Chương II:

TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ DÂN TỘC VÀ

CÁCH MẠNG GIẢI PHÓNG DÂNTỘC
Giảng viên: LÊ THỊ NGỌC HOA
 KẾT CẤU BÀI GIẢNG

I TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ

VẤN ĐỀ DÂN TỘC

TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ

II
CÁCH MẠNG GIẢI PHÓNG DÂN TỘC
I.Tư tưởng Hồ Chí Minh về vấn đề dân tộc
* Quan điểm của chủ nghĩa Mác – Lênin về vấn đề dân tộc
 .Lênin nêu hai xu hướng phát triển của vấn
đề dân tộc trong điều kiện của CNTB:

Xu hướng phân lập Xu hướng liên hiệp là việc

là sự thức tỉnh của tăng cường, phát triển mối
ý thức dân tộc, của quan hệ giữa các dân tộc
phong trào đấu sẽ dẫn tới vịêc phá huỷ
tranh chống áp bức hàng rào ngăn cách dân
dân tộc sẽ dẫn tới tộc, thiết lập sự thống nhất
việc thành lập các quốc tế của CNTB, của
quốc gia dân tộc đời sống kinh tế, chính trị,
khoa học … nói chung
 Cương lĩnh dân tộc của Đảng cộng sản:

Các dân Các dân tộc Liên hiệp

tộc hoàn có quyền tự côngnhân
toàn bình quyết các dân
đẳng
tộc
 Nội dung Luận cương của Lênin:

Thứ nhất, con đường cách mạng vô sản là con đường duy nhất
giải phóng các dân tộc thuộc địa.

Thứ 2, chủ trương giải phóng toàn thể các dân tộc thuộc địa thoát khỏi
ách áp bức của CNĐQ và địa chủ phong kiến thực hiện quyền bình đẳng
thực sự giũa các dân tộc.

Thứ 3, trách nhiệm của các đảng cộng sản ở các nước chính quốc là
phải giúp đỡ phong trào giải phóng dân tộc và làm cho các phong trào
này phát triển theo con đường cách mạng vô sản.

Thứ 4, Lênin cũng chỉ ra bộ mặt giả dối của chế độ dân chủ tư sản
về quyền bình đẳng
1. Vấn đề dân tộc thuộc địa
a. Thực chất của vấn đề dân tộc thuộc địa
Vấn đề dân tộc trong tư tưởng Hồ Chí Minh
không phải là vấn đề dân tộc nói chung

Mà là vấn đề dân tộc thuộc địa

- Thực chất của vấn đề dân tộc thuộc địa:

+ Đấu tranh chống chủ nghĩa thực dân,
giải phóng dân tộc, thành lập quốc gia
dân tộc độc lập.
+ Lựa chọn con đường phát triển của
dân tộc mình.
b. Độc lập dân tộc – nội dung cốt lõi của vấn đề dân
tộc thuộc địa
- Cách tiếp cận của Hồ Chí Minh

Tuyên ngôn độc lập của Mỹ 1776

Tuyên ngôn Nhân quyền và

dân quyền của Pháp 1791
- Tuyên ngôn độc lập,
Hồ Chí Minh toàn
tập, tập 3, tr.555 -
 Độc lập, tự do là quyền thiêng
liêng, bất khả xâm phạm của tất cả
các dân tộc, song độc lập phải là
Nội độc lập thực sự, độc lập hoàn toàn
dung
của Độc lập dân tộc gắn liền với
độc ấm no, tự do, hạnh phúc của
lập nhân dân
dân
tộc Độc lập trong hòa bình chân
chính
 Không có gì quý hơn độc lập, tự do
Tóm
Lại
Là tư Đó là lý do chiến
tưởng, đấu, là nguồn sức
là lẽ mạnh làm nên chiến
sống, thắng của nhân dân
là học Việt Nam, đồng thời
thuyết cũng là nguồn động
của Hồ viên đối với các dân
Chí tộc bị áp bức trên
Minh thế giới
2. Mối QH giữa vấn đề DT và vấn đề GC

