil, [fakat] dostlan olimyan zavalhdir. Okudugumuz ki-
tap giizeldir. Yardim ettigim — etmi§ oldugum — arkađa§larim bana mm-
"XVII.
Passi/v §ekline коуип: ducunt, premeretis, defendemus, contemnebas,
diliges, amittant, gerebat.
Cum baglacim ilave ederek konyunktw §ekline коуип: equites mit-
tuntur, portae claudebantur, defenderis, vincebamini, copiae reductae
erant.
Latinceye gevirin: Cephe onder tarafmdan miisait bir verde kuru-
luyor — kurulacak — kurulmu§tur. Sehrimiz askerlerimiz tarafindan mii-
dafaa eđilecek. Tehlikeler sebatla yenilir. Arkada§im tarafmdan alclatil-
miyorsun — aldatilmiyacaksm. Birgok seyler tarafinuzdan satm almacak.
Oglu babasma “Senden, ltalyaya gondcrilmemi diliyorumM clcdi; “eger
senin tarafmđan ltalyaya gonderihrsem, bahtiyar olacaglm.J,
(>
 £XERCITIUM
24
lerin kemiklerini toplamalarmi emretti. Dostum, biiyuk borgla c/.ildigi
• * . xvin. (opprimere) igin bahgelerini satmak zorunda kaldii

Ezbcrlemek edisccre; satmak vendere; hediye munus, mOncris

(^ekin: oratio longa, sermo rusticus, lex Iulia, arbor alta; -mater
n.; igin pro (ргаер. c. abl.); fil elephantus, I m.; olii mortuus, i m.
• et filius, puer mulierque, virtus. et vitium, рах et otium.
$u cumleleri a. c. i. §ekline коуип : Consul ad senatum scripsit'
a) milites rem bene gesserunt, b) adversarii oppressi sunt. Intellegimus
XXI.
a) stulti fuimus, b) stulli fuistis, c) stultae fuerunt. Notum est a) Man-
lius Torquatus severus fuit, b) animus Coriolani a matre flexus est,
Konyunktiv §ekline коуип: cepi, capiebatis, capit, faciunt, faciebas,
c) ignavi. estis, d) consilium vestrum malum fuit.
Fecerunt, ieceram, iaciebam, capti erant, рах facta est.
Iulius. a, пт Iulius’a ait.
Latinceye gevirin: Tarquinius’un Romaljlar tarafmdan Roma’dan
atildigi (eicere) malumdur. Tarquinius’un, Etriisklerin kirali Porsenna’-
XIX. уа sigmmi§ oidugu rivayet edilir. Tarquinius birgok insanlara haksizlik
etmi§ti. Tarquinius Porsenna ile doetluk yapti. Romalilar kiral Porsenna
Perfectum §ekline коуип: librum lego, de pace agitis, copias colli-
ile sulh yaptilar. Ваугаш giinlerinde nc yapahm?
gimus, copias, cogis, adversarios vincitis et subigitis.
Rivayet edilir fama est.
; §u §ekiiieri agiklayin: lege (2), legi (3), legis (2), peregit, perrexit,
cogit, coegit, leges (3), legas, vici, vinci.

“Erat” yerine parantez igindeki fiili kullanm: Cincinnatus mođes- XXII.

tus erat (vivere). Tarquinius superbus erat (regere). Consul bonus erat
(consulatum gerere). ?u kelimelerin tekil abl., gogul nom. vc gcn, §ekillerini soyleym *
Latinceye gevirin: Haberci, Roma legionlarinin Qevrilmi§ oldugunu magna clades, ars pulchra, pons latus, kl mare, animal sacrunr.
soyiemisti. Senatorler (babalar), zaruret kar§ismda (cogere) Cincinna-
Cekin: civis Romanus, пох obecuia (karanhk), mare profundum
tus’a elgiler goilderdiler. Tehlikeden kurtanlmi§ olan (eđucere) legion (derin).
askerleri diktatore te§ekkiir ettiler. Cincinnatus, Aequo’lan yendikten
sonra giftligine gekildi. AQiklaym: caedis - cedis, milium - militum, animali - animi, vires -
viris.

• XX. Perfectum §ekline коуип: constituo, ronatituit, arcem đefenđitis,

montem ascendunt, aedificia incenduntur.
^ekin: opus pulchrum, locus et tempus, nomen clarum, corpus et
fanimus. Latinceye gevirin: Roma §ehri denizden gok uzak degildi. Eski Ro-
malifar du§manlarm kuvvetindcn gok denizlerin tehlikelerinden kor-
§u isirnleri, clarus sifatim ilave ederek gekin: genus, virtus, lacus,
karlarđi: Legion askerleri сШцтппЈагш hiieumunu kar§iladilar (excipere).
medicus.
Hekimler tehlikeii ate§in §iddetini (vi.*0 kirabildiler. Atina’nm kalesi sarp
Lainceye gevirin: Glizel §iirleri yalniz okumiyalim, ezberliyelim de. bir tepe uzeririđc (ili) buhmuyor. Minerva sanatlarm ogreticisi iđi.
Ruh viicudu idare eder. Eski zamanlarđa Romalilar giftgi iđiler. Yolcu-
luktan bize gondedigin guzel hediyeler icin sana te§ekkiir eđiyoruz. Fil- Tehlikeli periculbsus, a, um; sarp arduus, a, um; kirmak
lerin biiyiik ba§lan ve geni§ ayaklan vardir. Germanicus askerlere olu- frangere.
 EXERCITIUM 27
26 EXERCITiUM

XXV.
ХХШ-
Latinceye gevirin: Du§manlar уепШпсе ormanlara gekildiler. Dli§-
Qekin: hic homo, haec mulier, hoc animal, ille гех, Ша urbs, illud manlar yenilincef hiqbir kurtulu§ iimitleri kalmadi (yoktu). Dii§manlar
carmen. yenildikten sonra, §ehirde biiyiik seving vardi. Konsiiller Kimberler tara-
fmdan yenildikten sonra, Roma buyuk tehlikede bulunuyordu. Ordugah
Perfectum §ekline коугт: multa điscis, cur ita contenditis et cur-
almdiktan sonra, Kimberlerin kadinlari • kendilerini oldiirduler. Hektor
ritis?, non vendimus, auxilium poscunt, captivi redduntur, pelleris.
Akhilles tarafmdan oldiiruliince, .Troia §ehrinde biiyiik yas oldu. Caesar
Agiklaym: resistimus, restitimus, disciit, dixit, didicit, dicit Brutus ve Cassius tarafindan oldurliliince, ceseđi forumda. yakildi. Gal-
| уаШаг Rom*a §ehrini aldiktan sonra yaktilar.
Latinceye gevirin ve sonra “yazarlar naklederler” ciimlesine bagli
a. c. i. kurmasina коуип: Roma ordusu АШа nehri civarmda Galyalilar Hi^bir nullus, a, um ; Kimberler Cimbri, orum m.; Hektor Hec-
tarafindan puskurtulmu§tu. Romalilarin bozgunundan sonra Galyalilar tor, oris n.; Akhilles Achilles, is m.; ceset corpus, oris n.; forum
forum, i л.
Rama’ya yUriiduler. Fakat Capitolium'da Manlius kiigiik bir kuvvetle
(manus) onlara kar§i koydu ve teslim olmadi. Sonunda Manlius ashk XXVI. .
ylizunden Galyahlarla sulh hakkmda miizakereye giri§ti (de pace agere).
Galyalilarin onderi Romalilardan biiyiik miktarda (vis, akk.) altm (gen.) Cekin: vir bonus et constans, femina pulchra et prudens, opus vetus
talup etti. O zaman, az once Romalilar tarafinđan kovulmug olap dik- et ingens.
tator Camillus bir ordu ile Romalilann yardimma'ko§tu ve đu§manlan Latinceye gevirin: HannibaTin askerleri, daglann biiyiik (ingens)
piiskiirttii. tehlikelerini cesaretle (adv.) yendiler. Romalilar Sulla’ya “mutlu" der-
lerdi. O zengin adamđan §ehrimiz birgok iyilik gormii§tii (accipere).
Teslim' olmak se dedere (dedo dedidi deditus); yiizunden prop-
Fakirlerin dertleri, acilan (mala) sayisizdir. Eski §araplar tathdir. Fa-
ter (praep. c, acc.); altin aurum, i л. kirlere ve bahtsizlara yardim etmek kudretli ve zengin adamm odeviđir
(bk. S. 29). Onder, kuvvetleri ordugaha geri cektikleri igin, legatlari §id-
detle (adv.) azarladi.
XXIV.
Sayisiz innumerabilis, e.
Cekin: ventus acer, grave onus, dies brevis, hora brevis, breve tempus.

Latinceye gevirin: Piyade kuvvetleri nehre kadar siiratle (adv.) XXVII.

iierlediler. Romalilar, hernekadar Cannae civarinda cesurca gapi§tilarsa da,
gene Hannibal tarafinđan yenildiler. Cesur adamlann hatirasi bizim igin
her zaman aziz olacak. Eski zamanlarda Delos giizel ve i§lek bir ada idi.
Evliil ve ekimde elma, armut toplariz. Yazin (sade abl.) gunler
geceler kisadir. Yunan sanatkarlarmm eserleri hayranlik vericidir. Bii-
tiin yaratiklar oliimludiir.
Piyadeye ait pedester, tris, tre; i§lek celeber, bris, bre;
pirum, i n.; yaz aestas, tatis /.; sanatkar artifex, artificis m.; ћаугап-
hk verici admirabilis, e; olumlii mortalis, e.
Perfectum ve plusquamperfectum §ekline коуип: cupitis, lacesse-
bant, petis, serebam, cognoscimus, ponebatis, alunt, quaerebat.
uzun, Latinceye .gevirin: Onder esirlerden, d,U§manlarm nerede ordugah
kurduklarmi sordu. Yahuz Yunanhlar degil, ba§ka milletler de Delphoi
kahinligine dam§tilar. Yenilmi§ du§manlarm (dat.) yalniz hlirriyeti alm-
madi (eripere), [onlaral agir vergiler dc yUklendi (imponere). Ceres,
armut Pluton’un kagirdigi kizi Proserpina’yi bUtUn yeryllzUnđe (per) aradi.
1 Arkada§, hernekadar ogutumu hor g6rdUysun de, sana yardim etmek-
 2 8• EX£RCITIUM

tcn vazgecmiyecegim. Nehir kar yiizunđen (ех) o kadar kabarmi§ti ki,

ordu kopriisiiz gegirilemedi.
G R A.MM AT I C A
Almak eripio eripui ereptus eripere; yiiklemek impono imposui
G t R t §
impositus imponere; kagirmak rapio rapul raptus rapere; k'ar nix,
nivis /.; kabarmak cresco.crevi cretum crescere.
Ш \ * ’
§ 1. Latin dili

• Latin kelimesi orta ttalya'mn bir bolgesinin adi olan Latium keli-
XXVIII.
mesinden gelmedir. Fakat Latin dili (lingua Latlna) tabiri Пе Latium
dili degil, Latiinn’da kurulmu§ olan Roma §ehrinin dili kastedilir. Latium
Cckin: miles fugiens, puella, discens, agmen proceđensv
i diiinin geii§mesinden dogan bu dil Roma’dan yava§ yava§ biitiin ttalya -
Latinceye ccvirin: Llugmanlar yeuildikieri halde ban§ уартауа уа, sonralan da Roma tmparatorlugunun geli§mesi ile, batida Akdemz
hazir degildiler. Diigmanlar yenildikleri halde ban§ yapilmadi. Siivari i' gevresindeki iilkelere, doguda Karadeniz kiyilarina kadar yayilnu§tir.
kagtigi igin piyade de geri gekilmeye mecburdu. Gune§ batarken asker- ' Bu dilđen Ortagagm ba§langicinda Roma đilleri. yani ttalyan, Fran-
ler ordugah kurdular. Kumandan, az ki§i kar§i koydugu igin, kasaba- , siz, tspanyol, Portckiz. Reto • Roman ve Rumen dilleri geli§mi§tir. Fa-
yi kolayca zaptetti. Dii§manlarin ordugahi, az ki§i kar§i koydugu hal- i kat Latincenin kendisini olmii§ ваптатак .^и dil devlette vC kilisede, bi-
de, zćiptedilemedi. Af đileđiginiz igin sizi affedecegim. Eger af dilerse- limde ve okulda ta en yeni zamanlara kaflar ya§amaya devam etmi§tir.;
niz, sizi affedecegim. Dii§manlar ordugahtan kagarkea Romahlara Latin dilinin etkisi altmda kalmiyan bir Avrupa dili hemen hemen уок
rasladilar. Romahlar, onlar kagarken, biiyiik bir kismini oldiirdiiler. Di- tur. Bilim terminolojisinde de Latincenin payi gok biiyiiktur.
ledigin igin sana yardim edecegim. Eger đilersen, sana yarđim edece-
gim. Kumanđan уоккеп dil§manlar ordugahi bastilar. Caesar’in ku- § 2. Yazi ve soyleni§
manđasi altmđa Romalilar Ariovistus’u уепсШег.
Latin alfabesi §u 24 h^rften ibareltir:
Zaptetmek capere; af venia ae, /.; affetrnek ignosco ignovl Ignč-
tum ignoscere (dal.)•; raslamak occurro occurri occurrere; basmak < 4$ Harflerin
opprimo oppressl oppressus opprimere. I^arctUri: ls>*mUri :: д ^yleni$i: Ijarctlcri : Is’mleri : Soy!caigi:

a N n en n
A a b | a . ' . j • • .t,
B b , be 3® b 0 o o 0

C c , ce t—k P p Pe P
de d Q q qu k
; d d
e R r er r
1 E e e
ef 'f S s es s
. F f
ge g T t te t ■
!j G Z
u u u
■ H h ha h u
•? I •* i i i veya у (V V vau v) •«
i ix ks
• K k ka. k X X

1 el 1 Y У hy u
! L
em m Z z zeta ds veya z
' M m

'i
 30 GRAMMATICA GRAMMATICA _ 31

Q her zaman u ile beraber bulunur; qu kv gibi okunur. veya kisa olu§una baglidir; Mesela: t'e-ne-brae (karanhk) kelimesindeki
Romalilar u ve v seslerini ауш harfle yazarlardi; biz bugiin u ses- -ne- hecesinin seslisi kisa oldugunđan hece de kisadir.
hsini u harfiyle, v sessizini v harfiyle yazanz.

Y ve Z yalmz yabanci kelimelerde kullamhr. § 5^ Kelime sunflan'

Sesliler уа uzun уа kisađir. —ns ve —nf sessiz gruplanmn ominde .Tiirkgede oldugu gibi latincede đe kelimeler gekimli ve gekimsiz de-
bulunan sesliler her zaman uzundur; bir sesliden бпсе gelen sesli kisadir. nen iki. grupa аупћг:
Bu kitabin gramer ve lugat kisimlarmda butiin uzun seslilerin iizerinde
i§areti bulunacaktir (a e i б 0). Qekimli kelimeler §unlardir:.

Latincede §u diftonglar vardir: ae, au, oe, eu. Difto'ng iki sesliden 1. Isim (substantivum): silva orman, miles asker.
kati§ik tek hecelik bir ses butunudiir. ae a$ik uzun e gibi, oe б gibi, dteki
2. Sifat (adiectlvum): magnus biiyvik.
điftonglar yazildigi gibi okunur.
3. Zamir (ргбпбтеп) :'ego ben, hic bu.
Not: Noktadan sonra gelen ilk kelime ile ozel isimler ve bunlardan
yapilan sifat ve zarflar buyiik harfle baglar; Latium, Latinus, Lat ne. 4. Sayi sifati (numerale): tres ug, quintus be§inci.

5. Fiil (verbum): scribere yazmak.

§ 3. Vurgu
Qekimsiz kelimeler §unlardir:
Her latince kelimenin bir hecesi vurguludur. a) iki heceli kelimelerde
6. Zarf (adverbium): hodie bugun.
vurgu ilk hece iizerine dii§er. b) ve iigten fazla heceli kelimelerde,
sondan , бпсе gelen hece uzunsa, vurgu bu hece iizorine, kisa ise, son- 7. Ontaki (praepositio): cum ile.
dan iiguncii hecc iizerine dii§er.
8. Baglag (conidnctio): • et ve, si eg;er.

9. Unlem (interiectio): heu ! heyhat|

§ 4. Uzun ve kisa lieceler

Seslisi uzun olan her hece uzundur; natura' (tabiaten) uzundur de- § 6. Isim ve sifatlar
nir; mesela: Romani. 1 .
Kapali hece, yani bir scssizle biten hece, kelimenin sori hecesi olma- Vf ^ifatlarda>dikkat edilecek bazi hususlar vardir. Bu husus-
mak §artiyle, seslisi kisa da olsa, uzun sayilir; positidne (uyu§ma uzerine) lar §un)arđir :
\ uzunđur denir. Mesela con-ten-tus kelimesindo con- ve ~ten heceleri kapa- a) Cins (gfenus). Her isim уа Чгкек (masculinum), уа di§i (femi-
lidir ve bunun ipin, seslileri kisa oldugu halde uzun sayilir; -tus hecesi nfnura) cinstendir, yahut da cinssizdir (neutrum). Sifatiar П5 cinshdir.
ise, kelimenin son hecesi olup scslisi de kisa oldugu icin kisadir. Kelime-
nLn son hecesi olan bir kapah hecenin seslisi uzun i§e, bu hece de tabii b) Sayi (numerus): tekil (singularis), gogul (pluralis).
uzundur (mesela: Ro-ma-nos).
c) Hal (casus). Latincede alti hal vardir:
Yalmz br gr cr tr cl sessiz gruplan her zaman beraber kahp sonraki
hcceye dahil oldugundan, dnceki hecenin kapali olmađigina dikkat
1. Nominativ (ozne 'hali): kim? veya ne? sorulama. cevap verir. C
edilmelidir. Boyle. hecelerin uzun veya kisa olu§u seslilerinin. uzun 2: Genitiv (- in hali): kimin ? veya neyin? sorulanna cevap verir. C
 32 GRAMMATICA GRAMMATICA 33

3. Dativ (- e hali): kime? veya пеуе? sorularma cevap verir. a) lsim olarak kullanilan §ekiller:
4. Akkusativ (- i hali): kimi? veya neyi? sorularina cevap verir. 1) Infinitivus (mastar),
5. Vokativ (hitap hali). 2) Gerundium,
3) Supinum.
6. Ablativ (- den hali): kimđen? veya nereden? sorularma cevap
•verir. Аупса ne Пе? nerede? ne zaman? sorulanm kar§lamak igin de,
b) Sifat olarak kullamlan §ekiller:
icabinda ontakilann yardimi ile, gene abi. hali kullamhr. Bk. S 3
1) Participium (ortag veya sifat-fiil),
2) Gerundivum.
§ 7. tsim gekimleri
§ 9. Fiil gekimlćri
Latincede be§ isim gekimi vardir:
Latincede dort fiil $ekimi vardir:
Tekil genitivi -ae ile biten isimler (-a govdeleri), birinei,
Masiar §ekii -are ile biten fiiller (-a’li govdeler), birinci,
> > -i > > > (-o >. ), ikinci, }
> > -ere ile > > (-e’li > ), ikinci,
> > -is > > > (sessizli ve -i’li gfovdeler), uguncii,
> -e?e ile > > (sessizli ve birkac -u'lu ve i’li gov-
» > -us > > > (-u govdeleri), dorduncii. <0 T deler), u^iincu,
* > -ci. > > > (-e govdeleri), be§ir,ci isim geki-
> > -ire ile > > (-l’li govdeler), dordiincu fiil $ekiminc
mine girer.
girer.

§ 8. Fiiller
§ 10. Kati§ik ПШсг

Fiillcrde dikkat edilecek hususlar §unlardir: Latincede, bir ontaki veya ba§ka bir onek ile bir basit fiilin biriegzhe-
a) §ahis (persona): birinci (konu§an), iki.nci (kendisine hitap edilen), sinden meydana gelmi§ birgok kati§ik fiiller vardir. Kati§ik fiiiierin аи-
u^iincu (hakkinda konu§u!an) §ahis veya sey. lamlan basit fiiilere nazaran daha belirtiiidir. Mesela:
b) Sayl (numerus): tekil (singularis), gogul (pluralis). vadere gitmek, yiirtimek
c) Kip ( rnodus ): a) indikativ^gergeklik ifade tarzi, in-vadere igine уигитек: istila etmek
b) koniunktiv: tasavvdr ifade tarzi, cedere vuriimek, gekilmek
abs-cedere -den iizakla§arak yuriimek, uzakla§mak
c) imperafiv: emir ifade tarzi.
ac-cedere (ad •cedere) bir §eye dogru yiirumek( yakla§mak
<;) Zaman (tempus) јл&) praesens govdesinden kurulan zamanlar : onđen vuriimek.
ante-cederc
•^praesens, imperfectum, futurum. '
; b) perfectum govdesinden kurulan zamanlar;
de-cedere
dis-cedere
cekilip gitmek
-den ayrilarak gekilmek, ayrilmak
i;
^perfectum, pl0squamperfectum futurum exactum. ex-cedere di§ari yiirumek, gikmak
d) Cins (genus) L/activum (etken), passivum (edilgen). inter-cedefe агауа. girmek
prae-cedere onden yuriimek
Butiin bu hususlan belirten fiil §ekillerine verbum flmtum đenir.'
pro-cedere iler!ye dogni yuriimek, ilerlemek
Verbum infinitum ise, fiiiin nomen §ekillerinden, yani isim veya sifat
re-cedere geriye đogru yliriimck, geri gekiimek.
olarak kullaniian fiil §ekillerinden ibarcttir. Bu §ekilier §unlardir:
Latince Der« Kitabi
1975 — Dofdiincu Вавхћ? — F. 3
 34 G R А М М А Т 1 С А GRAMMATICA £5

tn 4\
t. Latincede belirtili isimlerle belirtisiz isimler arasinda bir
L §ekil farki yoktur. Terra isminin iki anlami vardir: a) memleket, b)
bir memleket; epistulam §ekli <mektubu» yahut da <bir mektup> diye
§ 11, Birinci isira eekimi
^evrilebilir.

Tckil: QoJul: 2. , Tiirkge -e hali, kime? veya пеуе? sorusuna cevap verirse,
latincede dativ ile ifade edilir; dosta bir mektup yaziyorum amicae
rlfcin, silv-a orman silv-ae ormanlar epistulam scribo. Fakate hali пегеуе? sorusuna cevap verirse. in
S geru silv-ae ormanin siiv-arum ormanJarin (veya ad) ve akkusativ ile ifade edilir: ormana in silvam, Termopii-
'dat. silv-ae, ormana silv-is ormanlara lere (dogru) ad Thermopylas. (
akk. silv-am ormani, orman silv-as ormanlan, ormanlar
3. Ablafivin anlamlari:
siiv-a-——ey-oi**man 1— ,-еу ormanlar-!
abl. silv-a ormandan silv-is ormanlardan. a) aynlma: ех patria vatandan (ablativus separativus),
b) уег: in patria vatanda (ablativus locativus),
Bu gekjme giren isimlej di§i cinstendir, fakat erkek ki§ileri gosteren c) alet: sagitta okla (ablativus instrumenti),
isimior erkek cinstendir, 'mesela; nauta, ae gemici. q) beraberlik: cum amica dostla (ablativus sociativus).
4. Bir fiili olumsuz уартак i$in бпипе non.zarfi konulur: scribo
yaziyorum, non scribo yazmiyorum. Diger taraftan пбп, degil anla-
§ 12. -as ile biten Vunan ozel isimleri тта da gelir: terra, non insula ada dež:il, memleket.
5. Bir fiilin soru §ekli -ne iiavesiyle yapihr: metuisne ? korku-
• as ile biten bir takim Yunan ozel isimleri de birinci isim $ekimine уог musun?, scribuntne? ya?iyorlar mi? Fakat - ne, Tiirkged^ki - mi
girer. Bunlar $u orne£e gore ^ekilir: Aeneas, Aeneae, Aeneae, gibi, cumlenin aniamina gdre, ba§ka kelirn.ctlcre.de eklenebiiir:
Aenčarn veya Aenean, Aenea, Aenea* diligisne aquam? su sever 'misin?, aquamne diligis? su mu
seversin ?

