Regulatory wzrostu:

- związki organiczne
- zdolne do przemieszczania się w roślinie
- pobudzają, hamują lub inaczej wpływają na procesy wzrostu i rozwoju roślin
Wyróżniamy:
- hormony roślinne (fitohormony) 10-6
- substancje wzrostowe – pozostałe regulatory 10-4

Hormony (aktywne w niskich stężeniach 10-6M)

 auksyny
- stymulacja podziałów komórkowych, zwłaszcza kariokinezy
- stymulacja wzrostu elongacyjnego komórek
- wywoływanie zjawiska dominacji wierzchołkowej
- indukcja wytwarzania korzeni przybyszowych
- wywoływanie partenokarpii
- zapobieganie opadaniu liści i owoców poprzez hamowanie powstawania warstwy
odcinającej
- wywoływanie tropizmów
PRZYKŁADY:
- auksyny naturalne: IAA (kwas indolilo-3-octowy), IBA (kwas indolilo-3-masłowy)
- auksyny syntetyczne: NAA (kwas naftylo-1-octowy), 2,4-D (kwas 2,4-
dichlorofenoksyoctowy)

 gibereliny
- wywoływanie tropizmów
- stymulacja wydłużania pędów poprzez pobudzanie wydłużania międzywięźli
- przywracanie normalnego wzrostu karłowatym mutantom
- stymulacja kiełkowania poprzez indukcję aktywności enzymów hydrolizujących substancje
zapasowe nasiona
- stymulacja kwitnienia
- wytwarzanie owoców partenokarpicznych
PRZYKŁADY:
- GA1
- GA3 (kwas giberelowy)

 cytokininy
- stymulacja podziałów komórkowych, a zwłaszcza cytokinezy
- zwiększanie rozmiarów i masy komórek
- hamowanie procesów starzenia
- stymulacja kiełkowania nasion
- stymulacja rozwoju pąków bocznych poprzez znoszenie dominacji wierzchołkowej
- pobudzanie różnicowania się komórek i organogenezy
PRZYKŁADY:
- cytokininy naturalne: zeatyna (6-dimetyloalliloaminopuryna)
- cytokininy syntetyczne: kinetyna (6-furfuryloaminopuryna), BAP (6-benzyloaminopuryna)

 etylen
- stymulacja starzenia się liści i kwiatów
- indukowanie opadania liści
- pobudzanie dojrzewania owoców klimakterycznych
 kwas abscysynowy
 ABA

Substancje wzrostowe:
- związki naturalne – poliaminy, związki aromatyczne
- związki syntetyczne – retardanty, morfaktyny, herbicydy

Retardanty:
- związki syntetyczne
- powodują hamowanie wzrostu elongacyjnego pędów poprzez skracanie międzywęźli, bez
podawania innych deformacji (wywołują karłowacenie roślin)
PRZYKŁADY:
- CCC (chlorek chlorocholiny)

Herbicydy:
- związki syntetyczne
- służą do niszczenia chwastów
- dzielą się na herbicydy totalne (niszczą wszystkie rośliny) i selektywne (niszczą tylko
określone grupy roślin)
- sposób działania na rśliny:
o Kontaktowe (niszczą tylko tkanki z którymi mają bezpośrednimkontakt)
o Systemiczne (wnikają przez liście, a dzięki temu że są łatwo transportowane,
penetrują i niszczą całą roślinę.
PRZYKŁADY:
- selektwyne: Pielik (subst. Aktywną jest 2,4-D)
- totalne: Roundup (subst. Aktywną jest glifosat)

Auksyny stymulują wzrost wydłużeniowy komórek. Nierównomierne rozmieszczenie auksyn

po obydwu stronach pędu powoduje jego wygięcie.

Auksyny spowodowały wyginanie się pędów w różnych kierunkach, ponieważ były

rozmieszczone nierównomiernie po obu stronach pędu. Auksyny powodowały wzrost
wydłużeniowy komórek, z którymi miały bezpośredni kontakt.

