ERGONOMIA

PROJEKT STANOWISKA PRACY STOLARZA

WYDZIAŁ: BMiZ
KIERUNEK: ZiIP
ROK/SEMESTR: II/IV

GRUPA: ZP4

WYKONALI: Adrian Kosiński

Jakub Świgoń

PROWADZĄCY: dr Małgorzata Wojsznis

Data oddania: 16.06.2011 r.

Spis Treści
I. OPIS STANOWISKA PRACY STOLARZA............................................................................- 2 -
1. Główne czynności, którymi zajmuje się stolarz:.........................................................................- 2 -
2. Podstawowy sprzęt stolarski:......................................................................................................- 2 -
II. ANALIZA I OCENA OBCIĄŻENIA FIZYCZNEGO.......................................................- 3 -
1. Ocena wydatku energetycznego:.................................................................................................- 5 -
2. Zestawienie wyników kompleksowej oceny obciążenia organizmu stolarza:..........................- 6 -
3. Ocena sumaryczna obciążenia pracą fizyczną:...........................................................................- 7 -
III. ANALIZA I OCENA OBCIĄŻENIA PSYCHICZNEGO:................................................- 8 -
1. Obciążenie informacjami:...........................................................................................................- 8 -
2. Ocena łączna dla 3 etapów obciążenia informacjami:................................................................- 9 -
3. Obciążenie monotonią:................................................................................................................- 9 -
4. Całkowite obciążenie psychiczne:............................................................................................- 10 -
IV. ANALIZA I PROJEKTOWANIE PRZESTRZENI PRACY.............................................- 12 -
1. Pomieszczenie pracy stolarza:...................................................................................................- 12 -
2. Wyznaczanie przestrzeni ruchowych i pracy wzroku człowieka w postawie stojącej:...........- 13 -
3. Wyznaczanie przestrzeni ruchowych i pracy wzroku człowieka w postawie siedzącej:........- 15 -
V. ANALIZA I KSZTAŁTOWANIE ŚRODOWISKA PRACY...............................................- 17 -
1. Mikroklimat:.............................................................................................................................- 17 -
2. Oświetlenie:...............................................................................................................................- 17 -
3. Czynniki szkodliwe w środowisku pracy:.................................................................................- 18 -
VI. ANALIZA I OCENA RYZYKA ZAWODOWEGO............................................................- 19 -
1. Czynniki mogące powodować wypadki:..................................................................................- 19 -
2. Czynniki niekorzystne dla zdrowia stolarza, mogące prowadzić do chorób zawodowych:...- 20 -
VII. PLAN POPRAWY WARUNKÓW BEZPIECZEŃSTWA I OCHRONY ZDROWIA....- 22 -
1. Wyznaczanie czasu trwania przerw w pracy:............................................................................- 23 -
Karta realizacji projektu…………………………………………………………………………….- 25-
Bibliografia...............................................................................................................- 26 -

1
I. OPIS STANOWISKA PRACY STOLARZA
1. Główne czynności, którymi zajmuje się stolarz:

• Wytwarza elementy drewniane lub drewnopodobne na podstawie

dokumentacji, rysunków technicznych lub własnych projektów,
• dobiera odpowiednie gatunki drewna lub materiały drewnopodobne, kleje,
pokosty, farby i lakiery w zależności od ich właściwości i od
przeznaczenia,
• precyzyjnie wycina i łączy elementy np. mebli, okleja meble fornirem lub
płytami laminowanymi przy pomocy różnego sprzętu (mechanicznego lub
ręcznego),
• szlifuje i lakieruje powierzchnie drewniane lub drewnopodobne, montuje
je w przewidzianym miejscu,
• zajmuje się rekonstrukcją oryginalnych, zabytkowych mebli: odtwarza
brakujące elementy, konserwuje i odpowiednio zabezpiecza przed
szkodnikami lub dalszym zepsuciem,
• sztapluje tarcicę w celu magazynowania lub suszenia.

