1.

Eleza jinsi ya:

a. Kukusanya fasihi simulizi.

Kukusanya fasihi simulizi ni hatua muhimu katika kuhifadhi utamaduni na historia ya jamii.
Hapa kuna eleza jinsi ya kukusanya fasihi simulizi:

kutambua lengo la kukusanya: mtafiti yafaa aelewa kwa nini anakusanya fasihi simulizi. Je,
lengo lake ni kuhifadhi utamaduni, kufanya utafiti, au kuelimisha umma? Kuelewa lengo lake
kutamsaidia kuongoza mchakato wa ukusanyaji.

kutambua Jamii Husika: mtafiti yafaa aanze kwa kufanya utafiti kuhusu jamii au kikundi cha
watu ambao anataka kukusanya simulizi zao. Anafaa kutambua tamaduni zao, lugha, na
mazingira yao ya kihistoria yao.

Heshimu Utamaduni na Faragha: myafiti yafaa aheshimu utamaduni na faragha za watu

anaokusanya simulizi kutoka kwao. Ahakikishe kuwa anaelewa na kuheshimu mila na taratibu
zao.

kupata Idhini na kushirikisha Jamii: Kabla ya kuanza kukusanya simulizi, ni muhimu mtafiti
kupata idhini ya kushirikiana na jamii husika. Aweze kueleza madhumuni yake na jinsi
anavyopanga kutumia simulizi za wenye jamii.

kuchagua Mbinu ya Kukusanya: Kuna njia mbalimbali za kukusanya simulizi, kama vile
mahojiano ya moja kwa moja, uandishi wa kumbukumbu, au rekodi za sauti au video. kuchagua
mbinu inayofaa kulingana na hali ya jamii na rasilimali zako ni muhimu sana kwa maana
itawezesha shughuli hiyo kwenda sawasawa.

kutengeneza Miongozo ya Mahojiano: mtafiti yafaa atengeneze orodha ya maswali au miongozo

ya mahojiano ili kumsaidia kuongoza mazungumzo na washiriki. ahakikishe maswali ni wazi na
yanaweza kusababisha majibu marefu na ya kina.

kufanya Mahojiano: mtafiti aanze kukusanya simulizi kwa kufanya mahojiano na watu walio na
uzoefu au maarifa katika jamii husika. Mtafiti pia yafaa aweka mazingira ya kirafiki ili
kuwahamasisha kuzungumza na kushiriki hadithi zao.
kuhifadhi na kuthibitisha Taarifa: mtafiti yafaa ahifadhi taarifa zote kwa uangalifu, iwe ni kupitia
uandishi, sauti au video. Pia yafaa ahakikishe na kudhibitisha ukweli wa taarifa hizo kwa
kuzilinganisha na vyanzo vingine na kumbukumbu za kihistoria.

Tumia Teknolojia: Teknolojia inaweza kuwa na jukumu muhimu katika kukusanya na kuhifadhi
simulizi. Tumia vifaa vya kisasa kama kamera, rekodi za sauti, au programu za kuhifadhi taarifa
ili kurahisisha mchakato.

b.Kuhifadhi fasihi simulizi.

Kuhifadhi fasihi simulizi ni muhimu kwa ajili ya kizazi kijacho na kwa ajili ya uhifadhi wa
utamaduni na historia ya jamii. Hapa kuna njia kadhaa za kufanya hivyo:

Kichwani/akilini: kazi ya fasihi simulizi huwa katika hali ya masimulizi, hivyo mara nyingi
huhifadhiwa katika akili ya mtu. Fasihi simulizi ikihifadhiwa kichwani huendelea kuwa hai
kwani hadhira na fanani huweza kuwasisiliana ana kwa ana.

Kurekodi: Rekodi hadithi na simulizi kutoka kwa wazee au wale wenye maarifa katika jamii
yako. Unaweza kutumia vifaa vya sauti au video kuhifadhi simulizi hizi.

Kuandika: Andika hadithi hizo katika fomu ya maandishi. Hakikisha kuhifadhi vyanzo vya
hadithi na majina ya watu waliozungumza.

Kutumia teknolojia: Tumia teknolojia kama vile blogu au programu za kuhifadhi hadithi
mtandaoni ili kushirikisha na kuweka hadithi hizo wazi kwa watu wengi.

Kuanzisha maktaba ya kidijitali: Unda maktaba ya kidijitali ya fasihi simulizi kwa kutumia
programu au tovuti zinazoruhusu kuhifadhi na kusambaza hadithi hizo.

Kuendeleza maonyesho ya utamaduni: Andaa maonyesho au matukio ya utamaduni

yanayowezesha kushiriki hadithi na simulizi hizo kwa njia ya muziki, ngoma, au maonyesho
mengine.
Kuweka kumbukumbu: Hifadhi nakala za maandishi au rekodi za sauti kwenye maktaba au vituo
vya utamaduni. Hakikisha kuwa kuna mifumo bora ya uhifadhi ili kuzuia upotevu au uharibifu.

Kuunda maktaba ya dijitali: Weka simulizi kwenye fomati ya dijitali ili ziweze kupatikana kwa
urahisi kwa njia ya mtandao. Hakikisha kuzingatia masuala ya faragha na usalama wa taarifa.

Kukuza utamaduni wa hadithi: Wahamasisha watu katika jamii kuhusu umuhimu wa kuhifadhi
na kusambaza fasihi simulizi. Fanya matamasha au mikutano ya kuelimisha kuhusu hadithi za
jadi na jinsi ya kuzihifadhi.

Marejeleo
Mulokozi, M.M. (1996). Utangulizi Wa Fasihi Simulizi Ya Kiswahili. Tuki. Dar Es Salaam.
Mulokozi, M.M. (1989). Tanzu Za Fasihi Simulizi. Milika. Dar Es Salaam.