You are on page 1of 8

Translated from French to Turkish - www.onlinedoctranslator.

com

Bilgi Kuryesi–N°16, Kasım 2013, s.65-72

MİMARLIKTA KAVRAMLAR

A.KORICHI, S.KRADA
Mimarlık ve Şehir Planlama Fakültesi Üniversitesi 03 Konstantin

ÖZET
Kavramlar, bir mimari projenin hedeflerine ulaşmak için kullanılan veya istenen çözümler tasarımın içinde
önemli bir araçtır.
Mimari tasarım sürecine ilişkin bazı konuşma ve yazılarda kavramların kullanımında yanlış anlamalar ve A
kavramların fikir ve kavramlarla ilişkilendirilerek yorumlanmasında karışıklıklar olduğu dile getirilmiştir.

Açıkçası, bu üç değişkene hakim olmama veya yanlış anlama, kesin çözümlere ulaşmak için bilimsel bir süreç veya
yaklaşımdaki mantıksal sırayı bozabilecek düşünmede tutarsızlığa yol açabilir.

Bu nedenle, mevcut çalışma, mimari tasarım sürecine ilişkin düşüncenin devamının bir parçasıdır ve temel amacı,
mimarideki kavramı açık bir şekilde araştırmak ve araştırmak ve bir mimari projenin tasarımında en çok dikkate
alınan beş kavramı vurgulamaktır. Analoji Kavramı, Metafor Kavramı, Öz Kavramı, Programlama Kavramı (problem
– çözüm) ve İdeal Kavramı ile gösterilmektedir.

ANAHTAR KELİMELER:Mimari tasarım süreci, fikir, kavram, kavram, benzetme, metafor.

SOYUT
Bir mimari projenin tasarımında istenilen hedeflere veya çözümlere ulaşmak için kullanılan temel argümanı kavramlar oluşturur.

Tasarımın mimari sürecine ilişkin bazı düşüncelerde ve bazı yazılı konuşmalarda kavramların kullanımında
anlaşılmazlık, fikir ve kavramlara göre kavramın yorumlanmasında bir karışıklık olduğuna dikkat çekilmiştir.
Açıkçası, bu üç değişkenin hiçbir kontrolü veya karıştırılması, kesin çözümlere ulaşmak için bilimsel düzen
yaklaşımındaki mantığın sırasını bozabilecek bir argümanda tutarsızlığa neden olamaz.
Dolayısıyla bu çalışma, temel amacı mimarideki kavramı açık bir şekilde araştırmak ve bir mimari projenin
tasarımında en çok dikkate alınan beş kavramı vurgulamak olan mimari tasarım sürecine ilişkin çalışmaların
devamı niteliğindedir.

1 GİRİİŞ Mimari, özellikle mevcut bağlamda, mimari ve


çevresel performansla bağlantılı yeni parametrelerin
“Hepimiz belirli bir kültürel eğitim olmadan, özel bir
ortaya çıkmasının yanı sıra binadaki olağanüstü
eğitim olmadan “benzerlerini görmek” için bilişsel
teknolojik ilerlemelerle de öne çıkıyor.
olarak “donanımlıyız”. Bu anlamda, eğer Aristoteles'e
inanırsak, hepimiz aslında şairiz: “Metaforları iyi
yapmak, benzerlerini görmektir”[1]. Mimarlık ve tasarım alanında, bir çözümün uygunluğu
büyük ölçüde yazarının onu savunabilme ve farklı
ÇalışmasıGeorgeLakoff ve Mark Johnson [2], analojik
üyelerin bakış açılarını bir araya getirerek onu kabul
düşünmenin hiçbir şekilde günlük düşünme
etme ve savunma (ortak bir görüşe sahip olma)
tarzlarımızda bir istisna veya sapma olmadığını
yeteneğine bağlıdır. argümanın anlaşılması
vurgulamaya yardımcı oldu. Laurent Jenny şunu
konusunda anlaşma: öznelerarasılık) [3].
savundu: "Metaforlarla düşünüyoruz çünkü temsil
edilemeyen soyut varlıkları kolayca ve somut bir Aslına bakılırsa, bu argüman son derece anlamlı bir yansıma
şekilde temsil etmelerine ihtiyacımız var. » oluşturmaktadır çünkü muhtemelen belirli bir mimari
problemde elde edilecek arzu edilen çözüme yol açacaktır.
Hiç kimse bir proje tasarlamanın karmaşıklığından şüphe duymuyor