2. Podstawowy sprzęt stolarski:

Piły, dłuta, wiertarki, młotki, pilarki, wyrzynarki, strugarki, szlifierki,

wczepiarki, tokarki suportowe, drążarki.

Rysunek 1.2.1, Młotek warsztatowy

2
 Rysunek 1.2.2, Szlifierka

Rysunek 1.2.3, Dłuto stolarskie

II. ANALIZA I OCENA OBCIĄŻENIA

FIZYCZNEGO

Aktywność rozwijana przez człowieka w procesie pracy zawsze związana jest

z pokonywaniem trudności określonego obciążenia fizycznego, np. podnoszenie
ciężarów, posługiwanie się narzędziami, uruchamianie mechanizmów,
utrzymywanie wymaganej pozycji ciała przy pracy, chodzenia, itp.
W miarę rozwoju mechanizacji i automatyzacji procesów produkcyjnych
w przemyśle, ciężki wysiłek mięśniowy ulega coraz większemu ograniczeniu.
Mimo to formy obciążenia fizycznego nadal stanowią jedno z podstawowych
kryteriów oceny ciężkości pracy zawodowej.
Dokonanie metody oceny obciążenia fizycznego wymaga oddzielnego
zanalizowania poszczególnych jej elementów:
 Wielkości wydatku energetycznego

 Udziału wysiłków o charakterze statycznym

 Monotypowości wykonywania ruchów

3
Tabela 2.1, Tabela cząstkowego wydatku energetycznego w zależności od pozycji ciała.
Normatywy cząstkowe wydatku energetycznego w zależności od
pozycji ciała [Tytyk 2001]
Pozycja ciała Wydatek energetyczny
[kcal/min] [kJ/min]
Siedząca 0,3 1,2
Na kolanach 0,5 2,1
Kuczna 0,5 2,1

Stojąca 0,6 2,5

Stojąca pochylona 0,8 3,3

Chodzenie 1,7-3,5 7,1-14,6

Chodzenie po pochyłości bez obciążenia 0,75 na 1m 3,1 na 1m

wzniesienia wzniesienia

Tabela 2.2, Tabela cząstkowego wydatku energetycznego w zależności od rodzaju pracy.

Normatywy cząstkowe wydatku energetycznego w zależności od
wykonywanej pracy [Tytyk 2001]
Rodzaj pracy Wydatek energetyczny
[kcal/min] [kJ/min]
Praca palców, lekka 0,3-0,6 1,2-2,5
dłoni średnia 0,6-0,9 2,5-3,8
i przedramienia ciężka 0,9-1,2 3,8-5,5
Praca jednego lekka 0,7-1,2 2,9-5,0
ramienia średnia 1,2-1,7 5,0-7,0
ciężka 1,7-2,2 7,0-9,2

Praca obu lekka 1,5-2,0 6,3-8,4

ramion średnia 2,0-2,5 8,4-10,5
ciężka 2,5-3,0 10,5-12,6

Praca mięśni, lekka 2,5-4,0 10,5-16,7

kończyn, średnia 4,0-6,0 16,7-25,0
tułowia ciężka 6,0-8,5 25,0-35,5
bardzo ciężka 8,5-11,5 35,5-48,0

4
Większość czynności wykonywanych jest w pozycji stojącej. Jednak niektóre
czynności wymagają przyjęcia innych pozycji (np. siedzącej), dlatego zostały
one także uwzględnione podczas oceny wysiłku fizycznego w pracy stolarza.

Rysunek 2.1, Stolarz wykonujący jedną z wielu czynności podczas pracy.

1. Ocena wydatku energetycznego:

Tabela 2.1.1, Tabela oceny wydatku energetycznego.

