"Scharakteryzuj migracje w świecie starożytnym i ich następstwa.

"
Czym są migracje? Migracje to dowolne wędrówki ludów mogą być wymuszone lub
dobrowolne. Już w czasach prehistorycznych różne grupy ludzi wędrowały, aby znaleźć
terytorium do życia. Przyczyną takich migracji było na przykład wyczerpanie zasobów lub
duża konkurencja o nie. Skutkiem migracji było powstanie różnych cywilizacji.
Zacznijmy od przyjrzenia się wędrówce Żydów. Powodem migracji było
prześladowanie tej grupy ludności przez Egipcjan. Musieli oni uciekać. Pod przewodnictwem
Mojżesza dotarli oni do “Ziemi Obiecanej” - Kanaan, w której zamieszkali. Jest to przykład
migracji przymusowej. Z powodu zagrożenia życia pewna grupa ludzi musiała się
przemieścić na inne terytorium. Skutkiem tego jest powstanie jednej z najstarszych
cywilizacji Izraela. Izraelici są znani przede wszystkim z ich religii, która była
monoteistyczna (co było niezwykłe w świecie antycznym), w którą do dziś wierzy wiele
ludzi (szczególnie w Izraelu). Bez migracji ciężko by było rozwinąć religię oraz kulturę
związaną z nią, ponieważ pozostałe kraje były politeistyczne oraz religia była bardzo ważna
dla narodów choćby Egipcjan.
Sytuacja Żydów nawet po utworzeniu kraju nie była prosta z powodu licznych
najazdów. W trakcie tak zwanej niewoli babilońskiej w VI wieku Nabuchodonozor II nakazał
wielu Żydom opuścić Judę. Dopiero Cyrus II pozwolił Żydom wrócić z powrotem. Jednak i
tak spora liczba Żydów nie wróciła i osiedliła się w innych państwach. Potem w 135 roku
Hadrian z powodu rebelii zamordował i w niewolę sprzedał obrońców Jerozolimy, wypędził
Żydów z Jerozolimy, zmienił nazwę Jerozolimy na Palestynę oraz poświęcił całą ziemię
Jupiterowi. Widzimy, że była to znów migracja przymusowa. Z tych powodów Żydzi musieli
przez wiele wieków żyć w diasporze. Nie było to dla nich łatwe - bardzo często byli
obwiniani za wszystkie tragedię np. za czarną śmiercią, co powodowało ogólny
antysemityzm. Także skutkiem było rozpowszechnienie kultury żydowskiej oraz judaizmu po
całym świecie.
Kolejnym przykładem migracji była kolonizacja np. grecka. Wielka kolonizacja miała
miejsce w VIII-VI wieku przed naszą erą. Grecy przenosili się z kilku powodów. Po
pierwsze, aby znaleźć tereny z lepszą glebą, większą ilością zasobów naturalnych etc. Po
drugie z powodu nadmiaru osób w polis m.in. żeby była dla wszystkich żywność. Po trzecie,
aby zapewnić sobie lepsze warunki do życia. Po czwarte z powodu konfliktów - przegrana
strona musiała opuścić lub klęsk żywiołowych. A także presja społeczna, w niektórych polis
z powodu braku chętnych był to obowiązek, a także wysyłano niektórych złoczyńców.
Kolonizacja polegała na założeniu albo nowego niezależnego polis, albo była to faktoria
handlowa, potem w VI wieku już bardziej zależne były terytoria - ściśle związane z
metropolią. Skutkiem tego było wzbogacenie się polis dzięki np. nowym surowcom, większej
ilości żywności, wzrost znaczenia metropolii, ponieważ stawała się bogatsza, a także zaczęła
posiadać większe terytorium, co pokazuje rozwinięcie polis na tle gospodarczym i
politycznym, większa możliwość awansu społecznego dla pojedynczej osoby. Dla niej łatwiej
się wzbogacić z powodu dużej ilości surowców, a przy tym mniejszej konkurencji, bo np.
ciężko opuścić rodzinę (podróżowało się bez rodziny). Kolonizacja spowodowała też
polepszenie się wymiany handlowej, a także brak zamknięcia na społeczność spoza.
