Professional Documents
Culture Documents
Cengiz Han'a Küsen Bulut
Cengiz Han'a Küsen Bulut
Kuttubayev'i suçlayan savcı en önemli delil olarak onun, Cengiz Han'la ilgili bir
efsaneyi kaleme almış olmasını gösteriyor. Bu efsane, Avrupa'yı fethe giden
Cengiz Han'ın Sarı- Özek'ten geçerken iki sevgiliyi idam ettirmesidir. Bu, hem çok
güzel bir aşk hikâyesi hem de "diktatör karşısında bireylerin durumu" gibi evrensel
bir konunun işlenmesidir. Anlatan Aytmatov olunca, orada, masal ve efsane
aracılığıyla geçmişimizi, günümüzü hatta geleceğimizi apaçık görebiliyoruz
Abutalip Kuttubayev sebebini bilmediği bir suçtan tutuklanır ve Almatı'da bir
hapishane hücresine konularak suçunu itiraf etmesi için işkence edilmeye başlanır.
O ise bir an önce eşine ve çocuklarına kavuşmayı düşlemektedir.
Sorgu yargıcı Tansıkbayev mesleğinde önemli bir başarı gösteremediği için bir
türlü terfi edememiştir. Hayalinde yarattığı ve ikinci Dünya Savaşında Sovyet
ordusunda savaşırken esir düşüp kurtulmayı başaran Abutalip Kuttubayev'in
İngiliz-Yugoslav gizli servisleriyle ilişkileri ve Kazakistan'ın ücra yerlerindeki halk
arasında yıkıcı, ideolojik fikirleri yayma davası' adını verdiği bu dava sayesinde
terfi etmeyi planlamaktadır.
"Sarı-Özek Kurbanları" adlı efsane şöyledir: Cengiz Han Avrupa'yı fethetmek
amacıyla Batı seferine çıkar. Sefere çıkmadan önce bir kâhin bu sefer sırasında
onun başı üzerinde küçük beyaz bir bulutun dolaşacağını ve onu küstürürse
işlerinin rast gitmeyeceğini söyler. Seferin on yedinci gününde Cengiz Han bulutu
görür ve Gök· Tengri'nin ona bir ayrıcalık gösterdiğini anlar.
Cengiz Han Batı seferi sırasında kadınların çocuk doğurmasını doğa kanunlarına
ve Tanrı'nın gücüne gidecek şekilde yasaklar. Fakat nakışçı Togulan ile Yüzbaşı
Erdene'nin bir çocukları olur ve adını Kulan koyarlar.
Cengiz Han yasağa uymayan Erdene ile Togulan'ı idam ettirir. Kendi seferine
devam ederken küçük beyaz bulutun onu terk ettiğini görür, Gök-Tengri'nin ona
yüz çevirdigini anlar ve ülkesine dönüp orada ölür. Küçük beyaz bulut ise Kunan
ve onu koruyan köle Altın'ı güneşten korumak için tekrar ortaya çıkar. Yaşlı köle
Altın, bozkırda açlıktan ölecek durumdaki bebek Kulan’ı avutmak için emzirmeye
kalkar. Hayatında hiç çocuk doğurmamış, yaşlı bir kadın olan Altın, sütünün
geldiğini görür.
Tansıkbayev bu efsaneleri yazmakla Abutalip'in yararsız ata dilini
canlandırmak, milletin asimile olmasını önlemeye çalışmak, iktidarı kötülemek ve
bireylerin çıkarlarını devletin çıkarlarından üstün tutmaktan dolayı, onu tutuklar ve
işbirlikçileri bulmak için onu Urenburg'a götürmek için yola çıkar.
Abutalip trende iken tek düşüncesi Boranlı istasyonundan geçerken karısını ve
çocuklarını son bir kez görmektir. Yedigey'i, Kazangap'ı, Zarife'yi ve çocuklarını
son bir kez görür. Tren Urenburg'a varınca kendini trenin altına atarak intihar eder.
Abutalip rejimin yaşaması için kurban edilir, Erdene ve Togulan'ı ise Cengiz
Han, iktidarının zayıf1ayacağı, kudretinin azalacağı, halkın küstahlaşacağı ve
saygısızlığının artacağı korkusuyla öldürtmüştür. Hem Stalin hem de Cengiz Han,
hükümdarlıklarını sürdürebilmek için masum insanları öldürtürler. Arada zaman
farkı olsa da zalimler ve onların zulümleri devam etmektedir. Ama her iki
hükümdar da aynı akıbete uğrarlar ve Cengiz Han'ın kurmak için uğruna binlerce
insanın kanını döktüğü imparatorluk gibi Stalin'in başında olduğu Sovyetler Birliği
de yok olmaya mahkûmdur.