Rodzaj pracy Czas Wydatek energetyczny
trwania
Pozycja ciała w kJ / min w kcal / min
czynności
Faza robocza (minuty)
Praca średnia w pozycji 120 120x(3,3 + 5) 120x(0,8 + 1,2)
stojącej pochylonej, przy
pracy jednego ramienia 996 kJ 240 kcal
podczas pierwszej fazy
roboczej
Praca ciężka w pozycji 165 165x(3,3 + 10,5) 165x(0,8 + 2,5)
stojącej pochylonej, przy
pracy ciężkiej obu ramion 2277 kJ 544,5 kcal
podczas drugiej fazy roboczej
Praca średnia w pozycji 150 150x(3,3 + 8,4) 150x(0,8 + 2,0)
stojącej pochylonej, przy
pracy średniej obu ramion 1755 kJ 420 kcal
podczas trzeciej fazy roboczej
Przerwa w pracy w pozycji 45 45x(1,2 + 1,2) 45x(0,3 + 0,3)
siedzącej, lekka praca dłoni
palców i przedramienia 108 kJ 27 kcal

5
Wydatek energetyczny 480 min 5136 kJ 1231,5 kcal
podczas pracy

Wydatek energetyczny dla pracy stolarza obliczaliśmy z następujących

wzorów:
W1 - wydatek energetyczny w zależności od pozycji ciała
W2 - wydatek energetyczny w zależności od wykonywanej pracy
W3 - wydatek energetyczny na daną czynność roboczą
W3=(W1+W2)*t
t- czas trwania danej czynności roboczej
Wc - wielkość całkowitego wydatku energetycznego [kJ/8h] obliczamy jako
sumę wydatków energetycznych W3 dla wszystkich czynności w ciągu
8- godzinnej zmiany roboczej.
Tabela 2.1.2, Tabela oceny wydatku energetycznego.
Wydatek Ocena wydatku energetycznego
energetyczny
[kJ/8h]
słowna punktowa
od 1260 bardzo mały 0
1260 - 3350 mały 1 - 25
3350 - 6300 średni 25 - 50
6300 - 8400 duży 51 - 75
ponad 8400 bardzo duży 76 - 100

Uzyskany wynik całkowitego wydatku energetycznego na poziomie 5136 kJ

podczas 8-godzinnej zmiany pracy mieści się w przedziale 3350-6300 kJ (25-50
pkt), przez co określany jest jako średni wydatek energetyczny.

2. Zestawienie wyników kompleksowej oceny obciążenia

organizmu stolarza:

6
Tabela 2.2.1, Tabela zestawienia wyników oceny obciążenia fizycznego.

Obciążenie fizyczne Liczba punktów

Wydatek energetyczny 40
Obciążenie statyczne 15
Monotypowość ruchów 30
Razem 85

Całkowity wydatek energetyczny wynoszący 5136 kJ mieści się w środkowej

części przedziału, dlatego otrzymał 40 punktów, obciążenie statyczne 15,
a monotypowość ruchów 30, co dało łączną sumę 85 punktów.

3. Ocena sumaryczna obciążenia pracą fizyczną:

Tabela 2.3.1, Tabela podsumowująca wysiłek fizyczny pracy stolarza.

Ocena wysiłku
Ogólna W punktach
bardzo lekki 1 - 30
lekki 31 - 70
średni 71 - 120
ciężki 121 - 190
bardzo ciężki 191 - 300

W ogólnej ocenie obciążenia pracą fizyczną stolarz otrzymał 85 punktów.

Można zatem stwierdzić, że zawód ten obciążony jest średnim wysiłkiem
fizycznym.

7
III. ANALIZA I OCENA OBCIĄŻENIA
PSYCHICZNEGO:

1. Obciążenie informacjami:

Tabela 3.1.1, Tabela przedstawiająca ocenę obciążenia informacjami.

Etap Odbiór Podejmowanie Wykonywanie
Cecha informacji: informacji decyzji czynności
Częstość napływu 3 3 1
informacji
Zmienność 2 1 2
informacji
Niepewność 2 3 2
informacji
Złożoność 2 3 3
informacji
Niedokładność 3 3 3
informacji
Ważność informacji 4 4 3
8
Stres czasowy 3 3 4
RAZEM 19 20 18
=57

Podczas swojej pracy umysł stolarza nie jest zbyt mocno obciążony, jednak
musi on pilnować planu pracy oraz w prawidłowy sposób interpretować
podawane informacje. Z tego powodu podczas przydziału punktów ,
w większości przypadków trzymaliśmy się środka skali ocen.

