Mga Barayti ng Wika

Simulan natin: Lunes ng umaga, tulad

ng dati, maraming tao kang
makasasalubong at makakausap.
Paano mo sila kakausapin o babatiin?
Isulat ang sasabihin sa bawat isa.

Sa kaibigan mong
conyo o sosyal?

Sa isa sa mga guro

mo?

Sa kaibigan mong
beki o bakla?

Sa kaibigan mong
jejemon?

Sa lolo mong
kagagaling sa
probinsya ninyo?
1. Bakit kahit magkakapareho
ang sitwasyon ay
magkakaiba ang nagging
paraan mo ng pagbati o
pakikipag-usap sa mga
taong nabanggit?

2. Ano ang pinatutunayan

nito sa paggamit natin ng
wika?
 Ang wika man ay
namamamatay o nawawala rin.
Mangyayari ito kung hindi na
ginagamit at nawala na ang
pangangailangan ditto ng
lingguwistikang komunidad na
dating gumagamit nito.

Minsan namay may mga

bagong salitang umusbong
para sa isang bagay na higit nag
ginagamit ng mga tao kayat
kalaunay nawawala o
namamatay na ang orihinal na
salita para dito.
 Gawain:

Subukan kung alam mo pa ang

ibig sabihin ng bawat isa sa
mga salitang ito.

1. Alimpuyok
2. Anluwage
3. Awangan
4. Hidhid
5. Hudhod
6. Napangilakan
7. Salakat
8. Salipawpaw
9. Kahel
10. Sipnayan
 Gawain:

Subukan kung alam mo pa ang

ibig sabihin ng bawat isa sa
mga salitang ito.

a. Maramot
b. Pagkrus ng mga binti
c. Amoy singaw
d. Orange
e. Eroplano
f. Walang hanggan
g. Ihaplos
h. Mathematics
i. Nakolekta
j. Karpintero
 Gawain:

Subukan kung alam mo pa ang

ibig sabihin ng bawat isa sa
mga salitang ito.

Sagot:
1. C
2. J
3. F
4. A
5. G
6. I
7. B
8. E
9. D
10. H
 Homogenous
Pare-parehong magsalita ang
lahat ng gumagamit ng isang
wika (Paz, et.al. 2003). Subalit
hindi ganito ang wika sapagkat
nagkakaroon ito ng pagkakaiba
sanhi ng:
Ibat-ibang salik panlipunan
Edad
Hanap-buhay
Trabaho
Antas ng pinag-aralan
Kasarian
Kalagayang panlipunan
rehiyon
 Heterogenous

Pagkakaiba ng wika o barayti

ng wika bunga ng ibat-ibang
salik panlipunang.
 Barayti ng Wika

Ang barayti ay ang pagkakaiba-

iba sa uri ng wika na ginagamit
ng mga tao sa bansa.

Ang pagkakaiba ay maari sa:

Bigkas
Tono
Uri at anyo ng salita
 Dayalek

Ito ang barayti ng wikang

ginagamit ng particular na
pangkat ng mga tao mula sa
isang particular na lugar tulad
ng lalawigan, rehiyon, o bayan.

Maaaring gumagamit ang mga

tao ng isang wikang katulad ng
sa iba pang lugar subalit naiiba
ang punto o tono, magkakaiba
ang pagbuo ng mga
pangungusap.
 Halimbawa:
Dayalek ng wikang Tagalog ang
barayti ng Tagalog sa Morong,
Tagalog sa Maynila at Tagalog
sa Bisaya.

Magkain tayo sa mall.

Kumain tayo sa mall.

Tagalog sa Tagalog sa
Rizal Teresa,
Morong,
Cardona, at
Baras
Palitaw diladila
Mongo balatong
Ate kaka
Biik kulig
Lola nanang
Lolo amba
Tatay tata
 Idyolek

Kahit iisang dayalek ang

sinasalita ng pagkat ng mga tao
ay mayroon pa ring pansariling
paraan ng pagsasalita ag bawat
isa. Ito ang tinatawag na
idyolek.

Sa barayting ito, lumulutang

ang katangian at kakanyahang
natatangi ng taong nagsasalita

Dito lalong napaptunayang

hindi homogenous ang wika
sapagkat may pagkakaiba ang
paraan ng pagsasalita ng isag
tao batay sa kanyang estilo.
 Hulaan ang mga sikat na
Personalidad na bantog o kilala
Sa pamamaraan ng kanilang
pagsasalita.
 Sosyolek

Barayti g wikang nakabatay sa

katayuan o antas panlipunan o
dimensyong sosyal ng mga
taong gumagamit ng wika.
Kapansin-pansin ang mga tao
ay nagpapangkat-pangkat
batay sa ilang katangian tulad
ng:
Kalagayang panlipunan
Paniniwala
Oportunidad
Kasarian
Edad atbp.
 Sosyolek

Nakapag-aral sa hindi
nakapag-aral
Matatanda sa mga
kabataan
Maykaya sa mahirap
Babae sa lalaki sa bakla

Ayon kay Rubrico (2009) ang

sosyelek ay isang mahusay na
palatandaan ng istratipikasyon
ng isang lipunan, na siyang
ngasasaad sa pagkakaiba ng
paggamit ng wika g mga tao na
nakapaloob dito.