УУ
6. Cumlede iki esas unsur vardir: tozne (subiectum^ ve уик- j
jfr § 13. D^uncii fiil gcldmi
lem (praedžcatum^.jPuella scribit^ cumlesinde puella ozne, scrTbit
*- у пк I p m d i r.
7) ~ ^<^Sc-C'C['y
Praesens activum indikativi ?u $ekiide gekilir (ornek: scribere Italia est terra ciimlesinde, est terra takimi yuklemđir, yani bu
yazmak): ciimlede viiklem, esse fiilinin bir §ekli iie bir isimden ibarettir. Bu
gibi yiiklemlere isimli yiiklem deriz. Isim yerine sifat bulunan viik-
lemlere de sifath yiiklem deriz {bk S 11).
scrib-o ya7jyorum, yazarim
iiklcm sayi, hal ve cins bakimindan miimkun oldugu kadar
scrib.-is yaziyorsun, vazarsm
бгпеуе иуаг: puella scribit, puellae^ scribunt; Italia est terra; Italia
scrib-it }/aziyor, yazar
et Graccia sunt terrae.
scrk-imus yaziyoruz, yazariz
scrib-itis yaziyorsunu2, yazarsimz 7. Latinceđe gok kcrc bir fiile baglanan ismin, yani tiimlecin hali
scrib-unt yaziyorlar, yazarlar. Tiirkgede аут anlama gelen fiilin tiimlecinin haline uvmaz. Mesela
meture fiilinin tiimleci akkusativle ifade edilirken’, Turkgede аут
anlama gelen korkmak fiili -den hali ile kurulur: metuo magistram
Not: metu-ere gibi govdeleri - u ile biten fiillerin ^ekiminde bir ogretmenđen когкапт. Latince fiillerin .Tiirkgeden farkli olarak hangi
ozellik yoktur. hallerde kurulduklari Vocabula kismmda gosterilmistir.
 36 GRAMMATICA G R A M M A T 1 C A 37

Q Priamo qulnqiiaginta.filir erant Priamus’un elli oglu vardi :

II.
birinin bir §eye malik oldugu dativ vp. esse ile ifade ediie-
§ 14, Ikinci isim gekimi: tckil nominativi - us ,ус - um’Ia bitir.
bitcn isimler
Г*9~"\ Septem. filiae; qtiinquagint3 fdii: Latincede birđen уикап.-
1. Orpek: amicus, i dost olansŠyi sifatlarmin yanmda <;ogul §ekilleri kullanilir.
Tekil: Oogul:
nom, amic*us dost amici dostlar Ш.
gen. amic-i dostun amic-oriim dostiann
dat. amic-o dosta, amic-is dostlara § 16. Deus isminin gekimi
amic-um dostu, dost amic-os dostlari, dosltar Deus, i tanri isminin gogul nominativi umumiyetle di (bazan dcu
^ok. amtc^ 1 L m-
ЕПТГГО еу dostlar! veya dil), go£ul dativ ve ablativi de dis (bazan deis veya diis) tir.
abh amic-o dosttan^ amic-is dostlardan
§ 17. §ahis žamirlerT (Pronomina personalia)
2. Ornek: bellum, i harp
a) Birinci §ahis:
Tekil: Qo£u): ego ben, kendim nos biz, kcndimiz
nom.
mei benim, kendimin nostrum (nostri) bizim. kendimizin
pnorn. bell-um harp bell-a V— harpler gen.
mihi bana, kendime nobls bize, kendimizc
1 gen/ bell-i harbin bell orum harplerin dat.
mć beni, kendimi nos bizi, kendimizi
dat. bell б harbe bell-is harplere, akk.
me benden, kendimdcn nobis bizden,- kehdi-
-> akk. bell-um harbi harp bell-a ’ V harpleri, harpler abl;
mizidcn
--bell-um———cy*4ia.rpl—..— су harplerl гч\<г- j
. abl. bell-o harpten bell-is harplerden
. ^ D) tkinci §ahis.:
Tckil nominativi -us*la biten isimler erkek cinstendir, -um’la biten nopi. tu sen, kendin V-^os siz, kendiniz
isimler ise citissizdir. i . gen. tui senin, kenđinin vcstrum (Vestri) sizin, kepdinizm
dat tibi sana, kendine vobls size, kedinize
Not: Ya!mz gogful §ek)inde . kullanilan isimler vardir; bunlara te seni, kendini ^vos siži, kendinizi
akk.
plurale tantum deriz; mesel^: castra, orum п. ordu^ah, Athenae, arum te scnden, kendinden vobis sizden, keadiniz-
-abl.
A Atina; r . , den
c)- Uguncu §ahis: iiguncii §ahts igin i§aret zamin olan is, ea,Jd
§ 15. t)guncii /Ш, eekiminin imperfectum activum inđikativi (o) kuilamlir (bk. § 31). Ancak, ugiincu §ahsa mahsus ауп bir donu?-
lii zamir (ргбпбтеп reflexivum) vardir ; bu zamirin tekil §eki!leri avnt
scrib-ebam yaziyordum, yazardim žamanda gogul ^ekillerinin y.erini tutar:
scrib-ebas yaziyordun, yazardin nom. •—
scrib*ebat yaziyordu, ^azaiVh gen. . ♦’ sui kendinin, kendilerinin
scrib-ebamus yaziyorduk, yazrdik dat. sibi kendine, kendilerine
scrib-ebatis yaziyordunuz, yazardiniz ' akk. г) sč kendini,. kendilcrini
scrib-ebant yaziyor!ardi, yazarlaidi. abl. kse kendinden, kCndilerinden
 38 CRAMMATICA G K A M M A T I C A

Not: cum ontakisi §abis zamirlerine eklenir:

IV.
mecum benimle nbbiscum bizimle
tecum seninle vobisciim sizinle § 20. -us, -a, -шп*1а biten sifatlann ^ekimi

secum kendi kendisi ile, kendi kendileri ile. Ornek:: bonus, bona, bonum iyi
• o оУеС^ Tekil: Cogul:
-V ^ .
masc. fem. neutr. masc. fem.
§ 18. t3giincu fiil gekiminin futurum’u neutr.
nom. .bon-us bon-a bon-um bon-i bon-ae bon-a
f*. g:en. bon-i bon-ae bon-i bon-orum bon-arum bon-orum
scrib-am yazaca^im dat. bon-o bon-ae bon-o bon-is bon-is bon-is
scrib-es yazacaksm akk. bon-um bon-am bon-um bon-6s bon-as bon-a
scrib-et k уагасак vok. bon-e bon-a * bon-um bon-i bon-ae bon-a
abi. bon-o bon-a. bon-6 bon-is bon-is
scrib-emus yazacagiz bon-is

scrib etis yazacaksimz

§ 21. Locus kclimesinin cogul $ekilleri
scrib-ent yazacaklar.
Locus, im. уег isminin iki ?og-ul ?ekii vai'dir: loci, orum kitap-
larda yerler ve loca, orum n. yerler.
§ 19. D^unćii fiil £ekiminin imperativi
neotrj
Praesens: Futurum,: §. 22. Esse yarđmici fiili
•scrfb-e yaz 1 scrib-ito yazacaksin!
a) Praesens indikativi. b) Imperfectum indikativi:
.scrib-ite yazmiz! scrib-itote yazacaksmiz!
sum - im eram
scrib-unto yazacaklar! yazsinlar! idim
es - sin eras iđin
Not: dic soy!e ! duc sevk et! est - dir erat idi
sumiis - iz eramus
S idik
estis - siniz eratis
10. §arth ciimle iki kisimdan birle§ik bir cumledir: a) §art idiniz
sunt - dirler erant
ciimlesi, b) sonu^ cvimlesi. §art cumlesi si baglaci ile, veya, olumšuz idiler
. ise, nisihle ba§lar; fiilin ауп bir §art kipi Latincede,yoktur. Mesela:
c) Futurum:
si đeos colitis, patriam defenditis e£ćr tanrilara tapiyorsaniz, vatani d) Imperativ:
koruyoi:sunuz! ,, Praesens: Futurum:
егб olaca£im es oll
§una dikkat. edilmelidir: eger sonug ciimlesinde bir futururn esto olacaksm!
eris olacaksm
bulunursa, §art cumlesinde de futurum (yahut da futurum exactum) esto olacakf
erit olacak este olunuzl estote olacaksmiz
kullanmak lazimdir (Tiirkgede §art ciimlesinde bu halde g:eni§ zaman erimus olaca£iz
kullamhr). Mesela: Eger yardim g-bnderirseniz, dii§manlara kar§i ko- eritis
sunto ohicaklarl
olacaksimz
yacažriz si auxilium mittetis, inimicis resistemus. erunt olacaklar
 GRAMMATICA 41
40 GRAMMATICA
rinden ayirmak ifin* dea ve filia’dan deSbus ve filiabus §ekilleri yapi-
\\п dis deabusque tannlara ve tanrifalara, cUm filiis filiabusque o£ul-
11. Sifat, уа bir ismi belirtmek i^in isme bagh olarak (belirten, lan ve kizlari ile.
attributum) yahut da yuklemin bir par^asi olarak kullamhr.
§ 25. Soru zamirlcri (prčnomina interrogativa).
Fluvius magnus biiyiik nehir takimmda magnus sifati belirtendir.
a) Sifat: qui, quae, quod hangi?
Fluvius magnus est nehir biiyuktur cumlesinde ise magnus sifati
esse tiilinin bir §ekli ile baglanarak y(iklemi te§kil eder. Bu gibi Tekil Со^и1: f
y\iklemlere sifath yiiklem deriz (bk. S 6). masc. fem. neutr. masc. fem. neutr.
k nom. qui quae quod qui quae quae r\ !• Л
Sifat, her iki halde de, sayi, hal ve cins bakimmdan isme иуаг* - i gen. cuius cuius cuius quoriim quarum quorum
Mesela: _ <2, dat. cui cui cui quibus quibus quibus
fluvius magnus est — i akk. quem quam quod quos quas quae
fluvius rn^jnus
insula parva insula parvaest -4enabL quč qua quo quibus quibus quibus
oppidum clarum oppidum clarum est b) Isim: quis? kim?, quid? ne? qui, quae, quod‘gibi gekilir.
fluvii magni fluvii magni sunt
insulae parvae sunt
s ло^^фег
insulae parvae
12. Latincede bazi .sifatlari tamamliyan isimlerin hali Turk?ede
oppida clara oppida clara sunt.
ауш anlama gelen sifatlari tamamliyan isimferin haline uymaz. Mese-
la: peritus belli harpte tecrubeli, peritus stellarum yildizlari bilen. Bu
gfibi latince sifatlann Turk?eden farkli olarak hangi hallerle kurulduju
V.’
Vocabula kisminda gosterilmi^tir.
§ 23. Birinci ve ikinci isim ^ekimlerinin cins kurallari

a) - a ile biten isimler di§i cinstendir. Fakat erkek ki§ileri gds- VI.
teren isimler erkek cinstendir, mesela: agricola, ae m. sift^i; nauta,
ae m. gemici; poeta, ae m. §air. § 26. -er’Ic bitcn isimlerin gckimi
b) - us'la bite.n isimler erkek cinstendir. Fakat -us’la biten Ikinci isim gekimine us’la biten erkek cinsten isinilerđen bagka,
1) aga^ adlan, mesela: cupresuus, i /. selvi; laurus, i /. defne; -er’Ie biten erkek cinsten isimler de girer. JBazi isimlerin gekimindeki -er’-
2) §ehir, ada ve memleket adlan, mesela: Ephesus, i/. Efes; deki -e- butiin hallerde kalir (1. omek) ; bir kisminin gekiminde ise, bu
-Rhodus, I /. Rodos adasi;1 Aegyptus, i /. Misir; -e- du§er (2. ornek) [*).

3) humus, i /. toprak, уег di§i cinstendir. 1. ornek: puer, pucri erkek ?ocuk 2. ornek: ager, agri faria
Not 1: Plurale tantum olan §ehir adlan erkek cinstendir, mesela: Tekif: Co£iil: Tekil: C'Og’ul:
Delphi, orum m. Delphoi; Pompef, orum m. Pompeii. nom. • puer pueV-i ager agr-i
Not .2: vulgus, i halk, avam cinssizdir (tekil akk. i vulgus veya gen. puer-i puer-orum agr-i- agr-orum
vulgum’dur). ; dat. puer-o puer-is agr-o agr-is
akk. puer-um puer-os agr*um agr os
§ 24. Blrinci isim cekiminin bir ozelligi
abl. риег-б puer-is agr-o agr-is.
f*J Dikfcet : Cundan sonrn gecccek olao orntlclerde uom. ve vok. $elcil!eri ara.
Deus vć dea, filius ve filia isimlerinin gogul dat. ve abl. §ekiileri ainda fark olrriadiji i^in, vok. fekilleri аупса gostcrilmiytcektir.
■birbirinin ayni olđugundan, bu isimler bir агауа gelirse, onlari birbi-
 42 GRAMMATICA

Not : vir, virl erkck, puer gibi gekilir:

Tekil: Qogul:
§ 28. Esse fiilinin perf., plusquamperf, Vc fut.
nom. vir vir-i
e.vactum §ekilleri
gcn. vir-i vir-orum
Esse fiilinin perfectum govdesi yoktur; yerine fu- govđesi kullanfe.
dat. vir-o vir-is Inđikativ kipinin perfectum, plusquamperfectum ve futurum exachaszi
akk. vir-um • vir-5s zamanlan §6yle gekilir:
abl. vir-o vir-is
Perfectum: Plusquamperfectum: Futuram exactum
oldum imi§tim, olmu§tum imi§, olmu§ olacagim
§ 27. er’le biten sifatiaran pe&imi fu-I fu-cram fu-er5
fu-isti fu-eras fu-eris
Birinci ve ikinci gekime giren bir kisim sifatlarm da masc. tekil no* fu-it fu-erat fu-crit
minativi -er’le biter. Isimlerde oldugu gibi bunlarm da bazilarmda -e- sesi fu-imus fu-eramus fuerimus
btitun hallerde kahr (1. бгаек), đigerlerinde ise, dii§er (2. ornek). fu-istis fu eratis fu-eritis
fu-erunt fu-erant fu-erint
1. Ornek: miser/misera, miserum zavalh
Perfectum mastar. §ekli: fu-isse imi§, olmu§ olmak.
Tekil Qogul:
Bir ontaki ile esse’den katisik fiiller esse gibi gekilir.
masc. fera. neutr. masc. fem. neutr.
nom. miscr miser-a miser-um miser-i miser-ae miser-a S
gen. rniser-i miser-ae miser-i rniser-orum rniser-arum miser-orum 13. Locus kelimesinin yanmda bir sifat veya bir zamir buln-
nursa, nerede? sorusunu kar§ilamak igin sade ablativ kullamlir: muK
dat. miser-o miser-ae miser-o miser-is miser-is miser-is
tis locis birgok yerlerde. Г ■ /л -j- i -ff'S )
akk. miser-um miser-am miser-um miser-6s miser-as miser-a
abl. miser-o miser-a miser-o miser-is miser-Is miser-is 14. Quod ba^laci ile ba§liyan tali cumleler sebep gostcrir; bo
cumlelerde her zamanm indikativ §ekilleri kullamlabilir.

2. Ornek : pulcher, pulchra, pulchrum giizel. 15. Bir бп taki ile esse’den kati§ik olan fiillerin gogu dativle
kurulur. Ancak abesse her zaman a ve ablativle kullamlir.
Tekil: £ogul:
Interesse'nin kurmalan §unlardir:
masc. fem. neutr masc. fem. neutr.
a) interesse inter: (iki §eyin) arasmda bulunmak,
nom. pulcher pulchr-a pulchr uir. puJchr-i pulchr*ae pulchr-a
b) interesse inter: arasinda fark olmak,
gen. pulchr-i puichr*ae pulchr-i pulchr-orumpulchr-arum pulchr črum
dat pulchr-o pulchr-ae pulchr-o pulchr-is pulchr-is pulch-ris c) interesse ve dativ: i§tirak etmek, katilmak.
akk. pulchr-um pulchr-arn pulchr-um pulchr-os pulchr-2s pulchr-a 16. Multos annos birgok yillar: latincede ne kadar zaman ? so-
abl. pulchr-o pulchr-a pulchr-б pulchr-is puichr-Is pulchr-is rusuna akkusativle cevap verilir.

б
 G R A M M A T ј C A _ 45

44 GRAMMATICA
a) Perfectum indikativi:
scrips-I yazdim, yazmi§ bulunuyorum
vni. scrlps-isti yazdin, yazmi§sin, yazmi§ bulunuyorsuft
§ 29. Latincc fiilin temel govdeleri . icrlps-It yazdi, yazmi§tir, yazmi§ buluftuyor
scrips-imus
Latince fiillerđe u§ teme) govde vardir: praesens, perfectum ve per-
fectum passivum govdeleri. Herhangi bir fiil §eklini coziimliyebilmek scrlps-istis
veya agikhyabilmek igLji bu fiijin temel govdelerini bellemek garttir. Bu scrlps-brunt (scrlps-ere)
maksatla, (jahgmalanmiz ilerledikge, fiillerin temel govdelerini belirten f

temel gekilleri Vocabula kisminda gosterilecektir. Bu §ekiller gunlarđir:

b) plusquamperfectum indikativi:
a) 1. §ahis praes. ind. act.;
scrips-eram ,yazdi idim, yazmi§tim
b) 1. §ahis perf. ind. act.; scrlps-eras
c) participium perfectum passivtim (geci§li fiillerde) veya supinum scrlpk-erat
(ge<;i§siz fiillerde); suplnum, <-mek i?in> anlamina gelen bir scrlps-eramus
§ekildir; scrlps-eratis
d) ргаеп. act. mastan. scrips-erant
Misal: scrlbo, scrlpsi, scrlptus, scribere; cedo, cessi, cessum, cedere.
b c. d c) futurum exactum:

§ 30. -s- ile yapilan perf. govdesi scipis-ero yazmi§ olacažim

scnps-eris
Latinceđe be§ perfectum gdvđesi yapih§i vardir; bunlari yava§ уа-. scrips-erit
va§ ogrenecegiz. llk olarak -s- eki ile yapilan perfpctum gbvdqlerini 'ele
scrips-erimui
aliyoruz. Mesela:
scrips-eritis
praes. ind.i: perf. g-ovdesi: perf. ind.i: scrips-erint
scrib-o scripsr scrlps-I
đic-o dix- (x=cs) dlx-i
Bir i§aret zamiri (pronomen demonstrativum): isp ea* iđ( o,
teg-o texr (x=gs) tex-I § 32,
ctaud-o claus- claus-i
Tekil:
ced-o cess- cess-i
fem. neutr. masc.. fem. neutr.
itiasc-
is ea id el (il) eae ea
nom.
§ 31.. Perfectum govdesinden yapilan zamanlar eius eius eius eorum earum eorum
ОДчЛА gen.
?• eis (iis) eis (iis) eis (ils)
оДо đati ei ei el
eum eam id cos eas ea
Perfectum govdesinih yapili§i nasil olursa olsun, $ekim takilari hep akk.
aymdir; bunlar da fui fueram fuero’da gordugiimuz takilardan farkh abl. еб ea еб eis (iis) eis (iis) els (iis)

de^ildir.
46 GRAMMATICA GRAMMATICA
47

s ■1 :

17. Fiilin praesens govdesi ile perfectum govdesi arasmđa esas-
1l bir fark vardir: praesens govdesinden yapilma §ekiilerf сегеуап et-
mekte olan bir eylemi, perfectum govdesinden yapilma §екШег ise, son
bulmu§ olan bir eylemi ifade ederler. Zamanlarm anlamlari §u §ema
ile gosterilebilir:
21. Donu§lu zamirler (pronomina refiexlva: sui, sibi, se/a se ve
suus, a, um) ancak cumlenin oznesi kastediidi£i zaman kulianihr; уок-
sa, is zamirinin gćnitivlerinden biri (eius, eorum, earum) kullanihr.
Mesela: Pyrrhus copias sužs jri Italiam dGxit. Fakat: Romanl copias
eius non metuebant.

Praesens govdesi: Perfectum govdesi:

сегеуап etmekte oian son bulmu§ olan
eylem. eyiem. IX.

Praesens : §imdiki zamanda cere- Perfectum : §imdiki zamanda son § 33. Dorđiincii isim $ekimi
уап etmekte olan eylem. bulmu§ olan eylem.
Tekil nominativi -us’la biten isimler erkek cinsten, -п ile biten
lmperfectum: gegmi? zamanda cere- Plusquam- ge$mi§ zamanda son isimler cinssizdir.
» уап etmekte olan eylem. perfctum : bulmu§ olan cylem.
1. ornek: passus, passus m. adim. 2. ornekrcornu, cornus n. boynuz.
Futurum : gelecek zamanda cerc- Fuuturum gelecek zamanda
уап edecck eyicm. exactum : son bulmu§ oiacak Tekil : Co£ul: Tekil: <?og:ul:
eylem. nom. pass-us pass-us corn-u corn-ua
gcn. pass-us pass-uum corn-us corn-uum
Yalmz perfectum'un ba§ka bir anlami da vardjr: ge$mi§te vuku- dat. pass-ui pass-ibus corn-Q corn-ibus
bulmu§ olan bir eylemin veya bir cylem silsilesinin ifadesine уагаг. akk. pass-um pas -us согп-п corn-ua
Mesela: Romani multa bella gesserunt. — Pyrrhus Tarentihis auxilium abl. pass-u pass-ibus- corn-п corn-ibus
suum promist; deirsde copias suas in Italiam duxit; bis cum Romanis
conflixit; sed multos suorum amisit; itaque lčgatos Romam misit.
§ 34. us’la bltcn di§i cinsten isimler
Zamanlann ozel kulianih§lari vardir: bunlar £ah§mamiz ilerle-
dikce izah edilecektir. v ^ .
У f- r> s г Or SO f i / Oi ' §u isimler di§i cinstendir:
18. Postquam bažflaci.ile ba§hyan tali cilmlelerde perfectum in-. acus, аспs /. i£ne, porticus, porticus /. revak,
dikativi kullanihr. , domus, domus /. ev,. tribus, tribus /. оутак
19. f^e zaman? sorusuna kar§ihk veren takimlar sade ablativde manuš, manOs /. el, fdus, Iduum /. Id’ler (аут 13-ii
bulunur: tertio anno ugiincu yilda; еб anno o yiida; tertič saeculo veya 15-i).
ugiincu yiizyilda.
20. §ehir ve kii<jiik adalarm adlari onunde4 ontaki kullanilmaz. § 35. Dorđlincii isim cckiminiu ozellikleri
Nereye? sorusuna akkusativ, nereden? soriisuna ablativ, nerede? so-
rusur.a ise, -a, -us ve-um’la biten adlarda genitiv, -ae ve-i ile biten a.) Bazi isimlerin $ogul dat. ve abl. §ekillerinde -ibus yerine -ubus
adlarda (yarii pluralla tantum'da) ablativle kan§iklik verilir. Mesela: bitimi bulunur. Bu isimler §unlardir *
Romam Roma'ya, Roma Roma’dan, Romae Roma’da; arcus, arcus m. уау, kemer, tak (arcubus),
Ephesum Ephesos’a, Epheso Ephesos’tan, Ephesi Ephesos Ча; artus, artus m. rpafsal, uzuv (artubus ),
Athenas Atina’ya, Athenis Atina'dan, Athenls Atina’da; tribus, tribus /. оутак (tribubus);
Delphos Delphoi’ye, Delphis Delphoi'den, Delphis Delphoi ’de. lacus, lacus m. gol lsminin ilđ §ekli vardir: lacubus ve lacibus.
 49
G R A М М A Т 1 C A G R A M M A T I C A
48

b) Domus, domus /. ev,, kismen dorduncu, kismen ikinci gekime

S 23. Latincede istemek, emretmek, izin vermek, karar vermek
girer:
anlammda olan fiillerden sonra, bu fiillerm nesnesm.‘ *°*| eien b.r
Tekil: Cožul:
tali ciimle gelebilir. Bu ciimleler ul’la, olumsuz .se, ne .le ba5lar
nom. dom-us dom-us ve fiileri konyunktiv kipinde bulunur. Bu cumlelere tah istek cumle-
gen. dom-us dom-uum yahut dom orum leri deriz. Tali istek cumleleri Tiirk?eye iyehk ек. ta§iyan mas ar
dat. dom-ui dom-ibus §ekilleriyle ?evrilir. Mesela: peto ab еб, ut verum dicat ondan dog- •
akk. dom-um dom-os ruyu soylemesini istiyorum* -
abl. dom-o dom-ibus A 24. Latincede, bir eylemin gayesini ifade etmek i?in, ut’la уеуа
(olumsuzluk gosterilmek isteniyorsa) ne ile ba§I.yan b.r tali cum e
Not : domi evde, domum eve, domo evden.
kullamlabilir Fiili konyunktiv kipinde bulunan bu cumlelere final cumle
deriz. Final ciimleler her fiilđen sonra kullamlabilir.' (
X.
Bu gibi cumleler Tiirk9eye §u §ekilde 9evriiebilir:

§ S6. Praesens gdvdeei konyunktiv §екШег1

1 a) Mastar veya iyelik eki ta§.yan mastar ve «151«»,
a) Praesens: b) Imperfectum:
b) Istek kipi ve <diye>, -S>*' ':>уС
scrib-am yazayim scrib-erem yazaydim
c) Mastar ve <gayesi ile>, <maksadi ile» tabirleri ile,
scrib-as scrib-eres
Mesela: edo, ut vivam ya§amak i?in yerim; ya§ayayim d.ye
scrib-at scriberet
yerim; ya§amak maksadi ile yerim.
scrib-amus scrib-eremus
25 Ut veya ne ile ba§hyan istek cumielerinin vc final cumle-
scrib-atis scrib-ei etis
lerin zamanlarma dikkat„edilmelidir: bir praesens veya futurum dan
scrib-ant scrib-erent
sonra ut cumlesindev praesens konyu»j bir imperfectum veya plm-
( Futurum'un konyunktivi yoktur.) .... ftl-quamperfectum’dan sJHFalJffiperfectum konvunktivh kullamhr. •
praescribo (praescrlbam, praescr.psero) ei, ut verum d.cat , p
bebam, praescrlpsi, praescripseram) ei, ut-verum diceret.
22. Praesens konyunktivinin anlamlari:

a) Yerine gelebilir dilek (coniunctivus optativus): vincat iusti-

XI.
tia I adalet yensel veya:, adalet yensin! Olumsu'zluk zarfi: ne.
Inimfcl ne vincant! dii§manlar yenmeseler! § 37. Pcrfectum govđesi koayunktiv §6killeri
• 4
b) Istek (coniunctivus iussivus); u^uncii §ahsa hitap i$.n kulla-
b) Piusquamperfetum:
nihr. Scribat! yazsm! Olumsuzluk zarfi: ne. Ne scribat! yazmasin! a) Perfecium џ
scrips-issem , yazmi§ olayđim
c) Tegvik (coniunctivus hortativus); ^ogui birinci §ahista kul- —:scrips-erim yazmi§ olayim
scrips-isses
lanilir. Scribamus! yazahm! Oiumsuzluk zarfi: ne. Ne scribamus yaz- scrips-eris
scrips-isset
miyalim! / 1 ‘-з'/'' I — scrips-erit
scrips-issemus
5) Kararsizhk (conlunctivus deliberativus); yalmz soru cumlele- —scripserimus
scrips-issetis
rinđe kullamlir. Quid dicam ? ne soyliycyim? Olumsuzluk zarfi non. "^scrips-eritis
scrips-issent
Quid non dicam? ne soylemiyeyim ? ^scrips-erint
0 )l ) 1975 — Dorduncu Basihj 4
Latiacc Doro KitfUi
 50 CR AMMATICA
CRAMMATICA 51
26. Latinceđe сиш baglaci ile — cun'i narrativum — ba§Iiyan ve
fiili imperfectum veya plusquamperfectum konyunktivinde bulunan
ХП.
i>ir tali ciimle vardir. Bu ciimle, bagli bulundugu ciimleđe ifade edilen
eylemin ba§ka hangi eylemle ilgili olarak сегеуап ettigini gosterir. § 38. Be§inci isim gekimi
Her iki eylemin ауш zamanda сегеуап ettigi imperfectum’la, tali еу-
lemin daha бпсе vuku buldugu ise plusquamperfectum ile ifade edilir. 1. ornck: res rei /. §ey 2. ornek: dies, diei m. gun
r *
Tekil: • Со§*и1;
Bu cumleler Тигк^еуе $бу!е gevrilir: nom. r-es di-es r-es di-es
gen. r-ei di-ei Г-егит d-erum
a) imperfectum’lu ciimle: -mekte oldugu sirada; dat. r-ei di-ei r-ebus di-ebus
akk. r-em di-cm r-es dies
b) p]usquamperfectum'lu ciimle: *mi§ oldug-u smada; -ince.
abl. r-e di-e r-cbus di-ebus
л,' Mesela: Cum nostri procederent, inimici recesserunt bizimkiler iler-
|leinekte olduklari sirada du§manlar gekildiler; Pyrrhus, cum cdpias
suas in Italiam traduxisset, cum Rčmanis confiixit Pyrrhos kuvvet- Bu gekime giren isimler di§i cinstendir. Yalmz dies gun ile meridies
lerini ltalya*ya gegirincc Romahlarla $arpi§tu бјг\е isimleri erkek cinstendir. Fakat, «tayin eđilen gun> anlammda kul-
lanildigi zaman dies di§i cintendir.
27. B:mdan ba§ka Latincedeyine cum’la - cum causale -fba§liyan
Mot : res ve dies isimleri harig, bu gekime giren diger isimlerin
ve fiili herhangi bir zamanm konyunktiv kipinde bulunan bir tali
gogul §ekillcri yoktur.
cumle varđir. Bir seb,ep gosteren bu cum cumlesinin bagli oldugu
cuinlede;
§ 39. Esse yardunci fiilmin konyunktiv §eSdiIerl
a) Bir esas zaman (praes., fut., fut. ех.) bulunursa, cum ciimie-
a) Praesens c) Perfectum:
sjnđe hemzamam gostermek i$in praes. копу. i, onzamam gostermek
sim olayim fuerim olmu§ oiayim
. ioin perf. копу. i, sis fueris
sit fuerit
b) Bir tali zaman (imperf., perf., plusquamperf.) bulunursa, simus fuerimus
cum cumlesinđe hemzamam gostermek igin imperf. копу. i, onzamam
sitis fueritis
, gostermek igin plusquamperf. копу. i kullambr.
sint fuerint
ч Bu ciimleler Turkgeye -digi igin, -diginden §ekilleri iie gevrilir. b) Imperfectum d) Piusquamperfechim
essem olaydim fuissem oImu§ oIaydn
28. §arti gerqekle§medigi igin sonucu đa varit o!miyan §arth ess6s fuisses
curnlelerin her iki kisminda konyunktiv kipi ve §imdiki zamani goster- csset fuisset
■<nek igin imperfectum, gegmi§ zamani gostermck igin de plusquam- essemus fuissemus
^perfectum zamani kullamhr. Bu gihi ciimlelere irreal §artli ciimleler cssStis fuissetis
denir. Mesela: si amicus permitteret, in horto luderemus arkada§imiz essent fuissent
miisaade etseydi, bahgede oynardik ; si amicus permisisset, in hortd
lOderemus arkada§smiz miisaade etmi§ olsaydi, (§imdi) bahgede оупаг-
29. Amici est amico adesse đosta yardim etmek dostun ođevi-
dik; si amicus permisisset, in horto lusissemus arkada§imiz mii-
dir. Esse fiili ile biriikte kullamlan genitiv hali ile, ciimJede gegen еу-
saade etmi§ olsaydi, bahgede oynardik (= oynami§ olurduk ).
Jemin kimin veya neyin i§i, odevi veya vasfi oldug-u ifade edilir.
 ГАu л,'( f f oir С vuHtC ! ес.тлск fu'di.