2. Ocena łączna dla 3 etapów obciążenia informacjami:

Tabela 3.2.1, Tabela przedstawiająca łączną ocenę obciążenia informacjami.

1 -30 obciążenie małe
31 -70 obciążenie średnie
71 -90 obciążenie duże
91 -105 obciążenie bardzo duże

Jak wynika z powyższej tabeli, obciążenie informacjami pracującego stolarza

jest średnie.

3. Obciążenie monotonią:

Składnik monotonii pkt

Tabela 3.3.1, Tabela
obciążenia
Jednostajność procesu pracy 3 monotonią.
Jednostajność warunków otoczenia 2
Konieczność stałego napięcia uwagi 3
Duża łatwość pracy, nie angażująca intelektu 1
9
RAZEM: 9
Ze względu na różnorodność wykonywanych czynności, obciążenie monotonią
na stanowisku stolarza nie jest duże. Podczas pracy stolarz posługuje się także
wieloma narzędziami, co znacznie łagodzi uczucie monotonii.

Tabela 3.3.2, Tabela podsumowująca obciążenie monotonią.

Ocena łączna obciążenia pkt
monotonią

Obciążenie małe 1-5

Obciążenie średnie 5-12
Obciążenie duże 13-17
Obciążenie bardzo duże 18-20

Wynik 9 punktów mieści się w przedziale odpowiadającemu średniemu

obciążeniu monotonią.

4. Całkowite obciążenie psychiczne:

10
Tabela 3.4.1, Tabele podsumowania obciążenia psychicznego.

Całkowite obciążenie Pkt

psychiczne:
Obciążenie informacjami 57
Pkt OCENA CAŁKOWITA
Obciążenie monotonią 9
1-35 Obciążenie małe
36-82 Obciążenie średnie
RAZEM: 66
83-107 Obciążenie duże
108-125 Obciążenie bardzo duże

Tabela 3.4.2, Tabela oceny całkowitej obciążenia psychicznego.

Po zsumowaniu punktacji dotyczącej obciążenia informacjami oraz obciążenia

monotonią, otrzymaliśmy wynik 66 punktów, co daje w ocenie całkowitej
średnie obciążenie psychiczne.

11
IV. ANALIZA I PROJEKTOWANIE
PRZESTRZENI PRACY

1. Pomieszczenie pracy stolarza:

Pole powierzchni stolarni wynosi 120 m², natomiast jej wysokość 3,5 m. Okno
zapewnia dostateczne oświetlenie naturalne w ciągu dnia oraz dostateczną ilość
świeżego powietrza podczas wietrzenia. Szerokość drzwi wynosi 2m,
a ich wysokość 2,5 m, co znacznie ułatwia przenoszenie materiałów
potrzebnych do produkcji oraz wyrobów gotowych. Z powodów pożarowych
drzwi otwierają się „na zewnątrz”, czyli w kierunku wyjść ogólnych. Również
ze względów bezpieczeństwa, dojścia do drzwi są przez cały czas wolne i
niczym nie zastawione.

12
 A – szafa na narzędzia
(młotki, siekiery,
śrubokręty, śruby,
gwoździe, heble, papier
ścierny)
B - skład drewna
(drewno przeznaczone do
obróbki, gotowe wyroby)
C - stół z imadłem,
przyrządy do
wymiarowania
D - szafa na narzędzia
(wiertarka, wiertła,
wkręty, puszki z farbami,
drewnochron, lakier do
drewna, pędzle, piły do
drewna, poziomica)
E - tokarka
F - szlifierka
G - piła tarczowa
H – okno

Rysunek 4.1.1, Plan pracowni stolarskiej

2. Wyznaczanie przestrzeni czynności ruchowych i pracy
wzroku człowieka w postawie stojącej:

Projektowanie przestrzeni pracy i środków pracy rozpoczyna się od

uwzględnienia uwarunkowań wynikających z wymiarów ciała ludzkiego w
powiązaniu z procesem pracy, tak aby przestrzeń ta dostosowana była do
operatora.