Auksyny stymulują wzrost wydłużeniowy komórek. Korzenie są organami bardzo wrażliwymi

na działanie auksyn. Ich wydłużanie jest stymulowane przez niskie stężenie auksyn,
natomiast wysokie stężenie tych hormonów mogą hamować wzrost korzeni.
Najdłuższe korzenie wyrosły przy stężeniu IAA 0,002 mg/dm3, a najkrótsze – w stężeniu IAA
20 mg/dm3. Im większe stężenie auksyn tym krótsza długość korzeni.
. Auksyny inicjują tworzenie zawiązków korzeni przybyszowych.

Większą ilość i długość korzeni przybyszowych odnotowano w próbie badawczej z dodatkiem

NAA w porównaniu do próby kontrolnej z wodą (wystąpiły nieliczne korzenie o krótszej
długości). Auksyny pobudzają wytwarzanie zawiązków korzeni przybyszowych.

Rośliny posmarowane pastą lanolinową wymienione w podpunkcie c) wytworzyły mniejszą

liczbę pędów bocznych o krótszej długości w porównaniu do roślin z wymienionych w
podpunktach a) i b). U roślin posmarowanych pastą lanowilową wystąpiła dominacja
wierzchołkowa, ponieważ wyższe stężenie auksyn u tych roślin wystąpiło w części
wierzchołkowej pędu głównego rośliny, a rozwój pąków bocznych został zahamowany.

Gibereliny odpowiadają za wydłużanie się pędu poprzez stymulowanie aktywności

mitotycznej komórek zlokalizowanych pod merystemem wierzchołkowym. Występowanie
krótkiego pędu u karłowatych odmian roślin wiąże się z zablokowaniem syntezy giberelin
albo wytwarzaniem inhibitorów giberelin i może być wynikiem mutacji pojedynczego genu.

Rośliny z próby badawczej , traktowane GA3 posiadają dłuższe pędy i międzywęźla

w porównaniu do roślin z próby kontrolnej. Gibereliny pobudzają komórki zlokalizowane
w merystemach wierzchołkowych do procesów mitotycznych. Karłowatość roślin może być
spowodowana następującymi czynnikami:
a) zablokowanie syntezy giberelin,
b) wytwarzanie inhibitorów giberelin,
c) mutacja pojedynczego genu.

Cytokininy zwiększają masę roślin poprzez aktywację podziałów komórkowych oraz

zwiększanie rozmiarów komórek.

Największą masę osiągnęły liścienie rzodkiewki z największą zawartością cytokinin (10

mg/cm3), ponieważ cytokininy zwiększają masę roślin poprzez aktywację podziałów
komórkowych oraz zwiększanie rozmiarów komórek.

Cytokininy opóźniają procesy starzenia się roślin, m.in. powstrzymują rozkład chlorofilu. W
aspekcie wpływu na starzenie się organizmów roślinnych etylen działa antagonistycznie w
stosunku do cytokinin.

: Cytokininy opóźniają procesy starzenia się roślin poprzez zahamowanie rozpadu chlorofilu,
a etylen przyspiesza starzenie się roślin poprzez przyspieszenie procesu rozpadu chlorofilu.

Pielik jest syntetycznym, selektywnym herbicydem stosowanym do zwalczania chwastów

dwuliściennych w uprawach roślin jednoliściennych.
Substancją czynną tego preparatu jest 2,4-D, będący syntetyczną auksyną. Jego negatywny
wpływ na rośliny jest związany z zaburzeniem równowagi hormonalnej, wywołanym m.in.
nadprodukcją etylenu i kwasu abscysynowego.

: Po potraktowaniu rośliny Pielikiem obserwujemy brak zmian we wzroście i wyglądzie liści u

rośliny jednoliściennej ze względu na prostopadłe ułożenie liści i obecność wosków na
powierzchni liści. W przypadku rośliny dwuliściennej obserwujemy wyraźne więdnięcie,
starzenie się liści, zmniejszenie wzrostu o 3cm oraz rozkład chlorofilu, ponieważ posiada ona
liście ułożone równolegle do podłoża. Obecne są również włoski, które
utrzymują ,,zwalczający” ich herbicyd - Pielik na powierzchni liści.

Syntetyczne auksyny, takie jak 2,4 – D , w wysokich stężeniach wpływają hamująco na wzrost
wydłużeniowy roślin. Pędy i korzenie roślin charakteryzują się różną wrażliwością na
działanie tych fitohormonów.