Mohamed Khider Üniversitesi – Biskra, Cezayir, 2013


A.KORICHI ve diğerleri

Mimari tasarıma sistematik yaklaşımda bu diğer taraftan kavramın anlaşılmasının anlamı (anlaşma
yansımalara kavram adı verilmektedir. derecesi) etrafında anlaşmaya varma kapasitesini
geliştirmek.
Jean Nouvel'deki imge çoğu zaman konsept de diyebileceğimiz
projenin “fikri”ne gönderme yapıyor. Mimar, tüm projelerini
başlangıçtan itibaren seçtiği güçlü ve basit bir fikre dayandırır ve 2.1 Kavramlar
onu bir görüntüye yoğunlaştırıncaya kadar daha da iyi bir
Bu nedenle kavram, tutarlı bir bütün veya bütün
şekilde basitleştirmeye devam edecektir.
oluşturmak için çeşitli öğeleri (bu öğeler fikirler,
Örnek olarak Arap Dünyası Enstitüsü'nün mekanik kavramlar, düşünceler, gözlemler olabilir) bir araya
maşhrabiya duvarı, La Coruña limanının binaları getiren, birleştiren veya bütünleştiren bir yansıma
(konteynerlere benzeyen), Tokyo'daki Guggenheim olarak tanımlanır.[6]( Snyder ve Catanese, 1979) .
Müzesi (kütlesi çiçek açan ve duruma göre değişen
Kavramlar, çeşitli unsurların tutarlı bir bütün
kiraz ağaçlarıyla kaplıdır) verilebilir. Japonya'nın doğa
oluşturacak şekilde bir araya getirildiği açıklık
zevkini övmek isteyen), Ferrari'ye tedarik sağlayan bir
derecelerine (Açıklık) ve kavramın anlamının, onu
fren üreticisinin fabrikası (Ferrari kırmızısı lake
paylaşan izleyiciler arasındaki anlaşma derecesine
metalden bir duvar, otoyol boyunca bir kilometre
veya kapasitesine göre değerlendirilir.
boyunca uzanan devasa bir reklam panosu) [4].
Kavramlar, açık olmaları ve anlamlarına ilişkin
Kavramlar, bir mimari projenin tasarımında hedeflere
anlayışın iyi bir şekilde paylaşılması dışında fikirlere
veya istenilen çözümlere ulaşmak için kullanılan
benzer.
önemli bir araçtır.
Mimari tasarım sürecine ilişkin bazı konuşma ve
yazılarda kavramların kullanımında yanlış anlamalar
ve kavramların fikir ve kavramlarla ilişkilendirilerek 2.2 Fikirler
yorumlanmasında karışıklıklar olduğu dile getirilmiştir. Fikirler ister soyut ister somut olsun belirli
yansımalardır ve aynı zamanda belirli bir olgunun
Açıkçası, bu üç değişkene hakim olmama veya yanlış anlaşılması veya gözlemlenmesinin sonucu olan
anlama, kesin çözümlere ulaşmak için bilimsel bir bireysel yanıtlardır.
süreç veya yaklaşımdaki mantıksal sırayı bozabilecek
düşünmede tutarsızlığa yol açabilir.
2.3 Kavramlar
Bu nedenle mevcut çalışma, mimari tasarım sürecine Kavramlar kavramlara benzer, çeşitli yansımaları
ilişkin yansımaların devamının bir parçasıdır. birleştirirler, ancak anlama anlamlarında yeterince
açık değildirler (belirsizlik veya sıradanlık çağrışımı) ve
Asıl amacı mimarlıktaki kavramı açık bir şekilde genellikle genel anlamlarında bir anlaşma kapasitesini
araştırmak ve araştırmak ve bir mimari projenin belirlemezler.
tasarımında en çok dikkate alınan beş kavramı Kavramların formüle edilmesinde bir ön adım olarak
vurgulamaktır; bunlar aşağıdakilerle örneklendirilmiştir: fikir ve kavramların geliştirilmesi gereklidir.
- Analoji kavramı. Fikir, kavram ve kavram arasındaki hiyerarşik ilişkinin
- Metafor kavramı. anlaşılması çok önemlidir, uygun kavramların
- Benzin konsepti. üretilmesini mümkün kılan sürecin temel çerçevesini
- Programlama kavramı (problem – çözüm), oluşturur.
Doğrudan yanıt ve problem çözme.
Sözde rasyonel bir düzenin yapısının şu şekilde
- İdeal konsept. kurulduğu ileri sürülmektedir: Kavram, İdea, Kavram.