13
 Rysunek 4.2.1, Zakres przestrzeni ruchowych w postawie stojącej

Tabela 4.2.1, Tabela wymiarująca zakres przestrzeni ruchowych w pozycji stojącej

Nr wymiaru 69 70 71 72 77 83 84 85 86 92 93

[cm] 175 56 158 158 126 94 91 45 49 79 34

Tabela 4.2.2, Tabela wymiarująca zakres przestrzeni ruchowych w pozycji stojącej c.d
94 95 96 97 98 99 100 102 104 158 159 167
22 43 211 222 76 88 175 64 39 65 73 53

Rysunek 4.2.2, Kąt pochylenia głowy w pozycji stojącej

14
Pozycja głowy (kąt między kierunkiem patrzenia a kierunkiem poziomym)
wynosi 25 stopni. Został dobrany tak, żeby pracownik pracował w pozycji
naturalnej oraz w celu wyeliminowania bólów odcinka szyjnego kręgosłupa.

Odległość płaszczyzny pracy od oczu: 500 mm

Organizacja stanowiska pracy człowieka w pozycji stojącej:

A — poziom urządzeń pomiarowych, które należy obserwować
B — wysokość, na jakiej powinny znajdować się narzędzia podczas pracy
maszyny
C — wysokość wykonywania prac ręcznych bez potrzeby dokładnej kontroli
wzrokowej, ze swobodą ruchu
D — poziom wykonywania pracy przy manipulowaniu ciężkimi przedmiotami

Wymiary (dla pracownika o wzroście 175 cm):

A – 140 cm
B – 120 cm
C – 100 cm
D – 80 cm

3. Wyznaczanie przestrzeni czynności ruchowych i pracy

wzroku człowieka w postawie siedzącej:

Stolarz, podczas swojej pracy większość czasu spędza w pozycji stojącej.

Jednak niektóre czynności wykonywane są także w pozycji siedzącej, dlatego
też w projektowaniu przestrzeni pracy pozycja ta została również uwzględniona.

15
 Rysunek 4.3.1, Zakres przestrzeni ruchowej w pozycji siedzącej.

Tabela 4.3.1 ,Tabela wymiarująca zakres ruchu w pozycji siedzącej

nr 105 106 111 112 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 150 151 174 200
wym.
[cm] 7 14 26 110 65 90 45 63 81 54 25 27 55 40 20 50 78 88 127 137 23 40 59 50

Wymiary zasięgu rąk przy postawie siedzącej:

16
Rysunek 4.3.2, Zasięg rąk w pozycji siedzącej

Tabela 4.3.2, Tabela wymiarująca zasięg rąk w postawie siedzącej

nr 1 2 3 4 5 6
wymiaru
[cm] 150 118 55 18 25 55

Powyższe wymiary zostały dobrane w taki sposób, aby pracownik podczas

wykonywania czynności związanych ze swoją pracą czuł się komfortowo,
a dodatkowe obciążenie spowodowane niewygodną pozycją zostało
zminimalizowane.

V. ANALIZA I KSZTAŁTOWANIE
ŚRODOWISKA PRACY

17
 1. Mikroklimat:
 Temperatura otoczenia: 16°C ¸ 19°C, wówczas samopoczucie
pracownika jest dobre

 Wilgotność: 50%

 Ruch powietrza: 0,5 m/sek.