. 52___G RaMMATICA
GRAMMATICA 53
S -----
Plusquamperfectum passivum j
oi.c.k“;,^rt;:^s^ir:i“,s sf r,ahvMmz° ■*« scriptus, a, um eram yazildiydim, scrlptus, a, um essem yazilmi§
e»t bu benim i9i„ м/ d:,ttirV.edeC'k"r- “ ™ћ' єÓ yazilmi§tim oIaydnn
scriptus, a, um.eras scriptus, a, um esses
Esse fiUi ve buna bagh olarak kullamlan dativ hali ile cumledP
scriptus, a, um erat scriptus, a,.um esset
5K ne scripti, ae, a cramus scripti, ae, a essemus
đativle gosteriiir (“esse ile gift dativ”f. **** §*У de “ bir scripti, ac, a eratis scripti, ae, a essetis
scripti, ae, a erant scripti, ae, a essent
Fiiturum ехасспт :
scriptus, a, um ero yazilmi§ olacag-im
XIII.
scriptus, a, um eris
§ 40. 1 erfectum passivum partieipium’u scriptus, a, um erit
scripti, ae, a erimus
Perfectum passivum participium’u -tus, a, um’ia biter: scripti, ae, a eritis
scrib-ere т . scripti, ae, a erunt.
,, scrip-tus, a, um
dic-ere , Perfectum passivum mastari,: scriptum, am, um esse yazilmi§
dic-tus, а, um.
olmak.

bu .2 љ kf “ “S b!i Љп,а1' yani bir d "»• * 1*. S

t sesi ile kayna§masindaa s veya ss meydana geiir:
31. Perfectum passivum participium’u §ekilleri, sifatlar gibi be-
Jaed-ere Jaed-tus \ i lirten oiarak vcya yiiklernin bir pargasi olarak kuilamlabilir;
° CUS > laesus, а, um
mitt-ere mi(t-tus \ epistula scripta yazilnu§ mektup.
s > . nussus, а, um
epistula scripta est mektup yazilmi§tir.
§ 41. Perfcctum passivum participium’u 32. Kati§ik passiv §ekillerinin gerek participium’u, yani sifat
Пс yapilan §c!dl!cr kismi, gerek fiil kismi -sifatli yuklemlerde olđugu gibi (bk. //)»
miimkiin oldugu kadar 6zneye uyar:
Perfecturn passivum:
exercitus ductus est, exercitus đucti sunt,
fndikativ:
Konyunktiv: copiae missae sunt, auxilium missum est, auxilia missa sunt.
scriptus, a, um sum yazjlmi? bulunu-
scriplus, a, um sim yazilmi?
т yorum, yaziJdim
olayim
scriptus, a, um, es yazilmi?sm, XIV.
scriptus, a, um sis
• yazildm
§ 42. tJguncii isim ^ekimi
scriptus, a, um est
scriptus, a, um sit
scripti,. ae, a sumus
scrlpti, ae, a simus Bu gekime iki govde grupu girer; N
scrlpti, ae, a estis
scripti, ae, a sitis a) sessizle biten govdeler,
scrlpti, ae, a sunt
šcripti, ae, a sint
b) -i ile biter. govdeler.
 54 GRAMM ATICA GRAMMATICA 55

iler iki grupta erkek cinsten ve di§i cinsten olan isimlerle cinssiz olan
Latincede bir sifat veya particibium yiikleme ba£h olarak (prae-
isimier vardir. tsimlerin cinsleri nominativ sekillerinden anla§ilir.
dicative) kullanihrsa, eylemin ne §ekiide сегеуап ettigini g-osterir.
Тигкдеуе turlii §ekilde ^evrilir:
§ 43. Erkek cinsten sessizle brten govđeler
bir sifat ve olarak: ofkeli olarak,
sifati tekrarhyarak: dfkeli ofkeli,
a) Nominativde *s takismi almiyan isimler, mesela:
bir isim ve iie veya i$inde: ofke iie (iginde).
consul, consulis m. konsiil fiilin zarf §ekli ile: ofkelenerek.
iabor, laboris m. i§, zahmet
mos, moris m. adet;
V-
b) Erkek ki§ileri gostcrip nominativde k s takismi alan isimler, 0 o * 0 S' o5 XV.
mesela: 4 c •■ ^ J Jt
. х■ 'Г v
§ 45. tlgi zamiri (pronomen relativum).
гех, regis m. kiral (гех = reg-s), * -V

miles, miiitis m. asker (mlles=milit-s). % ; • qui quae quod ki o, ki o §ey.

Sifat olarak kullanilan soru zamiri gibi $ekilir (bk. § 25). Cum
ontakisi ilgi zamirine ekienir: quocum, quacum, quibuscum.
§ 44. Sessizle biten govđelerin ^ekimi
S
1. ornek: labor, laboris m. i§, zahmet. — I tirr/Č'-' 35. llgri zamiri ile ba§hyan ve bag-li oldugu ciimlenin bir unsurunu
2. ornek: miles, miiitis /л. asker. agiklamaya уапуап ciimlelere relativ ciimle deriz. llgi zamirinin cins
!№
ve sayisi, yerini tuttugfu ve agiklanmak istenen kelimenin cins ve
TekiJ: Cogul: sayisina иуаг. Hali ise relativ ciimledeki fiilin kurmasma g-ore tayin
nom. labor mlles labor-es milit-es edilir.
gren. labor-is milit-is labor-um miiit-um
dat. labor-i • milit-I labor-ibus
36. llsri zamiri Tiikr$ede ki baglaci ve i§aret zamirinin muhteJif
milit-ibus
akk. labor-em mllit-em §ekilleriyle kar§ilanabirlirse de, relativ ciimleler Тигкдеуе -en, - mi§
labor-es miiit-es
abl. !abor-e milit-e olan ve - dik sifat fiil §ekilleri ile gevrilir. Mesela:
labor-ibus miiit l&g't
Miser est is, qui avarus est o adam ki hasistir = hasis olan
33. i-atini lingua, moribus, armis cum Romanis congruebant. adam sefildir.
Latmler đilleri, adetieri ve silahian baknnindan Romahlara benzi- Miser est is, cui nihil satis o adam ki ona hi^bir §ey yet-
yor!arđi. est шет= kendisine hi$bir §ey yetmi-
уеп adam sefildir.
Ablativus iimitationis (simrlandirma ablativi) ile Ne bakimđan? Liber, qui ab amico meo o kitap ki arkađa§im tarafindan
sorusuna cevap verilir.
misssus est, pulcher est gonderilmi§tir = arkađa§im tara-
.34; Laeti comites Manlium in castra reduxErunt. Arkada§lari findan g-onderilmi§ p'an kitap
Manlius’u ne§e i^inde ordugaha geri gdturdiiler. giizeldir.
Liber, quem misisti, pulcher o kitap ki onu gonderdin = gon-
Consui lratus milites ante praetdrium cogit. Konsul, ofke igin-
dc (oflceli olarak, dfkeli ofkeli, ofkelenerek) askerieri komutan cadiri est derdigin kitap gtizeldir.
dnunde top!uyor.
 56 GRAMMATICA GRAMMATICA
•5 7
л
Praes. tndi. : prosum, prodes, prodest, prčsumus, prodestis, prosunt.
> Копу. 5 prosim, prčsis, prosit, prčsimus, prositis, prosint.
Impf. lnd. : proderam, proderas v. d.
§ 4G. Posse fiilinin sekimi
> Копу. : prodessemj prodesses v. d.
Possum, potui, posse muktedir olmak, -ebilmek, pot(is) veya pot(e) Futurum : prodero, prčderis v. d.
sifati ile esse fiilinden kati§iktir. Pot-esse, posse olmu§tur. Praesens gov- * ,

desinden yapilan. §ekiilerde s ile ba§liyan §ekillerin onunde pot-, pos-

37. Latincede, bir eylemin sonucunu ifade etmek igin ut’ia ba§li-
olmu§tur. уап ve fiili konyunktiv kipinde bulunan bir tali cumle kuilamiir. Olum-
suzluk g-osterilmek isteniyorsa, ut non kuliamlir. Bu gibi ciimlelere kon-
Praesens: sekutiv ciimle deriz.
indikativ: Konyunktiv: Konsekutiv cumlenin bagli bulundugu ciimlede umumiyetle <6yie>
possum possim veya <o kadar> kavramini veren bir kelime (ita, tam, adeo, tantus
potes possis v. s.) bulunur.
potest possit
possumus possimus Ut her zaman ki iie, gok kerre de -cek sifat-f.iil §ekilleri ile ^ev-
potestis rilebilir.
possitis
possunt possint

Imperfectum: XVII.
Indikativ: Konyunktiv: § 4S. Uciincu fiil gekimi
poteram possem
poteras Piaesens govdesinden yapilan passiv §ekiller.
posses
poterat posset Praesens:
poteramus possemus
poteratis possetis Indikativ: ‘ Konyunktiv:
scnb-or yaziiiyorum, scrib-ar yazilayim
poterant possent
scrib-eris yazilirim scrib-aris
Futurum : scrib'-itur,
scrib-atur
polero scrib-imur
scrib-amur
poteris scribimini
scrib-amini'
poterit scrib uniur
scrib-antur
poterimus
poteritis Imperfectum:
poterunt. scrib-ebar yaziliyord um,
scrib-erer yazilaydim
scrib-ebaris yazilirdim
§ 47. Prodesse fiilinln gekimi if 0 лд ""
scrib-ebatur
scrib-ereris
'i Л rA C' ■"
scriberetur
Prosum,. profui, prodesse pro(d) ontakisi ile esse fiilinden kat)§ik- scrib-ebamur, scrib-eremur
tir. Tamamen esse gfibi gekiiir. Sessizle ba§ iyan §ekiilerin ba§ina prč-, scrib-ebamini scrib-eremini
sesli ile ba§Iiyan §ekilierin ba§ina prod- eklenir. scrib-ebantur scrib-erentur
 s.5

58 GRAMMATICA
c) arbor, arboris agag, nominativde -s takismi almadigi halde di§i
cinstendir.
Futurum:
Di§i cinsten olan isimler erkek cinsten isimler gibi gekilir (bk. § 44).
scrib-ar yazilacagim S *
scrib-eris 38. Soylemek, du§unmek, bilmek, anlamak, đuymak anlamma
scrib-etur gelen fiillerden sonra gelen nesneyi ifside etmek igin accusativus cum
scrib-emur infinitivo (a. c. i.) kurmasi kullamlabilir. Bu kurma уа ki ile ba§liyan
scrib emini . bir ciimle ile, yahut da akkusativi -in hali ile, infinitivi de -digini
scrib-entur §ekli ile vermekle tercihne edilir. Latincede akkusativin ifadesi §arttir.
Mesela: dico te frustra contendere diyorum ki (sen) beyhude ugra§i*
Praesens passivum mastan: scrib-j yazilmak
yorsun, veya: (senin) beyhude u£ra§ti£ini soy!iiyorum.
Sifatli yiiklemde ve kati§ik iii) §ekillerinde sifat уеуа participium
XVIII. akkusativ halinde bulunur; mesela: dico te bonum esse, cerno epis-
§ 49. tleiincu isim gekimi tulam scriptam esse.
39. A. c. i. kurmasi gayri §ahsi tabirlerden sonra da ozne o!a-
Di§i cinsten sessizle biten govdeler. rak kullanilir. Bu takdirde Tiirkgede -digini yerine -digi §ekli bulunur.
Mesela: apertum est te verum пбп dicere (senin) hakikati soylemedi-
a) Nominativde -s takisini alan isimler, mesela:
g-in a§ikardir.
hiems, hiemis f. ki§, 40. A. c. i. kurmasinda ifade edilen eylemle4curmamn bag*li bu-
le>c, leg-is /. kanun (Jex = leg-s), lundugu fiilin gosterdigi eylem arasmdaki zaman miinasebeti §oyie belir-
probitas. probitatis /. 'duriistluk (probitas = probitat-s). tilir: hemzamani gostermek igin praesens mastari, onzamam goster-
virtus, virtutis /. erdem, fazilet (viitus = virtut-s). mek igin de perfectum mastan kullamlir. Mesela:
scribere yazmakta oldugunu
Istisnalar: cerno te _ senin g6riiyorum.
$u isimler erkek cinstendir: scripsisse yazmi§ oldugunu

sanguis, sanguinis m. kan, yazilmakta oldugunu

scribi
lapis, lapidis m. ta§, cerno epistulam . mektubun g6riiyorum.
pes, pedis m. ауак, scriptam esse yazilnn§ oldugunu
grex, gregis m. siiru.

XIX.
b) Nominativi -o ile biten isimler, mesela:
§ 50. Ses đegi§imi ile yapilan perfectum govđesa
legio, legionis /. legion, tumen
imago, imaginis /. tasvir, Bir kisim fiillerin per'fectum govdesi praesens govdesindeki sesli
fortitudo, fortilOdinis /. cesaret. nin uzamasi veya deji§erek uzamasi ile yapihr, mesela:
leg-o leg-_I lec-tus leg-ere okumak
Istisnalar : ag-o eg-5 ac-tus ag-ere siirmek. уаршак
§u isimler erkek cinstendir: cog-o (co-ag-o) coeg-i coac-tus cog-ere toplamak, "zoriamak
ed-o ed-i esus ed-ere уетек
ordo, ordinis /71. sira, nizam,
em-o em-i emp-tus emrere satin almak.
sermo, sermonis m. konu§ma,
leo, leonis m. aslan.
 GRAMMATICA grammatica 61
60

Bazi fiillerin praesens gčvdesinde bulunan n veya m perfectum flumen, fluminis irmak,
ve participium govdelerinde dii§er, mese a: ч roibur, rbboris kuvvet,
corpus, corporis beden,
vinc-o vic-i vic-tus vinc-ere уепшек
genus, generis cins, soy.
fund-o fQd-i fusus fundrere dokmek, piiskurtmek
relinqu-o reliqu-i relic-tus relinqu-ere terkelmek
frang-o freg-i' frac-tus frang-ere kirmak. b) aes, os, osj; vas, iter, ver, papaver,
cor, mel, lac, ius, rus, caput, cadaver.

g 51. Zarflann vapilisi ' aes, aeris tung para cor, cordis уигек
aes alienum borg mel, mellis bal
Birinci ve ikinci isim ^ekimine giren sifatiardan, bunlann tekil 5s, oris agiz, yuz lac, lactis sut
gfenitiv bitimi oian -i yerin -e eklenmek suretiyle zarflar yapilir, meseia: os, ossis kemik ius, iuris hak, hukuk
vas, vasis kap rus, ruris kir, sayliye
norn,: ?en.: zarf:
iter, itineris - yol, yo!cu!uk caput, capitis bas
doctus doct-i doct-e bilgfincc,
ver, veris bahar cadSver, ceset.
miser miser-i misere selilce,
papaver, papaveris gelincik, ha§ha§ cadaveris
pulcher pulchr-i pulchr e giizelce.

Not: bonus sifatinm zarfi bene, malus sifatinmki male’dir.

§ 53. Ceklm

41. Latincede, bir vasif gostermek igin abialivus qualitalis kul- Tekil: Qo£ul:
Iamlabilir. Bu ablativ hem belirten olai'ak, hem yiiklem olarak kulla- £ nom. corpus corpor-a
nilanilir, mesela: vir summa probitate <;ok diirust bir adam, Cincinna- gen. corpor-iš corpor-um
tus surnma probitate erat Cincinnatus gok diirust idi. Bu ablativin dat. corpor-i corpor-ibus
yamnda her zaman bir sifat bulunur. л akk. corpus corpor-a
42. Latincede, bir ya§ ve bir memuriyel veya vazife gosteren abl. corpor-e corpor-ibus
isimler yiikleme bagh olarak (praedicative) kullamlabilir, mesela:
Cicero consul consilia Catilinae delexit Cicero konsiil olarak (veya :
konsiil iken, veya konsiillugiinde) Catilina’nm niyetlerini meydana XXI.
gikarnu§tir. Ауш §ekilde puer (gocuk olarak, gocuk iken, gocuklu- § 54. tJgiincu fiil sekinii
gunda), senex (ihtiyar oiarak, ihtiyar ikc-n, ihlivarhginda) ve ba§ka
isimler kullamhr.
-i ile biten govdeler.

Oguncii fiil gekimiue, praesens govdeleri -i ile biten birka? fiil de

girer, mesela:
^ХХ.
cep-i cap-tus cape-re almak
capi-o
§ 52. Deuncti isim cekimi fac-tus face-re уартак
faci-o fec-i
iec i iac-tus iace-re atrnak
Cinssiz olan sessizle biten govdeler. iaci o
fod-i fossus fode-re kazmak
fodi-o
a) Nominativi -men, -ur, -us’ la biten isimler, mesela: fug-I fugi-tum fuge-re kagmak.
fugi-o
 62 ^ л л I« tn rt » » с n L. K A 1V1 M A l 1 1- A
63

, f bl eekiminde bazi °zellikler vardir. Praesens govdesin- Mastar:

den yapilan gekillerde sonu?Iar baglama seslisi [*] ilave edilmeksizin ek-
cape-re capi
lenu-, mesela. capi-s, capi-tur. Govđe sonundaki i, r’ den бпсе geldigi veva
kelmie sonuna rasladigp takdirde e olur, mesela: cape-re, cape-ris, cap e. Not: facere fiilinin 2. §ahis tekil imperativi fac’tir.

S
§ 55. £ekim 43. LaUncede, bir eylemin hangi tarzda сегеуап ettigini gos-
termek igin, ablativus modi1 kullamhr: suma celeritate procedere en
Praesens: \

b(iyuk suratle ilerlemek. Ablativ halinde bulunan ismin yanmda bir

Aktiv: Passiv . sifat varsa, cum kullanilabilir (summa cum celeritate), yoksa, cum
incl.: kony.: ind.: kullanilmalidir (cum virlute vivere).
kony.‘:
capi-o capi-am capi-or capi-ar
capi-s capi-as cape-ris capi-aris
capi-t capi-at capi-tur capi-atur
XXII.
capi-mus capi amus capi-mur capi-amur § 56. t)£uncu islm gekSmi:
capi-tis capi-atis capi mini capi-amini
capi-unt capi-ant capi-untur capi-antur govdeleri -i ile biten isimler.

Jmperfectum: Bu isimler iig grupa ayrilir:

ćapi-ebam cape-rem capi-ebar > cape-rer a) -e, -al ve -агЧа biten cinssiz isimler;
capi-ebas cape-res capi-ebaris cape reris
capi-ebat cape ret capi-ebatur b) tekil nominativleri -is veya -es’le bitip nom. ve gen. §ekillerin-
caperetur
capi-ebamus cape rćmus dc hece sayilan ауш olan isimler (parisyllaba);
capi-ebamur cape-remur
capi-ebatis cape retis capi-ebrmini cape-rerrnni c) tekil genitiv bitiminden once iki veya iig sessiz bulunan isimler-
capi-ebant cape-rent capi-ebantur cape-ienlur

Futui um: § 57. -e, -al ve -агЧа biten cinssiz isimler

capi-am capi-ar
capi-es Mesela : mare, maris n. deniz,
capi-eris
capi-et cap;-etur animal, animalis л. yaratik,
capi-emus cap;-emur exemplar, exemplaris л. črnek, suret.
capi-et is capi-emini
capi-cnt capi-entur (^ekim ;

Imperativ : Tekil: Cogul:

cape capi-to nom. mar-e animal, mar-j animal-ia
cap/-to
gen. rriar-is animal-is mat-ium animal-ium
capi-te capi tote
dat. mar-i • animal-i mar-ibus-к ‘ animal-ibus
capi-unlo
akk. m ar-e animal mar-ia animal-ia
П lat : vocalis .onfcoetiva Bn ImMam, 'ieeH.i. Mmi.l. biteo ?ovđeleri sesml«
»5 iy»D telcnn takisma bajlamajra уагаг, ineseia : «crib-i-s, scrib-u-nt. abl. mar-L animal-i mar-ibus animal-ibus.
 GRAMMATICA 65
64 GRAMMATICA

§ 59. Tek:l gen. bitiminđen опсе ild veya iig

§ 58. -is veya -es'Ie b:ten parisillab isimler sessiz buliinan isimler

Mesela: navis, navis /. gemi clades, cladis /. bozgun Mesela: ars, artis /. sanat; агх, arcis /. rkale;
classis, classis /. donanma nubes, nubis /. bulut urbs, urbis /. §ehir; pars, partis /. kisim;
imber, imbris m. yagmur; pons, pontis m. koprii
civis, civis mf. yurtta§ caedes; caedis /. katliam
hostis, hostis mf. dii§man aedes, nedis /. oda, tapinak.
£ekim :

nom. urb-s urb-es

Qekim:
gen. urb-is urb-ium
Tekil: (^og-vil : dat. urb-*i urb ibus
nom. akk. urb-em urb-es (urb-is)
nav-is nav*es
gen. nav-is abl. urb-e urb-ibus
nav-iuin
dat. nav-i nav-ibus
Bu grupa giren isimlerin ?ogu di§i cinstendir. Yalmz
akk. nav-em (nav-im) nav-es (nav-is) *
abl. nav*e (nav-i) nav-ibus dens, dentis di§ imber, imbris yagmur
fons, fontis каупак, pinar venter, ventris kann
i isimler'in tekil akk.i her zaman -im, abl.i her zarnan -i ile biter mons, montis dag
(Y), •
pons, pontis кбргц
febris, is /. ate$, nobet sitis, is /. susama •erkek cinstendir. Os, ossis kemik cinssizdir.
puppis, is /. pupa turris, is /. kule
securis, is /. balta tussis, is /. oksiiruk Not: pater, patris m. baba
mater, matris /. ana
Vis /. kuvvet isminin tekil gen. ve dat.i yoktur; §oyie (^ekilir: frater, fratris m. karde§
parentes, um mf. ana baba
Tekii: vis, vim, vi; gogul: vires, virium. viribus, vires, viribus.
sessiz ^ekimine girer. Fakat parentium §ekli de kullamiir.
‘‘ 'is’Ie biten §ehir ve nehir adlan da her zaman -im ve -i bitimieri-
ni alir: Neapolis (Neapolim, Neapoli) /. Napoli §ehn.
§ 60. Praescns govdesi ile perfectum govđesi. arasmda
. Tiberis {Tiberim, Tiberi) m. Tiber nehri.
bir fark olnuyan fiiller
Parisillab grupuna giren isimlerin £ogu di§i cinslertdir. Yalmz
-nis’Ie biten isimler (mesela: finis, is simr; ignis, is ate§) ve Mesela :

collis,. is tepe defend-o defend-i defensus defend-ere savunmak, korumak

ascend-o ascend-i ascensus ascend-ere binmek, gikmak
orbis, is daire V\)
vert o vert-i versus vert-ere gevirmek
piscis, is balik / /
solv-o • solv-i soiOtus solv-ere ^ozmek, odemek
erkek cinstendir.
metu-o metu-i — metu-ere korkmak
Not: canis, is mf. kopek, iuvenis, is mf, gen^, mensis, js m. ау statu-o statu-5 statu-tus
St3tTe ! tayin elmek, karar vermek
isimleri sessiz ^ekimine girer (canum, iuvenum, mensum), Fakat e6nstitu:o cOiistitu-i constilO-tus constitu-eref
mensium .sekli de kullamlir.
1975 —. Dorduncii Basdi? —- F. 5 LStince Ders KUabi
 66 L»-KAIY1MA 1 | c Л
GRAMMATICA 67
ххш.
§ 63. Reduplicatio (tekrar) ile yapilan perfectum govdesi
§ 61. tki i§aret zamiri
Bazi fiillerin perfectum govdesi fiilin ilk sessizi ile ilk seslisi tekrar
ianmak suretiyle yapilir;^mesela:
a) Yakinđa bulunan §ahis veya §eyi gosteren i§aret zamiri: hie
haec hoc bu. posc-o po-posc-i (postulatus) posc-ere istemek
curr-ere ko§mak
Tekil .*
\ Cog*u):
curr-o
tend-o
cu-curr-i
te-tend-i
cursum
ten-tus tend-ere germek
pell-o pe-pul-i • pulsus pell-ere kovmak
masc. fem. neutr. masc. fem. neutil.
nom. hic haec hoc hi hae haec
gen. huius huius huius horum llk sesli a ise, bunun yerine e bulunur:
harum horum
dat huic huic huic his his hlS ce-cid-i casum cad-ere dii§mek
cad-o
akk. v hunc hanc hoc hos has haec ce-cid-i caesus caed-ere kesmek
caed-o
abl. hoc hac hoc his his his tac-tus tang-ere đokunmak
tang-o te-tig-I