2 TANIM
3 TİPOLOJİ İLE İLGİLİ KAVRAMLAR İÇİNDE
Bilimsel bilginin amaçlarının, bir sınıflandırma veya
MİMARİ
kategorizasyon, açıklama, tahmin ve anlama
duygusuna dayanan bir argüman temeli oluşturmak
3.1 Soyut ve somut kavramlar.
veya vurgulamak olduğu varsayılmaktadır [5].
Soyut veya teorik kavramlar; mekan, zaman ve
mekandan tamamen bağımsız kavramlardır.
Bu bilimsel bilgiyi oluşturan argümanlar, bir yandan
amacı argümanın anlaşılmasının anlamının açıklığını Bir kavram belirli bir zamana veya belirli bir yere (yer
(Açıklık) ifade etmek olan kavramların taşıdığı veya mekana) özgü ise somut bir kavram olarak kabul
yansımaları içerir veya bütünleştirir. edilir.

66
Mimarlıkta kavramlar

Eski Bu zorluklarla baş edebilmek için bir kez daha öğrencilerin


öncelikle fikir, kavram ve kavramlar arasındaki ilişkiyi
Sıcaklık Oda sıcaklığı 20 derece,
anlamaları gerekmektedir.
Boyut Oda boyutu
Kavram, fikir ve kavram arasındaki hiyerarşik ilişkiyi ayırt
etmek, uygun kavramların doğru şekilde formüle
edilmesinin temel temeli haline gelir.
3.2 Evrensel ve özel kavramlar
Ayrıca bir mimari projenin tasarlanması bağlamında,
Kavramlar, günlük yaşamda her gün kullandığımız analiz aşamasında geliştirilen teorik kavramlar veya
evrensel kavramlar ile mimarlık alanı gibi belirli bir programlama kavramları olan soyut kavramlar ile
kitleye sahip olan farklı sektör, alan, dal veya uzmanlık tasarımın kavramları olan somut kavramlar arasındaki
alanlarına ilişkin kavramlar söz konusu olduğunda çok farkı ayırt etmek gerekir.
geniş bir anlaşma kapasitesine sahip olabilir. ve
inşaat, tıp, mühendislik, ekonomi vb.