 Czas pracy: 480 min (8h)

 Wydatek energii [kJ/min]: 10,7

 Pozycja ciała: siedząca, stojąca, stojąca pochylona, kuczna, chodzenie

 Rodzaj pracy: praca palców, dłoni i przedramienia, praca obu ramion,

praca mięśni, kończyn, tułowia

 Stopień ciężkości wysiłku dynamicznego: średni

2. Oświetlenie:

X1= 50 (szlifierka)
X2= 80 (wiertarka)
X3= 52 (śruby i wkręty)
Rysunek 5.2.1, Obszar bezpośredniego oświetlenia. X4= 66 (wkrętarka)

Dla prac przy maszynach do obróbki drewna, (toczenie, żłobienie,

wyrównywanie strugiem, wyrównywanie boków, cięcie, piłowanie, czy
frezowanie) najmniejsze dopuszczalne średnie natężenie oświetlenia (Eśr)
wynosi 300 lx. Jeżeli chodzi o prace związane z uszlachetnianiem drewna

18
(fornirowanie, polerowanie, lakierowane), wówczas najmniejsze dopuszczalne
średnie natężenie oświetlenia wynosi 500 lx.

Przy pracy w ciągu dnia wystarczające jest oświetlenie naturalne, natomiast w

pochmurne dni dodatkowo uruchamiane jest oświetlenie sztuczne.

Oświetlenie miejsca pracy ma duży wpływ na jej prawidłowe wykonywanie.

Niewłaściwy stan oświetlenie może powodować:

-napięcie nerwowe, przejawiające się zwolnieniem ruchów mięśni,

-bóle głowy,
-łzawienie i zaczerwienienie powiek i spojówek,
-zmniejszenie zdolności akomodacji soczewki oka,
-zmniejszenie ostrości widzenia, wrażliwości na kontrasty i szybkości
spostrzegania,
-pogorszenie samopoczucia,
-zwiększenie wypadkowości, obniżenie wydajności pracy.

3. Czynniki szkodliwe w środowisku pracy:

• Czynniki fizyczne: nadmierny hałas, którego źródłem są urządzenia

mechaniczne – możliwość uszkodzenia słuchu; zmienna temperatura i
wilgotność powietrza w pomieszczeniach – możliwość wystąpienia
objawów przemęczenia organizmu.

• Czynniki chemiczne i pyły: pył drewna – możliwość reakcji

uczuleniowych i chorób układu oddechowego; aerozole klejów i farb –
możliwość reakcji uczuleniowych, chorób układu oddechowego,
przewodu pokarmowego oraz chorób nowotworowych.

• Czynniki biologiczne: mikroorganizmy chorobotwórcze, które mogą

rozwinąć się w niektórych rodzajach klejów, tkanin lub materiałów
wyścielających – możliwość chorób zakaźnych.

• Czynniki ergonomiczne, psychospołeczne i związane z organizacją

pracy: nadmierny wysiłek fizyczny, wymuszona pozycja ciała podczas
pracy – możliwość dolegliwości bólowych wynikających z przeciążenia
układu mięśniowo-szkieletowego; wykonywanie czynności
powtarzalnych – możliwość dolegliwości bólowych głównie kończyn
dolnych i górnych.

19
VI. ANALIZA I OCENA RYZYKA
ZAWODOWEGO

1. Czynniki mogące powodować wypadki:

Podczas swojej pracy stolarz wykonuje czynności mogące prowadzić do

wypadku, a także przebywa w otoczeniu niebezpiecznych substancji oraz innych
czynników. Głównymi czynnikami mogącymi powodować wypadki są m.in.:

 podnoszenie i przenoszenie bali drzewa – możliwość urazów w wyniku

poślizgnięcia, upadku i przygniecenia

 ostre narzędzia – możliwość urazów w wyniku ukłucia, przecięcia,

przekłucia

 ruchome, obracające się elementy maszyn – możliwość urazów

(zmiażdżenia, odcięcia palców lub rąk) na skutek wciągnięcia lub
pochwycenia przez maszynę

 rozbryzgujące się w powietrzu substancje chemiczne (kleje, farby) oraz

pyły obrabianych materiałów – możliwość urazów oczu

 w miejscu pracy stolarza znajdują się materiały łatwopalne takie jak

drewno, trociny i kleje - możliwość poparzeń na skutek pożaru

 prąd elektryczny - możliwość porażenia w przypadku wadliwie

działającego sprzętu elektrycznego

20
 2. Czynniki niekorzystne dla zdrowia stolarza, mogące
prowadzić do chorób zawodowych:

Czynniki fizyczne:

 nadmierny hałas, którego źródłem są urządzenia mechaniczne –

możliwość uszkodzenia słuchu. Hałas może również oddziaływać na
układ krążenia (sprzyja rozwojowi nadciśnienia tętniczego, wysokie
poziomy hałasu powodują tachykardię), układ pokarmowy (sprzyja
rozwojowi choroby wrzodowej), układ nerwowy (zespoły nerwicowe),
układ hormonalny oraz psychikę

 Zmienna temperatura i wilgotność powietrza w pomieszczeniach –

możliwość wystąpienia objawów przemęczenia organizmu

Czynniki chemiczne i pyły:

 Pyły – możliwość reakcji uczuleniowych i chorób układu oddechowego.

Pyły drażniące oddziaływają na zewnętrzne części ciała jak spojówki
oczu, błony śluzowe górnych dróg oddechowych. Pyły alergiczne to
najczęściej pyły bawełny, wełny, lnu, drewna, pyłki kwiatowe, żywotnika, iroco
czy sosny.
Pyły toksyczne to pyły związków chemicznych, które mogą być
rozpuszczalne w płynach ustrojowych i powodują zatrucia np. pyły związków
ołowiu, miedzi, cynku, manganu, niklu lub pyły zawierające olejki eteryczne
jałowca, żywotnika, cynamonowca, drewna kamforowego.
Pyły rakotwórcze to pyły o udowodnionym działaniu kancerogennym
np. pyły drewna twardego dębu, buku, drzewa mahoniowego, orzecha, akacji,
kasztana, palisandru.

 Aerozole klejów i farb – możliwość reakcji uczuleniowych, chorób

układu oddechowego, przewodu pokarmowego oraz chorób
nowotworowych

Czynniki biologiczne:

Czynnikami biologicznymi są przede wszystkim mikroorganizmy

chorobotwórcze, które mogą rozwinąć się w niektórych rodzajach klejów, tkanin
lub materiałów wyścielających – powodują możliwość chorób zakaźnych.

21
Czynniki ergonomiczne, psychospołeczne i związane z organizacją pracy:

 Nadmierny wysiłek fizyczny, wymuszona pozycja ciała podczas pracy –

możliwość dolegliwości bólowych wynikających z przeciążenia układu
mięśniowo-szkieletowego

 Wykonywanie czynności powtarzalnych – możliwość dolegliwości

bólowych głównie kończyn dolnych i górnych

Jak widać w zawodzie stolarza występuje wiele czynników szkodliwych,

mogących w znacznym stopniu wpływać na zdrowie pracownika. Zawód ten, ze
względu na bardzo częsty kontakt z narzędziami, bądź też chemicznymi
specyfikami pewnością obarczony jest o wiele większym ryzykiem niż w
przypadku innych zawodów. Można zatem powiedzieć, że ryzyko zawodowe
stolarza, w przypadku nieprzestrzegania podstawowych zasad BHP jest
stosunkowo duże.

22
VII. PLAN POPRAWY WARUNKÓW
BEZPIECZEŃSTWA I OCHRONY ZDROWIA

W związku z omówionymi w powyższym punkcie zagrożeniami oraz

niekorzystnymi dla zdrowia pracownika czynnikami, wprowadziliśmy plan
poprawy warunków bezpieczeństwa, który ma za zadanie całkowite
wyeliminowanie zagrożeń lub ewentualne ich zminimalizowanie.

