REGISTER at

BARAYTI NG
WIKA
Ang Register ay isang baryasyon sa wika na
may kaugnayan sa taong nagsasalita o
gumagamit ng wika. Ito ay mas madalas
nakikita o nagagamit sa isang partikular na
disiplina. Ang Barayti ng wika ay nag-uugat
sa mga pagkakaiba-iba ng mga indibidwal at
grupo, maging ng kani-kanilang tirahan,
interes, gawain, pinag-aralan at iba pa.
Dinamiko ang wika kaya't nagkakaroon ito
ng iba-ibang rehistro batay sa konteksto ng
paggamit nito at kung sino ang gumagamit
nito. Sa pagkakaroon ng pagbabago ng wika
sa taong nagsasalita o gumagamit ng wika
ayon sa:
1. Tono
2. Paksa
3. Paraan o paano nag-uusap
 Tono ng kausap o tagapakinig (tenor of
discourse)Ito ay naaayon ang wika sa sino ang nag-
uusap. (para kanino)

Paksa ng pinag-uusapan (field of discourse)Ito ay

batay sa larangan na tinatalakay at ss panahon.
(layunin)

Paraan o paano nag-uusap (mode of discourse)Ito

ay pasalita o pasulat pagtalima sa mga panunturan
dapat sundin batay sa uri ng piniling paraan ng pag-
uusap.
BARAYTI NG WIKA

Maraming mga halimbawa ng barayti.

Narito ang ilan:

1. Diyalek
2. Sosyolek
3. Idyolek
4. Pidgin
5. Creole
 Diyalek
Ito ay ang barayti ng wikang nalilikha ng dimensyong
heograpiko. Tinatawag din itong wikain sa ibang aklat. Ang
diyalekto ang wikang ginagamit sa isang rehiyon, lalawigan o
pook, malaki man o maliit.

Sosyolek
Sa barayting nabubuo batay sa dimensyong sosyal. Tinatawag
din itong sosyal na barayti ng wika dahil nakabatay ito sa mga
pangkat-etniko. Ang sosyolek ay maaari ding may legal na
rehistro na tinatawag na jargon. Ang jargon ang mga tanging
bokabularyo ng isang partikular na pangkat ng gawain.
 Idyolek
Ito ay ang mga indibidwal na paraan/ istilo ng paggamit ng wika

Pidgin
Ito ay tinatawag sa English bilang ang "nobody’s native language".
Nagkakaroon nito kapag ang dalawang taal na tagapagsalita ng
dalawang magkaibang wika na walang komong wika ay
nagtatangkang magkaroon ng kumbersasyong makeshift.

Creole
Ito ay
isang wika na unang naging pidgin at kalaunan ay naging likas na
wika (nativized). Nagkaroon nito sapagkat may komunidad ng mga t
agapagsalita ang nagangkin ng wikang ito.
Karagdagang Impormasyon
1. May mga teorya kung paano nabuo ang wika.
Basahin ang ilan sa link na ito:
brainly.ph/question/18605
2. .Alamin ng higit ang tungkol sa katangian ng
multilingguwalismo sa link na ito:
brainly.ph/question/315285.
3. Dito sa Pilipinas, maraming wika ngunit
mababasa mo sa link na ito ang pangunahing mga
wika:Read more on
Heterogeneous at
Homogeneous na
Wika.
 Heterogenous na Wika
– wikang iba-iba ayon sa lugar, grupo, at pangangailangan
ng paggamit nito. Nagkakaroon ng maraming baryasyon na
wika.
Ang naging batayan ng mga linggwistiko
para magkaroon ng heterogeneous na
wika ay ang mga masususing pag-aaral at
pananaliksik tungkol sa sosyolohikal at
linggwistika. Ito ay ang mga uri ng wikang
karaniwang ginagamit sa pakikipag-
ugnayan sa pang-araw-araw na buhay.
 1. Ang heterogeneous na kalikasan ng wika ay tumutukoy sa pagkakaiba-iba
ng wikang ginagamit ng mga pangkat ng tao dahil sa pagkakaiba nila ng edad,
kasarian, tirahan, gawain, at iba pang salik.
2. Ito ay ang kalikasan ng wika ay ang pagkakaiba-iba ng wikang ginagamit ng
iba’t ibang indibidwal at pangkat na may magkakaibang uring pinagmulan,
gawain, tirahan, interes, edukasyon, at iba pang mga salik.
3. Ayun sa mga dalubhasa, ang wika ay binubuo ng isang pangkat ng tao
upang magamit at tumugon sa kanilang partikular na pangangailangan. Dahil
magkakaiba ang mga tao at ang kinabibilangan ng bawat isa, iba’t ibang anyo
rin ng wika ang umusbong.
4.Sa heterogeneous na katangian ng wika ay may dalawang uri o barayti: Ito
ay ang permanente at pansamantala.
 Barayting Permanente

a. Dayalekto- Ito ang barayting batay sa pinanggalingang

lugar, panahon, at katayuan sa buhay ng isang tao.

b. Idyolek-Ito ang barayting kaugnay ng personal na

kakanyahan ng bawat indibiduwal na gumagamit ng wika.
 Barayting Pansamantala

a. Register-Ito ang barayting bunga ng sitwasyon at

disiplina o larangang pinaggagamitan ng wika.

b. Istilo-Ito ang barayting batay sa bilang at katangian ng

kinakausap, at relasyon ng nagsasalita sa kinakausap.

c. Midyum-Ito ang barayting batay sa pamamaraang gamit

sa komunikasyon, maaaring pasalita o pasulat.
Mga halimbawa ng heterogeneous na
katangian ng wika
Halimbawa :

