You are on page 1of 136

22

KPSS TEK KİTAP  ÖN SÖZ


CEVAPLI - ÇÖZÜMLÜ
SORU BANKASI “Bir genç kız, her şeyi bilen, her soruya doğru cevap veren bilge
bir adamı şaşırtmak ister. İki elinin arasına bir kelebek koyacak ve
EDİTÖR bilge adama, “Avucumun içinde bir kelebek var, canlı mı ölümü?”
diye soracak. Yaşlı bilge “ölü” derse kelebeği salıverecek, “canlı”
Turgut MEŞE
derse avucunu bastırıp kelebeği öldürecek, bilge adam her ne
YAZAR derse kız tersini ispat etmiş olacak ve böylece ihtiyar bilge yanıl-
mış olacak. Kız kapalı tuttuğu ellerini bilgeye doğru uzatır: ‘Avu-
Komisyon cumun içinde bir kelebek var; canlı mı, ölü mü?’
© Bilge adam cevap vermeden önce uzun uzun kızın gözlerinin
Bütün hakları içine bakar ve kızın hiç beklemediği, hesaba katmadığı bir cevap
Data Yayınları’na aittir. Yayıncının ve editörün verir: “Senin elinde kızım, senin elinde…”
izni olmaksızın, kitabın tümünün veya bir kısmı-
nın elektronik, mekanik ya da fotokopi yoluyla
Değerli adaylar;
basımı, çoğaltılması ve dağıtımı yapılamaz.
Kitabın bilimsel sorumluluğu editöre aittir. Editör Uzun süren eğitim hayatınızın son perdesini aralamak üzerey-
bölümlere katkıda bulunmuştur. ken bu kısa hikâyenin verdiği mesajı sizlerle paylaşmak istedik.
Hayatta hiçbir gerçek başarı yoktur ki çalışmamakla elde edilsin.
BU KİTAP T.C. KÜLTÜR VE TURİZM Ne kadar etkili kaynaklar edinirseniz edinin, öğrenim gördüğünüz
BAKANLIĞININ BANDROLÜ İLE fakülte ya da dershane ne kadar meşhur olursa olsun, çalışma-
dan bir adım bile atamazsınız. Yani elinizdeki kelebeğin geleceği
SATILMAKTADIR.
yine sizin elinizde…
Yayınevimiz KPSS hazırlık alanında her yıl olduğu gibi bu yıl da
birbirinden güzel ve etkili kaynaklar sunmanın onurunu yaşıyor.
Sertifika No
Çalışmalarınıza ivme kazandıracak, başarıya giden yolunuzu
40613
kısaltacak, sizlere az zamanda çok katkılar sağlayacak eserleri-
mizden biri de şu an elinizde olan KPSS Tek Kitap’tır. Tek Kitap
yorucu ve sancılı bir sürecin seçkin bir ürünüdür. Kitabın tüm
bölümleri a’dan z’ye değişime tabi tutuldu, birçok bölümde içe-
SAYFA TASARIMI
rik genişletildi. ÖSYM sorularının genel karakteri esas alınarak
Data Dizgi Ekibi
testlere yeni düzenlemeler getirildi. Bu ve diğer kitaplarda her yıl
yapılan yenilik ve değişimler yayınlarımızın her zaman güncel ve
taze kalmasını sağlıyor.

KAPAK TASARIMI
Data Grafik Ekibi Neden Tek Kitap?
Ɖ Farklı alanlarla ilgili çalışmalarınızı farklı kitaplardan çalışarak
yaşayacağınız düzensizliğe “son” demeniz ve tek bir kaynağa
odaklanmanız için,
BASKI VE CİLT Piyasada her yıl çoğalan yayınların arasında bocalayıp kaynak
Ɖ
Özgür Web Matbaacılık karmaşası yaşamaktan kurtulmanız için,
Ɖ Yeni sınav sisteminin öngördüğü bütün konular için,
Ɖ Bilmenin tadını çıkarmanız için, başarmanın zevkini doyasıya
yaşamanız için, özgüveninizle, sağlam adımlarla, “Ben geliyo-
rum KPSS!” demeniz için KPSS ÖZEL TEK KİTAP!

Tüm adaylarımıza başarılar dileriz.


İvedik Organize Sanayi 1518 Sok.
web: www.datayayinlari.com
Matbaacılar Sitesi Mat-Sit İş Merkezi No:2/20
e-mail: bilgi@datayayinlari.com
Yenimahalle / ANKARA
Tel: 0 312 384 29 95 – 0 505 925 57 81
Faks: 0 312 342 23 58

DATA YAYINLARI
İÇİNDEKİLER

TÜRKÇE MATEMATİK

BÖLÜM 1 SÖZCÜKTE ANLAM��������������������������� 8 BÖLÜM 1 TEMEL BİLGİLER VE İŞLEM


YETENEĞİ�������������������������������������� 180

BÖLÜM 2 TEMEL KAVRAMLAR��������������������� 181

BÖLÜM 2 CÜMLEDE ANLAM��������������������������� 38 BÖLÜM 3 BÖLME - BÖLÜNEBİLME��������������� 187

BÖLÜM 4 EBOB - EKOK��������������������������������� 192

BÖLÜM 5 RASYONEL SAYILAR VE


BÖLÜM 3 PARAGRAF BİLGİSİ������������������������� 64 ONDALIK SAYILAR������������������������ 194

BÖLÜM 6 BİRİNCİ DERECEDEN BİR


BİLİNMEYENLİ DENKLEMLER������ 197

BÖLÜM 4 ANLATIM BOZUKLUĞU����������������� 106


BÖLÜM 7 TARAMA TESTİ������������������������������ 199

BÖLÜM 8 BASİT EŞİTSİZLİKLER������������������� 200

BÖLÜM 5 YAZIM KURALLARI VE BÖLÜM 9 MUTLAK DEĞER���������������������������� 201

NOKTALAMA İŞARETLERİ������������ 127

BÖLÜM 10 ÜSLÜ SAYILAR������������������������������� 204

BÖLÜM 11 KÖKLÜ SAYILAR���������������������������� 207

BÖLÜM 6 DİL BİLGİSİ������������������������������������� 146


BÖLÜM 12 ORAN ORANTI������������������������������� 210

BÖLÜM 13 ÇARPANLARA AYIRMA�������������������211

BÖLÜM 7 SÖZEL MANTIK������������������������������ 168 BÖLÜM 14 TARAMA TESTİ������������������������������ 215

DATA YAYINLARI
44

BÖLÜM 15 SAYI - KESİR PROBLEMLERİ�������� 216 GEOMETRİ


BÖLÜM 1 AÇILAR- AÇI KENAR
BAĞINTILARI���������������������������������� 254
BÖLÜM 16 YAŞ PROBLEMLERİ����������������������� 219

BÖLÜM 2 AÇIORTAY – KENARORTAY


BAĞINTILARI���������������������������������� 255
BÖLÜM 17 YÜZDE-KÂR-ZARAR
PROBLEMLERİ ������������������������������ 222

BÖLÜM 3 DİK ÜÇGENLER����������������������������� 257

BÖLÜM 18 KARIŞIM PROBLEMLERİ��������������� 224


BÖLÜM 4 İKİZKENAR - EŞKENAR ÜÇGEN������260

BÖLÜM 19 FAİZ PROBLEMLERİ���������������������� 225


BÖLÜM 5 ÜÇGENDE BENZERLİK����������������� 263

BÖLÜM 20 İŞÇİ - HAVUZ PROBLEMLERİ������� 227


BÖLÜM 6 ÜÇGENDE ALAN���������������������������� 265

BÖLÜM 21 HAREKET PROBLEMLERİ������������� 232 BÖLÜM 7 TARAMA TESTİ������������������������������ 267

BÖLÜM 22 GRAFİK PROBLEMLERİ���������������� 234


BÖLÜM 8 ÇOKGENLER���������������������������������� 269

BÖLÜM 23 KÜMELER��������������������������������������� 236


BÖLÜM 9 PARALELKENAR VE
EŞKENAR DÖRTGEN�������������������� 271

BÖLÜM 24 İŞLEM VE MODÜLER


ARİTMETİK������������������������������������� 237
BÖLÜM 10 DİKDÖRTGEN - KARE������������������� 272

BÖLÜM 25 PERMÜTASYON -
BÖLÜM 11 YAMUK VE DELTOİD���������������������� 274
KOMBİNASYON����������������������������� 240

BÖLÜM 26 OLASILIK���������������������������������������� 242 BÖLÜM 12 ÇEMBER VE DAİRE����������������������� 276

BÖLÜM 27 FONKSİYONLAR���������������������������� 244 BÖLÜM 13 DOĞRUNUN ANALİTİK


İNCELENMESİ�������������������������������� 277

BÖLÜM 28 SAYISAL MANTIK��������������������������� 245 BÖLÜM 14 KATI CİSİMLER������������������������������ 278

DATA YAYINLARI
55

TARİH COĞRAFYA
BÖLÜM 1 İLK VE ORTA ÇAĞLARDA BÖLÜM 1 TÜRKİYE’NİN COĞRAFİ
TÜRK DÜNYASI������������������������������ 282
KONUMU���������������������������������������� 394

BÖLÜM 2 TÜRK İSLAM TARİHİ VE


SELÇUKLU TÜRKİYESİ����������������� 290

BÖLÜM 3 OSMANLI DEVLETİ’NİN BÖLÜM 2 TÜRKİYE’NİN


KURULUŞ VE YERYÜZÜ ŞEKİLLERİ�������������������� 403
YÜKSELME DÖNEMİ��������������������� 300

BÖLÜM 4 OSMANLI DEVLETİ’NDE


KÜLTÜR VE MEDENİYET�������������� 304

BÖLÜM 3 TÜRKİYE’NİN İKLİMİ


BÖLÜM 5 OSMANLI DEVLETİ VE BİTKİ ÖRTÜSÜ������������������������� 420
DURAKLAMA VE
GERİLEME DÖNEMİ���������������������� 314

BÖLÜM 6 OSMANLI DEVLETİ


DAĞILMA DÖNEMİ������������������������� 324
BÖLÜM 4 TÜRKİYE’DE NÜFUS
VE YERLEŞME������������������������������� 435
BÖLÜM 7 XX. YÜZYILDA OSMANLI
DEVLET����������������������������������������� 333

BÖLÜM 8 KURTULUŞ SAVAŞI


HAZIRLIK DÖNEMİ������������������������� 343 BÖLÜM 5 TÜRKİYE’NİN EKONOMİK
COĞRAFYASI��������������������������������� 446

BÖLÜM 9 KURTULUŞ SAVAŞI


MUHAREBELER DÖNEMİ������������� 352

BÖLÜM 10 ATATÜRK İNKILAPLARI����������������� 363


BÖLÜM 6 TÜRKİYE’NİN COĞRAFİ
BÖLGELERİ������������������������������������ 471
BÖLÜM 11 ATATÜRK İLKELERİ����������������������� 374

BÖLÜM 12 ATATÜRK DÖNEMİ TÜRK


DIŞ POLİTİKASI������������������������������ 382

BÖLÜM 7 TABLO VE GRAFİK


BÖLÜM 13 ÇAĞDAŞ TÜRK VE DÜNYA TARİHİ388 YORUMLAMA��������������������������������� 494

DATA YAYINLARI
66

VATANDAŞLIK ÇÖZÜMLER VE CEVAP ANAHTARLARI

BÖLÜM 1 TEMEL HUKUK BİLGİLERİ������������ 498 TÜRKÇE ÇÖZÜMLERİ������������������������������������������� 583

TÜRKÇE CEVAP ANAHTARI��������������������������������� 605

BÖLÜM 2 ANAYASAL KAVRAMLAR��������������� 510

BÖLÜM 3 TÜRK ANAYASA TARİHİ����������������� 514 MATEMATİK ÇÖZÜMLERİ������������������������������������� 608

MATEMATİK CEVAP ANAHTARI��������������������������� 658

BÖLÜM 4 1982 ANAYASASI GENEL


ESASLAR TEMEL
HAK VE ÖDEVLER������������������������� 518

GEOMETRİ ÇÖZÜMLERİ��������������������������������������� 642


BÖLÜM 5 YASAMA������������������������������������������ 525
GEOMETRİ CEVAP ANAHTARI����������������������������� 661

BÖLÜM 6 YÜRÜTME�������������������������������������� 538

TARİH ÇÖZÜMLERİ����������������������������������������������� 662


BÖLÜM 7 YARGI��������������������������������������������� 551
TARİH CEVAP ANAHTARI������������������������������������� 685

BÖLÜM 8 İDARE HUKUKU


TÜRKİYE’NİN İDARİ YAPISI����������� 564

COĞRAFYA ÇÖZÜMLERİ ������������������������������������� 689


BÖLÜM 9 MEVZUAT��������������������������������������� 570
COĞRAFYA CEVAP ANAHTARI ��������������������������� 703

BÖLÜM 10 ULUSLARARASI KURULUŞLAR������574

VATANDAŞLIK ÇÖZÜMLERİ��������������������������������� 706


BÖLÜM 11 GENEL KÜLTÜR -
GÜNCEL KONULAR����������������������� 577 VATANDAŞLIK CEVAP ANAHTARI����������������������� 717

DATA YAYINLARI
7

TÜRKÇE

DATA YAYINLARI
8 Türkçe

4. Aşağıdakilerden hangisinde “öğretmen” sözcüğü


TEST 1 ÇÖZÜMLÜ SORULAR
özel anlamda kullanılmıştır?

SÖZCÜKTE ANLAM A) Öğretmen, öğrencisini her şeyden önemli gören


kişidir.
1. Yazar, çok ilginç olabilecek bir romanı, “bir tanıklığı B) Öğretmen, öğrencisine güven vermeyi her zaman
yarına belgeleme tutkusu” uğruna, başarısız bir ro- başarmalıdır.
man hâline getirmiş.
C) Öğretmen, gelecek yıl da bu okulda kalacağını
Bu cümlede tırnak içinde verilen sözle yazarın söyledi.
hangi yönü eleştirilmektedir?
D) Öğretmen, yeri geldiğinde soğukkanlı davranma-
A) Eserini yazarken değer yargılarını göz ardı etmesi yı bilmelidir.
B) Biçimsel ögelere gereğinden fazla yer vermesi E) Öğretmen kendini yenilemeli, toplumdaki geliş-
meleri izlemelidir.
C) Toplum gerçeklerini sanatçı duyarlılığıyla ele al-
ması

D) Eserinde gerçekliğin sanatsal kaygıdan daha ağır


basması

E) İlgi çekici buluşların temayla çelişmesi

5. Aşağıdakilerden hangisinde hem gerçek hem


mecaz anlamlı bir sözcük öbeği kullanılmıştır?

A) Arkadaşlar hayalinizdeki dağa tırmanmak sizin


elinizde.
2. Aşağıdakilerden hangisinde “açık vermek” deyimi
diğerlerinden farklı anlamda kullanılmıştır? B) Zemin kaygan olduğundan ayakta durmakta zor-
lanıyordu.
A) Tüketimin üretimden çok olması açık vermek de-
mektir. C) Çalışmadan başarıya ulaşmak mümkün değildir.

B) Mal fire verdikçe satıcı da açık verir. D) Giydiği geniş elbiselerle kilosunu gizlemeye çalı-
şıyordu.
C) Bu pahalılıkta açık vermeden geçinmek çok güç.
E) Saatlerdir hiç kimseyi umursamadan sakız çiğni-
D) Tartışmada açık vermemek için özen göstermek yordu.
gerekir.

E) Kazandığından azını harcayan, açık vermez.

6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde özelden genele


3. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili söz- doğru gidilmiştir?
cük nicel anlamda kullanılmamıştır?
A) Birçok edebî tür vardır, roman da bunlardan bi-
A) Ilık süt içersen iyi gelir boğazına. ridir.

B) Soğuk bir günde nasıl giyinmesi gerektiğini iyi bi- B) Birçok şair gibi Necip Fazıl Kısakürek’i de ölüm-
lirim. süz yapan üslubuydu.

C) Geniş düşünen bir yapıya sahipti. C) Savaşlar toplumları yıpratır, Kurtuluş Savaşı da
Türk toplumunu yıpratan bir savaştı.
D) Tüm gün dinlendikten sonra biraz da gece çalış
istersen. D) Gül, sevgiliye benzetilen bir çiçektir.

E) Kısacık boyuyla basketçi olacakmış. E) Cümlelerindeki kelimeleri titizlikle seçerdi.

DATA YAYINLARI
Türkçe 9

7. Aşağıdakilerin hangisinde altı çizili sözcük terim 10. Aşağıdakilerden hangisinde “beyin” sözcüğü
anlamıyla kullanılmamıştır? “Görünüşüne aldanma sen, bu şirketin beyni odur.”
cümlesindeki kullanıma anlamca en yakındır?
A) Yazar, kahramanı sürekli olayın merkezinde tut-
muş romanda. A) Beynin işleyişi bugün bile tamamıyla anlaşılabil-
miş değildir.
B) Müzik dersinde notaları öğreneceğiz.
B) Yapılan araştırmalara göre beynimizin tamamını
C) Kaleci, kurtarışları kadar başarılı penaltı vuruşla-
kullanamıyormuşuz.
rıyla da tanınıyor.
C) Beyin fırtınası metoduyla dersi zevkli hâle getir-
D) Dekor tiyatronun en önemli unsurlarındandır.
meyi amaçlıyordu.
E) Eserlerinde yaptığı keskin eleştirileriyle ölçüyü
D) Beyin takımını oluşturmadan başarıya ulaşmanız
kaçırmıştı.
mucizedir.

E) Gürültüden kaçacak yer arıyordum, beynim pat-


lamak üzereydi.

8. Aşağıdaki seçeneklerin hangisinde karşıt anlam-


lı sözcükler kullanılmamıştır?
11. Aşağıdaki seçeneklerin hangisinde abartma yok-
A) Yavaş gitmeyi bıraksan da artık biraz hızlansan
tur?
diyorum.
A) Âlem sele gitti gözümün yaşından.
B) Sözümü hiç dinlemiyor artık; kaç defa gel dedim
ama gelmedi. B) Ahımın alevleri gökyüzünü tutuşturdu.

C) Fiyatlardaki artış satışların düşmesine sebep C) Bugün dünya kadar işim var.
oldu.
D) Su ve ateş arkadaş olup dolaştılar.
D) Az uyumak çok uyumaktan her zaman daha sağ-
E) Ağaçlar kalem olsa, yapraklar kâğıt yine yazamaz
lıklıdır.
derdimi.
E) İrili ufaklı birçok taş yola serpilmişti.

12. “Yapmak” sözcüğü aşağıdaki seçeneklerin hangi-


sinde “İnsanı insan yapan etkenlerin başında davra-
9. Aşağıdaki cümlelerde verilen altı çizili sözcükler- nış gelir.” cümlesindeki anlamıyla kullanılmıştır?
den hangisinin kökünün eş seslisi yoktur?
A) Yaptığı yemeğin tadına güzelce baktı.
A) Kanadı kırık kuş merhamet ister.
B) Öğrenciler hemen istenileni yapmıştı.
B) Yüzme dersine yaz tatilinde başlayacakmış.
C) Uykudan uyanınca hemen yatağını yapardı.
C) Yaş otuz beş yolun yarısındayız.
D) Şehitlerimizi ölümsüz yapan kahramanlıkları değil
D) Onun kalemini kırdım, artık işi bitti. midir?

E) Elazığ’ın yolunu unuttu gelmeyeli. E) Seni fena yaparım, diye bağırıyordu.

DATA YAYINLARI
10 Türkçe

13. 16. Aşağıdaki seçeneklerin hangisinde ad aktarması


yapılmıştır?
I. Olup olacağı basit bir iş.
A) Kanadı kırılmış kuş misali uçmaya yelteniyorum.
II. İngilizceden biz de az buçuk anlarız.
B) İnci dişin, selvi boyun benim mutluluk hazinemdir.
III. Ekmeği azar azar parçalayacaksın.
C) Şirkete haber verdim, gidebiliriz artık.
IV. Bir o kadar da benden aldı.
D) Gidiyorum, gurbeti gönlümde duya duya.
V. Alt tarafı birkaç eski kitap verecektin.
E) Kor düştü gönlüme sen gittin gideli.
Altı çizili sözlerden hangileri birbiriyle yakın an-
lamlıdır?

A) I ve V B) II ve V C) IV ve V

D) I ve II E) II ve III

17. Aşağıdaki seçeneklerin hangisinde kişileştirme


yoktur?

A) Dal tomurcuğa dedi ki sırtımda kanayan bir yara


gibisin.

B) Akasyalar uykuya dalmıştı görmeyeli.


14. Okulda senin arkadaşınla ara sıra karşılaşıyoruz.
C) Gel gül dedi, bülbül güle.
Yukarıdaki altı çizili sözün cümleye kattığı an-
D) Gökyüzünü kaplayan kuşlar birer birer dağılıyor-
lam aşağıdakilerden hangisinde vardır?
du, bulutlar misali.
A) Bu insanlar, genellikle kahvede oturuyor.
E) Bülbül hasretinle yanmış, bekliyor.
B) Veliler sık sık okula geliyordu.

C) İkide bir aynı adamla karşılaşıyorduk.

D) Bazen derslerini ihmal eden bir öğrenciydi.

E) Ankara’ya topu topu iki kez gittim.

18. Stresle baş etmeyi öğrenmek, göz seyirmesi benzeri


stresin sağlık üzerindeki olumsuz etkilerini hafiflet-
mekte işe yarayabilir.

Cümlede altı çizili sözden kesin olarak çıkarıla-


bilecek yargı, aşağıdakilerden hangisinde var-
dır?
15. “Soruşturmadaki sis perdesi yavaş yavaş kalkacak
A) Kanser hastaları, hastalığa üstün gelecek müca-
ve her şey gün yüzüne çıkacak.” cümlesinde altı çi-
dele gücünü içlerinde hissetmelidir.
zili sözcüklerin cümleye kattığı anlam aşağıdaki
seçeneklerin hangisinde vardır? B) Gözlerine inen perde, onun hayata karşı daha di-
rençli olmasını engelliyordu.
A) Öğrencilerin zamanında derse gelmeyişlerine çok
kızıyorum. C) Yaşamak, her şeye karşı hür ve özgür yaşamak
istiyordu.
B) Bütün gün hiç durmadan mı çalışacaksınız?
D) Hayatın bize yaşattığı acıların üstesinden gel-
C) O kadar tembel ki onunla çalışmak imkânsız.
mek, onunla savaşmak gerek.
D) Yaşadıklarınızı zamanla unutacaksınız.
E) Şimdi köy kahvesinin önünden geçerken eski
E) Dün akşam evine hızlı hızlı gidiyordu. günlere duyduğu özlem, onun ruhunu incitiyordu.

DATA YAYINLARI
Türkçe 11

4. “Yazık sana, bana böyle mi yapacaktın sonunda?”


TEST 2 ÇÖZÜMLÜ SORULAR
cümlesinde aşağıdaki duyguların hangisi ağır
basmaktadır?
SÖZCÜKTE ANLAM
A) Acıma

B) Sitem
1. Bakıyorum da bugünkü şairlerimizin çoğu hep eski-
I C) Şaşma
lerin, başkalarının gösterdikleri yoldan gidiyorlar.
D) Beğenmeme
Eskiden kalma duyguları düşünceleri söylüyorlar.
II III E) Utandırma
Bazılarının yeni gözükmelerine bakmayın, onlar da
IV
taklit ediyorlar.
V

Yukarıda numaralandırılmış sözcükler için aşa-


ğıdakilerden hangisi yanlıştır?

A) I. sözcük “geneli” anlamında kullanılmıştır. 5. Aşağıdaki seçeneklerin hangisinde -ce/-ca eki,


sonuna getirildiği sözcüğe “uygun” anlamını kat-
B) II. sözcük “geçmişe ait olan” anlamındadır.
mıştır?
C) III. sözcük “fikir” anlamındadır.
A) Her şeyin gönlünüzce olmasını dilerim.
D) IV. sözcük “bir şeyi görmek” anlamındadır.
B) Kişiler birbirine uygarca davranmalıdır.
E) V. sözcük “özgün olmayan” anlamındadır.
C) Konuşmaları, çevresince üzüntüyle karşılandı.

D) Çevre konusundaki görüşlerimizi kısaca aktara-


lım.

E) Dünyaca ünlü yazar son eserini tamamlayama-


2. “Sütle giren huy, canla çıkar.” atasözünde savu-
dan aramızdan ayrıldı.
nulan görüş, aşağıdakilerden hangisinin karşıtı-
dır?

A) Alışkanlıkların sürekliliğine

B) Eğitimin değiştirme gücüne

C) İnsanoğlunun değişmezliğine

D) Huylunun huyundan vazgeçmezliğine


6. Eleştirilerinde önce yazarla ilgili kısa bir giriş yapıp
E) İlk yaşların kişiliğin oluşumundaki önemine eserin konusunu özetleyen Tahir Alangu, daha sonra
eserle ya da yazarla ilgili kimi saptamalarda bulunur;
eserin eksik, zayıf ya da güçlü yönlerini ortaya koyar.
Eserdeki kişileri ana çizgileriyle değerlendiren yazar,
zamanın ve mekânın insana etkisi ve yazarın dili
3. “İçin” sözcüğü aşağıdaki seçeneklerin hangisin-
üzerinde de durur.
de diğerlerinden farklı bir anlam ilişkisi kurmuş-
tur? Bu parçada aşağıdaki sözcüklerden hangisinin
eş ya da yakın anlamlısı kullanılmamıştır?
A) Bilgini artırmak için kitap okumalısın.
A) Yapıt
B) Senin için neler yapabileceğini biliyorum.
B) Tesir
C) Elmalı Barajı’nın dolması için çok yağış gerekir.
C) Tenkit
D) Sevgini kazanabilmek için bu sıkıntılara katlanı-
yorum. D) Başarı

E) Okulu bitirebilmek için bu kadar çok çalışıyor. E) Tespit

DATA YAYINLARI
32 Türkçe

4. Haliç, tartışmasız, İstanbul’un sayısız güzellikleri


TEST 10 CEVAPLI SORULAR
arasında yer alır. Sesleri ve görüntüsüyle, masalsı
bir dünyayı yansıtır. Orada, sadece bugünün değil,
SÖZCÜKTE ANLAM
geçmişin renkleri, yüzleri ve efsaneleriyle karşılaşı-
rız.
1. Ozanın ilk şiir kitabını bunca yıl ertelemesinin nede-
Bu parçanın son cümlesindeki “geçmişin renk-
ni, gizlenmeyi seven bir kişiliğinin olmasından çok,
leri, yüzleri ve efsaneleriyle karşılaşma” sözüyle
yazdıklarını kolay kolay beğenmeyen, kusursuzu
anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir?
arayan biri olmasıydı sanıyorum.
A) Eskiden beri İstanbul’un seçkin bir semti olduğu
Kendisinden böyle söz edilen bir sanatçı aşağı-
daki deyimlerden hangisiyle nitelendirilebilir? B) Tarihsel değerlerini bütünüyle koruduğu

A) İğneyle kuyu kazan C) İnsanların düş dünyasını harekete geçirdiği

B) İşi başından aşkın olan D) Söze dökülemeyen güzelliklerinin olduğu

C) İşine dört elle sarılan E) Kimi özelliklerinin yalnızca resimlerde kaldığı

D) İşini sağlama bağlayan

E) İnce eleyip sık dokuyan

2. Sokaktaki herkesti, her şeydi o: kediler, köpekler,


topal martılar, âşıklar dâhil herkes. Biricikliğini her-
kesleştirerek kurmuştu öykülerini. Kendini, anlattık-
larıyla özdeşleştirdi. O çakır gözler, kimsenin görüp
algılayamadığı gerçekleri gördü, başkalarının yaza-
madığı şeyleri yazdı.

Bu parçadaki altı çizili sözle, yazarın hangi özel-


liği belirtilmek istenmiştir? 5. Taşrada, o topraklarda doğanlar, anıların gölgesinde
A) Konularını etkileyici olaylardan çıkarma yaşadıkları için bir başka taşra kentine uyum sağ-
lamakta güçlük çekmezler. Görev gereği taşraya
B) Edebiyatta, öyküleriyle kalıcılık kazanma gönderilen bir kent insanı ise orada yabancılıktan
C) Dil ve anlatımıyla öteki öykücülerden ayrılma kolay kolay kurtulamaz. Kimi zaman da kitapların
aydınlığında iç dünyası zenginleşen yöre insanına
D) Seçtiği varlıkların dünyasını onların kalıbına gire-
taşra dar gelir. Öte yandan büyük kentin uğultusun-
rek kendine özgü biçimde anlatma
dan usanan insan da taşranın yalnızlığına sığınmak
E) Öykülerinin kahramanlarını çevresindeki belirli isteyebilir.
varlıklarla sınırlı tutma
Bu parçada geçen “kitapların aydınlığında iç dün-
yası zenginleşmek” sözüyle anlatılmak istenen
aşağıdakilerden hangisidir?

3. Bu konuda ........ haklı olduğuna ben de inanıyorum. A) Yalnızlığın kitaplar aracılığıyla giderilmeye çalışıl-
ması
Bu cümlede boş bırakılan yere aşağıdaki kalıp
ifadelerden hangisinin getirilmesi uygun olur? B) Kitaplardan öğrenilenlerin günlük yaşamda uygu-
lanmaya çalışılması
A) başlı başına
C) Kitap okumanın yaşam algılayışını geliştirmesi
B) gizliden gizliye
D) Başkalarının deneyimlerinin kitaplardan öğrenil-
C) göz alabildiğine
mesi
D) yerden göğe kadar
E) Taşranın yetersizliğini kabullenip kitaplarla avu-
E) açık seçik nulması

DATA YAYINLARI
Türkçe 43

10. (I) İki günden beri “Çimen Türküsü” adlı bir yapıtı 13. Suç işleyip kaçanlar unutmamalıdırlar ki insanın en
okuyorum. (II) Truman Capote adlı bir yazarın roma- büyük yargıcı kendi vicdanıdır.
nı. (III) Bu yazarın adını daha önce hiç duymadım
Yukarıdaki altı çizili bölümün cümleye kattığı
ama Amerikalı olabilir. (IV) Kitap, üzerine söz söyle-
anlam aşağıdaki seçeneklerin hangisinde var-
nemeyecek kadar nitelikli. (V) Çeviri oldukça başarı-
dır?
lı, çevirmenin akıcı bir dili var.
A) İşlenen her suç er ya da geç cezasını bulur.
Bu parçada numaralanmış cümlelerle ilgili ola-
rak aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır? B) İnsan kendi kendini sorgulamaktan kurtulamaz.

A) I. cümlede, hangi eserin okunduğundan söz edi- C) Vicdanı olan insanlar suç işlemezler.
liyor. D) Süreç içerisinde insanlar yapmış oldukları olum-
B) II. cümlede, eserin kime ait olduğu hakkında bilgi suzlukları unuturlar.
veriliyor. E) Suçlular vakti gelince adalete teslim olurlar.
C) III. cümlede, bir ihtimal dile getiriliyor.

D) IV. cümlede, eser hakkında olumlu bir değerlen- 14. I. Ödevini bir an önce bitiresin.
dirme yapılıyor.
II. Ödevini bir an önce bitir.
E) V. cümlede, eserin kendi dilinin sürükleyici bulun-
III. Ödevini bir an önce bitirmelisin.
duğu ifade ediliyor.
IV. Ödevini bir an önce bitirmeni isterim.

V. Ödevini bir an önce bitirirsen iyi olur.

Yukarıdaki cümlelerden hangileri aynı anlamlı-


dır?
11. Aşağıdaki cümlelerden hangisi kaygılı - tedirgin
bir insan durumunu yansıtmamaktadır? A) I ve V B) I ve IV C) IV ve V

A) Bu gece de haber gelmezse kurtulmamız mucize D) II ve V E) III ve IV


olur.

B) Fiyatlar hızla yükseliyor, nasıl geçineceğiz bu hâl- 15. Aşağıdakilerden hangisi bir tanım cümlesidir?
de?
A) Uzay çalışmaları, son yılların en ilginç gerçekleri-
C) Rektör, adaylığını yeniden koyar mı sence? ni ortaya çıkarmıştır.

D) Yağmur bir gün daha devam ederse bütün ürün B) Masal çağı Batı dünyasında çoktan sona ermiştir.
mahvolur.
C) Teknik, insanın çevre dünyasını, kendi yaşamına
E) Çocuğun ateşi bir türlü düşmüyor, ilçede doktor elverişli bir duruma getirmesidir.
da yok.
D) İnsanoğlunu Ay’a vardıran yol, binlerce yılın eme-
ği üzerinden geçmiştir.

E) İnsan, belli bir tabiat kesimine bağlı kalmaktan


kurtulmuştur.

12. Aşağıdaki cümlelerden hangisinde “özlenen bir


şeye sahip olamamaktan doğan sitem” anlamı var- 16. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde neden-sonuç
dır? ilişkisi vardır?

A) İyi kötü keşke benim de bir işim olsaydı... A) Gördüğü hâlde görmezlikten geldi.

B) O arsa benim olacaktı ki... B) Ölsem de söylemem.

C) Başımızı sokacak bir ev de biz edinebilseydik. C) Versin de ne zaman verirse versin.

D) Niçin bizim de bir evimiz, bir arabamız olmasın... D) Bakkala kadar gidip geleyim.

E) Yeterince param olsaydı önce güzel bir manto E) Üniversite sınavlarını, bütün yıl kursa devam et-
alırdım kendime. miş de kazanmış.

DATA YAYINLARI
52 Türkçe

3. (I) Bir yazar, kitabı okura verdiği okuma mutluluğu 5. Yahya Kemal’in şiiri uyumlu bir söyleyişe sahiptir.
için kaleme alır. (II) Bir edebiyat yapıtı, anlatımıyla (I) Bu uyumun yakalanmasında son derece ustaca
ilgi görmeli her şeyden önce. (III) Yaşar Kemal’in kullandığı aruzun payı vardır. (II) Tanzimatçıların ve
yeni romanı “Karıncanın Su İçtiği” farklı yaklaşımlar- Fecr-i Aticilerin kullandığı Batı’dan alınan türler ye-
la ve keyifle okunabilir. (IV) Yaşadığımız dünya belki rine şarkı, mesnevi ve rubaiyi yeğlemiştir. (III) Şiir
Yaşar Kemal’i hak etmiyor. (V) Ama onu hak eden dilini, İstanbul Türkçesini temel alarak oluşturmuştur.
okurların olduğu kuşkusuz. (IV) Şiirlerinde betimleme geniş yer tutar. (V) Şiirde
kompozisyona büyük önem vermiştir.
Bu parçada, konuşan kişiye ilişkin numaralan-
mış cümlelerle ilgili olarak aşağıda verilenler- Numaralandırılmış cümlelerle ilgili aşağıdaki-
den hangisi yanlıştır? lerden hangisi yanlıştır?

A) I. cümlede, yazarın amacına değiniyor. A) I. cümlede başarıya etki eden bir unsura değinil-
miştir.
B) II. cümlede, dil özelliklerinin en önemli unsur oldu-
ğunu dile getiriyor. B) II. cümlede getirdiği yeniliklere değinilmiştir.

C) III. cümlede, Yaşar Kemal’in yeni eserinin farklı bir C) III. cümlede şiir dilinin oluşumunu sağlayan teme-
yaklaşımla okunabileceğine değiniyor. le yer verilmiştir.

D) IV. cümlede, bir varsayım dile getiriyor. D) IV. cümlede şiirlerin tasvir ağırlıklı olduğu söylen-
miştir.
E) V. cümlede, kesinlik belirten bir yargıya yer veri-
yor. E) V. cümlede şiirdeki bütünlüğe değinilmiştir.

6. Kumla’da kışın bembeyaz bir sessizlik kaplar her


yanı. İlkbaharda taze yeşilin eflatun orman gülleriyle
uyumu göze çarpar. Yaza doğru koyu bir yeşil hâ-
kim olur dağlara. Ya sonbaharda? Kayınların, gür-
genlerin kırmızısı, ıhlamur yapraklarının saman gibi
4. “Kuş, kafeste kendini özgür hisseder oysa ötesinde
sarısıyla güze direnen çalıların yeşili birbirine karışır.
koskoca bir dünya vardır.” sözünden insanlarla il-
Kumla’nın en görkemli zamanıdır sonbahar.
gili olarak çıkaracağımız yargı, aşağıdakilerden
hangisi olabilir? Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak aşağıdaki-
lerden hangisi söylenemez?
A) Kişinin özgürlük anlayışı, bildikleriyle sınırlıdır.
A) Benzerlik ilgisi kurulmuştur.
B) Elde edilmeyen özgürlük fark edilse de bir anlam
taşımaz. B) Betimleyici unsurlara yer verilmiştir.

C) Özgürlük, yapabileceğin işlerle sınırlıdır. C) Öznellik ön plandadır.

D) Özgürlük ve farkındalık öznel kavramlardır. D) İnsana özgü bir nitelik cansız bir varlığa aktarıl-
mıştır.
E) Sosyal normlar, kişi özgürlüğünü sınırlayan un-
surlardır. E) Tekrarlara başvurulmuştur.

DATA YAYINLARI
Türkçe 57

5. Aşağıdaki dizelerin hangisinde soru, gerekçesiy- 8. Onun karikatürlerinde dondurulmuş kareler birden
le birlikte yanıtlanmıştır? harekete geçer, yansıtılan kişiler canlılık kazanırdı.

A) Benim annem neler taşır yüzünde? Bu cümlede, söz konusu karikatürlerin hangi
Beni severken bir melek, beni okşarken bir peri. özelliği belirtilmek istenmiştir?

B) Benim annem neler taşır sesinde? A) Yaşananları eleştirme


Ninni, mani, türkü, ağıt…
B) Gerçeklik duygusu uyandırma
C) Benim annemin kaç kişi sığar yüreğine?
C) Öğretici olma
Önce ben, sonra ben, sonra bütün dünyanın
çocukları. D) Çok yönlü düşündürme

D) Benim annem en çok niçin mi ağlamış? E) Güncel olanı yansıtma


Ablam gelin olup gittiğinde, sevincinden.

E) Benim annemin kaç günü var kutlamak için?


Her gün anneler günüdür anneme.

9. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “neden” belirtil-


memiştir?

6. (I) Gür, yeşil ağaçların çevrelediği bir alana indi uça- A) Bu binalar, taştan yapıldığı için bunlarda ısı kaybı
ğımız. (II) Parklarıyla ünlü bir kentteydik artık. (III) çok az oluyor.
Kaldığımız konukevinin arkasında göz alabildiğine B) Uzmanlar, binaların döşeme, çatı ve dış duvar
uzanan park, yemyeşildi. (IV) Parkın içinde, tavus yalıtımına özen göstermek gerektiğini söylüyorlar.
kuşları ve ayaklarımıza dolaşan sincaplar… (V)
C) Evlerin yapısı ve ısıtma sistemleri standartlara uy-
Bizdeki parkların tersine yerler tertemiz; görünürde
gun olmadığından ısı kaybı görülmektedir.
yiyecek kabukları, kâğıt parçaları, sigara izmaritleri
yok. D) Binanın dış yalıtımı iyi yapılmadığından evler ye-
teri kadar ısınmıyor.
Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangi-
sinde hem olumlu hem olumsuz bir durumdan E) Binaların ısı yalıtımı standartlara uygun olduğu
söz edilmiştir? için yakıttan tasarruf sağlanacaktır.

A) I B) II C) III D) IV E) V

10. (I) Kimi okul kitapları, çocuğu şiirden soğutan örnek-


7. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “karşılaştırma” lerle doludur. (II) Uyak ve ölçüye uydurulmuş bu di-
yoktur? daktik söz yığınlarını çarpım cetveli gibi ezberleme
A) Çocukların, bahar aylarında daha fazla büyüdüğü zorunlu hâle getirilirse bunlar, iyice sevimsizleşir.
saptanmıştır. (III) Ezberlenen bu tıkırtılı metinler, tek doğru çözü-
mü olan matematik problemlerine dönüşürse çocuk
B) İnsanın el parmaklarındaki tırnaklar, ayak par-
şiirden soğur. (IV) Bir de şiiri, yaşamın dışında bir
maklarındaki tırnaklardan dört kat daha hızlı bü-
alan olarak görürlerse duygularını “arabesk” biçimde
yümektedir.
anlatmaktan başka yol bulamayacaklardır. (V) Eğer
C) Bir saç telinin, üç kilogram ağırlığı kaldırabilecek eğitimde gerekli düzenlemeler yapılmazsa gençler
esnekliğe sahip olduğu anlaşılmıştır. şiirin matematik, kimya ve bilgisayar kadar güzel bir
uğraş olduğunu hiç anlayamayacaklar.
D) İnsanların dil izlerinin de parmak izleri gibi birbirin-
den farklı olduğu söylenir. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangi-
sinde koşul anlamı yoktur?
E) İnsanın kalça kemiğinin betondan daha sağlam
olduğu bilinmektedir. A) I B) II C) III D) IV E) V

DATA YAYINLARI
64 Türkçe

4. Yazarın en belirgin özelliklerinden biri de .......… idi.


TEST 1 ÇÖZÜMLÜ SORULAR
Çok varlıklı bir şair dostu, onu bir gün Boğaz’a gö-
türmüş, mükemmel bir ziyafet çektirmiş, yedirmiş
PARAGRAF BİLGİSİ
içirmişti. Sonra da şairin bir şiir kitabının basıldığı
basımevine uğramışlardı. Baskıdan çıkan kitapta-
1. Bu anlatımda ne eksik ne fazla dile getirilmiştir. Söz ki şiirlere bakan yazar, “Eli açık adamsın, bu doğru
oyunlarına ve edebî sanatlara aşırı derecede baş- ama iş şairliğe gelince berbat bir şairsin!” demişti.
vurulmamıştır. Amaç anlatım biçimiyle uyumludur;
Parçaya göre boş bırakılan yere aşağıdakiler-
doğal cümleler, ne söylenmek istenmişse yalnız bu
den hangisi getirilemez?
amaca hizmet eder yolda sıralanmıştır.
A) Sanatsal değerlerde ödünsüzlüğü
Bu parçanın başlığı aşağıdakilerden hangisi
olabilir? B) Arkadaş canlısı olması
A) Sanatlı Anlatım C) Açık sözlülüğü
B) Anlatımda İçtenlik D) Sözünü esirgemezliği
C) Anlatımda Akıcılık E) Hatır için gerçekleri saklamayışı
D) Anlatımda Özgünlük

E) Anlatımda Yalınlık

2. Aşağıdakilerden hangisi bir paragrafın giriş


cümlesi olabilir?

A) Kitap tanıtımlarına gösterilen ilgi, bu günlerde ol-


dukça arttı.

B) Daha dolu, daha kapsamlı bir yazıda da bu tür


yanlışlar görülebilir.

C) Yazarların kapalı anlatıma yönelmelerini böyle bir 5. Bir öğrencim mektubunda “Yazar olmak istiyorum
nedene bağlayamayız. bana yol gösterir misiniz?” diyor. Düşündüm: “Acaba
D) Genç yazarı etkileyen, onu yönlendiren başka bu öğrenciye ne öğüt vereyim? Doktor olmak iste-
isimler de vardı. seydi tıp fakültesine; avukatlığa heves etseydi hu-
kuk fakültesine gitmesi gerekirdi; bankacılığa eğilimi
E) Şair ise, bir bakıma, penceresini okura değil, do-
varsa iktisat eğitimine yönelmeli; resme tutkunsa gü-
ğaya açmıştır.
zel sanatlar akademisinin kapısını çalmalıydı. Ama
yazarlık için edebiyat fakültesinin yolunu göstermek
doğru muydu?”

3. (I) İnceleme zamanlarında sekiz on saat dalıp yo- Paragrafa göre, yazarın öğrencisine “Yazar ol-
rulmadığım çok olmuştur. (II) Başım karıncalanır ya mak istiyorsan edebiyat fakültesine git.” diyememe-
da parmaklarıma kramp gelir. (III) Ben yine de çalış- sinin asıl nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
mayı bırakmam. (IV) Yorgunluk artıp da anlayama- A) Edebiyat fakültelerinin yetersizliği
mazlık başladı mı bir tarafa serilip yatarım. (V) Bir
B) Edebiyat fakültesinde çeşitli bölümlerin bulunma-
konuyu baştan iyice anlamaya çalışırım. (VI) Onun

kaçamak kapılarını saptar ondan sonra yazma yo-
luna giderim. (VII) Böylece, yazacağım yazının kısa C) Yazarlığın belli bir okulunun bulunmaması
sürede sonuçlanmasını sağlamış olurum.
D) Yazarlık eğitimi için başka okulların da elverişli
Bu parça iki paragrafa bölünmek istense ikinci olması
paragraf kaç numaralı cümle ile başlar?
E) Edebiyat fakültesinin yazar değil araştırmacı ye-
A) III B) IV C) V D) VI E) VII tiştiriyor olması

DATA YAYINLARI
Türkçe 71

3. Tarihin içinde doğanın yarattığı “küçük güzel şey- 6. Soruyorlar bazen: Nedir şu minimal müzik? Ben de
ler”in ilk insanlar eliyle seçildiği ve toplandığı bilinir. delinin öyküsünü anlatıyorum. Bu tımarhanede ro-
Yani yapılacak iş çok basitti: Çevreye dikkatle bak- man yazdığını iddia eden delinin romanı şöyledir:
mak ve “onu buluvermek” yeterliydi. “Adam ata bindi. Deh!” dedi… Sonuna kadar “Deh!”
dedi diye gidiyor. Niye bu adam boyuna “Deh!” dedi
Aşağıdaki altı çizili sözlerden hangisi söz konu-
diye sorarlar. "Çünkü at inatçı.” der deli. Paul’un, Be-
su “küçük, güzel şeyler”den sayılmaz?
ckhamen’ın ve öbür minimalistlerin eline düştüğün-
A) Bir maden damarında ışıldayan değerli bir taş. de müzik, inatçı bir at gibi direniyor olsa gerek.
B) Uçsuz bucaksız bir kıyıya vurmuş bir deniz kabu- Parçanın anlatımında aşağıdaki düşünceyi ge-
ğu. liştirme yollarından hangileri kullanılmıştır?
C) Sarp bir yamaçta boy atmış katırtırnakları. A) Tanımlama - Tartışma
D) Titrek ışıklarıyla gölge oyunları oynayan bir mum. B) Betimleme - Benzetme
E) Bir hercai menekşedeki binbir gök kuşağı. C) Kanıtlama - Açıklama

D) Benzetme - Örnekleme
4. “Şiiri yalnız musikiye bağlamak isteyenler, şiirin an-
E) Açıklama - Örnekleme
lamı ile ahengi arasındaki ilişkiyi düşünmelidirler.
Şiirden bir anlam çıkmıyorsa onu ahenkli bulmak
mümkün değildir. Bunu ancak musikide bulabiliriz.
Eğer böyle olsaydı hiç anlamadığımız dillerin şiirleri-
ni de ahenkli bulmamız gerekirdi. Hâlbuki hiç de öyle
olmuyor. Ses oyunlarına dayanır gibi görünen şiirin
ahengi, kendilerine ancak bir duygu ve düşünce an-
lamı verildiği zaman duyulabilir.”

Buna göre şiirin en uygun tanımı aşağıdakiler-


den hangisidir?

A) Anlamdan çok musikiye dayanan bir sanattır.

B) Duygu ve düşünceyi ahenkle verebilme sanatıdır.

C) Ses oyunlarına dayanan ahenkli bir söz sanatıdır.

D) Duygu ve düşünceyi kaynaştıran bir anlatım bi-


çimidir. 7. “Bazı büyük eserler, âdeta iki katlı gibidir. Üst kat
yani yüzdeki kat çoğunluğun anlayacağı cinstendir.
E) Müzik ögesi bulunmayan dil ve sanat ürünleridir.
Eserin asıl büyüklüğünü, alt katın anlamını ise her-
kes kolay kolay kavrayamaz. Üst kat, çoğu eserde,
5. “Ben bir sanat eserinde kendi sevinçlerimi, kendi tüyler ürpertici melodramdan başka bir şey değildir.
acılarımı görmeliyim ki ona ilgi gösterebileyim, onu Nitekim Moby Dick’in üst katı da avcılar için fena bi-
anlayabileyim. Yoksa esere büsbütün yabancı kalı- ten bir balina avı hikâyesidir. .........................”
rım.”
Yukarıdaki parça aşağıdakilerden hangisiyle
Bu görüşte olan bir okurun, aşağıdakilerden devam ettirilebilir?
hangisini söylemesi beklenemez?
A) Ama alt katında neler olup bittiğini anlamak ola-
A) Sanatçı, bize geleceğin insanını tanıtmalıdır. naksızdır.

B) Yazarlar kendi toplumlarının insanını anlatmalıdır. B) Oysa Moby Dick’ten çıkarılacak gerçek anlam
başka bir şeydir.
C) Eserler, bizim düşüncelerimizi ve duygularımızı
yansıtmalıdır. C) Böyle romanlar bir kez okumakla anlaşılmaz.

D) Sanatçı benim duygularımı dile getirmelidir. D) Bu yönüyle Moby Dick bir macera romanıdır.

E) Bir eseri anlayabilmek için, onda kendimi bulma- E) Bir balina romanı okumak herkese cazip gelme-
lıyım. yebilir.

DATA YAYINLARI
78 Türkçe

5. Topluluğun AKM’deki provalarını izlerken enerjinin 7. Geceleyin gökyüzüne baktığımız zaman pırıl pırıl
su gibi akışı, ağırlık merkezinin anlık iletişimlerle yer parlayan sayısız yıldız görürüz. Bunlar iki çeşittir.
değiştirilişi ve bu dinamizmin gerginlik yaratmadığı Bazıları bizim güneş sistemimizi meydana getiren-
gibi, insanı bir başka boyuta sürükleyişini algıladım. lerdir. Bazıları da oldukları yerde dönen ve ışık sa-
Bu duyguyu ilk kez algılamıyorum. Son yıllarda bazı çan yıldızlardır. Gezegenler ışık vermez. Güneş’ten
koreografların benzeri bir teknik geliştirdiği izleniyor. aldıkları ışığı ayna gibi yansıtır, biz de onları parlak
Bu bir moda değildir, yepyeni bir buluş da değil, onu görürüz.
dansın sürekli kendini arayışı ve geliştirmesi neticesi
Bu paragrafta kullanılan anlatım türleri aşağıda-
bugün geldiği bir nokta olarak görmek doğru olacak.
kilerden hangileridir?
Yaşayan her şeyi değiştirmek, devinimin sürekli akı-
şına uymak, aslında doğayla bütünleşebilmek belki A) Öznel - Açıklama
aradığımız! B) Nesnel - Öyküleme
Parçada anlatılmak istenen düşünce aşağıdaki- C) Öznel - Öyküleme
lerden hangisidir?
D) Nesnel - Açıklama
A) Sanat faaliyetlerinde hareketlilik, kişileri değiş-
kenliğe sevk eder. E) Nesnel - Betimleme

B) Koreografların tekniklerindeki gelişmeler enerjiye


hükmedişi sağlamıştır.

C) Dansın kimlik arayışı dinamizmde tamamlanmış-


tır.

D) Enerjinin ağırlık merkezinde gerginlik yaratmayışı


sanat eserlerinde önemlidir.

E) Koreografların yeni buluşlar yaparak insanları bü-


yülemesi gerekir.

8. Yıl 1927. Atatürk dil işini daha ele almadığından ge-


leneksel resmî dili kullanmaktadır. Büyük Nutuk’un
dili, ortalama %35 oranında Türkçedir. Yıl 1932. Türk
Dil Kurumu kurulmuş ve Birinci Türk Dil Kurultayı
toplanmıştır. Bu kurultayda konuşan Prof. Fuat Köp-
rülü’nün dili %52 oranında Türkçedir. Necip Fazıl’ın
şiirlerinde %92 oranında Türkçe vardır. Türk Dili
dergisinin Temmuz 1973 sayısında Adnan Onart’ın
bilimsel, ilginç bir yazısı yayımlanmıştır, dili %93
6. … Başparmağının arkası ile burun kemiğini iyice oranında Türkçedir. Bütün bunlar gösteriyor ki öz
ovdu. Artık iyice soğumuş olan çayından bir yudum Türkçe, ince sanat yapıtları yaratmakta olduğu gibi
daha aldı. Kollarını iki yana açarak yorgun yorgun derin bilim incelemeleri ortaya koymakta da büyük
gerindi. Sonra gözlüğünü yeniden takıp dosyayı in- bir anlatım gücü kazanmıştır.
celemeye devam etti.
Bu paragrafta yazar, öne sürdüğü düşünceyi
Aşağıdaki cümlelerden hangisi yukarıdaki pa- geliştirmek için aşağıdaki yollardan hangisine
ragrafın giriş cümlesi olabilir? özellikle başvurmuştur?

A) Kendini oldukça yorgun hissediyordu. A) Tanımlama - Örnekleme

B) Elindeki dosyayı kapattı. B) Tanımlama - Tanık gösterme

C) Zile basıp odacıyı çağırdı. C) Karşılaştırma - Tanımlama

D) Gözlüğünü çıkarıp masanın üzerine koydu. D) Örnekleme - Karşılaştırma

E) Biraz dinlenmenin iyi olacağını düşündü. E) Örnekleme - Tanık gösterme

DATA YAYINLARI
Türkçe 83

3. Türk vatanı yeni ufuklara doğru gidiyor, on iki sene- 5. Türk aydınları, insanımızın gerçeği ve özentileri üze-
den beri her gün muazzam bir hadisenin sahnesi rinde çok durmuşlardır. Bunların başında Ziya Gö-
oluyor, bütün bir cemiyet kökünden değişiyor. İtikat- kalp gelir. Gökalp, Türk olmayı öne çıkarırken bunun
lar, yaşayış şekilleri, iktisadi hayat… Hepsi değişiyor. kaynaklarını ve ilkelerini belirtme gereği duymuştur.
Fakat bizim millî kütüphanemizde bütün bunların bir Ondan sonra yapılan bütün çalışmalarda kimlik ara-
yansımasını bulmak mümkün değildir. Keza girmek yışı, kültürel kaynaklara inilerek gerçekleştirilmiştir.
istediğimiz Avrupa camiasının fikir hayatını Türkçe- İki yüz yıldır, Türk insanı kimliğini arıyor. Bunu yapar-
de takip etmek isteyenin vay hâline! ken de kuşkusuz en doğrusunu yapıyor, kültürünün
tarihî kaynaklarını araştırıyor. Kendi üzerine biçilmiş
Bu parçadan aşağıdaki yargılardan hangisi çı-
gibi gösterilen fistanları kaldırıp atıyor.
karılabilir?
Paragrafta anlatılmak istenen asıl düşünce aşa-
A) Ülke aydınlık yarınlara, muazzam güzel ufuklara
ğıdakilerden hangisidir?
doğru gitmektedir.
A) Türk insanının gerçekleri ve özentileri birçok ede-
B) Toplum hayatındaki değişime, millî kütüphane
bî eserde ele alınmıştır.
ayak uyduramamaktadır.
B) Türk olma gerçeğinin aydınlarca halka anlatılması
C) Toplumun inançları, yaşayış biçimleri, olumlu yön-
gerekir.
de bir değişim içindedir.
C) Kimlik arayışının temelinde kültürel kaynaklar
D) Avrupa fikir hayatı Türkçe eserlerle takip edilme-
mevcuttur.
lidir.
D) İki yüz yıldır Türk insanı, yabancı kültürlerin etki-
E) Toplum yaşamındaki değişmeler fikir hayatını da
sinde kalmıştır.
etkilemektedir.
E) Türk olma, aydınlarımızca ön plana çıkarılmıştır.