; Bazi fiillerin perfectum govdelerinde hasil olan ses degi§ikligine

b) Uzakta bulunan §ahis veya §eyi gosteren i§aret zamiri dikkat edilmelidir: cado — cecidi,' caedo — cecidi, parco — pepercl;
•
i у i. ille illa illud o. i • • С, tetigl §eklinde, ses degi§ikliginden ba§ka, praesens govdesindeki n
т t 1
sessizi du§mu§tiir.
nom. ille illa illud illi illae illa
gen. illius illius illius illorum illarum illorum Kati§ik fiillerde reduplicatio umumiyetle'dii§er:
dat. illi iill illi illis illis illls
akk. incid-o (in + cad-o) incid-i — incid-ere -уе dii§mek
illum illam illud illos illas illa
abl. contend-o contend-i contentum contendere ugra§mak.
illo illa illo illls illls illis <jarpi§mak
expell-o expul-i expulsus expell-ere kovmak
JJlud bazan ’o me§hur soz’ an’amma gelir: notum est illud Catonis
Cato’nun o me§hur sozu malumdur. Fakat reppuli §eklinde (repello’dan) gorulen gift p reduplicatio'nun
bir izidir.
§ 62. Uniis, duo, tres sayi sifatlarmin ^ekimi Reduplicatio bazi fillerin praesens govdesinde de mevcuttur.

bi-b-o bi-b-i bi-b-ere igmek

finus, a, um bir re-si-st-o re-stid-i resi-st-ere kar§i коутак
duo, ae, o iki
tres, tria \:g S л

nom. iinus ппа unum d 110 duae duo . tres (tria^. ђ 44. Accidit/ut imHites discedercntj §6yle bir §ey (hadis) oldu:
gen. 0 n i u s duotum duarum duorum t r i u m askerJer §uraya Шгауа aynldilar Accidit hadis olur, durum hasil
dat. п n i duobus duabus duobus t r i b u s olur, meydana gelir fiilinden sonra ozne yerini lutan bir konsekutiv
nkk. unum Onam Onum duos duas đuo tres tria ćiimle kullanilabilir. Bu kurma iki ауп . ciimle §eklinde terciime
abl. uno una илб duobus duabus dučbus t r i b u з edilir.
 68 GRAMMATICA GRAMMAT ICA
69

XXIV. § 68. Zarf yapili§i

§ 64. Ocuncii isim gekimine giren sifatlar

t)guncu isim gckiminc giren nominativleri iig veya iki §ekilli sifat-
larda, bunlann tekil genitiv bitimi olan -is yerine -iter eklenmek sureti
U^uncu isim <^ekimine gfiren sifatlarm govdeleri уа -i ile уа bir
ile yapilir, mesela:
sessizie biter. Hepsi i gekimine gore ^ekilir, yani tekil ablaiivleri -1,
Sogin gfen.tivleri -ium, cinssiz £Ogyl nominativ ve akkusativleri -ia fle nom. celer siiratli gen celer-is zarf: celer-iter siiratlice
biter.
acer keskin acr-is acr-iter keskince
Tekil nominativi tig, iki ve lek §eki)li sifatlar vardir. fortis cesur fort-is fort-iter cesurca

§ 65. Oc §ekUli sifatlar § 69. Asil sayilar ve sira sayilari

i
Ornek: acer, acris, acre lceskin. Asil savilar (numeralia cardinalia) kaQ? sorusuna cevap verir.
Tckil: Sira sayilan (numeralia ordinalia) kagmci? sorusuna cevap verir
Cog-ul:
masc. fem. neutr. masc. fem. neutr.
nom. acer acris cardinalia ordinalia
acre acres acres acria
gen. a c r i s a c rj. . u m
; 1 I unus, a, um primus, a, um
dat. a c r i a c r i b u s
i' 2 II duo, ae, o secundus, a, am |
akk. a c r e m acrc a c r e s acria
: 3 III • tres. tria tertiiis. a, um
abl. a c r j_ _ a c r i b u s
! 4 IV quattuor quartus, a, urm i
5 •" V quinque quintus, a um
§ 66. Iki sekilli sifatlar 6 VI sex sextus, a, um
i • 7 VII septem septimus, a, um
Ornek: brevis, breve kisa. 8 V.'II octo octavus, a, um
9 IX novem nonus, a, um
Tekil: Cogul: 10 X decem decimus, a, um
masc. fem. neutr. masci fem. neutr.
nom. brevis breve breves brevia ; И XI undecim undecimus, a, um
g-en. b r e v i s 12 XII duodecim duodecimus, a, um
b r e 1v i u m
dat. b r e v i b r e v i b u s 13 ХШ- trEdecim tertius decimus
akk. brevem . breve breves 14 XIV quattuordecim quartus. decimu.s ;|
brevia.
abl. b r e v i 15 XV quindecim quintus decimus
'b r e v i b u s
16 XVI sedecim

Lм
sextus decimus
17 XVII septendecim
§ 67. -ег ve -is'Ie biten ау adlan septimus decim\»s
1 • • XVIII duodevMjnti duodevicesimus
-er ve -is’lc biten ау adlari, biitiin ау adlan gibi sifat menseli oMugfu XIX undeviginti Ondevicesimus
igin, tekil ablativde -i ile biter; mesela: Aprili, Decemebri (tamam.a: mense).
 ( 7

G R А М М А Т I С Л C R A M M A T I C A 71

bu takdirde sayilar arastnda bir et bulunur: septem et quinquaginta

elli yedi, unus et vićesimus yimi birinci.
Г“
1
cardinalia ordinalia
-— c) Birden уикап olan asil sayilara bagli isimler Tiirk^ede oldugu
20 XX . vig-inti gibi tekil kalmaz gogul §ek)ine girer: duo consules iki konsul, duae
vicesimus
30 XXX triginta puellae iki kiz, tria nomina ii§ isim, nongentl milites dokuz yiiz asker.
tricesimus |
i 40 XL quadraginta quadragesimus d) Villarm ve saatlerin gosterilmesi igin sira sayilan kullanihr: %
j 50 L quinquaginta quinquagesimus • anno millesimo nongentesimo quadragesimo septimo^SŠ^ yilmda. [
I 60 LX sexaginta sexagesimus Giin 12 saate boliiniir; birinci saat giine§in do|fmasi ile ba§Iar, on
70 LXX septuaginla septuagcsimtj.s i ikinci saat gime§in batmasi ile biter: hora septima yedinći saat(12 ile 13
80 LXXX octčginta octogesimus arasi).
90 ХС nonaginta nonagesimus
Gece 4 nobete (vigilia) boliiniir: tertia vigilia u§iincii nobet esna-
100 c centum sinda (gece yarisi ile saat 3 arasinda).
centesimus
200 cc ducenti. ae, a ducente.simus
e<(< мО,
\Д
•j 300 ccc j
trecenti, ae, a trecentesimus ^Лко j—\ 0\\Л ’A ([)
XXV.
Ч\
400 cccc quadringentl, ae, a quadringenlesimus j
500 D quingenti, ae, a quingentesimus j
! 600 DC sescenti, ae, a 45. Percfectum passivum participium’unun kullanih§ ve anlam-
sescentesimus j
: 700 DCC lan.
septingenti, ae, a septingentesimus
800 DCCC octingenti, ae, a octingentesimus Latincede participium tipki bir sifat gibi kullamlabilir. Partici-
900 DCCCC nongenti ae, a nongentesimus pium’un bu kullamhgi S. 31-de izah ediimi§tir.
-ji
000
1 M mille millesimus |
Bundan ba§ka Latincede participium bir tali ciimlenin yerini tuta-
2 000 мм duo milia bis millesirmis
bilir. Iki participium kurmasi vardir:(a) participium coniunctum, b)
10 000 X decem miiia ablativus absolutus.
decies millesimus
100 000 с centum milia centies millesimus j 46. JEarlicipium coniunctum: participium, cumlede mevcut bir
isme^^ba^h olup ifade edilen eylemin hangi eylemden sonra
veya hangi eylemin sebebiyle сегеуап ettigini gosterir. Mesela
§ 70. Sayiiarm ozellikleri
Romani ad Alliam victi constituerunt urbem relinquere Romahlar,
Allia nehri civarmda yenildikten sonra, §ehri terk etmiye .karar ver-
a) Mille bin sayismm tekrl §ekiileri yoktur. Sifat olarak kuliamlir:
'diler. Hostes pugna victi legatos mlserunt Du§manlar, sava§ta yenli-
cum mille milihbus bin askerle. Qogu\ §ekil!eri: milia miJium milibus
dijcleri, i^in, elgiler g^onderdiler.
rniiia miiibus. Bu §ekiller isim olarak kutlamlir; onun igin bunlara bag--
lanan ve hemen sonra g*elen isimler g-enitiv haline konulur: cum dučbus 47. Ablativus absolutus: participium, ciimlede mevcut bir isme.v
milibus miiitum iki bin askerle (fakat: cum duob.us miJibus quing*entis bajlanmayip, ba§ka bir isim veya zamirle birle§erek, ifade edilen
miiitibus iki bin be§ yuz askerle). fys.be 1о.Г J A \lc 4*i eylemin hangi eylemden sonra veya hangi eylemin sebebiyle сегеуап
b) Sayilann terkibi: trig-inta se*x otuz alti, septuagesim'us septimus ettigini gosterir. Mesela : ЕхегсКи ad Alliam victo : Romani arcem,
yetmi§ yedinci. Tiirkgede oldugu gibi'biiyiik sayi kiigiik sayidan бпсе defendere constituerunt Ordulari Allia nehri civ'afmda yenildikten
gelir. 21-den S9-a kadar kiigiik sayi biiyiik sayiđan бпсе bulunabilir; sonra Romalilar kaleyi miidafaa' etmeye karar verdiler. Magna~parte
ли!.
 72 GRAMMATICA GRAMMATICA 73

§ 73. Karigik gekim

navium amis§a classis hostium in porlum confugfit Gemilerin buyiik
bir kismi kaybedildigfi i<^in, đu$marilarin clonanmasi limana sigmdi. • Memor hatirhyan, inops fakir, vigil иуашк, celer suratli sifatlarmin
tekil ablativi-i, $ogul gfenitivi -um'la biter; mesela: memori, fakat
Ablativus absolutus kurmasi §6yle terciime edilir: Ablativus abso- memorum.
lutus kurmasini te§kii eden unšurlar nominaliv haline konuiduktan
sonra, ešse fiilinin gereken §ek)i ilave edilir; boylece tam bir ciimle
kurulmu§ olur. Bu ciimle,- a) zaman gosterilmek isteniyorsa, - ildikten § 74. Zarf yapili§i
sonra, b) sebep g*osterilmek isteniyorsa, - ildigi dgin §ekiJleriyle
degfi§tirilerek asii ciimleye ilave edilir. Tek §ekilli sifatlardan da zarflar obiir sifatlardan yapildigi gibi
yapilir; yalniz^s Jle-biten sifatlardan, bunlarm tekil genitiv bitimi.
C^ok kere passiv §ekillerin Тигкдеуе aktiv olarak <;evriJmesi olan -is yerine ^erjeklenmek sureti ile zarf yapilir; mesela:
daha uyg-undur: dux hostibus victis Lriumphum egit Kumandan,
dii§manlar yenildikten sonra, za/er torenini kutladi; kumandan, dii§- nom. constans gen. constant-is zarf: constant-er sebatla
inanlari yendikten sonra, zafer torenini kutladi. audax, audacis ciiretli sifatinm zarf §ekli audacter veya
audaciter’dir.

XXVI. XXVll.

§ 71. teiincu isim Qekiniine giren tek sekilli sifatlar S 75. Iki igaret zamiri

Ornek : constans sabit, metin.

a) idem, eadem, idem aym. Bu zamir is ea id ilc -dcm hecesinden
Tekil: ^ogul: kati§iktir. is-dem, idem olur; d’den бпсе m, n olur.
masc. fem. ncutr. masc. fcm. neutr. Tekil: ?ogul:
nom. constans cčnstans constantes constant-ia
gen. constant-is masc. fem. neutr. masc. fem. ncutr.
constant-ium
dat. constant-i nom. iđem eadcm idem idem(iidem) eaedem eadem
constant-ibus
akk. constant-em constans gen. 1e i u s d e m eorundem earundem eorundem
conslantes constant-ia
abl. constant-i dat. c i d e m eisdem (iisdem, isdem)
constant-ibus
akk. eimdem eandem . idem ečsdem casdem eadem
abl. eođem eadern eodem eisdem (iisdem, isdem)
§ 72. Sessis gekimine giren sifatlar
b) Ipse, ipsa, ipsum kenđisi.
§u sifatlar sessiz cekimine gore cekilir, yani tekil ablativleri -e,
Tekil: Cogul:
cinssiz ^ogul nom. ve akk. leri -a, genitivleri -um’la biter: si.

masc. fem. neutr. masc. fem. neutr.

dives. divitis zengfin (divite)
nom. ipse ipsa ipsum ipsi ipsae ipsa
pa.up.er, pauperis fakir (paupere, pauperum) gen. i p s i u s ipsorum ipsarum ipsorum
vetus, veteris eski (vetere, vetera, veterum) dat. i p s i i p s i s
particeps, parrticipis рау alan, payi olan (participe) akk. ipsum ipsam ipsum ipsčs ipsas ipsa
princeps, principis ba§ olan (principe, priiicipum). abl. ipso ipsa ipso i p s i s
 74 GRAMMATIĆA u iv л m m, л i i u л

Bu i§aret zamiri yalniz 'kendisi' kar§ihgi ile de£il, yerine gore

tam' veya ’dogrudan do£ruya’ ’sade’ 'bile’ ke)imeleriyle terciime edilir. Qekim:

Tekil: Qožul:
§ 7G. v veya u ile biten perlectiun govdeleri masc. fem. neutr. masc. fem. neutr.
nom. s c r i b e n s scribentes scribentia
Bir kisim perfectum govdeleri v .veya u ile biter: gen. s c r i b e n t i s scribentium
dat. s c r i b e n t i scri bentibus
no-sc-o nov-i no-tus nosc-ere tanimak
akk. scribentem scribens scribentes scrlbentia
cupi-o cupiv-I cupi-tus cupe-r^ arzu etmek
abl. scribente scribentibus
pet-o petiv-i peti-tus pet-ere istemek
al-o alu-i al-tus al-ere beslemek
met-o messu-i 'dL' Praesens participium’u fiil §ekli veya isim olarak kullamldigi za-
messus met-ere bigmek
man tekil ablativđe -e ile, sifat olarak kullanildigi zaman -i ile biter.
pon-o posu-i posi-tus pon-ere коутак
gign-o genu-i geni-tus Esse fiilmin praesens participium’u yoktur. Ancak praeesse ile
glgn-ere dogurmak
abesse kati§ik fiillerinin bu §ekilleri vardir:

S 48. Inđirekt aoru cumleleri. Sormak, soylemek, bilmek manasina
gelen bir fiile bir soru zamiri veya bir soru zarfi ile bagh olan ctimleye
indirekt soru cumlesi đenir. Bu gibi cumlelerin fiilleri her zaman kon-
yuriktiv kipinde bulunur. Zaman, S. 27-de cum causale i§in gosterilen
kaideye gore tayin edilir.
Quaero ех te, quid facias - quid feceris.
Quaerebam ех te, quid faceret - quid fecisset.
Indirekt soru cumleleri, ba§ta bir soru zamiri veya bir s6ru
zarfi bulunan -di£i, -mekte oldu^u §ekilleriyle terciime edilir.
XXVIII.
§ 77. Praesens participium’u
praesens, praesentis hazir bulunan,
absens, absentis hazir bulunmiyan.
S
49. Participium’un kullamli§i (devam). Praesens participium’unun J
kullanili§ ve anlamlan аупеп perfectum participium’unda oldu£u gibidir.
Ancak §u farkla ki perf. part.’u passivdir ve onzamani gosterir, prae- ^
sens part.u ise aktivdir ve hemzamani gosterir. Mesela: Magnus
erat dolor Hannibalis ех ltalia discedenti§t. ltalya’dan ayrilirk(m
Hannibal’in acisi biiyiiktu. Hannibale Alpes transcendente Scipio in
Hispaniam perrexit Hanibal Alpleri a§^rken, Scipio lspanyaya yol-
landi. Coriolanus iram plebis metuens ad Volscos secessit Corlo-
lanus halkin hiđdetinden korktug:u i$in Volsklara gitti. Absente impe-
raratore legiones ех hibernis educi non potuerunt Komutan orada
olmadigindan legionlar ki§ladan di§an ^ikarilamadi. 1

50. Her iki participium da gerek participium coniunctum ge'el

Prac$ens participium’u tekil nominativde -ens, genitivde-entis iie ablativus absolutus kurmalarmda S 46/47-de izah edilmi§ olan
biter ; anlamlarđan ba§ka, ifade edilen eylemin

scrib-ere scrib-ens, scrib-entis yazan a) hangi eyleme ragmen,

cape-re capi-ens, capi-entis alan. b) ne takdirde,
 76 GRAMMATICA
S
c) ne tarzda
сегеуап ettigfini, yani bir kabul veya tezat, bir §art yahut da
tarz gosterir. Mesela:
a) Romani compluribus pugnis victi spem salutis non dimise-
runt Romalilar birgok sava§ta yenilmi§ olmalarma ragmen (yenildik-
leri halde) kurtulu§ iimidini kesmediier. Caesar oppidum paucis
defendentibus capere non potuit Caesar pek az ki§inin miidafaa
etmekte olmasina rag-men (pek az ki§i miidafaa ettigi haide) kasaba-
yi ele gegiremedi.
b) Omnia credentes facile fallemini Her §eye inamrsamz
§eye inanđiginiz takdirde), kolayca aldatihrsiniz.
c) Plato scribens mortuus est Eflatun yazarken oldii. Cresćente
pecunia crescit avar.tia para artarken (paramn artmasiyle) hasislik
de artar.
51. Bazi isimler ve sifatlar da y(ikleme bagli olarak kullamldigi
gibi ablativus absolutus kurmasmda đa kullamlabilir, mesela:
Cicero consul - Cicerone consule Cicero konsulken,
Tarquinius гех - Tarquinio rege Tarquinius kiralken,
Hannibal vivus - Hannibale vivo Hannibal hayatta iken,
invitus feci istemiyerek yaptim; me invlto hoc fecit... ben
I medigim halde o bunu yapti...
bir
VOCABULA
Bu kisim, latince pargalarđa gegen lugatleri igine alir; her lugatc
ilk defa gegtigi bbliimde уег verilmi§tir. Ancak yeni bir anlami verilmek
gereken kelimelerle yeni bir govdesi gosterilmek istenen fiiller tekrar
kayđeđilmi§tir. Her boliimde kelimeler § 5 - te aQikla.nan kelime smiflarina
gore siralanmi§tir. ^alniz fiillerđen sonra gelen kelimelerin hangi simfa
(her
ait oldugu аупса belirtilmi§tir (adv. = ađverbium, zarf; praep. = prae-
positio ontakn; coni. “ coniunctio, baglag).
Bundan ba§ka her ontakinm hangi halle kullamldigi (mes. praep. c.
acc, veya abl. = praepositio cum accusativo veya ablativo, akkusativ
veva ablativle kullamlan ontaki), Turkgeden farkli §ekilde kullamlan fiii
ve sifatlann da hangi halle kuruldugu gdsterilmistir (mes. metuo (acc.)
= metuo akkusativle kullamlir, plenus (gen.)- = plenus genitivle kul-
lamhr).
Biitiin uzun sesliler (—) uzun i§areti ile i§aretlenmi§tir. Ancak ak-
tiv praesens indikativi tekil 1. §ahis sckilleri ile (mes. scribo) iigiincu isim-
cekiminin tekil nominativ §ekillerinin (mes. legio) son sesi olan -o, uzun-
iste-
lugunu ancak Augustus devrine kadar muhafaza ettigi igin, uzun olarak
gosterilmemi§tir. Lugatlerin bellenmesinđe agik ve dogru bir soyIeni§e
dikkat edilecegi gibi, uzun ve kisa seslilerin de ayirdedilmesine onem
verilmeliđir.
Her bolumiih sonuna bugunkil Fransiz, tngiliz ve Alman dillerinde
Latin kaynagmdan gelip ауш veya degi§ik anlamda kullamlan kelimeler
ilave edilmi§tir. Yukarda ađi gecen đillerin kelime haznesine Latin dilinin
ne kadar derin ve genis bir §ekilde tesir ettigini gosterecek olan bu ki-
simda, qok lusa tutulmasi gerektigi igin, kelimelerin dogruđan dogruya
mi, yoksa ba§ka bir dil kanali ile mi bu dillere girdigi аупса gosterilme-
mistir. Mesela fransizca la torn* kelimesi latince turris’ten gelir; ingiliz-
cc t.ower ile almanca Turm ise bu dillere dogrudan' dogruya turris’tcn
degi). eski Fransizcadan girme kelimelerdir.
Ele alinan latince kelimelerden dogrudan dogruya gelmeyip, ancak
bu kelimelerin ileri bir tiireme safhasmi te§kil eden yeni kelimelerle, mes
 78 V О САВ U L А VOĆABULA 19

certus F certes (certain), Latinceden gelmiyen, fakat latince kelime ile

Qok eski bir akrabaligi olan kelimeler, mes. пох F la nuit (I night A die
Nacht), parantez iginđe gosterilmi§tir. 1
Latinceden gelme bazi kelimelerin Fransizcađa iki §ekil aldigmi go-
riiyoruz (mes. causa F chose ve c.ause, captivus F chetif ve captif): bun- A) Diana, ae /. Diana, bir tanriga I vita, ae /. hayat
0

larm birincileri Fransizcanm ses geli§imi kaidelerini ta,kip ederek “halk (уипапса: Artemis), Apollon’un
quid? ne? neyi?
xlili" nđe meydana gelmis,' ikincileri ise — Fransizca ses geli§imi kaidele- kizkarde§i
rini takip etmiyerek — “bilginler” tarafmdan dile sokulmu§ kelimelerdir Musae, arum /. Musa’lar, dokuz il- septem yedi
(formation populaire, formation savante). ham perisi cingfo, cingere gevirmek, ku§atmaki
Nioba, ae/. Niobe, Tantalos’un kizi
diligo, diligere sevmek
Biltiin bu ve daha ba§ka bu gibi hususlarm rrbunada her kelime iqin Graecia. ae /. Yunanistan disco, djscere ogrenmek
ауп ауп agiklanmasi mumkim degildir. Verilen kisa bilgi ancak bir yol Italia, ae /. Italya Iego, legere okumak
gostermeden ibaret olup, bilhassa bugunku Avriipa dii§unu§unun Roma
ludo, ludere оупатак
đu§unu§ime ne kadar borglu oldugunu, ona ne kadar dayandigmi gos- amica, ae f. (kiz) arkada§ metuo, metuere (acc.) korkmak.
termek gayesi ile verilmi§tir.
aqua, ae /. su occido, occidere. oldiirmek
dea, ae /. tanriga scribo, scribere уа^так
epistula, ae /. mektup vado, vadere gitmek
4>i
filia, ae /. kiz gocuk
historia, ae /. tarih deinde (adv.) bundan sonra
insula, ae /. ada hodie (adv.) bugiin
lingua, ae /. dil, lisan -ne? (aclv.) mi?
lingua'Latina Latin dili пбп (adv.) dc&il, -mi-
9 ’ dP"'*4 magistra, ae /. (kadin) ogretmen, undique (adv.) her taraftan

ogretici cum (praep. c. abl.) iie

poeta, ae m. §air in (praep. c. abl.) -de
u..
puella, ae /. gen$ kiz in (praep. c. acc.) -уе
sagitta, ae /. ok
schola, ae /. okul et (сош\) ve
silva, ae /. orman (est -dir)
terra, ae /. toprak, memleket_ (sunt -dirlar)___

amica F une amie. асц.а F Геаи. dea (F \л Jćcssel. epish.la F epitre A d.e Ep.stel f.l.a
r ]а fille. l istoria t 1'l.iMoire / hiflc.j A die HiMo.ic. imula f une iie / isle лI d.e In«d.
lingua F >a langue lla linguistique) (/ language). poeta F le poe.e / Poet A der Poet. schoia
F une ecale / scl.ool A die Scl.ule. terra F la terre. vita F 1» vie. cmgere F ccmdre. legere
F live. scriberc F ecrire A schreiben. vadere F je vais, lu. vas, il va, ils vont.

