DALAWANG URI
NG BARAYTI
 DALAWANG URI NG BARAYTI

Permanente – likas na gamit at linang sa

sinumang tapagsalita o tagabasa
➢ Dayalekt, Idyolek, Etnolek, Ekolek
Pansamantala – nagbabago batay sa
pagbabago ng sitwasyon.
➢ Sosyolek, Register , Pidgin, Creole
 PERMANENTENG BARAYTI
DAYALEK – Wikang subordineyt ng isang katulad ding
wika. Ginagamit ito sa tiyak na lugar o rehiyon

Halimbawa:
Cebuano – Gihigugma ko ikaw
Waray – Maupay nga adlaw
Hiligaynon – Nagakadlaw na siya
  PERMANENTENG BARAYTI
IDYOLEK – ang wikang tipikal/ pangkaraniwang
ginagamit ng isang tao; ang personal na “wika” ng isang
tao.

Halimbawa:
• Marc Logan
• Arnold Clavio
• Noli de Castro
 PERMANENTENG BARAYTI
ETNOLEK - Isang uri ng barayti ng wika na nadebelop mula sa
salita ng mga etnolonggwistang grupo. Dahil sa pagkakaroon ng
maraming pangkat etniko sumibol ang ibat ibang uri ng Etnolek.
Taglay nito ang mga wikang naging bahagi nang pagkakakilanlan
ng bawat pangkat etniko.

Halimbawa: Pakbet, Malong, Law oy

 PERMANENTENG BARAYTI
EKOLEK – Barayti ng wika na kadalasang ginagamit sa loob ng ating
tahanan. Ito ang mga salitang madalas na namumutawi sa bibig ng mga bata
at mga nakatatanda, malimit itong ginagamit sa pang araw-araw na
pakikipagtalastasan.

Halimbawa:
• Palikuran – banyo o kubeta
• Silid tulogan o pahingahan – kuwarto
• Pamingganan – lalagyan ng plato
• Pappy – ama/tatay
• Mumsy – nanay/ina
 PANSAMANTALANG BARAYTI
SOSYOLEK – Nakabatay ang pagkakaiba nito sa katayuan
istatus ng isang gumagamit ng wika sa lipunang kanyang
ginagalawan.

Halimbawa:
• Wa facelak girlash mo
• Sige ka, jujumbagin kita!
• Repapips, ala na ako datung eh
 PANSAMANTALANG BARAYTI
REGISTER - Anyo ng wika batay sa uri at paksa ng talakayan o
larangang pinag-uusapan, sa mga tagapakinig o kinakausap o
kaya ay sa okasyon at sa iba pang mga salik o factor .

a.) Field o larangan – ang layunin at paksa nito ay naayon sa

larangan ng mga taong gumagamit nito.
b.) Mode o Modo – paraan kung paano isinasagawa ang uri ng
komunikasyon.
c.) Tenor – ito ay naayon sa relasyon ng mga nag-uusap.
Halimbawa:
• Talakayan sa klase ng International Affairs
• Talakayan sa klase sa Filipino
• Klase sa Law School
 PANSAMANTALANG VARAYTI
PIDGIN – Ito ay barayti ng wika na walang pormal na estraktura.
Ito ay binansagang “nobody’s native language” ng mga dayuhan.
Ito ay ginagamit ng dalawang indibidwal na nag uusap na may
dalawa ring magkaibang wika. Sila ay walang komong wikang
ginagamit. Umaasa lamang sila sa mga “make-shift” na salita o
mga pansamantalang wika lamang.
Halimbawa:
• Ako kita ganda babae
• Kayo bili alak akin.
• Ako tinda damit maganda
• Suki ikaw bili akin ako bigay diskawnt
• Ikaw aral mabuti para ikaw kuha taas grado
 PANSAMANTALANG BARAYTI
CREOLE – Mga barayti ng wika na nadebelop dahil sa mga
pinaghalohalong salita ng indibidwal, mula sa magkaibang lugar
hanggang sa ito ay naging pangunahing wika ng partikular na lugar.
Ito ay pinaghalong iba’t ibang wika.

Halimbawa:
• Mi nombre – Ang pangalan ko
• Di donde lugar to? – Taga saan ka?
• Buenas dias – Magandang umaga
 PANSAMANTALANG BARAYTI
MODA - Paraan ng pagpapahayag (pasalita ba o pasulat?)

➢May mga pagkakaiba ang paraang pasalita at pasulat

➢Mas mahigpit ang pagpapatupad ng mga tuntuning
gramatikal sa paraang pasulat at mas maluwag naman ang
paraang pasalita (bagamat sa internet, lalo na sa mga social
networking site, maluwag.
HALIMBAWA:

MODANG PASALITA MODANG TEXT E1:

E1: Kain na tayo. E1: Kain tau.
E2: Tara. San? E2: Wer?
E1: Sa resto. E1: Resto
E2: San nga e? E2: Wat resto?
E1: E di sa Gerry’s. E1: Khit san
E2: Okey. E2: S Gerry’s n ln E1: K
 PANSAMANTALANG BARAYTI
ESTILO - Kung pormal ang pagtitipon/meeting, pormal din ang
wika.

➢Kung simpleng talakayan o tsismisan lang, impormal o casual

ang wika (lalo kung ang kausap ay malapit na kaibigan)
➢Batay sa kausap at/o sa okasyon, nagbabago ang antas ng
pormalidad ng wika