4. Gençliğimde, kovuluncaya kadar röportaja devam


ederdim. Şimdi, benim için ideal sürenin iki saat
olduğunu anladım. Röportajı mümkünse o kişinin 6. Benim kitaplarım mısralarımla dolu değil. Maden-
evinde yapmayı tercih ederim. Evin eşiğine adımımı lerin kömürüyle yerin yedi kat dibindeki ocaklardan
atar atmaz pek çok bilgiye otomatikman sahip olu- gelen, yaptığı işten cehennemden geliyormuş gibi
rum. Akıllı insanlar gazetecileri evlerine sokmazlar. dönen suratı bitkin insanlarla, sevginin mutluluğuyla
Büro hiçbir zaman insanları ele vermez. gülümseyen çocuklarla dolu benim şiirim.

Parçadaki röportaj yazarının özelliği aşağıdaki- Bu parçadan çıkarılabilecek asıl yargı aşağıda-
lerden hangisi değildir? kilerden hangisidir?

A) Süreyi iyi planlayan A) Şair ezilen insanları anlatmaktadır.

B) Yerine göre davranan B) Şairin şiirleri az sayıda mısradan oluşmaktadır.

C) Kovulmayı göze alan C) Şair şiirlerinde işçileri anlatmaktadır.

D) Tecrübeli D) Şairin şiirleri yaşamın içinden gelmektedir.

E) Büro yerine, evde çalışmayı tercih eden E) Şair şiirlerinde duygulara yer vermektedir.

DATA YAYINLARI
90 Türkçe

3. Bu yazar, dilin şiirini yakalamak için söz dizimiyle oy-


TEST 9 ÇÖZÜMLÜ SORULAR
nuyor. Yalın, birleşik, eksiltili, düz, devrik, iç içe cüm-
leler kuruyor. Kıpırtılı bir söyleyişe ulaşıyor. Bunu
PARAGRAF BİLGİSİ
yaparken genel dilden tamamen ayrılmıyor, öznel
bir dil yaratmıyor. Burada şunu da ekleyelim: Bir dil
1. Ömer Seyfettin’i özgün kılan bir özellik, çevremiz- işçisi olarak yazar, dilin anlatım olanaklarını sonuna
deki sıradan nesneleri kişileştirip birer öykü kişisine kadar zorlayabilir. Onları kendince yeniden kurup bi-
dönüştürmesidir. Hikâyelerinde küçücük nesneler, çimlendirebilir. Ama bu, yüzde yüz öznel, kişisel bir
nesne niteliklerini hiç yitirmeden insanlarınkine ben- dil yaratma anlamına gelmez. Böyle bir dil temelde
zer serüvenler yaşar. Kurşun asker, yıkımdan yıkıma sanatın işlevine aykırıdır.
sürüklenirken gözü pekliğinden ve iyimserliğinden
Bu parçada yazarlarla ilgili olarak karşı çıkılan
bir şey yitirmez; tencere vurulur, çömlek ve masa ko-
unsur aşağıdakilerden hangisidir?
nuşur. Bunun yanında Seyfettin bize, kişileri hiç de
yapay sayılamayacak, oldukça gerçekçi hikâyeler A) Çok hareketli ve değişken bir anlatımı yeğleme-
de anlatır: Bomba, Beyaz Kelebek… lerine
Bu parçanın anlatımında özellikle aşağıdakiler- B) Toplumca kullanılan dilden çok farklı, kendilerine
den hangisine başvurulmuştur? göre bir dil yaratma yönelimlerine
A) Tanık gösterme C) Değişik cümle tiplerini gereksiz yere bir arada kul-
lanmalarına
B) Tanımlama
D) Sözcüklerin anlam alanlarını genişletmekten çe-
C) Örneklere yer verme
kinmelerine
D) Betimleme
E) Dilin söz varlığını, gerektiği ölçüde değiştirmekten
E) Tartışma kaçınmalarına

4. ...... Amacımızı belirleyip de gerçekleştirmek için


bir şeyler yapmamak, kendimize zarar vermekten
başka işe yaramaz. Çalışmadan öylesine inanmak,
2. Bir öğle ezanında yanağımda gözyaşları süzülür- hiçbir şeye yaramayacağı gibi tümüyle üretkenlikten
ken titredim. Musalla taşları kalkıp sanki kollarıma uzak kalmaktır. Çaba göstermezsek sadece hayal
giriyordu. Bana “Gel bizi üzme şöyle uzanalım baş kurmuş oluruz.
başa, bu ebedi yolculuk ne yaşa bakar ne başa…”
Bu parçanın başına düşüncenin akışına göre
diyordu.
aşağıdakilerden hangisi getirilebilir?
Yukarıdaki parçada aşağıdaki duygulardan han-
A) Amaçlarımızın başarıya ulaşması hayal kurmakla
gisi işlenmemiştir?
başlar.
A) Ölüm korkusu
B) Ancak çalışan insanlar, bir amaç edinebilir.
B) Ürperme
C) Bir şeyler yapmadan amaçlarımız hakkında konu-
C) Yaşlılıktan korkma şup dururuz.

D) Ölümün kaçınılmazlığı D) İnançlarımız, çalışmakla kusursuzlaşır.

E) Üzüntü E) Amacımız olmadan sağlıklı yaşayamayız.

DATA YAYINLARI
Türkçe 97

3. (I) Sanatçının soyutlamadan yararlanarak yaptığı


TEST 11 CEVAPLI SORULAR
manzara resimlerinden oluşan sergide, insan fark-
lı anlamlarla yüz yüze geliyor. (II) Bu resimlerden,
PARAGRAF BİLGİSİ
onun soyut ile somut arasında gidip geldiğini anlı-
yoruz. (III) Kimi resimlerinde ise çizgiler anlam ağır-
1. O, dil duyarlığı gelişmiş öykücülerimizden biridir. lığından sıyrılarak garip görüntülere dönüşüyor. (IV)
Yaşamı değişik boyutlarıyla yansıtmayı amaçlar. Resim, günümüzde giderek özel çalışmalar gerekti-
Öte yandan öykülerinde dili, bir araç olarak görmez. ren bir uzmanlık dalı hâline geliyor. (V) İşte bu yadır-
Yazarken dilin olanaklarını belirli amaçlar doğrultu- gatıcı çalışmalar değişik duyguları görselleştirerek
sunda zorlar, bu yolla yeni söylem biçimleri araştırır. alışılmadık tatların kapılarını aralıyor.
Bunu yazarlığın ve yaratıcılığın doğal bir işlevi ola-
Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden han-
rak görür. Yoğun, çok katmanlı, çağrışımlı bir anlatım
gisi düşüncenin akışını bozmaktadır?
oluşturma çabası içindedir. Dilin, yeni duyguları, ya-
şantıları yansıtabilmesi için farklı sözcükler seçmek- A) I B) II C) III D) IV E) V
ten ve sözcüklere yeni anlamlar yüklemekten çekin-
mez. Bütün bunları yazarlığın temel koşulu sayar,
yazdıklarını bu doğrultuda biçimlendirir.

Bu parçada sözü edilen yazarla ilgili olarak aşa-


ğıdakilerden hangisine değinilmemiştir?

A) Dile yaklaşımına

B) Yaşananlara farklı açılardan baktığına

C) İşinin bilincinde olduğuna

D) Anlatımını geliştirmeye çalıştığına


4. İran halısı bir kompozisyondur. Bir halının ressamı
E) İlginç konular seçtiğine
başka, dokuyucusu, ilmikçisi başkadır. Bir İran ha-
lısında minyatür dahilerinin desenleri göze çarpar.
Orada geyik, balık, kuş, deniz, gökyüzü, çiçek her
2. İlk ortak çalışmamızda onun kimi özelliklerinin ay- şey vardır. Anlayan bir göz hemen balığın balık,
rımına varmıştım. Hem zengin bir yazınsal birikimi geyiğin geyik, kuşun kuş olduğunu görür. Hâlbuki
vardı hem de bilinçli bir okurdu. İlyada, Don Kişot, Türk halısı tamamen bireysel, kişiye özgü bir sanat
Hamlet, Suç ve Ceza, Yabancı gibi başyapıtlar derin eseridir. Dokuyanın hayal gücünün, hassasiyetinin
izler bırakmıştı onda. Sık sık anıyordu bu yapıtları. eseridir. Türk halısında ne karanfil karanfil, ne de gül
Öte yandan yokluk ve yoksullukla geçen çileli, ör- güldür. Onda yaratılmış çiçekler vardır. Bu çiçekler
selenmiş bir çocukluk dönemi yaşamıştı. O yaralı dünya yüzünde yoktur. Kuşlar hayal dünyasındaki
çocukluk günlerini anlatmaktan hiç çekinmiyordu, kuşlardır. Türk halısı bir fantezi, bir ruh durumu, bir
çekinmek şöyle dursun anlatırken kahkahalarla gü- sıkıntı, bir sevinç, bir bayram, bir keder ifade eden
lüyor, az sonra gözleri buğulanıyordu. Aslında anlat- bir renk oyunudur.
tıkları hiç de gülünç değildi. Dinlerken içim burkulur,
Bu parçaya göre aşağıdakilerden hangisi söy-
ağlamamak için zor tutardım kendimi. Kahkahaları-
lenemez?
nın tınısında nasıl bir duygu gizliydi? Haz mı, acı mı,
öç alma mı? Ayıramazdım bir türlü. A) İran halısı ortak bir çalışmanın ürünüdür.

Bu parçada anlatılan kişi aşağıdakilerden han- B) İnsanların çeşitli duyguları sanat eserlerine yan-
gisiyle nitelendirilemez? sımaktadır.

A) Neyi niçin okuduğunu bilen C) Türk halısında kullanılan çeşitli motifler birtakım
duyguları yansıtır.
B) Duygusal bir kişiliği olan
D) İran halıları, Türk halılarına göre motif bakımın-
C) Okuduğu yazarlara benzemeye çalışan
dan daha zengindir.
D) Önemli yapıtlardan etkilenen
E) Türk halısındaki motifler halıyı dokuyana ait özel-
E) Yaşadıklarını hiç değiştirmeden anlatan likler gösterir.

DATA YAYINLARI
106 Türkçe

4. “Yirmi katlı bu bina, çevredeki küçük binaların yanın-


TEST 1 ÇÖZÜMLÜ SORULAR
da dağ gibi kalıyordu.”

ANLATIM BOZUKLUĞU Bu cümledeki anlatım bozukluğunun giderilme-


si için aşağıdakilerden hangisi yapılmalıdır?
1. “Günümüzden söz ederken buruşan yüzü, geçmiş- A) “küçük” sözcüğü cümleden çıkarılmalı
teki anılarını anlatırken birden renklenip canlılık ka-
B) “çevredeki” sözcüğü yerine “öteki” getirilmeli
zandı.” cümlesindeki anlatım bozukluğunun ne-
deni aşağıdakilerden hangisidir? C) “kalıyordu” sözcüğü yerine “görünüyordu” getiril-
meli
A) Özne-yüklem uyumsuzluğu
D) “bu” sözcüğünden sonra “büyük” sözcüğü eklen-
B) Gereksiz sözcük kullanımı
meli
C) Çelişen sözlerin kullanılması
E) “bu” sözcüğü cümleden çıkarılmalı
D) Noktalama yanlışı yapılması

E) Yanlış anlamda sözcük kullanılması

2. “Türk kadınına seçme ve seçilme hakkı 5 Aralık 5. Aşağıdaki cümlelerin hangisi, anlatım yönünden
1934 yılında verilmişti.” cümlesindeki anlatım bo- kusurludur?
zukluğunu gidermek için aşağıdakilerden hangi-
A) Trafik kurallarına dikkat edelim, uymayanları uya-
si yapılmalıdır?
ralım.
A) “ve” bağlacı yerine virgül konmalı
B) Trafik kurallarına uyarak kendimize değer verdiği-
B) “verilmişti” yerine “verilmiştir” sözcüğü getirilmeli mizi gösterelim.

C) “seçme” ve “seçilme” sözcüklerinin yeri değiştiril- C) Trafik kurallarını öğrenip uyarsak trafik kazaları
meli azalır.

D) “hakkı” yerine “hakkını” sözcüğü getirilmeli D) Trafik kuralları bizim içindir, bunu unutmayalım.

E) “yılında” yerine “tarihinde” sözcüğü getirilmeli E) Trafik kurallarına uymamak, trafik kazalarını artı-
rıyor.

3. “Küresel ısınmaya ve bilinçsiz tarıma bağlı olarak


Konya ve çevresinde birçok göl ve dereler kurumaya
yüz tuttu.”

Verilen cümledeki anlatım bozukluğu, aşağıdaki 6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde, altı çizili söz-
yöntemlerden hangisiyle giderilebilir? cüğün çıkarılması cümlenin anlamında daralma-
ya yol açar?
A) “olarak” sözcüğü cümleden çıkarılarak
A) Hesabı ödeyecek tek kuruş yoktu üzerimde.
B) “çevresinde” sözcüğünün yerine “çevresindeki”
getirilerek B) O sinemaya arkadaşımla birlikte gitmiştik.

C) “birçok” sözcüğü yerine “çok sayıda” getirilerek C) Bundan sonra ülkeler artık savaşmamalı.

D) “dereler” sözcüğünden çoğul eki atılarak D) Yemeğe, arkadaşını da yanında getirdi.

E) “yüz tuttu” yerine “başladı” sözcüğü getirilerek E) Karşılıklı mektuplaşmaları yaklaşık üç yıl sürdü.

DATA YAYINLARI
Türkçe 115

4. Aşağıdaki seçeneklerin hangisinde bir anlatım


TEST 4 ÇÖZÜMLÜ SORULAR
bozukluğu vardır?

ANLATIM BOZUKLUĞU A) Ramazan Bayramı yılın bayramı, Kurban Bayra-


mı tarihin bayramıdır.
1. “Etkin” ve “etken” sözcüklerinin aşağıdaki kulla- B) Çarşıya çıkıldı, malzemeler alındı ve çaylarımızı
nımlarından hangisi yanlıştır? içtik.
A) Yoksulluğun etken olduğu toplumlarda suç oranı C) Hiç eskimeyen, diri ve diriltici bir kitaptı.
yüksektir.
D) Çocuğun yatağının üzerine uzanıp oyuncaklarıyla
B) Ülkemizde etkin bir yanardağ yoktur. oynadım.
C) Nem, yağmur için önemli bir etkendir. E) Yolculuğumuz uzun sürecek gibi geldi bana.
D) Şişmanlığın etkenlerinden biri de yanlış beslen-
medir.

E) Bu öğretim yılında en etkin eğitim ilkokullarımızda


yapılmıştır. 5. Bazen hâl ve tavırları tahammül edilemez noktaya
gelirdi. Yine de onu bir psikolog edasıyla anlamaya
çalışıyor, değer veriyordum. Birçok anı biriktirmiştik.
Güzel günlerimiz de acı günlerimiz de oldu. Ama
hangisi daha çok derseniz karşılıklı gülüştüğümüz
anlar daha çok. Yaşanmış onca anıyı bir çırpıda sil-
mek olmaz. Dile kolay yaklaşık olarak tam on yıldır
2. Aşağıdaki seçeneklerin hangisinde bir anlatım
dostuz onunla.
bozukluğu vardır?
Bu metinde;
A) Gözlerim, ihtiyarlıktan olacak, iyi görmüyorlar.
I. Gereksiz sözcük kullanımı
B) Medya, demokratik rejimlerde önemli bir yere sa-
hiptir. II. Öge eksikliği

C) Fabrikatörler, fakirlerin yaşadığı yerlere yatırım III. Birbiriyle çelişen sözcüklerin kullanılması
yapacak. IV. Sözcüğün yanlış yerde kullanılması
D) Herkesin yararlanacağı bir biçimde kütüphane ça- numaralandırılmış anlatım bozukluklarından
lışma programı hazırlandı. hangileri yer alır?
E) Topluluk bu ilk oyundan sonra ikinci oyunun hazır- A) I ve II B) II ve III C) I, II ve III
lıklarına başlamış.
D) II, III ve IV E) I ve III

6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinden “bunları” söz-


3. Aşağıdaki seçeneklerin hangisinde bir anlatım cüğünün çıkarılması cümlenin anlatımını boz-
bozukluğu vardır? maz?

A) Güveneceğimiz ve dayanacağımız makam siz A) Okuduğu masallardan bazen korkar, bunları unu-
misiniz? tamazdı.

B) Günün son dizisini izlemek üzere bir araya geldik. B) Yeni yazdığım üç şiire baktı, bunları beğendi.

C) Gençler, değişikliğin her türlüsünden korkuyor ne- C) Seçtiği tabakları kenara ayırdı, sonra bunları gö-
dense. türecek.

D) Yeni okula geldim, olanları bilmiyorum. D) Ekmeğini kalemi ve diliyle kazanır, bunları koru-
maya özen gösterirdi.
E) Sadullah, bir köylü grubuyla başkanın karşısına
çıkar. E) Eriklerin görünüşü güzel, bunları bana tartın.

DATA YAYINLARI
124 Türkçe

15. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde noktalama ek-


sikliğinden kaynaklanan bir anlatım bozukluğu TEST 8 CEVAPLI SORULAR

vardır?
ANLATIM BOZUKLUĞU
A) İçeriye girip artık yemek yiyebilirsiniz, dedi.

B) Soruları tek tek okuyor, öyle cevaplıyordu. 1. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım bo-
C) Her konuda bizleri aydınlatır, bizlere yol gösterirdi. zukluğu yoktur?

D) Şiiri anlayabilmek için doğru okumak gerekir. A) Yıllarca karşılıklı mektuplaşıp dostluklarını devam
ettirdiler.
E) Hastalara yardıma koşar, onlara moral verirdi.
B) Hizmetimizden memnunsanız herkese, memnun
değilseniz hiç kimseye söylemeyin.

C) Memleketine gelip gitmesi özlem duygularını gi-


dermişti.
16. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım bo-
zukluğu vardır? D) Genç çocuğa evinin adresini verdi.

A) Yarışmada birinci olmana çok sevindim. E) İnsanları çok seviyor, onlara yardımcı oluyordu.

B) Fikirleriyle bizleri birçok konuda aydınlattı.

C) Doğup büyüdüğü şehre vefa borcunu ödemişti.

D) Ayrılık, duyguların dile gelmesine sebep olur.

E) Aldığı ilaçlar kısa zamanda iyileşmesine neden


oldu. 2. “Onun elbiselerini yıkayıp ütüledikten sonra onları
dolabına yerleştirdi.”

Bu cümledeki anlatım bozukluğunu gidermek


için aşağıdaki değişikliklerden hangisi yapılma-
17. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım bo- lıdır?
zukluğu vardır? A) “yıkayıp” yerine “yıkattı” getirilmeli.
A) Ne şiirin, ne sanatın yenisi eskisi olur. B) “ütüledikten” yerine “ütüledi” denmeli.
B) Günün birinde, yazdıklarımdan bir perde çekece- C) “onları” sözcüğü cümleden atılmalı.
ğim hayatıma.
D) “elbiselerini” sözcüğündeki hâl eki atılmalı.
C) Kaliteden yoksun şiirleriyle okuyucunun şiirden
uzaklaşmasını sağladı. E) “elbiselerini” yerine “elbiseleri” getirilmeli.

D) Kötü dinleyici, siz konuşurken kendi söyleyecek-


lerini tasarlar.

E) Eski Türkçe, tavanı geniş bir dildir.

3. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir sözcüğün


gereksiz kullanımından kaynaklanan bir anlatım
18. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde kişi zamiri ek- bozukluğu vardır?
sikliğinden doğan bir anlatım bozukluğu vardır?
A) Osmanlı ordularının büyük bölümünü atlı süvari-
A) Her zaman benim yanımdadır. ler oluştururdu.

B) Yeni kitabını, çok beğendim. B) Kardeşim futbolu ben de basketbolu seviyorum.

C) Ağlasam sesimi duyar mısınız mısralarımda? C) İşlek yollarda arabamızla bekleme yapmayalım.

D) Mutlu bir yaşam kurmak için evlenelim. D) İnsanların vurdumduymazlığı ona öfke vermişti.

E) Yarınların daha güzel olacağını biliyorum. E) Çoğu insanlar hâlâ kırmızı ışıkta geçiyor.

DATA YAYINLARI
Türkçe 127

4. Aşağıdaki cümlelerden hangisinde virgül (,) yan-


TEST 1 ÇÖZÜMLÜ SORULAR
lış yerde kullanılmıştır?
YAZIM KURALLARI VE A) Belediye, işçilerin maaşlarını bu ay da ödeyeme-
NOKTALAMA İŞARETLERİ
di.
1. Köroğlu, Balkanlardan Orta Asya’ya; Orta Doğu’ B) Havası serin, meyvesi bol bir köydü burası.
I II III
dan Sibirya’ya; Türkçenin konuşulduğu, Türklerin C) Ambulansların, yürek hoplatan sirenleri uykumu
IV kaçırdı.
yaşadığı her yörede anlatılagelen bir halk hikâyesi D) Eve gelir, mutlaka pijamalarını giyerdi.
kahramanıdır.
V E) İhtiyar, polis memuruna bir şeyler anlatıyordu.

Yukarıda numaralandırılmış yerlerin hangisinde


bir noktalama yanlışlığı yapılmıştır?

A) I B) II C) III D) IV E) V

5. Cinayet konusunda gördüğü bildiği bugün ya da ya-


rın dinlenecek.

Yukarıdaki cümlede kaçıncı sözcükten sonra


virgül kullanılmalıdır?

A) 1 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6

2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde kesme işareti


yanlış kullanılmıştır?

A) Ahmet Haşim’in birçok şiirini ezberlemiştim.

B) Karadeniz’den Orta Anadolu’ya geçitler yardımıy-


la ulaşım sağlanır. 6. Aşağıdaki seçeneklerin hangisine ünlem işareti
gerekmez?
C) Bu hafta içinde Ayşe’ler bize gelebilir.
A) Of, yine istediğim kurayı çekemedim!
D) İki dönemdir TBMM’de milletvekilliği yapıyor.
B) Ah ile geçti ömrümün yarısı!
E) Saat 9.30’da başlayan sınav 12.00’de sona erdi.
C) Ne olacaksa olsun, yetti canıma!

D) Ah bu şarkıların gözü kör olsun!

E) Of, nedir bu başıma gelenler!

3. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde soru işareti


kullanılamaz? 7. Aşağıdaki altı çizili sözcüklerin hangisinin yazı-
mı doğrudur?
A) Kim yazıyor şu garip duvar yazılarını
A) “Asfalt ağladı”, cümlesi artık çok popüler oldu.
B) Hangisini okuyacağımı şaşırdım kaldım doğrusu
B) Yeni açılan ayrobik kursuna gitmek istiyorum.
C) Bütün bunları aklında nasıl tutuyorsun kuzum
C) Bize bir süprizi varmış ama bir şey söylemedi.
D) Öğretmek, iki kez öğrenmek değil midir sence de
D) Benimle yarın güzel bir öyle yemeğine ne dersin?
E) Şiirin anlamı, içerdiği düşünce niçin önemli değil-
dir E) Şöför aniden durdu ve dışarıya fırladı.

DATA YAYINLARI
138 Türkçe

10. Babakale Feneri, Asya’nın en uç noktasında bulu- 13. 1989’da ilk kitabım yayımlandı. Ne erkeklere ne de
I I II III
nan Ayvacık ilçesine bağlı tarihî Babakale Kalesi’nin kadınlara yönelik bir yapıttı bu. Zaten hayatımda
II III hiç bir zaman “kimseye göre” bir şey yazmadım.
ucundadır. 1937 yılında kurulan fenerin denizden IV V
yüksekliği otuziki, kule yüksekliği on metredir. Işığı
IV Yukarıdaki altı çizili sözlerden hangisinin yazı-
mı yanlıştır?
millerce uzaklıktan görülmektedir. Fener, elektrikli
V
A) I B) II C) III D) IV E) V
akülü sistemle çalışmaktadır.

Bu parçadaki numaralanmış sözlerden hangi-


sinde bir yazım yanlışı vardır?

A) I B) II C) III D) IV E) V

14. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir yazım yan-


lışı vardır?

A) İşini çok iyi bilirdi ama yine de bana danışmadan


hiçbir şey yapmazdı.

B) Bunca yıl çalıştıktan sonra öğretmenliği bırakmak


hiç te kolay değildi.
11. Anadolu’daki on üç bitki türünün soyu tükendi. Ayrı-
I II C) Onunla haftada bir gün buluşup sinemaya ya da
tiyatroya giderdik.
ca, 1500’e yakın türde on yıl içinde yok olma tehdidi
III IV V D) Çocuğun bir sıkıntısı olduğunu sezdi mi onu ko-
altında. nuşturmaya çalışır, rahatlatırdı.

Bu cümledeki numaralanmış yerlerin hangisin- E) Anladım ki onun her istediğini yapmak doğru bir
de bir yazım yanlışı vardır? şey değilmiş.

A) I B) II C) III D) IV E) V

15. Çamkuyu ve çevresi, biyolojik zenginliği nedeniyle


I
Sedir Araştırma Ormanı adı altında korumaya alın-
II
12. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir yazım yan- mış. Bu yüzden Antalya’da bulunan Batı Akdeniz
lışı vardır? III

A) Bu binanın planını Avusturyalı bir mimarla birlikte Ormancılık Araştırma Müdürlüğünden izin almadan
IV
çizmişler.
bölgeye girmek yasak. Piknik yapılmasına da yalnız-
B) Buraya yeni bir yaya geçiti yapılacak.
ca hafta sonlarında o da günü birlik olma koşuluyla
C) Müzenin bugünkü durumuyla ilgili bilgileri bir ön- V
ceki sayımızda yayımlamıştık. izin veriliyor.

D) O gezide yıllardır görmediğim bir arkadaşıma Bu parçadaki numaralanmış sözlerden hangisi-


rastladım. nin yazımı yanlıştır?

E) Şenlikler bu yıl mayıs ayında başlayacak. A) I B) II C) III D) IV E) V

DATA YAYINLARI
Türkçe 147

8. Aşağıdakilerden hangisi basit bir cümledir? 12. Aşağıdakilerden hangisi anlamca olumsuz değil-
dir?
A) Kaldığımız otelin tüm odaları deniz görüyordu.
A) Ne dersi dinleyip not aldın ne de öğrenmek için
B) Bahçenin bir köşesinde top oynayan çocuklar var-
okuyup yazdın.
dı.
B) Yirmi birinci yüzyıla adım attığımız bu zamanda
C) Dışarıdan, insanı coşturan, yaşama bağlayan
böyle öyküler yazılır mı?
sesler geliyordu.
C) Tekrar toplanılmayacak değildi, anlaşmaya varıla-
D) Yol boyunca sıralanan ağaçlar insanı rahatlatıyor­
mayan bazı konularda.
du.
D) Yirmi yıldır kesintisiz yayımlanan dergi bu ay ga-
E) Bir bıçak gibi girdi aramıza ayrılık.
zete bayilerine gelmedi.

E) Yazarımızın rahatsızlığından dolayı bu sayıda


ona yer veremiyoruz.
9. “Arabanı bu daracık sokağa niçin bıraktın?” cüm-
lesinde aşağıdaki ses olaylarından hangisi yok-
tur?

A) Ünsüz türemesi

B) Benzeşme

C) Ünlü düşmesi

D) Yumuşama
13. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde işi başkasına
E) Ünlü türemesi yaptırma anlamı vardır?

A) Eski ve küçülmüş kıyafetleri acele acele çantaya


doldurdu.
10.
B) O kadar ağır konuştu ki hepimizi ağlattı.
I. Soğuk iklimlerin insanları açık tenlidir.
C) Çok beğendiği eteği sonunda babasına aldırdı.
II. Yalnız geçirdiği günlerin acısını hissetti.
D) Ninniler söyleye söyleye küçük çocuğu uyuttu.
III. Beni yanlış anlamayın sakın, hayıflanıyorum
E) Bu kararsızlıkların hepimizi bıktırdı.
işte.

IV. Susuz bir yazdı, çiftçiler yine üzüldü.

V. Gidiyorum gurbeti gönlümde duya duya.

Yukarıda verilen numaralandırılmış cümleler-


deki altı çizili sözcüklerden hangisi basit yapı-
lıdır?

A) I B) II C) III D) IV E) V
14. Aşağıdaki cümlelerden hangisinin yükleminde
zaman kayması yoktur?

A) İki kardeş yabancı bir şehirde karşılaşır fakat bir-


11. Aşağıdaki altı çizili sözcüklerden hangisi ünlü
birlerini tanımazlar.
kaybına uğramamıştır?
B) Her zaman böyle davranıyor, insanlara güler yüz-
A) Kıvrılıyor yollarda hasta bir tren, inleye inleye.
le yaklaşıp onları kandırıyor.
B) Kâğıtlar, poşetler ve yapraklar savruluyor fırtına-
C) Henüz yorgunluğunu üzerinden atmadan yarın
da.
başka bir işe gidiyor.
C) Araba il sınırına varmadan yoldan çevriliyor.
D) Her ne olursa olsun gelecek ay borcumu öderim.
D) Devriliyor bir dev, tarihin durmaz akışında.
E) Bir hafta içinde tüm derslerden sınav olacağı için
E) Evi yıkılan insanlara birer çadır veriliyor. harıl harıl ders çalışıyor.

DATA YAYINLARI
154 Türkçe

4. Aşağıdaki cümlelerden hangisi ögelerinin dizilişi


TEST 5 CEVAPLI SORULAR
yönünden kurallı bir cümledir?

DİL BİLGİSİ A) Bu konuyu onunla konuşmayı denedin mi hiç?

B) Seni tanıyınca hayat çok daha güzel.


1. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “kolay” sözcüğü
C) Seninle bu konuyu konuşmayacağım artık.
sözcük türü bakımından ötekilerden farklıdır?
D) Burada olduğumu o söyledi sana hemen.
A) Bunlar kolay işler, iki günde bitirebilirsin.
E) Kendimi hiç iyi hissetmiyorum bu evde.
B) Sınavdaki soruların birçoğu ona çok kolay gelmiş.

C) Verdiği görevleri yerine getirmek oldukça kolay


oldu.
5. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde nesne ortaklığı
D) Ali’nin verdiği adresi kolay bulduk, adrese kitap- söz konusudur?
ları bıraktık.
A) Annem eve geldiğinde hepimiz içeri girdik, sofrayı
E) Onu çok kolay ikna ettim, sözleşmeyi bir çırpıda hazırlamaya başladık.
imzaladı.
B) Yaşanmış bunca olaya rağmen ona ne kızdım ne
de darıldım.

C) Odaları ben süpürdüm, annem de sildi.

D) İşten gelince yemek hazırlar, sonra da ev halkının


gelmesini beklerdi.

E) Bu olaya çok şaşırdık, duyduklarımızı onunla da


paylaştık.
2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde -le / -la eki öte-
kilerden farklı görevde kullanılmıştır?

A) Partide olanları heyecanla anlattı.


6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde işin birlikte ya-
B) Genç kadın bebeğin yüzüne sevgiyle baktı. pıldığı anlamı vardır?

C) Dershanenin tüm öğretmenleri geçtiğimiz dönem A) Seninle bu konuda tartışmak istemiyoruz.


aşkla çalıştı.
B) Onların burada tanıştığı söyleniyor.
D) Evi elektrikli süpürgeyle on dakikada süpürdü.
C) Dershanenin önünde öğrenciler bekleşiyordu.
E) Sorulara kızan konuşmacı sözlerini kızgınlıkla bi-
D) Bu kız büyüdükçe güzelleşiyor.
tirdi.
E) Yıllardır tanımadığı bir insanla mektuplaşıyor.

7. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ikileme zarf


(belirteç) olarak kullanılmıştır?

A) İrili ufaklı taşları yoldan toplayarak kuşları kova-


ladı.
3. Aşağıdaki cümlelerin hangisindeki altı çizili söz-
cük cümleye zaman anlamı katmamaktadır? B) Yarım yamalak Türkçesiyle başına gelenleri an-
latmaya çalıştı.
A) Bu kurumu açarken kimse bana yardım etmedi.
C) İçeri girince etrafına heyecanlı heyecanlı bakındı
B) Beni tanıdıkça daha iyi anlayacaksın, diyordu.
ve gözleriyle birini aradı.
C) Ders başlayalı yirmi dakika olmuştu ama tek soru
D) Lokantadaki masalar çeşit çeşit yemeklerle dona-
bile çözememiştik.
tılmıştı.
D) Yürümekten ayaklarıma kara sular inmişti.
E) Adam kocaman kocaman elleriyle kapıya sertçe
E) Telefon çaldığı sırada banyo yapıyordu. vurarak ağlıyordu.

DATA YAYINLARI
Türkçe 159

3. (I) Bir insanla sohbet ederken hep kendimizden söz


TEST 1 ÇÖZÜMLÜ SORULAR
eder, kendi düşüncelerimizi öne sürersek karşımız-
dakinin susmasına ve bir süre sonra sohbetin kesil-
KARMA TEST
mesine yol açarız. (II) Konuşma içinde sorulan bir
soru ise yüksek bir kayalıktan kopan bir parçanın
1. “Ancak” sözcüğü, aşağıdaki cümlelerin hangisin- aşağıya düşerken ardından başka taşları sürükle-
de ötekilerden farklı bir anlamda kullanılmıştır? mesine benzer. (III) Yani konuştuğumuz kişiye soru
sormak, başka soruları getirir ve konuşmanın ilerle-
A) Tezini tamamladı ancak raporunu henüz yazma- mesini sağlar. (IV) Salt konuşma olsun diye de dü-
dı. şünmeden ve rastgele soru sormamalıyız. (V) Karşı-
B) Hastaneye gitmekten korkuyordum ancak sonun- mızdakine uygun zamanda uygun sorular sorarsak
da mecbur kaldım. onun kalbini kazanabilir, bize yakınlaşmasını sağ-
layabiliriz. (VI) Ayrıca, karşımızdaki kişinin de bize
C) Bu elbiseyi ancak resmî toplantılarda, törenlerde
soru sormasına olanak tanımalıyız.
giyebilirsin.
Yukarıdaki parçada numaralanmış cümlelerden
D) İstanbul’a gittim ancak uçakla değil, otobüsle.
hangisi, kendisinden hemen önceki cümlede
E) Toplantıya gitmek üzere evden çıktı ancak yağ- söylenenlerin açıklamasını içermektedir?
mur başlayınca geri döndü.
A) II  B) III  C) IV  D) V  E) VI

2. Hikâyelerim ve hikâyelerimdeki kahramanlar aslın-


da aracıdan başka bir şey değildir. Okur, hikâyenin
dünyası içinde dolaştığını düşünürken, farkına var-
madan kendi iç dünyasının kapılarından birini açıp
kendi dünyasına girebilmeli. Kendi inişlerini çıkışları-
4. (I) Hindistan’da, inekler kutsal sayıldığı için kesilmi-
nı, kendi düşlerini ve umutlarını, yandaş ya da karşıt
yor; sokaklarda serbestçe dolaşıyor, yatıp kalkıyor.
olduğu düşünceleri, kendi gerçeklerini görebilmeli.
(II) Her tarafı tapınaklarla dolu olan bu ülkede pek
Bunları söyleyen yazarın, öykülerinden bekledi- çok Tanrı heykeli var. (III) Pembesi, yeşili, mavisi,
ği temel işlev aşağıdakilerden hangisidir? sarısı, moru ile doğadaki renkler bütün güzelliğiy-
le insanların kıyafetlerine yansımış. (IV) Erkeklerin
A) Okuyucuya farklı görüşleri tanıtmak
bazıları pantolonla, bazıları yöresel kıyafetleri olan
B) Okuyucuyu yüreklendirerek ona yeni umutlar ka- etekle dolaşıyor. (V) Bütün bu değişik görüntüler ve
zandırmak renklilik sokakta gezmeyi görsel bir şölene dönüş-
C) Okuyucuya toplumsal gerçekler hakkında bilgi türüyor.
vermek Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangile-
D) Okuyucunun hoşça vakit geçirmesine yardımcı rinde, “beğenme” söz konusudur?
olmak A) I. ve II. B) I. ve III. C) II. ve III.
E) Okuyucunun kendini tanımasını sağlamak D) III. ve IV E) III. ve V.

DATA YAYINLARI
168 Türkçe

4. Ahmet, Bora, Cemal ve Dinçer adlı dört koşucu


TEST 1 ÇÖZÜMLÜ SORULAR
arasında yapılan bir yarışta;

SÖZEL MANTIK I. Ahmet birinci gelmemiştir.

II. Bora sonuncu gelmemiştir.


1, 2 ve 3. soruları aşağıdaki bilgilere göre
III. Cemal yarışı Dinçer’den daha sonra tamamla-
cevaplayınız.
mıştır ve ikisinin arasında bir kişi vardır.
Bir törende Ayşe, Cemal, Hüseyin, Nevin, Sedat ve Zey-
Bu bilgilere göre, aşağıdaki yargılardan hangisi
nep adlı altı kişi madalya almıştır. Bu kişilerin törende
kesinlikle yanlıştır?
madalya alma sırasıyla ilgili olarak şunlar bilinmektedir:
A) Bora yarışı Cemal’den önce tamamlamıştır.
– Ayşe, Hüseyin’den önce madalya almıştır.
B) Cemal yarışı Ahmet’ten önce tamamlamıştır.
– Ayşe ile Hüseyin arasında bir kişi madalya almıştır
ve bu kişi erkektir. C) Ahmet yarışı Dinçer’den önce tamamlamıştır.

– Nevin’den hemen sonra bir kadın madalya almış- D) Bora yarışı Dinçer’den önce tamamlamıştır.
tır.
E) Dinçer yarışı Cemal’den önce tamamlamıştır.
– Cemal, Zeynep’ten hemen sonra madalya almış-
tır.

1. İlk olarak Ayşe madalya almışsa, dördüncü sıra- 5, 6 ve 7. soruları aşağıdaki bilgilere göre
da kim madalya almıştır? cevaplayınız.
A) Cemal B) Nevin C) Hüseyin Ahmet, Cengiz ve Elif’in renkleri algılamada şu sorunları
D) Sedat E) Zeynep vardır:

– Ahmet kırmızıyı sarı;

– Cengiz sarıyı mavi, maviyi kırmızı;

– Elif sarıyı mavi, kırmızıyı mavi olarak algılamak-


tadır.
2. Madalya alma sırasıyla ilgili olarak aşağıdakiler- Bu üç kişinin renkleri algılamada yukarıda belirtilenler
den hangisi kesinlikle doğrudur? dışında hiçbir sorunu yoktur. Yani, öteki renkleri doğru
A) Sedat, Ayşe’den hemen sonra madalya almıştır. algılamaktadır.

B) Nevin, Sedat’tan önce madalya almıştır.

C) En son madalya alan kişi Zeynep’tir.

D) Sedat, beşinci sırada madalya almıştır. 5. Cengiz sarı, kırmızı, mavi ve yeşil renkteki dört ba-
londan iki tanesini almış ve bu iki balonun kırmızı
E) Zeynep, üçüncü sırada madalya almıştır.
olduğunu söylemiştir.

Cengiz’in aldığı balonlar ne renktir?

A) Sarı ve kırmızı

B) Mavi ve kırmızı

3. Son sırada kim madalya almış olabilir? C) Kırmızı ve yeşil

A) Ayşe B) Sedat C) Cemal D) Mavi ve sarı

D) Nevin E) Zeynep E) Sarı ve yeşil

DATA YAYINLARI
Türkçe 173

14. Aşağıdakilerden hangisinde verilen iki saksıya


dikilecek çiçekler farklı renkte olmak zorunda- TEST 3 CEVAPLI SORULAR

dır?
SÖZEL MANTIK
A) K, R B) L, M C) M, R

D) L, N E) P, R 1, 2 ve 3. soruları aşağıdaki bilgilere göre


cevaplayınız.

DİKKAT! HER SORUYU BİRBİRİNDEN BAĞIMSIZ


OLARAK CEVAPLAYINIZ.

Bir okul servisiyle evlerine dönen Aslı, Burçin, Canan,


Deniz, Emel ve Figen adlı öğrencilerin servisten indikleri
15. Aşağıdaki saksıların hangisine, P saksısındakiy- duraklarla ilgili olarak şunlar bilinmektedir:
le aynı renk çiçek dikilebilir? – İlk durakta Burçin inmiştir.
A) K B) L C) M D) N E) R – Canan, Aslı’dan önce inmiştir ve aralarında bir kişi
vardır.
– Son kişiden önce Emel inmiştir.

1. Yukarıdaki bilgilere göre, aşağıdakilerden hangi-


si kesinlikle yanlıştır?

16. Saksılara dikmek için en az kaç farklı renkte çi- A) Son inen Aslı’dır.
çek gerekmektedir?
B) Canan ikinci durakta inmiştir.
A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6
C) Aslı dördüncü durakta inmiştir.

D) Canan üçüncü durakta inmiştir.

E) Deniz en son inmiştir.

2.

17. Aşağıdakilerin hangisinde verilen iki saksıya di- I. Aslı


kilecek çiçekler aynı renkte olabilir?
II. Canan
A) K, L B) L, P C) M, N
III. Figen
D) M, P E) N, P
Yukarıdakilerden hangileri dördüncü durakta
inmiş olamaz?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

D) I ve II E) I ve III

3.
18. R ve L saksılarına aynı renk çiçek dikilirse aşağı-
dakilerin hangisi kesinlikle doğrudur? I. Deniz

A) K ile L’ye dikilecek çiçekler aynı renk olmalıdır. II. Figen

B) K ile M’ye dikilecek çiçekler aynı renk olmalıdır. III. Canan

C) P ile R’ye dikilecek çiçekler aynı renk olmalıdır. Aslı son durakta inmişse yukarıdakilerden han-
gilerinin kaçıncı durakta indiği kesin olarak söy-
D) P’ye dikilecek çiçek öteki saksıların tümünden
lenemez?
farklı renkte olmalıdır.
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
E) K’ya dikilecek çiçek öteki saksıların tümünden
farklı renkte olmalıdır. D) I ve III E) II ve III

DATA YAYINLARI
178 Türkçe

10, 11 ve 12. soruları aşağıdaki 13, 14, 15 ve 16. soruları aşağıdaki bilgilere göre
bilgilere göre cevaplayınız. cevaplayınız.

Bir çamaşır makinesinde A, B, C, D ve E programla- Bir masada siyah, mavi, sarı, beyaz, yeşil ve kırmızı
rı pamuklu, narin ve sentetik türü çamaşırları 1 veya kitaplar bulunmaktadır. Bu kitapların masadaki ko-
2 ölçek deterjan ile 45, 60, 70 ve 75 dk süreler ile numlarıyla ilgili şunlar bilinmektedir:
yıkamaktadır. Makinenin programları ile ilgili şu bil- – Siyah kitap, sarı kitabın 10 cm doğusundadır.
giler verilmiştir:
– Beyaz kitap, mavi kitabın 10 cm doğusundadır.
– A programı en çok deterjan ile en uzun sürede yı-
kamaktadır. – Kırmızı kitabın 10 cm doğusunda yeşil kitap bulun-
maktadır.
– B ve E programları aynı tür çamaşırları farklı ölçek
deterjanlarla aynı sürede yıkamaktadır. – Mavi kitap, yeşil kitabın güneybatısında bulunmak-
tadır.
– D programı 60 dk süre ve 1 ölçek deterjanla yıka-
ma yapmaktadır. – Sarı kitabın kuzeyinde mavi kitap bulunmaktadır.

– 1 ölçek ile sadece 2 program çalışmaktadır.


– En kısa sürede çamaşır yıkayan 2 program vardır
ve bu programlar ile sadece narin çamaşırlar yı- 13. Beyaz kitap, sarı kitaba göre hangi yönde yer al-
kanmaktadır. maktadır?
– Pamuklu tür çamaşırları yıkayan iki makinenin kul-
A) Güneybatı B) Kuzeybatı
landığı deterjan miktarları farklıdır.
C) Kuzeydoğu D) Doğu

E) Batı
10. Çamaşır makinesindeki C programı için aşağıda-
kilerden hangisi doğru olabilir?

Tür Deterjan Süre


14. Masadaki yerleşime göre aşağıdaki kitaplardan
A) Sentetik 2 60 hangileri en kuzeyde yer almaktadır?
B) Sentetik 1 60
A) Sarı - siyah B) Mavi - kırmızı
C) Pamuklu 2 70
D) Narin 2 70 C) Kırmızı - yeşil D) Beyaz - yeşil
E) Pamuklu 1 70 E) Mavi - beyaz

11. Pamuklu bir elbise bir ölçek deterjan ile hangi


15. Kırmızı kitabın güneydoğusunda yer alan kitaplar
programda yıkanmalıdır?
aşağıdakilerin hangisinde birlikte verilmiştir?
A) A B) B C) C D) D E) E
A) Mavi ve sarı kitaplar

B) Yeşil ve siyah kitaplar


12. Aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? C) Mavi ve siyah kitaplar
A) A programı sentetik çamaşırı 75 dakikada yıka- D) Beyaz ve siyah kitaplar
nabilir.
E) Yeşil ve sarı kitaplar
B) B programı 1 ölçek deterjan ile 45 dakikada ça-
maşırı yıkayabilir.

C) C programı sentetik ve narin türde çamaşırları yı-


16. Yeşil kitap, siyah kitaba göre hangi yönde yer al-
kayabilir.
maktadır?
D) D programı 60 dakikada pamuklu çamaşırları yı-
A) Doğu B) Batı
kayabilir.
C) Kuzey D) Güney
E) E programı 1 veya 2 ölçek deterjanla çamaşır yı-
kayabilir. E) Güneydoğu

DATA YAYINLARI
179

MATEMATİK

DATA YAYINLARI
180 Matematik

TEST 1 ÇÖZÜMLÜ SORULAR 5. ( −4 − 1) + 7:2 − 2 ⋅ 3 10. − 1 − 1 ⋅ 1


6 2 3
TEMEL BİLGİLER VE işleminin sonucu kaçtır?
İŞLEM YETENEĞİ işleminin sonucu kaçtır ?
15 1 1 1
A) -7 B) − C) 4 A) − B) − C) −
2 6 4 3
1. − ( − ( 3 ) + ( −4 ) )
27 15 1
D) − E) D) − E) -1
işleminin sonucu kaçtır? 4 2 2

A) -1 B) 1 C) 3 D) 4 E) 7

11. a ve b doğal sayılardır.


(3 − 1 ) + (1 − 3 ) + 1
2 2
6.
a.b = 12 ise 3a -2b
işleminin sonucu kaçtır?
ifadesinin en küçük değeri kaç-
tır?
A) 1 B) 4 C) 5 D) 9 E) 10
2. 2
1+ 2 + 2 A) -21 B) -16 C) -8 D) 4 E) 6
1 + 2−1 + 2−2
işleminin sonucu kaçtır?

A) 3 B) 2 C) 3 D) 4 E) 4
5 4 3

7. 4 − 3 − ( −9 )
−2 + 3 + 4 12. 7 ile 85 arasında kaç tane çift
sayı vardır?
işleminin sonucu kaçtır ?
A) 43 B) 39 C) 36 D) 35 E) 34
A) -2 B) -1 C) 2 D) 4 E) 5

13.
= a 3,
= b 2 olduğuna göre;

3. ( −15 ) ⋅ ( 6 )  :  ( −9 ) ⋅ ( −2 )  8.
32 − 23 a ( a − b ) + 2b + 1
işleminin sonucu kaçtır? ( −32 )
işleminin sonucu kaçtır?
işleminin sonucu kaçtır ?
A) -20 B) -5 C) 1 D) 5 E) 10 A) 6 B) 7 C) 8 D) 9 E) 11
A) -1 B) -1 C) 1 D) 1 E) 1
9 6 9 4 8

14. a.b çarpımında her çarpana 4


eklendiğinde çarpım ne kadar
büyür?

A) 4a+4b
9. − 1 − 2 + 1
4. 30 : ( −3 ) + ( 5 − 2 ) 3 3 B) ab-4
C) 36+4a-16
işleminin sonucu kaçtır? işleminin sonucu kaçtır ?
D) 2a+4b
A) -10 B) -7 C) -3 D) 2 E) 7 A) -1 B) 0 C) 1 D) 3 E) -4 E) 4a+4b+16

DATA YAYINLARI
Matematik 181

15. a + a − [ 2a + b] − b  5. Rakamları farklı üç basamaklı


TEST 1 ÇÖZÜMLÜ SORULAR dört doğal sayının toplamı 1170
işleminin sonucu kaçtır? olduğuna göre, bu sayıların en
TEMEL KAVRAMLAR büyüğü en çok kaçtır?
A) a B) b C) a+b
A) 701 B) 861 C) 864
D) -a E) -2b 1. a ve b birer rakam olmak üzere;
D) 867 E) 870
2a + 4b = 22

eşitliğinde b’nin alabileceği de-


ğerlerin toplamı kaçtır?

A) 6 B) 8 C) 10
D) 12 E) 15

6. Rakamları farklı iki basamaklı


beş çift doğal sayının toplamı
2. a ve b birer rakam, c pozitif bir tam 424’tür. Birbirinden farklı olan
16. a = 3 olduğuna göre sayıdır.
b bu sayıların en küçüğü en az
kaçtır?
a+b 2a – 3b + c = 48
ifadesi aşağıdakilerden A) 46 B) 44 C) 32
b olduğuna göre c’nin alabileceği
D) 28 E) 26
hangisine eşittir? en büyük değer kaçtır?
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 6 A) 46 B) 48 C) 68
D) 70 E) 75

3. a, y, x pozitif tam sayılardır.

a + 2x = 8 7. Birbirinden farklı üç basamaklı


dört pozitif tam sayının toplamı
2a + y + 4x = 47 496 olduğuna göre, bu sayıların
17. a = 3 için en küçüğü en çok kaçtır?
a + x = 2a + 2 olduğuna göre, y’nin değeri
kaçtır? A) 126 B) 125 C) 124
olduğuna göre x kaçtır? D) 123 E) 122
A) 31 B) 33 C) 35
A) 2 B) 3 C) 5 D) 7 E) 8 D) 37 E) 8

4. a, b, x sıfırdan farklı doğal sayı-


lardır.

a + 2b = 7
8. x, y, z, t birbirinden farklı ra-
2a + b + 2x = 71 kamlar olmak üzere;
 1 1 1  1 1 1
18.  + −  −  − + −  ise, x’in alabileceği en büyük t - z + 2x - 3y
2 5 6  2 5 6
değer kaçtır? ifadesinin alabileceği en küçük
işleminin sonucu kaçtır? değer kaçtır?
A) 30 B) 33 C) 34
A) -2 B) -1 C) 0 D) 1 E) -2 D) 35 E) 36 A) 6 B) 4 C) 3 D) -31 E) -34

DATA YAYINLARI
182 Matematik

9. a,b,c ardışık tam sayılardır. 13. x4 + 27 ifadesi tek sayı olduğu- 17. a,b pozitif tam sayılar;
na göre aşağıdakilerden hangi-
a < c < b olmak üzere; si kesinlikle çift sayıdır? a ⋅ b + a2 =23 ise b kaçtır?

(a–b) ⋅ (b–c) A) 7 B) 9 C) 16 D) 20 E) 22
A) 3x+5 B) x!+3 C) 3x-2
(a–c)
D) x4+2 E) x 2+3
ifadesinin sonucu kaçtır?

A) -3 B) -1 C) 0 D) 1 E) 2

14. x =1 2 + 32 + 52 + 72 + 92 + … + 172
toplamında her terimin tabanı 1
artırılırsa x ne kadar artar ?
10. Ardışık beş tek doğal sayının
toplamı 175 olduğuna göre, bu A) 17 B) 35 C) 63
sayılardan en küçüğünün ra-
kamları farkının pozitif değeri D) 81 E) 171 18. x ∈ Z ve -14 ≤ x ≤ 14 olmak
kaçtır? üzere;
x
x- + x³
A) 0 B) 1 C) 2 D) 3 E) 7 8
ifadesinin alabileceği en küçük
tam sayı değeri kaçtır?

A) -519 B) -427 C) 0
D) 427 E) 519
15. ab ve ba iki basamaklı tam sayılar,
c pozitif tam sayıdır.

(ab)2 - (ba)2
   =c
8
11. a,b,c ardışık pozitif tam sayılardır.
olduğuna göre, aşağıdakilerden
a<b<c ve a+b+c=x hangisi kesinlikle doğrudur?

olmak üzere x tek sayı olduğu- A) a tektir.


na göre, aşağıdakilerden hangi- B) b tektir.
si kesinlikle tek sayıdır?
C) b.c çifttir.
A) 2a+c B) 2b-a C) bc D) a tek ise b çifttir.
D) ab -c E) a.b+c E) a tek ise b de tektir.

19.  A

45 5
-15 -10
40 B 50
16. m ve n aralarında asal sayılar
olmak üzere; Yukarıdaki şekilde her kutuda bu-
12. A= 1+3+5+… + 41 lunan sayı, altında yer alan sol
m 63 kutudaki sayıdan sağdakinin çıka-
B= 2+4+6+… + 38 = rılması ile bulunmuştur.
n 91
olduğuna göre, 2A+2B toplamı ise m + n toplamı aşağıdakiler- Buna göre, tablodaki A ve B
kaçtır? den hangisidir? sayılarının oluşturduğu A + B
kaçtır?
A) 1560 B) 1592 C) 1616 A) 22 B) 38 C) 46
D) 1642 E) 1722 D) 66 E) 154 A) 60 B) 70 C) 85 D) 92 E) 95

DATA YAYINLARI
Matematik 183

5. a, b ve c pozitif tam sayılar olmak 9. 1.3+3.5+5.7 + … + 13.15 top-


TEST 2 ÇÖZÜMLÜ SORULAR üzere, lamında her bir terimin birinci
çarpanı 2 arttırılırsa toplam ne
TEMEL KAVRAMLAR 24 b kadar artar?
= = c
a 6
A) 112 B) 120 C) 126
olduğuna göre, c’nin alabile- D) 142 E) 164
ceği en büyük değer için b – a
kaçtır?

A) 75 B) 78 C) 143
D) 186 E) 204
1. a,b,c çift doğal sayılardır.
a < b < c ve a+b+c = 42
olduğuna göre, a’nın alabilece-
ği en büyük değer kaçtır?

A) 10 B) 12 C) 14 10. a , b pozitif tam sayılardır.


D) 16 E) 18
a + b = 17

olduğuna göre, a.b’nin en bü-


6. x , y sıfırdan farklı doğal sayılar yük değeri kaçtır?
olmak üzere,
A) 63 B) 72 C) 81
8 y D) 90 E) 103
2. x, y, z pozitif tam sayılar olmak + = 8
x 5
üzere,
olduğuna göre, y’nin alabilece-
x² . y = 112 ği kaç farklı değer vardır?
y . z² = 63
A) 9 B) 8 C) 7 D) 6 E) 5
olduğuna göre, x.y.z kaçtır?

A) 32 B) 48 C) 56
D) 72 E) 84

11. a , b pozitif tam sayılardır.

a . b = 56

olduğuna göre, a + b toplamının


en küçük değeri kaçtır?
7. a bir tam sayı olmak üzere;
A) 10 B) 15 C) 20
3.  ABA 4a -12 D) 30 E) 57
+ 3 B3 a
BA5 ifadesini doğal sayı yapan kaç
farklı a değeri vardır?
A, B birer rakam olmak üzere
A) 12 B) 10 C) 9 D) 8 E) 6
A + B toplamı kaçtır?

A) 14 B) 12 C) 10 D) 9 E) 8

12.  246
x AB
7B8
4. x, y pozitif tam sayılar olmak üzere, +492
x² – y² = 11 olduğuna göre, 8. 2x + 1 ve x - 4 sayıları ardışık 5658
tek sayılar olduğuna göre, x’in
x – (2y–x+6) –y + (2y+x+4) ifade- Yukarıdaki çarpma işlemine
alabileceği değerlerin toplamı
sinin değeri kaçtır? kaçtır? göre, A . B kaçtır?

