Proyekto sa Filipino sa

Piling Larang
Pamamaraan ng
Pagsulat

(Impormatibo)

Ipinasa ni: JESSICA A. FERRARIS

Ipinasa kay: DARYL G. LEBUNA

 “ANXIETY”

Ang mga karamdaman sa pagkabalisa ay isang pangkat ng mga karamdaman sa

kondisyon na nailalarawan sa pamamagitan ng labis na pag-aalala o takot na maaaring
maging sanhi ng malaking pagkabalisa o kapansanan sa pang-araw-araw na paggana sa
isang indibidwal. Ang tatalakayin natin dito ay ang anxiety disorders na ibang-iba sa
ordinaryong anxiety na nararamdaman mo kung ikaw ay bagong lipat sa isang lugar o
magsisimula sa bagong trabaho o kapag may sasagutang exam. Kung ang iyong
nararamdaman ay nakaaapekto na sa pang-araw-araw na gawain mo, tinutukoy na ito ng
mga bihasa bilang anxiety disorder. Kung ang simpleng paglabas ng bahay dahil sa
matinding pangamba na mahawahan ng coronavirus, halimbawa, ay hindi mo na magawa,
maaaring may nakararanas ka na ng isang uri ng anxiety disorder. Pinipigilan ka nitong
ma-enjoy ang bagay na madalas mo namang ginagawa noon. Ang ilan sa mga halimbawa
ng anxiety disorders ay generalized anxiety disorder, panic disorder, social anxiety
disorder, separation anxiety disorder, at phobia sa isang partikular na bagay o pangyayari.
Maaari kang makaranas ng higit sa isang klase ng karamdaman.

Generalize anxiety disorder, ito ay ang paulit-ulit na sobrang pangangamba sa isang

aktibidad o pangyayari gaano man ito kaordinaryo. Labis-labis na ang anxiety at out of
proportion na ito sa aktwal na pagkakataon sa puntong hindi mo na ito makontrol kaya
naaapektuhan na rin pati ang iyong pisikal na kalusugan. Kadalasan ay nangyayari ito
kasabay depression at iba pang uri ng anxiety disorders.Panic disorder, ito ang isa sa mga
rason kung bakit dapat pagtuunan ng pansin ang mental health dahil maaaring mauwi sa
kapahamakan. Ang taong may panic disorder ay nakararanas ng epekto ng generalized
anxiety disorder na may kasamang pananakit ng dibdib, kakulangan ng hininga, at mabilis
na pagtibok ng puso o heart palpitations. Social anxiety disorder, tinatawag din bilang
social phobia, ito ay ang pag-iwas sa mga social situation dahil sa labis na pangamba at
pagkahiya na mahusgahan ng ibang tao. Separation anxiety disorder, ito ay ang
pangangamba dahil malayo sa tahanan o mga mahal sa buhay. Madalas itong makita sa
mga bata at isa mga malaking dagok sa kanilang developmental level na may kinalaman
sa kanilang magulang o mga taong tinuturing na magulang. Specific Phobia, ito ay ang
labis na pagkatakot sa isang partikular na bagay, sitwasyon, o aktibidad dahil sa hindi
magandang karanasan na may kinalaman sa mga ito. Ang pobya ay maaaring magbunsod
ng panic o anxiety attack para sa ibang tao. Walang pinipiling edad at kasarian ang
anxiety disorders. May mga pagkakataon na nag-uumpisang lumabas ang anxiety
symptoms sa childhood or teenage years ng isang indibidwal at tumutuloy hanggang sa
pagtanda. Pero ayon sa pag-aaral, mas mataas ang tyansa na ma-diagnose ang isang
babae na may ganitong sakit kumpara sa lalaki. Ang mga sintomas at sanhi nito ay mabilis
na paghinga, mabilis na pagtibok ng puso, hindi mapakali o pagkabalisa, nahihirapan
makatulog, hindi makapag-concentrate, pananakit ng ulo at sikmura, sobrang pagpapawis,
mabilis magalit at labis na pagka-irita, madalas na pagkabagot, pag-igting ng kalamnan at
pagkagitla at pagiging matarantahin. Para sa mga sanhi naman, maaari itong medikal na
madaling mapuna ng mga doktor kagaya ng diabetes, heart disease, at drug misuse at
withdrawal. Pwedeng sanhi rin ang hyperthyroidism, chronic obstructive pulmonary
disease (COPD), asthma, irritable bowel syndrome, withdrawal sa pag-inom ng alcohol,
anti-anxiety medications, at iba pang klase ng gamot, at tumor na nagpo-produce ng
partikular na fight-or-flight hormones.
May mga kadahilanan pang pwedeng magpataas ng risk na magkaroon ka ng anxiety
disorder tulad ng stress dahil sa sakit, trauma, pagkatao, ibang mental health disorder,
droga at alcohol, at pagkakaroon ng kadugong may anxiety disorder din.

Kahit na ang anxiety ay ang natural response ng katawan sa stress, hindi ito dapat
isantabi lang. Kapag ito ay nakasasagabal o nakaaapekto na sa pang-araw-araw na
gawain mo, maaaring ito ay anxiety disorder na, lalo kung ang nararamdaman mo ay mas
matindi, labis, at paulit-ulit na pangangamba sa mga bagay-bagay. Kung ano’t anuman,
mahalaga na kumonsulta agad sa doktor para sa agarang lunas dito. Ang anxiety disorder
ay maaaring malunasan ng gamot, psychotherapy, o kombinasyon ng dalawa. Panatilihin
nating malakas ang ating mental health sa gitna ng mga problema.
Sanggunian:

Max, A. (2015). https://www.ritemed.com.ph/anxiety/ang-sanhi-ng-

ibat-ibang-uri-ng-anxiety-disorder