İkinci Dereceden Denklemler

İkinci Dereceden Denklemler iii)  < 0 ise,

denklemin gerçel kökleri yoktur.
Tanım: R de çözüm kümesi boş kümedir.
a, b, c IR ve a  0 olmak üzere, Ç.K.= dir.
2
ax + bx + c = 0 biçimindeki eşitliklere,
ikinci dereceden bir bilinmeyenli denklem denir. Karekökün reel sayılarda tanımlı olması
 için, içinin sıfırdan büyük veya eşit olma-
Bu denklemde x bilinmeyen, a, b, c katsayılardır. sı gerekir. 0

Bu denklemi doğrulayan (gerçekleyen, sağlayan) 2

ax + bx + c = 0 denkleminin kökleri disk-
gerçel sayılara denklemin gerçek kökleri, kökleri
 riminant yardımıyla veya çarpanlarına
bulma işlemine de denklemi çözme denir.
ayrılarak bulunur.

Denklemin gerçel köklerinden oluşan kümeye çö-

züm kümesi adı verilir.  a + b + c = 0 ise, köklerden biri 1 dir.

2
ax + bx + c = 0 denkleminde
 = b – 4.a.c
2  a – b + c = 0 ise, köklerden biri –1 dir.

ifadesine denklemin diskriminantı denir.

2
ax + bx + c = 0 denkleminin köklerinin durumları; a ile c zıt işaretli ise,
  > 0 olduğundan kökler daima gerçel
i)  > 0 ise,
sayıdır.
denklemin farklı iki gerçel kökü vardır.
Bu kökler,

b   b   b = 0 ve a ile c zıt işaretli ise,

x1  x2  dır.
2a 2a  kökler simetriktir.
x1 = – x2 veya |x1| = |x2| dir.
Bu durumda çözüm kümesi iki elemanlıdır.
Ç.K. = { x1, x2  dir.

c = 0 ise,
ii)  = 0 ise, 
köklerden biri sıfırdır.
denklemin eşit (çakışık) iki gerçel kökü vardır.
Bu durumda çözüm kümesi bir elemanlı ve verilen
denklem tam karedir.
Parametreli Denklemler
b
Çakışık kökler: x 1  x 2   dır
2a Tanım:
ikinci dereceden bir denklemde, değişkenden başka
Ç.K. = { x1=x2  dir.
sabit veya sabitler varsa bu denklemlere paramet-
Δ  0 olduğundan, reli denklemler denir.
 b 0 b
x1  x2   olur.
2a 2a

1
 İkinci Dereceden Denklemler

İkinci Dereceden Denkleme D) Mutlak Değerli Denklemler

+
Dönüştürülebilen Denklemler nN olmak üzere,
2n f ( x ), f ( x )  0 ise
f ( x)  2n [ f ( x)] 
A) Polinomların Çarpımı Şeklindeki Denk-  f ( x ), f ( x )  0 ise
lemler mutlak değer tanımından faydalanılarak denklem
çözülür.
R(x).(Px).Q(x) = 0  R(x) = 0 veya
P(x) = 0 veya E) Yardımcı Bilinmeyen Kullanarak Denk-
Q(x) = 0 dır. lem Çözme (Değişken Değiştirme)
Denklemde uygun şekilde değişkenler kullanılarak
denklemin derecesi ikinci dereceye düşürülür.
B) Rasyonel Denklemler
İkinci Derece Denkleminin Kökleri ile Kat
P( x )
 0  P( x )  0 ve Q( x )  0 Sayıları Arasındaki Bağıntılar
Q( x )
Öncelikle, 2
ax + bx + c = 0 denkleminde,
verilen denklemde Q(x)  0 denkleminin kökleri
b
bulunur.   
x1,2  2 dır.
a
Daha sonra, Buna göre;
paydalar eşitlenir ve denklem paydadan kurtarılır. i. Köklerin toplamı:
b
x1  x2  
Standart biçime getirilen denklemin kökleri bulunur. a
ii. Köklerin çarpımı:
Q(x)  0 denkleminin kökleri ile aynı olanlar çözüm c
x1. x2 
kümesinden çıkarılır. a
iii. Köklerin farkı:

x1  x2 
C) Köklü İfade İçeren Denklemler | a|

+
iv. Köklerin tersleri toplamı:
nN olmak üzere, 1 1 b
 =
x1 x 2 c
2n P( x )  Q( x ) , 2n1 P( x )  Q( x )
v. Köklerin kareleri toplamı:
2
2 2 b  2ac
biçimindeki denklemlerdir. x1  x 2 
2
a
Köklü ifade içeren denklemleri çözmek için, vi. Köklerin karelerinin tersleri toplamı:
2
1 1 b  2ac
 =
 Köklü ifade (veya köklü ifadelerden birisi) eşitli- 2
x1
2
x2 c
2
ğin bir yanında yalnız bırakılır.
vii. Köklerin küpleri toplamı:
3
3 abc  b
 Eşitliğin her iki tarafının uygun kuvveti alınır. 3
x1  x 2 
3
3
a
 Kökten arındırılmış denklem çözülür, bulunan viii. Köklerin küplerinin tersleri toplamı:
3
köklerin köklü ifadelerin tanım aralığına uygun 1 1 3 abc  b
 
olup olmadığı kontrol edilir. 3
x1
3
x2
3
c

2
 İkinci Dereceden Denklemler

Kökleri Verilen İkinci Dereceden Denk- Üçüncü Dereceden

lemi Kurma Bir Bilinmeyenli Denklemler

Kökleri x1 ve x2 olan ikinci dereceden denklem Tanım: a, b, c, d R ve a0 olmak üzere,

3 2
ax + bx + cx + d = 0
(x – x1).(x – x2) = 0
biçimindeki denklemlere üçüncü dereceden denk-
şeklindedir.
lem denir.
Bu denklemin en az bir gerçel kökü vardır.
Parantezler kaldırılarak denklem düzenlenirse;

2
x – (x1 + x2)x + x1.x2 = 0 olur.
 
Kökler Toplamı Kökler Çarpımı olsun. Üçüncü Dereceden Denklemin Kökleri ile
  Katsayıları arasındaki bağıntılar:
T Ç
3 2
Buradan; ax + bx + cx + d = 0
2
x  Tx  Ç  0 denklemi bulunur.
denkleminin kökleri x1, x2 ve x3 ise;
2
ax + bx + c = 0
i. Kökler toplamı:
denkleminin köklerinin çarpma işlemine b
göre terslerini kök kabul eden ikinci x1  x 2  x 3  
 a
dereceden denklem
2
cx + bx + a = 0 şeklindedir. ii. Köklerin ikişerli çarpımlarının toplamı:
( a ile c yer değiştirir. ) c
x 1x 2  x1x 3  x 2 x 3 
a

2
ax + bx + c = 0 iii. Kökler çarpımı;
d
denkleminin köklerinin toplama işlemine x1. x 2 . x 3  
göre terslerini kök kabul eden ikinci a

dereceden denklem
2
ax – bx + c = 0 şeklindedir. iv. Köklerin tersleri toplamı;
1 1 1 c
( sadece b işaret değiştirir. )   
x1 x 2 x 3 d

v. Köklerin kareleri toplamı;

Toplamları ve Çarpımları Verilen İki 2
Sayının İkinci Dereceden Denkleme 2 2 2 b  2ac
x1  x 2  x 3  2
Dönüştürülerek Bulunması a

İki sayı m ve n olmak üzere,

 x = 1 kök ise, a + b + c + d = 0

m+n=T
m . n = Ç olsun.  x = –1 kök ise, –a + b – c + d = 0 dır.

2
x – Tx + Ç = 0 denkleminin kökleri m ve n dir.

3
 İkinci Dereceden Denklemler

x1 , x2 , x3 kökleri
aritmetik dizinin ardışık üç terimi ise,
 b
x1 + x2 + x3 = 3x2 = 
a

x1 , x2 , x3 kökleri
geometrik dizinin ardışık üç terimi ise,
 d
x1 . x2 . x3 = (x2) = 
3
a

Kökleri x1 , x2 ve x3 olan üçüncü derece-

den denklem

T1 = x 1 + x 2 + x 3
T2 = x1x2 + x1x3 + x2 x3

Ç = x1x2x3 olsun.

3
x – T1x + T2x – Ç = 0

formülü ile oluşturulur.