A) 5 B) 7 C) 9 D) 11 E) 13 A) -10 B) -9 C) -7 D) -5 E) -3 A) 2 B) 4 C) 6 D) 8 E)12

DATA YAYINLARI
184 Matematik

13. a asal sayı, b ve c ise sıfırdan fark- 17. a ve b pozitif tam sayılar olmak
lı doğal sayılardır. üzere; TEST 3 ÇÖZÜMLÜ SORULAR

2c + b = x ifadesi çift sayı ve b


a+ = 12,5 TEMEL KAVRAMLAR
2
a +2ab+b 2 4
=c
4 olduğuna göre, a.b’nin en bü- 1. a, b, c pozitif tam sayılardır.
yük değeri kaçtır?
4a + 3b
olduğuna göre, a kaçtır?
A) 100 B) 126 C) 144 b+c
A) 9 B) 7 C) 5 D) 3 E) 2 D) 154 E) 156
ifadeleri birer çift sayı ise

I. a + 2c

II. b + c

III. 3b + 2c + a

18. a, b, c ve d birer rakam ve d ≠ 0 ifadelerinden hangileri her za-


14. olmak üzere; man çift sayıdır?
 n
tane
 ab +bc - d A) I ve III B) Yalnız III
x+(x+x)+(x+x+x)+...+( x+x+x+...+x ) 2
=x -x+1 d C) I ve II D) Yalnız I
1 + 2 + 3 + ... + n
ifadesinin en küçük değeri aşa- E) Yalnız II
ise, x aşağıdakilerden hangisi-
dir? ğıdakilerden hangisidir?
7
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5 A) -1 B) - C) 0
9
8 2. mn4 üç basamaklı ve mn46 dört
D) − E) 2
9 basamaklı sayılar olmak üzere
x = mn4 olduğuna göre; mn46
sayısının x cinsinden eşiti aşa-
ğıdakilerden hangisidir?

A) x+6 B) 10x C) 10x+4


15. A,B,C ve D birbirinden farklı D) 4x-6 E) 10x+6
rakamlardır.
A.B=C.D
19. 1 nolu
olduğuna göre, bu koşula uyan Sol
A bölge
en büyük iki ABCD sayısının B
toplamı kaçtır? 3. xyz üç basamaklı doğal sayıdır.
C
D
X

A) 17882 B) 17637 a.x = 1,8 


Y
Z

Sağ 
K

2 nolu
C) 12587 D) 17035 a.y = 7,2
L

bölge
E) 18499 a.z = 3 
Bir otoparkta bulunan araç park
yerlerine numaralar verilmiştir. olduğuna göre, (xyz) . a çarpımı
Araçlar park ettikleri yerin numa- kaçtır?
rasını söyleyerek görevliden fiş
almaktadır. A) 255 B) 176 C) 138
D) 46 E) 12
1 nolu bölge ve 2 nolu bölgede
numaraları soldan sağa artmak-
16. x ve y pozitif tam sayılardır. tadır.

(x-1) ve (y+2) sayıları aralarında 1 nolu bölgede park yerleri ardışık


asaldır. çift sayı şeklinde artarken 2 nolu 4. A,B,C birer rakam olmak üzere;
bölgede ise park yerleri ardışık tek
x . y + 2x = 18+y A = 2B-6
sayı şeklinde artmaktadır.
B = C+1
ise, x – y aşağıdakilerden han- B ve X park yerleri için B-X=17 olduğuna göre, bu koşulu sağ-
gisidir? ise, D ve K için numara farkı D-K layan üç basamaklı kaç tane
kaçtır? ABC sayısı yazılabilir?
A) -12 B) -11 C) -10
D) 11 E) 12 A) 9 B) 11 C) 13 D) 15 E) 17 A) 0 B) 1 C) 2 D) 3 E) 4

DATA YAYINLARI
Matematik 189

18. a ve b birer rakam olmak üzere, 24. (7963721)1000 + 25 sayısının 9 ile


rakamları farklı a473b sayısının 9 bölümünden kalan kaçtır? TEST 2 ÇÖZÜMLÜ SORULAR
ile bölümünden kalan 5 tir.
A) 3 B) 4 C) 6 D) 7 E) 8 BÖLME - BÖLÜNEBİLME
Bu sayının 12 ile bölümünden
kalan 2 olduğuna göre, b’nin en
küçük değeri için a kaçtır? 1. a ∈ Z+ ve

A) 9 B) 7 C) 6 D) 4 E) 3 x 49
- a
a3

olduğuna göre, x’in en büyük


değeri kaçtır?

19. 64a2b sayısı 45 ile tam bölünebi- A) 392 B) 350 C) 280


len tek sayıdır. 25. D) 174 E) 160
Buna göre, a kaçtır?

A) 0 B) 1 C) 2 D) 3 E) 4

1. Top Son Top


20. 40 ≤ x ≤ 240 aralığında 4 ile tam Yukarıdaki şekilde Newton beşi- 2. x2y üç basamaklı sayısının 4 ile
bölünebilen 5’e bölünemeyen ği (sarkacı) basit sarkaçlar yan bölümünden kalan 1’dir.
kaç doğal sayı vardır? yana bağlanması ile oluşan çok-
lu sarkaçtır. Toplar tek bir çizgide Bu sayı 3 ile kalansız bölünebil-
A) 10 B) 11 C) 30 D) 40 E) 51 hareket ederler. Aynı hizada ve diğine göre, x’in alabileceği de-
bir sarkaçta yer alan birkaç toptan ğerlerin toplamı kaçtır?
meydana gelen beşikte, bir top
kaldırıldığında topa enerji yüklenir A) 40 B) 45 C) 36 D) 27 E) 14
ve birinci top ikinci topa değdiğin-
de bu diğer topa geçer ve bu şekil-
de enerji en son topa kadar geçer,
21. [1,900] aralığında 5 veya 6 ile son top havaya kalkar ve aynı şe-
tam bölünebilen kaç tam sayı kilde transfer bu sefer son toptan
vardır? ilk topa gider.
A) 300 B) 350 C) 400 – Topların üzerinde numaralar
yazılmış olsun
D) 450 E) 500
– 1. top üzerinde yazan sayı 52
olsun. 
 
123 tane

3. x=7+7+7+...+7 sayısı ve 11 ile
– 2. top üzerinde + 10, 3. top bölünebilen y=2765a3 sayısı
üzerinde + 11, 4. top üzerinde veriliyor. (x.y)² ifadesinin 4 ile
+ 12, son top üzerinde + 52 bölümünden kalan kaçtır?
22. abc üç basamaklı sayısının 7 ile yazsın
A) 0 B) 1 C) 2 D) 3 E) 4
bölümünden kalan 4 olduğuna – 1. toptan başlayarak her enerji
göre, abc72 sayısının 7 ile bölü- aktarımında sayılar 5’e bölün-
münden kalan kaçtır? sün ve her topa geçişte 5’e
A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6 bölümden kalan sayı bir son-
raki topa aktarılsın ve aktarıl-
dığı toptaki sayı ile toplanıp
tekrar 5’e bölünsün.
Buna göre aktarma 1. toptan
başlayıp tekrar 1. topa döndü-
ğünde kalan sayı kaç olacak- 4. (8888 + 7673).(4719)
23. 9! + 10! + 11! sayısı aşağıdakiler- tır?
den hangisine tam bölünemez? sayısının 5 ile bölümünden ka-
(Top en son 1. topa çarpacaktır.) lan kaçtır?
A) 24 B) 36 C) 55
D) 59 E) 484 A) 0 B) 1 C) 2 D) 3 E) 4 A) 0 B) 1 C) 2 D) 3 E) 4

DATA YAYINLARI
196 Matematik

5. a,b,c reel sayılar olmak üzere, 5 1


TEST 2 ÇÖZÜMLÜ SORULAR 10. 1,05 + −
125 2
1
a+b=
RASYONEL SAYILAR 10 işleminin sonucu kaçtır?
VE ONDALIK SAYILAR 1
a+c= A) 0,59 B) 1
14
1.  −2
 1 2 1 C) 0,75 D) 0,6
3 + 5 b+c=
  17 E) 0,5
4
1− Yukarıda verilenlere göre a, b
15 ve c kesirlerinin büyükten kü-
işleminin sonucu kaçtır? çüğe doğru sıralanışı aşağıda-
kilerden hangisidir?
3 3
A) 15 B) 153 C) 15
11 11 11 A) c>b>a B) c>a>b
2
D) 1 E) 15 C) b>c>a D) a>c>b
11 11 E) a>b>c 11.  0,3 .0,2+0,1 : 1,1
 0,005 
işleminin sonucu kaçtır?

A) 1,1 B) 0,9 C) 9
3 23
6. <x<y<z< eşitsizliğinde D) 10 E) 11
7 21
birbirini izleyen kesirler arasındaki
903 827 774 farklar eşit olduğuna göre,
2. a= b= c=
880 804 751 x + y – z kaçtır?
kesirlerinin doğru sıralanışı 3 2 1
aşağıdakilerden hangisidir? A) - B) - C)
7 7 7
A) a>b>c B) b>c>a 2 3 12. 1,1 + 2,8
D) E)
C) a>c>b D) b>a>c 7 7
işleminin sonucu kaçtır?
E) c>b>a
34 34
A) 3 B) C)
10 9
7. 0,003 1 0,02 48
+ − D) 4 E)
0,0006 0,5 0,0008 9
işleminin sonucu kaçtır?
3. 0,2  0,15 0,3 
i + 
0,04  0,015 3  A) -10 B) -18 C) 8

işleminin sonucu kaçtır? 1 1


D) E)
2 8
A) 51,5 B) 38,4 13. a =
0,5 + 0,05 + 0,005 + ......
C) 48,4 D) 50,5 olduğuna göre, 9.a kaçtır?
E) 51,2
3,4 0,16 0,01 A) 1 B) 2 C) 5 D) 9 E) 10
8. + −
0,17 0,032 0,001
işleminin sonucu kaçtır?

A) 5 B) 10 C) 11 D) 15 E) 20
4. x negatif tam sayıdır.
x x x
m= n= k=
112 102 115 14. x ve y aralarında asal sayılar ol-
mak üzere,
kesirlerinin doğru sıralanışı
9. 1,37 − 0,22 + 0,35
aşağıdakilerden hangisidir? işleminin sonucu kaçtır? x
= 2,6
y
A) m<n<k B) k<n<m A) 1,45 B) 1,5
olduğuna göre x + y kaçtır?
C) n<k<m D) n<m<k C) 1,54 D) 1,64
E) k<m<n E) 1,72 A) 11 B) 18 C) 26 D) 33 E) 35

DATA YAYINLARI
Matematik 201

11. a² < a ise 3(a – 3) ifadesinin en x−4


büyük tam sayı değeri aşağıda- 17.  ≤0 TEST 1 ÇÖZÜMLÜ SORULAR
x2
kilerden hangisidir? eşitsizliğini sağlayan x doğal
sayıları kaç tanedir? MUTLAK DEĞER
A) -9 B) -8 C) -7 D) -6 E) -5
A) 1 B) 4 C) 5 D) 6 E) 8 1. x < 0 < y ise

|2x - y| - |y - x| + |2y|
12. a² ≤ | a | olduğuna göre, a² - 3
ifadesinin alabileceği en büyük ifadesinin eşiti kaçtır?
ve en küçük tam sayı değerleri-
nin çarpımı kaçtır? A) x - y B) y C) –x
D) 2y - x E) x + y
A) -4 B) -6 C) 0 D) 4 E) 6
18. a ve b tam sayılar olmak üzere,
1 1
a2 <b ve <
a b
1 4-x 1 olduğuna göre, aşağıdakilerden 2. x < y < 0 ise
13. - ≤ < eşitsizliğini sağla- hangisi kesinlikle doğrudur?
3 27 2 yan en büyük x
y
tam sayısı kaçtır? A) a.b > 0 B) a + b < 0 .|x| - |y - x| + |x - y|
x
A) 10 B) 11 C) 12 D) 13 E) 14 a işleminin sonucu kaçtır?
C) >0 D) a – b > 0
b
A) -x B) -2x C) x+y
E) b – a > 0
D) x-y E) -y
14. 3a – 1 < 2a + 5 ≤ 4a – 2

eşitsizliğine göre, a’nın alabi-


leceği değerlerin çözüm aralığı
aşağıdakilerden hangisidir?
3. 0 < a < b ise
7  |a - b| + |2b - a| - |a| + |b|
A) (3,5) B)  ,5  19. Aşağıdaki tabloda A, B ve C isimli
2 
üç basketbol takımı arasında oy- ifadesinin değeri kaçtır?
7  nanan üç maçın her birinde atılan
C) [3,6) D)  ,6  sayılar verilmiştir.
2  A) 4b – 3a B) 4a + 3b
E) [3,5] Oynanan C) 2a – b D) a + 3b
Atılan Sayılar
Maçlar
E) a – 4b
A-B 105

15. a,b∈ ve A-C 109


-4 < a ≤ 5 B-C 137
-2 < b < 3
olduğuna göre, a² - b² ifadesinin 4. -3 < x < 5 ise
Bu üç takımın oynadığı üç maç ile
alabileceği kaç tam sayı değeri ilgili aşağıdakiler bilinmektedir. │|2(x + 3)| - |11 + x|│
vardır?
– A takımı oynadığı tüm maçları
ifadesinin eşiti kaçtır?
A) 13 B) 18 C) 26 D) 33 E) 34 kazanmıştır.
– C takımı oynadığı tüm maçları A) 5 - x B) 3 - x C) x - 3
kaybetmiştir. D) x + 2 E) x - 8
– C takımının oynadığı iki maçta
16. ( x − 3 ) ⋅ ( x + 1) < 0 attığı toplam sayı, B takımının
oynadığı iki maçta attığı top-
eşitsizliğinin çözüm kümesi
aşağıdakilerden hangisidir? lam sayıdan fazladır.
Buna göre B takımının oynadığı 5. |3x + 12| + |7x + 28| - |6x + 24| = 20
A) ( −1, 3 ) B) ( −3, − 1) iki maçta attığı toplam sayı en
ise x’in alabileceği değerlerin
çok kaçtır?
çözüm kümesi aşağıdakilerden
C) (1, 3 ) D) x > 3 hangisidir?
A) 119 B) 120 C) 121
A) {-1} B) {-9} C) {-9,1}
E) x < − 1
D) 122 E) 123 D) {3,-1} E) {-9,-3}

DATA YAYINLARI
210 Matematik

6. x,y,z ∈ Z+ , 11. Bir atölyede iş a günde bitmekte-


TEST 1 ÇÖZÜMLÜ SORULAR dir. İşçi sayısı 2 katına çıkarılır,
4x = 5y ve 3x = 8z ise 1
ORAN-ORANTI günlük çalışma süresi oranın-
3
x + y + z’nin en küçük değeri da azaltılır, iş miktarı 4 kat artırılır-
kaçtır? sa iş b günde bitmektedir.
1. a, b sıfırdan farklı birer sayı,
2a − b a−b A) 67 B) 78 C) 83 D) 87 E) 90 a
= a ise Buna göre, oranı kaçtır?
3 a + 2b b
ifadesinin eşiti kaçtır ?
11 20 4
A) B) C)
A) –a B) -1 C) b D) -2 E) a 3 3 15

7. a= b= c= 3 D)
15
E) 4
x y z 5 4
2a + 3b – c =72
− z + 2x =39

2. a,b,c ∈ Z− ise y kaçtır?


a 2 c A) 22 B) 27 C) 30 D) 34 E) 43
= = ve a² - c² = 28 12. 22 günlük bir işi 64 kişi bitirecek-
4 b 3
tir.
olduğuna göre, b kaçtır?
4 gün sonra 8 kişi daha işe alı-
A) -4 B) -3 C) -2 D) -1 E) 1 nırsa kalan iş kaç günde biter?

81 98
8. b5 sayısı c³ ile ters orantılı, a sayı- A) B) 10 C)
sıyla doğru orantılıdır. 4 4

a = 6, b = 2 iken c = -3 ise c = 4, D) 1 E) 16
b = -2 iken a kaçtır?

3. x y z ve 2x – y + z = 22 9 128
= = A) 6 B) C)
5 2 3 137 9
ise x kaçtır? D) 3 E) -3
A) 5 B) 7 C) 8 D) 10 E) 12
13. x − 2y = 2 ise
y

3x + y
ifadesinin değeri kaç-
9. Aritmetik ortalamaları 16 olan 12 2x
doğal sayıya her biri 30 dan büyük tır?
olmayan rakamları farklı 5 doğal 13 13
1 1 1 A) 13 B) C)
4. 3a = 7b = 2c ve + + 4
= sayı ilave edilince ortalamaları 19
a b c 2 4
oluyor.
ise a – b kaçtır?
Buna göre, ilave edilen sayıların 13 13
D) E)
3 4 2 1 en küçüğü en az kaçtır? 6 8
A) B) C) D) E) 4
5 7 9 8
A) 7 B) 11 C) 12 D) 13 E) 15

5. a,b,c ∈ Z+ olmak üzere; 10. Yaş ortalamaları 21 olan 9 kişilik 14. 153 cm uzunluğundaki bir çubuk
bir gruba yaşları ardışık tek tam 3 ve 5 sayılarıyla doğru, 2 ile ters
a b c sayılar olan 5 kişi daha katılınca orantılı olarak üç parçaya ayrılı-
= = ise ortalamaları 31 oluyor. yor.
2 3 4
a.b + b.c + a.c = 234 ise a kaç- Gruba yeni katılanların en büyü- Buna göre, en kısa iki parçanın
tır? ğünün yaşı kaçtır? uzunlukları farkı kaç cm’dir?

A) 6 B) 9 C) 12 D) 14 E) 18 A) 45 B) 49 C) 51 D) 53 E) 55 A) 18 B) 20 C) 22 D) 30 E) 45

DATA YAYINLARI
Matematik 217

1 ’ü su ile dolu olan bir şişenin 11. Bir karınca 4 adım ileri 2 adım geri 15. Ahmet, manavdan elindeki parası
7. atarak toplamda 123 adım atmıştır. ile 2 kg portakal, 5 kg elma ya da
4
3 kg portakal ile 2 kg elma alabilir.
Buna göre, karınca bu esnada
ağırlığı 450 gr dır.
başlangıç noktasına göre en Buna göre, Ahmet elindeki pa-
Şişe yarısına kadar su doldurul- çok kaç adım ilerlemiştir? ranın tamamına en çok kaç kg
duğunda 600 gr geldiğine göre, elma alabilir?
boş şişenin ağırlığı kaç gr dır? A) 37 B) 40 C) 41 D) 43 E) 50
A) 9 B) 10 C) 11 D) 12 E) 13
A) 200 B) 250 C) 300
D) 350 E) 360

12. Bir okulun konferans salonunda


bulunan 80 koltuğun bir kısmı
sarı, kalan kısmı ise beyaz renkte- 16. Bir öğrenci 30 soruluk bir sınav-
dir. Boş salona gelen 12 kişilik bir da tüm soruları cevaplamıştır. Bu
1 sınavda öğrenci her soruyu; doğ-
öğrenci grubunun ’ü sarı, kalanı ru cevaplarsa 8 puan kazanıyor,
4
8. A kovasının hacmi B kovasının beyaz koltuklara oturduğunda boş yanlış cevaplarsa 6 puan kaybe-
hacminden 4 litre fazladır. A olan sarı koltuk sayısı boş olan diyor.
kovası ile 20 kova su alan bir beyaz koltuk sayısının 3 katı olu- Buna göre, 128 puan kazanan
depo, B kovası ile 36 kova su al- yor. bu öğrenci kaç soruyu doğru
dığına göre, A kovasının hacmi cevaplamıştır?
kaç litredir? Buna göre, bu salonda kaç tane
beyaz koltuk vardır?
A) 8 B) 12 C) 16 D) 18 E) 22
A) 5 B) 6 C) 7 D) 8 E) 9
A) 26 B) 27 C) 28 D) 29 E) 30

17. Bir satıcı elindeki ürünlerin önce


13. Bir miktar bilye bir grup çocuğa
1 1
eşit şekilde dağıtılacaktır. Çocuk- ’ini, sonra kalanın ’ünü, daha
3 5 3
1 ların ’ü bilye almaktan vazge-
9. Bir otobüsteki yolcuların ’ü ka- 4 1
3 sonrada kalanın ’ünü satıyor ve
dındır. Erkek yolcuların 6’sı oto- çince geri kalan çocuklar bilyeleri 4
büsten inince, kadın yolcular oto- eşit şekilde paylaşmışlardır. elinde 32 tane ürün kalıyor.
1 Son durumda bir çocuğun ala-
büsteki yolcuların ’si oluyor. Buna göre, başlangıçta satı-
2 cağı bilye sayısı ilk durumdaki-
cının elindeki ürünlerin sayısı
Buna göre, ilk durumda otobüs- nin kaç katıdır? kaçtır?
teki yolcu sayısı kaçtır?
A) 1 B) 2 C) 4 D) 6 E) 8 A) 68 B) 80 C) 120
A) 18 B) 16 C) 14 D) 12 E) 8
D) 125 E) 145

14. Kilosu a TL den, b kilo yaş üzüm


alınıyor. Kurutulunca kuru üzü-
3a 18. Belirli bir yükseklikten bırakılan
mün kilosu TL ye denk geli- plastik top her yere değişinden
10. Bir demir çubuk 16 eşit parçaya 2
2
ayrılıyor. 24 eş parçaya ayrılsaydı yor. sonra düştüğü yüksekliğin ’ü
her bir parçanın boyu 2 cm kısa 3
olacaktı. Buna göre, b kilo kuru üzüm kadar yükselmektedir. Top yere
elde etmek için kaç kilo yaş 3. kez çarptıktan sonra 16 cm
Buna göre, çubuğun boyu kaç üzüm gereklidir? yükseldiğine göre topun baş-
cm’dir? langıçta bırakıldığı yükseklik
b b 2b 3b 5b kaç cm dir?
A) 84 B) 96 C) 112 A) B) C) D) E)
3 2 3 2 2
D) 126 E) 144 A) 36 B) 45 C) 54 D) 72 E) 81

DATA YAYINLARI
224 Matematik

21. 5. %20’lik 600 g tuzlu sudan kaç


Uzun
Kısım
6 cm TEST 1 ÇÖZÜMLÜ SORULAR g su buharlaştırılırsa tuz oranı
Oval Kısım 2 cm
%30 olur?
KARIŞIM PROBLEMLERİ
28 cm A) 320 B) 240 C) 200
Geniş Kısım D) 180 E) 168
1. Ağırlıkça %20’si alkol olan bir al-
kol - su karışımındaki sudan 100
Oval Kısım 2 cm
g buharlaştırılırsa alkol oranı %30
oluyor.
Şekildeki su şişesi ağzına kadar
doludur. Şişenin uzun kısmı şişe- Buna göre, karışımın başlangıç-
nin hacminin %16’sını oluşturu- taki ağırlığı kaç g’dır ?
yor. Şişenin 2 oval kısmı uzunluk
A) 200 B) 225 C) 250
ve hacim olarak birbirine eşit ve 6. Alkol oranı %24 olan 36 L’lik al-
bir oval kısım şişenin hacminin D) 300 E) 400
kollü suya 2 L saf alkol konulur-
%6’sını kapsıyor. sa alkol yüzdesi kaç olur?
Bu su şişesi içindeki suyun ya- A) 25 B) 26 C) 27
rısı boşaltılırsa şişedeki kalan
D) 28 E) 30
suyun yüksekliği kaç cm olur?
(Şişenin geniş kısmı sabit büyük-
lüktedir.)
2. x, 2x, 3x kg’lık üç ayrı tuzlu su ka-
A) 18 B) 20 C) 12 D) 13 E) 16 rışımındaki su oranları sırasıyla
%24, %12 ve %18’dir.

Bu üç karışım karıştırılırsa yeni


karışımdaki tuz oranı yüzde kaç
olur? 7. Şeker oranı %30 olan 80 L’lik
şekerli sudan kaç L su buhar-
A) 17 B) 29 C) 37 laştırılırsa karışımın şeker oranı
D) 58 E) 83 %48 olur?

A) 3 B) 30 C) 28
D) 25 E) 20

3. Alkol (g)
A
B
6
8. Alkol oranı %80 olan 30 L’lik bir
Karışım (g) sıvının yarısı atılıp yerine 15 L su
20 40
konuluyor.
Şekilde A ve B alkol - su karışım-
22. Bilgecan, bilgisayarındaki bir dos- Daha sonra elde edilen karışıma
larının grafiği verilmiştir. A’dan 60
yayı, her saniyede 64 MB dosya g, B’den 40 g alınarak karışım ha- 6 L alkol ekleniyor. Karışımın al-
yüklenebilen ve içi boş olan 80 zırlanıyor. kol oranı yüzde kaç olur?
GB lik bir belleğe yüklemek istiyor.
Bilgecan yükleme işleminin %75’i Buna göre, oluşan karışımın al-
A) 40 B) 38 C) 36
tamamlandığı an bilgisayarındaki kol oranı yüzde kaçtır?
D) 50 E) 60
aşağıdaki görselle karşılaşıyor.
A) 26 B) 24 C) 22
%75 tamamlandı D) 20 E) 18
Dosyaların hedefe kopyalanıyor

Hedef: Bellek
Kalan süre: 4 dakika 16 saniye
Hız: 64 MB / saniye

Buna göre dosya yüklemesi 9. İçinde %8 yağ bulunan 50 kg


tamamlandığında bu bellekte 4. %20’si alkol olan 120 g’lık karı- süte kaç kg su katılmalı ki karı-
kaç GB’lık boş yer kalır? şıma kaç g alkol konulursa alkol şımın %5’i yağ olsun?
(1 GB = 1024 MB) yüzdesi %25 olur?
A) 15 B) 20 C) 30
A) 0 B) 2 C) 4 D) 8 E) 16 A) 16 B) 10 C) 8 D) 7 E) 6 D) 40 E) 45

DATA YAYINLARI
Matematik 229

4. Kerem bir işi 4a günde, Ersin aynı 8. A, B ve C işçileri bir işi sırasıyla 11. 
1 12, 15 ve 20 günde bitiriyorlar. Üç
işin ’ünü 4a günde bitirebilmek- işçi birlikte işe başlıyorlar. 1. gü- V I
3
nün sonundan itibaren sırasıyla
tedir. birer gün arayla A ve B işçileri işi II
İkisi birlikte işin tamamını 27 bırakıyor. 5V
günde bitirdiklerine göre, Ersin Kalan işi C işçisi bitirdiğine Şekildeki I numaralı havuz V ha-
işin tamamını tek başına kaç göre C işçisi toplam kaç gün cimli; II numaralı havuz ise 5V
günde bitirir? çalışmıştır? hacimlidir. Şekildeki musluk I nu-
41 maralı havuzu doldurduktan sonra
A) 36 B) 48 C) 60 A) 12 B) 13 C) I numaralı havuzdan taşan su ile II
D) 78 E) 108 3 numaralı havuz dolmaktadır.
47
D) 16 E)
3 Musluk I numaralı havuzu 4 sa-
atte dolduruyor ise II numaralı
havuz musluk açıldıktan kaç
saat sonra tamamen dolar?

A) 12 B) 20 C) 24 D) 28 E) 32

12. Boş bir havuzu bir ve ikinci mus-


5. Ece ile Merve bir işi birlikte 18 luktan herbiri sırasıyla tek başına
saatte bitiriyorlar. İkisi birlikte işe 6 ve 12 saat sonra tamamen dol-
başladıktan 3 saat sonra Merve 9. Boş bir havuzu A musluğu 12 sa- duruyor. İki musluk birlikte açıl-
işi bırakıyor. Ece ise kalan işi 20 atte dolduruyor. Havuzun dibinde dıktan 3 saat sonra birinci musluk
saatte bitiriyor. bulunan B musluğu ise dolu havu- kapatılıyor.
Buna göre, Merve bu işin tama- zu 18 saatte boşaltıyor.
Buna göre kalan kısmı ikinci
mını tek başına kaç saatte biti- Buna göre iki musluk birlikte musluk tek başına kaç saatte
rir? açıldıktan kaç saat sonra boş doldurur?
A) 24 B) 30 C) 46 2
havuzun 'ü dolar? A) 3 B) 4 C) 6 D) 9 E) 12
D) 72 E) 108 3
A) 6 B) 12 C) 24 D) 36 E) 48

13. ve 14. soruları aşağıdaki bilgile-


re göre cevaplayınız

6. Hızları oranı 2 olan iki işçi bir işi


birlikte 16 saatte bitirdiklerine
göre, yavaş çalışan işçi bütün 10.  A
işi tek başına kaç saatte bitirir?

A) 24 B) 48 C) 50 D) 60 E) 64 B

C
Şekildeki gibi bir havuzda A mus- 1. Havuz
luğu tek başına 6 saatte boş ha-
vuzu dolduruyorken, C musluğu
havuzu 24 saatte, havuzun orta- 2. Havuz
sında bulunan B musluğu ise ken-
di seviyesine kadar olan kısmı 18
3. Havuz
saatte boşaltıyor.
7. Ali’nin yaptığı iş İbrahim’in yaptığı
işin 3 katı, Volkan’ın yaptığı işin 4 Buna göre üç musluk birlikte Şekildeki gibi kurulan bir düzenekte bi-
katıdır. açıldıktan kaç saat sonra boş rinci ve ikinci havuzun hacmi V, üçün-
havuz tamamen dolar? cü havuzun hacmi 2V’dir. A musluğu
Üçü birlikte bir işi 36 günde bi- açıldıktan 12 saat sonra birinci havuz
tirdiğine göre, aynı işi Ali tek 64 tamamen dolmakta ve A musluğu ile
başına kaç günde bitirir? A) 7 B) C) 10 özdeş olan B musluğu açılmaktadır.
7
İkinci havuz tamamen dolunca özdeş
A) 43 B) 49 C) 52 D) 57 E) 60 D) 12 E) 14 C musluğu açılmaktadır.

DATA YAYINLARI
236 Matematik

5. s(A ∩ B') = 10, s(B - A) = 6 ve 9. İki elemanlı alt kümelerinin sa-


TEST 1 ÇÖZÜMLÜ SORULAR yısı, beş elemanlı alt kümeleri-
s(A) + s(B) = 26 nin sayısına eşit olan bir küme-
KÜMELER nin öz alt küme sayısı nedir?
olduğuna göre, s(AUB) kaçtır?
A) 7 B) 15 C) 31 D) 63 E) 127
=1. A { a,b,{a,b},{c},{a,b,c}, ∅} A) 26 B) 21 C) 20 D) 18 E) 13
kümesi için aşağıdakilerden
kaç tanesi doğrudur?
I. ∅∈A
II. a,b∈ A
III. {a,b } ⊂ A
IV. {c} ⊂ A
6. Her dersin en az birinden başarı
V. {a,b,c} ∈ A olunan bir kurstaki öğrencilerin
10. Bir grupta 28 erkek, 36 kadın bu-
%60’ı matematikten, %75’i tarih
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5 lunmaktadır. Bunların 34 tanesi
dersinden başarılı olmuştur.
gözlük kullanmaktadır. Gözlük kul-
Yalnızca tarih dersinden başarı- lanmayan erkeklerle gözlük kulla-
lı olanların sayısı 240 olduğuna nan kadınların toplamı 26 dır.
göre, yalnızca matematikten ba-
şarılı olanların sayısı kaçtır? Buna göre, bu toplulukta gözlük
kullanmayan kaç kadın vardır?
2. Alt küme sayısı ile öz alt küme A) 125 B) 140 C) 150 A) 38 B) 33 C) 27 D) 20 E) 19
sayısı toplamı 15 olan bir kü-
menin iki elemanlı kaç tane alt D) 175 E) 200
kümesi vardır?

A) 8 B) 7 C) 6 D) 5 E) 3

7. 65 kişilik bir turist kafilesinde İngi-


lizce bilmeyenlerin hepsi Almanca 11. Futbol veya basketbol oyunların-
3. =
X {x:12 < x < 49 ,=
x 4k , k ∈ } da bilmemektedir. dan en az birinin oynandığı 105
Y
= {y: 21 < y < 61 , y= 6t , t ∈ } Almanca bilenlerin sayısı 24,
kişilik bir grupta, sadece futbol
oynayanların sayısı her iki oyunu
İngilizce bilen ama Almanca bil-
kümeleri veriliyor. oynayanların sayısının 3 katından
meyenlerin sayısı 19 olduğuna
2 fazladır.
Buna göre X ∩ Y kümesinin öz göre, İngilizce bilmeyenlerin sa-
yısı kaçtır? Buna göre, sadece futbol oyna-
alt küme sayısı kaçtır?
yanlar en çok kaç kişidir?
A) 10 B) 13 C) 15 D) 22 E) 24
A) 3 B) 4 C) 7 D) 8 E) 15
A) 82 B) 77 C) 72 D) 84 E) 87

4. 60 kişilik bir sınıfta 42 öğrenci ma-


tematikten başarılıdır. Matematik- 8. İngilizce veya Fransızca dillerin-
ten başarılı olan erkeklerin sayısı, den en az birinin konuşulduğu bir
matematikten başarısız olan kızla- toplulukta en çok bir dil konuşan
rın sayısının 2 katı ve matematik- 16, her iki dili de konuşan 4 kişi
ten başarılı olan kızların sayısı da vardır. 12. Bir grupta futbol oynamayan 21
matematikten başarısız kızların kişi, basketbol oynamayan 13
sayısının 3 katından 2 fazladır. İngilizce konuşanların sayısı kişi, futbol ve basketbol oyun-
Fransızca konuşanların sayı- larından en çok birini oynayan
Buna göre, matematikten ba- sının 2 katı olduğuna göre, bu 27 kişi olduğuna göre, bu grup-
şarısız olan erkeklerin sayısı toplulukta yalnız Fransızca ko- ta iki oyunu da oynamayan kaç
kaçtır? nuşan kaç kişi vardır? kişi vardır?

A) 7 B) 10 C) 28 D) 30 E) 32 A) 4 B) 6 C) 8 D) 9 E) 10 A) 9 B) 8 C) 7 D) 6 E) 5

DATA YAYINLARI
Matematik 241

6.  I 10. A = {0,1,2,3,4,5,6} kümesindeki 14. A  = {1,2,3,4,5,6}


kümesinin 3
H
rakamlar kulanılarak üç basa- elemanlı alt kümelerinin kaç
G J maklı rakamları farklı kaç çift tanesinde 2 bulunur, 3 bulun-
K sayı yazılabilir? maz?
F
A) 75 B) 100 C) 105 A) 6 B) 10 C) 12 D) 16 E) 24
A B C D E D) 110 E) 120
Şekildeki 11 noktadan kaç tane
üçgen çizilebilir?

A) 165 B) 155 C) 145


D) 135 E) 125
15. 10 kazak ve 8 pantolon iki farklı
rafa, kazaklar bir rafa pantolon-
lar bir rafa konmak koşuluyla
kaç değişik biçimde dizilebilir?

A) 160 B) 16.10! C) 20.8!


11. A = {0,1,2,3,4,5,6,7} kümesinde-
D) 4.10! E) 2!.8!.10!
ki rakamlar kullanılarak üç ba-
samaklı 500’den büyük kaç sayı
yazılabilir?
7. 
A) 128 B) 146 C) 147
D) 191 E) 192

16. “DATAYAYINLARI” harfleri ile


anlamlı ya da anlamsız 13 harfli
kaç farklı sözcük yazılabilir?
Şekildeki paralel doğrular yar-
dımıyla kaç paralelkenar çizile- 13! 13! 13!
A) B) C)
bilir? 4!.4 4!.2 4!
13! 13!
A) 48 B) 50 C) 60 D) 90 E) 120 D) E)
2! 4

12. A şehrinden B şehrine 3 farklı yol,


B şehrinden C şehrine 5 farklı yol
vardır.

B şehrine uğramak koşuluyla A


şehrinden C şehrine kaç deği-
şik yoldan gidilip dönülebilir?
17. Aralarında A ve S isimli iki kişinin
A) 15 B) 75 C) 120
8. Bir düzlemde bulunan 3 tanesi bulunduğu 10 kişi, 4 kişilik ve 6
birbirine paralel 7 doğru en çok D) 180 E) 225 kişilik iki asansöre bineceklerdir. A
kaç noktada kesişir? ve S aynı asansöre binmek şartıy-
la kaç değişik şekilde binebilirler?
A) 24 B) 21 C) 18 D) 15 E) 14
A) 98 B) 127 C) 130
D) 131 E) 133

13. 3 matematik, 2 tarih, 3 coğraf-


9. A = {0,1,2,3,4,5,6} kümesindeki ya kitabı aynı dersin kitapları 18. A = {0,1,2,3,4,5,6,7} kümesin-
rakamlar kullanılarak üç basa- yan yana gelmek koşuluyla yan deki elemanlarla üç basamaklı
maklı ve rakamları farklı kaç tek yana kaç değişik şekilde dizile- 400’den büyük 760’dan küçük
sayı yazılabilir? bilirler? kaç sayı yazılabilir?

A) 75 B) 90 C) 100 A) 432 B) 420 C) 360 A) 227 B) 228 C) 239


D) 126 E) 147 D) 312 E) 216 D) 256 E) 257

DATA YAYINLARI
246 Matematik

6. Yazılacak sayıların ikisi arasın- 10 - 13. soruları aşağıdaki bilgile- 14 ve 15. soruları aşağıdaki bilgi-
daki fark en az kaç olabilir? re göre cevaplayınız. lere göre cevaplayınız.
A) 3 B) 4 C) 5
Aşağıdaki grafik, bir ülkede 1983 - Aşağıdaki şeklin boş kutucuklarına 2,
D) 8 E) 9 1990 yılları arasında kamu sektörü ve 4, 5, 6, 16, 24 sayıları, her satırdaki
özel sektörde üretilen çimento miktar- sayıların toplamı birbirine eşit olacak
7 ve 9. soruları aşağıdaki bilgilere larını (milyon ton) göstermektedir. şekilde yerleştiriliyor.
göre cevaplayınız.
Üretim miktarı Kamu Sektörü
(milyon ton) Özel Sektör 9
25 30
20
15
15
10
5
Yıl
0

1983
1984
1985
1986
1987
1988
1989
1990
Yukarıdaki kroki, P kasabası ile K, L,
14. Her satırdaki sayıların toplamı
M, N köyle­rini birleştiren yolları gös-
kaçtır?
termektedir. Bir köyden ötekine git- 10. 1990 yılında özel sektörde üre-
mek için mutlaka kasabadan geçmek tilen çimento miktarı kamu sek- A) 36 B) 37 C) 39
gerekmektedir. töründe üretilenin kaç katıdır? D) 40 E) 41
K’den L’ye 142 km, A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6

K’den M’ye 199 km,

L’den N’ye 128 km, 15. 15 sayısının üstündeki kutu-


11. Toplam çimento üretimi hangi cuğa yazılabilecek sayılar aşa-
L’den M’ye 207 km,
yılda en azdır? ğıdakilerin hangisinde birlikte
yol kat edilerek gidilmektedir. verilmiştir?
A) 1983 B) 1984 C)1985
A) 2 ve 5 B) 2 ve 6
D) 1986 E) 1987
C) 4 ve 6 D) 5 ve 6
E) 5 ve 16
16 ve 17. soruları aşağıdaki bilgi-
lere göre cevaplayınız.
12. Grafikte verilen yıllar dikkate
7. P’den L’ye gitmek için kaç km alındığında, kamu sektöründe 40 kişilik bir sınıftaki öğrencilere defter
yol kat edilir? üretilen çimento miktarı ilk kez dağıtılacaktır. Bu dağıtım­da;
A) 85 B) 75 C) 67 hangi yıl azalmıştır?
– Kız öğrencilere beşer, erkek öğ-
D) 57 E) 53 A) 1989 B) 1988 C) 1986
rencilere sekizer defter dağıtılırsa
D) 1985 E) 1984 10 defter artıyor.
– Kız öğrencilere altışar, erkek öğ-
rencilere beşer defter dağıtılırsa
30 defter artıyor.
13. Bu bilgilere göre, aşağıdakiler-
8. M’den N’ye gitmek için kaç km den hangisi yanlıştır?
yol kat edilir?
A) Özel sektörün 1987 yılı çimen-
A) 125 B) 132 C) 153 to üretimi 20 tondan azdır. 16. Bu sınıftaki kız öğrenci sayısı
D) 185 E) 191 B) Kamu sektörü en fazla çimen- kaçtır?
toyu 1987 yı­lında üretmiştir. A) 15 B) 20 C) 25
C) Kamu sektörünün 1984 yı- D) 30 E) 35
lında ürettiği çimento miktarı,
1987 yılında ürettiğinin yarı-
sıdır.
D) Özel sektörün 1990 yılın-
9. K’dan N’ye gitmek için kaç km da ürettiği çimento miktarı
17. Öğrencilere dağıtılan defter sa-
yol kat edilir? 1984’te ürettiğinin 2,5 katıdır.
yısı kaçtır?
E) Özel sektör, 1987 ve 1989 yıl-
A) 120 B) 135 C) 137 A) 135 B) 175 C) 235
larında aynı miktarda çimento
D) 144 E) 175 üretmiştir. D) 245 E) 255

DATA YAYINLARI
253
253

GEOMETRİ

DATA YAYINLARI
254 Geometri

4. 7.
TEST 1 ÇÖZÜMLÜ SORULAR

AÇILAR- AÇI KENAR


BAĞINTILARI

1. A B
56o
ABC üçgeninde
∧ ∧
=AC BC
= , m(B A D) m(DBC),
Şekilde AB = BC
 
m(ACB)  70 ise m(ADB) kaç ∧

D E m(A EB) = 90o


derecedir ? ∧
21o x m(D A C) = 40o
A) 105 B) 115 C) 125 ∧
C F D) 130 E) 135 m(A BC) = 20o ise,

[BA // [DE // [CF Buna göre m(DBE) kaç dere-
∧ ∧ cedir?
m(ABC) =
56° ve m(BCD) =
21°
∧ A) 10 B) 20 C) 30 D) 40 E) 50
ise m(CDE) = x ' tir. 5.

Yukarıdaki verilere göre x kaç


derecedir? 8.

A) 145 B) 140 C) 136


D) 134 E) 124
Şekilde ABC üçgeninde
∧ ∧
m(B A E) = m(E A C)
2. AC = DC

m(ABC)= 30° Şekilde AB = 3 br

m(D A E) = x ise BC = 7 br
x kaç derecedir? CD = 2 br

Şekilde d1 // d2 // d3, [AB] // [ED], A) 10 B) 15 C) 20 D) 25 E) 35 AD = 5 br


∧ AC = x br
m(F A B) = 70o
Yukarıdaki verilere göre Buna göre x’in alabileceği en

büyük tamsayı değeri kaçtır?
m(GED) kaç derecedir?
6. A
A) 95 B) 100 C) 10 A) 2 B) 4 C) 6 D) 7 E) 8

D) 110 E) 115
D
9.

3. x
B F E C

Şekilde ABC üçgeninde

[ AB] / / [DE] AB = 12br


AB = BD , BC = 8br
Şekilde d1//d2, [AD] ve [CD] ∧ CD = 4br
m(ACB) = 56o

∧ ∧ AD = 6br
açıortay, m(A BC) = 150o m(BDF) = m(FDE)
Yukarıdaki verilere göre α kaç ∧
AC = x br
m(DFE) = x ' tir.
derecedir? Buna göre x aşağıdakilerden
A) 100 B) 105 C) 110 Buna göre x kaç derecedir? hangisi olamaz?

D) 130 E) 150 A) 28 B) 32 C) 34 D) 42 E) 46 A) 3 B) 5 C) 6 D) 7 E) 9

DATA YAYINLARI
Geometri 255

10. 13.
TEST 1 ÇÖZÜMLÜ SORULAR

x
AÇIORTAY – KENARORTAY
BAĞINTILARI
1.
C 4
AB = BC
BE − EC =
AC
Şekilde
AD = BD

m(ACD) = a ∧
m(BED) = 24o
AB = 8 cm

BC = 4cm olduğuna göre m(A CB) kaçtır?
BD = 6 br
AC = x cm A) 32 B) 36 C) 45 D) 48 E) 60
BC = 4br
Yukarıdaki şekilde a < 90º oldu-
FC = 2br
ğuna göre x’in alabileceği en
büyük tam sayı değeri kaçtır? AE 2
=
AB 5
A) 4 B)5 C) 6 D) 7 E) 8
Şekildeki üçgende [DE] ve [BF]
açıortaydır.
11. 14.
Buna göre AD + DF kaç bi-
rimdir?

A) 4 B) 5 C) 6 D) 7 E) 9

Şekilde

[ AD] ⊥ [BD]
Şekilde AC = BC

∧ ∧ m(DBC) = 15o
m(B A C) = 3m(A FD)


m(BEF) = 35o olduğuna göre m(A CB) kaç de-
∧ ∧ recedir?
m(BAC) + m(DEB) = 235o
∧ A) 15 B) 24 C) 30 D) 36 E) 40
ise m (A CB) kaç derecedir?

A) 20 B) 22 C) 25 D) 28 E) 30

2.
12.

15. A

2 [AD] açıortaydır.
Şekilde
AC = 2 AE
α
[ED] ⊥ [BC] AB = 10 cm
B 3 C
BD = DC
DC = 7cm
EA = AC AÿBC’de
BD = 5cm
∧ 1
m(B A C) = 84 o AB = 2br, BC = 3br ve cos α = −
4 BF
olduğuna göre oranı kaç-
∧ olduğuna göre |AC| kaç birim- FE
m(A BC) kaç derecedir? dir? tır?

A) 16 B) 18 C) 24 1 1 10 5 15 17 7
A) B) 2 C) D) 4 E) ñ3 A) B) C) D) E)
D) 36 E) 48 2 4 7 3 7 9 2

DATA YAYINLARI
260 Geometri

15.
17. TEST 1 ÇÖZÜMLÜ SORULAR

İKİZKENAR - EŞKENAR ÜÇGEN

Şekilde; 1. A

m(A BC) = 45o

m(A CB) = 30o
15 15
AB = 5 2 br
Şekilde; BC = x br

[ AC] ⊥ [BD] olduğuna göre x kaç br’dir?


B 14 D 4 C
AB = 4 cm A)5(1 + 3) B)5 3 C)5
AD = 3 cm ABC ikizkenar üçgeninde
D)5 + 6 3 E)7 2
BC = 2 5 cm AB
= AC
= 15 br
DC = x cm BD = 14br

olduğuna göre x kaç cm’dir? DC = 4br

A) 11 B) 13 C) 15 olduğuna göre AD kaç br’dir?


18. Bir futbolcu boş kaleye (CDEF dik-
D) 17 E) 3 2 dörtgeni) yerden şut çekmektedir. A) 9 B) 11 C) 13 D) 15 E) 17
D E

B 9m
C 7 F

16 m

45o
A

|CF| = 7 m,

|BC| = 9 m, 2.

16. |AB| = 16 m

Bu futbolcu A noktasından kale


hizasındaki B noktasına göre
45olik açı ile şut çekiyor.
Şekilde; Top şutun etkisiyle yerden git-
∧ tiğine göre, aşağıdakilerden
m(A BC) = 60o hangisi doğrudur?

[BD] ⊥ [ AC]
m(DCB) = 60o A) Top C noktasının 3 m sağın- [DF] ⊥ [ AB]
[BA ] ⊥ [ AD] dan gol olur.
AF = FB
BC = 15br B) Top F noktasının 2 m solun- AD = 6cm
AD = 6 3 br dan gol olur.
DC = 2cm
AB = x br C) Top C noktasının 1 m solunda BC = x
dışarı çıkar.
olduğuna göre x kaç cm’dir? olduğuna göre x kaç cm’dir?
D) Top C noktasında direğe çar-
A) 8 B)9 C)7 3 par.
A)2 3 B)3 7 C)4 5
E) Top F noktasında direğe çar-
D)4 3 E)2 2 par. D)2 10 E)3 10

DATA YAYINLARI
Geometri 263

15. 3.
TEST 1 ÇÖZÜMLÜ SORULAR

ÜÇGENDE BENZERLİK

1. A

x+1
ACD ikizkenar üçgen D
6
E [ AC] ⊥ [BD]
|AC| = |AD| x [DE] ⊥ [ AB]
[BD] ve [CE] açıortay DK = 5br
B 10 C KE = 2br
|FE| = 3 cm
|FD| = 4 cm AE = 3br
ABC üçgeninde
olduğuna göre, |BF|+|CF| topla- [DE] // [BC] Buna göre BE kaç cm’dir?
mı kaç cm’dir?
DE = 6 cm
A) 4 B) 5 C) 6 D) 7 E) 8 A)1 B)2 C)3
BC = 10 cm
AE= x + 1 cm 13 14
D) E)
EC = x cm 2 3
Yukarıda verilenlere göre x kaç
cm’dir?

A) 2 B) 3 C) 4 D) 6 E) 8
16. Bir kenarının uzunluğu 12 cm
olan eşkenar üçgenin yüksekli-
ğinin uzunluğu kaç cm’dir?

A) 2ñ3 B) 4 C) 4ñ3

D) 6ñ3 E) 6ñ2

4.
2.
17. A B C

sol ayak sağ ayak


Şekildeki ABC üçgeninde
Yukarıda gösterilen düzenekte Şekilde;
[AC]’nin tam ortasına asılan 4 m ∧ ∧
m(A DE) = m(A CB) [EF] // [BC], [AD] // [FK]
uzunluğundaki metal çubuk sal-
lanarak düzeneğin sağ ve sol AE = 3cm
FK
= EF
= 7cm,
ayaklarına çarpıp geri dönmekte- DE = 9cm
dir. Çubuğun iki çarpışı arasında BC = 9cm ise
oluşan açı 120° ‘dir. BD = 2cm
AD = x ' tir.
BC = 12cm
|AB| = |BC| olduğuna göre çu-
AD = x Buna göre x kaç cm’dir?
buğun bağlı olduğu AC uzunlu-
ğu kaç metredir? 63 67
olduğuna göre x kaç cm’dir? A)9 B) C)
2 15
A) 2ñ3 B) 3ñ3 C) 4ñ3 A) 1 B) 3 C)2
78 80
D) E)
D) 5ñ3 E) 6ñ3 D)3 E) 4 5 9 9

DATA YAYINLARI
268 Geometri

6. 9.  A 12.

8
6

B D 4 C ABC üçgeninde
ATB üçgen ABC bir üçgen [AD] açıortay [DE] // [FG] // [BC]
|AT|=4 cm
AC = 8 cm 2=
AD 3=
DF 6 BF
|AB|=6 cm
AD = 6 cm ∆

|TB|=8 cm A(A BC) = 36cm2


∆ DC = 4 cm
olduğuna göre, A(A TB) kaç olduğuna göre A(DEGF) kaç

olduğuna göre Ç ( ABC ) kaç cm2dir?
cm2 dir?
cm’dir? A) 18 B) 16 C) 12 D) 10 E) 8
A) 2 15 B) 6 15 C) 4 15 A) 15 B) 18 C) 19 D) 21 E) 22

D) 3 15 E) 5 15

13.

10.
7. A

x
10
G
[ AB] ⊥ [BE]
ABC üçgen
AC
= CD
= 5br
B C AD = 4br
BC = 4br
Şekilde G noktası ABC üçgeninin AB = 12br
CE = 8br
ağırlık merkezidir. ∧ ∧ ∧
m(B
= A D) m(D
= A C) m(C A E) ∆

|AB| = 10 br, Ç(A¿BC) = 32 br ise olduğuna göre, A ( CDE ) kaç


AC = x
br2dir?
|AG| = x kaç br’dir? olduğuna göre x kaç cm’dir?
A) 24 B) 20 C) 18 D) 16 E) 12
8 A) 4 B) 6 C) 8 D) 9 E) 12
A) B) 4 C) 6
3
16 32
D) E)
3 3
14.
11.
8. A

8 E
G
ABC bir üçgen
B 2ñ7 D 2ñ7 C ABC dik üçgen DEFG dikdörtgen DE
= AD + FC
EC = FC
ABC üçgeninde [ AB] ⊥ [BC] 
[ AD] ⊥ [BE] AG = 4cm m(DBE) = 60o

BD
= DC
= 2 7 cm GF = 10 cm BD = 6br

AB = 8 cm FC = 9cm BE = 4br

AE
= EC
= x GE = x olduğuna göre
∆ ∆
olduğuna göre x kaçtır? olduğuna göre x kaç cm’dir? A(A BD) + A(EBC) kaç br2 dir?

A) 4 2 B)
B)4 3 C) 4 A)8 B)6 C)4 3 A)
A)2 3 B)
B)4 3 C)
C)6 3

D)
D)6 E)
E)2 13 D)2 21 E)2 34 D)
D)8 3 E)
E)12 3

DATA YAYINLARI
Geometri 273

4.  D C 7.  10.  A D
E F

K E

B C
A B
ABCD dikdörtgen
ABCD kare
[ AE] ⊥ [BD]
[EK ] ⊥ [ AC] ABCD kare
[CF] ⊥ [BD]
2 DE = AE
3 FD
= AE
= 6 cm
EK = 2 2 br
yukarıda verilenlere göre
olduğuna göre Ç(ABCD) kaç A(ABCD) kaç cm2 dir?
cm’dir? verilenlere göre α kaç derece-
dir? A)80 B)100 C)120
A) 16 B) 20 C) 24 D) 28 E) 30
A) 12,5 B) 15 C) 22,5 D)130 10 E)150 10
D) 30 E) 45

5.  D E C
11. 
8. 
F

A B

ABCD dikdörtgen,
ABCD kare [EF]⊥[BC], [AC]⊥[CE]
FBC eşkenar üçgendir.
AC = 8cm
2 AD
= AB
= 4 3 cm
CE = 2cm

olduğuna göre DE kaç cm’dir? FB = x cm



verilenlere göre x kaç cm’dir? A(EDF) kaç cm2’dir?
A)2 3 B)2 3 − 1
A) 2 2 B) 4 C) 3 2 A)8 3 B)4 3 C)3 3
C)4 3 − 6 D)3 3 − 1
D) 6 E) 6 2 3 3
D)2 3 E)
E)3 3 2

9.  D E C
6.  D C 12. 

K
a
α A F B
A E B ABCD dikdörtgen ABCD dikdörtgen
ABCD dikdörtgen [AC]ve [DB] kö- ∧
şegenler olup K noktasında kesiş- m(A EF) = 90o [BK ] ⊥ [KC]
mektedir. CE = 9 cm ∧
m(BCK) = 30o
DE = 2 cm AD = 8 cm
BC = 4 cm
yukarıda verilenlere göre |KC|
FB = a kaç cm’dir?
olduğuna göre a kaç cm’dir? 4 7
olduğuna göre α kaç derece- A)2 B) C)5 2
A)1 B)2 C)3 3
dir?

A) 12 B) 15 C) 18 D) 27 E) 30 D)2 3 E)4 D)4 3 E)6 3

DATA YAYINLARI
280 Geometri

4. A B Şekilde düzgün al- 7. 10. Koni biçimindeki bir


tıgen prizma veril- r1 r2 depo, üzerine yer-
F C miştir. O leştirilen bir musluk
E D h
tarafından, dibin-
|AB| = 4 cm 1 yüksekliği-
Yukarıda O merkezli küre ile silin- den
3
H I |DK| = 6 cm’dir dirin hacimleri birbirlerine eşittir.
ne kadar 2 saatte
G J =r1 4=
cm, r2 8 cm ise silindirin dolduruluyor.
yüksekliği kaç cm’dir?
L K
Musluktan su akmaya devam
Yukarıda verilenlere göre, priz- 7 5 4
A) 3 B) 2 C) D) E) ederse deponun kalan kısmı
3 3 3 kaç saatte dolar?
manın hacmi kaç cm3 olur?

