JAMES SACRAMENTO GARCIA 1.WIKA, DIYALEKT, at BERNAKULAR 2. BILINGUALISMo At MULTINGUALISMO 3. UNANG IKA atIKALAWANG WIKA WIKA ANO BA ANG WIKA? >Ang wika ay isang bahagi ng pakikipagtalastasan na ginagamit araw-araw. Kalipunan ito ng mga simbolo, tunog, at mga kaugnay na bantas upang maipahayag ang nais sabihin ng kaisipan. DIYALEKTO: • Ang DIYALEKTO ay isang natatanging uri ng wika na ginagamit sa isang rehiyon o lugar. Ang mga diyalekto ay tinatawag ding wikain o salitang bernakyular. Ang mga ito ay magkakaiba sa punto, diin at pagbigkas depende sa rehiyon kung saan ito ginagamit. Nabubuo ang diyalekto mula sa pangunahing wika at nagkakaroon ng kawing ang mga grammar o bokabolaryo. Maaaring dahil sa lokasyon o relihiyoso at etniko, ay nagkakaroon ng diyalekto. *Tayo ay may magkakaibang uri ng dayalek naayon sa lugar na ating ginagalawan, katayuan sa buhay, edad, kasarian at iba pang aspetong sosyal sa ating lipunan.
-Dayalek ang tawag sa wikang ginagamit sa isang partikular na
pook o lugar, maliit man o malaki. Ito ang unang wika na nakagisnan natin sa ating tahanan. Kadalasan itong ginagamit ng ating mga magulang at iba pang mga miyembro ng ating pamilya . *Ito rin ang mga salitang namumutawi sa bibig ng mga karaniwang tao sa ating sambayanan. Dahil din sa mga iba’t-ibang aspetong sosyal, heograpikal at temporal, tayo ay nagkaroon ng baryasyon ng dayalekto.
- Halimbawa nito ay ang wikang Tagalog may napakaraming baryasyon ayon sa
heograpiya:
Tagalog ng Batangas – Ala e, ang bait naman niya!
Tagalog Nueva Ecija – Kainam-naman ng ugali niya. Tagalog Pangasinan – Ang bait niya eh. IBAT IBANG HALIMBAWA NG DIYALEKTO: • Ilocano: Tagalog: Cebuano •Ano'ng •Unsa man imong nga'an? • Ano'ng pangalan mo? pangalan mo? •Na unsa na ka? • Kamusta •Kamusta •Humana kag kaon? •Kumain ka na? •Alê diri • Kumain ka na? •Lapit ka dito •Mahal kita/ gihigugma • Lapit ka dito •Mahal kita tika • Mahal kita BERNAKULAR: • ANO BA ANG BERNAKULAR? • – Ito ay ay tumutukoy sa anumang wika o diyalektong ginagamit sa pagsasalita araw-araw ng karaniwang mga tao sa isang partikular na lugar. Kadalasan itong tinatawag bilang ‘Mother Tongue’. ito ay hindi natutunan o ipinataw bilang pangalawang wika. ito ang iba’t-ibang wika na ginagamit sa pang-araw-araw na buhay ng mga karaniwang tao ng isang partikular na populasyon. BILINGGWALISMO: • ANO BA ANG BILINGGWALISMO? >Ang bilingguwalismo ay ipinahihiwatig sa pamamagitan ng paggamit ng hindi kukulang sa dalawang wika ng tao. Hindi ito tiyak sa mga bata at matanda sapagkat ang paggamit at kagalingan ng santao sa bawat wika ay maaaring magbago batay sa pagkakataong maaaring gamitin ang mga wika at sa pagiging lantad sa ibang mga wika. MULTINGUALISMO: • ANO BA ANG MULTINGUALISMO? >Sa buong mundo nabibilang ang Pilipinas sa mga bansang may maraming uri ng wika na ginagamit. Dahil sa nahahati sa kapuluan at iba’t-iibang rehiyon ang ating lugar, tayo ay nagkaroon din ng kanya-kanyang lenggwahe at dayalekto na ginagamit. UNANG WIKA: • Ang katutubong wika (kilala rin bilang inang wika, unang wika, arteryal na wika, o L1) ay ang wika na natutunan ng isang tao mula nang kanyang kapanganakan. Batayan para sa pagkakilanlang sosyolinggwistika ang unang wika ng isang tao. IKALAWANG WIKA: • Ang pangalawang wika ay maaaring maging anumang wika hangga't ito ay hindi isang dila ng ina o katutubong wika. Ang proseso ng pag-aaral na ito ay aktibo at hinihingi ng maraming mga pagsisikap upang maging pamilyar sa mga tuntunin ng grammar, istraktura ng pangungusap, pagbigkas, bokabularyo at marami pang mga konsepto. Sa mga bansa kung saan ang Ingles ay hindi isang katutubong wika, halimbawa, ang mga bata sa paaralan ay madalas na itinuturo sa Ingles bilang sapilitang ikalawang wika upang maisama nila ang iba sa corporate world. The end god blessed us all!!! Maraming salamat po sa inyung lahat!!