Grupa A Klasa .................... Liczba punktów ...... / 21 p.

Imię ..................................................................................

1 Oceń, czy podane informacje są zgodne z prawdą. Zaznacz literę P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub ( ... / 2 p.)
literę F – jeśli jest fałszywe.
1. Woda słona stanowi 67% wszystkich zasobów wód na Ziemi. P F
Woda zawarta w lodowcach i lądolodach stanowi największą część wód
2. P F
słodkich na Ziemi.
Najmniejszy udział wody słodkiej w zasobach wodnych Ziemi mają rzeki,
3. P F
bagna i para wodna z atmosfery.

2 Dokończ zdanie. Zaznacz odpowiedź A lub B i jej uzasadnienie spośród 1‒3. ( ... / 1 p.)
Większym zasoleniem charakteryzują się wody
leży w średnich szerokościach geograficznych, gdzie
Morza 1. występuje małe parowanie
A. i jest większy dopływ wód rzecznych.
Czerwonego,
ponieważ jest to
leży w rejonie zwrotnika, gdzie występują niewielkie opady i
zbiornik, który 2.
duże parowanie.
Morza
B. posiada dopływ wód rzecznych, ale nie posiada żadnego
Północnego, 3.
odpływu.

3 Wybierz zestaw, w którym rzeki zostały poprawnie przyporządkowane właściwym zlewiskom. ( ... / 1 p.)
A. Zlewisko Oceanu Arktycznego: Lena, Jenisej, Mackenzie.
B. Zlewisko Oceanu Atlantyckiego: Nil, Missisipi, Ob.
C. Zlewisko Oceanu Spokojnego: Huang He, Jangcy, Amazonka.
4 Zaznacz poprawne dokończenia zdania. ( ... / 1 p.)
W klimacie podrównikowym występują przede wszystkim rzeki
stały dopływ wód z opadów, topnienia śniegów
A. stałe, 1.
i lodowców.
ponieważ mają
B. okresowe, one 2. przerwy w dopływie wód związane z porą suchą.
C. epizodyczne, 3. sporadyczne, nieprzewidywalne dopływy wód.

5 Dokończ definicje i wpisz odpowiednie pojęcia. ( ... / 4 p.)

A. Naturalne zagłębienie terenu wypełnione wodą to ______________.
B. Miejsce, w którym wody podziemne wypływają na powierzchnię, to ______________.
C. Obszar, z którego wody spływają do jednego morza lub oceanu, to ______________.
D. Główny element systemu rzecznego, najczęściej najdłuższa rzeka uchodząca do morza lub oceanu, to
______________.
6 Zaznacz poprawne dokończenie zdania. ( ... / 1 p.)
Granica wiecznego śniegu
A. przebiega na wysokości 2200 m n.p.m.
B. przebiega między firnem a lodem lodowcowym.
C. przebiega w miejscu, w którym więcej lodu przybywa, niż topnieje.
D. oddziela tereny równinne, na których mogą gromadzić się masy lodu, od terenów nachylonych.

strona 1 z 4
7 Oceń, czy podane informacje są zgodne z prawdą. Zaznacz literę P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub ( ... / 2 p.)
literę F – jeśli jest fałszywe.
W Polsce lodowce górskie nie mogą powstawać, ponieważ w naszym kraju nie
1. P F
ma gór o wysokości przekraczającej 2200 m n.p.m.
2. W Polsce lodowce górskie występują w Tatrach. P F
W Polsce lodowce górskie nie występują, ponieważ nachylenie terenu w
3. P F
górach uniemożliwia ich powstawanie.

8 Przyporządkuj wymienionym rodzajom obiektów geograficznych (A–D) odpowiednie przykłady ( ... / 2 p.)
wybrane spośród podanych (1–5).
1. Amazonka. 2. Bajkał. 3. Atlantyk. 4. Oja Siwo. 5. Missisipi.
A. Rzeka – ___ B. Jezioro – ___ C. Prąd morski – ___ D. Ocean – ___
9 ( ... / 3 p.)
Na podstawie mapy skreśl zbędne określenia tak, aby opisy
zawierały prawdziwe informacje.
A. Rzeka zaznaczona literą A to Paragwaj. Uchodzi ona
do rzeki nazywającej się Parana, czyli jest jej dorzeczem / dopływem.
B. Parana wraz z Paragwajem wpadają do Oceanu Spokojnego /
Atlantyckiego, czyli należą do działu wodnego / zlewiska tego
oceanu.
C. Wzdłuż wybrzeża Ameryki Południowej przemieszcza się
zaznaczony strzałką Prąd Brazylijski / Peruwiański. Należy on do
prądów morskich ciepłych / zimnych.