KAVRAMLARIN 5 ÖZELLİKLERİ
Bu derste birçok mimarın mimari referans formları
MİMARLIKTA 4 KAVRAM
arayışında kullandığı tüm süreçleri ve diğer ustalıkları
Mimarlıkta konsept, bir araya getirme veya birleştirme kapsamlı bir şekilde tanımlayamayız. Çoğu zaman
yöntemimizdir: mimarlar akıllarında olana benzer ve bir deniz
kabuğunu, bir kayayı veya daha önceki bir mimari
- proje programlama ihtiyaçları referansı hatırlatabilecek şekiller ararlar.
- projenin fiziksel, sosyal, ekonomik ve politik
bağlamı.
- mimarın istekleri ve yaratıcılığı Le Corbusier'nin Ronchamp'taki yengeç kabuğunun
çatısı bu kategoriye uyuyor gibi görünüyor.
Proje olan tutarlı bir bütün oluşturmak için [7]. Mimar Analojilerin kullanımı esas olarak onları kullanmak amacıyla
kavramları icat etmez, onları projesinin tasarımında referansları belirlemeye yönelik sistematik bir istek
kullanabilmek için formüle eder veya geliştirir. Ortaya tarafından yönlendirilmektedir. Gero ve Maher, yenilikçi
çıkan çeşitli sorunlara en uygun çözüm olmaları çözümler sağlamak için analoji yoluyla akıl yürütmenin
gerekiyor. kullanılmasını önerdi.[9]
Konsept oluşturma, bir mimari projenin tasarımında Genel olarak, bir mimari projenin tasarım süreciyle
yer alan herkesin alışık olmadığı bir aktivitedir ve sıklıkla bağlantılı olan beş kavram türü vardır [10].
özellikle mimarlık öğrencileri, projelerinin tasarımı
sırasında bu sürece hakim olmakta büyük zorluk
çekmektedir.
5.1 Analoji
Genellikle iki problemin uygun kavramları formüle
etme yeteneklerini bozduğu varsayılmaktadır [8]. Encyclopedia Universalis'e göre [11]. Pisagor
matematiğindeki ilk kullanımı herhangi bir değişimin
habercisi değildi: Oran özdeşliğine (a/b = c/d) kıyasla
eşit olmayan terimleri orantısal olarak getiren
formüldü.
4.1 İletişim sorunu Bununla birlikte, yalıtılmış unsurları mantıksal
İlk etapta ortaya çıkan iletişim sorunu fikir sürekliliğe dahil ederek çoğulluk yoluyla birlik üretme
karmaşasıdır. Öğrenci bu fikirleri başkalarına yeteneği, bunun diğer bilgi alanlarına ve deneysel
anlatmak için kendine bile açıklayamaz. bilimlere yayılmasını açıklamaktadır.
Ayrıca benzetme kavramına net bir tanım vermek
gerekirse, başka bir nesneye (projeye) göre gözlem
yapmak ve karşılaştırmaktır.
4.2 Önceliklerin oluşturulması sorunu Analoji kavramları muhtemelen mimarlıktaki
Bu, fikirlerde çok kesin bir sıfata ulaşmayı sağlayacak kavramların formüle edilmesinde en sık kullanılan
bir öncelik ve sıra belirleme sorunudur. Çoğu zaman kavramlardır. Pek çok kişi, analojilerin çoğunlukla bir
ulaşılacak hedef belirsiz veya kafa karıştırıcıdır ve bu anlaşmanın koşullarını oluşturduğunu ve çıkarımları
da öğrencinin benimsenecek en uygun veya uygun ve diğer bağlantıları tetiklediğini kabul eder.
kavramı formüle etme yeteneğini zorlaştırır. Analojiler, farklı nesneler (projeler) arasındaki gerçek
(doğrudan) ilişkinin olasılığını tanımlar.

67
A.KORICHI ve diğerleri

Bir nesnenin veya projenin istenilen tüm özelliklere sahip Bu tanımlama teknik, tarihi, sosyal vb. unsurlara
olduğu belirlenir ve dolayısıyla bu nesne veya proje dayandırılabilir.
mevcut proje için bir model haline gelir.
Örnekler, Paris'teki Arap Dünyası Enstitüsü, binanın
Modern Hareket'in ortaya çıkışına kadar proje cephelerindeki meşrabiya desenlerinin yorumlanması.
yöneticileri her zaman tüm önemli modellerin
üretildiğini varsayıyordu.
Ayrıca sömürge döneminde Cezayir'in büyük
postanesi ve Konstantin medresesi Arap Moresk
Yani mimarın görevi referans olarak hizmet üslubuyla yorumlandı.
edebilecek eski bir binayı aramaktı.