A) 96 2 B) 108 2 A) 50 B) 52 C) 53 D) 56 E) 60

C) 120 3  D) 126 3

E) 144 3

8. 
T 3
5. A 3 B 5

O
3

D 7 C

ABCD dik yamuk, Şekilde O merkezli kürenin içine


yerleştirilen dik koninin taban ya-
| AB
=| | AD=| 3 cm rıçapı r1 ve kürenin yarıçapı r 2 dir.
| DC |= 7 cm Vküre
r1 = 3 cm, r 2 = 5 cm ise
ABCD dik yamuğu AD kenarı Vkoni
etrafında 360o döndürülüyor. kaçtır?
Elde edilen cismin hacmi kaç
80 100 125
cm3 tür? A) B) C)
9 9 9
A) 77π B) 78π C) 79π
225 230
D)   E)
D) 80π E) 83π 9 9

11. 1. şekilde verilen silindir biçimin-


deki tereyağı kalıbı, bıçakla yatay
6.  O olarak kesilip iki eş parçaya ayrı-
lıyor.

12 2. şekilde gösterilen bu eş parça-


lardan biri şeffaf paketleme mal-
9.  zemesiyle sarılıyor.
A B

1. Şekil 2. Şekil
Yukarıdaki şekilde bir dik koninin
30o Silindirin yarıçapı 4 cm ve yük-
açınımı verilmiştir.
Tamamı su ile dolu dik silindir ta- sekliği 30 cm olduğuna göre, 2.
|AO| = 12 br ve küçük dairenin ban düzlemiyle 30° lik açı yapa- şekildeki parçayı sarmak için
alanı 9π br 2 olduğuna göre, cak şekilde eğiliyor. kullanılan malzeme en az kaç
cm2 olmalıdır?
AOB bölgesinin alanı kaç br 2
Dökülen suyun hacmi 64ñ3π
dir? cm3 ise silindirin taban yarıça- A) 240+136π   B) 240+124π
A) 24π B) 36π C) 80π pı kaç cm’dir?
C) 120+120π    D) 240π
D) 96π E) 120π A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6 E) 200π

DATA YAYINLARI
281

TARİH

DATA YAYINLARI
282 Tarih

5. I. Sözlü hukukun ön planda ol- 9. Aşağıdakilerden hangisi Türk-


TEST 1 ÇÖZÜMLÜ SORULAR ması lerin Orta Asya’dan göç etme-
II. Hapis cezalarının uzun süreli leri sonucunda ortaya çıkan
İLK VE ORTA ÇAĞLARDA gelişmelerden biri değildir?
TÜRK DÜNYASI olması
III. Sınıf ayrımına dayalı sosyal A) Orta Asya kültürünün dünya-
yapının olması nın değişik yerlerine yayılması
1. Uygurlar yerleşik yaşama geçen B) Kavimler Göçü’nün yaşanması
ilk Türk devletidir. Yukarıdakilerden hangileri
İslamiyet öncesi Türk dev- C) Değişik bölgelerde Türk dev-
Buna göre Uygurların; letlerindeki göçebe yaşamın letlerinin kurulması
sonuçlarından değildir? D) Türk tarihinin bir bütün halinde
I. üretim, incelenmesini zorlaştırması
II. sanat, A) Yalnız I B) Yalnız II
E) Türklerin tekerleği kullanmayı
III. egemenlik C) Yalnız III D) I ve III öğrenmesi
E) II ve III
alanlarının hangilerinde ken-
10. I. Roma İmparatorluğu’nun iki-
disinden önceki Türk devlet-
ye ayrılması
lerinden farklılık gösterdiği
söylenemez? II. Avrupa’da birçok Türk devle-
6. I. Ülkenin genel politikasını be- tinin kurulması
A) Yalnız I B) Yalnız II III. Bugünkü Macaristan devleti-
lirlemesi
C) Yalnız III D) I ve II II. Hakana danışmanlık yapması nin temellerinin atılması
E) II ve III III. Askeri davalara bakması Yukarıdakilerden hangileri
Kavimler Göçü’nün siyasi so-
2. I. Belirgin bir veraset anlayışı- Yukarıdakilerden hangileri nuçları arasında gösterilebi-
nın olmaması kurultayın görevleri arasında lir?
yer alır?
II. Boylar federasyonu şeklinde A) Yalnız I B) Yalnız II
örgütlenmeleri A) Yalnız I B) Yalnız II
C) Yalnız III D) I ve III
III. İkili yönetim anlayışıyla yö- C) Yalnız III D) II ve III
netilmeleri E) I, II ve III
E) I, II ve III
Yukarıdakilerden hangileri Or-
ta Asya’da kurulan Türk dev- 11. Aşağıdaki Türk toplulukların-
letlerinin kısa ömürlü olmala- dan hangileri hem Asya’da
rına neden olarak gösterilebi- hem de Avrupa’da devlet kur-
7. Aşağıdakilerden hangisi Türk-
lir? muşlardır?
lerin Orta Asya’dan göç etme-
A) Yalnız I B) Yalnız II lerinin nedenlerinden biri de- A) Karluklar - Peçenekler
ğildir? B) Hunlar - Avarlar
C) I ve III D) II ve III
A) Nüfus artışı C) Hazarlar - Sabirler
E) I, II ve III
B) Dini baskı D) Kırgızlar - Kıpçaklar
C) Boylar arası mücadele E) Kırgızlar - Akhunlar
3. Aşağıdakilerden hangisi Orta
Asya Türk devletlerinde kulla- D) Çin ve Moğol baskısı
nılan hükümdarlık unvanların- E) İklim şartlarının değişmesi
dan biri değildir?
12. Türk devletlerinde “Ülke toprak-
A) İlteber B) Hakan
ları hükümdar ailesinin ortak
C) Tarkan D) Yabgu malıdır.” anlayışı benimsenmiş-
8. İlk Türk devletlerinde bilim haya-
E) Şanyü tı hakkında fazla bilgiye ulaşıla- tir.
mazsa da Türklerin Güneş yılını Bu durumun;
4. I. Sosyal devlet anlayışını yan- esas alarak On İki Hayvanlı Türk
sıtması Takvimini düzenledikleri bilin- I. taht kavgalarının yaşanması,
II. İlk Türkçe yazılı eser olması mektedir. II. Türk devletlerinin kısa süre-
III. Hunlar Dönemi’ne ait bilgile- de yıkılması,
Buna göre Orta Asya Türkle-
rin yer alması rinin hangi alanda çalışmalar III. merkezi otoritenin güçlü ol-
yaptıkları söylenebilir? ması
Yukarıdakilerden hangileri
Orhun Yazıtları’nın özellikle- A) Coğrafya sonuçlarından hangilerini or-
rindendir? taya çıkardığı söylenebilir?
B) Tarih
A) Yalnız I B) I ve II C) Geometri A) Yalnız I B) Yalnız II
C) I ve III D) II ve III D) Ekonomi C) Yalnız III D) I ve II
E) I, II ve III E) Astronomi E) I ve III

DATA YAYINLARI
Tarih 283

13. 16. İslamiyet öncesi Türklerde


I. Boylar arasında mücadelele- ordu - millet anlayışının oldu- TEST 2 ÇÖZÜMLÜ SORULAR

rin yaşanması ğuna aşağıdakilerden hangisi


kanıt olarak gösterilebilir?
İLK VE ORTA ÇAĞLARDA
II. Nüfus artışı nedeniyle otlak- TÜRK DÜNYASI
ların yetersiz kalması A) Ordunun tamamını atlı süvari-
III. Dış baskıların artması lerin oluşturması
1. I. Hanedan anlayışının ortaya
B) Ordunun temelinin “Onlu Sis-
Yukarıdakilerden hangileri Türk- çıkması
teme” dayanması
lerin Orta Asya’dan göç etmesi- II. Yönetimde din adamlarının
C) Kadın - erkek herkesin asker
nin siyasi nedenlerindendir? da söz sahibi olması
sayılması
A) Yalnız I B) I ve II III. Merkezi otoritenin güçsüz ol-
D) Ücretli askerlerden oluşması
ması
C) I ve III D) II ve III E) Boy beylerinin savaş zama-
E) I, II ve III nında asker göndermesi Yukarıdakilerden hangileri hü-
kümdar soyundan gelenlerin
ülke yönetiminde görev alma-
ları sonucunda meydana gel-
miştir?
17. Orta Asya Türk devletlerinin A) Yalnız I B) Yalnız III
yönetim anlayışı bakımından
birbirine benzemeleri; C) I ve II D) I ve III
E) I, II ve III
I. kut anlayışının bulunması,
14. Belirli bir coğrafya üzerinde Türk II. veraset sisteminin aynı ol-
tarihini ve kültürünü incelemek ması, 2. Eski Türklerde heykelcilik sa-
zordur. III. hükümdarların sultan unva- natının olduğuna;
Bu duruma Türklerin; nını kullanması I. balbal,
I. göçebe yaşam sürmesi, özelliklerinden hangileriyle II. kamdu,
II. yazıyı geç kullanması, açıklanabilir? III. freks
III. ahiret inancının olması A) Yalnız I B) Yalnız II kavramlarından hangileri ka-
özelliklerinden hangilerinin et- C) Yalnız III D) I ve II nıt olarak gösterilebilir?
kili olduğu söylenebilir?
E) II ve III A) Yalnız I B) Yalnız II
A) Yalnız I B) I ve II C) Yalnız III D) I ve II
C) I ve III D) II ve III E) II ve III
E) I, II ve III
18. İslamiyet öncesi Türk devlet-
lerinde hükümdarın aşağıdaki 3. I. Taşınması kolay sanat eser-
görevlerinden hangisinin sos- leri yapmaları
yal devlet anlayışıyla örtüştü-
II. En çok dokumacılıkta geliş-
ğü söylenebilir?
meleri
A) Dağınık boyları birleştirmek III. Kağanın ülkeyi töreye göre
B) Ülkeyi töre hükümlerine göre yönetmesi
yönetmek
Yukarıdakilerden hangileri
15. I. Koyun, keçi ve sığır besle- C) Halkı doyurmak ve giydirmek Türklerin göçebe hayat yaşa-
meleri D) Komşu devletlerle kültürel ve dıklarını kanıtlar?
II. Silah yapımında ileri gitme- siyasi ilişkiler kurmak
leri A) Yalnız I B) Yalnız II
E) Ülkeyi “Kut” anlayışına uygun
III. Eşyaların üzerine hayvan fi- olarak çocukları arasında bö- C) Yalnız III D) I ve II
gürleri yapmaları lüştürmek E) II ve III
IV. Demirden çapa, orak gibi
4. Aşağıdakilerden hangisi İsla-
aletler yapmaları
miyet öncesi Türklerde görü-
Yukarıda verilenlerden hangi- 19. Türk tarihinde hukuk ilk kez len dini inanışlardan biri değil-
leri Orta Asya’da yerleşik ha- aşağıdaki devletlerden hangisi dir?
yata geçildiğinin göstergesi tarafından yazılı hale getiril- A) Atalar kültürü
olabilir? miştir? B) Gök Tanrı
A) Yalnız I B) Yalnız III A) Uygurlar B) Avrupa Hun C) Musevilik
C) Yalnız IV D) II ve III C) Kök Türkler D) Hazarlar D) Zerdüştlük
E) I, II ve III E) Kırgızlar E) Şamanizm

DATA YAYINLARI
284 Tarih

5. 9. Orta Asya’dan göç eden Türk 12. Aşağıdakilerden hangisi Ka-


I. Hukuk kurallarının yazılı hale toplulukları gittikleri yerlere yer- vimler Göçü’nün sonuçların-
getirmeleri leşmede ve yeni bir yurt edinme- dan biri değildir?
de pek zorluk çekmemişlerdir. A) Roma İmparatorluğu’nun ikiye
II. Orhun Yazıtları’nı oluşturma-
Bu duruma; ayrılması
ları
I. teşkilatçılık yapıları, B) Avrupa’nın etnik yapısının de-
III. Tarihte bilinen ilk teşkilatlı
Türk devletini kurmaları II. bağımsızlıklarına düşkün ol- ğişmesi
maları, C) Avrupa Hun Devleti’nin kurul-
Yukarıdakilerden hangileri ması
III. Gök Tanrı inancını benimse-
Hunlara ait özellikler arasında
meleri, D) Avrupa’da feodalite rejiminin
yer alır?
IV. uygarlık bakımından ileri ol- ortaya çıkması
A) Yalnız I B) Yalnız II maları E) Avrupa’da merkezi krallıkların
C) Yalnız III D) I ve II güçlenmesi
özelliklerinden hangilerinin et-
E) II ve III kili olduğu savunulabilir?
A) Yalnız II B) I ve III
C) II ve III D) I, II ve IV
E) II, III ve IV

6. İlk Türk devletinde görülen


“yuğ” kavramı aşağıdakilerden
hangisini ifade etmektedir? 13. Aşağıdakilerden hangisi İskit-
A) Kılıç alayını lere ait özelliklerden biri değil-
B) Hükümdarlık alametini dir?
C) Süsleme sanatını A) En önemli hükümdarı Alper-
10. İlk Türk devletlerinde hüküm- tunga’dır.
D) Savaş stratejisini
dara devlet idaresinde yar- B) Atlı göçebe Türk toplulukları
E) Cenaze törenini dımcı olan kişilerle ilgili aşa- tarafından kurulmuştur.
ğıda verilen eşleştirmelerden C) Din değiştiren İlk Türk devle-
hangisi doğru değildir? tidir.
A) Buyruk - Bakan D) Bozkırın Kuyumcuları olarak
B) Tudun - Vergi tahsildarı anılmışlardır.
C) Tamgacı - Hazine işlerinden E) Tomris adında kadın hüküm-
7. Türklerde resim sanatının ve sorumlu darı vardır.
mimarinin öncüsü aşağıdaki D) Bitikçi - Yazı işlerinden sorumlu
devletlerden hangisidir?
E) İnal - Şehzade eğitmeni
A) Uygurlar
B) Kök Türkler
C) Hunlar
D) Kıpçaklar
E) Sabirler 14. İslamiyet’ten önce Türk devlet-
lerinde yönetimde, hakanın eşi
olan hatunun çok önemli yeri
11. İslamiyet öncesi Türklerde; vardı. O kadar ki emirnamelerin
– Boylar federasyonu şeklinde “hakan ve hatun emrediyor ki “
örgütlenilmesi diye başlaması töre gereğidir.
Buna göre Türklerle ilgili;
8. İranlı Firdevsi’nin “Şehname” – Yazılı hukukun gelişmemesi
adlı eserinde Perslerle(İran) I. demokrasi ile yönetildikleri,
– Dokumacılığın gelişmesi
mücadeleleri anlatılan Türk II. hatunun yönetimde etkin ol-
devleti ve hükümdarı aşağıda- gibi durumların görülmesinde duğu,
kilerden hangisinde doğru ola- aşağıdakilerden hangisi etkili
III. kadına önem verildiği
rak verilmiştir? olmuştur?
durumlarından hangilerine ula-
A) Asya Hunları - Mete Han A) Töre hukuku şılabilir?
B) Avrupa Hunları - Attila B) Ordu-millet yapısı
A) Yalnız I B) I ve II
C) Sibirler - Balak Kağan C) Veraset anlayışı
C) I ve III D) II ve III
D) Kök Türkler - İstemi Yabgu D) Dini anlayış
E) İskitler - Alp Er Tunga E) Göçebe yaşam E) I, II ve III

DATA YAYINLARI
Tarih 285

15. Cesur Kavimlerin Efendisi olarak 19.


tanımlanır. Savaşçı özelliklerin- – Kırgızlardan kalmıştır. TEST 3 CEVAPLI SORULAR
den dolayı savaş tanrısı Ares’in
– Orhun Alfabesi ile yazılmış- İLK VE ORTA ÇAĞLARDA
kılıcına sahip olduğu ifade edilir.
tır. TÜRK DÜNYASI
Avrupalılar onun için “Tanrının
Kamçısı” ifadesini kullanmışlar- – Mezar kitabesi niteliği taşır.
dır. – 1891’da Finli bilim adamı He- 1. I. Türk kültürünün etki alanının
ikel tarafından okunmuştur.
Yukarıda sözü edilen Türk hü- genişlemesi
kümdarı aşağıdakilerden han- Yukarıda sözü edilen yazıt II. Geniş coğrafyalara yayılma-
gisidir? aşağıdakilerden hangisidir? ları
A) Mete Han B) Uldız A) Orhun B) Şine Usu III. Türk tarihinin bir bütünlük
içerisinde incelenmesinin
C) Balamir D) Attila C) Karabalgasun D) Yenisay
mümkün olmaması
E) Mukan Kağan E) Moyen - Çur
Yukarıdakilerden hangileri
Türklerin göçebe hayat biçi-
minin bir sonucudur?
A) Yalnız I B) Yalnız II
16. Asya Hun Devleti’nin yıkılma- C) I ve II D) II ve III
sıyla Moğolistan’da kurulmuş-
tur. Kök Türklerin son verme- E) I, II ve III
siyle batıya göç etmişlerdir.
Avrupa’daki kurucusu Bayan
Han’dır. İstanbul’u kuşatan
ve Hristiyanlığı kabul eden ilk
Türk topluluğudur. 20. Kök Türk Devleti’nin;
I. Türk ismiyle kurulması, 2. Aşağıdakilerden hangisi İskit-
Yukarıda özellikleri verilen
II. kendine özgü yazı kullanma- lere ait bir özellik değildir?
Türk topluluğu aşağıdakiler-
den hangisidir? sı, A) Din değiştiren ilk Türk toplulu-
III. düzenli ordu kurması ğu olmaları
A) Avarlar B) Kırgızlar B) Gök Tanrı inancına sahip ol-
özelliklerinden hangileri ulu-
C) Macarlar D) Peçenekler maları
sal anlayışı ön planda tuttuk-
E) Tuna Bulgarları larını gösterir? C) Göçebe yaşam tarzı sürmeleri
D) Sanatta hayvan üslubunu kul-
A) Yalnız I B) Yalnız II lanmaları
C) I ve II D) I ve III E) Bozkırın Kuyumcuları olarak
E) I, II ve III adlandırılmaları
17. İlk Türk devletlerinde tarihsel
süreçte en az değişime uğra-
yan alan aşağıdakilerden han-
gisidir?
A) Yönetim B) Din
C) Askerlik D) Hukuk 3. Çinliler, Hunların yaptığı sürekli
E) Sanat akınlar sonucunda daha önce-
den inşa ettikleri kaleleri birleş-
tirerek Çin Seddi’ni yapmışlardır.
Buna göre;
21. İlk Türklerde görülen; I. Hunlar Çinlilere üstünlük
18. Aşağıda ekonomik alan ile
ilgili verilen kavramlardan I. takvim, sağlamışlardır.
hangisinin açıklaması doğru II. akupunktur, II. Çin Seddi Hun akınlarını dur-
değildir? III. mumyacılık durmuştur.
A) Satir: Disk şeklindeki madeni III. Hunlara ait ilk bilgilere Çin
faaliyetlerinden hangileri
para kaynaklarında rastlanır.
Türklerin bilimle uğraştıkla-
B) Böz: Kervan ticareti yapanlar- rına kanıt olarak gösterilebi- yargılarından hangilerine ula-
dan alınan vergi lir? şılabilir?
C) Çav: Uygurlarda kullanılan ka-
ğıt para A) Yalnız I B) I ve II A) Yalnız I B) Yalnız II
D) Savga: Haraç vergisi C) I ve III D) II ve III C) Yalnız III D) I ve II
E) Ulca: Ganimet E) I, II ve III E) I, II ve III

DATA YAYINLARI
292 Tarih

14. Aşağıdaki devletlerden han- 18. Aşağıdakilerden hangisi Ta- 22. Doğrudan sultana bağlı olan
gisi yapılan Hıttin Savaşı’nda las Savaşı’nın sonuçlarından ve Osmanlı’daki karşılığı dev-
Kudüs’ü almasıyla III. Haçlı biri değildir? şirme sistemi olan gulam sis-
Seferi’ne neden olmuştur? A) Orta Asya’ya yönelik Çin tehli- temini ilk kez aşağıdaki hangi
kesinin önlenmesi devlet uygulamıştır?
A) Memluklar B) Eyyubiler
B) Türk İslam tarihinin başlaması A) Gazneliler
C) Tolunoğulları D) Fatımiler
C) İslamiyet’in Türkler arasında B) Memlükler
E) Harzemşahlar
yayılmasının tamamlanması C) Talunoğulları
D) Kağıt, matbaa ve pusula gibi
D) Karahanlılar
15. Aşağıdakilerden hangisi Mem- teknik buluşların Çin dışına
çıkması E) Büyük Selçuklu
lük Devleti ile ilgili doğru bir
bilgi değildir? E) Türk İslam devletlerinin kurul-
A) Diğer devletlerden farklı ola- ması 23. Türk İslam devletinde;
rak kut inancını benimseme- I. dini esaslar,
mişlerdir. II. divan kararları,
B) Türkçeyi resmi dil olarak kul- 19. XI. yüzyılın sonlarında Türkiye
III. fethedilen yerlerdeki eski uy-
lanmışlardır. Selçuklu Devleti’nin başken-
gulama
C) Mekke ve Medine’ye egemen tinin İznik’ten Konya’ya taşın-
olan ilk Türk devletidir. masının nedeni aşağıdakiler- unsurlarından hangileri hu-
D) Hükümdarlar başarılı komu- den hangisidir? kuk sisteminin oluşturulma-
tanlar arasında seçilmiştir. sında etkili olmuştur?
A) Anadolu’da beyliklerin kurul-
E) Ayn Calud Savaşı ile Moğolla- ması A) Yalnız I B) Yalnız II
rın batıya ilerleyişini durduran B) Anadolu’nun Türklerin yurdu C) I ve II D) II ve III
İlk Türk devletidir. haline gelmesi
E) I, II ve III
C) I. Haçlı Seferi karşısında tutu-
namaması
16. İslamiyet’ten önceki Türk kültürü
ve devlet geleneği, İslamiyet’i D) Selçuklu prensleri arasındaki
kabul eden Karahanlılar Döne- taht kavgası 24. Türk İslam devletlerinde toprak-
mi’nde de büyük ölçüde devam E) Moğolların Türkiye Selçuklu- lar devlete ait miri ve kişiye ait
etmiştir. ları üzerindeki baskısının art- mülk topraklar olmak üzere ikiye
ması ayrılmıştır.
Aşağıdakilerden hangisi bu
durumu kanıtlayan uygulama- Buna göre;
lardan biri değildir?
20. Kayseri’de bulunan Gevher I. has,
A) Hükümdarların han ve hakan Nesibe Şifahanesi hangi dö- II. ikta,
unvanlarını kullanması nemde yapılmıştır? III. öşri,
B) Hukuk kurallarında şer’i hü-
A) Türkiye Selçukluları IV. haraci
kümlere yer verilmesi
B) Kadı Burhaneddin
C) “Kut” anlayışının devam et- arazilerinden hangileri miri
mesi C) Karamanoğulları toprakların kapsamında yer
D) Türkçenin ön planda olması D) Artukoğulları alır?
E) İkili yönetim anlayışının be- E) Mengücekliler
A) I ve II B) III ve IV
nimsenmesi
C) I ve IV D) I, II ve III
E) II, III ve IV
17. Türklerin İslamiyeti kabul et- 21. Sultan unvanı ilk kez kullanılmış,
melerinde her iki kültürde de Şii Büveyhoğullarının baskısına
yer alan; karşı Abbasi halifesi kurtarılmış
I. ruhban sınıfının olmaması, ve İslamiyet’in Hindistan’a yayıl- 25. I. Karamanoğulları
II. kurban kesme geleneğinin ması sağlanmıştır. II. Gazneliler
olması, III. Türkiye Selçukluları
Yukarıdaki gelişmeler aşağı-
III. gaza ve cihat anlayışının bu- daki hangi Türk İslam devleti Yukarıdakilerden hangilerinin
lunması döneminde yaşanmıştır? Anadolu’nun Türkleşmesine
özelliklerinden hangilerinin A) Büyük Selçuklu Devleti katkıda bulundukları söylene-
etkili olduğu söylenebilir? mez?
B) Gazneli Devleti
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Karahanlı Devleti A) Yalnız I B) Yalnız II
C) I ve III D) II ve III D) Memlük Devleti C) Yalnız III D) I ve II
E) I, II ve III E) Eyyubi Devleti E) I ve III

DATA YAYINLARI
Tarih 297

7. Aşağıdakilerden hangisi aynı 11.


mesleği icra eden kişilerin aç- I. Tıraz TEST 5 CEVAPLI SORULAR
tığı dükkanların sıralaması ile
II. Hutbe TÜRK İSLAM TARİHİ VE
oluşmuş ticaret mekanlarıdır?
III. Nevbet SELÇUKLU TÜRKİYESİ
A) Arasta
B) Ribat Yukarıda verilen kavram- 1. Türkler çok öncelerden beri
C) İmarethane lardan hangileri Türk İslam Anadolu’ya akınlar düzenleme-
devletlerinde hükümdarlık lerine rağmen ancak 1071 Ma-
D) Bedesten
sembolleri arasında yer al- lazgirt Savaşı’ndan sonra Ana-
E) Han maktadır? dolu’ya gelip yerleşmişlerdir.
A) Yalnız I B) Yalnız III Buna göre;
C) I ve II D) II ve III
I. Anadolu coğrafyasının tanın-
E) I, II ve III maması,
8. II. Anadolu’nun Bizans’ın hima-
I. Şehname yesinde olması,
II. Tarih-i Yemin 12. Dünyanın ilk üniversitesi sayı- III. Türklerin Bizans’la savaşa-
lan ve Türk İslam kültüründe cak gücünün olmaması
III. Kutadgu Bilig
önemli eğitim öğretim kurum-
gelişmelerinden hangileri
Yukarıda verilen Türk İslam ları olan Nizamiye Medresesi
Anadolu’ya yerleşmenin ge-
eserlerinden hangileri Gazne- aşağıdaki hangi dönemde ku-
cikmesine neden olarak gös-
liler Dönemi’ne aittir? rulmuştur?
terilebilir?
A) Tolunoğulları
A) Yalnız I B) Yalnız II A) Yalnız I B) Yalnız II
B) Karahanlılar
C) Yalnız III D) I ve II C) Yalnız III D) I ve II
C) Gazneliler
E) I, II ve III E) I, II ve III
D) Büyük Selçuklular
E) Türkiye Selçukluları

13.
9. – İslam felsefesinin kurucusu-
– İlk medreseleri açmışlardır. dur.
– İlk defa burslu öğrenci siste- – Medinetü’l - Fazıla adlı eseri
mini getirmişlerdir. vardır.
– Türk İslam sentezini gerçek- – Birleşmiş Milletler teşkilatı
leştirmişlerdir. idealini ileri sürmüştür.

Yukarıda özellikleri verilen Yukarıda özellikleri verilen


Türk İslam devleti aşağıdaki- Türk İslam düşünürü aşağıda-
lerden hangisidir? kilerden hangisidir?
2. Anadolu Türklerden önce uzun
A) Büyük Selçuklular A) Farabi B) İbn-i Rüşt yıllar ilk çağ medeniyetlerine ev
C) Gazali D) İbn-i Sina sahipliği yapmıştır. Buna rağ-
B) Karahanlılar
men Türklere ait mimari eserler
C) Gazneliler E) Zemahşeri önceki medeniyetlerden daha
D) Memlükler fazla görülmektedir.
E) Tolonoğulları
Buna göre aşağıdaki yargılar-
14. dan hangisine ulaşılamaz?
I. Ekonomik
A) Anadolu birçok medeniyete
II. İdari beşiklik yapmıştır.
III. Askeri B) Her medeniyet azda olsa kül-
10. Büyük Selçuklu Devleti’nde türel eser bırakmıştır.
Yukarıda verilen alanlardan
Gulaman-ı Saray ordusuna C) Türkler önceki medeniyetlerin
hangileri Büyük Selçuklu dev-
verilen maaş aşağıdakilerden kültür unsurlarını yok etmiş-
letinde uygulanan ikta sistemi
hangisiyle adlandırılmakta- lerdir.
kapsamında yer alır?
dır?
D) Türkler Anadolu’yu vatan ola-
A) Bistegani B) Kamdu A) Yalnız I B) Yalnız III
rak seçmişlerdir.
C) Satir D) Çav C) I ve II D) II ve III E) Tarih eserler zamanla kaybol-
E) Kuanpoyu E) I, II ve III muştur.

DATA YAYINLARI
304 Tarih

7. Fransızlara verilen kapitülas- 10. Yükselme Dönemi’nde Os-


yonların hukuki açıdan Os- manlı ekonomisinin güçlü ol- TEST 1 ÇÖZÜMLÜ SORULAR
manlı Devleti’nin egemenlik duğuna;
OSMANLI DEVLETİ’NDE
haklarını zedeleyen hükmü I. Avrupalı Devletlere kapitü- KÜLTÜR VE MEDENİYET
aşağıdakilerden hangisidir? lasyonların verilmesi,
A) Davalarda Fransız tercümanı- II. altın para bastırılması, 1. Aşağıdakilerden hangisi Os-
nın bulunması manlı Devleti'nde iltizam sis-
III. maaşlı kapıkulu ordusunun
B) Osmanlı topraklarında ölen bir oluşturulması teminin uygulanmasının so-
Fransız’ın malının Fransa’ya nuçlarından biri değildir?
gönderilmesi faaliyetlerinden hangileri ka- A) Köylüler üzerinde feodal bas-
C) Fransız tüccarları arasındaki nıt olarak gösterilebilir? kıların görülmesi
davalara Fransız yargıçların A) Yalnız I B) Yalnız II B) Süreç içerisinde ayan ve ağa
bakması gibi yerel güçlerin ortaya çık-
C) Yalnız III D) I ve III
D) Osmanlı ülkesindeki Fransız- ması
ların dini özgürlüklerinin ol- E) II ve III
C) Hazinenin acil para ihtiyacının
ması karşılanması
E) Fransız ticaret gemilerinin D) Taşrada asker ihtiyacının orta-
Osmanlı sularında serbestçe ya çıkması
dolaşabilmesi
E) Tarımsal üretim üzerinde dev-
let denetiminin güçlenmesi

8.
– Fatih’in Ortodoksların koru- 11. Memlük Devleti’ne son verip
yuculuğunu üstlenmesi
Baharat Yolu’nu denetimi altı-
– Kanuni’nin Fransa’ya kapitü- na alan padişah aşağıdakiler-
lasyon vermesi den hangisidir?
Yukarıdaki gelişmelerin aşa- A) I. Süleyman (Kanuni)
2. Osmanlı Devleti’nde sancak-
ğıdaki amaçlardan hangisine B) I. Selim
tan gelerek padişah olan ilk
yönelik olduğu söylenebilir? C) II. Mehmet kişi ile sancağa çıkmadan
A) Hristiyan birliğini bozma D) II. Selim padişah olan ilk kişi aşağıda-
B) İslâm dünyasının lideri olma E) III. Murat kilerin hangisinde bir arada
verilmiştir?
C) Yeni yerler fethetme
A) I. Murat - I. Ahmet
D) Anadolu’da dini birliği sağla-
ma B) II. Murat - III. Mehmet
E) Reform hareketlerine destek C) II. Mehmet - II. Osman
olma D) I. Murat - III. Mehmet
E) Orhan Bey - I. Ahmet

9. 12.
I. Topkapı Sarayı’nın yaptırıl- I. Çaldıran Seferi’nin yapılması
ması II. Fransızlara kapitülasyonların
II. Cülus bahşişinin gelenek ha- verilmesi
line getirilmesi III. Süveyş Kanalı Projesi’nin
III. Merkeziyetçi bir yönetimin hazırlanması
3. “Sahn-ı Seman” medreseleri
uygulanması
Osmanlı Devleti yukarıdaki aşağıdaki hangi padişah tara-
Yukarıdakilerden hangileri Fa- gelişmelerden hangileriyle fından yaptırılmıştır?
tih Sultan Mehmet Döneminde Akdeniz ticaretini canlandır- A) Yıldırım Beyazıt
gerçekleşmiştir? mayı amaçlamıştır?
B) II. Beyazıt
A) Yalnız I B) Yalnız II A) Yalnız I B) Yalnız II C) II. Mehmet
C) I ve II D) II ve III C) II ve III D) I ve II D) Yavuz Sultan Selim
E) I, II ve III E) I, II ve III E) Kanuni Sultan Süleyman

DATA YAYINLARI
Tarih 309

9. I. Vezir-i Azam 13. — Divana başkanlık görevini 17. Osmanlı Devleti fethettiği top-
II. Yeniçeri Ağası veziriazama bırakmıştır. raklarda nüfus, arazi ve em-
— Sahn-ı Seman Medresesi lakın tespit ve kaydedilmesi
III. Şehremini
kurulmuştur. işlerini aşağıdaki hangi def-
Yukarıdakilerden hangileri İs- terde tutmuştur?
— Kanunname-i Ali Osman çı-
tanbul’un yönetimi, güvenliği, A) Mühimme Defteri
karılmıştır.
sosyal ve kültürel gelişimiyle
B) Tahrir Defteri
ilgili görevlilerdir? Yukarıdaki gelişmeler aşağı-
C) Şeriyye Sicil Defteri
daki padişahlardan hangisi-
A) Yalnız I B) Yalnız II D) İcmal Defteri
nin döneme aittir?
C) Yalnız III D) I ve II E) İmtiyaz Defteri
A) II. Murat B) III. Selim
E) I, II ve III
C) II. Mehmet D) I. Süleyman
E) II. Mahmut 18. Osmanlı Devleti’nde devşir-
melerden yetenekli olanların
eğitilerek devlet memuru ol-
10. – Gayrimüslim çiftçilerden alı- malarını sağlayan kurum aşa-
nan toprak vergisidir. 14. “Mirat’ül Memalik” adlı eser aşa- ğıdakilerden hangisidir?
– Dış ülkelerden gelen mallar- ğıda verilen Türk denizcilerin- A) Medrese
dan gelen gümrük vergisidir. den hangisine aittir? B) Birun
– Yol, geçit ve köprülerden alı- A) Piri Reis C) Vakıflar
nan vergidir.
B) Hadım Süleyman Paşa D) Enderun
– Dirlik toprakları üzerinde suç
C) Hızır Reis E) Acemioğlanlar ocağı
işleyenlerden alınan vergidir.
D) Seydi Ali Reis
Osmanlı vergi sistemi ile ilgili E) Oruç Reis
verilen bu bilgiler aşağıdaki 19. Osmanlılarda devletin yöne-
vergi türleri ile eşleştirildiğin- tim biçiminin teokratik ve mo-
de hangisi dışarıda kalır? narşik yapıda olması;
A) İspenç B) Bac-ı Bazar 15. — Devlet tarafından vergi alın- I. dini kuralların yönetim üze-
mazdı. rinde etkili olması,
C) Amediye D) Cerime
— Gelirleri, bağış amacı dışın- II. egemenliğin tek kişi tarafın-
E) Derbent
da kullanılmazdı. dan kullanılması,
— Alınıp satılamazdı. III. yasama, yürütme ve yargı
güçlerinin aynı kişide toplan-
Yukarıda özellikleri verilen va-
ması
kıf topraklarının temel amacı
11. Osmanlı hukuk sisteminin aşağıdakilerden hangisidir? durumlarından hangilerine
oluşmasına; neden olmuştur?
I. İslam dini, A) Toprağın verimli işletilmesini
sağlamak A) Yalnız I B) Yalnız II
II. eski Türk gelenekleri,
B) Din görevlilerinin giderlerini C) Yalnız III D) II ve III
III. fethedilen bölgelerdeki uygu- karşılamak E) I, II ve III
lamalar
C) Toplumsal dayanışmayı sağ-
unsurlarından hangileri kay- lamak
naklık etmiştir? D) Merkezi otoriteyi güçlendir- 20. Osmanlı Devleti’nde vezirlik
mek makamına Fatih Sultan Meh-
A) Yalnız I B) I ve II
E) Özel mülkiyeti yaygınlaştır- met Dönemi’nden itibaren
C) I ve III D) II ve III
mak özellikle devşirme kökenlile-
E) I, II ve III rin getirilmesi aşağıdakilerden
hangisini gerçekleştirmeye
yöneliktir?
12. Aşağıda verilen mimari eser- 16. Osmanlılarda Orhan Bey Dö-
A) Padişah otoritesini güçlendir-
lerden hangisi Osmanlı Klasik nemi’nde kurulan ilk düzenli
meye
Dönem eserleri arasında gös- askeri birlik aşağıdakilerden
terilemez? hangisidir? B) Devşirme kökenlilerin yete-
neklerinden istifade etmeye
A) Topkapı Sarayı A) Yaya ve Müsellemler
C) Azınlıkları devlete bağlamaya
B) Sokullu Mehmet Paşa Camii B) Pencik Birlikleri
D) Savaşlarda üstünlük sağla-
C) Nur-u Osmaniye Camii C) Kapıkulu Ocakları maya
D) Sultan Ahmet Camii D) Tımarlı Sipahiler E) Devlet örgütlenmesini gerçek-
E) Lala Paşa Camii E) Redif Birlikleri leştirmeye

DATA YAYINLARI
316 Tarih

4. I. Savaşların uzun sürmesi 7. Aşağıdakilerden hangisi 1774’te


TEST 2 ÇÖZÜMLÜ SORULAR
II. Sık sık padişahların değiş- Osmanlı ile Rusya arasında im-
mesi zalanan Küçük Kaynarca Ant-
OSMANLI DEVLETİ’NDE DURAK-
laşması’nın özelliklerinden
LAMA VE GERİLEME DÖNEMİ III. Ticaret yollarının yön değiş-
biri değildir?
tirmesi
A) Duraklama Dönemi’nde ya-
IV. Ayarı bozuk paraların basıl-
1. Osmanlı Devleti’nde; pılan ve şartları en ağır olan
ması
I. Tımar sisteminin bozulması, antlaşma olması
Duraklama Dönemi’nde yaşa- B) Halkı Müslüman olan Kırım’ın
II. Ekber ve erşed sisteminin
nan gelişmelerden hangileri- Osmanlı’nın elinden çıkması
getirilmesi,
nin Osmanlı maliyesini olum- C) Rusya’nın Akdeniz’e inme ha-
III. Beşik ulemalığı uygulaması suz etkilediği söylenebilir? yallerini gerçekleştirmesi
gelişmelerinden hangileri XVII. A) I ve II B) III ve IV D) Rusya’nın Osmanlı Devleti’nin
yüzyılda yaşanmıştır? iç işlerine karışma hakkını ka-
C) I ve IV D) I, II ve III
zanması
A) Yalnız I B) Yalnız II E) I, II, III ve IV
E) Balkanların Rus tehlikesine
C) Yalnız III D) II ve III
açık hale gelmesi
E) I, II ve III

8. Beşik ulemalığının tanımı aşa-


5. I. Resmi devlet matbaasının ğıdakilerden hangisinde doğru
2. Aşağıdakilerden hangisi İstan- kurulması olarak verilmiştir?
bul İsyanları’nın sebeplerin- II. Mühendishane-i Berri Hü- A) Babası müderris olan çocuk-
den biri değildir? mayunun kurulması ların doğduklarında aynı hak-
A) Maaşların ayarı düşük para ile III. Mühendishane-i Bahri Hü- lara sahip olmasıdır.
ödenmesi mayunun kurulması B) Yeniçerilerin üç ayda bir aldık-
B) Merkezi otoritenin bozulması ları maaştır.
Yukarıdakilerden hangileri III.
C) Askerlikle ilgisi olmayanların Selim Dönemi yenilik hareket- C) Padişahın tahta çıkarken ver-
Yeniçeri Ocağı’na alınması lerindendir? diği bahşiştir.
D) Devşirmelerin kendi devletini D) Veraset sistemi ile tahta geç-
A) Yalnız I B) Yalnız II medir.
kurmak istemesi
C) Yalnız III D) I ve II E) Ölen devlet memurlarının mal-
E) Devlet ocak içindir anlayışının
egemen olması E) II ve III larına el konulmasıdır.

9. Aşağıda Gerileme Dönemi ıs-


lahatları ile ilgili verilen açık-
lamalardan hangisi doğru de-
ğildir?
A) Hendesehane: I. Mahmut Dö-
3. Rusya’nın XVIII. yüzyılda Os- nemi’nde açılan Osmanlı’nın
6. Aşağıdaki antlaşmalardan han-
manlı Devleti’ne yönelik poli- ilk batı tarzı askeri okuludur.
gisi Osmanlı Devleti’nin kay-
tikaları arasında aşağıdakiler-
bettiği topraklarını geri alma B) Vankulu Ligatı: Lale Devri’nde
den hangisi yer almaz?
umutlarını sona erdirmiş ve Av- matbaada basılan ilk eserdir.
A) Karadeniz’e inmek rupa’yı daha yakından tanıma C) Meşrevet Meclis: Lale Devri’n-
B) Kırım’a yerleşmek çabası içine girmesine neden de yeniliklerin yapılması için
C) Balkanlar’daki Ortodoksları olmuştur? oluşturulmuş meclistir.
koruyuculuğu altına almak A) Bucaş B) Ziştovi D) Sefaretname: Elçi notlarına
D) Lehistan üzerinde egemenlik verilen isim
kurmak C) Karlofça D) Pasarofça
E) Esham: İç borçlanmaya veri-
E) Mısır’a egemen olmak E) Küçük Kaynarça len ad.

DATA YAYINLARI
Tarih 319

4. Aşağıdakilerden hangisi Du- 7. Osmanlı Devleti’nin Duraklama


TEST 4 CEVAPLI SORULAR raklama Dönemi ıslahatları- Dönemi’ne girmesinde en önem-
nın özellikleri arasında yer li gelişme merkezi yönetimde
OSMANLI DEVLETİ DURAKLAMA almaz? görülen bozulmalardır.
VE GERİLEME DÖNEMİ
A) Köklü ıslahatlar yapılmadığı Aşağıdakilerden hangisi bu
1. Aşağıdakilerden hangisi Du- için yüzeysel kalmıştır. bozulmalardan biri değildir?
raklama Dönemi ıslahatlarının B) Baskı, şiddet ve korkuya da-
temel amacıdır? yalıdır. A) Kafes usulünün getirilmesi
A) Avrupa’ya ayak uydurmak C) Daha çok eğitim ve yönetim B) Padişahların ordunun başında
alanında ıslahatlar yapılmıştır. sefere çıkması
B) Azınlık isyanlarının önüne
geçmek D) Kişilere bağlı kaldığı için dev- C) Saray kadınlarının yönetime
let politikası haline gelmemiş- karışması
C) Yükselme Dönemi’ndeki güce
ulaşmak tir. D) Beşik ulemalığının ortaya çık-
E) Topluma inilemediğinden kalı- ması
D) Demokratikleşme sürecini
başlatmak cı olmamıştır. E) Küçük yaştaki kişilerin tahta
çıkması
E) Orduyu modernize etmek

5. Karlofça Antlaşması’nın Os-


2. XVII. yüzyılda Tarhuncu Ahmet manlı Devleti açısından;
Paşa ve Köprülü Mehmep Paşa – İlk defa büyük oranda toprak
gibi önemli devlet adamları- kaybedilmesi,
na sadrazamlık görevi verilmiş – Garantörlüğünün Avustur-
özellikle Köprülü ailesi sayesin- ya’ya bırakılması,
de Duraklama Dönemi içinde bir – Savunmaya çekilmesi 8. Osmanlı Devleti’nde çeşitli
Yükselme Dönemi yaşanmıştır.
sonuçları değerlendirildiğin- şartlar ileri sürerek sadrazam-
Yukarıda sözü edilen gelişme- de Osmanlı için aşağıdakiler- lığa gelen devlet adamı aşağı-
ler aşağıdaki hangi padişah den hangisi söylenemez? dakilerden hangisidir?
döneminde yaşanmıştır? A) Sokullu Mehmet Paşa
A) Orta Avrupa üstünlüğünün B) Koçi Bey
A) IV. Murat sarsıldığı
B) III. Mehmet C) Tarhuncu Ahmet Paşa
B) Sınırların daraldığı
C) I. Ahmet D) Kuyucu Murat Paşa
C) Fetih politikasının uygulana-
D) IV. Mehmet E) Köprülü Mehmet Paşa
madığı
E) II. Osman D) Avusturya ile savaşların sona
erdiği
E) Vergi gelirlerinin azaldığı

3.
I. İçki ve tütün yasağının geti-
rilmesi 6. İlk kez kafes usulünün geti-
II. Koçi Bey’e rapor hazırlatma- rildiği ve aynı zamanda tahta
sı çıkacaklar için ekber ve erşed 9. Osmanlı Devleti’nde ilk denk
III. Yeniçeri Ocağını kaldırması kuralının uygulandığı dönem bütçeyi hazırlayan devlet ada-
aşağıdakilerden hangisidir? mı aşağıdakilerden hangisi-
Yukarıda verilen ıslahatlardan dir?
A) I. Ahmet
hangileri IV. Murat Dönemi’n- A) Tarhuncu Ahmet Paşa
de yapılmıştır? B) II. Mehmet
C) IV. Murat B) Köprülü Mehmet Paşa
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Merzifonlu Kara Mustafa Paşa
D) II. Osman
C) I ve II D) I ve III E) III. Mehmet D) Sokullu Mehmet Paşa
E) II ve III E) Kuyucu Murat Paşa

DATA YAYINLARI
324 Tarih

5. II. Mahmut Dönemi’nde ger- 8. Yeniçeri Ocağı’nın kaldırılma-


TEST 1 ÇÖZÜMLÜ SORULAR çekleştirilen; sından sonra yerine kurulan
— Posta örgütünün kurulması ordu aşağıdakilerden hangisi-
OSMANLI DEVLETİ dir?
DAĞILMA DÖNEMİ — Tımar sisteminin kaldırılarak
yerine maaş sisteminin geti- A) Nizamı Cedit
rilmesi B) Redif Birlikleri
1. II. Mahmut Dönemi’nde yaşa- — Eyaletlerin illere bölünüp ille- C) Eşkinci Ocağı
nan; rin başına merkezden valile- D) Sekban-ı Cedit
I. Divan-ı Hümayunun kaldırı- rin atanması
larak yerine nazırlıkların ku- E) Asakir-i Mansure-i Muham-
rulması, gibi uygulamalar Osmanlı Dev- mediye
leti’nde aşağıdakilerden han-
II. Köy ve mahalle muhtarlıkla-
gisine yöneliktir? 9. XIX. yüzyılda Osmanlı Devle-
rının kurulması,
ti’nde padişahın mutlak ege-
III. Devlet memurlarının dahiliye A) Merkezi denetim güçlendirme menliğine karşı yeni düşünceler
ve hariciye olmak üzere ikiye B) Özel mülkiyeti geliştirme oluşmuş, padişahın varlığı kabul
ayrılması C) Egemenlik anlayışının değiş- edilmekle birlikte bunun halk
gelişmelerinden hangilerinin tirme adına denetlenmesi gereği üze-
idari alanla ilgili olduğu söy- D) Ulusçuluk hareketlerinin önü- rinde durulmuştur.
leyebilir? ne geçme Aşağıdakilerden hangisi bu
E) Kültürel çatışmaları önleme durumun bir sonucudur?
A) Yalnız l B) Yalnız II
C) Yalnız III D) I ve III A) Sened-ı İttifak’ın imzalanması
6. Aşağıda verilen bilgilerden
E) I, II ve III hangisi doğru değildir? B) Ülkede ulusçu hareketlerin
başlaması
A) En kapsamlı Islahatlar II. Mah-
mut Dönemi’nde yapılmıştır. C) Meşrutiyet yönetimine geçil-
2. Osmanlı Devleti’nin Boğazlar mesi
B) Padişahın yetkilerini ilk kez
konusunda son kez tek başına D) Islahat Fermanı’nın hazırlan-
kısıtlayan belge Sened-ı İtti-
karar verildiği antlaşma aşa- ması
fak’tır.
ğıdakilerden hangisidir?
C) Yeniçeri Ocağı’nın kaldırılma- E) Halifelik makamının güç ka-
A) Balta Limanı Ticaret Antlaş- zanması
sına Vaka-i Vakvakiye denir.
ması
D) Tanzimat Fermanı’nın ilan
B) Kütahya Antlaşması
edilmesinde Fransa’da yaşa- 10. Kanun-ı Esasi’nin İlan edilme-
C) Hünkâr İskelesi Antlaşması nan 1830 İhtilalleri’nin de etki- siyle Osmanlı’da;
D) 1840 Londra Antlaşması si olmuştur.
I. parlementer sisteme geçil-
E) 1841 Londra Boğazlar sözleş- E) Halepe Fermanı II. Abdülhamit
diği,
mesi Dönemi’nde Giritli Rumlara
bazı haklar tanıyan fermandır. II. monarşik yapının güçlendiği,
III. anayasal düzene geçildiği
3. Aşağıdakilerden hangisi Ab-
gelişmelerinden hangilerinin
dülmecit Dönemi gelişmelerin- 7. Fransız İhtilali’nin yaydığı mil-
yaşandığı söylenebilir?
den biri değildir? liyetçilik düşüncesi nedeniyle
Osmanlı sınırları içerisinde ya- A) Yalnız I B) I ve II
A) İlk bankanın kurulması
şayan azınlıklar isyanlar çıkar- C) I ve III D) II ve III
B) İlk kez dış borcun alınması mıştır. Bu isyanlar devlette bir
C) İltizam sisteminin kaldırılması E) I, II ve III
çok olumsuzlukların yaşanması-
D) Mürur Tezkeresinin uygulan- na neden olmuştur.
ması
Aşağıdakilerden hangisi Os- 11. Osmanlı Devleti’nde dini, dili,
E) Kız rüştiyelerinin açılması manlı Devleti’nin bu olum- ırkı farketmeksizin herkesi Os-
suzlukları gidermek amacıyla manlı vatandaşı kabul eden
yaptığı çalışmalardan biri de- anlayışa geçilmesine rağmen
4. Aşağıdakilerden hangisi XIX.
ğildir? azınlık isyanlarının sürmesi
yüzyılda yapılan ıslahatların
aşağıdaki düşünce akımların-
amaçlarından biri değildir? A) Halkın yönetime katılması dan hangisinin başarısız olma-
A) Merkezi otoriteyi güçlendir- B) Anayasal düzene geçilmesi sına yol açmıştır?
mek
C) Azınlıklara geniş haklar tanın- A) İslamcılık
B) Yeniçeri Ocağını ıslah etmek ması
B) Osmanlıcılık
C) Toprak kayıplarını önlemek D) Osmanlıcılık fikrinin devletin
C) Adem-i Merkeziyetçilik
D) Modernleşme ve demokratik- politika haline getirilmesi
leşmeyi sağlamak D) Batıcılık
E) Laik devlet düzeninin benim-
E) Ekonomik problemleri çözmek senmesi E) Türkçülük

DATA YAYINLARI
Tarih 329

25. Osmanlı Devleti’nde anayasal 4. XIX. yüzyılda;


monarşi yolunda atılan ve İn- TEST 3 CEVAPLI SORULAR
I. Balkanlarda Panslavizm ha-
giltere’ deki “Magna Charta” ile reketlerinin başlaması,
benzerlik gösteren ilk belge OSMANLI DEVLETİ
DAĞILMA DÖNEMİ II. Sömürgecilik hareketlerinin
aşağıdakilerden hangisidir?
hızlanması,
A) Kanun-u Esasi 1. II. Mahmut Döneminde ayan- III. Ulusçuluk isyanlarının çık-
B) Sened-i İttifak larla imzalanan Sened-i İtti- ması
C) Kanunname-i Ali Osman fak’ın temel amacı aşağıdaki-
lerden hangisidir? gelişmelerinden hangilerinin,
D) Islahat Fermanı Osmanlı Devleti’ni olumsuz
A) Halka bazı haklar tanımak
E) Tanzimat Fermanı etkilediği savunulabilir?
B) Ulusçu hareketlere karşı ön-
26. Aşağıda verilen siyasi partile- lem almak A) Yalnız I B) Yalnız II
rin hangisi II. Meşrutiyet Döne- C) Merkezi otoriteyi güçlendir- C) Yalnız III D) I ve II
mi’nde kurulmamıştır? mek E) I, II ve III
A) Ahrar Fırkası D) Ayanların varlığına son ver-
B) Osmanlı Demokrat Fırkası mek
C) Amele ve Çiftçi Fırkası E) Avrupalıların iç işlere karışma-
sını önlemek
D) İttihad-ı Muhammedi Fırkası
E) Osmanlı İhtilal Fırkası

27. XIX. yüzyılda eğitim alanında


yapılan ıslahatlarda Batı tarzın-
da okullar açıldı. Bu okullar med- 5. Aşağıdaki yeniliklerden han-
reselerle birlikte eğitim vermeye gisi II. Mahmut Dönemi’ne ait
başladı. değildir?
Bu durumun; 2. Islahat Fermanı ile azınlıklara; A) Köy muhtarlıklarının kurulma-
– devlet memuru olmak sı
I. ülkede kültür birliği sağlan- – adil bir şekilde yargılanmak B) Tımar sisteminin kaldırılması
ması,
– kendi okullarını açmak C) Memurlara pantolon giydiril-
II. eğitimde ikiliklere neden ol- mesi
ması, gibi haklar verilmiştir.
D) İlk modern belediye teşkilatı-
III. kültürel çatışmalara zemin nın kurulması
hazırlaması Bu gelişmeler aşağıdakiler-
den hangisinin göstergesi- E) Karantina merkezlerinin açıl-
sonuçlarından hangilerini do- dir? ması
ğurduğu söylenebilir?
A) Hukuk birliğinin sağlandığının
A) Yalnız I B) I ve II
B) Eğitimde yabancı etkisinin
C) I ve III D) II ve III azaldığının
E) I, II ve III C) Yönetim biçiminin değiştiğinin
D) Azınlıkların haklarının geniş-
letildiğinin
28. Tanzimat Fermanı’nda yer alan; E) Azınlık isyanlarının arttığının
I. Mahkemeler herkese açık
olacaktır. 6.
II. Kimse yargılanmadan ceza- I. Sened-i İttifak’ın ilanı
landırılmayacak ve yasalar II. Yeniçeri Ocağının kaldırıl-
eşit uygulanacaktır. ması
III. İdam hükmü almış suçluların III. Müsadere usulünün kaldırıl-
mirasçıları miras hakkından ması
mahrum bırakılmayacaktır.
Yukarıda verilen olaylardan
3. Osmanlı Devleti için “hasta
kararlarından hangileriyle özel hangileri Osmanlı Devleti’nde
adam” ifadesini kullanan dev-
mülkiyetin güvence altına alın- merkezi otoriteyi güçlendir-
let aşağıdakilerden hangisi-
dığı söylenebilir? meye yönelik çalışmalardır?
dir?
A) Yalnız l B) Yalnız III A) İngiltere B) Rusya A) Yalnız I B) Yalnız II
C) l ve II D) l ve III C) Fransa D) Avusturya C) I ve II D) II ve III
E) l, II ve III E) Venedik E) I, II ve III

DATA YAYINLARI
334 Tarih

4. XX. yüzyılın başlarında Ege 7. I. Balkan Savaşı sırasında Hami- 10. Osmanlı Devleti’nin, I. Dünya
Denizi’ndeki Türk hakimiyeti- diye Kruvazörü ile Ege’de başa- Savaşı’na girmesinde, Alman-
nin kaybedilmesinde; rılı mücadeleler vermiş olmasına ya’nın savaşı kazanabileceği ve
I. Uşi, rağmen Yunanlılar Ege adalarını kaybettiği toprakları alabileceği
işgal etmiştir. Bu kahramanca düşüncesi etkili olmuştur.
II. Londra,
mücadelesinden dolayı “Hami- Bu bilgiye dayanarak;
III. Bükreş diye Kahramanı” olarak anılmak-
antlaşmalarından hangilerinin tadır. I. Osmanlı kaybettiği toprakları
etkili olduğu söylenebilir? tek başına alabilecek güçte
Yukarıda sözü edilen komutan
değildir.
A) Yalnız I B) Yalnız II aşağıdakilerden hangisidir?
II. Osmanlı yöneticilerinde Al-
C) Yalnız III D) I ve II A) Ati Çetinkaya man hayranlığı vardır.
E) I, II ve III B) Fevzi Çakmak III. Halkın büyük bir kısmı Al-
C) Fethi Okyar manya’nın yanında savaşa
D) Rauf Orbay girilmesine taraftardır.
E) Fuat Bulca yargılarından hangilerine ula-
şılabilir?
A) Yalnız I B) Yalnız II
C) I ve II D) II ve III
E) I, II ve III