10 Określ typ jeziora, które opisano poniżej. ( ... / 1 p.)

Hańcza jest najgłębszym jeziorem w Polsce. Ten położony na północnym wschodzie kraju zbiornik ma
głębokość ponad 100 m, czyli więcej niż wynosi długość dwóch basenów olimpijskich. Przyczyną tak dużej
głębokości zbiornika była działalność lodowca i wód z niego wypływających, które wyrzeźbiły długą i
głęboką rynnę.
Liczne zatoki, leśne otoczenie i woda I klasy czystości sprawiają, że Hańcza jest bardzo chętnie odwiedzana
przez nurków.
11 Rozpoznaj prądy morskie na podstawie opisów i zapisz ich nazwy wybrane ( ... / 2 p.)
spośród podanych.
Prąd Zatokowy, Prąd Kanaryjski, Prąd Oja Siwo, Prąd Brazylijski, Prąd Benguelski
A. To atlantycki, ciepły prąd morski, który płynie na południowy zachód, zwiększa opady
i podnosi temperaturę przyległych obszarów, a także przesuwa przebieg strefy klimatów równikowych na
południe.
B. Ten zimny prąd morski sprawia, że na Wyspach Kanaryjskich leżących u atlantyckich wybrzeży Afryki
panuje łagodny klimat, który sprzyja turystyce.
12 Rozpoznaj lądolód na podstawie opisu, a następnie podaj jego nazwę. ( ... / 1 p.)
Ten lądolód rozpościera się na największej wyspie na świecie. Geograficznie wyspa należy do Ameryki
Północnej, a pod względem politycznym stanowi autonomiczne terytorium zależne Danii. Nazwa tej wyspy
miała zachęcać do osiedlania się, mimo
że około 80% jej powierzchni pokrywa lądolód. Jego długość wynosi około 2400 km,
a szerokość – 1100 km. W najgrubszym miejscu lód ma ponad 3 km grubości.

strona 2 z 4
Grupa B Klasa .................... Liczba punktów ...... / 21 p.
Imię ..................................................................................

1 Oceń, czy podane informacje są zgodne z prawdą. Zaznacz literę P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub ( ... / 2 p.)
literę F – jeśli jest fałszywe.
1. Woda słona stanowi 97,5% wszystkich wód na Ziemi. P F
2. W lodowcach i lądolodach znajduje się 1/4 wód słodkich na Ziemi. P F
3. Woda słodka zawarta w jeziorach stanowi około 30% zasobów wodnych Ziemi. P F

2 Dokończ zdanie. Zaznacz odpowiedź A lub B i jej uzasadnienie spośród 1‒3. ( ... / 1 p.)
Mniejszym zasoleniem charakteryzują się wody
leżący w średnich szerokościach geograficznych, gdzie
Morza 1. występuje małe parowanie i większy jest dopływ wód
A. rzecznych.
Śródziemnego,
ponieważ jest to
który posiada dopływy wód rzecznych, ale nie posiada
zbiornik, 2.
żadnego odpływu.
Morza
B. leżący w rejonie zwrotnika, gdzie występują niewielkie
Bałtyckiego, 3.
opady i duże parowanie.

3 Wybierz zestaw, w którym rzeki zostały poprawnie przyporządkowane właściwym zlewiskom. ( ... / 1 p.)
A. Zlewisko Oceanu Arktycznego: Lena, Jenisej, Missisipi.
B. Zlewisko Oceanu Atlantyckiego: Nil, Missisipi, Amazonka.
C. Zlewisko Oceanu Spokojnego: Huang He, Jangcy, Ob.
4 Zaznacz poprawne dokończenia zdania. ( ... / 1 p.)
W klimacie równikowym wybitnie wilgotnym występują przede wszystkim rzeki
A. stałe, 1. sporadyczne, nieprzewidywalne dopływy wód.
ponieważ mają stały dopływ wód z opadów, topnienia śniegów
B. okresowe, 2.
one i lodowców.
C. epizodyczne, 3. przerwy w dopływie wód związane z porą suchą.