5.4 Programlama Konsepti


Örnekler
Halihazırda belirlenmiş proje verilerini ve ihtiyaçlarını gözlemleyin ve
Gotik:gerçekleştirilmesi ve katedraller,
tasarım ve
bunlarla karşılaştırın.
kolejler, üniversiteler için uygun model.
Sorunlar genellikle programlama aşamasında, proje
Yunan Dor:Bankalar için uygun model.
konularının tanımlanmasını ve ardından proje
Mağribi veya İslami tarz:Camiler için örnek. düzeyinde test için uygun kavramların formüle
edilmesini içeren programatik yaklaşım kullanılarak
tanımlanır.
Aziz Petrus Bazilikası:Başkentler, idari merkezler ve
bakanlıklar için uygun model.
Aynı zamanda, modern mimaride de bir binanın başka
5.5 İdeal
bir proje için uygun bir imaj olabileceği benzetmesi
kullanılmıştır; özellikle Amerika Birleşik Devletleri ve Evrensel değerlerle karşılaştırın.
Batı Avrupa'daki gökdelenler çağında.
Bu konsept, mimarın görevinin projeye ideal ve
Ayrıca, mevcut çağdaş eğilim, temel olarak, doğrudan çözümü formüle etmek olduğu, iyi
tamamlanmış binaların görüntülerinin yeni binaların tanımlanmış bir soruna doğrudan yaklaşmayı içerir. İdeal
tasarımı ve inşası için bir model olarak tahsis edilmesi kavramı genellikle sembolik bir boyutla ilişkilendirilir.
yoluyla doğrudan analojiye dayanmaktadır.

6 ÇÖZÜM
5.2 Metafor Sonuç olarak, bu makaledeki görüşlerin tasarım
sürecinde bir araç olarak KAVRAMIN önceliğini
Belirli bir nesne veya olguyu soyutlama yoluyla
incelediği belirtilmelidir. Analoji kavramının
gözlemleyin ve karşılaştırın. Metafor, bir nesne ya da
incelenmesinin önemi açıktır çünkü özellikle yenilikçi
olgu arasındaki ilişkiyi tanımlayan doğrudan
olduklarında önemli bir kaynaktırlar. Karşılaştırmalar
benzetme gibidir ancak bu ilişki soyuttur. Metafor, bir
yoluyla dikkatimizi olayların beklenmedik yönlerine
nesnenin veya olgunun özel anlamını başka bir
çekerek dünyanın yeniden tanımlanmasına hizmet
anlama veya ima edilen bir karşılaştırmaya taşıdığımız
ederler. Ve bizi, bağlantıları akıl yürütmenin ve
bir süreçtir.
gerekçelendirmenin başlangıç noktası olarak
görmeye zorluyorlar.

5.3 Benzin
Bir nesne olgusunun veya belirli bir olgunun kökenine
7 ÖRNEKLER İLE İLGİLİ PROJELER BAĞLANTILAR İLE
veya doğasına göre karşılaştırmaktır. MİMARLIKTA KAVRAMLAR

Öz kavramı, bir projenin köklerinin, kökeninin veya


doğasının tanımlanmasının sonucudur. Mimarlar,
projenin özünü bulmak ve onu konsept içinde formüle
etmek için çeşitli yaklaşımlar geliştirdiler.

Bu araştırma, projenin tanımlanmasına ve doğasına


en çok bağlı görünen ve projenin uygun bir tutarlılığını
vurgulamayı mümkün kılan özel ilgi çekici yönlerin
belirlenmesinden oluşur. ©www.china-information.com (2013)

Şekil 1: Kuş Yuvası lakaplı Pekin Olimpiyat Stadı.

68
Mimarlıkta kavramlar

Pekin 2008 Olimpiyat Oyunlarının açılış ve kapanış Sidney (Avustralya 1957-1973) Opera Binası, 1957'de
törenlerinin havai fişek provası. uluslararası bir yarışmayı kazanarak tüm kuralları yıktı.
Bugün, bu Modern Ekspresyonist bina, modern çağın
en ünlü ve en çok fotoğrafı çekilen yapılarından biridir.

© Jean-Marc Phillebeaux Şekil 5: Kuveyt Ulusal Meclisi (1972-82)

Şekil 2: Londra'daki turşu Utzon vardı gelişmiş yıl yakınlık İslami


mimariKuveyt Ulusal Meclisi 1972-82, Jorn Utzon, 2003
Pritzker Mimarlık Ödülü Sahibi.
Londralılar tarafından "turşu" lakaplı 30. St Marie Axe
binası 180 m uzunluğundadır. Şehirde bulunan
Norman Foster firması tarafından tasarlandı ve 2004
yılında açıldı.