1. Podstawowymi czynnościami ochrony pracownika są:

 osłony na części ruchome

 urządzenia zapobiegające odrzutowi obrabianego materiału (przy
pilarkach tarczowych kliny rozszczepiające; przy strugarkach chwytaki
przeciw odrzutowe; przy frezarkach – grzebienie dociskowe)
 odpowiednie, regularne wietrzenie pomieszczenia pracy
 stosowanie urządzeń ograniczających natężenie hałasu (nauszniki,
stopery)

W czasie pracy pracownik wyposażony powinien być w:

 buty robocze
 rękawice chroniące przed ostrymi, chropowatymi, szorstkimi
elementami
 ochrony oczu przed wiórami i innymi odpryskami powstałymi w
czasie obróbki
 ochronę głowy (kask) przy pracy w zagrożeniu spadającymi
przedmiotami
 ochrony górnych dróg oddechowych (maski, półmaski itp.) – jeżeli
praca odbywa się przy przekroczeniu NDS pyłu

Przestrzeganie wyżej wymienionych zasad postępowania czyni pracę

stolarza bezpieczniejszą, a ryzyko ewentualnych urazów staje się
mniejsze. Proces pracy wówczas staje się bardziej wydajny, ponieważ
pracownik, gdy czuje się bezpieczny - bardziej skupia się na
wykonywanych czynnościach.

23
 1. Wyznaczanie czasu trwania przerw w pracy:

Równie istotną rolą w bezpieczeństwie pracy jest wyznaczenie odpowiedniej

ilości czas na przerwy. Gdy pracownik jest wypoczęty, wzrasta zarówno jego
bezpieczeństwo, jak i wydajność pracy, maleje natomiast uczucie monotonii,
znudzenia oraz ryzyko wystąpienia wypadków. Dla podanego chronometrażu
dnia pracy stolarza wyznaczyliśmy minimalny czas trwania przerw.

Dzień pracy stolarza

 T1 8:00 – 10:00 - praca ręczna maszynowa ( trasowanie, piłowanie )

 T2 10:00 – 10:30 - przerwa śniadaniowa

 T3 10:15 – 13:00 - praca ręczna z użyciem narzędzi, ( struganie wąskich

powierzchni, przyklejanie doklejek, wykonywanie otworów do kołków)

 T4 13:00 – 14:00- przerwa obiadowa,

 T5 13:30 – 16:00 - praca ręczna z użyciem narzędzi, praca ręczna

maszynowa (szlifowanie, okuwanie drzwi, malowanie, uporządkowanie
miejsca pracy).

24
 Tabela 7.3.1, Tabela współczynników obliczania przerw w pracy
Okres napięcia 0-19 20-39 40-59 60-79 80-99
uwagi
(% ogólnego czasu
pracy)
Współczynnik 3 3 3 3 3
podstawowy:
Dodatek za pozycję 0,5 1 1,5 2 2,5
stojącą
Dodatek za uwagę: 0 0 0 0,5 1
- uwaga wzrokowa i
słuchowa
- konieczność
przebywania tuż przy 0 0 0,5 1 1,5
urządzeniu
- konieczność 0 0,5 1 2
utrzymywania ręki na 1,5
urządzeniu
- manipulowanie 0,5 1 1,5 3
urządzeniem 2
- manipulowanie i 0,5 1 2 5
ryzyko powstania 3
dużej szkody w razie
braku uwagi 0,5 1 2,5 4 7
- manipulowanie i
ryzyko wypadku
(zranienia) w razie
braku uwagi

Dodatek za złe 0 0,5 1 1,5 2

warunki środowiska:
- warunki złe (ryzyko, 0,5 1 2 3 4
pył, hałas, gorąco,
wyziewy itp.)
- warunki bardzo złe
(w/w czynniki bardzo
intensywne)

Po zsumowaniu współczynników, minimalny czas trwania przerw wynosi 16%.

Dla czasu pracy 480 min. (8 godzin) jest to 77 minut. Podczas projektowania
planu pracy dnia stolarza uwzględniliśmy dwie przerwy, których łączny czas

25
trwania wynosi 90 minut. Oznacza to, że przerwy dobrane są prawidłowo, a czas
ten spełnia określoną normę.

Karta realizacji projektu

26
Bibliografia:
27
1. Markiewicz L., Fizjologia i higiena pracy, CRZZ, 1980.
2. Tytyk E., Projektowanie ergonomiczne, PWN, 2001.
3. http://neur.am.put.poznan.pl/
4. http://www.google.pl/
5. http://wikipedia.org/wiki/Stolarz
6. www.ciop.pl

28