B) Ephialleš Ephialtes. bir yunanlt Persae, агшп m. Persler

Themistocles Themistokles, iinlu
Leonidas, ae m. Leonidas, Spat*
' Atina devlet adami vekumandani
ta ktrah

80
Athenae, arum /. Atina
Attica, ae /. Yunanistamn bir bol-
ffesi
ThermopyIae, arum /. Termopiiler
incola, ae mf. sakin, (bir yerde)
oturan
^ iniuria, ae /. haksizlik
c6piae, arum /. askeri kuvvetler
patria, ae /. vatan
via, ae /. yol
cedo, cedere gekilmek
diruo,diruere yikmak, tahrip etmek
iniuria F une injure / injury. patriu F 1н palric
Palriolismus). via F la Yoie. ccdcrc F cćtler / to cede. invadere F cnvahir 1 to invade. resistere
F rćsistcr / to resist. vinccre F vaincrc.
A) Aesculapius, ii m. Asklepios,
i^ifa tanrisi, Apolion'un о£\и
Priamus, i m. Priamos, Troia kirah
Romani, orum m. Romahlar
fossa, ae f. hendek
iustitia, ae /. adalet
Jittera, ae f. harf
litterae, arum /. mektup ; edebiyat
medicina, ae /. ila^
militia, ae /. askerlik
nauta, ae m. g-emici
philosophia, ae /. felsefe
amjcus, i m. ark^da§, dost
animuS} i m. ruh
VOCABULA
duco, ducere sevk etmek
invado, invadere (m c. acc.) istila
etmek
ostendo, osteridere gostermek
resisto, resistere kar§i коутак
vinco, vincere уептек
paulo post (adv.) az sonra
ad (pratp. c. acc ) -уе kadar
ех (prae/j. c. abl.) -đen
enim (coni., ciirnlenin ilk kelime-
sinden sonra geliir) zira, ^unkii
ilaque (coni.) bunun igin
sed (coni.) fakat
(/ patriot, patriotism)
2 pello, pellere kovrnak
đeus, i m. ' tanri
filius, ii m. og-ul
fluvius, ii m. nehir
hortus, i m. bah^e
medicus, i m. hekim
mundus, i m. dunya
tyrannus, i m. tiran
ventus, i m. riizgar
auxilium, ii n yardim
bellum, i n. harp
castra, orum n. ordugah
fundamentum, i n temel
oppidum, i n. kasaba, §ehir
periculum, i л. tehlike
regnum, i n. kiraliik
vailum, i n. siper
VOCABULA 81
quinquaginta elli nunquam (adv.) higbir zaman, asla
a, ab (praep. c. abl.) -den
peto, petere istemek
sine (pracp. c. abl.) -siz.
rego, regere idare etmek
vivo, vivere ya§amak -que (coni'.) vc
(erat idi)
/—X
aliter (adv ) ba§ka bir §ekilde (erant idiler)
. ^"—fo<Esa /' la fosse. iustita F la justicc / justicc F dic Justiz. littcra F Ja Iettrc / letter A
dic I.etter, lilterae F les lcttrcs / lctters. mcdicina F la medicinc / mcdicine Л dic Medizirk.
mifitia F la milice / militia » Л die Miliz. philosophia F la philosephie / philosophy A
dic Philosophie. amicus F un ami. dcus F diett. filius F le fils. fluvius F le fleuvc. mundue
F lc mondc. ventus F lc vent (/ tvind Л dcc Wind). castra (F le chateau = castellum) /
l.ancaster, Chestcr, Worcester sehir adJan. pcriculum F le pćril / pcril. regnum F le regne
I reign. vallum / wall Л der Wall. regere F rćgir A regiereu. vivere F vivre.
B) Apollo m. bir tanri, уипапса: caelum, i n. gok
Apollon templum, i n. tapmak
. (Л Patriot, luppiter m. Iuppiter, Romahlarin vinum, i n. §arap
en biiytik tanrisi
Mars m. Mars, harp tanrisi summus ćn yiiksek
Neptunus, i /77. Neptunus, sular
caedo, caedere kesmek
tanrisi
co!o, colcre (acc.) tapmak
Tiberinus, i m. Tiber nehri tanrisi
fundo, fundere dokmek
Vulcanus, i m. ate§ lanrisi
ara, ae /. sunak
ibi (adv.) orada
corona, ae /. ^elenk
maxime (adv.) en ^ok, bilhassa
flamma, ae /. alev
saepe (adv.) sik sik
statua, ae /. heykcl
victima, ae f. kurban
ante (praep. c. acc.) oniindc
lucus,. i m. koru et — et (coni:) hem — hem
morbus, i m. hastahk etiam (coni.) dahi
corona F !a couronne / crovvn Л die Krone. flamma F la Патте / flame A đie Flamme.
slatua F ia statuc / statue A die Statue. victima F la victime / victim. caclum F le ciel. vinum
F le vin / \vine Л der V/ein. fundere -F fondre.
A) Poenus, i m. KartacaMi cura, ae f. dert, ihtimam
Saguntinus, i /7?. Sag'untum’lu femina, ae /. kadin
Saguntum. i n. Saguntum,. Ispan-
ya’da bir §ehir inimicus, i m. đii§man
Latince Ders Kitabi
1975 — Dordunćii Basilij — F. 6
 82
liberi, orurrs m. gocuklar
consiiium, ii л. ogiit
contemno, contemnere kii^umse-
mek, hor gomek
dico, dicere soyIemek
mitto, mittere gondermek
parco, parcere (clat.) esirg-emek
permitto, permittere miisaade et-
mek, izin vermek
reIinquo, relinquere terk etmek
cura F la cure 1 cure A die Kur. 'fernina F Ja fennne. inimicus F un ennemi 1 епету.
consilium f )e conseiJ. / counsel. dicere F dire. mittre F rnettre. permittere F permettre / to-
permit.
B) Aegyptius, if m. Mtsrr’h
Antonius, ii m. Antonius, unlu Ro-
mah kumandan
Caesar Octavianus m. sonradan
Augfustus adini alan unlii Rornah
devlet admi
Cieopatra, ae /. Kleopatra,
kiraligesi
audacia, ae f. ciiret, kustahlik
gratia, ae /. §ukran
inimica, ae /. dii§man
pecunia, ae f. para
regina, ae /. krali^e
superbia, ae f. gurur, kibir
vicloria, ae /. zafer
populus, I m. halk, millet
^ocjus, ii m. miittefik
triumphus, Г m. zafer toreni.
imperium, ii n. emir, hakimivet,
lmparator uk
VOCABULA
mihi in animo est niyetindeyim
cOr? (advi) nigin?
frustra (aclv.) bo§ уеге
пппс (adv.) §imdi
statim (aćzk)—derlial
confra (praep. c. acc.)
neque — neque (conf.) ne—ne
si (coni.) eger.. ise
nisi (coni.) eger . . deg-ilse
otium, ii n. šiikunet, sulh
ago. agere giitmek; уартак
gratias agere te§ekkiir etmek
triumphum agere zafer tdreni
kutJamak
cogo, cog*efe toplamak; zorlamak
Misir defendo, defendere savunmak, ko-
rumak
exigo, cxigere talep etmek
gero, gerere i§ gormek
bellum gerere harp etmek
peto, petere iizerine yiirumek/sal-
dirmak
protego, protegere korumak
reddo, reddere iade etmek
Iranscendo, transcendere
inquit dedi
facile (adv.) kolayca
iam (adv.) artik
inđe (adv.) oradan
тох (adv.) az sonra
tum (adv.) , o zaman
una (adv.) bcraber
VOCABULA 83
post (praep. c. acc.) - den sonra atque (conf.) ve
audacia F audacc (l audacity). gratia F la grace / grace’ A die Grazle. regina F la reine
virtoria F la victoirz.i victory. populus F le peuplc / people A der Pdbel. triumphus F le
hiomplie / triumph A der Triumph. imperium F un emripe./ empirc. agcre A agir. defendere
F dtHendre 1 to defend. exigere F exiger (/ exigcnt). gerere F gerer. protegere F proteger
(/ to protccl). reddere rentlre. transcendere (F tra.nsćenclance) / to transeend (Л die Trans-
kar$i »endenzl.
A. Ionia, ae /. bati Anadolu’nun Latinus, a, un Latinlerle ilgili
bir bolgesi magnus, a, um buyiik
malus, a um kotii
amicitia, ae /. dostluk
multus, a, um ^ok
fortuna, ae f. kader, talih parvus, a, um ku^uk
natura, ae f. tabiat
paucb ae, a az Ci r ;
ora, ae /. sahil Romanus, a, um Roma’Ii
sempiternus, a, шп devamli
theatrum, i л. tiyatro
vćrus, a, um gergek
vitium, ii n. kusur
meus, a, um benini
amoenus, a, um ho§
tuus, a, um senin
• art1.iquus, a, um eski
suus, a, uip kendi, kendininki
beatus, a, um mesut
benignus, a, um hayirhah, kerim
cognosco, cognoscere anlamak, og-
bonus, a, um iyi renmek
caecus, a, um кбг intellego, intellegere anlamak
clarus, a, um parlak, iinlu
contentus, a, um memnun sicut (adv.) gibi
iOstus a, um adaletli ubi? (adv.) nerede?
theatnira F la theatre / thcatre Л das Theater. vitium F le vice I vice. antlquus F antique
A antik. her.dgnus F henin, benigne / benign. bonus F boiv. clarus F clear A klar. contentus
ge<;mek /•' content / content. justus F juste 1 just. malus F raal. pauci F peu. meus, tuus, suus F mon,
ton, son. cognoscere F connaitre.
В) Ariovistus, i т. Ariovistus, Germani. orum m. Germenler
Sveblerin reisi Haedui, orum m. Hedular, bir Kelt
Caesar m. Caesar, unlii Roma dev- kabilesi
let adami ve kumandam Sequani, бтт m. Sekvanlar, bir
Kelt kabilesi
Galli, orum m. Galyalilar
Gallia, ae /. Galya (bugiinku, Suebi, orum m. Svebler, bir Ger-
Fransa) men kabilesi
 VOCABULA 85
84 VOCABULA

avaritia, ae /. hasislik cogo, cogere zorlamak pius, a. um dindar rusticus a, um kira ait
discordia, ae /. anla§maz!ik constituo, cčnstituere karar vermek apricola F agricole. vipa F la rive / river. stella F une etoile. umbra F l’ombrc. lauru?
saevitia, ae /. vah§ilik contendo, contendere ugra§mak, (F le lauricr / laurel A dcr Lorbecr). pinus F le pin / pine Л dic Pinic. populus {F Je pcuplier
sava§mak; (bir уеге) gitmek / poplar) A die Pappcl. vVlgus \F vulgaire A vulgar). altus F liaut. aridus F aridc / arid.
Jegatus, i m. elgi fecundus: F iecond I fccund. pius F pie / pious. ruslicus F rusticpie / ruslic.
desisto, desistere vazge^mek
regulus, i m. kabile reisi divido, dividere bolmek, dagitmak
excedo, excedere gikmak B) pugna, ae /. sava.§ telum, i n. ' silah
arma, orum n. si ahlar V
expello, expellere kovmak, gikar-
tributum, i п. vergi adversarius, ii m. dii§man, hasmi salvus, a, um sag salim
mak
ceteri, ae, a diger gladius, ii m. kilig
premo, premere tazyik etmek, quis? quid? kim? ne?
fidu's, a, um sadik -
siki§tirmak pilum, i n. kargi qui, quae, quod hangi?
gratus, a, um ho§
succurro, succurrere (dat.) yardima adversarius F adversaire / adversary. 'gladius F le glaive. pilum A dcr Pfcil. salvus F «au/,.
superbus, a, um magrur, kibirli
ko§mak, yardim etmek snuve.
validus, a, um kuvvetli
non modo — sed etiam yalniz...
victus, a, um yenilmi§
degil — fakat . da
accedo, accedere yakla§mak intcr (praep c. cicc.) arasinda 5
U'
avaritia F avaricc 1 avarice. điscordia F discorde / discord. arma F une arme / arm.
stipcrbus F superbc / superb. ćonlendere 1 to' toritend. constitucre F constilucr / to constitue
A) Alexander, Alcxandri m. Is- minister, ministri m. bizmet^i
A. konstituieren. desistcre F desister / to desist. divicicre F diviser / to divide A dividicten. kender
vir, viri m. erkek
expellere / to cxpd. sticcurrere F secourir / to succour. iater F entre. Pompeius, ii ni. Pompeius, iinlu Ro
triumvir, triumviri m triumvir
ma komandani ve devlet adami
(ugler kurulunun uyesi)
Cremčna, ae /..n,Cremona, kuzey
Italya’da bir §ehir factum, i n. ba§an
frOmentum, i n. hububat
porta, ae /. kapi
A) Cybela, ae /. Kybele, bir laurus, \ /. defnc maturiis-, a, um olgun
dominus, i m. efendi
tann^a pi nus, l /. $am <*gac\ praeclarus, a, um $ok parlak
oppidanus, i m. kasabali
populus, i /. kavak veteranus, i m. emekli asker quisque herbiri
Aegyptus, i /. Misir
Arabia, ae /. Arabistan vulgus, i n. halk. avam.
gener, generi m. damat claudo, claudere kapamak
Ephesus, i /. Efes, izmir bolgesin- altus, a, um yiiksek puer, pueri m. oglan, ^ocuk colo, colere surmek» i§!cmek
deki tinlu eski §ehir (Sel^uk) socer, soceri m. кауш baba
aridus, а, um kuru
Rhodus, i /. Rodos adasi aliquando (aov.) bir zaman
fecundus, a, um verimli vesper, vesperi m. ak§am
agricola, ae m. c^ift^i finitimus, a, um kom§u (sinir kom- apud (praep. c. acc,' -de, civarmda
ager, agri m. tarla
ripa, ae /. kiyi §usu) sub (praep. c. acc.: aitma, uzere
faber, fabri m. zanaatkar
stella, ae /. yilđiz Graecus, a, um Yunanli
magister, magistii т. ogretmen ac = a!que (cor.i.) ve
umbra, ae /. golge impentus, a, um (gen.) tecriibesiz
iucundus, a, um ho§, tath porta b la porte A die l’forte. veteraiius F le vćternn / veleran A der Veteran. ager /
ane A der Arkcr. magister F le mnttre / master A der * Meiatcr. frumentum F le frorncnt.
fagus, i /. kaym agaci odorus, a, um kokulu
ntalurus F пшг / mature (A Maturitatscvamen = olgunliik inUiham). elaudcre F clore.
humus, i /. toprak peritus, a, um (gen.) tecrubeli
 \'bP*\,ocufftr (Л. ONk

86 VOCABULA V O C A В U L A 87
B) Venus/. Veniis, a§k tanri^asi dexter, dextra, dextrum sag officium, ii n. odev, hizmet intersum, interfui, interesse arada'
aquila, ae /. kartal' pulcher, pulchra, pulchrum g-iizel' bulunmak, i§tirak etmek
spectaculum, i n. temsil, oyun
sacer, sacra, sacrum kutsal obsum, obfui, obesse mani ol-
lecrionarius, ii m>, Jegion askeri sinister, sinistra, sinistrum sol maestus, a, um huziinlii
mak, zarar vermek
locus, i m. {plur.i !oca, orum л.)уег plurimus, a, um en дбк, ekseri praesum, praefui, praeesse ba§ta
myr(us, i /. mersin noster, nostra, nostrum bizim splendidus, a, um parlak bulunmak
liber, libri m. kitap vester, vestra, vestrum sizin
strenuus, a, um faal, kuvvetli supersum, superfui, superesse ba-
comitia, orum n. halk toplantisi vitam ag-ere hayat siirmek kiye kalmak, baki kalmak
absum, afui, abesse uzak olmak,
scutuin i n. kalkan via ducit vol . . gider bulunmamak
gero, g-erere ta§imak diu (adv.) uzun zaman
asper, aspera, asperum sert, getin adsum, adfui, adesse hazir bulim- libenter (adv.) seve seve
liber, libera, liberum hiir a pueris gofukluktan beri mak, yardim etmek longe (adv.) uzak
miser, misera, miserum zavalli desum, defui, deesse eksik olmak, nimium (adv.) ‘ "fazla
per (ргаер. c. асс.) uzerinden, ara-
tener, tenera, tenerum narin, korpe sindan ihmal etmek tantum (adv.) yalniz
annus F un an (unc annoe). rircus F lc cirquc / circns A dcr Zirkus, murus F le mur
aquila b un aigle / eagle. legionarius F le legionnairc I legionary A đer Legionar. locus A die Mauer. plfrciuni F ил oflicc / oflice. spectaculum F le spcctacle / spectacle A der
le lieu. mvrtus F le myrte / myrtle A die Myrte. liber F le livre. comitia F les comices A die
Spektakel. splcndidus E splendidc / splcndid. strenuus / strenuous. interesse F un intćrćt /
Komiiien. scutum F un ecu. asper F apre. liber F libre. tcner F tendre / tender. noster F
intercst A das Intcresse.
notre. vester F votre.
; . i ^ *

8
A) Catilina ae m. Catilina, I. б. detego, detexi, detectus, detegere
63 yilinda Roma đevletine kar§i meydana cpkarmak
A) Ennius, if m. Ennius, bir Ro- comprehendov'čomprehendere kav-
bir fsyan hazirlami§ unlii asil dico, dixi, dictus, dicere soyiemek
ma §airi (I. 6. 239 — 169) ramak, anlamak
Romah dimitto, dimisi, dimissus, dimittere
reprehendo, reprehendere azarla-
Cicero m. Cicero, I. б, 106-43 terhis etmek, serbest birakmak
•poena, ae /. ceza mak
yillannda ya§ami§ unlu Roma duco, dtixi, ductus, ducere sevket-
discipulus, i m. ogrenci antea (adv.) бпсе, daha бпсе devlet adami ve yazari mek
melius (adv.) daha iyi Livia, ae, /. Livia, A.ugustus’un in matrimonium dOcere evlenmek
servus, i m. k51e
olim (adv.) bir zamanlar e§i, Tiberius ve Drusus’un (erkek igin)
semper (adv.) her žaman annesi laedo, laesi, laesus, laedere уага-
egreg-ius, a, um segkin
Gallicus, a, um Galya’ya ait lamak, incitmek
sedulus. a, um cah§kan quod (coni.) mademk?, »di£i icin nubo, nupsi, nuptum, nubere (dat.)
poena F la peine / pain D die Pein. discipulus F le disciple / disciple. egregius / egtegious. gldria, ae, /. iin evienmek (kadm ig;n)
sedulus / sedulous. comprehendcre. FcomprendtC / to comprehend. renrehendere I to reprehend
consilium, ii n. niyet rego, rexi, rectus, regere idare
etmek
B) Augustus, i m. Augustus mStrimonium, ii n. evlenme
reliquiae, arum /. kalmtilar scribo, scripsi, scriptus, scribere
annus, i m. yil verbum, i n. soz yazmak
Paestum, i л. giiney ltalya'da eski
bir §ehir circus, i rn. daire; sirk is, ea, id o de (praep. c. abl.) hakkinđa
ludus, i m. oyun
gloria F la gloire / glory. matrimonium / matrimony. verbum F le verbe / verb. detegeie
invidia, ae /. kiskan^hk murus, i rn. duvar, sur (/ to detect). laedere (F leser).
 VOCABULA 89
88 V OCABULA

3) Christus, i ш. tsa cquitatus, us ш. ath birligi senatus, us m. senato

coniungo, coniunxi, coniunctus,
exercitus, us ш. ordu sensus, us m. duygu, sez^i
Pyrrhus, i m. Pyrrhos, Epir kirali coniungere birle§tirmek
impetus, us ш. hiicum vultus, Qs ш. yuz, ^ehre
Epirus, l f. Epir, kuzey-bati Yu- gero, gessi, gestus, gerere ta§i-
interitus, us ш. уок olma
nanistanda bir bolge mak, i§ gormek, idare etmek plenus, a um (gen.) dolu
luctus, qs ш. yas
indico, inđixi, indictus, indiccre saevus, a, um §iddetli, vah§i
Roma, ae /. Roma. magistratus, us m. makam. memur
ilan etmek mille bin
Tarentum, i n, Tarentum (Taran- metus, us m. korku
in^ado invasi, invasus, invadere
to) §ehri passus. us m. adnrr exstruo, exstruxi, exstructus, ех-
zorla girmek, istila etmek • struere dikmek, in§a etmek
Tarentinus, a, um Tarentum'Ia ilgili peditatus, us m. piyade
mitto, misi, missus, mittere gon-
Tarentini, orum ш. Tarentumlular portus, us m. liman ter (adv.) litp defa
dermek
proelium, ii л. garpi§ma pr6mitto, promisi, promišsus, pro- cxercitus Tiirkce ve Arapqa: asker. magistratus F lc magistrat / magistrate A der Magistrat.
passus F lc pas (passcr) I pass (to pass) A der Pass (passieren). portus F le port / port A
saeculum, i n. yuzyil, devir mittere vadetmek
Port. sensus f le sens / sensc. plenus F plcin (/ plenty) A das Plcnum.
recedo. recessi, recessum, recedere
natus, a, um do£mu§ gekilmek
ante Christum natum veya reduco, reduxi, reductus, reducere Б) Maius, a, um Мау«-; уута ait domus, Qs /. ev
a. Chr. n. Milattan бпсе, J. o. geri gekmek Mercurius, ii m. Mercurius, bir idus, uum /. Id’ler (mart, mayis,
paratus, a, um hazir tann, уипапса: Hermes temmuz, ekim aylarimn 15 - i,
traduco, traduxi, traductus, tradu-
cere gegirmek
Rlienus, i m. Ren nehri diger ауЈапп 13 - ii)
tertius, a, um iigiincu
SyracQsae, arum /. Siracusa §ehri manus, us /. el, avug; bir avug
amitto, amisi, amissus,- amittere bis (adv.) iki defa insan : grup
pluvia, ae /. yagmur
kaybetmek iam (adv.) §imdiye kadar porticus, us /. revak, portik
confligo, conJixi, confllctum, con- tandem (adv.) sonunda praefectus, i m.'ath birligi kuman- cornu, пs n. boynuz; cenah, ka-
fligere <;arpi§mak postguam (coni.) - diktan sonra dam nat
latuš, a, um geni§
saeculum F le siccle. natus F ne. coniungere F conjoindre / to conjoint. promittere F
taurus i m. boga magnificus, a, um muhte§em
promcttre 1 to promit. rcducerc F reduire / to reducc A reduziercn. traducere F traduire 1 to
traducc. ornamentum, i n. siis tendo, tendere germek, uzatmak
pluvia F la pluie. praefcctus F le prefet / prefect A der Priifekt. taurus (F le taurcau).
ornamcntum F un orncment / omament A das Ornament. domus F Ie domc / dome A dcr Dom.
manus F !a moiti. porticus F le portirjue. cornu (/ horn A das Horn). tendere F tendre /
9 to tend.

