BARAYTI NG WIKANG FILIPINO

BARAYTI
Uri, kalagayan o kalidad ng pagkakaroon ng pagkakaiba-iba.

Sa wikang Filipino ay nagtataglay rin ng iba’t ibang barayti.

Filipino- Cebuano, Filipino-Tagalog at iba pa. Kahit ang
Tagalog ay may barayti rin, Tagalog-Cavite, Tagalog-
Batangas, Tagalog-Bulacan at Tagalog Quezon.
 YUNIBERSAL LINGGWA FRANKA

Wikang sinasalita o ginagamit nang higit na

nakararaming tao sa daigdig.
Hal: Ingles, Franses at Mandarin.

PAMBANSANG LINGGWA FRANKA

Wikang sinasalita o ginagamit sa isang bansa.

Filipino ang pambansang wika ng Pilipinas at
ito ay ipinag-utos ng Artikulo 14 seksyon 6 at 7
ng 1987 Konstitusyon.
1. Purong Tagalog o Puristik Tagalog - Lumilikha
ng mga salita sa halip na manghiram.
2. Taglish/Engalog - Ang Taglish ay
nangangahulugang mas maraming bahagi ng salita sa
pangungusap pati ng sintaks sa Wikang Tagalog.
Samantalang ang Engalog ay nangangahulugang mas
maraming leksikon o salita ang sa Ingles at kadalasan
ang kabuoan ng pangungusap ay sa Ingles.

Hal:
Taglish - Pupunta ako sa bank upang i-check ang aking
akawnt.

Engalog - I will go sa bank na to check my akawnt.

3. Bertaglish - Pinagsa-samang wikang bernakular,
Tagalog at English ang ibig sabihin ng bertaglish.
Hal:
Cebuano + Tagalog + Ingles
Ilokano + Tagalog + Ingles
Pampanggo + Tagalog + Ingles

REHIYONAL NA LINGGWA FRANKA

Komon na wika sa rehiyong may iba’t ibang wikang
sinasalita.
Hal: Rehiyon ng Ka-Ilokanuhan gaya ng Ilocos
Norte, Ilocos Sur, Cagayan, Isabela, Panggasinan
at Cordillera Administrative Region.
 Baryant o uri ng wikang sinasalita sa isang tiyak na
geograpikal na lokasyon. Pagkakaiba sa loob ng isang
DAYALEK
wika na madalas ay nasa aksent, leksikokgrapiya at
pagbigkas ng pagkakaiba.

1) Rehiyonal na Dayalek - wikang ginagamit sa isang lugar na

sa loob ng maraming taon, na kinakikitaan ng pagkakaiba sa
bigkas, anyo ng salita at sintaks nito.
Hal: Wikang Ilokano - Ilokanong Caggayan, Ilokanong
Panggasinan
2) Sosyal na Dayalek (Sosyolek) - Pagkakaiba ng paggamit ng
isang wika batay sa antas ng pamumuhay o uri ng grupo ng
mga nagsasalita.
Idyolek - tawag sa indibidwal na paggamit ng isang tao sa
isang wika.
3) Etnolek - Barayti ito ng wika na nadedevelop mula sa mga
salita ng mga etnolinggwistikong grupo.
4) Ekolek - Tumutukoy ito sa mga salita na kadalasang
nagmumula o sinasalita sa loob ng bahay.

PIDGIN

Wikang walang pormal na estruktura. Paggamit ng

tao sa wika na may magkaibang wika at kultura.
Hal: Ako bigay laki discount pagbili ka dami.
 REGISTER NA WIKA
Paggamit ng wika ng iba’t ibang propesyonal sa
iba’t ibang propesyon na kanilang kinabibilangan.

BALBAL O IMBENSYONG MGA SALITA

Mga salitang nabuo batay sa layuning hindi
maintindihan ng hindi nila kauri ang pananalita
upang sa gayon maitago nila ang mensahe sa
ibang taong nakikinig.
Aganogo baga agang gagagagawigin nagatigin
digitogo agat piginagapuguntaga tagayogo nigi
bogoss ngagayogon? (Ano ba ang gagawin natin
dito at pinapupunta tayo ni boss ngayon?)
 GAYLINGO O BEKIMON

Itinuturing din na balbal na salita ang Gaylingo o

tinatawag nilang Bekimon.
Ang wikang pambansatchi ng pilipinas ay
filipinetch. Samantalang nililinang tarush, itechi ay
dapat payabungin at pagyamanin patchi salig sa
umiiral natchi mga wika sa pilipinas at sa iba pang
mga wikatchi. (Ang wikang pambansa ng Pilipinas
ay Filipino. Samantalang nililinanang, ito ay dapat
payabungin at pagyamanin pa salig sa umiiral na
mga wika sa Pilipinas at sa iba pang mga wika)