Chánh cương văn tắt

….chủ trương làm TS

Dân quyền CM và thổ địa
CM để đi tới XHCS…
- Văn kiện Đảng toàn tập, NXB
CTQG, HN, 1998, T.2 -
1930, tr.2 -
a.Vấn đề dân tộc và vấn đề giai cấp
có mối quan hệ chặt chẽ với nhau
- Vấn đề dân tộc và vấn đề giai cấp có quan
hệ chặt chẽ với nhau

- Phải đặt lợi ích dân tộc lên trên hết và

trước hết.

- Giải phóng dân tộc tạo tiền đề giải phóng

giai cấp
 Bác so sánh lợi ích giai cấp
ở phương Đông và phương
Tây

Đại Chỉ Nông Thợ

địa chủ, là những dân gần thuyền
địa chủ tên lùn tịt như chẳng không có
hạng trung bên cạnh có gì, công đoàn
và hạng người cùng địa chủ Chủ
nhỏ ở tên ở không có không có
nước ta Âu – Mỹ vốn lớn tơrớt
Giải phóng dân tộc tạo tiền đề cho giải phóng giai cấp

“Trong lúc này quyền lợi của bộ phận,

của giai cấp phải đặt dưới sự sinh tử, tồn vong của
quốc gia dân tộc. Trong lúc này nếu không
giải quyết được vấn đề dân tộc giải phóng không đòi
được độc lập, tự do cho toàn thể dân tộc thì chẳng những
toàn thể quốc gia dân tộc còn chịu mãi kiếp ngựa
trâu, mà quyền lợi của bộ phận, của giai cấp đến vạn năm
cũng không đòi lại được”
b. Giải phóng dân tộc là vấn đề trên hết, trước
hết, độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội

- Độc lập dân tộc là mục tiêu trước mắt, là

tiền đề để tiến lên thực hiện mục tiêu xã
hội chủ nghĩa.

- Xây dựng chủ nghĩa xã hội là bước phát

triển tất yếu, là điều kiện vững chắc để
bảo về và củng cố nền độc lập dân tộc.
 Bác khẳng định rõ hơn:

Chỉ có CNXH, CNCS mới giải phóng

được các dân tộc bị áp bức và
những người lao động trên thế giới
khỏi ách nô lệ

Nếu nước độc lập mà dân không được

hưởng hạnh phúc, tự do, thì độc lập
cũng chẳng có ý nghĩa gì
c. Giữ vững Bác đã khẳng định:
độc lập của
dân tộc mình
đồng thời Quyền tự do, độc lập là
tôn trọng quyền bất khả xâm phạm
độc lập của các dân tộc, "dân tộc
của các nào cũng có quyền sống,
dân tộc khác
quyền sung sướng và
quyền tự do”

Là một chiến sĩ quốc tế chân chính,

Người còn đấu tranh cho độc lập của tất
cả các dân tộc bị áp bức
 II. Tư tưởng Hồ Chí Minh về
cách mạng giải phóng dân tộc

Bao gồm một hệ thống gồm 6 luận điểm

được thể hiện trong các văn kiện:

Bản án chế độ thực dân Pháp

Đường cách mệnh
Cương lĩnh chính trị
1. Mục tiêu của cách mạng giải phóng dân tộc
a) Tính chất và nhiệm vụ của CM ở thuộc địa
- Hồ Chí Minh chỉ ra mâu thuẫn chủ yếu xã hội
phương Tây khác phương Đông:
+ P.Tây: GCVS >< GCTS
+ P.Đông: DT >< CNTD
=>Đối tượng của cách mạng ở thuộc địa là chủ nghĩa
thực dân và tay sai phản động
=>Yêu cầu bức thiết của nhân dân các nước thuộc địa
là độc lập dân tộc
- Tính chất và nhiệm vụ hàng đầu của cách mạng
thuộc địa là giải phóng dân tộc
b. Mục tiêu của cách mạng giải phóng
dân tộc