5. Aşağıdakilerden hangisi I. Bal-


kan Savaşı’nın nedenlerinden 11. Aşağıdakilerden hangisi Os-
biri değildir? manlı Devleti’nin Mısır’ı geri
A) Osmanlı’yı Balkanlardan atma 8. I. Balkan Savaşı sonrasında almak ve İngiltere’nin sömür-
düşüncesi imzalanan Londra Antlaşma- geleriyle olan bağlantısını kes-
B) Rusya’nın Balkan uluslarını sı ile en büyük payı alan ve II. mek için açtığı cephedir?
kışkırtması Balkan Savaşı’nın çıkmasına A) Çanakkale B) Irak
C) Ordunun siyasete karışması neden olan Balkan devleti aşa- C) Hicaz D) Suriye
D) Balkan devletlerinin sınırlarını ğıdakilerden hangisidir?
E) Kanal
genişletmek istemesi A) Romanya
E) Rusya’nın Balkan uluslarını B) Arnavutluk
kışkırtması
C) Sırbistan
D) Yunanistan
12. I. Hürriyet ve İtilaf Fırkası
E) Bulgaristan
II. Kilikyalılar
III. Teali İslam
Yukarıda verilenlerden han-
gileri vatanın kurtuluşu için
bölgesel direniş göstermiş-
tir?
6. Osmanlı Devleti’nin Trablus-
A) Yalnız I B) Yalnız II
garp’da İtalyanların ilerleyişini 9. İtalyanların Trablusgarp’ı iş-
durdurmasına rağmen İtalya gali sırasında, C) Yalnız III D) I ve III
ile antlaşma yapmak zorunda I. Osmanlı’nın yeterli deniz gü- E) II ve III
kalmasına İtalya’nın; cünün bulunmaması,
I. On iki Ada ve Rodos’u işgal II. Mısır’ın İngilizler tarafından
etmesi, işgal edilmiş olması, 13. I. Çanakkale Cephesi
II. Çanakkale Boğazı’nı abluka III. Bölge halkının İtalyanlarla iş II. Kanal Cephesi
altına alması, birliği yapması III.Suriye - Filistin Cephesi
III. Akabe ve Beyrut’u bombala-
durumlarından hangileri Os- I. Dünya Savaşı’nda açılan
ması
manlı’nın Trablusgarb’a asker yukarıdaki cephelerin hangi-
girişimlerinden hangilerinin göndermesine neden olmuş- lerinde Mustafa Kemal görev
etkili olduğu söylenebilir? tur? almıştır?
A) Yalnız I B) Yalnız II A) Yalnız I B) Yalnız III A) Yalnız II B) I ve II
C) I ve III D) II ve III C) I ve II D) II ve III C) I ve III D) II ve III
E) I, II ve III E) I, II ve III E) I, II ve III

DATA YAYINLARI
Tarih 339

5. Rusya’nın; 9. II. Balkan Savaşı’nda Enver


TEST 3 CEVAPLI SORULAR
I. Ortodoks halkın koruyuculu- Paşa’nın Midye - Enez hattını
ğunu üstlenme, geçerek Edirne ve Kırklareli’ni
XX. YÜZYILDA OSMANLI geri alması, aşağıda verilen
DEVLETİ II. Bakü petrollerini ele geçir-
antlaşmalardan hangisini ta-
me,
nımadığını gösterir?
1. M. Kemal, emperyalizme karşı III. Balkan uluslarını Osmanlıya A) Londra B) İstanbul
ilk fiili mücadelesini aşağıda- karşı kışkırtma
ki savaşlardan hangisi ile ger- C) Atina D) Bükreş
çekleştirmiştir? amaçlarından hangileri pans-
E) Berlin
lavizm politikasını gerçekleş-
A) 93 Harbi
tirmeye yöneliktir?
B) Trablusgarp Savaşı
C) Balkan Savaşları A) Yalnız I B) Yalnız II
D) I. Dünya Savaşı C) Yalnız III D) I ve III
E) Kurtuluş Savaşı E) I, II ve III 10. XX. yüzyıl başlarında kaybe-
dilen;
I. Trablusgarp,

6. Aşağıdakilerin hangisinde II. Makedonya,


2.
II. Balkan Savaşı sonrası Os- III. Batı Trakya
I. Ege Adaları manlı’nın Yunanistan ve Bul- topraklarının hangilerinde
II. Makedonya garistan ile imzaladığı antlaş- Türkler azınlık durumuna düş-
III. Doğu Trakya malar bir arada verilmiştir? müştür?
A) Atina – İstanbul
Osmanlı Devleti II. Balkan A) Yalnız I B) Yalnız II
Savaşı’nda yukarıda verilen B) Londra – Bükreş
C) Atina – Selanik C) Yalnız III D) I ve II
toprakların hangilerini geri al-
mıştır? D) Londra – İstanbul E) II ve III

A) Yalnız I B) Yalnız II E) Atina – Nöyyi


C) Yalnız III D) I ve II
E) II ve III
7.
11.
I. Bab-ı Ali Baskını
I. Anafartalar
II. Arnavutluk’un bağımsız ol-
ması II. Derne ve Tobruk
3. Aşağıdakilerden hangisi Os-
manlı Devleti’nin Balkan Sa- III. II. Abdülhamit’in tahttan indi- III. Bingazi
vaşları sonunda kaybettiği rilmesi Mustafa Kemal, Trablusgarp
yerlerden biri değildir? Savaşı’nda yukarıda verilen
Yukarıdakilerden hangileri
A) Ege Adaları Balkan Savaşları sırasında hangi yerlerin savunmasında
B) Makedonya görülen gelişmeler arasında görev almıştır?
C) Arnavutluk yer alır? A) Yalnız I B) Yalnız II
D) Batı Trakya A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) II ve III
E) Bosna - Hersek
C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III
E) I, II ve III

4. Aşağıdakilerden hangisi Uşi


Antlaşması’nın hükümlerin-
8.
den biri değildir? 12. Aşağıdakilerden hangisiyle
I. Karadağ İttihat ve Terakki Partisi ülke
A) Rodos ve On İki Ada geçici
olarak İtalya’ya bırakılacak II. Bulgaristan yönetimindeki etkinliğini ar-
III. Yunanistan tırmıştır?
B) Trablusgarp dini bakımdan
halifeye bağlı kalacak A) Bab-ı Ali Baskını
Yukarıda verilenlerden han-
C) İtalya kapitülasyonların kaldı- gileri Romanya’nın II. Balkan B) II. Abdülhamit’in tahttan indi-
rılmasına karşı çıkmayacak Savaşı’na girmesinde etkili rilmesi
D) Trablusgarp’ın geleceği için olmuştur? C) 31 Mart Vakası
halk oylaması yapılacak D) Osmanlı’nın I. Dünya Sava-
A) Yalnız I B) Yalnız II
E) İtalya Trablusgarp’ın Duyun-u şı’na girmesi
Umumiye’ye olan borçlarını C) Yalnız III D) I ve II E) Osmanlı Devleti’nin Almanya
ödeyecek E) II ve III ile yakınlaşması

DATA YAYINLARI
346 Tarih

7. Aşağıdakilerden hangisi 11. Aşağıdakilerden hangisi An- 14.


Amasya Görüşmelerinde gün- kara’nın Milli Mücadele’de I. Samsun’un İngiliz işgali altın-
deme gelen konulardan biri merkez seçilmesinin nedenle- da olması
değildir? rinden biri değildir?
II. Rum çetelerinin faaliyetleri
A) Azınlıklara dengeyi bozacak A) İşgale uğramamış güvenli bir
III. Sivas Kongresi için hazırlık
ayrıcalıkların verilmemesi bölge olması
yapmak istemesi
B) Mebusan Meclisinin açılması B) Anadolu’nun ortasında yer al-
IV. Havza’nın daha güvenli bir
C) Zararlı cemiyetlerin faaliyetle- ması
yer olması
rine son verilmesi C) Batı Cephesi’ne yakın olması
D) Temsil Heyetinin Ankara’yı D) Haberleşme olanaklarına sa- Yukarıda verilenlerden han-
merkez olarak seçmesi hip olması gileri Mustafa Kemal­’in Sam-
sun’da durmayıp kısa bir süre
E) İstanbul Hükümeti aleyhine E) TBMM’de alınan karar doğrul-
sonra Havza’ya geçmesinin
yazı yazılmaması tusunda seçilmesi
sebeplerinden de­ğildir?
A) Yalnız I B) Yalnız II
C) Yalnız III D) I ve IV
8. 23 Nisan 1920’de açılan TBMM’nin
E) II ve III
güçler birliği ilkesini benimseme-
sinde;
I. hızlı kararlar alıp uygulaya-
bilme,
II. demokratik anlayışı pekiştir-
me,
III. meclisteki fikir ayrılıklarını
ortada kaldırma
12. Sivas Kongresi’nin ardından 15. Aşağıdakilerden hangisi Mi-
durumlarından hangilerinin milletin haklı sesini duyurmak sak-ı Milli kararları içerisinde
etkili olduğu söylenebilir? ve halkı mücadele konusunda yer alan konulardan biri değil-
A) Yalnız l B) Yalnız II bilgilendirmek amacıyla aşa- dir?
ğıdaki gazetelerden hangisi A) Kapitülasyonlar
C) Yalnız III D) l ve II
çıkarılmıştır?
E) II ve III B) Savaş tazminatı
A) Ceride-i Resmi C) Boğazlar
B) Ulus D) Referandum
C) İrade-i Milliye E) Azınlıklar
9. I. Milli Aşiret Ayaklanması D) Hakimiyet-i Milliye
II. Çapanoğlu Ayaklanması E) Alemdar
III. Anzavur Ayaklanması
I.TBMM’ye yönelik olan yuka-
rıdaki isyanların hangilerinde
İstanbul Hükümeti doğrudan
etkili olmuştur? 16. Misak-ı Milli belgesinde, “Batı
A) Yalnız I B) Yalnız II Trakya, Kars, Ardahan, Batum
ve Artvin’in geleceğinin halk oy-
C) Yalnız III D) I ve II laması ile belirlenmesi” hükmü-
E) I, II ve III ne yer verilmesi;
I. Wilson İlkeleri’nin ve ulusla-
rarası hukukun dikkate alın-
13. Son Osmanlı Mebusan Mecli- dığı,
10. I. Balıkesir si’nin açılmasına yönelik;
II. Manda ve himaye sisteminin
II. Pozantı I. Amasya Görüşmeleri, uygulanmak istenildiği,
III. Alaşehir II. Sivas Kongresi, III. sorunların barışçıl yöntem-
III. Erzurum Kongresi lerle çözülmek istendiği
Yukarıdaki kongrelerden han-
gileri Redd-i İlhak Cemiyeti ta- gelişmelerinin hangilerinde durumlarından hangilerini ka-
rafından düzenlenmiştir? kararlar alındığı söylenebilir? nıtlar niteliktedir?
A) Yalnız I B) Yalnız II A) Yalnız I B) Yalnız II A) Yalnız l B) Yalnız II
C) Yalnız III D) I ve III C) I ve II D) II ve III C) Yalnız III D) l ve III
E) I, II ve III E) I, II ve III E) II ve III

DATA YAYINLARI
Tarih 351

4. 7. Amasya Genelgesi’nde aşağı-


TEST 5 CEVAPLI SORULAR
I. Mebusan Meclisi’nin toplan- daki fikirlerden hangisinin or-
masını belirtmesi taya konulduğu söylenemez?
KURTULUŞ SAVAŞI
II. Doğudaki cemiyetlerin bir- A) Milletin bağımsızlığı
HAZIRLIK DÖNEMİ
leştirilmesi B) Milli Mücadele’nin gerekçesi
1. Alaşehir Kongre’sinde Yu- III. Milli sınırlardan bahsedilme- C) Millet iradesi
nanlılara karşı gerekirse İtilaf si D) Vatanın bütünlüğü
Devletlerinden yardım istene-
Yukarıdakilerden hangileri E) Düzenli ordunun kurulması
ceği kararına sıcak bakılması
aşağıdakilerden hangisiyle Erzurum Kongresi’nin ulusal
açıklanabilir? nitelikli bir kongre olduğunun
göstergesidir?
A) İstanbul Hükûmeti’nin görevini
yapmaması A) Yalnız I B) Yalnız II
B) Yeni bir devlet kurma arzusu- C) Yalnız III D) I ve III
nun olması
E) I, II ve III
C) Temsil Heyetinden gerekli
desteğin alınmaması
D) Saltanata bağlılığın dile geti-
8. Aşağıdakilerden hangisi Si-
rilmesi
vas Kongresi’nin toplanma
E) Manda ve himaye fikrine hâlâ amaçlarından biri değildir?
sıcak bakanların olması
A) Damat Ferit Hükümeti’ni dü-
şürmek
B) Erzurum Kongresi’nde alınan
5. kararları tüm yurda mal etmek
I. Mustafa Kemal’in Samsun’a C) Ulusal güçlerin tamamını tek
çıkması bir çatı altında birleştirmek
II. Erzurum Kongresi D) Temsil heyetini Milli Mücade-
2. Erzurum Kongresi’nde alınan III. Sivas Kongresi le’yi yönetecek tek organ ha-
“manda ve himaye kabul edile- line getirmek
IV. Misakımillî kararlarının kabul
mez” kararı ile; E) Vatanın bağımsızlığına ve bü-
edilmesi
I. tam bağımsızlık, tünlüğüne yapılan saldırılara
Yukarıdaki gelişmelerden karşı önlem almak
II. hiçbir koşulda dış yardım al-
hangilerinin sonucunda İs-
mama,
tanbul’da hükûmet değişikliği
III. kendi geleceğini kendi belir- olmuştur?
leme
A) I ve II B) II, III ve IV
durumlarından hangileri
amaçlanmıştır? C) I ve III D) III ve IV
E) I, II, III ve IV
A) Yalnız I B) Yalnız II
C) I ve II D) I ve III
E) I, II ve III
9. Mustafa Kemal’in, Son Os-
manlı Mebusan Meclisinin İs-
tanbul’da toplanması halinde
ulusal iradenin özgür karar
veremeyeceğini dile getirme-
sini;
6. Temsil Heyeti ile ilgili aşağı-
daki bilgilerden hangisi doğru I. İstanbul’un fiilen işgal altında
3. Milli Mücadele sürecinde değildir? olması,
Mustafa Kemal’e karşı ilk cid- A) TBMM’nin açılışına kadar faa- II. Padişahın baskı kurması,
di muhalefet aşağıdakilerin liyetlerini yürütmesi III. Ankara’da yeni bir meclis aç-
hangisinde yaşanmıştır? mak istemesi
B) İstanbul Hükûmeti tarafından
A) Amasya Genelgesi’nde varlığının kabul edilmesi durumlarından hangilerini ge-
B) Ankara’nın merkez seçilme- C) Başkanlığını Mustafa Ke- rekçe olarak gösterdiği söyle-
si’nde mal’in yapması nebilir?
C) Sivas Kongresi’nde D) Sivas’ta ulusal nitelik kazan-
A) Yalnız I B) I ve II
D) Amasya Görüşmeleri’nde ması
E) Son Osmanlı Mebuslar Mec- E) Amasya Genelgesi’yle oluştu- C) I ve III D) II ve III
lisi’nde rulması E) I, II ve III

DATA YAYINLARI
360 Tarih

3. Yeni Türk devletinin dış borç- 7. Gelişme: 10.


lar konusunda en fazla sorun I. Birinci İnönü Zaferi I. Eskişehir - Kütahya Savaşı
yaşadığı devlet aşağıdakiler-
II. Londra Konferansı II. Sakarya Meydan Savaşı
den hangisidir?
A) Fransa B) Yunanistan III. Moskova Antlaşması III. Büyük Taarruz
C) İngiltere D) İtalya Sonuç: Mustafa Kemal yukarıdaki sa-
E) Rusya vaşların hangilerinde başko-
a. B
 atı Cephesi’nin ilk askeri ba- mutanlık görevini kullanmış-
şarısıdır. tır?
A) Yalnız I B) Yalnız II
b. TBMM ilk defa uluslararası bir
ortamda tanınmıştır. C) Yalnız III D) II ve III
4. Lozan Barış Antlaşması’nda
aşağıdakilerden hangisi Türk E) I, II ve III
devletinin istediği şekilde çö- c. İlk defa bir Avrupa devleti
zümlenmemiştir? TBMM’yi tanımıştır.
A) Ermeni meselesi
Yukarıda verilen gelişme ve
B) Dış borçlar sonuç aşağıdakilerin hangi-
C) Kapitülasyonlar sinde doğru olarak eşleştiril-
D) Ege Adaları miştir?
E) Yabancı okullar
A) I-a; II-b; III-c
B) I-c; II-b; III-a
11. Milli Mücadele Dönemi’nde
C) I-b; II-a; III-c
yaşanan;
D) I-c; II-a; III-b
5. I. Mustafa Kemal’in Başkomu-
E) I-a; II-c; III-b tan seçilmesi,
I. İnönü Savaşları
II. Tekalif-i Milliye Emirleri’nin
II. Sakarya Meydan Savaşı yayımlanması,
III. Büyük Taarruz III. Kazım Karabekir’in Doğu
Yukarıdaki savaşlardan han- Cephesi Komutanlığı’na ge-
8. Aşağıdakilerden hangisi ile
gileri düşmanın silahlı kuv- tirilmesi
Ermenilerin Çukurova bölge-
vetlerini yok etmek ve önemli sinde bir Ermeni devleti kur- gelişmelerinden hangileri
arazi bölümlerini ele geçirmek ma hayalleri sona ermiştir? TBMM’de alınan kararlar doğ-
amacıyla yapılmıştır? rultusunda gerçekleşmiştir?
A) Gümrü Barış Antlaşması
A) Yalnız I B) Yalnız II B) Moskova Antlaşması A) Yalnız I B) Yalnız II
C) Yalnız III D) II ve III C) Ankara Antlaşması C) I ve III D) II ve III
E) I, II, III D) Kars Antlaşması E) I, II ve III
E) Lozan Barış Antlaşması

6.
I. İtalya, Fransa ve Yunanis- 9. Lozan Barış Konferansı’nda Tür-
tan’ın Anadolu’dan çekilme- kiye’yi temsil etmeyi çok isteyen
siyle İngiltere’nin yalnız kal- Rauf Orbay’ın bu isteği kabul
ması edilmemiştir.
II. Sovyet Rusya’nın TBMM’nin
Rauf Orbay’ın gönderilmeme- 12. Batı Cephesi’nde yapılan;
yanında gerekirse savaşa gi-
sinin nedeni aşağıdakilerden I. Eskişehir - Kütahya,
rebileceğini açıklaması
hangisidir?
III. Sömürgelerin İngiltere’yi II. Başkomutanlık,
desteklemekten vazgeçmesi A) Mondros Ateşkesi’ni imzala- III. Sakarya
mış olması
Yukarıdaki gelişmelerden savaşlarından hangilerinin
hangileri Mudanya Ateşkes B) Mustafa Kemal’e muhalefet düşmanı durdurmaktan çok
Antlaşması’nın imzalanması- etmesi yurttan atmaya yönelik oldu-
na ortam hazırlamıştır? C) Saltanat yanlısı olması ğu söylenebilir?
D) Sevr Antlaşması’na gereken
A) Yalnız I B) Yalnız II A) Yalnız I B) Yalnız II
tepkiyi vermemesi
C) I ve II D) II ve III E) Manda ve himaye yanlısı ol- C) Yalnız III D) I ve II
E) I, II ve III ması E) I ve III

DATA YAYINLARI
Tarih 365

22. Aşağıdakilerden hangisi Te- 25. Mustafa Kemal “Benim naçiz


rakkiperver Cumhuriyet Fır- vücudum elbet bir gün toprak TEST 2 ÇÖZÜMLÜ SORULAR
kası’nın parti programı içeri- olacaktır; ancak Türkiye Cumhu-
sinde yer alan ilkelerden biri riyeti ilelebet payidar kalacaktır.” ATATÜRK İNKILAPLARI
değildir? sözünü aşağıdaki hangi olay
üzerine ifade etmiştir?
A) Dini düşünce ve inançlara
saygılı olunacaktır. A) Şeyh Sait İsyanı 1. Programında “Partimiz dini
inançlara saygılıdır’’ ifadesine
B) Çift dereceli seçim sistemi be- B) Bursa Olayı
yer vererek halktan büyük bir
nimsenecektir. C) Menemen Olayı destek gören; Şeyh Sait İsya-
C) Bireysel özgürlükler koruna- D) Ağrı isyanı nı’ndan sonra, Takrir-i Sükûn
caktır. E) İzmir Suikasti Kanunu’na dayanılarak kapatı-
D) Yerinden yönetim anlayışı uy- lan Cumhuriyet Döneminin ilk
gulanacaktır. muhalefet partisi aşağıdakiler-
E) Cumhurbaşkanı olan kişinin den hangisidir?
milletvekilliği kaldırılacaktır. 26. Serbest Cumhuriyet Fırka- A) Terakkiperver Cumhuriyet Fır-
sı’nın kapatılmasında; kası
I. Gerici çevrelerin partiye gir- B) Serbest Cumhuriyet Fırkası
mesi, C) Ahali Cumhuriyet Partisi
II. Dünya ekonomik bunalımı- D) Cumhuriyet Halk Fırkası
nın yaşanması, E) Amele ve İşçi Partisi
III. Şeyh Sait İsyanı’nın çıkması
gelişmelerinden hangileri et-
kili olmuştur?
23. Mustafa Kemal “Büyük Türk or- A) Yalnız I B) Yalnız II 2. Cumhuriyet Dönemi’nde ger-
dusunun genç subay ve cumhu- çekleştirilen,
C) I ve II D) I ve III
riyetin öğretmenler topluluğunun I. Halifeliğin kaldırılması
değerli üyesi Mustafa Fehmi’nin E) I, II ve III
II. Meclis hükümeti sisteminden
temiz kanı ile cumhuriyet, ya- kabine sistemine geçilmesi
şama yeteneğini tazelemiş ve
III. “Devletin dini İslam’dır” hük-
güçlendirmiş olacaktır.” sözünü
münün anayasadan çıkarıl-
aşağıdaki hangi gelişme üze- 27. Atatürk Dönemi’nde; ması
rine ifade etmiştir?
I. İsmet İnönü, uygulamalarından hangileri
A) Nasturi İsyanı
II. Celal Bayar, “Siyasal yaşamın çağdaş ve
B) Dersim Olayı
III. Fethi Okyar akılcı ilkelere dayanması, önce-
C) Menemen Olayı likle devlet yapısının laikleştiril-
D) Bursa Olayı adlı devlet adamlarından han- mesiyle mümkündür.’’ düşün-
E) Şeyh Sait İsyanı gileri başbakanlık yapmışlar- cesine göre hareket edildiğini
dır? kanıtlamaktadır?
A) Yalnız I B) Yalnız III A) Yalnız I B) Yalnız II
C) I ve II D) I ve III C) Yalnız III D) I ve III
E) I, II ve III E) II ve III

28. 3 Mart 1924 yılında halifeliğin


24. Kurtuluş Savaşı’ndan sonra kaldırılmasının ardından; 3. 4 Mart 1925’te kabul edilen
İzmir’in ilk valisi olmuş 1935 - Takrir-i Sükun Kanunu’nun
I. Diyanet İşleri Bakanlığı
1946 tarihleri arasında TBMM yetkileri arasında;
başkanlığı yaparak Türkiye II. Vakıflar Genel Müdürlüğü
I. asayiş ve güvenliği sağlama,
Cumhuriyeti’nin en uzun süre III. Milli Savunma Bakanlığı
II. parti ve dernek kapatma,
görevde kalan TBMM başkanı IV. Genelkurmay Başkanlığı
aşağıdakilerden hangisidir? III. basına sansür uygulama
A) Rauf Orbay kurumlarından hangilerinin faaliyetlerinden hangilerinin
kurulduğu söylenebilir? yer aldığı söylenebilir?
B) Celal Bayar
C) Salih Bozok A) I ve IV B) II ve III A) Yalnız I B) Yalnız II
D) Kazım Karabekir C) I, II ve III D) II, III ve IV C) I ve II D) II ve III
E) Abdülhalik Renda E) I, II, III ve IV E) I, II ve III

DATA YAYINLARI
372 Tarih

3. Atatürk 1931 yılında liseler için 6. 4 Ekim 1926’da yürürlüğe giren


hazırlanan 4 çiltlik “Genel Tarih Medeni Kanunu’nu Türk kadını- TEST 6 CEVAPLI SORULAR
kitabını bizzat incelemiş kitapta na sosyal alanda birçok haklar
bir bölümü yeterli görmeyip bu getirmiş bu haklar daha sonraki ATATÜRK İNKILAPLARI
bölümü kendisi yeniden kaleme dönemlerde Medeni Kanun’a
almıştır. yapılan değişikliklerle yenileri
1. Türk inkılâbının gerçekleştiril-
eklenmiştir.
Buna göre kitaptaki sözü edi- mesinde;
len bölüm aşağıdakilerden Bu değişikliklere; I. Osmanlı Devleti’ndeki yeni-
hangisidir? I. evlendikten sonra kendi so- leşme çabalarının sonuçsuz
yadını kullanması, kalması,
A) Orta Asya’da kurulan İlk Türk
Devletleri II. evlendikten sonra elde edi- II. Sömürgeci devletlerin Os-
len malların ortak kabul edil- manlı üzerindeki faaliyetleri,
B) Hz. Muhammed’in Hayatı ve
mesi, III. Fransız İhtilali
Savaşları
III. annenin çocuğunun velayeti-
C) Osmanlı Devleti’nin Kuruluşu ni alması nedenlerinden hangilerinin
D) Milli Mücadele Hazırlık Döne- etkili olduğu söylenebilir?
haklarından hangileri örnek
mi
olarak verilebilir? A) Yalnız I B) Yalnız II
E) Türkiye Selçuklu Devleti
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) II ve III
C) Yalnız III D) I ve II E) I, II ve III
E) II ve III

7. 28 Mayıs 1927’de kabul edilen


Teşvik-i Sanayi Kanunu’nun
kapsamında yatırımcılara; 2. Aşağıdakilerden hangisi Türk
4. Aşağıdakilerden hangisi 1924 inkılâbının özelliklerinden biri
Anayasa’sında yapılan deği- I. belediye sınırları dışında
kurulan işletmelere ücretsiz olamaz?
şikliklerden biri değildir?
arazi sağlaması, A) Milli bağımsızlık mücadelesi-
A) “Devletin dini İslamdır.” ifade- dir.
sinin getirilmesi II. malzemelerin demir yolları
ve deniz yollarından %30 in- B) Akılcılık ön plandadır.
B) Cumhurbaşkanı ve milletvekil-
dirimle taşınması, C) Halkın iradesi ön planda tutul-
lerinin yemin şekli
III. işletmelerde kullanılacak İt- muştur.
C) Kadınlara siyasi hakların geti-
hal malzemenin gümrükten D) Belli bir ideolojinin ürünüdür.
rilmesi
muhaf tutulması E) Türk milletini Batı kültürüne
D) Atatürk’ün altı ilkesini anaya-
saya girmesi olanaklarından hangilerinin yaklaştırmıştır.
E) Tek dereceli seçim sistemi sağlandığı söylenebilir?
A) Yalnız I B) Yalnız II
C) Yalnız III D) I ve II
E) I, II ve III

3.
I. Osmanlı Devleti’nin resmen
8. I. Türk Dil Kurumunun kurul- sona ermesi
ması, II. Demokratikleşme yolunda
5. 17 Şubat 1926’da kabul edilen II. tüm okulların Milli Eğitim Ba- önemli bir adımın atılması
Medeni Kanunu’nun bölümleri kanlığına bağlanması, III. Siyasi ve dini otoritenin birbi-
arasında; III. medreselerin kapatılması rinden ayrılması
I. şahıs, III. miras,
Yukarıdaki gelişmelerden han- Yukarıdakilerden hangileri
II. eşya, IV. aile
gileri Tevhid-i Tedrisat Kanu- saltanatın kaldırılmasının so-
hukukundan hangilerinin yer nu’nun düzenlenmeleri arasın- nuçları arasında gösterilebi-
aldığı söylenebilir? da yer alır? lir?
A) I ve III B) III ve IV A) Yalnız II B) I ve II A) Yalnız I B) Yalnız II
C) I, II ve III D) I, III ve IV C) I ve III D) II ve III C) Yalnız III D) II ve III
E) I, II, III ve IV E) I, II ve III E) I, II ve III

DATA YAYINLARI
Tarih 379

20. Atatürk, okullarda uygulanan 24. Yapılan devrimlerde, bilim ve 28. - İzmir İktisat Kongresi
çok öğretim programlarının akıl aklın rehber olarak kabul edil- - Yeni Türk harflerinin kabul
ve bilime dayanmasını, toplum- mesi Atatürk’ün hangi ilkesiyle edilmesi
sal hayatın ihtiyaçlarını karşı- doğrudan ilgilidir?
- Kabotaj Kanunu’nun çıkarıl-
lamasını ve yeni hayata uygun A) Milliyetçilik ması
olmasını istemiştir.
B) Cumhuriyetçilik Yukarıdaki gelişmeler aşa-
Buna göre Atatürk; C) Laiklik ğıdaki ilkelerden hangisinin
I. laiklik, D) Devletçilik başarıyla uy­gulanmasını sağ-
E) Halkçılık lamıştır?
II. halkçılık,
III. inkılapçılık A) Devletçilik
B) İnkılapçılık
ilkelerinden hangilerinin doğ-
rultusunda yeni bir eğitim sis- 25. Türkiye Cumhuriyeti’nin laik C) Cumhuriyetçilik
teminin oluşturulmasını iste- devlet anlayışını benimseme- D) Halkçılık
miştir? si; E) Milliyetçilik
I. din ve vicdan özgürlüğünün
A) Yalnız I B) I ve II
sağlanması,
C) I ve III D) II ve III II. Türk toplumunun özgürlüğü-
E) I, II ve III nün sağlanması,
III. devletin egemenlik gücünün
ilahi kaynaklara değil millet 29. Atatürk: “Türkiye Devleti’nde ve
iradesine dayandırması Türk devletini kuran Türkiye hal-
21. “Türk halkı asırlardan beri hür kında padişah yoktur. Diktatör
ve müstakâl yasamış bir kavimin gelişmelerinin hangilerinde yoktur ve olmayacaktır.” demiş-
kahraman evlatlarıdır. Bu millet etkili olmuştur? tir.
istikbalsiz yaşamamıştır. Yaşa-
A) Yalnız I B) Yalnız II
yamaz ve yaşamayacaktır.” Atatürk bu sözüyle aşağıda-
C) Yalnız III D) II ve III ki ilkelerden hangisine vurgu
Atatürk’ün bu sözü aşağıdaki
E) I, II ve III yapmıştır?
hangi ilkeyle ilgilidir?
A) Laiklik B) Milliyetçilik A) Laiklik
B) Halkçılık
C) Halkçılık D) Devletçilik
26. - Aşar vergisinin kaldırılması C) Cumhuriyetçilik
E) Cumhuriyetçilik
- Maden Tetkik Arama Enstitü- D) İnkılapçılık
sünün kurulması E) Milliyetçilik
- Tevhid-i Tedrisat Kanunu
22. 1924 Anayasası’nda yalnız er- Yukarıdaki gelişmeler;
keklere ait olan seçme – seçilme
I. cumhuriyetçilik,
hakkı 1934’ te kadınlara da ve-
rilmiştir. II. laiklik,
III. halkçılık, 30. I. Biz bütün Türk ulusunun em-
Bu durum aşağıdaki Atatürk
IV. devletçilik, rindeyiz.
ilkelerinden hangisiyle doğru-
dan ilgilidir? V. inkılapçılık II. Ekonomik kalkınma; Türki-
ye’nin özgür, bağımsız, her
A) Laiklik ilkelerinden hangisi ile ilgili zaman daha güçlü Türkiye
değildir? ülküsünün belkemiğidir.
B) Cumhuriyetçilik
C) Milliyetçilik A) I B) II C) III D) IV E) V III. Benim manevi mirasım bilim
D) Devletçilik ve akıldır.
E) İnkılâpçılık Atatürk’ün bu sözleri aşağıda-
ki ilkelerden hangilerini ger-
27. Atatürk’ün; “Bizim nazarımızda çekleştirmeye yöneliktir?
çiftçi, çoban, işçi, tüccar, sanat-
23. Sağlık alanında “sosyal devlet” kâr, asker, doktor veya herhangi A) Halkçılık - devletçilik - laiklik
anlayışıyla yürütülen hizmetler bir kuruluşta çalışan vatandaşın B) Cumhuriyetçilik - inkılâpçılık -
aşağıdaki ilkelerden hangisi- hak, menfaat ve hürriyeti eşittir.’’ halkçılık
nin uygulandığının bir göster- sözü aşağıdaki ilkelerden han-
C) Devletçilik - cumhuriyetçilik -
gesidir? gisini anlatmaktadır?
milliyetçilik
A) Bilimsellik B) İnkılâpçılık A) İnkılaçılık B) Milliyetçilik
D) Milliyetçilik - laiklik - inkılâpçılık
C) Laiklik D) Halkçılık C) Halkçılık D) Devletçilik E) Laiklik - devletçilik - cumhuri-
E) Çağdaşlık E) Laiklik yetçilik

DATA YAYINLARI
386 Tarih

4. Musul sorunu Lozan Antlaşma- 7. Musul sorununun Türkiye’nin


TEST 3 CEVAPLI SORULAR sı’nda Türkiye ile İngiltere ara- aleyhine sonuçlanmasında;
sındaki ikili görüşmelere bırakıl- I. Milletler Cemiyetinin İngilte-
ATATÜRK DÖNEMİ TÜRK DIŞ mıştır.
POLİTİKASI re’nin etkisinde kalması,
Buna göre ikili görüşmelerin II. Şeyh Said İsyanı’nın Türki-
1. 1923 - 1930 yılları arasında dış yapıldığı gelişme aşağıdaki- ye’yi zor durumda bırakması,
politikada görülen; lerden hangisidir? III. Türkiye’nin adalet divanına
I. Bozkurt - Lotus Olayı, temsilci göndermemesi
A) İstanbul (Haliç) Konferansı
II. Yabacı okullar sorunu, gelişmelerinden hangilerinin
B) Londra Konferansı
III. Dış borçların ödenmesi etkili olduğu söylenebilir?
C) Akdeniz Paktı
gelişmelerinden hangilerinin D) Cenevre Görüşmeleri A) Yalnız I B) Yalnız II
Türkiye ile Fransa arasında E) Paris Konferansı C) Yalnız III D) I ve II
sorunlara neden olduğu söy-
E) I, II ve III
lenebilir?
A) Yalnız II B) Yalnız III
C) I ve III D) II ve III
E) I, II ve III

8. Lozan Antlaşması’ndan kalan;


I. Boğazlar komisyonunun kal-
5.
dırılması,
2. I. Montrö Boğazlar Sözleşmesi
II. Hatay’ın Anavatan’a katılma-
I. Briand - Kellog Paktı II. Yabancı okullar sorununun sı,
II. Milletler Cemiyeti III. Musul sorunu III. Yunanistan ile etabli sorunu-
III. Kuzey Atlantik Paktı Yukarıdaki gelişmelerden nun yaşanması
Türkiye yukarıdaki uluslara- hangileri bağımsız devlet sorunlarından hangileri Ata-
rası kuruluşlarından hangile- anlayışı doğrultusunda Tür- türk Dönemi’nde çözüme ka-
rine Atatürk Dönemi’nde üye kiye’nin lehine sonuçlanmış- vuşturulmuştur?
olmuştur? tır?
A) Yalnız I B) Yalnız II
A) Yalnız I B) Yalnız II A) Yalnız I B) Yalnız II
C) I ve II D) I ve III
C) Yalnız III D) I ve II C) I ve II D) I ve III
E) I, II ve III
E) I, II ve III E) I, II ve III

3. II. Dünya Savaşı öncesinde Al-


9. Aşağıdakilerden hangisi Türk
manya ve İtalya’nın yayılmacı
dış politikasının temel ilkele-
politikalarının;
rinden biri değildir?
I. Balkan Antantı,
A) Gerçekleştirilemeyecek emel-
II. Akdeniz Paktı, 6. Atatürk’ün, “şahsi meselem” ler peşinde koşmamak
III. Sadabat Paktı dediği, uzun diplomatik giri- B) Milli politikayı uygularken ka-
şimlerde bulunduğu ve sonra- muoyunu dikkate almak
gelişmelerinden hangilerine
sında Misakımillîye uygun bir C) Dünyadaki gelişmeleri yakın-
ortam hazırladığı savunulabi-
şekilde sonuçlanan gelişme dan takip etmek
lir?
aşağıdakilerden hangisidir?
D) Uluslararası hukuka bağlı kal-
A) Yalnız I B) Yalnız II A) Musul B) Hatay
mamak
C) Yalnız III D) I ve III C) Boğazlar D) Mübadele E) Milli sınırlarımız içinde varlığı-
E) I, II ve III E) Yabancı okullar mızı korumak

DATA YAYINLARI
393

COĞRAFYA

DATA YAYINLARI
394 Coğrafya

4. Aşağıda verilenlerden hangi- 7. Türkiye, Kuzey Yarım Küre’de


TEST 1 ÇÖZÜMLÜ SORULAR si Türkiye’nin matematik ko- ve Orta Kuşak’ta yer aldığı için
numu ile ilgili doğru bir bilgi güneye dönük yamaçlar Güneş’i
TÜRKİYE’NİN değildir? daha fazla görür ve daha çok ısı-
COĞRAFİ KONUMU nır. Bu durum “bakı etkisi” olarak
A) Kuzeye doğru gidildikçe tan
isimlendirilir. Bakı etkisi nede-
1. 2 3 4 ve gurup süresinin uzaması
1 5 niyle ülkemizde yerleşmelerin
B) 21 Haziran’da Antalya’nın ya- özellikle güneye dönük yamaç-
şadığı gündüz süresinin An- larda yoğunlaştığı görülür.
kara’dan daha kısa olması
Aşağıdaki bölgelerin konum-
C) Aynı anda farklı bölgelerde ları düşünüldüğünde han-
Batı Doğu farklı mevsimlerin görülmesi gisinde yukarıdaki genelle-
Iğdır’da Güneş tepe noktasın- D) İzmir’de deniz suyu tuzluluğu- menin tam tersinin geçerli
da iken Güneş’in ufuk düzlemi nun Samsun’dan fazla olması olduğu söylenebilir?
üzerindeki konumu verilen E) Aynı cisme ait en uzun gölge
beş merkezden hangilerinin A) Karadeniz Bölgesi
boyunun Sinop’ta ölçülmesi
Türkiye sınırları içinde yer B) Akdeniz Bölgesi
alma ihtimali yoktur? C) Ege Bölgesi
A) 1 ve 5 B) 2 ve 4 D) Güneydoğu Anadolu Bölgesi
C) 1 ve 2 D) 4 ve 5 E) İç Anadolu Bölgesi
E) Yalnız 3

5.
B

8.
A

Elazığ
2. Aşağıdakilerden hangisi Tür- İzmir
Yukarıdaki haritada olduğu Mersin Şırnak
kiye’nin matematik konumu Antalya
gibi A noktasından B noktası-
ile ilgili doğru bir bilgi değil-
na doğru gidildikçe aşağıda-
dir?
kilerden hangisinin gerçekle-
Haritada işaretli kentlerden
A) Ülkemizin kuzeyinde çizgisel şeceği söylenemez?
hangisinin yerel saati ile ulu-
hız en azdır.
A) Çizgisel hız azalır. sal saati arasındaki fark en az
B) Ülkemizin güneyinde gece - olurdu?
gündüz süreleri arasındaki B) Yerel saat daha ileridir.
fark azdır. C) Güneş ışınlarının geliş açısı A) İzmir B) Antalya
C) Türkiye II. ve III. saat dilimleri küçülmektedir. C) Mersin D) Elazığ
arasında yer alır. D) Gece - gündüz arasındaki E) Şırnak
D) Marmara’da tuzluluk oranı süre farkı artmaktadır.
Karadeniz’den azdır. E) Gölge boyları kısalmaktadır.
E) Cisimlerin en kısa gölge boyu
ülkemizin güneyinde ölçülür.

9. Isparta, Konya ve Niğde yakla-


şık olarak aynı paralel dairesi
üzerinde bulunmaktadırlar.
6. Rize ve Bingöl aynı boylam üze-
Aşağıdakilerden hangisi bu
rinde yer almaktadır.
3. Aşağıda coğrafi koordinatları kentlerin ortak özelliklerinden
verilen noktalardan hangisi Buna göre bu iki ilin ortak biri değildir?
ülkemiz sınırları içinde yer al- özelliği aşağıdakilerden han-
gisidir? A) Ekvator’a olan uzaklıkları
mamaktadır?
B) 21 Mart’ta Güneş ışınlarını
A) 28° Doğu - 40° Kuzey A) Yerel saatleri alma açıları
B) 45° Doğu - 45° Kuzey B) Çizgisel hızları C) Yerel saatleri
C) 39° Doğu - 39° Kuzey C) Yer çekimleri D) Çizgisel hız değerleri
D) 36° Doğu - 36° Kuzey D) Tan ve gurup süreleri E) Cisimlerin öğlen vakti gölge
E) 45° Doğu - 40° Kuzey E) Gece ve gündüz süreleri yönleri

DATA YAYINLARI
Coğrafya 395

10. Aşağıdaki sorunlardan hangi- 13. Aşağıdakilerden hangisi ül-


si ülkemizi doğrudan ilgilen- kemizin Kuzey Yarım Küre’de TEST 2 ÇÖZÜMLÜ SORULAR
dirmez? olduğunun kanıtı değildir?
TÜRKİYE’NİN
A) Kıbrıs Sorunu A) Cisimlerin gölge boyunun ku- COĞRAFİ KONUMU
B) Batı Trakya Sorunu zeye gidildikçe uzaması
C) Makedonya Sorunu B) Kuzeye gidildikçe deniz suyu
sıcaklığının düşmesi 1. I. Çizgisel hız
D) Irak Sorunu
C) Kuzeye gidildikçe sıcaklığın II. Gece - gündüz süre farkı
E) Ege Kıta Sahanlığı Sorunu
azalması III. Yerel saat
D) Yerleşmelerin daha çok dağ- IV. Yer çekimi
ların güney yamaçlarında yer
alması Türkiye’de aynı meridyen üze-
E) Dört mevsimin belirgin bir şe- rinde güneye doğru gidildikçe
kilde yaşanması yukarıdakilerden hangilerinde
değişiklik meydana gelmez?
11. A) Yalnız III B) Yalnız IV
– Türkiye’de dört mevsim belir- C) I ve III D) III ve IV
gin olarak yaşanır. E) II ve IV
– Türkiye’de aynı anda farklı
14.
mevsim özellikleri yaşanır. Bartın

Yukarıda verilen durumların 2. 21 Aralık tarihinde ülkemizde


Diyarbakır
yaşanmasını sağlayan faktör- Konya yaşanan olaylarla ilgili olarak
ler hangi seçenekte sırasıyla aşağıda verilen bilgilerden
doğru olarak verilmiştir? hangisi doğru değildir?
Konya’dan yola çıkan ve hari- A) Kış mevsiminin başladığı
A) Özel konum - Matematik ko- tadaki oklar yönünde hareket gündür.
num ederek Bartın ve Diyarbakır’a B) Bu tarihte en uzun gündüz
B) Enlem - Matematik konum ulaşan gözlemciler aşağıdaki Hatay’da yaşanmaktadır.
C) Matematik konum - Özel ko- yorumlardan hangisini yapa-
C) En uzun gölge boyu Sinop’ta
num maz?
ölçülür.
D) Yer şekilleri - Yükselti
A) Bartın’da çizgisel hız Kon- D) Kuzeye doğru gidildikçe gün-
E) Boylam - Enlem ya’dan azdır. düz süresi uzamaktadır.
B) Konya’da öğlen vakti yaşa- E) Bu tarihten sonra ülkemizde
nırken Diyarbakır’da öğleden geceler kısalmaya başlamak-
sonradır. tadır.
C) Konya’da Güneş Diyarbakır’a
göre daha geç doğmuştur.
D) Konya’da yer çekimi Bar- 3. Aşağıda verilen hangi tarihler
tın’dan fazladır. arasında Türkiye’de gündüz-
12. Türkiye özel konumuna bağlı
E) Gece - gündüz arasındaki za- ler sürekli uzar?
olarak Asya, Avrupa ve Afrika kı-
man farkı en fazla Bartın’da-
talarının birbirine en çok yaklaş- A) 21 Mart - 23 Eylül
dır.
tığı yerde; Akdeniz, Ege ve Kara- B) 21 Aralık - 21 Haziran
deniz’in arasında bulunmaktadır.
C) 21 Haziran - 23 Eylül
Aşağıdakilerden hangisi ülke- D) 21 Mart - 21 Aralık
mizin özel konumu ile açıkla-
namaz? E) 21 Haziran - 21 Aralık

A) Güneş ışınlarının hiçbir za-


15. Aşağıdakilerden hangisi farklı
man dik açıyla düşmemesi
iki merkezin aynı enlemlerde 4. 30º doğu boylamında yer alan
B) Transit ticarette önemli bir yer aldığının kanıtıdır? İzmit’te yerel saat 13.30 iken
yere sahip olması saatin 14.22 olduğu boylam
A) Yükseltilerinin aynı olması
C) Asya, Avrupa ve Afrika’daki aşağıdakilerden hangisidir?
basınç merkezlerinin ülkemiz B) Yer şekillerinin aynı olması
A) 34º Doğu
iklimini etkilemesi C) İklim özelliklerinin farklı olması
B) 38º Doğu
D) Deniz yolu ulaşımı açısından D) Gece ve gündüz sürelerinin
önemli bir alanda bulunması aynı olması C) 40º Doğu
E) Kıyılarımızda ılıman iklimlerin E) Yetiştirilen tarım ürünlerinin D) 43º Doğu
hüküm sürmesi farklı olması E) 45º Doğu

DATA YAYINLARI
406 Coğrafya

12. Birbirine paralel uzanan dağ sı- 4. Heyelan, yamacı oluşturan top-
raları arasının deniz tarafından TEST 3 ÇÖZÜMLÜ SORULAR rak ve toprağın altındaki kaya
işgal edilmesiyle, kıyıdaki dağ- tabakalarının çeşitli nedenler ile
lara paralel adaların bulunduğu TÜRKİYE’NİN eğim doğrultusunda yapmış ol-
kıyılar ortaya çıkar. Bu oluşuma YERYÜZÜ ŞEKİLLERİ duğu harekettir.
dalmaçya kıyı tipi adı verilir.
1. Ülkemizde sık sık ve değişik bü- I II III
II
yüklüklerde depremler meydana
III V
gelmektedir. IV
Ülkemizde depremlerin bu V
kadar yoğun yaşanmasının
temel nedeni aşağıdakilerden Haritada işaretli alanlardan
IV hangisidir? hangisinde heyelan görülme
I
A) Üç tarafının denizlerle çevrili olasılığı diğerlerinden daha
Yukarıdaki haritada verilen olması düşüktür?
noktalardan hangisinde yu- B) Ortalama yükseltisinin fazla
karıda tanımlanan kıyı şekline A) I B) II C) III D) IV E) V
olması
rastlanır?
C) Dağlık ve engebeli yapıya sa-
A) I B) II C) III D) IV E) V hip olması
D) Genç oluşumlu bir yapıya sa-
hip olması
E) İklimin yarı kurak özellik taşı-
13. İstanbul ve Çanakkale boğaz- ması
ları aşağıdaki kıyı tiplerinden
hangisine örnek teşkil eder?
A) Dalmaçya kıyı tipi 2. Heyelan sonucu ortaya çıkan 5. Aşağıdakilerden hangisi Tür-
B) Enine kıyı tipi malzemenin bir akarsuyun önü- kiye’de heyelan olayının ne-
nü kapatması sonucu heyelan denleri arasında sayılamaz?
C) Ria kıyı tipi
set gölleri meydana gelir.
D) Boyuna kıyı tipi A) Kil tabakasının varlığı
Aşağıdaki bölgelerimizden
E) Limanlı kıyı tipi B) Tabakaların eğime dik uzan-
hangisinde bu şekilde oluş-
ması
muş göller bulunmaktadır?
C) Yamacın doğal dengesinin
A) Ege Bölgesi bozulması
14. Ülkemiz kıyılarında gelgit etkisi B) Marmara Bölgesi D) Kar erimeleri ve yağış
oldukça sınırlıdır. C) Akdeniz Bölgesi E) Eğim
Aşağıdaki yer şekillerinden D) Karadeniz Bölgesi
hangisinin varlığı ülkemiz kı- E) Güneydoğu Anadolu Bölgesi
yılarında gelgit genliğinin faz-
la olmadığının kanıtıdır?
A) Falez B) Ria 3. Ülkemizde tektonik depremler
C) Haliç D) Delta kadar olmasa da göçme (çök-
E) Dalmaçya me) depremleri de görülmekte-
dir. Karstik kayaçlarda meydana 6. Ülkemiz arazisinin önemli bir
gelen erime ve madencilik faali- bölümü 1. ve 2. derece deprem
yetleri bu tür depremlerin neden- bölgesi içerisinde yer almakta-
leridir. dır. Bazı alanlarda ise tektonik
15. Dalga ve akıntıların getirdiği deprem görülme olasılığı daha
II
malzemelerin bir koyun önünü V düşüktür.
kapatması sonucu oluşan şekil-
lere lagün ya da deniz kulağı adı I II
III IV
verilir. I
III
Aşağıdaki göllerden hangisi Buna göre yukarıdaki harita- IV
böyle bir oluşuma sahiptir? da işaretli noktalardan hangi-
V

A) Bafa Gölü lerinde çökme depremleri gö-


rülme ihtimali daha fazladır? Yukarıdaki haritada işaretli
B) Ulubat Gölü noktalardan hangisinde tek-
C) İznik Gölü A) Yalnız I B) I ve III tonik deprem görülme olasılı-
D) Terkos Gölü C) II ve III D) III ve IV ğı daha düşüktür?
E) Salda Gölü E) IV ve V A) I B) II C) III D) IV E) V

DATA YAYINLARI
Coğrafya 411

16.  X Y 4.
TEST 6 CEVAPLI SORULAR II
A IV
V
TÜRKİYE’NİN I
YERYÜZÜ ŞEKİLLERİ
III

Yukarıda A noktasında bulu- 1. Aşağıdakilerden hangisi di- Türkiye’de genellikle kalkerli


nan bir kişi Gediz grabeninde ğer dördünün nedenini oluş- arazi üzerinde gelişen kırmı-
ise X ve Y noktalarındaki kişi- turur? zı renkli terra-rossa topraklar
lerin bulundukları yerler han- haritadaki numaralı alanların
A) Türkiye’de kaplıcaların yaygın
gi şıkta doğru verilmiştir? hangisinde yaygındır?
olması
X Y B) Tarım alanlarının az olması A) I B) II C) III D) IV E) V
Yunt Boz C) Türkiye’de şiddetli depremle-
A) rin yaşanması
Dağı Dağlar
D) Ülkemizdeki arazilerin oluşu-
Aydın Menteşe
B) munu yakın jeolojik dönemde
Dağları Dağları
kazanması
Madra Yunt E) Ülkemizin gerçek alanı ile iz-
C)
Dağı Dağı düşümü alanı arasındaki far-
Boz Aydın kının fazla olması
D)
Dağlar Dağları
Yunt Aydın
E)
Dağı Dağları
5. Bitki örtüsünün cılız olduğu ku-
rak bölgelerde erozyon fazladır.
2. Erozyon nedeniyle taşınan alüv- Buna göre aşağıdaki illerden
yonlar barajları doldurduğu için hangisinde erozyon olayına
barajların su tutma kapasiteleri daha fazla rastlanır?
azalmaktadır.
A) Giresun B) Sivas
Belirtilen nedenden dolayı or-
17. Doğu Karadeniz dağlarının C) İstanbul D) Amasya
taya çıkan olumsuz durumu
Karadeniz kıyıları boyunca ortadan kaldırmak için aşağı- E) Bursa
uzanması, bu kıyı kesiminin dakilerden hangisinin yapıl-
aşağıdaki özelliklerinden han- ması gerekir?
gisi üzerinde etkili olmamış-
tır? A) Mera hayvancılığının yaygın-
A) Doğal limanların az olması laştırılması
B) Yıllık yağış tutarının fazla ol- B) Toprağa otsu bitkilerin ekil-
ması mesi ve ağaçlandırmanın ar-
tırılması
C) Tarım alanlarının sınırlı olma-
sı C) Meraların tarım alanına dö-
nüştürülmesi
D) Kıyı boyunca nüfus yoğunlu-
ğunun fazla olması D) Yer altı su kullanımının yay-
gınlaştırılması 6.
E) Kıyı balıkçılığının gelişmiş ol-
ması E) Toprağın eğim yönünde sü-
rülmesi

Yukarıdaki Türkiye harita-


sında taralı olarak gösterilen
3. Aşağıdakilerden hangisi Tür- yerlerin ortak özelliği olarak
18. Aşağıdaki ovaların hangisi kiye’de heyelanın etkili oldu- aşağıdakilerden hangisi söy-
yılda birden fazla ürün almaya ğu yerlerin özellikleri arasın- lenebilir?
daha elverişlidir? da gösterilemez?
A) Heyelan olayları fazladır.
A) Erzincan Ovası A) Bitki örtüsünün cılız olması B) Toprakları yağıştan dolayı yı-
B) Bafra Ovası B) Eğimli arazinin fazla olması kanmış durumdadır.
C) Konya Ovası C) Kar yağışlarının görülmesi C) Kar yağışları azdır.
D) Çukurova D) Yağış miktarının fazla olması D) Rüzgâr erozyonu etkilidir.
E) Ergene Ovası E) Killi toprakların bulunması E) Yıllık yağış miktarı fazladır.

DATA YAYINLARI
418 Coğrafya

13. Ağız kısmı ile kaynağı arasında 3.


uzunluğunun fazla olmasından TEST 10 CEVAPLI SORULAR
I. Acıpayam - Karstik
dolayı farklı iklim bölgelerinden
geçen akarsular karma rejimli TÜRKİYE’NİN II. Çarşamba - Delta
akarsulardır. YERYÜZÜ ŞEKİLLERİ
III. Amik - Delta
Buna göre, aşağıdakilerden 1. Akarsular, taşımış oldukları IV. Erbaa - Tektonik
hangisi karma rejimli akarsu- alüvyonları denize döküldükleri
Yukarıda ova ve oluşum köke-
ya örnektir? yerlerde biriktirerek delta ovala-
ni eşleştirmelerinden hangile-
rını oluştururlar. Delta oluşumu
ri yanlıştır?
A) Seyhan denizin sığ olduğu yerlerde daha
B) Bartın Çayı çabuk gerçekleşir. A) I ve II B) II ve III
C) Manavgat I. Antalya C) Yalnız III D) I ve IV
D) Fırat II. Batı Karadeniz E) II ve IV
E) Büyük Menderes III. Kıyı Ege
IV. Doğu Karadeniz
Buna göre, yukarıdaki coğrafî
bölümlerden hangilerinin kı-
yısında delta oluşumu kolay-
dır?
A) Yalnız III B) Yalnız IV
C) I ve II D) I ve IV
E) II ve III

4. Türkiye’nin yer şekilleri dü-


14. Aşağıdakilerden hangisi Tür- şünüldüğünde, aşağıdaki
kiye’deki akarsuların rejimle- akarsulardan hangisinin akış
rinin düzensiz olmasının te- hızının daha fazla olduğu söy-
mel nedenidir? lenebilir?

