SCIENCE

❖ Distance (d) – how far an object travels.

- Does not depend on direction.

❖ Displacement (△d) – difference between an object’s final position and its starting
position.
- Does depend on direction.

2D
❖ Describe motion of objects that do not travel along straight lines

❖ Scalar
- Has magnitude but no direction
- Magnitude with specific units Speed, volume, number of pages in a book

❖ Vector
- Physical quantity that has both direction and magnitude

❖ Resultant Answer
- found by adding two vectors together

Pythagorean Theorem
a² + b² = c² -> find square root

❖ Acceleration – change in velocity over time.

- a = ΔV/t = Final velocity – Initial Velocity
❖ Time Acceleration is a “rate”
❖ Units m/s2

Increasing in velocity = positive acceleration

Decreasing in velocity = negative acceleration
Constant velocity = zero acceleration

3 ways to accelerate
Speed Up, Slow down, Change direction

❖ Constant Acceleration = does not change over time

❖ Wave - a disturbance that carries energy from place to place.

❖ Electromagnetic waves = do not need medium (matter)to move
❖ Mechanical waves = need medium (matter) to move
 ❖ Types of waves
❖ Transverse waves = medium moves at right angles of the wave
- Parts of Transverse wave
- Crest - highest point
- Trough - lowest point

❖ Compressional/Longitudinal waves = medium moves back & forth

- Parts of Compressional/Longitudinal wave
- Compression - particles are close together
- Rarefaction - particles spread apart

❖ Wave Properties
- Wavelength (ʎ) - distance between one point on a wave and the exact same place on
the next wave.

- Frequency (f) - how many waves go past a point in one second. (unit: Hz / Hertz)
Note : Higher Frequency = more energy / Lower Frequency = less energy

- Amplitude (A) - how far the medium moves from rest position.

E = CA²
- Wave speed (v) - depends on the medium in which the wave is traveling.
Note: v = ʎ(f)

❖ D-T Graphs
- Show an object’s position as a function of time.
- x-axis: time // y-axis: distance
❖ Constant speed
- Straight segment
- / = constant positive || \ = constant negative || — = at rest
➢ Curved Segment - speed is changing
- = speeding up positive // ╮= speeding negative
- = slowing down positive // ╰ = slowing down negative
❖ Zero speed (at rest)
❖ Accelerating (speeding up)
❖ Decelerating (slowing down)

❖ Slope = objects velocity

 ❖ V-T graphs
- Shows an object’s velocity as a function of time.
❖ A horizontal (―) line = constant velocity.
❖ A straight sloped (/)(\) line = constant acceleration.
❖ Acceleration = change in velocity over time.
❖ Positive (/) slope = positive acceleration.
- If v is positive, the object is speeding up.
- If v is negative, the object is slowing down.
❖ Negative (\) slope = negative acceleration.
- If v is positive, the object is slowing down.
- If v is negative, the object is speeding up.

❖ Color = perceptual quality of light.

- Objects that are far away = lens are flexible
- Objects that we are focused on = lens are flatter
- Objects that we are focused on that are near = lens are curved

➢ Rod Cells = sensitive to dim light

➢ Cone cells = enables us to see colors

❖ Emission - object itself is a source of light.

❖ Scattering - reradiation of certain frequencies of light, striking small, suspended particles.
❖ Interference - Constructive & Destructive
❖ Dispersion - angular separation of a light wave during refraction.
❖ Reflection - Here, when light is reflected, it bounce back from a surface.
❖ Refraction - Here, when light passes from a material to another, it changes direction.
❖ Absorption - Here, when light is absorbed, it does not pass through or reflect from a
material.
❖ Transmission - certain frequencies are transmitted through the object, some are
absorbed.
➢ Transparent - lets all light through
➢ Translucent - lets some light through
➢ Opaque - lets no light through

❖ The further light moves away from its source, it loses energy.

➢ Primary colors of light

- Red, Blue,Green = combine to white
➢ Secondary colors of light
- Magenta, Cyan, Yellow = combine to white
➢ Primary colors of pigment
- Magenta, Cyan, Yellow = combine to black
Color of light = additive process
Pigment = subtractive process

❖ Sound waves
- Compressional waves
- Produced by vibration
- Only travels through matter

➢ Sound travels faster through solids, slower through gas

❖ 2 Properties that affect sound energy

➢ Pitch
- rate at which vibrations are produced // higher the frequency, higher the pitch
- the human perception of the frequency sound.
➢ Intensity
- Related to amplitude
- Greater amplitude = greater intensity