Zarówno wzrost korzeni jak i hipokotyli został zredukowany przez 2,4-D. Wyższe stężenie
auksyn zahamowuje wzrost korzeni w większym stopniu w porównaniu z hipokotylami.

Auksyny to fitohormony stymulujące wzrost elongacyjny komórek oraz biorące udział w

pobudzaniu podziałów komórkowych, w szczególności kariokinezy. Biorą udział w indukcji
tworzenia się korzeni przybyszowych oraz rozwoju owocni bez zapylenia, zapłodnienia i
rozwoju nasion w owocach partenokarpicznych. Korzenie są organami wrażliwymi na
działanie auksyn w wysokich stężeniach. Ich wrażliwość na działanie tych firohormonów jest
wyższa, w porównaniu do pędów roślin.

Szczególną cechą etylenu jako fitohormonu jest jego bardzo prosta budowa chemiczna i
gazowy stan skupienia. U roślin etylen hamuje wzrost wydłużeniowy siewek i przyspiesza
rozwój warstwowy odcinającej powodującej opadanie liści, kwiatów, owoców i innych
organów. Etylen przyspiesza rozpad chlorofilu oraz stymuluje dojrzewanie w szczególności w
owoach klimakterycznych, takich jak jabłka, pomidory, brzoskwinie.

Wykonano analizę wpływu różnych regulatorów wzrostu na wzrost, rozwój i kondycję roślin
dwuliściennych. Rośliny inkubowano jednocześnie przez 7 dni. Przyporządkuj poniższym
wariantom inkubacji, odpowiednie roztwory.
P I  kinetyna (3mg/dm3)
P II  Ethrel
P III  H2O
P IV  Pielik

Jakich efektów możemy spodziewać się po wykonaniu następującego zabiegu?

+ na skutek usunięcie wierzchołka pędu głównego, nastąpi wzrost pędów bocznych

- na skutek działania auksyn zostanie przywrócona dominacja wierzchołkowa

- na skutek usunięcia wierzchołka pędu głównego, roślina przestanie rosnąć i zacznie
obumierać
- na skutek działania auksyn nastąpi szybszy wzrost wydłużeniowy pędu głównego

Cytokininy posiadają zdolność regulacji transportu jonów przez błony, a w konsekwencji

zmniejszania pH apoplastu, sprzyjającego wzrostowi elongacyjnemu komórek.
FAŁSZ

Szybka odpowiedź rośliny na działanie fitohormonu, rozpoczyna się natychmiast, gdy dotrze
on do komórki docelowej i zwiąże się z receptorem
PRAWDA

Wśród głównych naturalnych fitohormonów wpływających na podziały komórek roślinnych

wyróżniamy kwas indolilo-3-octowy i zeatynę. Związki te są odpowiedzialne, odpowiednio
za przebieg kariokinezy oraz cytokinezy. Ponadto kwas indolilo-3-octowy stymuluje wzrost
wydłużeniowy komórek, a zeatyna wpływa na przyrost masy i rozmiarów komórek.

Rośliny karłowate powstają w wyniku…

+ zahamowania aktywności giberelin przez odpowiednie inhibitory

- zahamowanie syntezy giberelin, związanego ze zniesieniem efektu dominacji

wierzchołkowej
- indukcji syntezy giberelin przez cytokininy
- mutacji multigenowych

Wykonano analizę wpływu fitohormonów na wzrost i rozwój pędów i korzeni roślin.

Przyporządkuj wymienionym aktywnościom biologicznym fitohormonów, prezentowane
układy doświadczalne, potwierdzające ich oddziaływanie.

P I  gibereliny odpowiadają za wydłużanie się pędu, dzięk czemu mogą przywracać

normalny wzrost karłowatym mutantom
P II  w wysokich stężeniach, auksyny wpływają hamująco na wzrost wydłużenowy roślin
P III  auksyny wywołują zjawisko dominacji wierzchołkowej
Auksyny, kórych najwęższe stężenie występuje w części wierzchołkowej pędu
głównego rośliny, hamują rozwój pąków bocznych
P IV  auksyny stymulują wzrost wydłużeniowy komórek, z którymi mają bezpośredni
kontakt, wywołując tropizmy
P V  auksyny indukują wytwarzanie korzeni przybyszowych
Która z wymienionych cech NIE dotyczny cytokinin?
- transport w roślinie głównie w kierunku podstawy pędu

+ hamują proces starzenia

+ stymulują kiełkowanie nasion
+ pobudzają różnicowanie się komórek i organogenezę

Znając wpływ auksyn w różnych stężeniach (niskie >0,01mg/dm3 ; 0,1 mg/dm3 > wysokie) na
wzrost wydłużeniowy korzeni oceń który z wariantów prawidłowo opisuje poniższe próby.