A) Akış hızlarının fazla olması A) Gediz


B) Yağış miktarının az olması B) Susurluk
C) Taşıdıkları su miktarının azlığı C) Çoruh
2. Aşağıda, Batı Karadeniz’de yer
D) Havzalarının dar olması alan Filyos Çayı’nın yıllık akım D) Meriç
E) Yağış rejiminin düzensizliği grafiği verilmiştir. E) Büyük Menderes

Akım
(m3 - sn)
1200
1000
800
600
400
200
0
O Ş M N M H T A E E K A
Filyos Çayı

Grafik incelendiğinde, bu
akarsu ile ilgili aşağıdakiler-
5. Ülkemizdeki akarsuların genel-
15. İç Anadolu akarsularında su se- den hangisine ulaşılamaz?
likle debileri fazla değildir. Buna
viyesinin en çok yükseldiği dö-
A) Rejimi düzensizdir. rağmen enerji potansiyelleri ol-
nem ilkbahardır.
dukça fazladır.
B) Kaynağında kar erimeleri
I. Kar erimeleri yoktur. Bu durumun nedeni aşağıda-
II. Bu dönemde yağışın artması C) Yaz aylarında akımı azalmak- kilerden hangisidir?
III. Bitki örtüsü tadır.
A) Havzalarının geniş olması
Belirtilen durum yukarıdaki- D) Sonbaharda taşıdığı su mik-
lerden hangisiyle ilişkilidir? B) Açık havza durumunda olma-
tarı kış aylarına göre daha
ları
azdır.
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Boylarının kısa olması
E) Akarsuyun debisinin en çok
C) Yalnız III D) I ve II arttığı dönem ilkbahar ayları- D) Debilerinin az olması
E) II ve III dır. E) Akış hızlarının fazla olması

DATA YAYINLARI
Coğrafya 423

10. Belirli bir sıcaklıktaki hava kütle- 13. Bağıl nemin fazla olması bulutlu- 16. Aşağıdakilerden hangisi ül-
sinin o sıcaklıkta taşıyabileceği luğun artmasını sağlamaktadır. kemizin iklimi üzerinde etkili
en fazla neme maksimum nem Artan bulutluluk ise güneşlenme olan matematiksel konumla
veya doyma noktası adı verilir. süresinin düşmesine yol açmak- (mutlak konum) ilgili özellik-
Maksimum nem sıcaklıkla doğru tadır. lerden biri değildir?
orantılıdır.
V A) Batı rüzgârlarının etkili olması
II
IV B) Cephe yağışlarının görülmesi
III I
V C) Güneyden sıcak, kuzeyden
II III soğuk hava kütlelerinin etki-
IV I sinde kalması
Yukarıdaki bilgiler doğrultu- D) Dağların güney yamaçlarının
Buna göre temmuz ayında yu- sunda düşünüldüğünde aşa- kuzey yamaçlarından daha
karıdaki işaretli noktalardan ğıdaki alanlardan hangisinde sıcak olması
hangisinde maksimum nemin güneş enerjisinden yararlan- E) Batıdan doğuya doğru sıcak-
daha fazla olması beklenir? ma olanağının diğerlerinden lıkların azalması
daha fazla olduğu söylenebi-
A) I B) II C) III D) IV E) V lir?
A) I B) II C) III D) IV E) V

11. Bağıl nem; mutlak nemin mak-


simum neme oranıdır. Bir hava
kütlesinin yağış bırakabilmesi
için bağıl nem oranının % 100’ü
aşması gerekmektedir.
Buna göre;

gr/m3
30

20 14. Havadaki nemin fazla olması, sı- 17. Aşağıda verilen ağaç türlerin-
caklık farklarını azaltarak iklimin den hangisinin dünyadaki en
10 ılımanlaşmasına yol açmaktadır. geniş yayılış alanı Türkiye sı-
Aşağıdaki kentlerden hangi- nırlarında yer alır?
0
I II III IV V sinde iklimin daha az ılıman A) Kızılçam
Mutlak nem Maksimum nem özellik taşıdığı söylenilebilir?
B) Ladin
yukarıda mutlak nem ve mak- A) Antalya B) İstanbul C) Karaçam
simum nem miktarları veril- C) Sinop D) Çanakkale D) Ardıç
miş olan hava kütlelerinden E) Elazığ E) Sedir
hangisinin yağışa daha yakın
olduğu söylenebilir?
A) I B) II C) III D) IV E) V

12. Bağıl nem ile buharlaşma olayı


arasında ters orantılı bir ilişki bu-
lunmaktadır.
III
II
15. Aşağıdakilerden hangisi Ak-
deniz ikliminin görüldüğü
IV V yerlerde geniş bir yayılma
I
alanına sahip makinin bir türü 18. Aşağıda verilenlerden hangisi
değildir? sıcaklıkla doğru orantılıdır?
Yukarıdaki haritada verilen
alanların iklim özellikleri dü- A) Sandal A) Bağıl nem
şünüldüğünde hangisinde B) Defne B) Maksimum nem
buharlaşmanın diğerlerinden C) Delice C) Basınç
daha az olması beklenir? D) Köknar D) Yoğunlaşma
A) I B) II C) III D) IV E) V E) Erguvan E) Yükselti

DATA YAYINLARI
432 Coğrafya

7. Aşağıda verilen illerimizden 10. Giresun’un ocak ayı sıcaklık or-


hangisinde buharlaşma fazla talaması 6 °C iken, Urfa’nın ocak TEST 8 CEVAPLI SORULAR
olduğu için kuraklık diğerleri- ayı sıcaklık ortalaması 2 °C dir.
ne göre daha fazladır? TÜRKİYE’NİN İKLİMİ
Sıcaklık değerlerinin bu şe- VE BİTKİ ÖRTÜSÜ
A) Hatay B) Van kilde olması aşağıdakilerden
hangisi ile açıklanamaz? 1. İç Anadolu Bölgesi’nde yağı-
C) Hakkari D) Mardin
şın az olması aşağıdakilerden
E) Kars A) Enlem B) Nem oranı hangisi üzerinde daha az etki-
C) Yükselti D) Denizellik lidir?
E) Karasallık A) Bitki örtüsü
B) Maden yatakları
C) Gıda endüstrisi
D) Tahıl tarımı
E) Küçükbaş hayvancılık

11. Doğu Anadolu Bölgesi’nde yer


8. Doğu Anadolu Bölgesi’nde yer alan Ardahan yöresinde sıcak-
alan Erzurum’da yağış miktarı- lıklar Antalya iline göre daha dü-
nın İç Anadolu Bölgesi’nde yer şüktür.
alan Eskişehir iline göre fazla I. Bitki örtüsü
olduğu görülür.
II. Yükselti
Bu durum illerin hangi bakım- III. Ekvator’a uzaklık 2. Bir merkezde buharlaşma ya-
dan farklı olması ile ilgilidir?
Buna göre verilen faktörler- ğıştan fazla ise yaşanan temel
A) Yüz ölçümü den hangileri Ardahan yöre- problem kuraklıktır.
B) Bitki örtüsü sinde sıcaklıkların düşük ol- Buna göre aşağıda verilen bö-
masında etkili olmuştur? lümlerin hangisinde kuraklık
C) Yükselti
A) Yalnız I B) Yalnız I en fazladır?
D) Ekvator’a yakınlık
E) Karasallık C) Yalnız III D) I ve II A) Antalya
E) II ve III B) Asıl Ege
C) Doğu Karadeniz
D) Çatalca-Kocaeli
E) Orta Fırat

12. Temmuz ayında aşağıda veri-


len illerin hangisinden diğeri-
ne gidildiğinde sıcaklığın art-
9. Aşağıdaki tabloda ülkemizdeki tığı görülmez?
bazı illerin en çok ve en az yağış
aldıkları mevsimler verilmiştir. A) Ankara’dan Gaziantep’e
B) Ordu’dan Konya’ya
En fazla En az 3. Ülkemiz iklim çeşitliliği fazla olan
C) Kars’tan Adıyaman’a bir ülkedir. Ülkemizde üç ana ik-
Merkez yağış yağış
(mm) (mm) D) Samsun’dan İzmir’e lim tipi görülmektedir.
Kayseri İlkbahar Yaz E) Kilis’ten Erzurum’a
I. Akdeniz
Bursa Kış Yaz II. Karasal
Mersin Kış Yaz III. Karadeniz
Rize Sonbahar İlkbahar Buna göre ülkemizde yuka-
Erzurum Kış Yaz
rıda verilen iklim tiplerinin
görüldüğü alanların en fazla
Bu merkezlerden hangisinde 13. Aşağıda verilen illerden han- olanından en aza doğru sırala-
yağışın mevsimlere dağılışı gisinde sıcaklık farkları daha nışı aşağıdakilerin hangisinde
yanlış verilmiştir? azdır? doğru olarak verilmiştir?
A) Kayseri B) Bursa A) Gaziantep B) Konya A) I, II, III B) II, I, III
C) Mersin D) Erzurum C) Hatay D) Afyon C) III, II, I D) I, III, II
E) Rize E) Niğde E) II, III, I

DATA YAYINLARI
Coğrafya 437

11. 25 4. Kentlerimizin nüfuslanmasında


20
TEST 2 ÇÖZÜMLÜ SORULAR birçok faktör etkili olmaktadır.
15 TÜRKİYE’DE NÜFUS Aşağıda verilen yerleşim böl-
10 VE YERLEŞME gelerinden hangisinin nüfus-
lanması diğerlerinden farklı
5
bir nedene bağlıdır?
0
I II III IV V 1. Nüfus, gerek dünyada gerekse A) Karabük B) İskenderun
Aritmetik Nüfus Yoğunluğu (km²) ülkemizde dengeli bir şekilde da-
ğılmamıştır. Nüfusun dağılışını C) Seydişehir D) Alanya
Fizyolojik Nüfus Yoğunluğu (km²)
etkileyen doğal, beşeri ve eko- E) Elbistan
Yer şekillerinin engebeli olması nomik faktörler bulunmaktadır.
gerek tarımsal nüfus yoğunluğu Aşağıdakilerden hangisi nüfu-
değerini gerekse fizyolojik nüfus sun dağılışını etkileyen beşeri
yoğunluğu değerini etkileyebil- faktörlerden biri değildir?
mektedir.
A) Tarım B) İklim
Buna göre nüfus ve yüz öl-
C) Turizm D) Ulaşım
çümleri aynı olan yukarıdaki
noktalardan hangisinde yer E) Sanayi
şekillerinin daha sade bir gö-
rünüme sahip olduğu söyle-
nebilir? 5. Ülkemizde mevsimlik göçler ge-
nel olarak tarım, turizm ve inşa-
A) I B) II C) III D) IV E) V at gibi sektörlerde iş bulabilmek
amacıyla yapılmaktadır.
2. Ilıman iklim koşullarının hüküm
sürdüğü alanlarda nüfus genel- Aşağıda verilen merkezlerden
de yoğundur. hangisine yapılan mevsimlik
göçler turizm nedenli değil-
12. I. II. IV dir?
II
Yüz Ölçümü Nüfus A) Antalya B) Muğla
IV V I
V III %10 V C) Aydın D) İzmir
%25 %30 %20 III
E) Adana
%30 I
%20 %10 %25 Yukarıdaki haritada işaretli
III %15 I II %15 alanlardan hangisinde ılıman
II
IV iklim koşulları hüküm sürüyor
olmasına karşılık nüfus yo-
Yukarıdaki grafiklerden birinci- ğunluğu fazla değildir?
sinde yüz ölçümünün bölgelere
A) I B) II C) III D) IV E) V
dağılımı, ikincisinde ise nüfusun
bölgelere dağılışı gösterilmiştir.
Buna göre grafikteki bölge-
lerden hangisinde sırasıyla
aritmetik nüfus yoğunluğu en 6. Ülkemiz nüfusunun cinsiyet ya-
fazla ve en azdır? pısı incelendiğinde, 2020 yılı
3. Güneydoğu Anadolu Bölgesi, sonu itibariyle nüfusumuzun %
A) V ve I B) II ve III ülkemizde en az nüfusa sahip 50,1’i erkeklerden, % 49,9’u ise
C) III ve IV D) I ve V bölgelerden biridir. Buna karşılık kadınlardan oluşmaktadır. An-
aritmetik nüfus yoğunluğu Türki- cak bu değerler ülkemizin her
E) II ve IV ye ortalamasının üzerindedir. yerinde birbirine bu kadar yakın
Bu durum aşağıdakilerden değildir. Savaşlar ve göçler gibi
hangisi ile açıklanabilir? olaylar nüfusun cinsiyet yapısını
bozabilmektedir. Örneğin, göç
A) Yaz mevsiminin çok sıcak veren yerlerde kadın nüfus faz-
geçmesi ile ladır.
13. Aşağıdakilerden hangisi nü-
fusun dağılışını etkileyen do- B) Su kaynakları açısından fazla Buna göre aşağıda verilen
ğal faktörlerden değildir? zengin olmaması ile kentlerimizden hangisinde
C) Yer şekillerinde engebenin az kadın nüfus oranının daha
A) Su kaynakları
olması ile fazla olduğu söylenebilir?
B) Kara ve denizlerin dağılımı
D) Ekonominin tarıma dayalı ol-
C) Yer altı kaynakları A) Bingöl B) İzmir
ması ile
D) Bitki örtüsü E) Yüz ölçümünün küçük olması C) Mersin D) Bursa
E) Ulaşım olanakları ile E) Kocaeli

DATA YAYINLARI
444 Coğrafya

4. Aşağıdaki grafik 2020 yılında 6. Kırsal kesimde konut yapımın-


TEST 6 CEVAPLI SORULAR Türkiye nüfusunun cinsiyete ve da kullanılan malzeme ile doğal
yaş gruplarına göre dağılışını koşullar arasında yakın bir ilişki
TÜRKİYE’DE NÜFUS göstermektedir. vardır.
VE YERLEŞME
Yaş grubu 2020
I
90+
85 - 89 II
V
1. Kentlerin büyümesinde ve geliş- 80 - 84
75 - 79
70 - 74

mesinde birçok faktör etkilidir. 65 - 69


60 - 64
IV
55 - 59
50 - 54 Erkek Kadın III
Buna göre aşağıda kent ve 45 - 49
40 - 44
35 - 39
fonksiyon eşleştirmelerinden 30 - 34
25 - 29

hangisi yanlıştır? Buna göre, yukarıdaki harita-


20 - 24
15 - 19
10 - 14
5-9
0-4 (%) da numaralandırılan yörelerin
A) Manisa - Tarım kenti 6 4 2 0 2 4 6
hangisinin kırsal kesiminde
B) İzmir - Liman kenti konut yapımında ahşap mal-
C) Ereğli - Sanayi kenti Yalnızca bu grafikten yarar- zemelerin daha az kullanıldığı
lanarak aşağıdaki bilgilerden söylenebilir?
D) Antalya - Turizm kenti
hangisine ulaşılamaz?
E) Kastamonu - Sanayi kenti A) I B) ll C) III D) IV E) V
A) 50 yaş üstünün toplam nüfusa
oranı
B) Erkek nüfusun kadın nüfusa
oranına
C) Tarımsal nüfus yoğunluğuna
D) 20 yaşın altındaki kadın nüfus
2. Türkiye’de bir yerleşim mer-
sayısına
kezinde nüfus yoğunluğunun
yıl içerisinde değişkenlik gös- E) Ülkedeki toplam nüfusa
termesinde;
I. Ticaret faaliyetleri 7. Aşağıda verilen kentlerin han-
II. Tarımsal faaliyetler gisinin yoğun nüfuslanması
Karabük ve Ereğli’nin yoğun
III. Turizm etkinliği
nüfuslanması ile aynı nedene
IV. Sanayi faaliyetleri bağlıdır?
gibi faaliyetlerden hangile- A) Samsun B) Kırıkkale
rinin etkili olduğu söylene-
mez? C) Rize D) Didim
E) Çarşamba
A) I ve II B) II ve III
C) III ve IV D) I ve IV
E) II ve IV

5. Doğu Anadolu ve Karadeniz Böl-


3. Doğu Karadeniz, Türkiye’de di-
gelerinde tarımsal nüfus yoğun-
ğer bölgelere en çok göç gön- 8. Türkiye’de nüfus artış hızının
luğu diğer bölgelerden fazladır.
deren yerlerdendir. Bu nedenle yüksek olması birtakım sorunları
bölüm sürekli nüfus kaybetmek- I. Başka bölgelere yoğun göç beraberinde getirmektedir.
tedir. yaşanması
Aşağıdakilerden hangisi, bu
Aşağıdakilerden hangisi bu II. Tarım alanlarının az olması sorunlardan biri değildir?
durumun nedenleri arasında III. Tarımdan geçimini sağlayan-
gösterilemez? ların fazla olması A) Sağlık hizmetlerinin yetersiz
kalması
A) Yer şekillerinin engebeli ol- Buna göre yukarıda verilen et-
menlerden hangileri bu duru- B) Büyük şehirlere yoğun göç
ması yaşanması
mun ortaya çıkmasında etkili
B) Tarıma elverişli alanların az olmuştur? C) İşsizliğin artması
olması
D) Verimli arazilerin yerleşmeye
C) İş imkânlarının az olması A) Yalnız I B) Yalnız II
açılması
D) Yağışların fazla olması C) Yalnız III D) I ve II E) Mal ve hizmet üretiminin art-
E) Doğum oranının fazla olması E) II ve III ması

DATA YAYINLARI
Coğrafya 451

14. Ülkemiz yağ bitkileri bakımın- 5. Metamorfik (başkalaşım) bir ka-


dan oldukça zengindir. Yağ TEST 4 ÇÖZÜMLÜ SORULAR yaçtır. Elmastan sonra en sert
üretiminde kullanılan kolza en yapıya sahiptir. Madenlerin, op-
fazla ..................... , aspir ise TÜRKİYE’NİN EKONOMİK tik araçların cilalanmasında ve
.......................... üretilmektedir. COĞRAFYASI parlatılmasında kullanılır.
Yukarıdaki parçada boş bıra- 1. Antalya - Akseki, Konya - Sey- Yukarıda bahsedilen yer altı
kılan yere sırasıyla aşağıdaki- dişehir, Muğla - Milas, Adana zenginliğimiz hangi seçenek-
lerden hangisi getirilmelidir? - Saimbeyli’de çıkarılarak Sey- te doğru olarak verilmiştir?
dişehir’de işlenen; gemi, uzay,
A) Demir B) Krom
A) Trakya’da - İç Anadolu’da otomotiv ve makine gibi birçok
B) Ege’de - Akdeniz’de sanayi dalında kullanılan yer C) Manganez D) Zımpara taşı
C) Güney Marmara’da - Antal- altı kaynağı aşağıdakilerden E) Tungsten
ya’da hangisidir?
D) Menteşe Yöresi’nde - Trak- A) Kükürt B) Boksit
ya’da C) Demir D) Krom
E) Akdeniz’de - Ege’de E) Manganez
6. Aşağıda verilmiş olan maden -
çıkarıldığı yer eşleştirmelerin-
den hangisi doğru değildir?

2. Suda erimeyen bu maden, özel- A) Divriği - Kurşun


likle petrol ve gaz sondajlarında B) Çayeli - Bakır
baskıyı kontrol etmek ve patla- C) Akseki - Boksit
maları önlemek, kuyu duvarları- D) Fethiye - Krom
nı sabitleştirmek amacıyla kulla-
E) Hekimhan - Demir
nılmaktadır.
Rezerv açısından dünyanın en
zengin ülkelerinden biri oldu-
15. Ülkemizin maden çeşitliliği
ğumuz bu maden aşağıdaki-
açısından oldukça zengin bir
lerden hangisidir?
yapıya sahip olması aşağıda- 7. Dağlıç koyununun yetişme
kilerden hangisi ile ilgilidir? A) Bor Mineralleri alanının en geniş olduğu böl-
ge aşağıdakilerden hangisi-
A) Ülkemizin genç bir yapıya sa- B) Antimon
dir?
hip olması C) Cıva A) Marmara B) Akdeniz
B) Her jeolojik döneme ait arazi- D) Barit
nin bulunması C) Ege D) İç Anadolu
E) Tungsten
C) Dağlık ve engebeli bir yapıya E) Güneydoğu Anadolu
sahip olması
D) Çok çeşitli iklim tiplerinin hü-
küm sürüyor olması 3. Aşağıdaki yerlerin hangisinde
E) Bitki örtüsü tür ve çeşitliliğinin demir - çelik işletmesi bulun-
fazla olması mamaktadır? 8. Ülkemiz yer altı kaynakları açı-
A) İzmir B) Ereğli sından oldukça zengin bir ülke-
dir. Fakat bu yer altı kaynakları
C) Karabük D) İskenderun
ülkemizde düzenli olarak dağıl-
E) Antalya mamıştır.
Ülkemizin yer altı kaynak çe-
şitliliği açısından en zengin
bölge ve bölümü aşağıdakiler-
4. den hangisinde doğru olarak
Samsun Murgul verilmiştir?

Maden A) Güneydoğu Anadolu Bölgesi


– Orta Fırat Bölümü
16. Aşağıda verilen tarım ürünle-
rinden hangisi ihraç ürünleri- B) Marmara Bölgesi – Yıldız
miz arasında gösterilemez? Yukarıdaki haritada işletildiği Dağları Bölümü
yerleri gösterilen madenimiz C) Ege Bölgesi – İç Batı Anadolu
A) İncir
hangisidir? Bölümü
B) Pirinç
D) Akdeniz Bölgesi – Antalya
C) Kayısı A) Demir B) Krom
Bölümü
D) Fındık C) Bakır D) Kurşun
E) Doğu Anadolu Bölgesi – Yu-
E) Elma E) Kükürt karı Fırat Bölümü

DATA YAYINLARI
458 Coğrafya

4. 8.
TEST 8 CEVAPLI SORULAR
I. Elma I. İçki sanayi
TÜRKİYE’NİN EKONOMİK II. Muz II. Sigara
COĞRAFYASI
III. Çay III. Gıda sanayi
1. Güneydoğu Anadolu Bölgesi’n- IV. Şeker pancarı IV. Çimento sanayi
de sulamanın yaygınlaşmasıyla
V. Pirinç V. Yağ sanayi
yetiştirilen tarım ürünleri de fark-
lılaşmıştır. Türkiye’nin iklim koşulları dik- Yukarıda verilen sanayi kolla-
kate alındığında yukarıdaki rından hangisinde tarıma da-
Buna göre aşağıdaki tarım tarım ürünlerinden hangileri yalı ham madde kullanılmaz?
ürünlerinden hangisinin ekim Türkiye’nin iklim koşullarına
alanı Güneydoğu Anadolu daha fazla uyum sağlamıştır? A) I B) II C) III D) IV E) V
Bölgesi’nde sulamayla artma-
mıştır? A) I ve II B) II ve III
C) III ve IV D) I ve IV
A) Pirinç
E) III, IV ve V
B) Pamuk
C) Şeker pancarı
D) Ayçiçeği
E) Mercimek 9. Aşağıdaki tabloda bazı tarım
ürünleri ve en fazla yetiştirildiği
bölgeler verilmiştir.
5. Aşağıda birlikte verilen ta-
rım ürünlerinden hangilerinin En fazla
aynı iklim bölgesinde yetiş- Tarım
Merkez yetiştirildi-
ürünü
mesi daha zordur? ği bölge
A) Buğday - pamuk I Turunçgiller Akdeniz
B) Çay - fındık
II Zeytin Ege
2. Tarım ürünlerinin olgunlaşma C) Ayçiçeği - mısır
süresi sıcaklığa bağlı olarak D) Pamuk - çay III Patates İç Anadolu
farklılık göstermektedir.
E) Zeytin - turunçgil IV Fındık Karadeniz
Buna göre buğday hasadı ül-
kemizde aşağıda verilen mer- V Anason Marmara
kezlerin hangisinde en son
gerçekleşmektedir? Buna göre yukarıda yapılan
eşleştirmelerden hangisi yan-
A) Adana B) İzmir lıştır?
6. Yaz aylarının sıcak ve kurak
C) Samsun D) Balıkesir geçtiği, kış aylarının ılık ve A) I B) II C) III D) IV E) V
E) Van yağışlı geçtiği yerlerde yetiş-
tirilen bir tarım ürününün aşa-
ğıda verilen bölümlerin han-
gisinde yetişme imkânı daha
azdır?
A) Adana
B) Güney Marmara
10. Yeryüzünde ekonomik değeri
C) Ergene
fazla olan minerallere maden
3. Sulama, güneşlenme ve sıcak- D) Asıl Ege denir.
lığın yeterli olduğu alanlarda E) Antalya
I. Petrol
sebzecilik faaliyeti daha ekono-
miktir. II. Bor
III. Krom
Buna göre aşağıda verilen
bölümlerin hangisinde sebze- IV. Volfram
cilik faaliyeti ekonomik değil- V. Linyit
dir? 7. Aşağıda verilen tarım ürünle-
rinden hangisinin üretim alanı Yukarıda verilen madenlerin
A) Asıl Ege Bölümü devlet tarafından kontrol al- hangilerinin Marmara Bölge-
tında tutulmamaktadır? si’nde çıkarımı en fazladır?
B) Antalya Bölümü
C) Yukarı Kızılırmak Bölümü A) Kenevir B) Pirinç A) I ve II B) II ve IV
D) Güney Marmara Bölümü C) Haşhaş D) Zeytin C) III ve IV D) II ve III
E) Adana Bölümü E) Tütün E) IV ve V

DATA YAYINLARI
Coğrafya 463

4. Türkiye’de kışların ılık geçtiği, 7. Aşağıdakilerden hangisi, 10. Türkiye’de tarım, büyük ölçüde
güneşli gün sayısının fazla oldu- Türkiye’de çay tarımı yapılan doğal koşulların etkisi altında-
ğu yörelerde yoğun olarak sera- yerlerin iklim özelliği ile ilgili dır.
cılık yapılır. doğru bir bilgidir?
I. Tarım alanlarında azalmala-
Buna göre; A) Sıcaklık farkları fazladır. rın olması
B) Yağış rejimi düzensizdir. II. Tarımda destekleme alımları-
I. Antalya
C) Atmosferdeki nem oranı yıl nın yapılması
II. Batı Karadeniz boyunca düşüktür. III. Tarımsal üretimde yıllar ara-
III. Kıyı Ege D) Bulutluluk oranı fazladır. sında büyük dalgalanmalar
IV. Orta Fırat E) Kar yağışları fazladır. görülmesi
yukarıdaki coğrafî bölümlerin IV. İlkbahar yağışının az olduğu
hangilerinde seracılık daha dönemlerde buğday üretimi-
yaygındır? nin azalması
A) I ve II B) I ve III Buna göre, yukarıdakilerden
hangileri bu yargıyı destekle-
C) I ve IV D) II ve IV mede kullanılabilir?
E) III ve IV
A) Yalnız I B) Yalnız II
C) III ve IV D) I ve III
8. Meyve ve sebze gibi taze olarak E) II ve III
tüketilen tarım ürünlerindeki üre-
tim fazlası, fiyatların düşmesine
ve üreticinin zarara uğramasına
neden olmaktadır.
5. Ekilebilir arazilerin bölgelerimi-
zin yüz ölçümleri oranlandığın- Üreticilerin bu tür zararlara
da, bu oranın İç Anadolu, Mar- uğramaması için, aşağıdaki
mara ve Güneydoğu Anadolu’da önlemlerden hangisi alınma-
fazla olduğu; Akdeniz, Karade- lıdır?
niz ve Doğu Anadolu’da ise az
A) Üretimi azaltmak
olduğu görülür.
B) Benzer ürünlerin ithalatını ar-
Buna göre bu oranları belirle- tırmak
yen temel neden aşağıdakiler-
C) Tüketimi azaltma çalışmaları
den hangisidir?
yapmak
A) Boylam D) Makine kullanımını yaygınlaş-
B) Denize göre konum tırmak
C) Yeryüzü şekilleri E) Destekleme alımları yapmak
D) Bitki örtüsü
E) Sıcaklık

11.
6. Ülkemizde pirinç tarımının ya- 9. 
pıldığı yerlerin ortak özellikle- – Ordu
ri arasında; – Adana
I. Düz arazilerdir. – Edirne
II. Yıllık sıcaklık ortalaması dü- – Edremit yöresi
şüktür. Yukarıdaki yörelerde yetişen ta-
Yukarıdaki Türkiye harita- rım ürünleri aşağıda verilmiştir.
III. Sulama imkanları bulunur.
sında taralı olarak gösteri-
IV. Kara içleridir. len yerlerde aşağıdaki tarım Buna göre hangi tarım ürünü-
yukarıdakilerden hangileri ürünlerinden hangisi yetişti- nün yetişme alanı verilmemiş-
gösterilebilir? rilemez? tir?
A) I ve II B) II ve IV A) Arpa B) Elma A) Zeytin B) Fındık
C) III ve IV D) I ve III C) Patates D) Üzüm C) Pirinç D) Muz
E) II ve III E) Zeytin E) Ayçiçeği

DATA YAYINLARI
472 Coğrafya

10. Yüz ölçümüne oranla nüfusu az 14. Doğu Karadeniz Bölümü dışa-
olan kıyı bölgelerimizden biri de rıya göç verirken Batı Karade- TEST 2 ÇÖZÜMLÜ SORULAR
Karadeniz Bölgesi’dir. niz Bölümü’nün dışarıdan göç
almasının en önemli nedeni TÜRKİYE’NİN COĞRAFİ
Bu durumun ortaya çıkmasında; BÖLGELERİ
aşağıdakilerden hangisidir?
I. Dağların kıyıya yakın olması
ve paralel uzanması A) Tarım alanlarının farklı olması
B) İklim özelliklerinin farklı olması 1. Bölge adı (%)
II. Bitki örtüsünün orman olması
C) Sanayileşmenin farklı olması I. Marmara Bölgesi 30
III. Dağınık kırsal yerleşme do-
kularının olması D) Hayvancılık faaliyetlerinin II. İç Anadolu Bölgesi 27
farklı olması
IV. Ulaşımın ve sanayinin geliş- III. Ege Bölgesi 24
memiş olması E) Yetiştirilen tarım ürünlerinin
farklı olması IV. G.D.A. Bölgesi 20
özelliklerinden hangileri daha
çok etkilidir? V. Akdeniz Bölgesi 18
VI. Karadeniz Bölgesi 17
A) Yalnız II B) Yalnız IV
VII. D. A. Bölgesi 10
C) I ve IV D) II ve III 15. Doğu Karadeniz Dağları kıyıya
E) I, III ve IV paralel uzanır ve kıyının yakının-
Yukarıda bölgelerimizin ekili - di-
da yükselir.
kili alanları verilmiştir.
Bu durum aşağıdaki olayların
11. Karadeniz Bölgesi’nde bazı Bu oranların bölgeler arasın-
hangisinin oluşumunda etkili
özellikler Doğu Karadeniz, Batı da farklılık göstermesi aşa-
değildir?
Karadeniz ve Orta Karadeniz ğıdakilerden hangisiyle ilgili-
bölümleri arasında farklılıklar A) Kıyılarda falezler oluşmasın- dir?
göstermektedir. da
A) Yer şekilleriyle
Aşağıdakilerden hangisi bu B) Rize liman kentinin gelişme-
farklılıklardan biri değildir? B) Sıcaklık ortalamalarıyla
sinde
C) Yağış miktarıyla
A) Dağların uzanışı C) Ulaşımın zor olmasında
D) Toprağın verimliliğiyle
B) Yağış miktarı D) Kıyı ovalarının dar oluşunda
E) Tarım nüfusuyla
C) Ortalama yükselti E) Balıkçılık faaliyetlerinde
D) Nüfus miktarı
E) Sıcaklık ortalaması
2. I. Kentleşme oranı düşüktür.
16. Karadeniz Bölgesi’yle ilgili II. Nüfus yoğunluğu yüksektir.
12. Karadeniz kıyılarında buhar-
aşağıdakilerden hangisi söy- III. Yağış rejimi düzensizdir.
laşmanın az olması, aşağıda-
lenemez?
kilerden hangisine bağlıdır? IV. Sanayi fazla gelişmemiştir.
A) Yağışın fazla olması heyelanı Yukarıdakilerden hangileri
A) Yağış rejiminin düzenli olma-
artırmıştır. Yıldız Dağları Bölümü’nün
sına
B) En fazla göç veren bölgemiz- özelliklerini yansıtır?
B) Nadas alanlarının az olması-
dir.
na A) I ve II B) I ve III
C) Mısır üretiminde birinci sıra-
C) Toprak neminin fazla olması- C) I ve IV D) II ve III
dadır.
na
D) Güneşli gün sayısının az ol- E) III ve IV
D) Tarım ürünlerinin çeşidine
masından dolayı kıyı turizmi
E) Bulutluluk oranının fazla ol- gelişmemiştir.
masına
E) Tarımsal nüfus yoğunluğu
fazladır. 3. Marmara Bölgesi’nde endüst-
rinin diğer bölgelere göre
13. Karadeniz kıyılarımızın daha daha çok gelişmesinde aşa-
güneyde yer alan iç bölgele- ğıdakilerden hangisi etkili de-
rimize göre daha ılıman bir ğildir?
iklime sahip olması, aşağıda- 17. Besi ve ahır hayvancılığın en
A) Nüfusun yoğun olması
kilerden hangisiyle sıcaklık fazla Marmara Bölgesi’nde
arasındaki ilişkiye ters dü- gelişmesinin nedeni aşağıda- B) Önemli deniz yollarının bulun-
şer? kilerden hangisidir? ması
C) İklim özelliklerinin ulaşımını
A) Yeryüzü şekilleri A) Tüketimin fazla olması
kolaylaştırması
B) Denize göre konum B) İklimin elverişli olması
D) Sermayenin bol olması
C) Enlem C) Bitki örtüsünün cılız olması
E) Doğu ile batıyı birbirine bağ-
D) Basınç D) Yer şekillerinin sade olması layan yollar üzerinde bulun-
E) Nem oranı E) İhracatın gelişmiş olması ması

DATA YAYINLARI
Coğrafya 477

4. İç Anadolu ve Güneydoğu Ana- 7. m³/sn m³/sn


TEST 5 ÇÖZÜMLÜ SORULAR dolu bölgeleri ılıman karasal 4000
I
4000
II

ikliminin etkili olduğu bölgeleri- 3000 3000


TÜRKİYE’NİN COĞRAFİ mizdendir.
2000 2000
1000 1000
BÖLGELERİ
Her iki bölgenin de iklim tipi- AOŞM NMH T A E E K A AOŞM NMH T A E E K A

1. Marmara Bölgesi’nin Karadeniz nin aynı olmasına rağmen Gü- m³/sn m³/sn

sahilleri dışında kalan kesimle- neydoğu Anadolu’daki tahıl 4000


III 4000 IV

rindeki yıllık ortalama yağış mik- üretimin daha düşük olması- 3000 3000
2000
tarıyla Güneydoğu Anadolu Böl- nın temel nedeni aşağıdaki- 2000
1000
1000
gesi’ndeki yıllık ortalama yağış lerden hangisidir? AOŞM NMH T A E E K A
AOŞM NMH T A E E K A

miktarı birbirine yakın değerler


göstermektedir. A) İç Anadolu’da yağışın daha az m³/sn

olması 4000 V
Buna karşın Güneydoğu Ana- 3000
B) Güneydoğu Anadolu’da yaz-
dolu Bölgesi’nde sulamaya 2000
ların daha sıcak ve kurak geç- 1000
daha fazla gerek duyulma-
mesi AOŞM NMH T A E E K A
sında, bu bölgenin aşağıdaki
özelliklerinden hangisi etkili- C) İç Anadolu’nun maksimum Yukarıda akım grafikleri ve-
dir? yağışının ilkbaharda alması rilen akarsulardan hangisi
D) İç Anadolu’nun bazı tahıl Güneydoğu Anadolu Bölge-
A) Yüzey şekillerinin az engebeli ürünlerinin hayvan yemi ola- si’ndeki bir akarsuyun akım
olması rak kullanılması grafiği olabilir?
B) Tarım alanlarında verimin dü- E) Güneydoğu Anadolu’da nüfu- A) I B) II C) III D) IV E) V
şük olması sun daha az olması
C) Buharlaşmanın fazla olması
D) Akarsu debilerinin yüksek ol-
ması
E) Kuzeyinde, Güneydoğu To- 5. Güneydoğu Anadolu ve İç Ana-
rosların yer alması dolu Bölgesi’nde step iklimi etkili
olmasına rağmen Güneydoğu’da 8. Güneydoğu Anadolu Bölgesi ya-
pamuk üretilirken İç Anadolu’da zın güneydoğudan esen sıcak
üretilmez, Gaziantep ve çevre- hava akımlarının etkisi altında
2. Güneydoğu Anadolu Proje- sinde Akdeniz iklimi etkiliyken kalır.
si’nin büyük oranda hayata turunçgil üretilmez. Buna göre bu hava akımları;
geçirilmesi sonucunda aşa-
ğıdaki tarım ürünlerinin han- Aşağıdakilerin hangisinde yu-
I. Bağıl nem oranını artırır.
gisinin üretiminde meydana karıdaki olaylara neden olan
faktörler sırasıyla birlikte ve- II. Maksimum nem oranını artı-
gelen artış diğerlerinden daha rır.
fazla olmuştur? rilmiştir?
III. Buharlaşma şiddetini artırır.
A) Pamuk B) Mısır A) Sulama imkanları – kış ılıklığı
IV. Yağışı arttırır.
C) Buğday D) Mercimek B) Karasallık – sulama imkanları
C) Yağış miktarı – yağış rejimi bölge üzerinde yukarıdakiler-
E) Zeytin den hangilerini ortaya çıkar-
D) Yağış miktarı – etkili rüzgârlar maz?
E) Sulama imkanları – yaz sı-
caklığı A) Yalnız I B) II ve III
3. Güneydoğu Anadolu Bölgesi, İç C) II ve IV D) III ve IV
Anadolu Bölgesinden daha fazla
E) I ve IV
yağış almasına rağmen, İç Ana-
dolu’ya göre daha kuraktır. An-
cak nadasa bırakılan toprakla- 6. II I V
rın miktarı Güneydoğu Anadolu
Bölgesi’nde daha azdır. III
IV
Bu durum aşağıdakilerden
hangisi ile açıklanabilir? 9. Aşağıdaki verilen ovalardan
Güneşli gün sayısının fazla oldu- hangisi Güneydoğu Anadolu
A) Makineli tarımın gelişmiş ol- ğu yerlerde güneş enerjisinden Bölgesi sınırları içerisinde yer
masıyla daha çok faydalanılır. almaz?
B) Yer şekilleriyle Buna göre yukarıdaki harita-
A) Suruç
C) Sıcaklık ortalamalarının yük- da numaralarla işaretlenmiş
sek olmasıyla yörelerden hangisinde güneş B) Ceylanpınar
D) Yüz ölçümünün az oluşuyla enerjisinden daha fazla fayda- C) Birecik
E) Kışların daha ılık ve yağışlı lanılır? D) Elbistan
geçmesiyle A) I B) II C) III D) IV E) V E) Altınbaşak

DATA YAYINLARI
486 Coğrafya

13. Aşağıdakilerden hangisi Er- 4. Aşağıda Ege Bölgesi’nde çıkar-


gene Bölümü’ne ait özellikler- TEST 11 CEVAPLI SORULAR tılan bazı madenler ve çıkartıl-
den biri değildir? dıkları yerler eşleştirilmiştir.
TÜRKİYE’NİN COĞRAFİ
A) Ekili - dikili alanlar geniş yer BÖLGELERİ I. Linyit - Tunçbilek
tutar. II. Kükürt - Bursa
B) Karasal iklim özellikleri görü- 1. Ege bölgesi, Asıl Ege ve İç Batı III. Bor mineralleri - Kütahya
lür. Anadolu olmak üzere iki bölüm- IV. Mermer - Afyon
C) Doğal bitki örtüsü bozkırdır. den oluşur.
V. Krom - Muğla
D) Pamuk tarımı yaygın olarak
I. Ası Ege daha çok gelişmiştir. Bu eşleştirmelerden hangisi
yapılır.
II. İç Batı Anadolu’da petrol rafi- yanlıştır?
E) Avrupa’ya açılan yollar üze-
nerisi vardır.
rindedir. A) I B) II C) III D) IV E) V
III. Asıl Ege’de linyit üretimi İç
Batı Anadolu’dan fazladır.
IV. Asıl Ege’de turizm daha çok
gelişmiştir.
V. İç Batı Anadolu’da tahıl üreti-
mi daha fazladır.
Buna göre yukarıdaki cümle-
lerin hangileri yanlıştır?
A) I ve II B) II ve IV
C) III ve IV D) IV ve V
14. Aşağıdakilerin hangisinde E) II ve III
Marmara Bölgesi’nde yer alan
göller oluşum özelliklerine
göre doğru eşleştirilmemiş-
tir?
A) Kuş gölü - Tektonik 2. Aşağıda Ege Bölgesi’ndeki bazı
B) Küçükçekmece - Kıyı set ürünler ve en çok yetiştirildikleri
C) Ulubat - Tektonik yerler eşleştirilmiştir.
D) İznik - Alüvyon set I. Zeytin - Edremit körfezi
5. Aşağıda Kıyı Ege’de yer alan bir
E) Terkos - Kıyı set II. Tütün - Manisa çevresi yörenin sıcaklık ve yağış değer-
III. İncir - Aydın çevresi lerinin aylara göre dağılışını gös-
IV. Haşhaş - Afyon çevresi teren grafik verilmiştir.
V. Pamuk - Uşak çevresi Yağış (mm) Sıcaklık (ºC)
Bu eşleştirmelerden hangisi 300 50
yanlıştır? 40
200
A) I B) II C) III D) IV E) V 30
20
100
10
0 0
A OŞ M NMH T A E E K
15. Ergene Havzası ile Güney Mar- Yağış Sıcaklık
3. Ülkemizde turunçgil tarımı kış-
mara Bölümlerinde bitkisel yağ
ların ılık geçtiği kıyılarda yapıl-
fabrikaları fazladır. Grafik incelendiğinde yöre ile
maktadır. Ancak, Ege Bölgesi’n-
ilgili aşağıdakilerden hangisi-
Buna göre, yağ fabrikası ve de yer alan bazı yöreler kıyıdan
ne ulaşılamaz?
bölüm eşleştirmelerinden 100 km içeride olmasına karşın
hangisi doğrudur? turunçgil üretilmektedir. A) Yazları sıcak ve kurak geçer.
Bu durum belirtilen alanların B) Yağışın yarısından fazlası kış
Ergene Güney
hangi özelliği ile açıklanabi- mevsiminde düşer.
Havzası Marmara
lir? C) Kış yağışları yağmur şeklin-
A) Zeytin Fındık dedir.
B) Pamuk Zeytin A) Bol yağış alması
D) Yıllık sıcaklık ortalaması 15
B) Yer şekilleri
C) Fındık Zeytin 0C’den azdır.
C) Verimli toprakların varlığı
D) Ayçiçeği Zeytin E) Yağış değerleri ile sıcaklık
D) Soğuk rüzgârların görülmesi değerleri ters orantılı bir dağı-
E) Zeytin Ayçiçeği E) Güneş ışınlarının geliş açısı lış gösterir.

DATA YAYINLARI
Coğrafya 493

10. Güneydoğu Anadolu Bölge- 13. Aşağıdakilerden hangisi İç 16. Güneydoğu Anadolu Bölgesi’n-
si’nde görülen yaz kuraklığı Anadolu ile Güneydoğu Ana- de küçükbaş hayvancılık geliş-
aşağıdakilerden hangisine dolu’nun ortak özelliklerinden miştir.
neden olmuştur? biridir?
I. Bitki örtüsünün bozkır olması
A) Tarımda sulama ihtiyacının A) Yağış miktarının aynı olması II. Yazların kurak geçmesi
artmasına B) Petrol çıkarımının fazla olma- III. Tarım için ayrılan arazinin
B) Yer altı kaynaklarının fazla ol- sı fazla olması
masına C) Kapalı havzaların bulunması
Bölgede küçükbaş hayvan-
C) Ürün çeşitliliğinin artmasına D) Tarımda nadas uygulaması- cılığın gelişmesinde yukarı-
D) Bölgede ulaşım faaliyetlerinin nın bulunması dakilerden hangileri etkili ol-
kolaylaşmasına E) Turunçgillerin yetiştirilmesi muştur?
E) Tarımsal verimin artmasına
A) Yalnız I B) Yalnız II
C) Yalnız III D) I ve II
E) II ve III

11. Güneydoğu Anadolu Bölge- 17. Güneydoğu Anadolu Bölge-


si’nde Akdeniz iklim şartları- 14. Güneydoğu Anadolu Bölge- si’ndeki pamuk üretiminin
nın görüldüğünün kanıtı aşa- si’nin nüfus ve yerleşme özel- son yıllarda büyük bir artış
ğıdakilerden hangisidir? likleri için aşağıdakilerden göstermesi aşağıdakilerden
hangisi söylenemez? hangisiyle açıklanabilir?
A) Bölgede ürün çeşitliliğinin
fazla olması A) Toplam nüfusu en az olan iki A) Nüfusun artması
bölgeden birisidir.
B) Sulamanın yaygınlaşması B) Sanayi faaliyetlerinin geliş-
B) Kırsal alanda nüfus su kay- mesi
C) Yaz kuraklığının yaşanması
naklarının bulunduğu dağ
D) Toprakların verimli olması C) Sulamanın yaygınlaşması
eteklerinde toplanmıştır.
E) Bölgenin batı kesimlerinde D) İklimde meydana gelen de-
C) Tarımsal nüfus yoğunluğu
zeytin tarımının yapılması ğişme
fazladır.
E) Makineli tarımın gelişmesi
D) Kırsal alanda toplu yerleşme-
ler görülür.
E) Kırsal alanda kerpiç evler
yaygındır.

18.
I. Sıcak su kaynaklarının az ol-
12. Aşağıdakilerden hangisi Gü- ması
neydoğu Anadolu Bölgesi’nin II. Buharlaşmanın şiddetli olma-
yer şekillerine ait bir özellik- sı
tir?
III. Yağışların az olması
A) Yer şekilleri engebesi azdır. IV. Deprem riskinin az olması
B) Güneyinde büyük dağ sıraları Yukarıdakilerden hangileri
bulunur. 15. Güneydoğu Anadolu Bölge-
si’nde sulamanın yaygınlaş- Güneydoğu Anadolu Bölge-
C) Ortalama yükselti 1500 - si’nin jeolojik yapısı ile ilgili-
ması aşağıdaki ürünlerin han-
2000 metre arasındadır. dir?
gisinde artışa neden olmaz?
D) Bölgede volkanik arazi bulun-
A) Zeytin B) Pamuk A) Yalnız I B) Yalnız Il
maz.
E) Bölgede büyük fay hatları bu- C) Pirinç D) Sebze C) I ve III D) I ve IV
lunur. E) Mısır E) III ve IV

DATA YAYINLARI
496 Coğrafya

12. Oran (%) 14. Aşağıdaki grafikte 2016 - 2020 16. 


Bölgeler
yılları arasında ülkemizde yetiş- 30
Marmara 77 tirilen bazı hayvanların sayıları 25
(bin adet) verilmiştir. 20
Güneydoğu Anadolu 93 15
Sığır Koyun Keçi 10
Karadeniz 100 5
40000
Doğu Anadolu 64 Nüfus artış Doğum
oranı oranı
Yukarıdaki tabloda dört farklı 20000
tarım ürününün bölgelere göre Yukarıdaki grafik Türkiye’deki
üretimdeki payları verilmiştir. bir bölgenin iki sayım dönemi
arasındaki nüfus artış oranını ve
Buna göre tabloda aşağıdaki 0 doğum oranını göstermektedir.
2016 2017 2018 2019 2020
tarım ürünlerinden hangisine
Yukarıdaki grafiğe göre aşa- Buna göre bu bölge ile ilgili
yer verilmemiştir?
ğıdaki yorumlardan hangisi aşağıdaki yorumlardan hangi-
A) Ayçiçeği B) Çay doğru değildir? sine kesin olarak ulaşılabilir?
C) Kayısı D) Fındık A) 2019 ve 2020 yıllarında yetiş- A) Okuryazar oranı yüksektir.
E) Kırmızı mercimek tirilen koyun sayısı yaklaşık
B) Tarımsal faaliyetler gelişmiş-
olarak aynıdır.
tir.
B) Sayısı en az olan hayvan ke-
C) Bölge dışarıdan göç almıştır.
çidir.
D) Kadın nüfusun çalışma oranı
C) Yetiştirilen hayvanlar içerisin-
yüksektir.
de sığırların oranı hep aynı
kalmıştır. E) Ölüm oranı yüksektir.
D) Yetiştirilen koyun sayısı hiçbir
zaman 20 binin altına düşme-
miştir.
E) 2016 ile 2020 arasında yetiş-
tirilen toplam hayvan sayısı
13. Aşağıdaki grafikte, ülkemizde
azalmaktadır.
çalışan nüfusun ana faaliyet kol- 17. Aşağıdaki grafikte 1940 - 2020
larına dağılım oranları % olarak yılları arasında ülkemizin nüfusu
verilmiştir. (milyon kişi) ve nüfus artış oranı
Tarım Sanayi Hizmet (‰) olarak verilmiştir.
%
Milyon kişi Artış hızı binde
80
100 50
70 90 45
60 80 40
70 35
50 60 30
50 25
40 40 20
30 30 15
20 10
20 10 5
10
1940
1945
1950
1955
1960
1965
1970
1975
1980
1985
1990
2000
2010
2020

0
2000 2010 2020 15. Aşağıdaki grafiklerde bir böl- Nüfus miktarı Artış hızı

Grafikteki bilgilere göre aşa- gedeki tarım ürünlerinin ekim


ğıdakilerden hangisi doğru- alanları içerisindeki oranları ve Yukarıdaki grafiğe göre aşa-
dur? üretim içerisindeki payları gös- ğıdakilerden hangisi doğru
terilmiştir. değildir?
A) 2000’de tarımda çalışan in- Ekim alanları Üretim
san sayısı 2010’dan fazladır. %12 %20 %12 A) Nüfus artış hızının en düşük
B) Sanayide çalışan insan sayısı IV %8 III
IV %5
V
olduğu yıl 1945’tir.
V
2000 - 2010 döneminde de- %40 III
I %15 II B) Nüfus artış hızının en yüksek
ğişmemiştir. II %18
I olduğu dönem 1955 - 1960
C) Hizmet sektöründe çalışanla- %25 %45 arasıdır.
rın oranı sürekli artmaktadır. Buna göre sırasıyla hangi C) Ülkemizin nüfusu sürekli ola-
D) 2000’de sanayi ve hizmet üründe verim en fazla ve han- rak artmıştır.
sektöründe çalışan insan sa- gisinde verim en azdır? D) Nüfus artış hızımız sürekli art-
yısı tarımda çalışanların yarı- maktadır.
A) I ve II B) II ve IV
sından fazladır. E) 1970 - 1975 arasında nüfus
E) Türkiye’de tarımsal üretim gi- C) II ve V D) I ve III artış hızımız fazla değişme-
derek azalmaktadır. E) III ve V miştir.

DATA YAYINLARI
497

VATANDAŞLIK

DATA YAYINLARI
498 Vatandaşlık

4. Aşağıda verilenlerden hangisi 9. Bir ülkede ideal yani “olması


TEST 1 ÇÖZÜMLÜ SORULAR ile ilgili Cumhurbaşkanlığı ka- gereken hukuk” kavramını ifade
rarnamesi çıkarılıp düzenleme eden hukuk kurallarına ne ad
TEMEL HUKUK BİLGİLERİ yapılamaz? verilir?
A) Bakanlıkların kurulması veya A) Pozitif hukuk
kaldırılması B) Mevzu hukuk
1. Türk vatandaşlığıyla ilgili aşa-
B) Milletvekili seçilme yeterlilik- C) Tabii hukuk
ğıdaki ifadelerden hangisi yan-
leri
lıştır? D) Tarihi hukuk
C) Devlet Denetleme Kurulu üye-
A) Türk devletine vatandaşlık bağı E) Objektif hukuk
lerinin görev süresi
ile bağlı olan herkes Türk’tür. D) Üst kademe yöneticilerinin
B) Türk baba veya Türk annenin atanması
çocuğu Türk’tür. E) Milli Güvenlik Kurulu Genel
C) Vatandaşlıktan çıkarılma ka- Sekreterliğinin görevleri 10. Aşağıdakilerden hangisi hu-
rarlarına ve işlemlerine karşı kukun yazılı kaynaklarından
yargı yolu açıktır. değildir?
D) Vatandaşlık sadece doğum- 5. Aşağıdakilerden hangisi ceza
hukukunda düzenlenen suç- A) Kanunlar
la kazanılır ve sadece seçme
ların unsurları arasında yer B) Cumhurbaşkanlığı kararna-
hakkıyla kaybedilir.
almaz? mesi
E) Hiçbir Türk, vatana bağlılıkla
A) Kanuni unsur C) Genelgeler
bağdaşmayan bir eylemde
bulunmadıkça vatandaşlıktan B) Hareket - fiil D) Yönetmelikler
çıkarılamaz. C) Hukuka aykırılık unsuru E) Öğretiler
D) Doğal yargıç
E) Kusur

11. Kanunun suç işleyen kişiye


6. Kişilerle devlet arasındaki iliş- uygulanmasını öngördüğü
kileri düzenleyen hukuk kural- yaptırıma ne ad verilir?
larından doğan haklara ne ad
verilir? A) Ceza
2. Aşağıdakilerden hangisi kamu A) Kişilik hakları B) İptal
hukukunun bölümleri arasında B) Özel haklar C) Geçersizlik
yer almaz? D) Cebr-i icra
C) Tazminat hakları
A) Anayasa hukuku D) Kamu hakları E) Hükümsüzlük
B) Ceza hukuku E) Mutlak haklar
C) Devletler genel hukuku
D) Vergi hukuku
7. Aşağıdakilerden hangisi ne-
E) İş hukuku deniyle açılacak davalara ceza 12.
mahkemeleri bakmaz? — Kısa ve öz hükümlerden olu-
A) Dolandırıcılık şan anayasalardır.
B) Miras — Uzun ve ayrıntılı kurallardan
oluşan anayasalardır.
C) Hırsızlık
— Değiştirilebilme özelliği zor
D) Gasp
olan anayasalardır.
E) Yaralama
Yukarıda verilen tanımlar sıra-
3. Gerçekte kişilik sahibi olma- sıyla aşağıdakilerden hangisi-
8. ne aittir?
yan ancak varsayımsal olarak
kişilik sahibi olduğu kabul I. Görgü kuralları
A) Kazuistik anayasa, yumuşak
edilen, belli bir amacı gerçek- II. Hukuk kuralları anayasa, sert anayasa
leştirmek üzere tahsis edilen
III. Ahlak kuralları B) Çerçeve anayasa, kazuistik
mal ve kişi topluluklarına ne
ad verilir? Sosyal hayatı düzenleyen yu- anayasa, sert anayasa
karıdaki kurallardan hangileri- C) Mutlak sertlik, çerçeve anaya-
A) Tüzel kişi
nin yaptırımı maddidir? sa, sert anayasa
B) Aile
D) Sert anayasa, mutlak sertlik,
C) Millet A) Yalnız I B) Yalnız II
mutlak yumuşaklık
D) Vatandaş C) Yalnız III D) I ve II E) Mutlak yumuşaklık, kazuistik
E) Uyruk E) II ve III anayasa, çerçeve anayasa

DATA YAYINLARI
Vatandaşlık 499

13. Aşağıdakilerden hangisi ana- 17. Aşağıda verilenlerden hangisi


yasaya uygunluk denetiminin disiplin cezası kapsamında de- TEST 2 ÇÖZÜMLÜ SORULAR
ilk ve zorunlu koşuludur? ğerlendirilemez?
A) Mahkeme kararları A) Kademe ilerlemesini durdur- TEMEL HUKUK BİLGİLERİ
B) Bilimsel görüşler ma
B) Kınama 1. Tazminat yaptırımı aşağıdaki
C) Anayasal teamüller
kurallardan hangisi tarafından
D) Yazılı ve sert bir anayasanın C) Ayıplama
düzenlenmiştir?
varlığı D) Aylıktan kesme
A) Din kuralları
E) Yumuşak bir anayasanın var- E) Uyarma
lığı B) Görgü kuralları
C) Hukuk kuralları
D) Ahlak kuralları
E) Fizik kuralları
18. Hüseyin cep telefonunu Meh-
met’e satmış ve satış sözleşme-
14. Aşağıdaki durumlardan han- si yaparak teslim etmiştir. Ancak 2. Aşağıdakilerden hangisi özel
gisinde tazminat söz konusu Mehmet satış bedelini kararlaş- hukukun dallarından biri de-
olmaz? tırılan günde ödememiştir. ğildir?
A) Haksız fiil nedeniyle zarar ver- Hüseyin aşağıdaki yaptırım- A) Devletler özel hukuku
me lardan hangisine başvurarak B) Medeni hukuk
B) Satmış olduğu malı zamanın- satış bedeline kavuşabilir? C) Borçlar hukuku
da teslim etmeme nedeniyle D) Ticaret hukuku
A) Hükümsüzlük
zarar verme
B) Cebr-i icra E) Anayasa hukuku
C) Sözleşme hükümlerine aykırı
davranış nedeniyle zarar ver- C) Tazminat
me D) İptal 3. Kişilik hakları ile ilgili aşağıda-
D) Sözleşme hükümlerine uyma- E) Ceza kilerden hangisi yanlıştır?
ma nedeniyle zarar verme
A) Başkalarına devredilemez.
E) Evlenme işlemini resmi evlen-
B) Kişiliğe bağlıdır.
dirme memuru önünde yap-
mama C) Herkese karşı ileri sürülebilir.
D) Nispi hak niteliğindedir.
E) Mirasçılara geçmez.
19. Borçlunun, borcunu kabul
etmekle beraber, özel bazı
sebeplere dayanarak borcun 4. Edim ile ilgili aşağıdaki ifade-
ifasından devamlı ya da geçici lerden hangisi yanlıştır?
15. Fikri eserler üzerinde yaratıcı- olarak kaçınmasına ne ad ve-
sının sahip olduğu haklara ne rilir? A) Edimin konusu belirsiz olabilir.
ad verilir? B) Edimin konusu imkânsız ola-
A) Karine maz.
A) Sınırlı ayni hak
B) Zilyetlik C) Her borç ilişkisinde mutlaka
B) İntifa hakkı
C) Def’i bir edim bulunur.
C) Sosyal hak
D) İtiraz D) Edimin konusu hukuka aykırı
D) Nispi hak
E) Müteselsil olamaz.
E) Telif hakkı
E) Edimin konusu vermek, yap-
mak veya yapmamaktır.