Halimbawa: gay lingo, coo,

jejemon
 Sosyolek

Nakapag-aral sa hindi
nakapag-aral
Matatanda sa mga
kabataan
Maykaya sa mahirap
Babae sa lalaki sa bakla

Ayon kay Rubrico (2009) ang

sosyelek ay isang mahusay na
palatandaan ng istratipikasyon
ng isang lipunan, na siyang
ngasasaad sa pagkakaiba ng
paggamit ng wika g mga tao na
nakapaloob ditto.
 Sosyolek

Nakapag-aral sa hindi
nakapag-aral
Matatanda sa mga
kabataan
Maykaya sa mahirap
Babae sa lalaki sa bakla

Ayon kay Rubrico (2009) ang

sosyelek ay isang mahusay na
palatandaan ng istratipikasyon
ng isang lipunan, na siyang
ngasasaad sa pagkakaiba ng
paggamit ng wika g mga tao na
nakapaloob ditto.
 Gawain

Tulad ng ibang kabataan,

maaaring ikaw man ay
gumagamit din ng conyotic o
conyospeak sa pakikipag-usap
subalit sa palagay mo bay
magada itong pakinggan?
Naisip mo rin ba, paano kaya
kung lahat ng tao sa Pilipinas
ay nagsasalita ng conyo? Ano
kaya ang mangyayari?
Basahina ng web blog ni Cris
Israel na pinamagatang WHAT
IF CONYO LAHAT THE PEOPLE
HERE IN PINAS. Sagutin ang
mga tanong pagkatapos.
 Gawain

Tulad ng ibang kabataan,

maaaring ikaw man ay
gumagamit din ng conyotic o
conyospeak sa pakikipag-usap
subalit sa palagay mo bay
magada itong pakinggan?
Naisip mo rin ba, paano kaya
kung lahat ng tao sa Pilipinas
ay nagsasalita ng conyo? Ano
kaya ang mangyayari?
Basahina ng web blog ni Cris
Israel na pinamagatang WHAT
IF CONYO LAHAT THE PEOPLE
HERE IN PINAS. Sagutin ang
mga tanong pagkatapos.
WHAT IF CONYO LAHAT THE
PEOPLE HERE IN PINAS
Magnanakaw: Holdap, make
bigay all your thingies! Dont
make galaw or I will make
tusok you!

Magnanakaw 2: make suko,

we made you napaligiran!

Impeachement trial: You are

so asar! Im galit na to you

Raliyista: Lets make baka,

dont be takot! Dont be sossy,
join the rally!

Newscaster: Oh my gosh, I
have hot balita to everyone!
Customer: Pa-buy ng water,
yung naka shachet! (ice
tubig)

Karpintero: Can I hammer

na the pokpok?

Pari: Youre so bad, see ka ni

God!

Tsismosa 1: I was like this,

he was like all that, and I
was like whats your
problem?

Tsismosa 2: OMG that is like

sooo sad!
Magtataho: Taho! Make
bili na while its init, Ill
make it with extra sago!

Bumibili ng taho: Is it
sarap? Pwede pa-have?

Pulubi: knock knock, pa-

beg!

Janitor: ekkkk! kill the

ipis, please dont step on
it ha, I dont like to feel
the sound!
1. Ano kaya ang
mangyayari kung sa
ganitong paraan
magsasalita ang lahat
ng mga Pilipino?
Ipaliwanag.
2. Kung makakasanayan mo
ang ganitong paraan ng
pagsasalita ay maaaring
madala mo na rin ito
hanggang sa iyong pagtanda
at magiging sa iyong
paghahanapbuhay. Paano kaya
kung newscaster ka ng isang
respetadong news and public
affairs program sa telebisyon
subalit ganito ka magsalita:
Oh my gosh. I have hot
balita to everyone! Paaao
maaapektuhan nito ang
kredibilidad mo bilang
newscaster?
3. Batay sa sinagot mo sa
bilang 2, ano ano ang
gagawin mo para hindi
magyari ito sa iyo at malinang
ag pagsasalita nang maayos
ngayon pa lang?
 Gawain

1. Ano-anong barayti ng wika

ang kapansin-pansin sa
paraan ng pagsasalita ng
host sa programang
napanood mo?

Bakit ito ang sinagot mo?

2. Bakit kaya dayalek ng mga

Batanggenyo ang napiling
gamitin para sa Batman Joke
time?
 Gawain

3. Bakit sina Boy Abunda, Kris

Aquino at Gloria ang napiling
gayahin o i-spoof sa mga
pinanood mo? Ano ang
masasabi mo sa kanilang
idyolek?
 Gawain

4. May mga nagamit bang

jargon ang host o ang mga
bisita? Kung mayroon, ano-
ano ang mga ito?