Ludami, które migrowały i o których warto wspomnieć były też ludy koczownicze np.
Hunowie. Różnica między tym typem, a poprzednim jest taka, że te ludy stale się
przemieszczały w celu znalezienia pożywienia, a także zdobycia łupów. Przyczynili się oni
na przykład do upadku cesarstwa zachodniorzymskiego w 476 roku, poprzez najazdy
wyniszczające Rzym.
Powyższe przykłady pokazują, że forma migracji miała najróżniejszy przebieg. Mogła
to być migracja przymusowa, w której ludzie uciekają przed oprawcą. Innym powodem było
dobrowolne przemieszczenie się w celu znalezienia lepszego miejsca do życia. A także
istniały i dalej istnieją ludy koczownicze, których normą było stałe przemieszczenie się z
miejsca do miejsca.
Przyczyny migracji w starożytności można podzielić na kilka grup. Po pierwsze
istniały migracje ekonomiczne czyli w celu podnoszenia sobie warunków do życia. Po drugie
mogły to być migracje polityczne ze względu na np. prześladowanie, zmiana granic. Po
trzecie może to być migracja żywiołowa czyli w której z uwagi na zagrożenia trzeba opuścić
terytorium np. wojny, klęski żywiołowe.
Skutki migracji w starożytności też były najróżniejsze w zależności od przyczyny
migracji. Migracja po pierwsze spowodowała mieszanie się kultur oraz religii. W Egipcie np.
było tak wiele Greków, że dostali oni miejsce do osiedlania. Spowodowało to oczywiście też
wiele negatywnych zjawisk np. konflikty, a także cudzoziemcy byli też dużo gorzej
traktowani, co spowodowało jakiś podział społeczny, który widać nawet w późniejszych
epokach np. dzielnice latynoskie w USA są dużo biedniejsze etc. Czasem powodowało to
jakieś uprzedzenia np. antysemityzm oraz często na “obcych” przerzucano winę za
najróżniejsze tragedie - pożar Rzymu, “Czarna Śmierć” w średniowieczu. Ale miały też
pozytywne skutki inne cywilizacje poznawały wynalazki np. moneta się rozpowszechniła.
Także wpływ innych kultur sprawiał coraz bardziej wybitną architekturę i literaturę np.
powstała kultura hellenistyczna w IV wieku przed naszą erą po podbojach Aleksandra
Macedońskiego, która później się szybko rozpowszechniła. Przykładowe działania to np. to,
że Grecy zaczęli też hołdować takich Bogów jak Izyda, a także przyjęto niektóre zwyczaje
perskie. Innym wpływem kultur na siebie z powodu migracji jest wpływ kultury helleńskiej
na rzymską z powodu migracji Greków do Rzymu (między innymi jako niewolnicy). Na
podstawie dzieł najwybitniejszych greckich epików np. Homera “Iliada” i “Odyseja”
powstała “Eneida” Wergiliusza. Także wzrosła edukacja z powodu sprowadzania wybitnych
greckich nauczycieli, a także Greka też stała się powszechnym językiem wśród arystokracji
rzymskiej, co sprawiło. Jak to ładnie powiedział Horacy: “Podbita Grecja opanowała
dzikiego zwycięzcę”. Architektura rzymska była wzorowana między innymi na greckiej i
etruskiej. Przykładem może być kolumnada w stylu jońskim czy doryckim. Choć dodano też
własne urozmaicenia takie jak sklepienia. Innym skutkiem jest handel międzypaństwowy a
także między koloniami a metropoliami. W Egipcie nawet wyznaczono miejsca dla Greków
do handlu. Także jak pisałam wcześniej była to szansa do awansu społecznego dla
pojedynczej jednostki, a także awansu na arenie międzynarodowej jakiegoś państwa.
Podsumowując migracja miała najróżniejsze powody w starożytnym świecie - mogła
być przymuszona albo dobrowolna. Dzięki niej świat stał się bardziej zróżnicowany
kulturowo, ale przez to wynikały różne konflikty.