5. Aşağıdakilerden hangisi tüzel


kişiliğin sona erme nedenle-
16. Ayırt etme gücüne sahip ve er- 20. Aşağıdakilerden hangisi hu- rinden değildir?
gin olan, aynı zamanda kısıtlı kuk kurallarının özellikleri ara-
A) Amacın gerçekleşmesi için
bulunmayan bir kişi fiil ehliye- sında gösterilemez?
belirtilen sürenin sona ermesi
tinin hangi grubunda yer alır?
A) Toplumsal yaşamı düzenleyici B) Amacın gerçekleşmesinin hu-
A) Tam ehliyetli olma kuken imkânsız olması
B) Tam ehliyetsiz B) Kamu gücüyle desteklenme C) Yetkili organın fesih kararı
C) Sınırsız ehliyetli C) Tek bir olaya uygulanma D) Haysiyet divanının oluşturula-
D) Sınırlı ehliyetli D) Değişken ve sürekli olma maması
E) Sınırlı ehliyetsiz E) Yaptırımlarla kuvvetlendirilme E) Amacının gerçekleşmesi

DATA YAYINLARI
508 Vatandaşlık

15. “Kamu düzenine ve ahlaka aykı- 18. Hak ehliyetine ilişkin aşağı-
rı bulunan veya esaslı koşulları da verilen bilgilerden hangisi TEST 7 CEVAPLI SORULAR
bulunmayan hukuki işlem mutlak yanlıştır?
butlanla sakattır.” TEMEL HUKUK BİLGİLERİ
A) Her insanın hak ehliyeti vardır.
Aşağıda belirtilen hallerden B) Kişi hak ehliyetini, sağ doğ-
hangisinde evlenme mutlak mak koşuluyla, ana rahmine 1. Hukukta yaptırım türlerinden
düştüğü andan başlayarak biri olan tazminat yaptırımı
butlanla sakat sayılmaz?
elde eder. ile ilgili aşağıdaki ifadelerden
A) Eşlerden birinin evlenme sıra- hangisi yanlıştır?
C) Hak ehliyeti haklara ve borç-
sında evli bulunması lara sahip olma anlamını taşır. A) Tazminat, maddi tazminat
B) Eşlerden birinin evlenme sıra- D) Haklara ve borçlara sahip şeklinde olabileceği gibi ma-
sında sürekli bir sebeple ayırt olma ehliyeti bakımından kişi- nevi tazminat şeklinde de ola-
etme gücünden yoksun bulun- ler arasında genellik ve eşitlik bilir.
ması ilkesi uygulanması söz konu- B) Tazminat yaptırımı, haksız bir
C) Eşlerden birinin evlenmeye su değildir. fiil ile başkasını zarara uğ-
engel olacak derecede akıl E) Hak ehliyeti kişiler hukukunun ratmaya sebep olanlara uy-
hastalığı bulunması konusunu oluşturur. gulanacağı gibi bir sözleşme
D) Eşlerden birinin istemediği bir yapmış taraflardan birinin (bu
kişiyle evlenmesi sözleşmenin hükümlerine uy-
E) Eşler arasında evlenmeye en- mamak suretiyle) diğer tarafı
gel olacak derecede hısımlı- zarara uğratması durumunda
ğın bulunması da uygulanır.
C) Bir idari işlem kanunun aradı-
ğı şekilde yapılmaz ise tazmi-
nat yaptırımı söz konusu olur.
16. Medeni Kanun’da “Kanun, sö- 19. Farklı uyruktaki kişiler ara- D) Bir kimse “haksız fiil” denilen
züyle ve özüyle değindiği bütün sındaki ilişkileri düzenleyen hukuka aykırı bir fiiliyle başka-
konularda uygulanır. Kanunda hukuk alanı aşağıdakilerden sına zarar verecek olursa taz-
uygulanabilir bir hüküm yoksa hangisidir? minat yaptırımı ile karşılaşır.
hâkim örf ve adet hukukuna göre
A) Kişiler hukuku E) Satmış olduğu malı zama-
karar verir.” düzenlemesi bulun-
B) Devletler umumi hukuk nında teslim etmeyen satıcı
maktadır.
C) Devletler özel hukuku tazminat yaptırımı ile karşıla-
Örf ve adet hukukunda da uy- şabilir.
D) Aile hukuku
gulanabilir bir hüküm yoksa
E) Eşya hukuku
hâkim aşağıdaki yollardan
hangisine başvurmak zorun-
dadır?

A) Hakim kanun koyucu gibi ken-


disi hukuk yaratarak karar ve-
rir.
B) Hâkim yasama organına baş-
vurur. 20. Hukukun yardımcı kaynakları
C) Benzer hukuk kurallarından ile ilgili olarak aşağıda verilen
kıyas yoluyla karar verir. bilgilerden hangisi yanlıştır?
D) Bilimsel görüşlere başvurur. 2. Kişisel ahlak kurallarına “sub-
A) Hukukun yardımcı kaynakları jektif ahlak kuralları”, toplumsal
E) Hâkim hukukun genel ilkeleri- bilimsel görüşler ve yargı ka-
ne başvurur. ahlak kurallarına “objektif ahlak
rarlarıdır. kuralları” da denir.
B) Hâkim önüne gelen bir uyuş-
mazlığı çözerken bu kaynak- Aşağıdakilerden hangisi ob-
17. Kanuna göre yetkili mercilerce lardan yararlanabilir. jektif ahlak kurallarına örnek
suç şüphesinin öğrenilmesin- C) Hâkim hukuki uyuşmazlıkları oluşturmaz?
den iddianamenin kabulüne çözerken örf - âdet hukukun-
A) Verilmiş bir söze sadık kalmak
kadar geçen evreye ceza hu- dan önce yardımcı kaynaklar-
kukunda ne ad verilir? dan yararlanır. B) Başkalarının canına, malına
ve namusuna göz dikmemek
A) Kanun yolu D) Hâkim önüne gelen bir uyuş-
mazlığı çözerken bu kaynak- C) Başkalarının şeref ve haysiye-
B) Kovuşturma tine karşı saygılı olmak
lara başvurmak zorunda de-
C) Soruşturma ğildir. D) Yoksul durumda olan bir kim-
D) Temyiz E) İçtihadı birleştirme kararları senin yardımına koşmak
E) İstinaf hâkimi bağlayıcı niteliktedir. E) Yalan söylememek

DATA YAYINLARI
Vatandaşlık 513

8. Aşağıdakilerden hangisi de- 12. Yasama ve yürütme güçlerinin 16. Aşağıdakilerden hangisi parla-
mokratik devletin şartlarından yürütme organında birleştiği menter sistemin temel özellik-
biri değildir? yönetim şekli aşağıdakilerden lerinden biri değildir?
hangisidir?
A) Genel oy A) Kuvvetlerin yumuşak ayrılığı-
B) İki dereceli seçim A) Başkanlık nın olması
C) Eşit oy B) Demokrasi B) Yürütme organının tek kanatlı
C) Teokrasi bir yapıda oluşu
D) Seçimlerin serbestliği
D) Monarşi C) Yasama organının hükûmeti
E) Oyun gizliliği
güvensizlik oyuyla düşürebil-
E) Cumhuriyet
mesi
D) Yürütme organının yasama
meclisini fesih yetkisine sahip
olması
E) Devlet başkanının tek başına
kullanabileceği sınırlı yetkilere
sahip olması
9. Yasama ve yürütme kuvvetle-
rinin yasama organında top- 13. Temsili demokrasi aşağıdaki
lanmasını ifade eden hükûmet devlet şekillerinden hangisin-
şekli aşağıdakilerden hangisi- de görülür? 17. Aşağıda verilenlerden hangisi
dir? A) Monarşik devletlerde yarı başkanlık sisteminde ko-
B) Oligarşik devletlerde şul olarak bulunması gereken
A) Sosyalizm
bir özelliktir?
B) Parlamenter sistem C) Demokratik devletlerde
D) Şehir devletlerinde A) Cumhurbaşkanını halkın seç-
C) Meclis hükûmeti sistemi
mesi
D) Diktatörlük E) İmparatorluklarda
B) Cumhurbaşkanının siyasal
E) Başkanlık hükûmeti sistemi sorumluluğunun bulunması
C) Cumhurbaşkanının ikinci kez
seçilmemesi
D) Yasama organının çift meclisli
olması
E) Yürütme organının tek başlı
14. Devlet işlevlerinin uzmanlaş- olması
mış farklı organlar tarafından
10. Temsili demokrasilerde iktida- yerine getirilmesi aşağıdaki-
rın dışında kalan parti ve parti- lerden hangisinin neticesidir?
lere ne denir? 18. Eyalet, kanton gibi yapıların
A) Cumhuriyetin tanımının bir anayasa ile birleşerek dev-
A) Hükûmet
B) Sosyal devlet olmanın leti oluşturmasına ne ad veri-
B) Muhalefet lir?
C) Yargı bağımsızlığı ilkesinin
C) Koalisyon
D) Yargıçlık güvencesinin A) Konfederasyon
D) Yönetim
E) Kuvvetler ayrılığı ilkesinin B) Kişilik birlik
E) Sivil Toplum Örgütü
C) Gerçek birlik
D) Federasyon
E) Üniter sistem

19. Aşağıdakilerden hangisi baş-


15. “İnsan haklarına saygılı ve bu kanlık sisteminde geçerli olan
11. Kendisini hukuksal kuralların hakları koruyucu adil bir hukuk bir uygulama değildir?
dışında tutan ve toplumla ilgili düzeni kuran ve bunu devam et-
A) Başkan, aynı zamanda devlet
olarak her türlü tedbir ve kara- tirmekle kendini yükümlü sayan,
başkanıdır.
rı alma yetkisini taşıyan devlet bütün işlem ve eylemleri yargı
biçimi aşağıdakilerden hangi- denetimine bağlı olan devlet” B) Yasama organı başkanı göre-
sidir? aşağıdakilerden hangisidir? vinden alamaz.
C) Başkan yasama organının
A) Teokratik devlet A) Hukuk Devleti
varlığına son veremez.
B) Otokratik devlet B) Sosyal Devlet
D) Yürütme yetkisini başkan kul-
C) Monarşik devlet C) Demokratik Devlet lanır.
D) Polis devleti D) Sosyalist Devlet E) Başkan parlamento tarafın-
E) Feodal devlet E) Yargıçlar Devleti dan seçilir.

DATA YAYINLARI
520 Vatandaşlık

12. 1982 Anayasası’na göre grev 17. 1982 Anayasası’na göre, aşa-
ve lokavtın yasaklanabileceği ğıdakilerden hangisi sosyal ve TEST 3 CEVAPLI SORULAR
veya ertelenebileceği haller ve ekonomik haklar ve ödevler-
1982 ANAYASASI GENEL ESASLAR
işyerleri aşağıdakilerden han- den biri değildir?
- TEMEL HAK VE ÖDEVLER
gisiyle düzenlenir?
A) Ailenin korunması
A) Kanun B) Zorla çalıştırma yasağı 1. Kişilerin temel hak ve hürriyet-
B) Cumhurbaşkanlığı kararna- C) Eğitim ve öğrenim hakkı lerini aşağıdakilerden hangisi
mesi düzenler?
D) Çalışma ve sözleşme hürriyeti
C) Yönetmelik
E) Kamu yararı A) Kişiler Hukuku
D) Genelge
B) Ceza Kanunu
E) Emir
C) Anayasa
18. Din ve vicdan hürriyetiyle ilgili
aşağıda verilenlerden hangisi D) Medeni Kanun
yanlıştır? E) Ticaret Kanunu

13. 1982 Anayasası’na göre aşağı- A) Herkes vicdan, dini inanç ve


dakilerden hangisi temel hak kanaat hürriyetine sahiptir.
ve hürriyetlerin nitelikleri ara- B) Temel hak ve hürriyetlerin kö-
sında yer almaz? tüye kullanılmaması şartıyla
ibadet, dini ayin ve törenler
A) Dokunulmazlık
serbesttir.
B) Devredilmezlik
C) Kimse ibadete, dini ayin ve
C) Objektiflik törenlere katılmaya zorlana-
D) Vazgeçilmezlik maz.
E) Kişiliğe bağlılık D) Din ve ahlak eğitim ve öğreti-
mi ilk ve ortaöğretimde öğren-
cilerin ve velilerin isteklerine
göre yapılır. 2. 1982 Anayasası’na göre toplu
sözleşme yapılması sırasında
E) Kimse dini inanç ve kanaatle-
14. Bir siyasi partinin kurulabilme- uyuşmazlık çıkması halinde
rinden dolayı kınanamaz ve
si için en az kaç kişinin bir ara- taraflar aşağıdakilerden hangi-
suçlanamaz.
ya gelmesi gerekir? sine başvurabilir?
A) 10 B) 30 C) 40 A) Danıştay İdari Dava Daireleri
19. 1982 Anayasası’na göre yaka- Kurulu
D) 50 E) 60
lanan veya tutuklanan kişi, tu- B) Kamu Denetçiliği Kurumu
tulma yerine en yakın mahke- C) Kamu Görevlileri Hakem Ku-
meye gönderilmesi için gerekli rulu
süre hariç en geç kaç saat için- D) Yüksek Hakem Kurulu
15. Aşağıdakilerden hangisi Türk de hakim önüne çıkarılır?
E) Etik Kurulu
vatandaşlarına tanınan siyasal A) 12 saat B) 24 saat
haklardan biridir?
C) 36 saat D) 48 saat
A) Çalışma hakkı E) 72 saat
B) Mülkiyet hakkı
C) Bilim ve sanat hürriyeti
D) Din ve vicdan özgürlüğü 20. 1982 Anayasası’na göre aşağı-
E) Kamu hizmetlerine girme hakkı dakilerden hangisi suç ve ce-
zalara ilişkin esaslar arasında
yer almaz?
A) Suç ve cezalar şahsidir
16. Anayasaya aykırı olarak, bir B) Ceza yerine geçen güvenlik
kimsenin evinde eşyalarının tedbirleri, idarenin düzenleyici 3. 1982 Anayasası’na göre yargı
aranması ve bunlara el konul- işlemleri ile konulur. yetkisi aşağıdakilerden hangi-
ması aşağıdakilerden hangisi- C) Ölüm ve genel müsadere ce- si tarafından kullanılır?
ni ihlal eder? zası verilemez.
A) Bağımsız mahkemelerce
A) Haberleşme hürriyeti D) Kanuna aykırı olarak elde
B) Bağımsız ve tarafsız mahke-
edilmiş bulgular delil olarak
B) Konut dokunulmazlığı melerce
kabul edilemez.
C) Bilim ve sanat hürriyeti C) Tarafsız mahkemelerce
E) Suçluluğu hükmen sabit olun-
D) Yerleşme ve seyahat hürriyeti caya kadar kimse suçlu sayı- D) Anayasa Mahkemesince
E) Çalışma ve sözleşme hürriyeti lamaz. E) Eşit mahkemelerce

DATA YAYINLARI
Vatandaşlık 523

3. 1982 Anayasası’na göre 18 ya- 7. Demokratik devlet ilkesinin


TEST 4 CEVAPLI SORULAR şını doldurmuş bulunmak ve vazgeçilmez unsurları arasın-
Türk vatandaşı olmak koşuluy- da aşağıdakilerden hangisi yer
1982 ANAYASASI GENEL ESASLAR
la aşağıdakilerden hangisi oy almaz?
- TEMEL HAK VE ÖDEVLER
kullanabilir?
A) Siyasi karar organlarının se-
A) Kamu hizmetinden men edi- çimle başa gelmesi
1. 1982 Anayasası’na göre vatan- lenler
daşlık hakkına ilişkin aşağıda- B) Tek dereceli seçim
kilerden hangisi yanlıştır? B) Silah altında bulunan er ve C) Seçimlerin yargı organlarının
erbaşlar gözetim ve denetimi altında
A) Vatandaşlıktan çıkarma ile C) Askeri öğrenciler yapılması
ilgili karar ve işlemlere karşı
D) Taksirli suçlardan hüküm gi- D) Ekonomik planlama faaliyetle-
yargı yolu açıktır.
yenler rinin aktif olarak kullanılması
B) Türk vatandaşlığının kazanıl-
E) Kısıtlılar E) Tüm vatandaşların temel hak
ması için ana – babanın her
ve hürriyetlerinin tanınmış ol-
ikisinin de Türk olması gerekir.
ması
C) Türk Devletine vatandaşlık
bağı ile bağlı olan herkes
Türk’tür.
D) Vatandaşlık kanunun göster-
diği koşullarla kazanılır ve an-
cak kanunda gösterilen haller- 4. 1982 Anayasası’na göre aşağı-
de kaybedilir. dakilerden hangisi kişi hak ve
E) Hiçbir Türk vatana bağlılıkla ödevlerinden biri değildir?
bağdaşmayan bir eylemde
A) Zorla çalıştırılma yasağı
bulunmadıkça vatandaşlıktan
çıkarılamaz. B) İspat hakkı
C) Mülkiyet hakkı 8. 1982 Anayasası’na göre gecik-
D) Din ve vicdan hürriyeti mesinde sakınca bulunan bir
durumun varlığı halinde kanu-
E) Grev hakkı ve lokavt
nun yetkili kıldığı merci tara-
fından verilen konuttaki eşya-
ya el koyma kararı en geç ne
kadarlık bir süre içinde görevli
hâkimin onayına sunulur?
A) 8 saat B) 12 saat
C) 16 saat D) 24 saat
5. 1982 Anayasası’na göre aşağı- E) 48 saat
dakilerden hangisi sosyal hak
ve ödevlerden biridir?
A) Grev hakkı ve lokavt
2. Aşağıdakilerden hangisi 1982 B) Siyasi parti kurma hakkı
Anayasası’na göre dilekçe
C) Düşünce ve kanaat hürriyeti
hakkı ile ilgili yanlış bir bilgi-
dir? D) Kanuni hakim güvencesi
E) Bilim ve sanat hürriyeti
A) Dilekçe hakkı kişisel hak ve
ödevler arasında düzenlen-
miştir.
B) Başvuruların sonucu gecikti- 9. Aşağıda verilenlerden hangisi
rilmeden dilekçe sahiplerine hukuk devletinin niteliklerin-
yazılı olarak bildirilir. den biri değildir?
C) Aktif statü hakları arasında
A) Yasaların herkes için geçerli
yer almaktadır. 6. 1982 Anayasası’na göre aşağı-
olması
D) Vatandaşların kendileriyle dakilerden hangisi kişi hakla-
rından biri değildir? B) İdari işlemlerin yargısal dene-
veya kamu ile ilgili dilek ve şi-
time tabi olması
kayetleri hakkında, yetkili ma- A) Hak arama hürriyeti
kamlara ve TBMM’ye yazı ile C) Çalışma koşullarının iyileştiril-
B) Süreli ve süresiz yayın hakkı mesi
başvurma hakkıdır.
C) Kanuni hakim güvencesi D) Kuvvetler ayrılığı ilkesinin be-
E) Karşılıklılık esası gözetilmek
şartıyla Türkiye’de ikamet D) Dernek kurma hürriyeti nimsenmesi
eden yabancılar da bu haktan E) Gençliğin korunması, sporun E) Temel hak ve hürriyetlerin
yararlanabilirler. geliştirilmesi ve tahkim anayasal güvenceye alınması

DATA YAYINLARI
530 Vatandaşlık

7. Aşağıdakilerden hangisi TBMM 10. Seçimler ve halk oylamalarıy- 13. “Usulüne göre yürürlüğe konul-
Başkanı’nın görevlerinden biri la ilgili aşağıdaki ifadelerden muş milletlerarası antlaşmalar
değildir? hangisi yanlıştır? ............ hükmündedir.”
A) Meclisin kolluk ve yönetim hiz- A) Seçimler ve halk oylaması 1982 Anayasası’ndaki düzen-
metlerini yürütmek genel ve eşit oy esasına göre leme dikkate alındığında boş-
B) Meclis Tutanak Dergisi’ni De- yapılır. luğa aşağıdakilerden hangisi
netlemek B) Her ikisi de yargı organlarının getirilmelidir?
C) Meclis toplantılarına başkan- yönetim ve denetimi altında
lık etmek yapılır. A) Anayasa
D) Başkanlık Divanının kararları- C) Seçimler ve halk oylaması B) Kanun
nı uygulamak açık sayım ve döküm esasına C) Yönetmelik
göre yapılır. D) Yargısal kararlar
E) Yurt dışına asker gönderilme-
sine karar vermek D) 18 yaşını dolduran her Türk E) Cumhurbaşkanlığı kararna-
vatandaşı seçme ve halk oy- mesi
lamalarına katılma hakkına
sahiptir.
E) Tutuklu ve hükümlüler seçim-
lerde ve halk oylamalarında
oy kullanamazlar.
14. 1982 Anayasası’na göre aşağı-
dakilerden hangisi TBMM’nin
görev ve yetkileri arasında yer
almaz?
A) Kanun koymak, değiştirmek
11. 1982 Anayasası’na göre aşa- ve kaldırmak
ğıdakilerden hangisi zorunlu B) Kamu başdenetçisini seçmek
gizli oylama gerektiren durum-
8. 1982 Anayasası’na göre aşağı- C) Para basılmasına ve savaş
lardan biri değildir?
da verilenlerden hangisi göre- ilanına karar vermek
vinden çekilmese dahi millet- A) Anayasa değişiklik teklifinin D) Milletlerarası antlaşmaların
vekili adayı olabilir? oylanması onaylanmasını uygun bulmak
A) Hakimler ve savcılar B) TBMM Başkanlık seçimi E) YÖK üyelerini ve rektörleri
B) YÖK üyeleri C) Yüce Divana sevke ilişkin oy- seçmek
lama
C) Silahlı kuvvetler mensupları
D) Milletvekilliği ile bağdaşma-
D) Kamu kuruluşlarında memur
yan bir görev veya hizmeti
statüsündeki görevliler
sürdürmekte ısrar eden millet-
E) Kamu kuruluşlarında işçi sta- vekilinin milletvekilliğinin dü-
tüsündeki görevliler 15. Meclisin belli bir konuda bilgi
şürülmesi ile ilgili kararlar edinmek için yaptığı inceleme-
E) Bütçe kanunlarının kabulü den ibaret olan bilgi edinme ve
denetim yolu aşağıdakilerden
hangisidir?
A) Yazılı soru
B) Genel görüşme
12. Cumhurbaşkanlığına adaylığı- C) Sözlü soru
nı koyan bir milletvekili, Cum- D) Meclis araştırması
hurbaşkanı olursa aşağıdaki
E) Meclis soruşturması
durumlardan hangisi gerçek-
leşir?
A) Milletvekilliği kendiliğinden
sona erer.
9. 1982 Anayasası’na göre aşa-
ğıda verilenlerden hangisi B) Cumhurbaşkanlığı görev sü- 16. 1982 Anayasası’na göre ya-
TBMM’nin bilgi edinme ve de- resi dolunca tekrar milletvekili sama yetkisi aşağıdakilerden
netim yolları arasında gösteri- olmaya hak kazanır. hangisine verilmiştir?
lemez? C) Bağlı bulunduğu parti hazine-
A) Bağımsız mahkemelere
den %2 oranında pay alır.
A) Gensoru B) Cumhurbaşkanı yardımcıları-
D) Milletvekilliği ve Cumhurbaş-
B) Yazılı soru na
kanlığı görevlerini birlikte yü-
C) Meclis araştırması rütür. C) Cumhurbaşkanına
D) Meclis soruşturması E) Yasama dokunulmazlığı kal- D) TBMM’ye
E) Genel görüşme kar. E) Bakanlara

DATA YAYINLARI
Vatandaşlık 533

17. 1982 Anayasası’na göre millet- 4.


vekillerinin yazılı olarak cevap- TEST 5 CEVAPLI SORULAR
I. Anayasa değişiklikleri
lanmak üzere Cumhurbaşkanı
yardımcılarına ve bakanlara YASAMA II. Cumhurbaşkanı yardımcıları
sordukları sorulara en geç kaç ve bakanların yüce divana
gün içinde yine yazılı olarak sevk edilmesi
cevap verilmelidir? 1. 1982 Anayasası’na göre TBMM III. Türk Silahlı Kuvvetlerinin
A) 15 B) 20 C) 7 D) 5 E) 30 başkanlık seçiminin birinci yurt dışına gönderilmesine
veya ikinci turda tamamlana- ilişkin kararlar
bilmesi için Meclis üye tam- IV. Af kanunları
sayısına göre hangi çoğunluk
1982 Anayasası’na göre yu-
aranır?
karıdakilerden hangilerinin
A) 2/4 B) 1/5 C) 2/3 TBMM Genel Kurulunda kabul
D) 3/5 E) 2/5 edilmesi için nitelikli çoğun-
luk aranır?
A) Yalnız I B) I, ve IV
18. Bir siyasi partinin kurulabilme- C) I ve II D) I, II ve IV
si için en az kaç kişinin bir ara- E) I, II, III ve IV
ya gelmesi gerekir?
A) 10 B) 20 C) 30 D 40 E) 50 5. Ekonomik ticari veya teknik iliş-
kileri düzenleyen ve süresi 1 yılı
aşmayan milletlerarası andlaş-
malar, devlet maliyesi bakımın-
dan bir yüklenme getirmemek,
kişi hallerine ve Türklerin ya-
bancı memleketlerdeki mülkiyet
2. 1982 Anayasası’na göre ana- haklarına dokunmamak şartıyla
yasa değişikliğine ilişkin yayımlanma ile yürürlüğe kona-
kanun teklifleri meclis üye bilir. Bu taktirde bu andlaşma-
tamsayısı dikkate alındığında lar yayımlarından başlayarak
19. 1982 Anayasası’na göre Tür- aşağıdaki oranların hangisin- ................ içinde TBMM’nin bilgi-
kiye Büyük Millet Meclisi’nin den daha az oy alırsa doğru- sine sunulur.
yasama yılının başlangıç günü dan reddedilir?
aşağıdakilerden hangisidir? 1982 Anayasası’nda yer alan
A) 3/5 B) 2/5 C) 1/4 yukarıdaki düzenlemeye göre
A) Eylül ayının birinci günü
D) 1/2 E) 2/3 boşluğa aşağıdakilerden han-
B) Eylül ayının on beşinci günü gisi getirilmelidir?
C) Ekim ayının birinci günü
A) 7 gün B) 10 gün
D) Ekim ayının on beşinci günü
E) Ocak ayının birinci günü C) 15 gün D) 1 ay
E) 2 ay

6. Üzerinde milletvekillerinin ad,


soyad ve seçim çevrelerinin
yazılı olduğu oy pusulalarının
kutuya atılması veya elektronik
oylama mekanizmasının çalış-
tırılması yahut isim cetvelin-
de adı okunan milletvekilinin
3. Meclis araştırması, genel gö- ayağa kalkarak “red”, “kabul” ya
20.
rüşme ve yazılı soru önerge- da “çekimser” sözcüklerinden
I. Bakanlar lerinin verilme şekli, içeriği ve birini yüksek sesle söyleme-
II. Cumhurbaşkanı kapsamı ile araştırma usulleri si ve oyların divan tarafından
aşağıdakilerden hangisiyle dü- kaydedilmesi meclisteki oy-
III. TBMM Başkanı
zenlenir? lama usullerinden hangisiyle
Yukarıdakilerden hangileri ilgilidir?
A) Kanunla
TBMM içinden seçilmek zo- A) Açık oylama
rundadır? B) Yönetmelikle
C) Genelgeyle B) Gizli oylama
A) Yalnız I B) I ve II C) İşaretle oylama
D) İç tüzükle
C) I ve III D) II ve III E) Cumhurbaşkanlığı kararna- D) Vekâleten oylama
E) Yalnız III mesiyle E) Şahsi oylama

DATA YAYINLARI
540 Vatandaşlık

18. Sürekli hastalık, sakatlık ve 4. Olağanüstü hâl ile ilgili aşağı-


kocama sebebiyle kişilerin TEST 2 ÇÖZÜMLÜ SORULAR daki ifadelerden hangisi yan-
cezalarını hafifletme veya kal- lıştır?
dırma yetkisi aşağıdakilerden YÜRÜTME A) İdarenin işlemleri hiçbir şekil-
hangisine verilmiştir?
de yargı denetimine tabi de-
A) TBMM başkanı 1. Hakkında soruşturma açılma- ğildir.
B) Cumhurbaşkanı sına karar verilen bir bakanın B) Vatandaşlara normal zaman-
soruşturma sonucunda Yüce lara göre daha fazla yükümlü-
C) Cumhurbaşkanı yardımcısı
Divana sevk edilmesi için lük getirebilir.
D) TBMM TBMM’de yapılan oylamada
C) İdarenin yetkileri normal za-
E) Adalet bakanı TBMM üye tamsayısına göre
manlara göre daha da geniştir.
hangi çoğunluk aranır?
D) Cumhurbaşkanı tarafından ilan
A) 3/5 B) 1/3 C) 2/3 edilir.
D) 3/4 E) 1/4 E) Temel hak ve özgürlüklere
normal zamanlara göre daha
fazla sınırlama getirilir.

2. 1982 Anayasası’na göre Cum-


hurbaşkanı ile ilgili aşağıdaki-
lerden hangisi yanlıştır?
A) Cumhurbaşkanı doğrudan
5. Aşağıdakilerden hangisi 1982
Anayasası’nda “yürütme” başlı-
halk tarafından seçilir.
ğı altında düzenlenmemiştir?
B) Kanunları yayımlamak Cum-
hurbaşkanının görevleri ara- A) Kamu Kurumu Niteliğinde
sında yer alır. Meslek Kuruluşları
C) Cumhurbaşkanı aynı zaman- B) Diyanet İşleri Başkanlığı
da devletin de başıdır. C) Kamu Denetçiliği Kurumu
D) Cumhurbaşkanı olabilmek için D) Mahalli İdareler
Türk vatandaşı olmak gerekir. E) Yükseköğretim Üst Kuruluş-
E) Bir kimse en fazla bir defa ları
19. Milli Güvenlik Kurulunun gün- Cumhurbaşkanı seçilebilir.
deminin düzenlenmesiyle ilgili
aşağıdaki ifadelerden hangisi
doğrudur?
A) Cumhurbaşkanı yardımcıları
ve Genelkurmay Başkanı-
nın önerileri dikkate alınarak
Cumhurbaşkanı tarafından
düzenlenir.
B) Cumhurbaşkanının görüşleri
alınarak Cumhurbaşkanı yar-
dımcıları tarafından düzenle-
nir. 3. 1982 Anayasası’na göre Türk 6. Aşağıdakilerden hangisi Cum-
C) Genelkurmay başkanının gö- Silahlı Kuvvetlerinin başkomu- hurbaşkanına vekalet edilme-
rüşleri alınarak TBMM tarafın- tanlığı aşağıdakilerden hangisi sini gerektiren nedenlerden
dan düzenlenir. tarafından temsil olunur? biri değildir?
D) Milli Savunma Bakanının gö- A) TBMM A) Yurt dışına çıkma
rüşleri alınarak Genelkurmay
B) TBMM başkanı B) Hastalık
Başkanı tarafından düzenle-
nir. C) Genelkurmay başkanı C) Ölüm
E) TBMM Başkanlık Divanı tara- D) Cumhurbaşkanı D) Yurt içi gezisi
fından düzenlenir. E) Milli Savunma bakanı E) Çekilme

DATA YAYINLARI
Vatandaşlık 545

5. Cumhurbaşkanlığı makamının 8. Cumhurbaşkanı yardımcıları 12. 1982 Anayasası’na göre ka-


herhangi bir nedenle boşal- ve bakanlarla ilgili aşağıda ve- rarnameler ve yönetmelikler
ması ve genel seçime bir yıl- rilen ifadelerden hangisi yan- yayımdan sonraki bir tarih
dan fazla süre kalması halinde lıştır? belirlenmemişse ne zaman yü-
Cumhurbaşkanlığı seçiminin rürlüğe girer?
A) Milletvekili seçilme yeterliliği-
yapılma zamanıyla ilgili aşağı-
ne sahip olmalıdırlar. A) Resmi Gazete’de yayımlan-
dakilerden hangisi doğrudur?
B) Cumhurbaşkanı tarafından dıkları gün
A) Makamın boşaldığı günden atanır ve görevden alınırlar. B) Resmi Gazete’de yayımlan-
sonra gelen 45 gün içindeki dıktan 1 hafta sonra
C) Türkiye Büyük Millet Meclisi
son pazar günü
önünde and içerler. C) Resmi Gazete’de yayımlan-
B) Makamın boşaldığı günden dıktan 15 gün sonra
D) Cumhurbaşkanına karşı so-
sonra gelen 60. günü takip
rumludurlar. D) Resmi Gazete’de yayımlan-
eden ilk pazar günü
E) TBMM üyeleri Cumhurbaşka- dıktan 1 ay sonra
C) Makamın boşaldığı günden
nı yardımcısı veya bakan ola- E) Resmi Gazete’de yayımlan-
sonra gelen 90. günü takip
rak atanamazlar. dıktan 45 gün sonra
eden sonra pazar günü
D) Makamın boşaldığı günden
sonra gelen 60 gün içindeki
son pazar günü
E) Makamın boşaldığı günden
sonra gelen 45. günü takip 9. 1982 Anayasası’na göre Cum-
eden ilk pazar günü hurbaşkanı, Milli Güvenlik Ku-
rulunun gündemini aşağıdaki-
lerden hangilerinin görüşlerini 13. 1982 Anayasası’na göre aşa-
dikkate alarak belirler? ğıdakilerden hangisi Cumhur-
başkanı’nın yapabileceği iş-
A) Bakanlar - TBMM başkanı lemler arasında yer almaz?
B) Genelkurmay başkanı - TBMM
A) Kamu başdenetçisini seçmek
başkanı
B) Milli Güvenlik Kurulunu top-
C) Milli Savunma bakanı - Dışiş-
lantıya çağırmak ve kurulun
leri bakanı
başkanlığı yapmak
D) Bakanlar - Cumhurbaşkanı
C) Kanunlar hakkında Anayasa
yardımcıları
Mahkemesine iptal davası aç-
E) Cumhurbaşkanı yardımcıları - mak
6. 1982 Anayasası’na göre Tür- Genelkurmay başkanı
kiye Büyük Millet Meclisi tara- D) Kanunları bir daha görüşül-
fından yüce divana sevk edilen mek üzere Meclise gönder-
Cumhurbaşkanının yargılama- mek
sı kaç ay içinde tamamlanır? E) Kanunları yayımlamak
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5
10. 1982 Anayasası’na göre ma-
halli idarelerin seçimleri kaç
yılda bir yapılır?
A) 3 B) 4 C) 5 D) 6 E) 7

14. 1982 Anayasası’na göre aşağı-


dakilerden hangisi olağanüstü
hâl ilan edilebilecek durumlar
11. 1982 Anayasası’na göre Cum- arasında yer almaz?
hurbaşkanı, Cumhurbaşkanı A) Grev ve lokavtlar sebebiyle
yardımcıları ve bakanlar hak- çalışma düzeninin temelden
7. 1982 Anayasası’na göre Ge- kında soruşturma açılmasına sarsılması
nelkurmay başkanı aşağıda- karar verilmesi hâlinde TBMM
kilerden hangisi tarafından B) Şiddet olayları nedeniyle
üyelerinden oluşan komisyon kamu düzeninin ciddi şekilde
atanır? soruşturma raporunu ne kadar bozulması
A) Cumhurbaşkanı süre içerisinde meclis baş-
C) Tabii afet ya da tehlikeli salgın
B) TBMM başkanı kanlığına sunar?
hastalık
C) TBMM A) 7 gün B) 15 gün
D) Ağır ekonomik bulanılım
D) Cumhurbaşkanı yardımcısı C) 1 ay D) 2 ay E) Cumhuriyete karşı kuvvetli ve
E) Milli Savunma bakanı E) 3 ay eylemli bir kalkışma

DATA YAYINLARI
552 Vatandaşlık

6. 1982 Anayasası’na göre siyasi 10. Cumhurbaşkanlığı kararname- 13. Aşağıdakilerden hangisi ana-
partilerin kapatılmasında yet- si ve TBMM içtüzüğüne şekil yasa değişikliğine ilişkin tek-
kili olan organ aşağıdakilerden ve esas bakımından iptal da- liflerin görüşülmesi usulünü
hangisidir? vası açmaya; diğer kanunların görüşülmesi
usulünden ayıran farkı oluş-
A) Danıştay I. Cumhurbaşkanı
turmaktadır?
B) Yargıtay II. TBMM’de en fazla üyeye sa-
hip iki siyasi parti grubu A) Anayasa değişikliği kanun
C) Milli Güvenlik Kurulu
tekliflerinin sadece bir kez gö-
D) Anayasa Mahkemesi III. TBMM üye tamsayısının en rüşülmesi
E) TBMM az onda biri (1/10) tutarındaki
üyeler B) Görüşmelerin TBMM Genel
Kurulunda yapılması
7. 1982 Anayasası’na göre Ana- hangileri yetkilidir? C) Görüşmelere sadece en fazla
yasa Mahkemesinin iptal ka- üyeye sahip siyasi parti millet-
A) Yalnız I B) I ve II
rarlarının yürürlüğe girmesi vekillerinin katılması
C) I ve III D) II ve III
ile ilgili aşağıdaki ifadelerden D) Anayasa değişikliği kanun
E) I, II ve III
hangisi yanlıştır? tekliflerinin öncelikle görüşüle-
A) İptal kararları Resmi Gaze- bilecek olması
te’de yayımlandığı tarihte yü- E) Anayasa değişikliği teklifleri-
rürlüğe girer. nin iki kez görüşülmek zorun-
B) İptal kararları geriye yürümez. da olması
C) Anayasa Mahkemesi, iptal
kararının yürürlük tarihini, ka- 14. Bakanların cezai sorumlulu-
rarın Resmi Gazete’de yayım- ğuna ilişkin davalar aşağıdaki
landığı günden başlayarak bir mahkemelerden hangisinde gö-
yılı geçmeyecek bir süreyle rülür?
ileri bir tarihe bırakabilir. 11. Aşağıdakilerden hangisi Ana-
A) Yargıtayda
D) Anayasa Mahkemesi, iptal yasa Mahkemesinin görevle-
rinden biridir? B) Danıştayda
kararının yürürlüğünü Cum-
hurbaşkanının onayına bağlı C) Yüce Divan sıfatıyla Anayasa
A) Siyasi partilerin mali denetimi-
olarak durdurabilir. Mahkemesinde
ni yapmak
E) Anayasa Mahkemesinin, ip- D) Asliye Hukuk Mahkemesinde
B) Yasama organında kanun tek-
tal kararının yürürlüğünü er- lifinde bulunmak E) Bölge İdare Mahkemesinde
telemesi durumunda TBMM,
C) Kanun koyucu gibi hareket-
ortaya çıkan hukuki boşluğu
le, yeni bir uygulamaya yol 15. Aşağıdaki mahkemelerden han-
dolduracak kanun teklifini gö-
açacak biçimde hüküm tesis gisi mahkemelerin yasama orga-
rüşüp karara bağlar.
etmek nına karşı bağımsızlığının gözetil-
D) Bütçe hakkında görüş bildir- mesinde en önemli rol oynayan
8. Ülkemizde idari yargı sistemi- mek mahkemedir?
nin en üst mercii aşağıdakiler-
E) Cumhurbaşkanını kendi üye- A) Anayasa Mahkemesi
den hangisidir?
leri arasından seçmek B) İlk Derece Mahkemesi
A) Uyuşmazlık Mahkemesi
C) İstinaf Mahkemesi
B) Yargıtay
D) Danıştay
C) Danıştay
E) Yargıtay
D) İstinaf Mahkemesi
E) Anayasa Mahkemesi
16. 1982 Anayasası’na göre Ha-
kimler ve Savcılar Kuruluna
9. Aşağıdakilerden hangisi yargı üye seçimine ilişkin aşağıdaki
işlevinin amacını ifade etmek- ifadelerden hangisi yanlıştır?
tedir?
A) Üyeler dört yıl için seçilirler.
12. Aşağıdakilerden hangisi ana-
A) Bakanların etkinliğinin artırıl- B) Kurul üyeliği seçimi, üyelerinin
yasaya uygunluk denetimine
ması görev süresinin dolmasından
konu olan normların, uygunluk
B) Kalkınma hızının düzenli hale incelemesinde tabi olacakları önceki 30 gün içinde yapılır.
getirilmesi normları ifade etmektedir? C) Yargıtay Başkanı kurulun tabii
C) Hukuk düzeninin korunması üyesidir.
A) Ölçü norm
ve gerçekleştirilmesi D) Üyelerinin bir kısmının seçil-
B) Anayasallık bloku
D) Kamu yararının gerçekleştiril- mesinde Cumhurbaşkanının
mesi C) Veto rolü vardır.
E) Cumhurbaşkanı yardımcıları- D) Fesih E) 3 üye, TBMM tarafından Yar-
nın denetlenmesi E) Yazılı soru gıtay üyeleri arasından seçilir.

DATA YAYINLARI
Vatandaşlık 555

15. 1982 Anayasası’na göre, Ana- 17. Danıştay üyelerini seçmeye


yasa Mahkemesinde kanunla- yetkili organlar aşağıdakilerin TEST 3 CEVAPLI SORULAR
rın şekil bakımından anayasaya hangisinde doğru verilmiştir?
aykırılığının ileri sürülebilmesi YARGI
A) TBMM - Cumhurbaşkanı
ile ilgili aşağıdaki ifadelerden
hangisi yanlıştır? B) Hakimler ve Savcılar Kurulu -
TBMM
A) Bir kanuna karşı şekil ba- 1. Anayasada belirtilen bazı kişi
C) Anayasa Mahkemesi - Cum-
kımından anayasaya aykırı ya da organların bir kanuna
hurbaşkanı
olduğu iddiası ile Anayasa karşı Anayasa Mahkemesine
Mahkemesinde iptal davası, D) Adalet Bakanlığı - Anayasa dava açmalarıyla gerçekleştiri-
o kanunun Resmî Gazete’de Mahkemesi len denetim türü aşağıdakiler-
yayımlandığı tarihten başlaya- E) Cumhurbaşkanı - Hakimler ve den hangisidir?
rak 10 gün içinde açılabilir. Savcılar Kurulu
A) Soyut norm denetimi
B) Şekil bakımından iptal davası B) Somut norm denetimi
TBMM üye tam sayısının en 18.
az üçte ikisi tarafından açı- C) Ölçülülük norm denetimi
I. Askeri Yargıtay
labilir. Dava açma süresi 30 D) Anayasallık bloğu
II. Askeri Yüksek İdare Mahke-
gündür. E) Hiyerarşik denetim
mesi
C) TBMM üye tam sayısının en
III. Devlet Güvenlik Mahkemesi
az beşte biri tutarında millet-
vekili de bir kanuna karşı şekil Yukarıdakilerden hangileri yar-
bakımından anayasaya aykı- gı teşkilatımız içerisinde yer
rı olduğu iddiası ile Anayasa alan mahkemelerden değil-
Mahkemesinde iptal davası dir?
açabilir.
A) I ve II B) I ve III 2. Aşağıdakilerden hangisi mah-
D) Anayasa Mahkemesinde ka-
nunların şekil bakımından C) I, II ve III D) Yalnız I kemelerin bağımsızlığı ilkesi-
anayasaya aykırı olup olma- E) Yalnız III ne uygun değildir?
dığının denetlenmesi, son oy- A) Hakimler görevlerinde bağım-
lamanın öngörülen çoğunlukla sızlardır.
19.
yapılıp yapılmadığı hususu ile
I. Sulh Hukuk Mahkemesi B) Hiçbir makam ve merci mah-
sınırlıdır.
kemelere ve hakimlere emir
E) Bir kanuna karşı şekil ba- II. Asliye Hukuk Mahkemesi
ve talimat veremez.
kımından anayasaya aykırı III. İdare Mahkemesi
C) Yasama ve yürütme organları
olduğu iddiası ile Anayasa
Yukarıdaki mahkemelerden ile idare, mahkeme kararları-
Mahkemesinde iptal davası
hangileri medeni yargı içeri- na uymak zorundadır.
açabileceklerden biri Cumhur-
başkanıdır. sinde yer alır? D) Görülmekte olan bir dava hak-
kında yasama meclisinde yar-
A) Yalnız I B) Yalnız II
gı yetkisinin kullanılması ile
C) Yalnız III D) I ve II ilgili soru sorulamaz.
E) I ve III E) Hâkimler verdikleri kararlar-
dan dolayı tazminat sorumlu-
20. Aşağıdakilerden hangisi ha- luğu altındadırlar.
kimlik ve savcılık teminatının
belirlediği kurallar arasında
yer almaz?
A) Hakimler ve savcılar azloluna-
maz.
B) Hakim ve savcılar anayasada
belirtilen yaştan önce istekleri 3. 1982 Anayasası’na göre mah-
dışında emekliye sevk edile- kemelerin kuruluşu, görev ve
mez. yetkileri, işleyişi ve yargılama
16. 1982 Anayasası’na göre Ana- C) Hakimler ve savcılar görevle- usulleri aşağıdakilerin hangi-
yasa Mahkemesi, yasama do- rinde bağımsızdırlar. siyle düzenlenir?
kunulmazlığının kaldırılmasına
D) Aylık, ödenek ve diğer özlük A) Genelgeyle
ilişkin Meclis Genel Kurulu ka-
haklarından yoksun kılına-
rarının iptal istemini kaç gün B) Cumhurbaşkanlığı Kararna-
mazlar.
içerisinde kesin karara bağ- mesiyle
lar? E) Yüksek mahkemelerin hakim
C) HSK kararıyla
ve savcıları ancak Cumhur-
A) 5 B) 7 C) 10 başkanı tarafından görevlerin- D) Kanunla
D) 15 E) 20 den alınırlar. E) Yönetmelikle

DATA YAYINLARI
562 Vatandaşlık

3. 1982 Anayasası’nda 2017 yılın- 6. Hâkim ve savcılarla ilgili ola-


TEST 6 CEVAPLI SORULAR da yapılan referandumla kabul rak aşağıda verilen bilgilerden
edilen anayasa değişikliğine hangisi yanlıştır?
YARGI göre aşağıdakilerden hangisi
A) Hâkimler, görevlerinde bağım-
Anayasa Mahkemesinin Yüce
sızdırlar; Anayasaya, kanuna
Divan sıfatıyla yargılayabile-
ve hukuka uygun olarak vic-
1. 1982 Anayasası’na göre aşa- ceği kamu görevlileri arasına
danî kanaatlerine göre hüküm
ğıdakilerden hangisinin ihlal alınmıştır?
verirler.
edildiği iddiasıyla Anayasa A) Cumhurbaşkanı yardımcısı B) Hâkimler ve savcıların hâl ve
Mahkemesine bireysel başvu- B) TBMM başkanı eylemlerinin sıfat ve görevleri
ruda bulunulabilir? icaplarına uyup uymadığını
C) Genelkurmay başkanı
A) Anayasada güvence altı- HSK denetler.
D) Deniz Kuvvetleri komutanı
na alınmış kişinin hakları ve C) Hâkim ve savcıların görevle-
E) Hakimler ve Savcılar Kurulu
ödevlerinden herhangi birinin rini; kanun ve diğer mevzuata
üyeleri
B) Anayasada güvence altına uygun olarak yapıp yapmadık-
alınmış sosyal ve ekonomik larını denetleme, ilgili dairenin
haklar ve ödevlerden herhan- teklifi ve Hâkimler ve Savcılar
gi birinin Kurulu Başkanının oluru ile
C) Anayasada güvence altına kurul müfettişlerine yaptırılır.
alınmış siyasi haklar ve ödev- D) Yürütme organı hariç hiçbir or-
lerden herhangi birinin gan, makam, merci veya kişi,
D) Anayasada güvence altına 4. 1982 Anayasası’na göre aşağı- yargı yetkisinin kullanılmasın-
alınmış temel hak ve özgür- dakilerden hangisi Sayıştayın da mahkemelere ve hâkimlere
lüklerden herhangi birinin özelliklerinden biri değildir? emir ve talimat veremez; ge-
nelge gönderemez; tavsiye ve
E) Anayasada güvence altına A) Sayıştayın vergiler hakkındaki telkinde bulunamaz.
alınmış temel hak ve özgür- kararları ile Danıştay kararları
lüklerden Avrupa İnsan Hak- arasındaki uyuşmazlıklarda, E) Hâkim ve savcı olup da adalet
ları Sözleşmesi kapsamındaki Danıştay kararları esas alınır. hizmetindeki idarî görevlerde
herhangi birinin çalışanlar, hâkimler ve sav-
B) Sosyal Güvenlik Kurumlarının cılar hakkındaki hükümlere
hesap ve işlemlerinin denetimi tâbidirler.
Sayıştay tarafından yapılır.
C) Sayıştay, Anayasanın yargı
bölümünde düzenlenmiştir.
D) Sayıştayın kesin hükümleri
hakkında ilgililer bir kereye
mahsus olmak üzere karar
düzeltilmesi isteminde bulu-
nabilirler.
E) Mahalli idarelerin hesap ve
işlemleri dışındaki diğer kamu
2. idarelerinin denetimi Sayıştay
tarafından yapılır.
I. Siyasi parti gruplarının Cum-
hurbaşkanı adayı göstermesi
II. Olağanüstü dönemde çıkarı-
lan Cumhurbaşkanlığı karar-
nameleri
III. TBMM iç tüzüğünün değişti-
rilmesi hakkındaki karar
5. Aşağıdakilerden hangisinin
IV. Bir milletvekilinin yasama
Anayasaya aykırılığı iddiasıyla
dokunulmazlığının kaldırıl-
iptali için Anayasa Mahkeme- 7. 1982 Anayasası’na göre Ana-
ması hakkındaki karar
sinde dava açılabilir? yasa Mahkemesi aşağıdaki-
TBMM’nin yukarıdaki kararla- lerden hangisini sadece şekil
A) İnkılap Kanunları
rından hangileri 1982 Anaya- yönünden denetleyebilir?
sası’nda açıkça Anayasa Mah- B) Cumhurbaşkanı tarafından çı-
karılan yönetmelikler A) Kanunlar
kemesinin denetimine tabi
tutulmuştur? C) Milletlerarası antlaşmalar B) Parlamento kararları
D) Seçim kanunları C) Anayasa değişiklikleri
A) I, II ve III B) I ve II
E) Olağanüstü hal döneminde D) Cumhurbaşkanlığı kararna-
C) I ve IV D) III ve IV çıkarılan Cumhurbaşkanlığı meleri
E) I, II ve IV Kararnameleri E) Milletlerarası antlaşmalar

DATA YAYINLARI
Vatandaşlık 567

8. Kamu yararını gerçekleştirmek 12. İlçe kurulması aşağıda verilen- 15. Danıştay, Sayıştay, Milli Gü-
amacıyla özel mülkiyete ait lerden hangisiyle olur? venlik Kurulu gibi kuruluşların
işletmelere devlet tarafından ortak özelliği aşağıdakilerden
A) Cumhurbaşkanlığı kararna-
zorla el konulması işlemine ne hangisidir?
mesi ile
ad verilir?
B) Kanun ile A) Bu kuruluşlar yürütme organı-
A) Kamulaştırma na bağlıdırlar.
C) Emir ve genelge ile
B) İstimval B) Bu kuruluşlar diğer görevle-
D) Yönetmelik ile
C) Devletleştirme riyle birlikte yargısal görev de
E) İçişleri Bakanının kararı ile yapmaktadırlar.
D) Geçici işgal
C) Bu kuruluşlar merkezi idareye
E) Mal edinme
yardımcı kuruluşlar arasında
yer almaktadır.
D) Bu kuruluşlar ülkenin ekono-
mik ve milli güvenliği ile ilgili
görüş ve karar alırlar.
E) Bu kuruluşların tamamı ilk kez
9. Aşağıdakilerden hangisi idare- 1982 Anayasası’yla oluşturul-
nin kolluk faaliyetlerinden biri muştur.
değildir?
A) Umuma açık yerlerin temizlik
ve intizamının sağlanması
B) Yıkılmaya yüz tutmuş binala-
rın yıkılması 13.
C) Sinema filmlerinin denetlen- 16. Aşağıdakilerden hangisi kamu
mesi I. İl yönetimi
hizmetlerinin yürütülmesine
D) Bir taşınmazın kamulaştırıl- II. İlçe yönetimi ilişkin ilkeler arasında yer al-
ması III. Bölge kuruluşları maz?
E) Salgın ve bulaşıcı hastalıkları IV. Köyler A) Değişkenlik ilkesi
önlemek için gerekli tedbirle-
Yukarıdakilerden hangisi veya B) Genellik ve eşitlik ilkesi
rin alınması
hangileri merkezi yönetimin C) Süreklilik ilkesi
taşra teşkilatı içinde yer al- D) Somutluk ilkesi
maz?
E) Bedelsizlik ilkesi
A) Yalnız III B) Yalnız IV
C) I ve III D) II ve III
10. Aşağıdakilerden hangisi kamu E) III ve IV
hizmetlerinin özelliklerinden
değildir?
A) Değişkenlik 17. 1982 Anayasası’na göre kamu
kurumu niteliğindeki meslek
B) Esneklik
kuruluşlarının seçimleriyle il-
C) Uyarlama gili aşağıdaki ifadelerden han-
D) Tarafsızlık gisi yanlıştır?
E) Güvenlik A) Bu kuruluşların seçimlerinde
siyasi partiler aday göstere-
mezler.
B) Bu kuruluşların seçimi yargı
gözetimi altında yapılır.
C) Bu kuruluşların seçimi,
11. Aşağıdakilerden hangisi, ida- TBMM’nin meslek üyeleri için-
renin sadece olağanüstü dö- 14. Aşağıdakilerden hangisi Türk den göstereceği adaylar ara-
nemlerde kullanabileceği bir idari teşkilatında yerinden yö- sından yapılır.
yetkidir? netim teşkilatı içinde yer al- D) Bu kuruluşların amaçları dı-
maz? şında faaliyet gösteren so-
A) Yaptırım uygulama yetkisi
A) İl genel meclisi rumlu organlarının görevine
B) Kamulaştırma yetkisi
mahkeme kararıyla son veril-
C) Kamu alacaklarını tahsil yet- B) İl encümeni
diğinde yerlerine yenileri seç-
kisi C) Belediye Başkanı tirilir.
D) Düzenleme yapma yetkisi D) İl idare kurulu E) Bu kuruluşların organlarının
E) İstimval yetkisi E) TRT seçimleri gizli oyla yapılır.