5 Dokończ definicje i wpisz odpowiednie pojęcia. ( ... / 4 p.)

A. Woda płynąca pod wpływem siły grawitacji to ______________.
B. Obszar, z którego wody spływają do jednego systemu rzecznego, to ______________.
C. Miejsce, w którym rzeka wpada do morza, jeziora lub innej rzeki, to ______________.
D. Granica pomiędzy zlewiskami lub dorzeczami to _______________.
6 Zaznacz poprawne dokończenie zdania. ( ... / 1 p.)
Granica wiecznego śniegu
A. oddziela płaskie tereny od terenów górskich, na których mogą powstawać złoża lodu.
B. przebiega w miejscu, w którym więcej lodu przybywa, niż topnieje.
C. przebiega między firnem a lodem lodowcowym.
D. przebiega na wysokości 2200 m n.p.m.
7 Oceń, czy podane informacje są zgodne z prawdą. Zaznacz literę P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub ( ... / 2 p.)
literę F – jeśli jest fałszywe.
Lodowce górskie mogą powstawać w Polsce, ponieważ w naszym kraju
1. P F
znajduje się kilka gór wyższych niż 2200 m n.p.m.
Warunki klimatyczne sprzyjają występowaniu lodowców, ale rzeźba terenu
2. P F
uniemożliwia ich powstawanie.
3. W Polsce lodowce górskie występują w Tatrach. P F

strona 3 z 4
8 Przyporządkuj wymienionym rodzajom obiektów geograficznych (A–D) odpowiednie przykłady ( ... / 2 p.)
wybrane spośród podanych (1–5).
1. Huang He. 2. Nil. 3. Wigry. 4. Pacyfik. 5. Kuro Siwo.
A. Rzeka – ___ B. Jezioro – ___ C. Prąd morski – ___ D. Ocean – ___
9 ( ... / 3 p.)
Na podstawie mapy skreśl zbędne określenia tak, aby opisy
zawierały prawdziwe informacje.
A. Rzeka oznaczona numerem 1 nosi nazwę Kwa. Uchodzi ona do
rzeki Kongo, czyli jest jej dorzeczem / dopływem.
B. Kongo wraz z Kwa wpadają do Oceanu Indyjskiego /
Atlantyckiego, czyli należą do działu wodnego / zlewiska tego
oceanu.
C. Wzdłuż wybrzeża Afryki, w rejonie ujścia rzeki Kongo,
przemieszcza się Prąd Benguelski / Mozambicki zaznaczony
strzałką. Należy on do prądów morskich ciepłych / zimnych.

10 Określ typ jeziora, które opisano poniżej. ( ... / 1 p.)

Jezioro Kusięta jest największym naturalnym zbiornikiem wodnym na Wyżynie Krakowsko-
Częstochowskiej. Na wapiennym podłożu jeziora tworzą się niezwykle rzadko, ponieważ woda bardzo łatwo
wsiąka w skały wapienne. Jezioro Kusięta powstało w wyniku zapadnięcia jaskini. Na zapadniętych skałach
były ułożone gliny, które sprawiły, że woda nie wsiąkała. Turyści, którzy widzieli Jeziora Plitwickie, mogą
się dziwić, że mają one takie samo pochodzenie jak ten mały, niepozorny zbiornik.
11 Rozpoznaj prądy morskie na podstawie opisów i zapisz ich nazwy wybrane ( ... / 2 p.)
spośród podanych.
Prąd Zatokowy, Prąd Kanaryjski, Prąd Oja Siwo, Prąd Brazylijski, Prąd Benguelski
A. To prąd zimny, który płynie z południa wzdłuż zachodnich wybrzeży Afryki. Skutkiem jego działania jest
powstanie na wybrzeżu pustyni Namib.
B. Ten prąd ma największy wpływ na klimat Europy. Płynie od Ameryki, przez cały Ocean Spokojny. Niesie
ogromne masy cieplejszych wód. Dzięki niemu klimat w Europie jest łagodniejszy niż w Ameryce Północnej
na podobnej szerokości geograficznej.
12 Rozpoznaj lądolód na podstawie opisu, a następnie podaj jego nazwę. ( ... / 1 p.)
Ten największy lądolód na świecie rozciąga się na kontynencie położonym wokół bieguna południowego.
Ponad 95% powierzchni tego lądu pokrywa lód. Jego grubość sięga 4800 m, a objętość szacuje się na 30 mln
km3.

strona 4 z 4