A) Agrippa, ae m. Agrippa, iinlii Pharus, i {. Iskenderiye yakmla-

Roma kumandam, Augustus’un rmda kiigiik bir adamn ve bu ada
yardimcisi ve dostu da fener kulesinin adi
Ptolemaeus Philadelphus bir Mi- A) ingenium, ii n. istidat, kabi- etmek
sir kira'i (1. б. 285 - 247) consultum, гл. karar Jiyet cresco, crescere buyiimek
AIexandria, ae /. Iskenderiye aditus, us m. giri§ bibo, bibere i$mek neglego, neglexi, negectus, negle-
Panthcum, i n. Pantneon, Roma'da adventus us m. van§ consulo, consulere (da(.) ihtimam gere ilimal etmek
unlu tapinak consuiatus, us m. konsulliik
 VOCABULA 91
90 V О С А В U L А

nosco, noscere tanimak erg5 (adv.) bunun i$in, o halde В) Camillus, I т Camilius, asil averto, averlere -den <jevirmek,
vivo, vixi, victum, vivere ya§amak ne (adv.) -me- ' bir Romali (I. б. IV. yuzyil) uzakla§tirmak
Valerius, ii m. Valerius, ozel isim consido, considere oturmak, уег-
bibere F boire. crescere F croitre (le croissant) (/ crescent). neglegere F negliger (/ to le§mek
neglecl).
g-alea, ae, /. migfer educo, eduxi, eductus, educerc
-den sevk etmek, gikarmak
E) Germanicus, i т/Germanicus, consulo, cosulere (асс.) dam§mak. barbarus, i m. barbar illudo, illusi, iliusus, illudere (acc.)
Livia’mn torunu discedo, discessi, điscessum, disce- corvus, i m. karga alay etmek
Hannibal m. Hanniba), iinlii Kar- dere aynlmak equus, i m. at obsisto, obsistere kar§i коутак
taca kumandani edo, edere уетек oculus, i m. goz procedo, processi, processum, pro-
Tiberius, ii /л. Tjberius, ikinci Ro- incido, incidere -уе dii§mek tribunus, I m. tribun (subay) cedere ilerlemek
ma imparatoru (14-37) iudo, lusi, lusus, ludere оупатак tego texi, tectus, tegere Srtmek,
Cherusci, 5rum гЛ. Kerusk’lar, bir permitto, permisi, permissus, per- cautus, a, um tedbirli korumak
Germen kabilesi mitlere miisaade etmek, izin conspicuus, a, um goze §arpan transfig-o, transfixi, transfixus,
Delphi, orum m. Delphoi vermek laetus, a, um ne§eli transfigere delmek, delip ge$-
praescribo, praescripsl, praeserip-, violentus, a, um §iddetli m ek
philosophus, i m. filozof, tus, praescribere emretmek'
nemo hig kimse proinde (adv.) bunun igin
oraculum, i n. kehanet, kehanetin ne (coni.) -mesin diye, -memesi i<pn
verildigi уег veya tapinak ut (com’.) -sin diye, -mesi i§in quartus, a, um dordiincii satis (adv.) yeter derecede
unus, a, um bir subit5 (adv.) birdenbire
pbilosophus F le pbiiosophe / philosopher A der Philosoph. oraculum F un oracle / oracle
A das Orakel. consulere F consulter / to consult Л konsultieren. praescribere F prescrire. corvua F le corbeau. oculus F un oeil (/ еуе A das Augeo). cautus / cautious. consqic\sr.
1 conspicuous. violentus F violent / violent. avertere F avertir / to avert. procedere F proceđ-.r
/ to proceed.
1'l
A) Antiochus, i m. Antiokhos, sevmek
unlii Suriye kirali emo, emere satin almak
Hellespontus, i m. Qanakkale bo-
gazi excedo,excessi, excessum, excedere
-den ^ikmak A) Livius, ii m. Titus Livius, res adversae kotii giinler, baht-
Magnesia, ae /. Manisa рбпо, ponere коутак, kurmak sizlik
Roma tarihgisi
, bona, orum n. mallar clam (adv.) gizlice res gestae ba§arilar, olaylar,
causa, ae /. sebep
abduco, abduxi, abductus, abdiicere usque (adv) ta concordia, ae /. ahenk, anla§ma tarih
•den gotiirmek luxuria, ae /. israf, sefahat res publica devlet
valde (odv.) ^ok
acceđo,accessi accessum, accedere res secundae iyi giinler, refah,
yakla§mak gaudium, ii n. ne§e
cum (coni.) 1. sebep gosterir: saadet
corrigo, correxi, correctus, corrige- mademki, -di£i igin. dies diei m. giin
re duzeltmek 2. eylem ilgisini, уап olayi bil- dies lestus bayram giinu
adversus, a, um aksi, ugursuz
diligo, dilexi, dileGtus, diligere dirmeye уагаг: -di£i sirada: -ince. pernicies, ei /. mahvolma
res, r'ei /♦ §ey, i§, durum, me- destinatus, a, um tahsis eđilmi§
accederc / to accede. corrigere F corriger / to correct A korrigieren. excedere F exceder
/ ехеееа. sele, olay divmus, a, шп tannlara ait, din?
 VOCABULA 93
92 VOCABULA

festus, a, um bayramhk consilium, ii n. harp meclisi deduco, deduxi, deductus, deduce-

severus, a, um ciddi
re -уе sevk etmek, gotiirmek
publicus, a, um halkla ilgili credo, credere inanmak alius, a, ud ba§ka
secundus, a, um иу^ип/ hayirli dubius, a, um §upheli еб (adv.) огауа
g]gno> gignere dog-urmak
sine dubio §(iphesiz interea.(a6/t;.) bu arada
causa F la chose, la cause / cauše. concordia- F la co/corde / concord. gaudium F la joie
propinquus, a, um уакт, interim (adv.) bu arada
/ јоу. res. F rien (reel). destinaius F le dcstin, Ia destinee / destiny. divinus F divin 1 divine.
feslus F la fetc / feast A das Fest. publicus F publiquc / public A das Publikum. sevcms F unicus, a. um biricik, tek paene. (adv.)- hemen hemen, az
sćvere / severe. credcre F croire. credit / credit A der Krcdit. universus, a, um butiin daha
adversus (praep. c. acc.) kar§i
primus, a, um birinci
B) ralerii, iorum m. Faierii, gii- ргб (praep. c. abl.) igin, ugruna
perfidus, a, um hain, sadakatsiz
пеу Etrurya’da bir §ehir cingo, cinxi, cinctus, cingere ku- neque enim (coni.) zira (gunku)..
Falisci, orum m. Falerii §ehrinin instruo, instruxi, instrOctus, in- §atmak -me- (degil)
sakinleri, Faliskler r.truere kurmak numerus F< le nombre I number A die Nummer. dubius / dubious. unicus F unique /
inopia, ae /. kithk spcm dimittere umit kesmek unique. universus, a, um F I’univers 1 universe A das Universum. primua (F premier).

perfidia, ae /. hainlik
dolus, i m. hile
praemium, ii n. miikafat
* Cb.'L' i 04V'4.
acies, aciei /. keskinhk; cephe
fides, fidei /. emniyet, sadakat,
itimat
bellicus, a, um harple ilg-ili
ignavus, a, um bečeriksiz
necssarius, a, um luzumlu
perfidia F la perfidie / perfidy.
instrucre I instruir (1 to instmct).
bene (adv.) iyi, muvaffakiyetie
multum (adv.) $ok 14
tamen (adv.) buna ragmen
’
A) ApoIIo, inis m. Apollon labor, oris m. i§, zahmet
autem (coni.) fakat maiores, ит m. atalar
Hercules, is. m. Herakles
nam (coni.) zira, ^ilnkii Aristoteles, is m. Aristo, iiniu Yu- mos, m5ris m. adet
neqiie (coni.) ve. . degil, dahi nan filozofu (384 - 322) orator, oris m. hatip, murahhas
. . dcgil Demosthenes, is m. Demosthenes, гех, regis m. kiral
quamquam (coni.) hernekadar unlu Atinah hatip (389 * 322)
. . ise, -digi halde Romulus, i m. Romulus, Rornanm annuus, a, um bir y)Ihk
fides F \? foi. necessarius F necessaire 1 necessary. efsanevi kurucusu arduus, a, um sarp, <?etin
carus, a, um degerli, aziz
memoria, ae /. hatira

principium, ii n. ba§Iangig ago, agere i§ gormek, faal olmak

intellego, intcllexi, intellectus, intei-
13 conditor, oris m. kurucu legere anlamak
consul, consulis m. konsul dictatorem dicere diktator tayin
A) legatus, \ m. yardimci ku- vetler dictator, oris m. aiktator etmek
mandan, legion kumandam dolor, oris m. aci
idoneus, a, um elvcri§li
homo, hominis m. insan secundum (praep. c. acc.) gore
auxilia, iorum vardimci kuv- a, ab (praep. c. abl.) tarafindan honor (honos), 6ris m. §eref sub (praep. c. cbl.) aJtinda

B) Q. Caedicius m. ozel isim memoria F la mćmoire / тетогу. principium F Ie principe / principle A daa Prinzip. dolor
audacia, ae, /. atilganhk, cesaret
F la douleur. bomo F un homme. honor F ГКоппеиг / honour. labor F le labour / iabour. mos
Punicus, a, um Kartacahlara ait numerus, i m. sayi, miktar F 1ез moeurs. orator F un orateur ! orator. гех F le roi. arduus 1 arduous. carus F cher.- agere
Sicilia, ae /. Sicilya. adasi F agir (I to act).
tumulus, i m. tepe
 94 VUCAtSULA VOCABULA 95
B) P. Decius Mus, T. Manlius Tor- terror, 6ris m. deh§et contendo, contendere (bir уеге) nusqum (adv.) hi$bir yerde
quatus iki Romali kumanđan gitmek quo (adv* rel.) ki огауа
(I. 6. IV. yiizyil) — (Manli vokativ durus, a, um sert ubi (adv. rel.) ki orada
incolo, incolere oturmak
§eklidir) iratus, a, um ofkeli ubique (adv.) her yerde
repeto, repetere tekrar aramak,
Manlianus, a, um Manlius’la ilgili nonnullus, a, um birkag unde (adv. rel.) ki oradan
geri donmek t • ‘®' 1
disciplina, ae /. inzibat, disiplin
congruo, congruere (cum c. ahl.) ante (adv.) бпсе trans (praep. >c. acc.) otesine, ote-
edictum, i п. tebligf, emir
benzemek
praetorium, ii п. kumandan ^adiri cras (adv.) уапп sinde
edico, edixi, edicere ilan etmek
suppliciura, ii п. oliim cezasi
restituo, restituere yerine getirmek
repetere F repeter / to repeat.
comes, comitis m. yolda§ . sumo, sumpsi, sumptus, sumere
dux, ducis m. onder, kumanđan almak
eques, equitis m. ath supplicium sumere de (c. abl.)
lictor, 5ris m. liktor idam etmek, ettirmek
miles, militis m. asker trado, tradere teslim etmek
ordo, ordinis m. sira, saf, diizen 16
pater, patris тн. baba extra (praep. c. acc) di§mda
A) sapientia, ae /. bilgelik possum, potui, posse muktedir
disciplina F la discipline I discipiine A die Disziplin. edictum F un edit / edict A das
olmak, -ebilmek
Edikt. supplicium F le supplice. .cornes F Je comte / count. dux F le duc I duke. ordo F Tordre
negotium, ii n. i§, me§guliyet 1 prosum, profui, prodesse faydah
/ order A die Ordnung. pater F le pere. terror F Ja terreur / terror. durue F dun. cong- /ли г bVHt-
ruere F congruent. restituere F restituer. tradere F trahir (la tradition) (/ tradition). olmak, уагатак
risus, us m. gulme
plOs (adv.) daha £ok
maximus, a, um en buyiik
quam (adv ) -den
15 probus, a, um diirust
stultus, a, um aptal per (ртаер. c. acc.) vasitasiyle
A) Germania, ae /. Germanya, nihil higbir §ey
Germenlerin memleketi negotium F Ie negoce. probus F probe. posse {F pouvoir).
qui, quae, quod (pron. rel.) ki o
Germanicus, a um Germanya ile
ilgili committo, commisi, commissus,
committere tevdi etmek B) Pompeiani, orum m. Pompe- surgo, surrexi, surrectum, surgere
peritia, ae /. tecrube
rem bene gerere muvaffak odmak, ius’un askerleri kalkmak, do£rulmak
avarus, a, um hasis ba§ari kazanmak
folium, ii п. * уаргак
, adeo (adv.) o dcrece
avarus F avare. committcre F coinmettrc / to commit. paoulum, l п. ует
tam (adv.) o kadar
aegrotus, a, um hasta vix (adv.) ancak, grii^liikle
B) Labienus, i m. Labienus, kabilesi tantus, a, um o kadar buyiik
Caesarhn bir legati Pharsalus, i /. Pharsalus, Tesal- alo, aJere beslemek ut (coni.) (6yle, o kadar) ki
Helvetius, a, um Helvetlerle ilgili ya’da bir §ehtr
Melyetii, iorum m. Helvetlcr, bu- Thessalia, ae /. Tesalya, kuzey folium F la feuillc. tantus F tant. surgerc F surgir / to 'surge.
■ gunkii lsvigre’de oturan bir Kelt Yunanistan'da bir bolge

iv' чЗ ,-01 [\ 'Ј

 V
VOCABULA VOCABULA 97
96

praeceptor, oris m. ogretmen quies, quietis /. istirhat, sukunet

17 sermo, onis m. konu§ma salus, salutis /. selamet, kurtulu§
societas, tatis /. birlik
A) ćertus, a, um emin cerno, cernere gormek
virtus, virtutis f. erdem, fazilet
firmus, a, um saglam, metin premo, pressi, pressus, premere arbor, oris /. agag
incertus, a, um belirsiz apertus, a, um a$ik
tazyik etmek, siki§tirmak auctoritas, tatis /. itibar, niifus
notus, a, um, malum
secundus, a, um ikinci imago, inis /. tasvir, akis
supremus, a, um en yuksek
legio, čnis /. legion, tumen
certus F cerles (certain) (/ certain). fhrmus F (crme / firm. secundus F second / second. decims, a, um onuncu
Јех, legis /. kanun, yasa
1пх, lucis /. i§ik confido. confidere giivenmek
oratio, onis /. konu§ma, nutuk inclOdo, inclOsi, inclusus, includere
B) Q. Fabius Maximus Ikinci falsus, a um yanli$ ku§atmk
plebs, plebis /. halk, avam
Kartaca harbinde, Romali bir proximus, a, um en уакт, soa,
tribunus ple|)is halk tribunu nonne {adv.) degfil mi?
kumandan ge<;en
Cannae, arum /. Cannae, Apu- tot (cekimsiz) o kadar ^ок notitia F notice / notice A Notiz. peccatiim F pechć. praeccptor F le precepteur / pro-
ceptor. scrmo F le sermon / sermon. arbor F un arbre. auctoriias F une autorite I authoritj
iiaMa bir kasaba
consulo, consulere (de). g-oru§mek Л die Autoritat. imago une'image / image. legio F la Ićgion / legion A dic Legion. Јех F
via Appia, via Latina Roma’dan dispono, dispčnere ауп ауп коу- Ia loi. lux (/ light A das Licht). oratio F unc oraison / oration. salus F le salut / salute.
g{ineye dogru gfiden iki yol societas F la societć 1 society. virtus F la vertu / virtue. apertus F ouvert. supremus /
mak
supreme / stiprcme. confidere F confier / to confide.^inćludcrc includere F er.clore / to includc.
fallo, fallere aldatmak
constantia, ae ]. sebat, dayanma
opprimo, oppressi oppressus, op-
custodia, ae /. koruma, miidafaa primere ezmek, уептек B) Cn. Marcius Coriolanus bir рах, pacis f. bari§
lacrima, ae f. goz ya§i perduco, perduxi, perductus, per- Romah kumandan (I. б. V. preces, precum /. ricalar
sententia, ae /. g*oru§, fikir ducere -уе sevk etmek yuzyil) servitus, tutis /. kolelik
armis instruere silahlandirmak Veturia, ae /. Coriolanus’un an- uxor, oris /. кап
nilntius, ii rn. haberci; haber
nesi včx, vocis f. ses, soz
rumor, čris m. soylenti praeterea (adv.) bundan ba§ka Volumnia, ae f. Coriolanus’un
timor, oris m. korku karisi
propter (praep. c. acc.) -den do- acerbus, a, um aci, scrt
Volsci, orum m. eskiden orta ltal-
armatus, a, um silahli layi . *
ya’da oturan bir kabile, Volsklar adduco, addOxi, adductus, adduce-
constantia F la constance / constancy. custodia / custody. lacrima F la larme. sentetia responsum, i n. cevap re getirmek
F Ia sentcuce / sentence A die Sentenz. rumor F la lumeur. armatus F une armec. falsus F faux agere de miizakere etmek
l false A falsch. disponere F disposer / to dispose A disponicren. fallere/ F faiJlir, falloir / to sacerdos, clotis m. rahip
excIudo, exclusl exlusus, excludere
fail Л fehlen. oppiimere F opprimer t to oppress. scriptor, oris m. yazar
kovmak, siirmek
civitas, tatis f. yurtta§ toplulugu, flecto, flexi, flexus, fiectere biik-
devlet mek
condicio, onis /. §art, teklif pergo, perrexi, perrectus, pergere
ie^atio, onis /. elgiler kurulu hareket etmek, koyulmak, de-
A) Plato, onis m. Eflatun malum, 1 n. elma mater, matris f. anne vam etmek
notitia, ae /. bilme peccatum, I n. gunah mulier, muleris /. kadin remitto, remisl. remissus, remittere
пех, riecis f. oiiim geri g(3ndermek
initium, ii n. ba^langig vinculum, i n. bag, zincir
Latince Dcrs Kifabi
975 — Dorduncii Baeilrj —- F. 7
 98 V О С А В U L А VOCABULA 99

sećedo, secessi, secessum, secedere mak

aynlip (bir уеге) gfitmek
trado, tradere nakletmek, anlat-
гезропзит F la reponsc. I rcspon.se.
dition. legalio F ia legaiion. rnater F la mere (/ motlier A die Mutter). servitus F la servitude
I servitude. vox. f la voix / voice. acerbus A accrbe. e.vcludere F ćclore, exclure 1 to exelude.
flectere F /lechir. remitterc F remettre / to remit.
A) impiger, impigra,
yorulmaz, £ali§kan
ago, egi, actus, agere gutrnek,
siirmek, уартак, i§ gormek,
kutlamak, muzakere etmek
cogo, coegi, coactus, cogere top-
lamak; zorlamak
lego, legi, lectus, legere se^ip
B) Aequi, бгит m. Acquo4ar,
eskidek orta Italya’da oturan bir
kabile
celeritas, tatis /,. siirat
djjcio, onis /. hakimiyet
Tortitudo, dinis /. cesaret
nec'essitas, tatis /. zaruret
probitas, tatis '/. diiriistluk
sallus, us m. orrr.anlik dag
memento! (imperativ) hatirla ! 2®
intra (pruep. c. acc ) i^inde
A) Aeneas, ae m. Aineias, Tro- nomen, nominis л. ad
civitas f la cite / city. condicio F la condition / con* ialilan italya’ya gotiiren efnsanevi onus, oneris n. yiik
kahraman opus, operis л. eser
opus est liizumludur
Hispania, ae /. lspanya *
Martius, a, um Mars’la ilgili oš, ossis л. kemik
campus Martius (Roma’da) Mars pectus, pectoris л. gogiis, уигек
meydani
ater, atra, atrum kara
Mausbleum, i n.. 1) Halikarnas-
factus a, um yapilmi§
sos’taki kiral Mausolos’un mezan
nudus, a, iym giplak
2) mezar, tiirbe
impigrum toplamak; okumak nudis pedibus yalin ауак
subigo, subegi, subactus, subigere pila, ae, /. direk, siitun quot — tot ne^kadar gok. ..
alt etmek, hakimiyeti altina
almak campus, i m. tarla, meydan ise — o kadar gok
vinco, vici, victus, vincere. уеп- imperator, 6ris m. onder;* impa- duo, duae, duo iki
mek i
rator sescenti, ae, a alti yiiz
pes, pedis m. ауак tres, tria и$
nbndum (adv.) heniiz ...-me-, daha
sextus, a, um altinci
... -me- aes, aeris л. tung comburo, combussi, combustus,
caput, capitis n. kafa, ba§; ba§- comburere уактак
priscus, a, um onceki, eski • kent minuo, minuere azaitmak
colligo, collegi, collectus, colligere carmen, carminis п. §arki, §iir rescribo, rescripsi, reseriptus, re-
toplamak corpus, corporis n. beden, viicut scrlbere cevap yazmak
perago, peregi, peractus, peragere funus. funeris n. cenaze merasimi
sonuna kadar уартак, bitirmek iter, itineris n. yoI, yolculuk postea (adv.) daha sonra, son-
perlego. perlegi, perlectus, perle- ius, iuris л. hak, kukuk •_ radan
gere sonuna kadar okumak
pila (F le pilier I pillar A der Ffciler). campus F le champ / camp. imperator F un
redigo, ledegi, redactus, r&digere empereur / етрегог. pes F le pied. acs (F larirain) (A das Erz). caput F le chef / chief
bir hale sokmak (A das Haupt). carmen F le charme / charm. corpus F le corps / corpse A der Кбгрег. noraen
in dicionem redigere hakimi- F le nom (/ r\ame A der Namc). opus F un oeuvre. os F un os. pectus Flepis (la poitrine).
yeti altina almak factus F fait. nudus F nu (/ naked A nakt). comburere (/ to combust).

modestus, a, um miitevazi
novus, a, um yeni propterea (aclv.) bu sebepten do- Clusinl, orum m. Clusium’lular
B) Prosenna,ae m. Clusium kirali
posterus, a, um sonraki, ertesi layi Etruscus, a, um Etrusk
Tarquinius, ii m. iki Roma kira-
celeritas F la celerite / celerity. fortitudo / fortitude. fiecessita3 F la neoessite 1 necessity. hnin adi
odium, п л, kin
probitas F la probite 1 probity. modestus F modeste / modest. novus F neuf (/ new A neu). Clusium, il n. Etrurya’da bir §e-
colligere J to collect. redigere F rediger A redigieren.
hir, buguqki Chiusi cognomen, cognominis n. lakap
 100 V O C A B U L A VOCABULA 101

discrimen, discriminis n. nazik humanus, a, um insani pecus, pecoris л. ku£uk ba$ hay- accipio, accepi, acceptus, accipere
durum, tehlike regius, a, um kiralla, kirallarla van kabul etmek
genus, generis п. dogu§, cins, soy ilgili rus, ruris n. kir, кбу c5lugio, confugi, confugcre sigm-
scelus, sceleris л. cinayet vulnus, vulneris n. уага mak
septimus, мт yedinci
tempus, temporis п. zaman gratus, a, um minettar
conicio, conieci, coniectus, conice-
addOcere yola getirmek re bir уеге atmak
propitius* a, um liitufkar
cunctus, a, um biitiin, /?/.; hepsi committere i§lemek deicio, deieci, deiectus, deicere
solus, a, um yalmz, tek ba§ina
yukardan a§ag:a atmak
genus F le genre. tcmpus F Je temps. humanus F humain / human A human. interrumpo, interrupi, interruptus, excipio, ехсер!, exceptus, excipere
interrumpere kesmek, yikmak kar§ilamak
iungo, iunxi, iunctus, iungere
21 baglamak se recipere ^ekilmek
relinquo, reliqui, relictus, relinque-
A) Solo veya Solon, onis m. iin- aspicio, aspexi aspectus, aspicere
lii Atinah devlet adam (acc.) bakmak
re terketmek forte (adv.) tesadiifen
Corioli, бгит m. Volsklarin bir capio, cepi, caplus, capere almak pretium F te prix / price Л der Prcis. pons F le' pont. regio F la rćgion / regiorv /f,die
§ehri consilium capere karar vermek Region. statio F la station / station A dic Station. propitius F propice / propicious. solus F
Rubico, onis m. Ravenna’nm gii- eicio, eieci, eiectus, eicere atmak seul. interrumpcre F interromprc (/ to interrupt). iungcre F joindre (/ to joint). relinquerc
yinde bir дау facio, feci, factus, facere уартак / to relinquish. accipere (F accepter / to acccpt). excipere (F excepter / to ехсерО.

Sugambri, бгит m. Sugamber- fugio, fugi, fugere ка^так

ier, bir Germen kabilesi iacio, ieci, iactus, iacere atmak,
alea, ae /. zar firlatmak 22
incipio, coepi, inceptus veya coep-
exilium, ii п. siirgun, surgiinliik A) Claudius, il m. Claudius, Ro- civis, is mf. yurtta§, vatanda§
tus, incipere ba§Iamak
exul, exulis т/. surgiin ma imbaratoru (41-54) febris, is /. nobet, ate§
inicio, inieci, iniectus, inicere i(?ine
Ostia, ae /. Tiber nehrinin agzin- ignis, is m. ate§
agmen, agminis л. yuriiyii§ kolu atmak
da liman §ehri mare, maris n. deniz
purus, a, um temiz, saf recipio, recepi, receptus, recipere
Tiberis, is m. Tiber nehri navis, is f. gemi
rectv.s, a, um. dogru ' уапта almak
mare Hadriaticum Adria denizi pons, pontis m. koprii
traicio, traieci, traiectus, traicere
ipse, ipsa, ipsum kendi mare Tyrrhenum Etriisk denizi sitis, is /. susuzluk, susama
ge^irmek
(Akdenizin Italya ile Sicilya ve turris, is /. kule
purus F pur / pure. reclus (/ right A recht). caperc (/ to capture). facere F faire. fugere Sardinya arasindaki kismi) urbs, urbis /. §ehir
F fuir. iacere F jeter. recipere F recevoir (/ to reccpt). vis, vim, vi, pl: vires, viriufn f
beneficium, ii n. iyilik kuvvet |
B) Horatius Cocles, Horatil Coc- pons, pontis m. koprii exemplum, i n. ornek -

litis m. Romali bir kahraman cursus, Qs m. ko§u, seyir, gidi§

laniculum, i n. Roma’mn yedi te- obsidio, onis /. muhasara, ku§atma
pensio. onis /. odeme, taksit
pesinden biri, Tiber nehrinin sag- regio, onis /. bolge, mahalle aequus, a, um e§it, diiz, do£ru,
sahilinde statio, onis /. nobet adil
aedes veya aedis, is f. oda, tapi-
flumen, fluminis n. nehir | nocturnus, a, um gecelik
pretium, il п. fiyat, deger, kar§ilik nak
munus, mOneris n. hediye, armagan ars, artis /. sanat ' situs, a, um bulunan, olan
 102 VOCABULA VOCABULA 103

rcpello, repellere def etmek

miJia, ium
bin
(mille’nm togul $ekli) 23
solvo, solvi, solutus, soivere goz-
qi3artuorđecim ondort mek, odemek A) Cato, onis m. Cato, Caesar'in integritas, tatis /. temizlik, namus
du§mam; Caesar galip gelince mansuetudo, dinis /. yumu§aklik,
minuo, minui, minutus, minuere efficio, effeci,.effectus, efficere mey-
Utica’da intihar etmi§tir. iyilik
azaJtmak dana getirmek, hasil etmek severitas, tatis /. ciddiyet, sertlik
misericordia, ae /. merhamet
benefunum F le benefice 1 bcnefit exemplum F un exemple I exemple A das Ехетре!. munificentia, ae /. comertlik hic, haec, hoc (pron. dem.) bu
pensio F la pemsion 1 pension A die Pcnsion. агз F l’art (m.) I art. febris F la fievre / fever provincia, ae ■/. eyalet iJle, illa, illud (pron. dem.) o
A das Fieber. mare F Ja mer (A das Меег). sitis F la soif. turris F la tour (/ tover A der
rurm). cursus / le cours, la course / course A der Kurs. noctumus F nucturne / noctum. simiilacrum, i ц• tasyir, heykel addo, addidi, additus, addere ila-
situs (F situe I situated). repellere / to repel. solvere / to solve. efficere (F un effet) (to ve etmek, katmak, kazandirmak
effect).
đuxr ducis m. onder, kilavuz
inventor, oris m. bulucu, mucit credo, credidi, creditus,.’ credere
dignitas, tatis /. itibar inanmak
luno, onis /. Iuno, bir Roma hostis, is mf. du§man
misericoraia F la misericorđc. munilicentia F la munificencc 1 munificcnce. provincja F
tanngasi mons, montis m. da£ la province, la Provence 1 province Л dic Provinz. simulacrum F le simulacre. inventor F un
Manlius, ii m. bir Romah kuman- пох, noctis /. gece mvente.ur / inventor. dignitas F la dignitć / dignity. integritas F rintegrite 1 integrity. man*
dan suetude. severitas F la sćverite / severity. illc, illa F il, elle; le la. addere I to add.
Allia, ae /, Tiber nehrinin bir koJu excitus, a, um uyanmi§
medius, a, um orta B) Cato, onis m. Cato, iinlu Ro- accidit, accidit, accidere vuku bul-
fuga, ae /. ka?ma
ma devlet adann, kumandani ve mak
animadverto, animadverti, -animad-
aedificium, ii bina tarih^isi (1. б. 234-149)
versus, animadvertere (acc.) far- accurro, accurri, accursum, accur-
silentium, ii n. sessizlik Remus, i m. Remus, Romulus’un
kma varmak rere -уе ko§mak
anser, anseris mf. kaz ascendo, ascendi, ascensus, ascen- karde§i bibo, bibi, bibere igmek
canis. canis mf. кбрек dere (уикапуаГ ^ikmak Verres, is m. Verres, asil bir Ro-
cado, cedidi, casum, cađere du§-
custos, todis mf. nobet^i mali. Cicero tarafmdan mahke-
cbnstituo, constitui. constitatus, » mek
iuvenis, is mf. genc^, geng kadin constituere кагаг vermek meye verilmi§tir.
caedo, cecldi, caesus, caedere vur-
mensis, is m. ау (30 giin). defendo, defendi, defensus, defen- fama, ae /. rivayet mak, kesmek, olđiirmek
animal, animalis n. yaratik, canli
dere def etmek; miidafaa etmek luna, ae /. ау condo, condidi, conditus, condere
incendo, incendi, incensus, inccn-
агх, arcis /. kale irater, fratris m. karde§ kurmak; saklamak
dere tutu§turmak, ate§e vermek disco, didici, discere og-renmek.
caedes, is /. oldurrr^, katliam senex, senis m. ihtiyar
cladem accipere bozguna u^ramak
clades, is /. bozgun occido, occidl, occisus, occidere
fames, is /. agJik facilitas, tatis /. yumu§aklik, hatir-
ita (adv.) 6yle, o §ekilde oldiirmek
§inashk
parco, peperci,temperatum, parce-
fuga f la fugue / fugue A die Fuge. aedificium F un edifice / edifice. silemium F le hugianitas, tatis /. insanlik
re (dat.) esirgemek, korumak
silence / silence. anser F unc oie (/ goose A die Gans). canis F le chien (A der Hund). custos
* le custode A der Kiisler. iuvenis F jeune (/ young A jung). mensis F le mois. animal F
acus, Qs /. ig-ne pario, peperl, partus, parere. do-
un animal animal. fames F la faim ()a famine) (/ famine). mons F le mont / mount. пох arcus, us m. уау; kemer g;urmak, kazanmak
a nuit / night A die Nacht). medius F la Mediterraneei mi- (mesela: midi, minuit, milieu, pendo, pependi, pensus, pendere
quindecim onbc§
< emi e]im..erinde), / medieval. animadvertere / to animadvert. ascendere / to ascend. asmak, tartmak, odemek
 'VO.CABULA 105