Tagalog ang pangunahing wika

ng Timog katagalugan ngunit
bawat lugar dito ay may ibat-
ibang katangian ng wika
mayroong Tagalog Batangas,
Tagalog Laguna, Tagalog
Quezon.
Dayalektong Temporal

Halimbawa:

Ang Probinsyano na pelikula

mayroon na noon ngunit may
bagong pelikulang sumisikat
ngayon ang mga manunulat
nito ay mag kaiba at ang
barayti ng wika nito ay
magkaiba sapagkat ito ay
isinulat sa magkaibang
panahon
Dayalektong Sosyal Halimbawa
Uri: Karaniwang naiuugnay sa masa ang mga
salitang balbal gaya ng utol,ermats,dedma, epal

Edad: Ang tawag ng matatanda sa salamin sa

mata ay antipara samantalang ang tawag sa
mga kabataan ngayon shades.

Kasarian: Hanggang ngayong patuloy pa rin

paggamit ng salitang jowa (karelasyon) jubis
(Mataba), gander (maganda) at iba pang salita
sa Gayspeak.
 IDYOLEK
Ito ang barayting kaugnay ng personal na kakanyahan ng bawat indibiduwal na
gumagamit ng wika.

Bukod sa panlipunang salik, nakikilala rin ang pananalita ng isang indibiduwal batay sa
kaniyang bigkas, tono, kalidad ng boses, at pisikal na katayuan.
Register
Ang register sa kalusugan ay iba sa palakasan

Estilo
Kapag iyong nakasalubong ay iyong nakasalubong ang isang
kaibigan ay maari mong batiin sa pahayag na "Hoy" kamusta ka
na? Kapag bumisita ka sa iyong lolo at lola ay binabati natin sila
ng kumusta po kayo?
Midyum
Ang mga terminong gaya ng dalumat, dalisay at kaatiran
ay mababasa sa mga disertasyon at ibat ibang akademikong
materyal na nakasulat, ngunit bihirang ginagamit ang mga ito
pang araw-araw na pasalitang pakikipag-usap.Read more on
HOMOGENEOUS NA KATANGIAN NG WIKA
– nagsasabing ang wikang “pormal” ay iba sa “naimbentong” wika.

1.Ang wika ay nagtataglay ng mga pagkakatulad.

2. Ang wika ay may mga homogeneous na kalikasan .

Ang homogeneous na wika ay nabuo at patuloy na
ginagamit ng mga tao sa kasalukuyan.Ito ay
nangangahulugan na may mga salitang magkakatulad
ngunit dahil sa paraan ng pagbaybay at intonasyon o
punto ay nagkakaroon ng bagong kahulugan.
Arbitraryo

halimbawa:
Ang wika ay pinagkakasunduan. Nagkakaunawaan sa
kahulugan ng mga salita ang mga gumagamit nito. Hindi
dinidikta ng mismong itsura at tunog ng salita ang
kahulugan, kung kaya masasabing arbitraryo ang wika.
Halimbawa nito ay kung paanong ang salitang Tagalog
na "kamay" ay "ima" sa wikang Ilokano, "kamot" naman
sa Bikolano, at "gamat" naman sa Kapampangan
Dinamiko
Halimbawa
Nanghihiram din tayo ng mga salitang dayuhan at
nagbibigay ng sariling kahulugan dito. Halimbawa nito
ay kung paanong ang salitang "gimmick" na nasa
wikang Ingles ay may kahulugang "pakulo o paraan ng
pagpukaw ng atensyon." Habang ngayon nagkaroon ito
ng kahulugan na "pamamasyal kasama ng mga
kaibigan.
Bahagi ng kultura
Halimbawa:
Sa wikang Arabe ay mayroong iba’t ibang katawagan para sa
mga uri ng kamelyo. Ang mga salitang ito ay wala sa ating wika
dahil hindi bahagi ng kulturang Pilipino ang paggamit ng mga
kamelyo. Kung gayon, hindi maisasalin sa Filipino ang mga
salitang Arabe para sa salitang kamelyo dahil walang katumbas
ang mga salitang ito sa ating wika.
May sariling kakanyahan.

Halimbawa:
Ang wikang Nihonggo ay sumusunod sa estrukturang
"paksa-layon ng pandiwa-pandiwa" samantalang ang
Ingles ay "paksa-pandiwa-layon ng pandiwa."Para
karagdagang impormasyion buksan ang link sa ibaba
 konsepto ng
tagalog pilipino
at filipino
 Pagkakaiba ng Tagalog,Pilipino at Filipino

Tagalog Tagalog ito ay salitang pinalaganap sa ating mga

katutubo at sinasalita ng mga naninirahan sa katimugang luzon.

Pilipino Ito ang Tawag sa mga taong nakatira sa Pilipinas,Ito rin

ang wikang nasyonal noong taong 1943.

Fillipino Ito ang tinatawag na nasyonalismo sa mga taong

nakatira sa Pilipinas.Ito rin ay wikang pambansa noong 1987.Ito
ang wikang pambansa ng pamahalaan at ginagamit sa pakikipag
ugnayan sa mga mamamayang kanyang sakop at tinatawag itong
tulay na wika.
 Dagdag Kaalaman:

Ang Ama ng ating wikang pambansa ay si Manuel L. Quezon.Ang

pagbuo ng isang Pambansang Wika ay upang mapagkaisa ang
buong bansa.Tayo ay Tinawag na Pilipino dahil ang pinangalanan
ng hari ng espanyol sa ating bansa ay pilipinas kaya tinawag tayo
ng mga espanyol na PIlipino.
 Edit By:
CHARLES CARLO
VILLAR

11 STEM TESLA