Mục tiêu cấp thiết của cách mạng ở các nước thuộc địa chưa
phải là giành quyền
lợi riêng biệt cho mỗi giai cấp,
mà là quyền lợi chung của toàn dân tộc.
Tức là: Mục tiêu là GPDT khỏi ách áp bức,
bóc lột của CNĐQTD giành ĐLDT và thiết lập
chính quyền CM của ND
Những nội dung tư tưởng Hồ
Chí Minh về cách mạng giải
phóng dân tộc
1. Cách mạng giải phóng dân tộc muốn thắng lợi
phải đi theo con đường cách mạng vô sản
a. Rút bài học từ sự thất bại của các con đường cứu
nước trước đó

Vua Hàm Nghi

Tôn Thất Thuyết

Chiếu Cần Vương

Hoàng Hoa Thám
 Khuynh hướng cứu nước theo hệ tư tưởng tư sản

Phan Bội Châu Phan Chu Trinh Nguyễn Thái Học

Hồ Chí Minh đánh giá về con đường cứu nước của:

+Phan Bội Châu: “Đưa hổ cửa trước, rước beo cửa sau”.
+Phan Chu Trinh: “Chẳng khác gì xin giặc rủ lòng thương”
+Hoàng Hoa Thám: “ Vẫn nặng về cốt cách phong kiến”
b. Đánh giá về cách mạng tư sản

“Cách mệnh thành công đã hơn 150 năm

nay, nhưng công nông vẫn cứ cực khổ, vẫn
cứ lo tính làm cách mệnh lần thứ hai”
“Ấy là vì cách mệnh Mỹ là cách mệnh tư
bản, mà cách mệnh tư bản là chưa phải
cách mệnh đến nơi”

Bìa bản Tuyên ngôn độc lập Hoa Kỳ

Cuộc tấn công phá ngục Baxti
 Tháng 7/1920, HCM đọc Luận cương của Lênin về vấn đề dân tộc và
thuộc địa, qua đó khẳng định: “Muốn cứu nước và giải phóng dân tộc, không có
con đường nào khác con đường cách mạng vô sản”

“Luận cương của Lênin làm

cho tôi rất cảm động, sáng
“Con đường dẫn tôi đến chủ nghĩa Lênin” tỏ và tin tưởng biết bao”
HCM toàn tập, T10 (Hồ Chí Minh)
“ Chỉ có chủ nghĩa xã hội, chủ nghĩa
cộng sản mới giải phóng được các
dân tộc bị áp bức và những người lao
động trên thế giới khỏi ách nô lệ”
( Hồ Chí Minh toàn tập, t 10, tr 128)
2. Cách mạng giải phóng dân tộc trong thời đại
mới phải do Đảng Cộng sản lãnh đạo
a. Cách mạng trước hết phải có Đảng
b. Đảng Cộng sản Việt Nam là người lãnh đạo duy nhất đưa
cách mạng nước ta đến thắng lợi

Toàn cảnh Hội Nghị thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam (2/1930)
3. Lực lượng của cách mạng giải phóng dân tộc
bao gồm toàn dân tộc
4. Cách mạng giải phóng dân tộc cần được tiến hành chủ
động, sáng tạo và có khả năng giành thắng lợi trước cách
mạng vô sản ở chính quốc

a.Cách mạng giải phóng dân tộc cần được tiến hành chủ động, sáng tạo
Quan điểm của QTCS

Một số thành viên của

Giáo trình tư tưởng Hồ Chí Minh, 2006. Quốc tế cộng sản
Theo Hồ Chí Minh:

-GIỮA
- SỰ CÁCH
NGHIỆP GIẢIMẠNG
PHÓNGGiẢI PHÓNG
DÂN TỘC DÂN ĐỊA
Ở THUỘC TỘC LÀ
Ở THUỘC
SỰ ĐỊA CHÍNH
NGHIỆP CỦA VÀ CÁCHNHÂNMẠNG VÔ SẢN
DÂN THUỘC Ở
ĐỊA,
ĐÓCHÍNH
- CÁCH LÀ YẾUGIẢI
MẠNG TỐ PHÓNG
QUỐCQUYẾT
CÓ ĐỊNH
DÂN TỘCTHẮNG
MỐI Ở THUỘC
QUAN LỢI CÁCH
ĐỊAGẮN
HỆ KHÔNGMẠNG
BÓ NHỮNG
KHÔNG PHỤ THUỘC
GIẢI CÁCHDÂN
PHÓNG MẠNG VÔ SẢN
TỘC Ở Ở CHÍNH
THUỘC QUỐC, MÀ NÓ
ĐỊA.
HỮU CƠ, BÌNH ĐẲNG VỚI NHAU.
CÓ THỂ GIÀNH THẮNG LỢI TRƯỚC VÀ CÓ THỂ GIÚP ĐỠ
CÁCH MẠNG VÔ SẢN Ở CHÍNH QUỐC.
b.Quan hệ giữa cách mạng thuộc địa với cách mạng vô sản ở chính quốc

Bìa cuốn sách Bản án chế độ

thực dân Pháp

- Hồ Chí Minh toàn tập, NXB CTQG, hà Nội,

2000, t.1, tr.298 -
Hình ảnh con đỉa hai vòi được Nguyễn Ái Quốc sử dụng ví
như mối quan hệ giữa CMGPDT ở thuộc địa với CMVS ở
chính quốc
5. Cách mạng giải phóng dân tộc phải được tiến
hành bằng con đường cách mạng bạo lực
a. Tính tất yếu của cách mạng bạo lực

“Trong cuộc đấu tranh

gian khổ chông kẻ thù
của giai cấp và của dân
tộc, cần dùng bạo lực
cách mạng chống lại
bạo lực phản cách
mạng, giành lấy chính
quyền và bảo vệ chính
quyền”
b. Tư tưởng bạo lực cách mạng gắn bó hữu cơ
với tư tưởng nhân đạo và hoà bình

Yêu thương con người, yêu chuộng

hoà bình, tự do, công lý, tranh thủ
mọi khả năng hoà bình để giải quyết
xung đột, nhưng một khi không thể
tránh khỏi chiến tranh, kiên quyết
dùng bạo lực cách mạng, dùng khởi
nghĩa và chiến tranh cách mạng để
giành, giữ và bảo vệ hoà bình, vì độc
lập tự do
c. Hình thái bạo lực cách mạng
Toàn dân kháng chiến, toàn diện kháng chiến là nét đặc sắc,
là tư tưởng xuyên suốt và nhất quán của chủ tịch HCM về chiến tranh cách mạng
- Hồ Chí Minh toàn tập, Nxb Chính trị quốc gia, Hà
Nội, 2000, t.4, tr. 480 -
1 2 3 4 5
 Kết luận: Thắng lợi của CM
Tháng 8 và hai
cuộc kháng chiến
Bác đã vận dụng sáng tạo chống Pháp, Mỹ
và phát triển học thuyết đã chứng minh
của Lênin về CM thuộc địa tính khoa học,
thành hệ thống luận điểm sáng tạo của tư
mới mẻ, sáng tạo, bao tưởng Hồ Chí
gồm cả đường lối chiến Minh về CM giải
lược, sách lược và phương phóng dân tộc ở
pháp cách mạng Việt Nam
 KẾT LUẬN

Làm phong phú học thuyết Mác – Lênin về cách mạng thuộc địa

Làm chuyển hóa phong

Về lýtrào yêu
luận nước,
cách tạogiải
mạng điều kiện cho
phóng dân sự
tộcra đời của
Đảng Cộng sản Việt Nam

Về phương pháp tiến hành cách mạng giải phóng dân tộc
Đặt cơ sở để xây dựng nên đường lối cách mạng giải phóng dân tộc của
Đảng Cộng sản Việt Nam

Soi đường thắng lợi cho cách mạng giải phóng dân tộc ở Việt Nam