104 V O C A B U L A B) Aylann adlari: Vergilius, ii m. Vergilius, unlu

1. lanuarius, a, um ocak Roma ^airi (I. б; 70-19)
posco, poposci, poslulatus, poscere vendo, vendidi, vendere satmak
. 2. Februarius, a, um §ubat
(acc.) istemek, ialep etmek natalis (dies) m. dogum gunii
fundo, fudi, ffisus, fundere dok- 3. Martiiis, a, um mart
reddo, reddidi, redditus, reddere
mek, piiskurtmck 4. Aprilis, e nisan insignis, e goze <;arpan, parlak
geri vermek, iade elmek
rumpo, nlpi, ruptus, rumpere kir- 5. Maiuis, a, um mayis
tango, tetigi, tactus, tangere (acc.)
mak 6. Ifinius, a, um haziran initium capere a ile ba§lamak
dokunmak
7. Quincti!is, e temmuz indo, indidi, inditus, indere ver-
tenđo, tetendi, tentus, tendcre ger- circiter (adv.) a§ag:i уикап
mek Ifilius, a, um mek, takmak
dum (coni.) -digi muddetge
8. Sextilis, e agustos obtingo, obtigi, obtingere rasla-
fama 1 fame. luna F la lune. fraler F le frero. facilitas F la facilitć / facility. Immanitae Augustus, a, um mak, nasip olmak
/ rhumanilć / humanity Л <ite Humanitaf. агц? F uue aiguillc. arciis F un лгс, une arche 9. September, bris, bre eylul ostendo, ostendi, ostendere gos-
/ arc, arctie. ассиггсг« F acconrir. pcndere У ppinlrc. \cn»Iere Г vcndre / lo včncl. rumpere 10. October, bris, bre ekim termek
F romprc.
11. November, bris, bre kasim
aralik quondam (ach>.) vaktiyle
12. December, bris, bre
24 ab (praep. c. abl.) -den itibaren
Horatius, ii m. Horatius, iinlii
A) Epicurus, i m, Epikuros, Yu- longus, a, um uzun Roma §airi (1. 6. 65-8) ut (coni.) gibi
пап filozofu (t. б. 271 -de 61- acer acris, acre keskin, sert nntalis F natnl / natal. insignis F ihsignc.
mii§tur; equester, equestris, equestre atli-
Marcus Aurelius m. Marcus Au- lara ait
relius, Roma imparatcru (161 -
180)
brevis, c kisa 25
civilis, e yurtta§Ia ilgili, dćhiil
pila, ae /. top difficilis, e zor, gu^ A) expello, expuli, expulsus, ех- succurro, succu.rrk succursum. suc-
dulcis, e tatli, ho§ pellere kovmak currere (dat.) yardima ko§mak,
modus, i m. tarz facilis, e koIay resisto, restiti, resistere kar$i yardim etmek
fortis, e cesur коутак
conlusor, oris /71. oyun arkada§i
gravis, e agir.
Ifisor, oris m. оуипси
levis, e hafif B) Nervii, idrum m. Nervler, bir improvisus, a, um ansizin olan
sol, solis /71. gtine§ .
omnis, e biitun, her Kclt kabilesi de imprčviso ansizm
libertas, tatis /. hiirriyet suvavis, e yumu§ak, ho§, tath celer, celeris, ceiere suratli
praeda, ae /. ganimet
occido, occidi, occasum, occiderc conficio, confeci, confectus, con-
poema,. poemalis n. $iir hlberna, orunv n. ki§la
batmak ficere bitirmck •
amarus, a, um aci necesse est. lazimdir hiems, hiemis /. ki§ concedo, concessi, concessus, con-
classis, is /. donanma cedere (bir §eyi birine) terket-
modus le, la mode / modc A der Modus*, Uie Modc. sol [F )c soleilj. libcrtas F lu libcrtn
iihcrtv, poema F le poema / poem. aniarus F amcr. longus F long (/ long Л finis is m. sinir. son mek, birakmak
• mig). acer F aigre,. Acre (/ acrid). brevis F bref 1 briefly Л dcr Dricf tbrcvc). civilis FciviJ fines, finium m. arazi, mendeket contendo, contendi, contentum,
t oivil Л zivil. difficilis A difficile I difficult. duIcU ;F doux. faeilja F facile / facile, pars, partis /. kisim
fortis t fort. gTavis b grđve / gravc. levis (F legcr) (/ liglit Л leicht); omnis F un omnibvM contendere (bir уеге) gitmek
l omnibue A der Omnibus. suavis F suavc.
 106 VOCABULA
VOCABULA 107
deda, dedidi, deditus, đedere tes- se dedere teslim olmak
pauper, pauperis fakir divido, divisi, divisus, dividere
lim etmek rursus (adv.) tekrar, g-eri
vetus, veteris eski bolmek
praeda F la proie / ргеу. classis F la classe / class A die Klasse. finis F la fin. pars F eligo, elegi, electus, eligere seg-
la rari / part, conccdcre F conceder / to conccde. causam agere bir dava giitmek . mek
id agere, ut.sin diye ug-
ra§mak praeter (praep. c. acc.) -den ba§-
26 • ka

miseria F la misere / misery. institutum F un irvstitnt i institule A das Institnt. solmn

A) praeceptum, i л. diistur, kaide simp!ex, simplicis yahn kat, ba- F le sol / soil. rriultiludo F la multitude / niullitude. spiritus F un esprit i spirit A der
sit, sade Spiritus. status F un etat / state A der Staat. lu.vuriosus F luxuricux / luxurious. pristimi«
včritas, tatis /. gergek
/ pristine. sanus F sain I sane. nobilis F noblc / noble. par F pair, la paire / pair A das
fidelis, e sadik quidquid her ne .. ise . Paar. potens / potent. vehemens F vehement / vehement. pauper F pauvre / poor. \etus F
vicux. cligere F ćlire / to eleet.
audax, audacis ciiretli, atilg'an
respicio, respexi, respectus, respi-
constans, conslantis sebatli
cere dikkat etmek, gfoz oniin-
efficax, efficacis tesirli de tutmak ’
.felix, felicis talihli, mutlu 27
prudens, prudentis ihtiyath, akilh nimis (adv.) fazla

veritas F Ja ' verite / veriiy. fidelis F fidele. audax / audacions. constans F constans / A) Bibulus, i m. Romah kuman- meto, messui, messus, metere
constant. efficax F efficace / efficacious. felix I felicious. prudcns F prudent / prudent dan, Pompeius taraftari bi^mek
simplex F simjjle 1 simple.
nosco, nčvi, notus, noscere bilgi
captivus, i m. esir, tutsak edinmek, tammak
В) Tib. Gracchus m. unlii halk spiritus, us m. nefes peto, petivi, petitus, petere (acc.)
tribunu, 1. б. 133 yilinda oldu- gens, g-entis /. soy, millet varmaya ugra§mak, elde etmeye
status, us m. durum
riilmu§tur ujra§mak, dilemek ; tehdit etmek,
Iuxuriosus, a, um' lukse, sefahete idem, eadem, idem aym saldirmak
miseria, ae /. sefalet du§kiin ipse, ipsa, ipsum kendisi
рбпо, posui, positus, рбпеге коу-
commodum, i n. fayda, menfaat pri’stinus, a, um eski, onceki
mak
institutum, i n. adet, g’e'enek sanus, a, um sihhatli, sag-lam alo, alui, altus, alere beslemek
sero, sevi, satus, serere ekrnek
solum, i л. toprak infelix, mfelicis talihsiz, bahtsiz cogmbsco, c6gnovi, cčgnitus, сб-
gnoscere bilgi edinmek, tammak descendo, descendi, descensum,
ing*ens, ingentis gok biiyiik
contio, onis /. halk toplanlisi nčbilis^ e asil, soylu cupio, cupivi, cupitus, cupere ar- descendere inmek
multitudo dinis /. topluluk, kala- par, paris e§it zu etmek interficio, interfeci, interfectus, in-
balik potens, potentis muktedir,.kudretli gigno, genui, gignere dogurmak terficere oldiirmek
vehemens, vehementis §iddetli lacesso, Iacessivi, lacessitus, laces-
orbis, is m. daire, ^ember
sere (occ.) meydan okumak, stro (adv.) ge<;
orbis terrarum уег yuzii, dunya dives, divitis zengin tahrik etmek
aes alienum л. borg inops, inopis garesiz, fakir *
captivus F chćtif, captif / captive. gens F la gent, les get»s. сокпомеге F ronnaitre. des-
assensus, Qs m. tasvip, alki§ j memor, memoris hatirhyan
particeps, participis рау alan ccndere F deseendre / to deseeud.
 VOCABULA
109
VOCABULA
I 08
В) Caninius, ii m. Caesar’in bir invitus, a, um istemiyen
B) Attalus, i. m. Attalos, Ber- versus, Os m. misra
generali, 45 yihnin son guniin- mendax, mendacis yalanct
gama kirah anxius, a, um enddi§eli
de konsub oImu§tur
idaeus, a, un\ Ida dagina ail, Ida intentus, a, um gerilmi§, dikkatli cresco, crevi, cretum, crescere bii-
M. Licinius Crassus m. linlii Roma
dag-indan ultimus, a, um son yiimek
devlet adami ve kumandam
Pessiniis, iintis /. Pessinus, Phryg- Pausanias, ae m. Sparta kirali falio, fefelii, deceptus, fallere al-
comis. e nezaketii
ia'da bir §ehir, bugunki Balahi- Plataeae, arum /. Boiotia’da bir datmak
sar’in civannđa arcesso, arcessivi, arcessltus, ar- §ehir
Phryg-ia, ae /. eski Anadolu’nun primum (adv.) ilk đefa
cessere getirtmek
bir bolgfesi colo, colui, cuitus, colere (acc.) mors, mortis /. oliim ne — quidem bile . . -rne-
Siby)linus, a, шп Sibylla ile ilgili ihtimam gostermek
cčnsulo, consului, consultus, consu- uiors F la mort. menđax / mendacious.
alienigena, ae m. yabanci
lere («cc.) dani§mak
dcutn — dečrum ехропо exposui, expositus, ехро-
fatum, i ;i. kader nere anlatmak
studium, ii n. gayret, heves quaero, quasivi, quaesitus, quaerere
aramak, sormak
lapis, lapidis m. ta§ portendo, portendi, portentus, por-
tedere onceden haber vermek
exspectatio, onis /. bekleme
insum, inesse i^inde olmak, bu-
omen, ominis л. alamet lunmak

evenlus, us m. son, sonug quando (coni.) ne zaman ki

faluni IF lalal) / fatc. <ttiđium F tmo etudc / sludy Л das Studium,' dic Studie. lapis
(F Japiilain c.^pcctatin i expcclatiun. omen (F aliominable) (/ ominous). evenius (F
,'vcnturl) f cvmt. Mirsus F lc vers / vcrsc Л dcr Vers. anxius F anxieux / anxiou». V intense
/ inićnt. intc-nse I intensiv, nliimus h ultiinc tultimatuiu) l ultiniate. consulcre F consulter
/ to cummi’i Л konsuSlteren схропегс F exposer I. lo expošc. quaererc (/* la question) (/ to
»lucslinu). _ ’_ _ '_;_

28 '

A) hora, ae /. saat coinplures, complura (gen.: сош-

ira, ae /. hiđdet plurium) birgok
absens, absentis hazir bulunmiyan
donum, i n. hediye
praesens, praeseritišHiazir bulunan
ftir, fiiris m. hirsiz desisto, destiti, desistere vazgemek
altitudo, dinis /. vvikseklik metuo, metui, metuere (acc.) kork-
latitudo. dinis /. geni§lik mak
^ .

|»ora /' iiiii> hnnv. / hotir. donuin F le dori. allitudo F nno atliludc / altitude. latitudo
F lu huihirti •||»млИ' / ah'Ciit / nWnt. praesens F prćsent / prcsćnt. dc.sistere F dćsister / to
desist. -
 TORKCE-LATiNCE LOGATCE

•a^lik fames, is /. ažarlamak reprehendere

ada insula, ae f. aziz carus, a, um
adaletli iustus, a, um
adam vir, viri m. , baba pater, patris ///.
Aequo’Iar Aequi, orum w. bah^e hortus, i m.
af venia, ae /. bahtiyar beatus, a, um
affetmek ignoscerc (dnt.) bahtsiz infelix, icis
agir gravis, e ’.bari? рах, pacis /.
Akhilles Achillcs, is m. basmak opprimere
aksam vespe'r, vesperi ba§ caput, capitis n,
aksam iistu sub vcsperum ba§inda bulunmak praeesse
alclatmak fallere baska alius, a, ud
Allia Allia, ae f. bajlangu,1 initium, ii //.

almak capere batmak occiđere

altm aurum, i //. bayram gunu dies festus

Antonius Antenius, ii ///. ben ego

Apollon Apollo, Apollinis ///. beceriksiz ignavus, a, um

aptal stultus, a, uin bile etiam

aramak quaerere bircok multus, a, um
biz nos
arasmda inter (ukk.)
bizim noster, nostra, ndstrum
Ariovistus Ariovistus, i ///. boga taurus, i //.
arkada^ amicus, i m. amica, ae / bory aes alienum //.
armut pirum, i n. boynuz cornu, us //.
asker miles, militis m. bozgun clades, is /.

asla nunquam Brutus . Brutus, i ///.

Asya Asia, ae /. bulunmak esse

biitun cunctus, a, um. omnis, (
ates febris, is /.
Atina Athenae, arum /. totus, a, um
buyuk magnus, a, um
ath eques, equitis m.
Augustus. Augustus, i m.
ауак pes, pedis m. Caesar Čaesar, Caesaris m.
az pauci, ae, a Camillus Camillus, i m.
az бпсе paulo ante Cannae Cannae, arum f.
 i I ’ii'uKrr. i.atInck 1.Г<;лт(,ј*’.
Tt)RKCV. • I.ATiNCE LOCATCR . 113-
C.ipiioliuin (..ij>iu»iiuin, ii //. dilemck pctere
hur liber, libenu libcrum
(Jas>ius Oišsius, ii ///. dindar pius, a, шп geni§ latus, a, um
hiirrivet libertas,, tatis /
leiirih cornu. us //. diye ut gergek verus, a, um

cephe acies, aciei /. dijari цчкаппак educere geri gekilmek se recipere

gcri gelcmek reducere
iade emiek reddere
Ccrc> Ceres, Ccrcris /. dolu plenus, a um (gen.)
idam ettirmek supplicium suniere de
Ceset corpus, corporis н.. dost nmicus, i ///. amica, ае /. geri verinek reddere

dostluk amicitia, ae /. Germanicus Germanicus, i m. (abl.)

cesur. fo rtis, c
Germanya Germania, ae /.
idare etmek regere
cc/a jloeua, ac /. diisman inimicus, i ///. advcrvarius, ii
Germanus, i пи
ihmal etmek meglegere'
Cincinnatus Cincinnatus, i гн. m. hostis, is vif. Germen
ilan etraek indicere
civarmda :ul (itkk.) gitmek vadere
gol lacus, iis ///.
ile cun\ (abl.)
egcr . . isc si (olumsuz jullerle nisi) ile birlikte cum (abl:)
\';ili$ktn scdulus, a, uni gondermek mittere
ekim (ayi) (mensis) October m. ilerlemek ' procederc
^aliskanlik inclusrria. ae /. gurur superbia, ae /.
ci<;i legatus, i ///. impararor iirjpcrator, oris rn.
cam n£ac» pinus, i /. giin dies, diei ///.
elma malum, i //. imparatorluk imperium, ii n.
carpismak confligere giines sol, solis m.
emir imperium, ii //. giizel pulcher, pulchia, pulchrun. inanmak credere
cckilmek ccderc, reccderc
emretmck praescribere insan homo, hominis m. *
celcnk corona, ;ic /.
eser opus, ojieris //. istila ctmek invadere in (akk.)
cifliji agricola. ;ie ///. haberci nuntius, ii m.
esir captivus, i m. islck celeber, bris, bre
ciftlik ager, agri ///. hainlik perfidia, ae /.
eski antiquus, н, um. vetus, vetecu ijtirak ctmek interesse
gikmak CNcedt-rc haksizlik iniuria, ae /.
ctmek facere hangi qui, quae, quod
Italya ltalia, ae f.
cocukhir liberi, orum ///.
Etriiskler Etrusci,. orum m. Hannibal Hannibal, Hannibalis m. iyi bonus, a, um
V<)k (zo'rf) valdc ,
ev domus, us /. iplik beneficium, ii n. •
<,ok bii>uk summus, a, um harb bellum, i n.
evlenmek nubere (kdm ifin)
<;ok dcfa sacpe harbetmek beium gerere
eyliil (ауг) (inensis) September m, kag quot
gimku n am, enim hatira memoria, ae /.
ezberlemek ediscere kag dcfa quotiens
hayat vita, ae /.

d.ig muns, montis ///. hayranltk veriri admirabilis, e kagirmak гареге

dani$mak consulere (itkk.) fakat sed hazir paratus, a, um . kagmak fugere
dedi incjuit fakir pauper. eris. inop>, inopis hediye . munus,. muneris n. kadar (-уе kadar) usque ad (akk.)
degil non faydali olmak prodesse kadin femina, ae f.
hekim medicus, i m.
DeJos Delus, i /. felsefe philosophia, ие /. kahinlik oraculuni, i n.
Hektor Hector, oris tn.
DeJphoi DcJphi, orum m. fil elejihantus, i m.
hepsi cuntus, a, um. omnis, c kale агх, arcis /.
demek dicere forum . forum, i пГ
deniz marc, is //. hernekadar . . ise de quamquam kar nix, nivis /.
dert cura, ae /. Galya Gallia,- ae /. her zaman semper karar vermek decemere
devamli sempitcrnus, a, um Galyah Gallus, i m. kar$i contra (akk.)
heykel statua, ae /.
devlet res publica /. 4,gayret studium, ii n.
higbir zaman nunquam kar$j коутак resistere
Diana Diana, ae /. gecc пох, noctis /. kasaba oppidum, i n.
Homeros Homerus, i m.
diktator dictator, oris m. gegirmek traducere
hor gormek contcmnere kemik os, ossis //.
dil lingua, ae /. gene tamen \ •

hiicum impetus, us m. kendininki suus, a, um

Latince Ders Kitabi

1 97 5 — Dorduncu Baailif — F. 8
I
I TURKCK - LAliNrCK LOGATCE 115
114 типкск - 1-ATiNCE i.Ogatcb
nerede ubi raslamak occurrere
kesmek (umk) (speni) dimittere kuvxxtli srrenuus, a, um
ne$eli laetus, a, um rivayet (edilir) fama (est)
I klm quis ku<;uk parvus, a, um
nigin cur Roma Roma, ae f.
Kimberler Cimbri, orum m. Kybele C)'bela, ae /.
niyet consilium, ii >1. • Romalilar Romani, orum m.
kitap liber, libri ?//.
-niz > vester, vestra, vestnmi ruh animus, i m.
kiral гех, regis ///. Latona Latona, ае /.
rlizgar venrus, i m.
kirmak frangere legat Jegatus, i ?//.
'o is, ca, id
kisa breris, e legion legio, onis /. - ’
o 'kadar adeo sadakat fides, fidei /. '
kisim pars, partis /, legion askeri legionarius, ii м.
o kadar buyuk rantus, a, um saclik fidus, a, um
kiskan^Iik invidia, ac /. liman portus, us т.
ogul filius, ii vt. sag dexter, dexu-a, dextrum
kiyi ripa, ac /. Livia Livia, ae /.
ok sagitta, ae /. sanat atrs, artis /.
ki2 puella, ae /. filia, ae /. Livius Li\dus, ii m.
okul schola, ae /. sanatkar artifex, icis ??/.
kokulu odorus, a, цт okumak legere Sardinya Sardinia, ae /. .
mahvetmek perniciei essc
kola)xa facilc olmak esse sarp arduus, a, um
makam magistratus, us vt,
konsiil consul, consulis ///. ordu exercitus, us vt. satin almak emerc
malum notus, a, um
korkmak metuere (nkk.) ordugah castra, orum ?/. satmak vendcre
Manlius Manlius, ii w.
korku metus,. us ///. orman silva, ae /. sava§ pugna, ae /.
mccbur olmak cogi
Korsika Corsica, ae /. ova planities, iei /.
inektup episrula, ae /. ' litterae, arum savasmak confligere
kom lucus, i in. ovnamak ludere
/• sayisiz innumerabilis, e
korumak protegeie meinleket terra, a.e /. sebat constantia, ae /.
odev officium, ii //.
kovmak pellere, ехреЛеге memnun contentus, a, um sen tu
bgrenmek discere
kole servus, i m. mersin ni)rtus, i /. 4 serbest biralanak dimittere
ogretici magister, tri ?//. magistra,
mesut beatus, a, um sert asper, aspera, asperum
koprij pons, pontis w. ae /.
Miletos Miletus, i /. servet đivitiae, arum /.
kor. caecus, a, um oglit čonsilium, ii ?/.
miJJer populus, i m. seving laetitia, ae /.
kotii malus, a, um bldiirmek interficere
Minerva Minerva, ae /. sevk etmek ducere
bKi mortnus, a, um
'kotli giinler res adversae /. sevmek cliligere
niinnettar gratus, a, um oliimlii mortalisi e
kudretli jx>tens, potentis
onder clux, ducis m. Sicilya Sicilia, ae /.
•miz nostcr, nostra, nostrum
kumanda etmck praeesse oniinde ante (akk.) silahlar arma, orum ?/.
muktedir olmak posse
kurmak (cephe) instrucre (aciem) silaha sarilmak arma sumere
mutlu felix, icis
/ Јсиглјак (ordugah) ponere (castra) para pecunia, ae /. siz vos
muvaffak olmak rem bene gerore sizin vester, vestra, vestrum
< kurtulus salus, saJutis /. Persier Persae, arum tn.
mudafaa ctmek defcndere
т ku$atmak čingere piyade peditatus, us т. siginmaL confugere
niusaade etmek permittere
kutlamak (zafer tbreni) agcre (tri- piyade(yc ait) pedester, tris, tre sokmak • deducere
musait idoneus, a, um
umphum) Pluton Pluto, onis vi. sonra post (akkJ, postquam
muttefik socius, Ц-ш.
kutsal sacer, sacra, sacrum Porsenna Porsenna, ae m. soniinda tandem
kuv\>et vis, vim, vi /. Proserpina Proserpina, ae /. sormak quaerere
ne quid
kuvvetler (askeri) copiae, arum /. . piiskurtmek fundere soylemek dicere
nehir fluvius, ii ///.
 тОикск - i.Atinck 1л‘.ч;л гск
TURKCIi - KAtINCK LLTiATVK
5i4 а<-]ии, ае /. Tiberius ' Tibcrius. ii ///.
уег Iocus, i m, zafer torcni triu.npluis, i ///.
sulh рах, pacis f. topkunak colligere

Sullit S»»!la, ;it ш. ч Troia Troia. ae /. yeryuzii orbis terrarum m. zaman tempus, oris //.
&
yil annus, i ///, o zaman tum
siilointT orium, ii //.
siiraif.li r.cler, celeri!«, celcre uvku somnus. i ///. yoicuIuk itcr, itineris //. zaptetmek сарсгс
surinc* (hayai) (vitam) agcre uzak procul. yoldas conies, comitis mf,
zararh olmak obessc
U7.Un longus, п, um Yunan Graecus, a, um
sus ornamentum, i //. zaruret neccssitas, tatis /.
suvari cTjuitarus, u.s м, уикЈетек im|>onere
yiiriimek (-ус dogru) accederc (ad zavalJi miser, misera, miserum
идш sjves, spei /. '
un gloria, ae /. ve akk.) zengin opulenms, a, ит. dives, di-
$afuk aurora, ac /.
iinlti clarus, a, um viirumek (iizerine) petcre (akk.), \itis
*air |X)cw, ae ///. e
invaderc (in ve akk.) zeytin agaci oliva, he /.«
saraj' vinum, i //.
$ehir »>ppidum, i //. urbs, urbis /. vatan patria, ae /. yiizlinden propter (akk.) zira nam

$ey ге5, rei /. vaz gcguek desistere zafer victoria, ae /. zorunda kalmak cogi
^iddetli vehemen.;, cutis vazife officium. ii //.

$ij-r carmcn, carminis //. ve ec, a'tque

$iikret:mek gnuias agcre Venus Venus, Vcncris /.

vergi vectigal, alis //.

falcp tnmek poscere Vesta Vesta, ae /.

tanri deiKs, i ///. л Licvic corpus, corporis //.