©Frank Lloyd Wright Vakfı, Scottsdale, Arizona, 2009

Şekil 6: New York Guggenheim Müzesi

Frank Lloyd Wright, yirminci yüzyılın ikinci yarısında tüm


mimarinin organik olduğunu söyledi; Organik binalar asla
doğrusal veya katı geometrik değildir. Bunun yerine dalgalı
çizgiler ve kavisli şekiller doğal formları akla getiriyor
© Paul Maurer, 2007

Şekil 3: Pekin Operası

Pekin Operası, bir su kütlesinin üzerinde duran 213 m


uzunluğundaki gövdesiyle yüzüyormuş gibi görünüyor.
Titanyum ve camdan yapılan bina, Fransız Paul Andreu
tarafından tasarlandı ve Aralık 2007'de açıldı.

©Franny Syufy, 2007.


Şekil 7: Sea Ranch Şapeli

James Hubbell'in Gualala, California'daki benzersiz Sea


Ranch Şapeli Sanatçı ve mimari tasarımcı James Hubbell,
ABD'nin Kaliforniya sahilindeki Gualala yakınlarındaki Sea
Ranch Şapeli'ni heykelleştirmek için ahşap, metal ve vitray
Şekil 4: Sidney Opera Binası kullandı.

69
A.KORICHI ve diğerleri

IM Pei's - Ulusal Atmosfer Araştırmaları Merkezi

Şekil 8: Notre Dame du Haut veya Ronchamp Ronchamp, Fransa

IM Pei'nin Paris'teki Le Grand Louvre'a girişi

Şekil 10: Ieoh Ming Pei – IM Pei

Frank Gehry'nin - Şarap Şehri Kompleksi, Kuzey İspanya

Frank Lloyd Wright'ın en büyük eserleri: Guggenheim, Fallingwater ve


Daha Zaha Hadid ve Karl Lagerfield ile Chanel için mobil müze de dahil olmak üzere birçok eseri

Şekil 9: Frank Gehry Frank Gehry’nin – Şarap Şehri Kompleksi,


Kuzey İspanya Şekil 11: Zaha Hadid

70
Mimarlıkta kavramlar

Philip Johnson'ın Kristal Katedrali Piyanolar – NEMO Bilim Merkezi

Şekil 12: Philip Johnson

Tom Wright'ın Dubai'deki Burj Al Arab'ı

Nouvel'in Arap Dünyası Enstitüsü

Şekil 13: Tom Wright

Shard Köprüsü

Şekil 14: Renzo Piyano Nouvel'in Arap Dünyası Enstitüsü'ndeki gün ışığı aydınlatma cihazlarını yenilikçi kullanımı

71
A.KORICHI ve diğerleri

REFERANSLAR
[1]Laurent Jenny, (2011), MORIN, Karmaşık düşünmeye giriş,
Paris: ESF (derleme İletişim ve karmaşıklık),

[2]George Lakoff ve Mark Johnson (1989), Mimarlıkta


Analojiler.
[3]BOUDON, Philippe (yönetmen) (1992), Mimarlıktan
epistemolojiye - Ölçek sorunu, Paris: PUF.
[4]Luc Baboulet, (2002), Vacarme, Paris.

[5]RENOLDS, PD, (1977), Primer teori yapısı, İngiltere.

[6]SNYDER, JC, Catanese, (1979), Mimariye Giriş, Oxford


Press
[7]Aynı.
[8]Gero ve Maher, (1992), “Planning Problems are Wicked
Problems”, CROSS, Nigel (ed.) (1984), Developments in
Design Methodology, Chichester: John Wiley.

[9]SNYDER, JC, Catanese, (1979), Mimariye Giriş, Oxford


Press.
[10]Encyclopedia Universalis (2012).

Nouvel'in Dentsu Binası

Şekil 15: Jean Nouvel

72

You might also like