Loud sounds = greater energy

Soft sounds = weaker energy

❖ Decibel Scale
- Unit : dB
- Softest sound : 0 dB
- Painful sound : 120 dB
Echoes = sounds that reflect off surfaces
Repeated Echoes = Reverberation
Echolocation = process of locating things using sound
Light travels faster than sound

❖ Temperature - how hot/cold something is

❖ Kinetic Theory of Matter
- Solid= vibrating atoms
- Liquid= flowing atoms
- Gas= move freely
- Plasma= move incredibly fast and freely
➢ 3 common Temperature Scales
- Celsius
- Created by Anders Celsius
- Farenheit
- Created by Daniel Farenheit
- Kelvin
- Created by William Thomson “Lord Kelvin” Kelvin
Measuring Devices
❖ Liquid-in-Gas Thermometer
❖ Thermocouple
❖ Resistance/Digital Thermometer
❖ Thermostat/Bimetallic Strip
❖ Thermogram/Infrared Thermometer

➢ Thermal Expansion
- All matters expand when the temperature increases.
➢ Measuring Heat
- Units : calorie & joule
- The amount of energy needed to raise the temperature of 1 gram of water by 1°C
- 1C = 4.18 L
❖ Transfer of Energy as Heat
- Conduction
- moves energy from one object to another when touched physically
- Conductors : materials that transfer heat easily
- Insulators : materials that do not transfer heat easily
- Convection
- transfers heat by the movement of particles in the same direction
- Radiation
- transfers heat by the use of electromagnetic waves

FILIPINO

Kaalamang Bayan

❖ Tugmang de-Gulong
- Ito ay ang mga paalala o babala na kalimitang makikita sa mga pampublikong
mga sasakyan.
- binuo ni Dr. Paquito Badayos.
❖ Tulang / Awiting Panudyo
- Ito ay isang uri ng akdang patula na kadalasan ang layunin ay manlibak,
manukso o mang-uyam.
- Tinatawag ring “Pagbibirong Tula”
❖ Bugtong
- Ito ay isang pahulaan sa pamamagitan ng paglalarawan.
- Binibigkas ito ng patula at kalimitang maiksi lamang.
❖ Palaisipan
- Layunin nito ang pukawin at pasiglahin ang kaisipan ng mga taong
nagkakatipon-tipon sa isang lugar.
- Ito ay paboritong pampalipas oras ng ating mga ninuno.
 ❖ Ponemang Suprasegmental
- Makahulugang yunit ng tunog na karaniwang hindi tinutumbasan ng mga letra sa
pagsulat.

- Ponema- tumutukoy sa pinakamaliit na yunit ng tunog na may kabuluhan.

- Sinisimbolo ito ng mga titik natin sa ating alpabeto na mauuri sa dalawa,
ang patinig at katinig.

- Morpema- tumutukoy sa pinagsama-samang tunog upang makabuo ng

salita. Ito ang pinakamaliit na yunit ng salita.

- Pagpapantig - ay ang paghahati ng bigkas ng isang salita.

❖ URI
- Tono/Intonasyon - pagtaas at pagbaba ng tinig sa pagsasalita.
- Diin/Haba
Haba : haba ng bigkas na iniuukol ng nagsasalita sa patinig ng pantig ng salita.
Diin : tumutukoy sa lakas ng bigkas sa pantig ng salita.
- Antala - saglit na pagtigil sa pagsasalita upang higit na maging malinaw ang mensaheng
ipinahahayag.

❖ Denotasyon- Ito ang literal na pagpapakahulugan sa isang salita.

- Karaniwang makukuha ito sa diksiyonaryo.

❖ Konotasyon – Ito ang kahulugan ng salita o pahayag kapag ito ay hindi

tuwiran.
- Nagkakaroon ito ng iba pang kahulugan batay sa intensiyon/kagustuhan ng
isang taong gumagamit ng salita sa isang pangungusap.

Ang pagpapangkat ng mga salita ay pagsasama sama ng mga salitang pareho ang
kahulugan.

Kasingkahulugan = parehong kahulugan

Kasalungat = kabaligtaran na kahulugan

❖ Anaporik = sulyap na pabalik

- Reperensiya ay nasa unahan
❖ Kataporik = sulyap na pasulong
- Reperensiya ay nasa dulo

❖ Pagbubuod = pagkilala at paglalagom ng nilalamang diwa o kaisipan ng isang akda.