1апгцл dea, ac /. 9
lapmak tcmplum, i //. vagmur pulvia. ,ie /.
lapnvfk colerc •(okk.) vakmak comburere4
tarafjndan a, ab (nbl.) valmz . . degil — de . non soluivr
ltirih 'res gestac /. — sed etiam
tarla agvi, agri ///.
vapmak facere
Taroiiinius Tarc|uiriius, ii ///.
vapmamak (vazifesini) decsse (offi-
ta4»vir etruek describerc
cio: (fnt.)
tatlt dulcis, e yaratik animal, alis //.
techibc periiia, ac /.
tecriibeli peritus, a. um (gen.) yardim ctmek adesse

tehlike . periculum. i //. yardima kofmak . succurrere (Jat.)

tehiikeli perfeulosus, a, um vardimci kuvvetler auxilia, orum n.

t.epe tumulus, i ///. . уапп . cras
terk cdnek relincjuere yas luctus, us ///.

teselli solacium, ii //. , vaz aestas, aestacis /.

tesHm olmak чс dederc yazm;«k scribere

tejekkur tTmck gratias agere уептек vincere

 1NDEX VOCABULORUM 11»

22 A eausn 12 Л
ars
Н rx 22 B eautus 11 В
ascendcre 22 B redere 1 В
fi B eeler 23 В
asper
21 Л celeritas 1П В
aspiecre
17 А
I N D Е X aseensus 26 B cerncre
VOCABUIORUM 20 Л ’ eertus 17 А
ater
atque 3 В ceteri 4 V.
iiuctoritas 18 А cingere 1 Л. 13 В
a, ab 2. A. 13 Л. 24 B ftgricoiii . Г, Л audacia .3 В. 13 В circiter 23 В
ubđucerc 11 A alea .21 Л andas 26 А cirčus 7 В
nbessc 7 B nlicnigcrui .27 li. juitem 12 В ч civilis. 24 А
nbsens 28 Л nliquandt» (i Л auxilia 13 Л civi.s 22. Л
■нс 6 A nliler 2 Л auxi!iiim 2 Л civitas 18 В
ncccđcre 4 B. 11 A nliuK 13 B avaritia 4 В rlades 22 В
ncciđerc 23 B nlere lli B. 27 Л aVirus 13 Л ebim 1 1 В
ncclpcre 21 B nltiludo 28 А averlere 11 В clarus 4 Л
nccipere cladcm 22 В nltus • 5 Л elassis 25 Л
nccurrerc 23 В . nmarus 24 Л b:\rbants 11 1) elaudere (i А
ncer 2i А nmica 1 А bcatus 1 Л cnpnomen 20 В
acerbtis 18 В nmicitin 4 Л bellićus 12 В eopnoseere 4 л. 27 Л
acies 12 В aruicuj; 2 Л bellurn 2 А eogerc 3 B. 4 в 19 А
acus 23 В nmilterc 8 П licne 12 В eolligere 19 В
ad 1 В ainoenus 4 Л tieneficium ‘ 22 Л colere 2 П. 6 л. 27 ‘В
nddcrc 23 А animad vertccc 22 В benignus 4 А eomburere 20 А
udducere 18 В. 20 В animal 22 В bib'erc 10 Л. 2.3 В eoines 14 П
ndeo JG В nnimus 2 Л bis 8 В eornis 27 В
ndesse 7 В in animo cst 3 Л bonue 4 Л eoinitia И В
nditus i) Л annus 7 В hona • 11 А eominittćre 16 л. 20 В
advcntus 9 Л amnius 14 Л brevis 21 Л eommodum 26 В
nđversarius - б В anser 22 В eompiures *28 Л
advcrsus (adi.) 12 Л ante {praep) 2 В 7 Л
cftdere 23 И eomprchendere
adversus (praep.) 13 в nnte (odv.) 23 В
15 1! caecus 4 Л concedere
aedes 22 Л antea 7 Л 2 В. 22 Г, eoneordia 12 Л
ciiedcre
aeđtficium 22 В antiquus 4 Л . 18 В
cneđcs 22 В condicio
acgrotus 1GB anxius 27 В caelum 2 В eonditor 14 А
acquus 22 Л apertus 18 Л cnrnpus 20 А condere 23 В
aes 20 Л apud 0 Л 20 Л
eampus Martius eonficere 25 В
aes alienmn 26 В aqua 1 Л ennis 22 В 18 Л
eonfidere
nger G Л aquila 0 В capc.re 21 А 8 В
confiigere
ngrnen 21 А nr'a 2 В eapere consilium 21 А confugere 21 В
agere 14 А. 19 Л arbor 18 Л eapere initium a 24 В eongruere 14 tf
ngere eausnrn 26 В. arccssere 27 В captivus 27 А conicere 2! В
agere de 18 В arcus 23 В cnput 20 А eonicere in ftigam 22 В
ngere gratias 3 в arduus 14 А carmen 20 А ■ eoniungere 8 В
agere triumphum 3 в aridus 5 А carus 14 Л eonlusor 2 .4 А
agere vitam '6 1'. arma 4 В CRstra 2 Л considere 11 В
id agere, ut 26 1 armatus 17 В
1975 — DordiineU — F. 9
120 INDEk VOCABl'LOftl'M
1NDEX VOCABULORUM 121
consilium 3 Л. fl л. 13 li ае.ич o
conspicuns J1 11 ilext Cr ' 6* 11 efficere 22 Л fecundus 5 Л
constans- 2ti Л dicere 8 A. 8 A cgregius 7 A felix 26 A
cdnstantia B dicere dlctetorem * 14 A eicere 21 A femina 3 A
. constltuere 4 B. 22 B dicia 19 B eligere 26 B festus 12 A
consu) 14 A dictator 14 A emere 11 Л l'idcli.v 26 Л
consulatus 9 A dies 12 A eulm 1 в fldcs 12 П
consulere 10 A.. 10 B. 17 B. 27 B dies festus 32 A eo 13 B fidus 4 R
consultum 9 A difficills 24 A cpistula 1 А. filla ) /
contemnero •3 Л dignitas 23 A cques 14 В fillus. 2 A
p
eontendere 4 B. 13 В. 23 IJ diligere 1 A. 11 A equester 24 А finU 25 Г,
eontentus 4 А diinittere 8 A cquitatus 9 А finitinius 5 Л
.contiu 26 В dicnittere spem 12 B cquu5 11 В firmua 17 Л
contra 3 А dirucre 1 B ćrgo 10 А flamma 2 B
čopiae 1 В disceder^ 10 B ct 1 А flectere 18 В
čoTnu 9 В discere 1 A. 23 B et - et 2 В flumen 12 В
corona 2 В disciplina 14 B ctiam 2 В fluvlus 2 А
согриз 20 А . dlscipulus 7 А cvcntus 27 В folium 16 Đ
corrigere П А discordia 4 В сх 1 В forte 21 В
corrus 11 В discrimen 20 В cxcederc 4 В. 11 А fortis 24 А
cras 15 В disponere 17 B excipere 21 В fortitudo 1.9 В
credere 12 А. 23 А dtu 7 В excitus 22 В fortuna 4 /V
< rescere 10 л.
28 В dives 26 В excluđere 18 В fossa '2 Л
cum (pra*p.')j I Л 22 А 23 В
dividere 4 В. 26 В exemplum fratcr .
cuni (coni.) 11 Л dlvinus 12 Л excrcitus 9 А frumentuni 6 Л
eunctns 20 В dolor 14 А cxigćrc 3 В frutitru 3 А
cnpere 27 Л dnlus 12 П ехШит 21 А fuga 22 В
cur 3 Л doniiiius 6 Д схрсПеге 4 В 25 А l'ugerc 21 Л
cur.t .3 л dainii.s 9 11 ехропеге 27 U fundamcntum 2 А
oirsus 32 А iloiium 28 Л cxspcctatit 27 В fundcrc 2 В. 23 В
custodin 17 15 dubius 13 в cxstruerc 9 Л funus 20 Л
custos 2*2 II sine dubio extra 14 В /иг 28 А
18 В
dncere exul 21 Л
i n. 8 л
dc 8 Л ducere in. matrimonium galca 11 В
8 Л
иеа I л yia ducit 6 В
gaudiura 3? А
decimus 18 Л 6 А
diilcis 6 А gener
dede.re (se) 24 А fahcr
23 15. dum 21 А gens 27 А
declucere 23 В facerc
ЈЗ в' genus 20 В
duo 20 А facile 3 В
<tees»e 7 В gererc б В. 8 В
diiriis
14 В facilis 24 А
d^fendcre 3 В. 22 » dux gcrcrc (bellum) 3 Ђ
rielcere 14 В. & А facilitas 23 В
21 В .

delndc facturn б А gercrc (rem) 12 В

1 А
descenđere
edere 10 в fagus 5 h gcrcre (rem bcne) 15 Л \
27 А- 12 А. 27 А
cđiecrc 14 В faUere 17 В. 2Џ ЈВ gignere
ileslstere 4 В. 28 Л edictum ialsus 17 В gladiuš 5 13
14 В
ddetinatu.s 12 А fama 23 В gloria 8 Л
educere П В
detegere fames . 22 В gratia 3 В
8 А efficax
26 Л ffttura. 27 В gratua (, đ: 2i в
febf<* 22 А gravia 24 А
 INTDE.4 VOCABULOKUM 123
122 INI>EX VOCABULOKUM

14 Л tnanus 9 B
hiberna 23 П inesse 27 B labor
. 27 Л inarc 22 Л
hlCj hacc, hoc 23 Л infelix 2« 11 laccsscre
17 B malcr 18 И
hicms 25 B ingeniuni 10 A lacrima
8 A inatrimonium 8 A
historia 1 A »ngens 26 U laedere
U B tnaturus 6 A
hodic 1 A inicerc 21 Л Jaetus
27 B rnaxiiiic 2 B
homo H A inimica’ 3 i) lapis
28 Л maximus 16 A
honor, honos H A inimicus 3 Л latituđo
liora 9 В mcdicina 2 Л
2« A initium 18 Л latua
•5 А medicus 2 A
hortus 2 A iniuria 1 B la jrys
18 D niedius 22 B
hostis 22 B inopia 12 B legatio
4 В. 13 Л melius 7 Л
humanitas 23 B inops 20 В legatus
1 Л. 19 А memor 26 B
humanus 20 B inquil 3 В legerc
18 Л mcmoria 14 Л
humus 5 A !nsignis 24 П legio
0 в tncndax 28 В
institutum 20 U legionafius
24 Л niensia 22 В
instruere 12 П levie
»accre 21 A 18 Л metere 27 А
instruere (armis) 17 В lex
iam 3 13. 8 13 7 В metuere i A. 28 А
»risula 1. Л libenter
ibi 2 B 6 В mctus 9 Л
integritas 23 Л liber
idcm, eadcm, idem 27 A 6 В meus 4 Л
intellcgcrc 4 А. Н Л Iibcr
idoneus 33 A 8 А miles 14 В
intenlns 27 1) liberi
Idus 9 B 24 Л mllia 22 А
inter 4 11 libertas
ignav»is 12 B н в vriitif ia 2 А
interea 13 r> lictor
ignis 22 A / 1 л mille 9 Л
interesse 7 В lingua
illc, »11a, iiitjd 23 A 2 А minister 6 Л
intcrficere 27 А litterae
iiludcrc 6 В minuere 20 Л. 22 А
11 13 interim 13 В locus
iinago 7 В iiiiser 6 В
18 A interitus 9 А longe
imperator 24 Л miseria 26 В
20 A longus
inlcrrumpere 21 В 23 Л
iiupcritus .5 Л luctus 9 А niiscricordia
intra Ј 8 1)
impcriiim 2 В mittere 3 A. 8 В
3 л invadere 1 В. 8 В
lucue
19 В
9 л
impctus 1 А. 10 в modcstus
litdere
iuvenlor 23 Л inodua 24 А
impigcr 1P л ludus 7 B
inviđia 7 » .23 13 nions 22 В
»mprovisus 'v 23 П luna
А morbus 2 В
dc imjiroviso 25 П invitus . 28 В lusor 24
18 А mors 28 В
in (praep. c. acc.) ipse Л. 27 Л )ux
1 л 21
moe -—-s. А
in (praep. c. abl.) )uxuria 12 Л 14
Ј л ira 28 А mox 3 В
luxuriosus 20 B
incendcrc 22 В iratus И В mulier 18 В
i.s, ea, id 8 Л
inecrtus 17 Л multitudo 20 В
it« 22 В
incldcre 10 В maestus 7 B rnultum (adv.) 12 В
itaque / 1 В magister 0 A inuitus 4 А
incipere 21 Л iter 20 А 1 A niunđus 2 А
magistra
»ncludere 18 Л iucundus .5 А magistratus 9 Л munificentia 23 * А
incola 1 33 .9 B munus /21 В
iungere niagnificus
21 В
incolere 13 U lnagnus 4 /А niurus 7 В
ius. 20 Л И Л
inde 3 в iuslitia
maiores. myrtus 6 В
2 Л inalum 18 Л
indicere 8 В iustus 4 Л malus 4 А
indcrc 24 В iuvcnis 22 Г inansuctudo 23 Л nam Г2 B
124 INDEX VOCABULORUM
1NDEX VOCABUl.ORU.M
natalis 24 B obesse 7 B pcccatum 18 Л posse 16 A
n&turft 4 A obsidio 21 B pcctus 20 A post .V \\
natus 8 B obsisterc 1J B pccunia 3 B postea . *20 A
&nt€ Chrietum natum 8 B obtingcrc 24 13 pecus 21 B posterus 19 B
nauta 2 A occidcrc 1 Л. 23 13 peđitatus •9 A ' postquam 8'13
navis 22 A occidcrc 24 А pclierc 2 B potcns 26 B
*nc J A orculus 11 В pcnderc 23 B praceptor 18 A
nc JO A odium 20 В penslo 22 A praeceptum 26 A
odorus 5 А рсг
ne (солг.) 10 B 6 B. 16‘Л pracclarue 6 Л
ne.... quidcm
officium . 7 В peragerc ‘19 ri pracda
28 B 25 B
olim 7 Л pcrduccrc 17 В praecsse
necessarlus 12 ii 7 B
ncccssc est
omen 27 В pcrfidia 12 В pracfcctue
21 A 9 B
omnie 24 Л 12 В
necessitas 19 B perfidus praemlum 12 В
onus 20 А 18 В
ncglcgcre 10 Л
pergerc praescribcre 10 В
■oppidanus 6 Л
negotium 16 Л
pericuiurn 2 А praeecn# > 28 ,А
oppidum 2 А peritia 15 А
пешо П В practer 26 3
opprimcrc 17 В pcritus 5 А praeteren
neque 12 В opus 20 А
17 3
pcrlegcre 19 В praetorium 14 В
ncquc — ncque 3 А opus est 20 А permittcre 3 А. 10 В preces 18 В
ncquc cnim 13 В ora 4 А pernlcics 12 А premere 4 В. 17 А
пех 28 В oraculum 10 В . pcs 20 А prethim 21 В
nihil 15 Л oratio 18 Л pctere 2 А. 3 В, 27 А primum 28 В
nimis 26 А or&tor 14 Л philosophla 2 А primus 13.В
nimium r 7 В. orbis 2(1 В philosophus 10 В principium 14 А
nisi 3 Л orbis tcrraruni 26 Н pila 20 А priscue 19 В
nobilis 26 В ordo Ј4 В pila 24 А pristinus . 26 В
nocturnue 22 Л ornaroentum , 9 В pilum 5 В рго 13 13
nomcn 20 А
08 2Т) А pinus 5 Л probitas 19 В
non 1 А
ostender« 1 В. 24 В pius 5 А probus v 16 А
non modo —' sed ctiam 4 В
otiuro 8 В .planitics 12 В ]>rocedcre Н В
nonđum 19 А, plebs 18 А prodcasc 16 А
nonne 18 А
pabulum .16 В plenus, 9 А proelium 8 В
nonnullus 14 В
paene if3 13 plurimus 7 В proindc ДЈ в
noscere 10 А. 27 А
par 26 В plus 16 А promitterc 8 В
nostcr paratus 8 В pluvia 9 В propinquus 13 В
6 1)
notitia
parcćrc 3 А. .23 В роеша 24.'Л propitius 21 В
18 А
рагсге 28, В poena 7 Л propter
notus 18 Л 17 В
pare 25 В poeta 1 А proptcrca 19 В.
novus 19 В
пох
particcps »26 В ponere П Л. 27 А protegcre 3 в
22 В parvus 4 А pons provincja
nubere 8 А 21 13 2$ А
nudus paseus 9 А populus 3 В
20 А proximus 17 В
p&ter 14 В populus 5 А prudens
numcrus 13 В patria 26 А
niinc 1 в porta А.
^ А 6 publlcus 12 А. 10 А
pattcj 4 А
nunquam 2 А portcndcre 27 В puclla 1 Л
paulo poet .i в
nuntiue 17 В
porticus '9 В puer 6 А
nusquam
pauper 26 В portus 9 А
15 В рах. » puerla б В
,18 В роасеге 23 В pugna б В
*2 6 INDBX V'OCABULOllUAJ L\DKX VOCADULOKUM
127
(Milclier G I) sepUimis 20 Đ
res gestae 12 Л suinmus 2 t'
puvus 21 A res publiea \2 Л
sercrc 27 Л superbia 3 Г
rcs seeundac sermo 18 A superbus 4 E
12 A
rescribere 20 A spro 27 Л superesse 7 li‘
quacrere 27 П servitus 18 B
resistere 1 П. 25 Л supplieium 14 IJ
quam ,16 A respicere servus 7 Л supremus
* 26 A 18 A
qi«amquain . 12 П responsum scscenti 20 Л surgerc
18 H 16* I)
ijnando [coni.) 27 .B severitas 23 Л
re.slituere 14 B sutis 4 Л'
quartus 11 B гех severus 12 Л
14 A
qunttuordeeim 22 Л ripa sextus 20 А
5 A
- que 2 A risus si 3 л
16 Л tam 1« B
qni, quac, quod (ref.) 15 A rnirio'r 17 И
$icut 4 А tamen 12 :
qni, quae, quod (<nf,) •б B rumpere sUentium 22 В
2:J П tandem 8 L
quiđ 1 A vursns 26 П
siJva 1 А langere 23 ii
quidquid 26 A rus 21 П
simplcx 26 Л tantuin 7 П
quies 18 A rustieus simulacrum 23 А
5 Л tantus 16 n
qulnđeeim 23 I3‘ sinc 2 Л taurus f) в
quinquaginta 2 A sacer (i \\
sinister а В tegcre 11 в
Ипк., Quid 5 B sacerdos sitis 22 А
18 J) telum б4Г
qulsque 6 A sneculiim 8 Ji
situs 22 Л templum 2 B
quo (rel.) 16 B saepe 2 П
socer 6 А tempus 20 В
quod 7 A saevitia 4 П
socictas 18 Л tenderc 9 В. 23 В
quondam 24 D sacvus
socius 8 В Lener 6 В
8 A
quot 20 A sagitta sol 24 А ter
1 A 9 А
snlus solum 26 В
18 A terra I Л
saltus solus f 21 В
recoderc '1.0 H tcrror И В
« H sn 1 v u.s solvere 22 А tertius 8 И
recipere 5 H
21 Л snnu.s spectaculuni 7 В
26 li theatrum 4 А
se reciperc 21 B sapientia spes 12 В timor 17 В
lli A
recius 21 A satis spiritns 26 В tot 17 В
11 H
reddcte 3 П. 28 П eplerididus 7 В
scelus 20 П trađere 14 В. 18 ТЗ
ređigere 10 n scliola statim 3 л
J A traducere 8 В
reducere statio 21 В
8 B scribere 1 л. 8 A trnicere 21 Л
regerc 2 A. 8 A scriptor statua 2 В
18 П trans 15 В
regina 3 13 scutum status 26 В
(i H
regio 21 B stella б Л
transcenđere 3 в
secedere 18 П
regius 20 B strenuus 7 В
transflgere 11 в
secunduiri tres
regnmn 'J A
H A studium 27 В 20 А
seeundus 12 Л. 17 A tribunus 11 В
'egulus 4 П
stultus 16 л
,sed tribunus plebis 18 А
i*elinquerp. A. 21 П 1 B suavis 24 А
3edulus sub (praep. c. acc.) tributum 4 В
reiiquiae 7 П 7 A 6 л
semper triumphus
remlttcre 7 A sub (pratp. c. abl.) 14 А .3 в
18 B triumvir
repdlere seinpiternus subigere 6’ л
22 Л 4 A 19 А tuin
repetere
senntus
0 A subito 3 н
15 13 11 В
лепек tumulus 13 В 1
reprehendere 28 13 succuvrere 4 В. 26 А
7 A •sensus turris • 22 Л
res 0 A sumere 14 В
12 A tuus
res adver6ae fi^ntentia 17 B sumere (eappUcium.) 14 В
12 A tyrannue
»«ptem
1 Л
123 INDJBa vocabulorum 1NDEX VOCABULORUM 12-;

ubi (*лЛ) 4 Л veritas 26 Л 11 B Tib. Gracclius 26 U

Camillus
ubi (''«/♦) 15 B versu.s 28 B Graecia 1 Л
27 B Caninius
ubique 15 B vcrus 4 A 17 B Graecue 2 Л. ") л
Cannae
ultimu« 27 B vespcr 6 A 8 Л %
Catiiina
urnbru б А vester 6 B 23 В Hadriaticum (mare) 22 л
Cato (scnex)
una 3 В veteranus 6 A 23 Л Haedui 4 в
Cato
unde (re/.) 16 в vetus 26 B Cherusci 10 в Hannibal 10 в
\indique 1 А via 1 B Christus . 8 в Hellešpontus 11 л
unicus 13 в victima 2 B Cicero ■ 8 л Helvetiue, Helvetil , 15 R
universus 13 в victoria 3 B Claudius 22 А Hercules 14 А
unus 11 в 3 в 20 А
victus 4 В Cleobatra Hispania
urbs •22 А vinccre 1 В.19 А Ciusini . 20 в Horatlue 24 3
usque П А
vinculum 18 А Clusium 20 в Horatiue Coclei 21 в
ut (consccutivum) • JiJ В vinum 2 В Uoriolanus 18 в
ut (/ififl/e) 10 В Corioli 21 л Ianiculuui 21 13
В
ut (gibl) 24 В
violentue 11
Crassus 28 в 24 11
6 А
л
vir lanuariufl
uxor CremoDa 6
18 В vlrlus 18 А 27
Cybela 5 л Idaeus 13
vis 22 А Ionia 4 л
vadere 1 А vita Ј А Italia l л
valde 11 А vitium 4 Л December 24 в 1 ulius 24 13
▼alidus 4 В P. Deciue Mus 14 в lunius 24 u
virere 2 А. 10 Л
rallum 2 А vix Delphi 10 в luno 22 п
16 В
Dcmosthenes п А luppiter 2 n
vehemens 26 В vox
vendere 23 В vulgue
18 D
Diana 1 л
5 А
ventus 2 Л vulnus 21 Đ
Labienus 15 и
✓ 7 А
verbum 8 А vultus 9 А
Ennius Latina (via) 17 в
Ephesus 5 Л
Latinus ’ 4 л
Ephlaltes 1 в Leonldas 1 п

N 0 M I N A Epicurus 24 А Livia 8 А
0 P R I A 8 В Livius 12 А
Epirus
Aegjptius •3 в Etruscus 20 в
Aegyptus 5 A
Arabia 5 А Magnesia 11 л
Aeneas 20 A
Ariovistus 4 В Q. Fabius Maximus 17 в Malus 9 B. 24 в
Aequi 10 B
Aristoteles 14 А Faleril 12 в Manlianus 14 в
Athcnae 1 В .
Aesculapius 2 A Falisci 12 в T. Manlius Torquatus И. n
Attalus 27 В
Agrippa 9 A
Attica
Februarius '24 В. Manlius 22 3
AIexander 1 В
« A Cn. Marcius Coriolanus 10 'Л
Augustus 7 В 4 В
AIexandria Galli
9 A Marcus Aurelius 2<; к
АШа 22 B
Augustus (mensis) ' 24 В Galiia 4 в Mars 2
Т

Antiochus 11 A Gallicus .8 А Martius 24 }\

Bibulus
27 А
Antoniue 3 B Germani 4 В Martius (сатриз) 20 л
Apollo 3 B 14 Л
Q. Caedicius
Getmania 15 л Маизо1еит 20 л
Appia (via) 13 В
17 B Gcrn>flnicus 10 :i Mercuriua 9 в
Caesar 4 В
Aprilis 24 В Gcriueinicus (o<fi.) i; А Musae 1 А
Caesar O.ctaviaous 3 В
3 0' INDEX VOCABULOHUM

Neptunus 2 B llomulus 14 Л
Nervii 23 П Rublco 21 Л
Nioba l Л
November 24 B Saguntinus 3 Л
Saguntum 3 Л
Ociobcr 24 13 September 24 П
Ostia 22 A Seq,uani 4 B
Sextilis 2Ф B
IJaestum 7 B Sibj'llinus 27 1»
Pantheum 9 A Sicilia 13 l>
Pausania' 28 B 'Solo . 21 Л
Persae 1 B Suebi 4 II
Pessinus 27 B Sugambri 21 Л
Pharsalir. 15 В Syracusae 9 В
Pharus !) Л
Phrygia 27 В Tarentinus, Tarcntini 8 B
Platacae 28 В' Tarentum 8 B
Plaio 18 Л Tarquinius 20 B
Poeni 3 Л Themistocles 1 B
Pompeiani • 10 В Therniopylae 1 B
Porapeius 0 Л Thessalia 1Д B
Porsenna 20 В Tiberinus 2 B
Priamus 2 Л Tiberis 22 Л
Ptolemđeue Philatlelphuš 9 Л Tiberius 10 B
Punicus 13 в T.vrrhcnum (mare) 22 A
Pvrrhus 8 13

Valerius 1 11 B
Quinctilis 24 В Venus Јб B
Vergilius 24 B
Remus 23 В Verres 23 B
Rhenus 9 В Veturia ]j
Rhodus 5 А Volsci ig В
Rom» 8 В Volumnia js 13
Romanus, Romani 2 Л. 4 Л Vulcanus 2 B