I – H2O
II – IAA (0,002 mg/dm3)
III – IAA (0,2 mg/dm3)
IV – IAA (20 mg/dm3)

Syntezy jakich regulatorów możemy spodziewać się z wymienionych poniżej rekursorów

???
I Auksyny
II Gibereliny
III Etylen
IV cytokininy
V ABA

Regulatory wzrostu są to związki organiczne, niezdolne do przemieszczania się w roślinie,

które pobudzają, hamują lub w inny sposób wpływają na procesy wzrostu i rozwoju roślin.
FAŁSZ

W obrębie regulatorów wzrostu wyróżniamy substancje wzrostowe wywołujące efekt

fizjologiczny w stężeniach rzędu 10-6M oraz fitohormony, wywołujące efekt fizjologiczny w
stężeniach rzędu 10-4M
FAŁSZ

Wykonano doświadczenie badające wpływ pewnego fitohormonu na przyrost masy liścieni

słonecznika. Na podstawie poniższych wyników oceń, jaki fitohormon badano.
KIN

Które z poniższych zdań NIE jest prawdziwe:

- owoce partenokarpiczne powstaną po zastosowaniu auksyn i cytokinin syntetycznych

+ oddziaływanie antagonistyczne auksyn i cytokinin można zaobserwować w przypadku

zjawiska dominacji wierzchołkowej
+ wśród fitohormonów stmulujących proces kiełkowania nasion wyróżniamy cytokininy oraz
gibereliny
+ etylen pobudza dojrzewanie owoców klimakterycznych takich jak brzoskwinie, jabłka i
banany

Na podstawie wielkości i wyglądu komórek oceń jakimi preparatami je potraktowano. Figura

I przedstawia komórki rośliny kontrolnej, nie traktowane żadnym z wymienionych
preparatów.

II – chlorek chlorocholiny
III – IAA
IV – KIN

Wykres przedstawia zmiany stężenia fitohormonów w dojrzewających owocach bananach.

Wybierz fitohormony których zmiany stężeń obserwowano w doświadczeniu.
I – cytokininy, etylen auksyny cytokininy
II – auksyny, cytokininy etylen

Cytokininy posiadają zdolność regulacji transportu jonów przez błony a w konsekwencji

zmniejszania pH apoplastu sprzyjającego wzrostowi elongacyjnemu komórek
FAŁSZ

? Hetardanty są to związki syntetyczne, które powodują hamowanie wzrostu pędu oraz

wywołują karłowacenie roślin, bez powodowania innych deformacji. Herbicydy są to związki
syntetyczne, które służą do niszczenia chwastów. Raundup jest przykładem totalnych
środków chwastobójczych, a Pielik selektywnych środków chwastobójczych. pielik jako
środek syntetyczny, wnika przez liście, jest łatwo transportowany, a następnie niszczy całą
roślinę.

Szybka odpowiedź rośliny na działanie fitohormonu, rozpoczyna się natychmiast, gdy dotrze
on do komórki docelowej i zwiąże się z receptorem
PRAWDA

Rośliny karłowate powstają w wyniku:

+ zahamowanie syntezy giberelin, związanego ze zniesieniem efektu dominacji
wierzchołowej

- mutacji multigenowych

Auksyny posiadają zdolność regulacji transportu jonów przez blony, a w konsekwencji

zmniejszenia pH apopolastu sprzyjającego wzrostowi elongacyjnemu komórek
p

fitohormony są to związki organiczne, zdolne do przemieszczania się w roślinie, które

pobudzają hamują lub w inny sposób wpływają na procesy wzrostu i rozwoju roślin
PRAWDA

głównym mechanizmem długotrwałej odpowiedzi rośliny na działanie fitohormonów jest

zmiana ilości specyficznych białek komórkowych, zaangażowanych w metabolizm pierwotny i
wtórny roślin
p/f