❖ Pangunahing Kaisipan - sentro ng pangunahing tema sa sanaysay
❖ Pantulong na Kaisipan - supporting details
 ❖ Paghihinuha ay pagbuo ng isang palagay o pahayag sa pamamgitan ng
pag-uugnay-ugnay ng mga pangyayari,impormasyon o pahiwatig mula sa isang
sitwasyon.

❖ Pahayag ng Pagsang-Ayon
❖ Pahayag ng Pagsalungat

❖ Tula - isang akdang pampanitikang naglalarawan ng buhay, hinago sa guniguni,

pinararating sa ating damdamin, at ipinahahayag sa pananalitang may angking aliw-iw.
Elemento ng Tula
❖ Sukat - Ito ay tumutukoy sa bilang ng pantig ng bawat taludtod na bumubuo sa isang
saknong
❖ Tugma - huling pantig ng huling salita ng bawat taludtod ay magkakasingtunog.
- Tugmang ganap / patinig - a,e,i,o,u
- Tugmang di ganap / katinig - 1- b, k, d, g, p, s, t // 2- l, m, n, ng, r, w, y
❖ Saknong - isang grupo sa loob ng isang tula na may dalawa o maraming linya
❖ Kariktan - maririkit na salita
❖ Talinghaga - di tiyakang tumutukoy sa bagay na binabanggit

❖ Anyo ng Tula

❖ 1. Malayang Taludturan – isang tula na isinulat nang walang sinusunod na patakaran

kung hindi ang anumang naisin ng sumusulat. (Abadilla)

❖ 2. Tradisyonal na Tula – Ito ay isang anyo ng tula na may sukat, tugma at mga
salitang may malalim na kahulugan.

❖ 3. May sukat na walang tugma

❖ 4. Walang sukat na may tugma

❖ Sanaysay - isang uri ng panitikang nasusulat sa anyong tuluyan na karaniwang

pumapaksa sa mga kaisipan at bagay-bagay na sadyang kapupulutan ng aral at aliw ng
mga mambabasa.
2 URI
- Pormal / Maanyong Sanaysay - makatotohanang impormasyon, piling mga salita,
at pahayag na maingat na tinatalakay kaya’t masasabing mabisa.
- Pamilyar/Di-pormal/Palagayang Sanaysay - mapang-aliw, mapagbiro, at
nagbibigay-lugod sa pamamagitan ng pagtalakay sa mga karaniwan,
pang-araw-araw, at personal na paksa.
❖ Sosyo-historikal - Naglalayon itong ilarawan ang naging kasaysayan ng lahing Pilipino
sa kamay ng mga mananakop na Espanyol.
 ❖ Tema – isang akda tungkol sa isang paksa.

❖ Anyo at Istruktura – Ang maayos na pagkakasunod-sunod ng ideya o pangyayari ay

makatutulong sa mambabasa sa pag-unawa ng isang sanaysay.

❖ Kaisipan – ito ang mga ideyang nababanggit na may kaugnayan o nagpapalinaw sa

Tema.

❖ Wika at Estilo – ang uri at antas ng wika maging estilo ng pagkakagamit ay

nakaaapekto rin sa pag-unawa ng mambabasa, higit na mabuting gumamit ng
simple, natural, at matapat na mga pahayag.

❖ Larawan ng Buhay – nailalarawan ang buhay sa isang makatotohanang salaysay,

masining na paglalahad na gumagamit ng sariling himig ang may-akda.

❖ Damdamin – naipapahayag ng isang magaling na may-akda ang kanyang damdamin

nang may kaangkupan at kawastuhan sa paraang may kalawakan at kaganapan.

❖ Himig - nagpapahiwatig ng kulay o kalikasan ng damdamin. Maaaring masaya,

malungkot, mapanudyo at iba pa.

❖ Panimula – sa pagsulat ng bahaging ito, kinakailangang nakatatawag ng

❖ pansin o nakapupukaw ng damdamin ng mambabasa.

❖ Katawan – ang pagkanilalaman ng akda na kinakailangang maging mayaman sa

kaisipan at marapat na nagtataglay ng kaisahan sa detalye nito.

❖ Wakas – buod o kongklusiyon ng sumulat.

Ningning at Liwanag - Emilio Jacinto, Sosyo-Historikal

Pandiskurso o discourse markers = panandang nagbibigay linaw sa mga pagkakasunod-sunod

ng mga pangyayari.

Simula- noong araw, noong unang panahon, sa simula, sa una

Gitna- makalipas ang ilang araw, isang araw, pagkatapos, pagdaan ng ilang araw
Wakas- at mula noon, simula noon, kaya mula noon, noon nagsimula ang, at dito nagtatapos
ang..