DATA YAYINLARI
574 Vatandaşlık

19. Medeni Kanun’da düzenlenen 5.


yerleşim yeri ile ilgili olarak TEST 1 ÇÖZÜMLÜ SORULAR — Amacı; eğitim, bilim ve kültür
aşağıdakilerden hangisinde alanında milletlerarası iş bir-
bir bilgi yanlışlığı vardır? ULUSLARARASI KURULUŞLAR liğini gerçekleştirmektir.
A) Bir kimsenin aynı zamanda — Amacı; gıda ve tarım ala-
birden çok yerleşim yeri ola- nında hükümetlerin tarımsal
maz. 1. Aşağıdaki uluslararası ku- ekonomik politikalarını des-
ruluşlardan hangisinin bün- tekleyici çalışmaları yürüt-
B) Bir yerleşim yerinin değiştiril-
yesinde Uluslararası Adalet mektir.
mesi yenisinin edinilmesine
bağlıdır. Divanı adlı organ görev yap- — Amacı; her çocuğun, özellik-
maktadır? le de zor durumda olan ço-
C) Velayet altında bulunan çocu-
ğun yerleşim yeri ana ve ba- A) BM B) NATO cukların yaşatılması, korun-
banın yerleşim yeridir. ması ve gelişimidir.
C) AB D) BAB
D) Vesayet altındaki kişilerin yer- Yukarıda verilen maddeler
E) IMF
leşim yeri bağlı oldukları ve- Birleşmiş Milletler örgütlerin-
sayet makamının bulunduğu den sırasıyla hangilerine ait-
yerdir. tir?
E) Bir öğretim kurumuna devam A) UNESCO, FAO, UNİCEF
etmek için bir yerde bulunma
ya da eğitim, sağlık, bakım B) UNESCO, İLO, UNDP
veya ceza kurumuna konul- C) UNİCEF, FAO, WHO
ma, yeni yerleşim yeri edinme 2. Türkiye aşağıdaki örgütlerden D) UNDP, FAO, UNİCEF
sonucunu doğurur. hangisine üye değildir? E) UNİCEF, FAO, UNESCO
20. 657 sayılı Devlet Memurları A) OECD
Kanunu’na göre özürsüz veya
B) ECO
izinsiz olarak göreve geç gel-
mek, erken ayrılmak, görev C) OPEC
mahallini terk etmek aşağıdaki D) FAO
6. Dünya Bankasının merkezi
disiplin cezalarından hangisi- E) KEİ aşağıdakilerden hangisinde-
nin verilmesini gerektirir?
dir?
A) Uyarma
A) Brüksel
B) Kınama
B) Londra
C) Aylıktan kesme
C) Washington
D) Kademe ilerlemesinin durdu-
D) New York
rulması
3. Türkiye’nin de aralarında bu- E) Viyana
E) Devlet memurluğundan çıkar-
lunduğu İslam ülkelerinin ken-
ma
di aralarında oluşturdukları
21. Aylıktan kesme cezası ile tecziye uluslararası birlik aşağıdaki-
edilenler ........, kademe ilerle- lerden hangisidir?
mesinin durdurulması cezası ile
A) G-7 B) WB 7. Aşağıdakilerden hangisi Bir-
tecziye edilenler ............ boyun-
ca daire başkanları kadrolarına, C) G - 20 D) D-8 leşmiş Milletler Güvenlik Kon-
daire başkanı kadrosunun dengi seyinin daimi üyeleri arasında
E) BIS
ve daha üstü kadrolara, bölge yer almaz?
ve il teşkilatlarının en üst yöne- A) Fransa
tici kadrolarına, düzenleyici ve B) Rusya
denetleyici kurumların başkanlık
ve üyeliklerine, vali ve büyükelçi C) İtalya
kadrolarına atanamazlar. D) ABD
E) Çin
657 sayılı Devlet Memurları 4. NATO ittifakının en yüksek ve
Kanunu’nda yer alan düzen- yetkili organı olan NATO Kon-
lemeye göre boşluklara sıra- seyi üye ülkelerin aşağıdaki
sıyla aşağıdakilerden hangisi temsilcilerinden hangisiyle olu-
getirilmelidir? şur? 8. Türkiye, Birleşmiş Milletler
A) 1 yıl - 2 yıl A) Cumhurbaşkanı teşkilatına aşağıdaki yıllardan
B) 1 yıl - 3 yıl B) Meclis Başkanları hangisinde üye olmuştur?
C) 3 yıl - 5 yıl C) Milli Savunma Bakanları A) 1932 B) 1933
D) 5 yıl - 10 yıl D) Dışişleri Bakanları C) 1945 D) 1942
E) 10 yıl - 20 yıl E) Genelkurmay Başkanları E) 1952

DATA YAYINLARI
Vatandaşlık 577

14. Birleşmiş Milletler Teşkilatının 18. Aşağıdakilerden hangisi Avru-


genel merkezi aşağıdaki şehir- pa’da meydana gelen ekono- TEST 1 ÇÖZÜMLÜ SORULAR
lerden hangisinde yer almak- mik birleşmelerden değildir?
tadır? GENEL KÜLTÜR -
A) NORDİK GÜNCEL KONULAR
A) New York B) EFTA
B) Washington C) OECD 1. COVID-19 pandemisi sırasında
C) Ottova D) KEİ Türkiye’de görülen ilk vakala-
D) Bern E) LAFTA ra bakan ve yine korona virüs
E) Stockholm sebebiyle hayatını kaybeden
Türk hekim aşağıdakilerden
hangisidir?
A) Yavuz Durmuş
B) Orhan Kural
C) Murat Dilmener
D) Cemil Taşcıoğlu
19. Uluslararası kuruluşlar ve kı- E) Kerim Çağlı
saltmaları eşleştirildiğinde
15. Gümrük tarifelerini indirmek aşağıdakilerden hangisi yanlış
ve kısıtlamaları kaldırmak su- olur?
retiyle dünya ticaretini evren- 2. 2022 yılı Avrupa kültür başken-
sel olarak serbestleştirmek A) Ekonomik İşbirliği ve Kalkın- ti olan şehir aşağıdakilerden
amacıyla kurulan uluslararası ma Teşkilatı - OECD hangisidir?
kuruluş aşağıdakilerden han- B) Uluslararası Para Fonu - IMF A) Galway B) Rijeka
gisidir? C) Dünya Bankası - WB C) Novi Sad D) Filibe
A) ILO D) Birleşmiş Milletler Sınai Kal- E) Matera
B) NORDIK kınma Teşkilatı - UNIDO
C) WTO E) Kuzey Atlantik Antlaşması Ör-
gütü - NAFTA 3. KKTC’de sondaj çalışmaları
D) OECD
yapan 1. sondaj gemisi aşağı-
E) NAFTA dakilerden hangisidir?
A) Fatih B) Midilli
C) Barbaros D) Yavuz
E) Heybeliada

20. Türkiye, İran ve Pakistan’ın 4. Dünyanın en kalabalık şehri


kuruculuğunu yaptığı kuruluş aşağıdakilerden hangisidir?
16. Aşağıdakilerden hangisi G-7 aşağıdakilerden hangisidir?
A) New York B) Paris
ülkeleri arasında yer almaz? A) ECO C) Tokyo D) Moskova
A) Hollanda B) Kanada B) OECD E) İstanbul
C) Fransa D) Japonya C) OPEC
E) İtalya D) IMF
E) ISEDAK 5. Aşağıdaki alanlardan hangi-
sinde Nobel Ödülü verilme-
mektedir?
A) Edebiyat B) Kimya
C) Tıp D) Fizik
E) Felsefe

17. Uluslararası İmar ve Kalkınma 21. Aşağıdakilerden hangisi Bir- 6. Dünyadaki mayınları yok et-
Bankası hangi üst kuruluşa leşmiş Milletler teşkilatının or- meyi amaçlayan antlaşma aşa-
bağlıdır? ganlarından biri değildir? ğıdakilerden hangisidir?
A) Uluslararası Para Fonu A) Genel Kurul A) Lizbon Antlaşması
B) Avrupa Birliği B) Güvenlik Konseyi B) Ottawa Sözleşmesi
C) Birleşmiş Milletler C) Uluslararası Adalet Divanı C) Bali Yol Haritası
D) Uluslararası Ticaret Odası D) Ekonomik ve Sosyal Konsey D) Schengen Antlaşması
E) Dünya Ticaret Odası E) Siyasi Konsey E) Ramsar Sözleşmesi

DATA YAYINLARI
582 Vatandaşlık

10. “İçimizdeki Çocuk”, “İnsan İnsa- 13. “Tutunamayanlar” isimli romanı 16. NASA’nın 2021 yılında Mars’a
na” gibi eserlerin sahibi olan, UNESCO tarafından 20. yüzyıl iniş yapan uzay aracının ismi
psikoloji başta olmak üzere Türk edebiyatının en seçkin aşağıdakilerden hangisidir?
birçok farklı alanda çalışmaları eseri olarak belirlenmiş ve
A) Helios
bulunan ve 2021 yılında 83 ya- “Tehlikeli Oyunlar”, “Korkuyu
şında iken hayatını kaybeden Beklerken” gibi eserleri ile de B) Altair
psikolog ve akademisyen aşa- geniş kitlelere ulaşmış yazar C) Perseverance
ğıdakilerden hangisidir? aşağıdakilerden hangisidir? D) Venturestar
A) Levent Aykul A) Yaşar Kemal E) Hopper
B) Gültekin Aydoğdu B) Yusuf Atılgan
C) Yılmaz Yüksel C) Orhan Kemal
D) Suna Tanaltay D) Sabahattin Ali
E) Doğan Cüceloğlu E) Oğuz Atay

17. UNESCO tarafından 2022 yılı


Dünya Kitap Başkenti seçilen
şehir aşağıdakilerden hangi-
sidir?
A) Beyrut
B) Atina
C) Kuala Lumpur
11. 2021 yılında yapılan seçimle 2. D) Tiflis
kez Birleşmiş Milletler Genel 14. Dünyanın en büyük adası aşa- E) Guadalajara
Sekreterliği görevine getirilen ğıdakilerden hangisidir?
kişi aşağıdakilerden hangisi-
A) Baffin Adası
dir?
B) Borneo Adası
A) Boutros-Ghali
C) Grönland Adası
B) Dag Hammarskjöld
D) Madagaskar Adası
C) Ban Ki - Moon
E) Sumatra Adası
D) Antonio Guterres
E) Jens Stoltenberg
18. En az ilçeye sahip ilimiz aşağı-
dakilerden hangisidir?
A) Kilis
B) Iğdır
C) Bayburt
D) Bartın
E) Karaman

15. Milattan önce Nebatiler uy-


12. Rahipler tarafından tapınak- garlığına başkentlik yapmış,
taki malları kayıt altına almak içerisinde amfi tiyatro, tapınak
amacıyla geliştirilen ve ucu ve mezarlar bulunan, aynı za-
sivri araçlarla yazıldığından manda birçok sinema filminin
çivi yazısı olarak da adlandırı- çekimlerinin de gerçekleşti-
lan bir sistemle tarihte ilk defa rildiği “Petra Antik Kenti” hangi 19. Türk edebiyatının ilk tarihi ro-
yazıyı kullanan uygarlık aşağı- ülke sınırları içerisinde yer al- manı aşağıdakilerden hangisi-
dakilerden hangisidir? maktadır? dir?
A) Frigyalılar A) Ürdün A) Karabibik
B) Sümerler B) Hindistan B) Cezmi
C) Lidyalılar C) Meksika C) Telemak
D) Hititler D) Peru D) Araba Sevdası
E) Asurlular E) Brezilya E) İntibah

DATA YAYINLARI
583

TÜRKÇE
ÇÖZÜMLERİ

DATA YAYINLARI
586 Çözümler
13. “Dalmak” sözcüğü A seçeneğin- Ancak B seçeneğinde böyle bir değiştirmek” anlamı B seçene- 6. “Ne” sözcüğü A seçeneğinde
de ilgilenmek, odaklanmak; B kullanım yoktur. Doğru cevap B ğinde verilmiştir. Doğru cevap B “Allah ne verdiyse”, B seçene-
seçeneğinde içe dönmek, baş- seçeneğidir. seçeneğidir. ğinde “eti ne budu ne”, C seçe-
ka şeyler düşünmek; C seçene- 5. “Hele” sözcüğü A, B, D ve E 15. Öncül cümlede “gelmek” söz- neğinde “ne güne duruyor”, D
ğinde uyumak; D seçeneğinde seçeneklerinde “hele bir” an- cüğü “davranmak, olmak” seçeneğinde “ne olur ne olmaz”,
suya dalmak ve E seçeneğinde lamında kullanılmıştır. Ancak anlamında kullanılmıştır. Bu şeklinde deyimleşerek kullanı-
bir yerden içeri girmek anlamın- C seçeneğinde bu anlamdan doğrultuda seçenekler incelen- lırken E seçeneğinde böyle bir
da kullanılmıştır. Buradan da farklı olarak “özellikle” anlamın- diğinde A seçeneğinde “olmak” durum yoktur. Doğru cevap E
soruda verilen anlamın B seçe- da kullanılmıştır. Doğru cevap C anlamının olumsuz hâli, B seçe- seçeneğidir.
neğinde olduğu görülür. Doğru seçeneğidir. neğinde “kâr, kazanç”, C seçe- 7. “İade etmek” sözü “değiştirmek”
cevap B seçeneğidir. neğinde “bir yerden alıp başka değil, “geri vermek” anlamında
6. Verilen cümlede “araç” sözcüğü
14. “Sarmak” sözcüğünün gerçek kişiler veya nesneler arasında bir yere götürme”, D seçene- kullanılan bir sözdür. Bu sözün
anlamı çevresini çevirmek, çe- bağlantı sağlayan unsur, vası- ğinde "türeme", E seçeneğinde anlamı yanlış açıklanmıştır.
peçevre dolanmaktır ve sözcük ta anlamında kullanılmıştır. Bu “akma” anlamında kullanılmıştır. Doğru cevap C seçeneğidir.
A, B, D ve E seçeneklerinde bu doğrultuda seçenekler incele- Doğru cevap A seçeneğidir. 8. Soyut anlamlı sözcükler beş
anlamda kullanılmıştır. Bu söz- nirse D seçeneğinde de aynı duyu organından herhangi biriy-
cük C seçeneğinde mecaz an- anlamın olduğu görülür. Doğru 16. “Büyük” sözcüğü B seçeneğin- le algılanamayan sözcüklerdir.
lam kazanmış ve etkilememek cevap D seçeneğidir. de “büyük görmek”, C seçene- Seçenekler incelendiğinde A,
anlamında kullanılmıştır. Doğru ğinde “büyük laf etmek”, D se- B, D ve E seçeneklerinde “altın”
7. Verilen öncül cümlede “üst”
cevap C seçeneğidir. çeneğinde “büyük oynamak”, E sözcüğünün somut anlamlı ol-
sözcüğü bir şeyin yukarı tarafı
15. “Toplumu kendi içinde duymak” seçeneğinde de “büyük sözüme duğu yani beş duyu organından
anlamında kullanılmıştır. Bu an-
sözcüğü toplumun hem sevinç- tövbe” şeklinde deyimleşirken herhangi biriyle algılanabildiği
lam doğrultusunda seçenekler
lerini hem de hüzünlerini his- A seçeneğinde böyle bir durum görülürken C seçeneğinde bu
incelendiğinde aynı anlamın D
setmek, duyumsamak demektir. yoktur. Doğru cevap A seçene- sözcük maden anlamını kaybe-
seçeneğinde de olduğu görülür.
Bu bakımdan altı çizili sözün ğidir. derek “kıymetli” anlamı kazan-
Doğru cevap D seçeneğidir.
cümleye kattığı anlam A seçe- mış ve soyutlaşmıştır. Doğru
8. “Dil” sözcüğü A seçeneğinde
neğinde vardır. Doğru cevap A 17. Parçada geçen “yüzü olmayan” cevap C seçeneğidir.
“dili ağırlaşmak”, B seçeneğine
seçeneğidir. sözünün anlamı “tanınmayan,
“dili damağına yapışmak”, C 9. “Dokunmak” sözcüğü öncül
16. “Diş” sözcüğü E seçeneğin- kim olduğu bilinmeyen”dir. Doğ-
seçeneğinde “dillere destan cümlede “bir işi yapmamak”
de deyim içinde kullanılmıştır. ru cevap D seçeneğidir.
olmak” ve E seçeneğinde de anlamında kullanılmıştır. Aynı
“Dişe dokunur” deyimi işe ya- “dil uzatmak” şeklinde deyim- anlam E seçeneğinde de bulun-
rar, önemli, belirtmeye değer leşmiştir. Ancak bu sözcük D maktadır. (Ev işlerine dokunma-
anlamındadır. Doğru cevap E seçeneğinde gerçek anlamında TEST 6 ÇÖZÜMLER mak) Buna göre doğru cevap E
seçeneğidir. kullanılmış, deyimleşmemiştir. seçeneğidir.
17. İş sözcüğü; Doğru cevap D seçeneğidir. SÖZCÜKTE ANLAM 10. “Sağlam” sözcüğü; A, B, C ve D
I. cümlede ekonomik gelir sağlaya- 9. Sönmek sözcüğü A seçeneğin- seçeneklerinde “dayanıklı, zarar
cak çalışma alanı, de aktif olmama; B seçeneğinde 1. “Ağzı kulaklarına varmak” de- görmemiş” anlamlarında oldu-
II. cümlede çalışma, havası kaçıp şişkinliği inme; C yiminin anlamı “çok şaşırmak” ğundan gerçek anlam bildirir. E
seçeneğinde canlılığı kaybol- değil, “çok sevinmek, mutlu ol- seçeneğinde ise “sağlam ayak-
III. cümlede satışlar, ekonomik fa-
ma, gerileme; D seçeneğinde mak”tır. Bu deyimin anlamı yan- kabı değil” şeklinde deyimleşe-
aliyetler,
bitme, azalma ve E seçeneğin- lış açıklanmıştır. Doğru cevap D rek mecaz anlam kazanmıştır.
IV. cümlede durum, gelecekteki seçeneğidir.
de deyimleşerek fiyakanın bo- Doğru cevap E seçeneğidir.
vaziyet,
zulması, anlamında kullanılmış- 11. Doğru cevabı bulabilmek için
V. cümlede sıkıntı anlamlarında tır. Doğru cevap C seçeneğidir. 2. I. cümledeki altı çizili söz grubu seçeneklerde geçen “ölçü” söz-
kullanıldığı için doğru cevap E se- cümleye “fazlalık”, II. cümledeki
10. “Tartmak” sözcüğü A ve B se- cüğü kaldırılıp bunun yerine “uy-
çeneğidir. söz grubu “sebep”, III. cümle-
çeneklerinde düşünmek, C se- gun miktar” sözcüğü getirilir. Bu
çeneğinde yoklamak, D seçe- deki söz grubu “çokluk, fazla- durumda anlamın bozulmadığı
TEST 5 ÇÖZÜMLER
neğinde ağırlığını belirlemek ve lık” ve IV. cümledeki söz grubu cümle doğru cevap olur. Bu uy-
E seçeneğinde de havaya kal- da “içinde bulunulan vaziyet” gulama doğrultusunda doğru ce-
SÖZCÜKTE ANLAM anlamı katmıştır. Bu bakımdan
dırmak anlamında kullanılmıştır. vabın C seçeneği olduğu görülür.
Soruda verilen “yoklamak” an- I. ve III. cümlelerdeki altı çizili
sözcükler anlamca birbirlerine 12. Sıyırmak sözcüğünün gerçek an-
1. “Gözünü budaktan sakınma- lamı C seçeneğinde verilmiştir. lamı “hızla sürtünerek bir şeyin
Doğru cevap C seçeneğidir. çok yakındır. Doğru cevap B se-
mak” deyimi “hiçbir tehlikeden yüzeyinden bir parça soymak,
çeneğidir.
korkmamak; kararlı, cesur ol- 11. “Dağ başından duman eksik sürtünerek veya çekerek bir şeyi
mak” anlamında kullanılan bir olmaz.” atasözü büyük işler ba- yerinden almak”tır. Bu doğrul-
deyimdir. Doğru cevap B seçe- 3. Verilen cümlede eğilmek söz-
şaranların sürekli sıkıntılarının tuda seçenekler incelendiğinde
neğidir. cüğünün “bir işi önemseyip ele
olduğu, üzüntülerinin bitmediği A, B, C ve D seçeneklerinde bu
almak” anlamında kullanıldığı
2. A seçeneğinde şehitlere, B se- anlamını taşır. Doğru cevap A sözcüğün gerçek anlamlı kulla-
görülür. Bu doğrultuda seçe-
çeneğinde pınara, C seçene- seçeneğidir. nıldığı, E seçeneğinde ise “çekip
nekler incelenirse aynı anlamın
ğinde sevgiye, D seçeneğinde 12. “Güç” sözcüğü A, B, C ve D kurtarma” anlamına gelecek şe-
E seçeneğinde de olduğu görü-
sazdan ses verenlere, E seçe- seçeneklerinde “büyük etkinliği kilde mecazlaştığı görülmektedir.
lür. Doğru cevap E seçeneğidir.
neğinde ise şehitler tepesine ve önemi olan” anlamında kul- Doğru cevap E seçeneğidir.
seslenilmiştir. Sevgi soyut bir lanılırken E seçeneğinde “hız” 13. Verilen cümlede “eğreti” söz-
4. Verilen cümlede toplumsal bir
kavram olduğu için doğru cevap anlamında kullanılmıştır. Doğru cüğü “geçici olarak, ödünç”
varlık olan insanın toplum ku-
C seçeneğidir. cevap E seçeneğidir. anlamında kullanılmıştır. Bu an-
rallarını kabul etmek zorunda
3. Verilen beyitte “geçemiyorum” 13. “Dediğim dedik” söz grubu baş- olduğu vurgulandığı için A se- lam doğrultusunda seçenekler
sözcüğü “vazgeçmek” anlamın- kasını dinlemeyen, söylediğini çeneğindeki ifade öncül cümleyi incelendiğinde D seçeneğinde
da kullanılmıştır. Bu doğrultuda mutlaka yaptıran anlamlarına destekler niteliktedir. Doğru ce- de bu sözcüğün “ödünç alma“
seçenekler incelendiğinde aynı geldiği için doğru cevap D se- vap A seçeneğidir. anlamında kullanıldığı görülür.
anlamın C seçeneğinde olduğu çeneğidir. Doğru cevap D seçeneğidir.
görülür. Doğru cevap C seçe- 14. “Kaymak” sözcüğü A seçene- 5. Seçenekler incelendiğinde A, 14. “İç” sözcüğü A seçeneğinde
neğidir. ğinde “kayak yapmak”, B se- B, C ve E seçeneklerindeki iki- “içi açılmak”, B seçeneğinde
4. A seçeneğinde hava, C seçene- çeneğinde “yer değiştirmek”, lemelerin zıt anlamlı sözcükler- “içi kalkmak”, C seçeneğinde
ğinde parmak, D seçeneğinde C seçeneğinde “istemeyerek den oluştuğu, D seçeneğindeki “içi götürmemek” D seçeneğin-
koku ve E seçeneğinde de sı- bakıvermek”, D seçeneğinde ikilemenin (sağ salim) ise yakın de “içi dışı bir olmak” şeklinde
caklık sözcükleri somut anlamlı “meyletmek”, E seçeneğinde anlamlı sözcüklerden oluştuğu deyimleşmiştir. E seçeneğinde
kavramlar olmasına rağmen de “kazanmak” anlamında kul- görülür. Doğru cevap D seçe- böyle bir kullanım yoktur. Doğru
soyut kavramları yansıtmıştır. lanılmıştır. Soruda verilen “yer neğidir. cevap E seçeneğidir.

DATA YAYINLARI
Çözümler 589

9. Olasılık; bir şeyin olabilmesi 19. Seçenekler değerlendirildiğin- razı olmak ya da ikisinden de yargılar içerdiği için doğru ce-
durumu, ihtimal demektir. Bu de B, C, D, E’de bir karşılaş- vazgeçmek gerektiği anlaşılır. vap C seçeneğidir.
doğrultuda seçenekler incelendi- tırmanın söz konusu olmadığı Bu nedenle doğru cevap E se- 15. Eleştiri cümlelerinde bir eserin,
ğinde olasılık anlamının D seçe- görülür. A’da ise söz söyleyen çeneğidir. yazarın ya da sanatçının daha
neğinde (Biraz daha dolaşırsak kişi, bulunduğu yaylayı güzellik 6. Dolaylı anlatım bir sözü zaman, çok eksik veya kusurlu yönleri-
kaybolabiliriz.) olduğu görülür. bakımından ünlü masal kahra- mekân, kişi değişiklikleriyle nin anlatılması söz konusudur.
Doğru cevap D seçeneğidir. manı Heidi’nin yaşadığı Alpler- aktarmaktır. Bu bilgi gereğince Bu açıdan V numaralı cümlenin
10. Numaralandırılmış cümleler in- deki yaylalar ile karşılaştırıyor. B seçeneğini incelersek öğret- eleştiri cümlesi olduğu görülür.
celendiğinde V. cümleyle ilgili Dolayısıyla doğru cevap A se- menin Mevlana ile ilgili söyle- Bu cümlede söz konusu şairle-
verilen açıklamanın yanlış oldu- çeneğidir. diklerini öğrencinin kendi üslup rin ilk şiirleri gerçek yaşamdan
ğu görülür. Çünkü bu cümlede 20. A seçeneğinde Elazığ toprak- özelliğine göre “dolaylı olarak” uzak olduğu ve bir iletisi olma-
eserin diliyle ilgili herhangi bir larının yok olmasının nedeni anlattığını görürüz. Doğru ce- dığı için eleştirilmiştir. Doğru
yorum yapılmamış eserin çevi- toprakların yanlış kullanımı, C vap B seçeneğidir. cevap E seçeneğidir.
risinin dili başarılı bulunmuştur. seçeneğinde çeşitli tarım ürün- 7. Verilen cümlede yetenekli kim- 16. Verilen cümle bir düşünceyi ifa-
Doğru cevap E seçeneğidir. lerinin üretiminde geri kalınma- selerin yeteneksizlerin emri de ederken sözü uzatmamanın,
11. Kaygılı, tedirgin olma; üzüntü sının nedeni tarıma yeterince altına girdiğinden yani her iki- az ve öz ifadelerin yararlı olaca-
veya endişe duyma durumu önem verilmemesi, D seçene- sinin yer değiştirdiğinden bah- ğına dönüktür. Seçenekler ince-
olarak tanımlanabilir. Bu tanım ğinde halk sağlığının tehlikeye sedilmiştir. Bu bakımdan öncül lendiğinde D seçeneğindeki ifa-
doğrultusunda A, B, D ve E se- düşmesinin nedeni tarıma da- cümle en uygun, E seçeneği ile denin öncül cümledekiyle aynı
çeneklerinin kaygı durumunu yalı üretimin bilinçli bir şekilde tamamlanabilir. Doğru cevap E anlamda olduğu görülür. Doğru
yansıttığı, C seçeneğinin ise yapılmaması ve E seçeneğinde seçeneğidir. cevap D seçeneğidir.
“merak” ögesine yönelik olduğu hava ve su kirliliğinin sebebi
8. I. cümlede “yıllara göre bor-
görülür. Doğru cevap C seçe- çevre bilincinin yeterince ge- 17. Verilen cümlede duygu ve dü-
saya yatırım yapan insanların
neğidir. lişmemesi olarak verilmiştir. şünceleri kısa, yoğun anlamlı
sayısı”, II. cümlede “eski ev ile
Ancak B seçeneğinde tarımsal bir şekilde ifade etmenin uğraş
12. Seçeneklerin tümünde bir istek taşınılan ev”, IV. cümlede “sahip
çalışmaların yıldan yıla azalma- ve zaman gerektiren bir iş ol-
dile getirilmiş fakat bu isteğin olunan varlıklar” ve V. cümlede
sının nedeni verilmemiştir. Doğ- duğu üzerinde durulmuştur. Bu
gerçekleşmemesinden doğan “roman ve hikâye” karşılaştırıl-
ru cevap B seçeneğidir. doğrultuda seçenekler incele-
sitem sadece D seçeneğinde mıştır. Ancak III numaralı cüm-
21. Parçada anlatıcı, içinden gelme- nirse doğru cevabın B olduğu
vardır. Doğru cevap D seçene- lede herhangi bir karşılaştırma
diği için hoşlanmadığı kişilerle görülür.
ğidir. yapılmamıştır. Doğru cevap C
oturup çene yarıştırmadığını ve seçeneğidir. 18. Yakınma bir durumdan dolayı
13. İnsanın en büyük yargıcının
bazen sevdiklerinden bile iki ke- üzüntü duyma, memnuniyetsiz-
kendisinin olması söz grubu suç 9. Üslup bir yazarın dili kullanma
lamı esirgediğini söylemektedir. liği dile getirmedir. V numaralı
işleyen birinin mutlaka kendisini tarzı ve anlatım şekli olarak ta-
Yazarın kendisiyle ilgili bu özel- cümlede zamanın az rastlanan
yargılayacağı anlamını taşır. Bu nımlanabilir. D seçeneğinde de
liğini anlamamız için “içimden güzel anları geride bırakmasın-
anlam da B seçeneğinde akta- seçilen konudan ziyade bu ko-
gelmiyorsa” sözü bir ipucudur. dan duyulan üzüntü dile getiri-
rılmıştır. Doğru cevap B seçe- nuyu ifade etme şeklinin önemli
Yazar, sanatçı geçinen kişiler- lerek zamandan yakınılmıştır.
neğidir. olduğu belirtilmiştir. Doğru ce-
le iletişim kurmak istemediğini Dolayısıyla doğru cevap A se-
14. I. cümlede yüklem istek kipiyle vap D seçeneğidir.
anlatmak istiyor. Doğru cevap B çeneğidir.
çekimlenmiş, IV. cümlede ise seçeneğidir. 10. Öneri herhangi bir konuyu geliş-
“isterim” fiili kullanılmıştır. Do- tirmek ya da bir sorunu çözmek 19. I, II, III ve IV numaralı cümleler-
layısıyla bu iki cümle anlamca TEST 3 ÇÖZÜMLER amacıyla düşünceler, teklifler de sadece görme duyusundan
(her ikisi de istek bildirir) aynıdır. belirtmektir. Bu doğrultuda se- yararlanılmışken V numaralı
Doğru cevap B seçeneğidir. çenekler incelendiğinde B se- cümlede hem görme hem de
CÜMLEDE ANLAM
15. Tanım cümleleri genellikle “Bu çeneğinde bir önerinin olduğu dokunma duyularından yarar-
nedir?” sorusuna cevap verir. C anlaşılır. Burada, yazarlığını lanılmıştır. Bu nedenle doğru
seçeneği dikkatlice incelenirse 1. Numaralanmış cümleler ince- geliştirmek isteyenlerin zengin cevap A seçeneğidir.
bu cümlenin “Teknik nedir?” so- lendiğinde I numaralı cümleyle bir kütüphaneye sahip olmaları-
20. Verilen cümlede boş bırakılan
rusuna cevap niteliğinde olduğu ilgili verilen açıklamanın yanlış nın hikâye yazmaları için faydalı
yere “övünme, gurur duyma”
görülür. Bu bakımdan doğru ce- olduğu görülür. Çünkü bu cüm- olacağı belirtilmiştir. Doğru ce-
anlamında bir söz getirilmeli-
vap C seçeneğidir. lede bir kavramın ayrıntılarına vap B seçeneğidir.
dir. Bu bakımdan A, B, C ve E
yer verilmemiştir. Tanzimat ede- 11. Verilen cümleye göre eleştir-
16. Neden-sonuç cümlelerinde seçeneklerindeki ifadeler boş
biyatıyla ilgili bir değerlendirme menin temel görevi okuduğu
gerçekleşen bir eylem ve bu bırakılan yerlere getirilebilirken
yapılmıştır. Doğru cevap A se- eserlerin etkileyici ve önemli
eyleme bağlı olarak ortaya çı- D seçeneğindeki “göğüs geçire
çeneğidir. yanlarını belirleyip bunlarla il-
kan bir sonuç vardır. Bu açıkla- geçire” söz grubu getirilemez.
madan yola çıkarak seçenekleri 2. D seçeneğinde verilen “beni gili değerlendirme yapmaktır. Çünkü bu söz grubu “üzülerek
incelersek E seçeneğinde ne- anlarsın” yargısı “dershaneye Seçenekler incelendiğinde bu derinden soluk almak, içini çek-
den-sonuç ilişkisi olduğu görü- gitme” koşuluna bağlanmıştır. anlamın C seçeneğinde olduğu mek” anlamında kullanılır. Doğ-
lür. (Üniversite sınavını kazan- Bu bakımdan doğru cevap D görülür. Doğru cevap C seçe- ru cevap D seçeneğidir.
masının nedeni bütün yıl kursa seçeneğidir. neğidir.
devam etmesidir.). Doğru cevap 3. B seçeneğinde, bir kişinin aldığı 12. Olasılık cümlelerinde eylemin
E seçeneğidir. sonuçtan memnun olmamasına gerçekleşip gerçekleşmeyeceği
TEST 4 ÇÖZÜMLER
17. Ara söz, yardımcı ve açıklayıcı yönelik yakınması başka bir kişi belli değildir sadece olabilirlik
tarafından “Hem çalışmıyorsun söz konusudur. Bu açıdan E CÜMLEDE ANLAM
öge olarak cümlenin içine giren
ve cümleden çıkarıldığında an- hem de sonuçtan memnun ol- seçeneğinde (sınıfı geçebilir
lamı daraltmayan söz grubudur. muyorsun” şeklinde eleştirilmiş- de geçemeyebilir de) olasılık
1. A seçeneğinde yaşamın bıra-
Buradan hareketle A seçene- tir. Doğru cevap B seçeneğidir. anlamı vardır. Doğru cevap E
kılmamasının nedeni olarak
ğinde ara sözün (ne olacağı bel- 4. III numaralı cümlede bir öykü- seçeneğidir.
dünyanın güzel olması, B seçe-
li olmasa da) kullanıldığı görülür. nün özelliklerinin sıralanmasın- 13. Hayıflanma cümlelerinde kişinin neğinde yâre gül dememesinin
Doğru cevap A seçeneğidir. dan çok, bu öykünün Türkistan kendi kendisine kızgınlığı ya da nedeni olarak gülün ömrünün az
18. Verilen paragrafın IV. cümlesin- ve Anadolu halkları arasında pişmanlığı söz konusudur. V olması, C seçeneğinde sınıfta
de söz konusu yapıtın anlatım günümüzde de söylenegeldiğin- numaralı cümlede de böyle bir rahat ders işlenemeyişin nedeni
özelliği dile getirilmekte, akıcı den bahsedilmiştir. Dolayısıyla pişmanlık ve kızgınlık olduğu olarak sınıfın çok dar olması ve
ve duru bir dille yazıldığı söy- doğru cevap C seçeneğidir. için doğru cevap E seçeneğidir. E seçeneğinde koltukta uyuya-
lenmektedir. Bu cümle, yapıtın 5. Birinci cümlede neşenin olabil- 14. I. cümlede Sait Faik’in eserleri- kalmanın nedeni olarak da du-
herkes tarafından okunması mesi için üzüntünün varlığının nin kurgusunun sağlam olduğu, yulan sıkıntı verilmiştir. Ancak D
amacıyla yazıldığı sonucuna şart olduğu dile getirilmiştir. IV. cümlede de sözcük seçimin- seçeneğinde yolculuğun sevil-
bizi götürmez. Doğru cevap D Aynı mantıkla ikinci cümleye de titiz olduğu dile getirilmiştir. memesinin nedeni verilmemiş-
seçeneğidir. yaklaşılınca ya gül için dikene Bu iki cümle yazarla ilgili olumlu tir. Doğru cevap D seçeneğidir.

DATA YAYINLARI
596 Çözümler
2. Söz konusu cümlede geçen “5 9. Numaralanmış cümleler ince- anlatım bozukluğu olduğu gö- 5. Bağlı cümle niteliğinde olan
Aralık 1934” ifadesi yıl değil, lendiğinde II numaralı cümlenin rülür. Birinci cümlede yüklem öncül cümlede birinci cümlenin
tarih bildirir. Bu bakımdan “yılın- anlatım bozukluğuna yol açtığı edilgen çatılı olduğu için (kırıldı) yüklemine (yönelir) “Nereye?”
da” sözcüğü yerine “tarihinde” görülür. Çünkü daha önceki özne sözde öznedir (oyuncağı); sorusunu sorduğumuzda “ken-
sözcüğü getirilerek cümledeki sözlerden hareketle bu romanın ikinci cümlede yüklem dönüşlü di kendisine” cevabını alırız ve
anlatım bozukluğu giderilebilir. köyle ilgili olduğu anlaşılmak- çatılıdır (üzüldü) fakat bu yükle- bu söz grubu da dolaylı tümleç
Doğru cevap E seçeneğidir. tadır. Bu nedenle “köyle ilgili” me uygun olan özne (yeğenim görevindedir. İkinci cümlenin
sözünü bir daha kullanmaya - o) cümlede kullanılmamıştır. yüklemine (korur) “Neyi?” soru-
3. “birçok” sözcüğü kendinden
gerek yoktur. Doğru cevap B Bu cümle “Küçük yeğenimin sunu sorduğumuzda yine “kendi
sonraki sözcüğün birden fazla
seçeneğidir. oyuncağı kırıldı ve yeğenim çok kendisine” cevabını aldığımız
olduğu anlamını verir. Bu ne-
10. “iftira” zaten “asılsız söz” oldu- üzüldü.” şeklinde düzeltilmelidir. için bu cümleye “korur” yükle-
denle dilimizin kuralları gereği
ğu için I cümlede ve “bağırma” Doğru cevap B seçeneğidir. minden önce “Neyi?” sorusunun
“birçok”tan sonraki sözcüğe
eylemi de “yüksek sesle” yapı- cevabı olan bir sözcük getirilme-
“-ler” takısı getirmek anlatım bo- 17. Sıralı ya da bağlı cümlelerde
lacağından III cümlede gereksiz lidir. Dolayısıyla doğru cevap D
zukluğuna yol açar. Cümledeki bazı durumlarda birinci cüm-
kullanılmıştır. Dolayısıyla doğru seçeneğidir.
bu anlatım bozukluğu, “dereler” lenin nesnesi ikinci cümlede
cevap B seçeneğidir. dolaylı tümleç gibi görünerek 6. Öncül cümlede geçen “beş”
sözcüğünden çoğul takısı (-ler)
11. Seçenekler incelendiğinde E anlatımı bozar. Seçenekler in- sözcüğü II numaralı sözcüğün,
atılarak giderilebilir. Doğru ce-
seçeneğinde anlatım bozuklu- celendiğinde E seçeneğinde “yavrusuyla” sözcüğü de III
vap D seçeneğidir.
ğu olduğu görülür. Çünkü “çok” de bu tarz bir anlatım bozuk- numaralı sözcüğün anlamını
4. Verilen cümle “dağ gibi kalıyor- sözcüğü bu cümlede yanlış luğunun olduğu görülür. İkinci taşımaktadır. Dolayısıyla bu iki
du” ifadesiyle değil de “dağ gibi yerde kullanılmıştır. Bu sözcük cümlenin yüklemine (teşekkür sözcüğün cümleden çıkarılması
görünüyordu” şeklinde bitirilme- “açık” sözcüğünden önce değil ederim) “Kime?” sorusu sorul- anlamda herhangi bir daralma-
lidir. Çünkü “dağ gibi kalıyordu” “kaldıkları” sözcüğünden önce duğunda birinci cümledeki “sizi” ya yol açmaz. Doğru cevap D
söz grubu cümleye “diğerlerin- kullanılmalıdır. Doğru cevap E sözcüğü bu sorunun cevabı ola- seçeneğidir.
den daha küçük” anlamı katmış- seçeneğidir. rak görülmekte ve bu durum da 7. Seçenekler incelendiğinde
tır. Ancak asıl anlatılmak iste- 12. A seçeneğinde yardımcı fiil eksik- anlatımı bozmaktadır. Bu cümle E seçeneğinde özne-yüklem
nen binanın diğerlerinden daha liğinden kaynaklanan anlatım bo- “Sizi kutlar, arkadaşlarım adına uyuşmazlığından kaynaklanan
büyük olduğudur. Dolayısıyla zukluğu vardır. Bu cümlede geçen size teşekkür ederim” şeklinde anlatım bozukluğu olduğu gö-
doğru cevap C seçeneğidir. “gereksiz ve yerinde olmadığını” düzeltilebilir. Doğru cevap E se- rülür. Cümlede yüklem edilgen
söz grubu “gereksiz olmadığını çeneğidir. çatılı (gidildi) olduğu için özne
5. Verilen seçenekler incelendi- ve yerinde olmadığını” anlamını bulunmamaktadır. Bu cümle,
ğinde C seçeneğinde anlatım taşımaktadır. Oysa cümlede an- 18. Seçenekler incelendiğinde D yüklem etken çatılı yapılarak
bozukluğunun olduğu görülür. latılmak istenen “gereksiz olduğu seçeneğinde yardımcı fiil eksik- (gitti) düzeltilebilir. Doğru cevap
Bu cümlede “uymak” fiiline ve yerinde olmadığı”dır. Doğru liğinden kaynaklanan anlatım E seçeneğidir.
“neye” sorusunu sorduğumuz- cevap A seçeneğidir. bozukluğu olduğu görülür. Seçe- 8. Anlamca çelişen sözlerin bir
da cevap alamayız. Bu durum nekteki hâliyle “tam sağlıklı (ol-
13. Seçenekler incelendiğinde D arada kullanılmasından kay-
dolaylı tümleç eksikliğinin gös- mayan) ve tansiyonu olmayan"
seçeneğindeki cümlede özne naklanan anlatım bozukluğu
tergesidir. Bu cümle “Trafik anlamını taşıyan bu sözle asıl
ile yüklem arasındaki çatı bakı- sorulduğu için doğru cevap B
kurallarını öğrenip bu kurallara anlatılmak istenen “tam sağlıklı
mından uyuşmazlığın anlatım seçeneğidir. Çünkü bu cümle-
uyarsak trafik kazaları azalır.” olan ve tansiyonu olmayan”dır.
bozukluğuna yol açtığı görülür. de “eminim” sözcüğü kesinlik,
şeklinde olmalıdır. Doğru cevap Doğru cevap D seçeneğidir.
Bağlı bir cümle olan bu seçe- “olmalısın” sözcüğü ise ihtimal
C seçeneğidir.
nekte birinci cümle (öğretmen bildirmektedir. Bir cümlede hem
sınıfa girdi) etken çatılı, ikinci TEST 2 ÇÖZÜMLER kesinlik hem de ihtimal anlamı
6. Seçenekler incelendiğinde B
seçeneğindeki “arkadaşımla” cümle (ödevler kontrol edildi) bir arada olamaz. Doğru cevap
edilgen çatılıdır. Bu cümle “Öğ- ANLATIM BOZUKLUĞU B seçeneğidir.
ifadesi, C seçeneğindeki “bun-
dan sonra” ifadesi, D seçene- retmen sınıfa girdi ve ödevleri 9. Ne … ne sıralı bağlacı yüklemi
ğindeki “arkadaşını da” ifadesi kontrol etti” şeklinde düzeltil- 1. Numaralandırılmış yerler dikkat- olumlu olan cümlelerde kullanı-
ve E seçeneğindeki “mektuplaş- melidir. Doğru cevap D seçe- lice incelenirse I numaralı yere lır ve anlamca olumsuz nitelikte
ma” ifadesi altı çizili sözcüklerin neğidir. anlam karışıklığını gidermek olan cümleler oluşturur. Ancak
yerini tuttuğu için bu cümlelerde 14. Soruyu çözebilmek için yük- için virgül getirilmesi gerektiği B seçeneğinde bu bağlaç “git-
altı çizili sözcüklerin çıkarılması lemdeki şahıs ekinin II. çoğul görülür. Çünkü buraya virgül ge- memiş” olumsuz yüklemiyle
cümlenin anlamında daralmaya şahıs zamiri olan “siz” sözcü- tirilmezse cümleden hem “Doğu beraber kullanılarak anlatım bo-
yol açmaz. Ancak A seçene- ğünün yerini tutup tutmadığını Irak” hem de “Doğu” şeklinde iki zukluğuna yol açmıştır. Doğru
ğinde “üzerimde” sözcüğünün belirlemek gerekir. A seçene- farklı anlam ortaya çıkmaktadır. cevap B seçeneğidir.
anlamını karşılayan başka bir ğinde “yoktunuz” B seçeneğin- Doğru cevap A seçeneğidir.
10. Seçenekler incelendiğinde D
sözcük yoktur ve bu sözcüğün de “değerlendiriyorsunuz” C 2. D seçeneğinde kullanılan “etek- seçeneğinde gereksiz sözcük
cümleden çıkarılması cümlenin seçeneğinde “yetişebilirsiniz” leri tutuşmak” deyimi bu cüm- kullanımından kaynaklanan an-
anlamını daraltır. Doğru cevap ve E seçeneğinde de “görseniz” lenin anlamına uygun değildir. latım bozukluğu olduğu görülür.
A seçeneğidir. sözcüğünün “siz” zamirinin yeri- Çünkü bu deyim sevinç ya da Çünkü bu cümlede geçen “ba-
ni tuttuğu görülür. Ancak D se- mutluluk durumunu değil korku, ğımlılık” ve “tiryakilik” sözcükleri
7. A seçeneğinde “ayrıcalık” söz- çeneğinde bu zamirin anlamını aynı anlamdadır. Doğru cevap D
tedirgin olma durumunu yansı-
cüğü yerine “fark” sözcüğü, C karşılayan bir söz yoktur. Doğru seçeneğidir.
tır. Doğru cevap D seçeneğidir.
seçeneğinde “ayrıntı” sözcüğü cevap D seçeneğidir.
11. Seçenekler incelendiğinde A
yerine “ayrım” sözcüğü, D seçe- 15. Bir cümlenin aktarmak isteni- 3. Seçenekler incelendiğinde öge
seçeneğinde gereksiz sözcük
neğinde “yaşantı” sözcüğü yeri- len anlamı yansıtacak en az eksikliğinden kaynaklanan anla-
kullanımından kaynaklanan an-
ne “yaşam” sözcüğü ve E seçe- sözcükle kurulması gerekir. Bu tım bozukluğunun A seçeneğin-
latım bozukluğu olduğu görülür.
neğinde “sorunluluğu” sözcüğü bilgi doğrultusunda seçenekler de olduğu görülür. Bu cümlenin
Çünkü “iade” sözcüğü “alınmış
yerine “sorumluluğu” sözcüğü incelendiğinde D seçeneğin- yüklemine (girememişti) sorulan
bir şeyi geri verme” demektir. Bu
kullanılmalıdır. Ancak B seçe- de anlatım bozukluğu olduğu “Nereye?” sorusunun cevabı
nedenle “geri” sözcüğüyle bera-
neğinde kullanılan “ayrıntı” söz- görülür. Bu cümlede geçen yoktur. Dolayısıyla bu cümlede
ber kullanılamaz. Doğru cevap
cüğü cümlenin anlamına uygun- “karışma olayına” söz grubu dolaylı tümleç eksikliği vardır.
A seçeneğidir.
dur. Doğru cevap B seçeneğidir. yerine “karışmasına” sözcüğü Doğru cevap A seçeneğidir.
12. Seçenekler incelendiğinde B
kullanılmalıdır. Doğru cevap D
8. A seçeneğinde kullanılan “sö- 4. Öncül cümlede bir mantık hata- seçeneğinde “televizyon (dinle-
seçeneğidir.
kün etmek” birleşik fiili bu cüm- sı söz konusudur. Çünkü spor meyi) ve müzik dinlemeyi” söz
lenin anlamına uygun değildir. 16. Sıralı veya bağlı cümlelerde bazı kulübünün tek ciritçisi zaten ku- grubunun anlatımı bozduğu
Çünkü sökün etmek, art arda durumlarda öznenin ortak kulla- lübünün en iyisidir. Çünkü ona görülür. Bu cümle “televizyon iz-
gelmek, birbiri ardında görün- nılması anlatım bozukluğuna yol rakip olabilecek ikinci bir ciritçi lemeyi ve müzik dinlemeyi” şek-
mek anlamındadır. Doğru cevap açar. Seçenekler incelendiğinde kulüpte yoktur. Dolayısıyla doğ- linde düzeltilebilir. Doğru cevap
A seçeneğidir. B seçeneğinde bu şekilde bir ru cevap D seçeneğidir. B seçeneğidir.

DATA YAYINLARI
Çözümler 601

3. Verilen açıklama doğrultusunda 10. Seçeneklerde verilen altı çizili mesi, “söylüyordu” sözcüğünde getirilmiş ve “k” sesinin etkisiy-
seçenekler incelendiğinde A sözcüklerin türü incelendiğin- “-yor” ekinin etkisiyle “söyle” le “d” ünsüzü sertleşerek “t”ye
seçeneğinde türemiş sıfat oldu- de A, C, D ve E seçeneğindeki fiilindeki “e” sesi daraldığından dönüşmüştür. Doğru cevap B
ğu görülür. Bu cümlede geçen sözcüklerin ismin yerini tuttu- ünlü daralması vardır. Ancak seçeneğidir.
“acıyan” sözcüğü hem türemiş ğundan zamir olduğu görülür. bu cümlede ünlü türemesi söz 9. A seçeneğindeki “gözlü” sözcü-
bir sözcüktür (“-an eki sıfat-fiil Ancak B seçeneğinde “bu” söz- konusu değildir. Doğru cevap E ğü “-lü” ekini, B seçeneğindeki
ekidir) hem de “bakış” ismini ni- cüğü “bilgi” ismini işaret ettiğin- seçeneğidir. “dikkatli” sözcüğü “-li” ekini, C
telediği için sözcük türü yönüyle
den sözcük türü olarak işaret sı- 2. Parçada verilen “Her roman bir seçeneğindeki “büyük” sözcü-
de sıfattır. Doğru cevap A seçe-
fatıdır. Dolayısıyla doğru cevap okuldur benim için.” cümlesi ğü “-k” ekini, D seçeneğindeki
neğidir.
B seçeneğidir. yapı bakımından basit, yükle- “gazeteci” sözcüğü “-ci” ekini
4. Verilen cümlede “yaşça” söz- 11. Seçenekler incelendiğinde A min türüne göre ad cümlesidir. almıştır. Ancak E seçeneğinde-
cüğüne “-ça” eki “bakımından, seçeneğindeki altı çizili sözcü- Ayrıca “Gelenekler arasına ki “ayakkabıcılığı” sözcüğünde
olarak” anlamı katmıştır. Bu an- ğün zincirleme ad tamlamasının sıkışmış sevimsiz kuralları öğ- “-cı” ve “-lık” olmak üzere birden
lam doğrultusunda seçenekler tamlayanını nitelediği görülür. renemezsiniz onlardan, yaşam fazla yapım eki kullanılmıştır.
incelendiğinde D seçeneğinde- Bu cümlede “dağ köyünün (tam- gerçeklerini öğrenirsiniz.” cüm- Doğru cevap E seçeneğidir.
ki “bilgice” sözcüğünde de aynı layan) sorunları (tamlanan)” söz lesi sıralı cümle, “Bir solukta 10. Cümlede geçen “Hayatını boşa
anlamın olduğu görülür. Doğru grubu zincirleme isim tamlama- okuduğum eserlerin yazarları geçiren birçok kişi” söz öbeği
cevap D seçeneğidir. sıdır ve “yoksul” sözcüğü de bu hiç unutmadığım öğretmenle- özne, “başkalarının başarılarını
isim tamlamasının tamlayanını rimdir.” cümlesi de birleşik cüm- küçümseme yolunu” söz öbe-
5. Seçenekler incelendiğinde A nitelemiştir. Doğru cevap A se- ledir. Dolayısıyla bu parçada ek- ği nesne, “seçmiştir.” sözcüğü
seçeneğindeki “dostluk” sözcü- çeneğidir. siltili cümle yoktur. Doğru cevap
ğünde sadece “-lık” yapım eki- yüklem ve “pek çok zaman” söz
12. Küçük ünlü uyumu iki şekilde E seçeneğidir. öbeği de zarf tümleci görevin-
nin kullanıldığı B seçeneğindeki
kendini gösterir; 3. Seçenekler incelendiğinde veri- dedir. Cümlede dolaylı tümleç
“dalgalı” sözcüğünde “-ga” ve
“-lı” yapım eklerinin kullanıldığı, - İlk hecede, düz ünlü (a,e,ı,i) var- len açıklamaya A seçeneğinde- kullanılmamıştır. Doğru cevap D
C seçeneğindeki “kapıda” söz- sa, diğer hecelerde de düz ünlü ki “onbaşı” sözcüğünün uymadı- seçeneğidir.
cüğünde sadece “-da” çekim olmalıdır. ğı görülür. Çünkü bu sözcükte
11. İsimler ve yardımcı fillerle kuru-
ekinin kullanıldığı, D seçene- - İlk hecede yuvarlak ünlü “b” ünsüzünden önce “m” ünsü-
lan birleşik eylemlerde ses olayı
ğindeki “sokaklar” sözcüğünde (o,u,ö,ü) varsa diğer hecelerde zü değil “n” ünsüzü kullanılmış-
meydana gelirse bu sözcükler
sadece “-lar” çekim ekinin kulla- ya düz geniş (a,e) ya da dar yu- tır. Doğru cevap A seçeneğidir.
bitişik yazılır. Aksi durumda
nıldığı görülür. Ancak E seçene- varlak ünlü (u,ü) olmalıdır. 4. Cümlede geçen “Karşımıza otu- birleşik yazılma söz konusu de-
ğindeki “inatçılar” sözcüğünde ran orta yaşlı, gözlüklü bayan”
Bu bilgi doğrultusunda seçenekler ğildir. D seçeneğinde “terkedip”
hem “-çı” yapım eki hem de söz öbeği özne, “iki büyük gaze-
“-lar” çekim eki kullanılmıştır. incelendiğinde E seçeneğindeki fiilinde ses olayı olmadığı için
teyi” söz öbeği nesne ve “didik
Doğru cevap E seçeneğidir. “sabun” sözcüğünün küçük ünlü bu fiil “terk edip” şeklinde ayrı
didik etti.” söz öbeği de yüklem
uyumuna uymadığı görülür. Çünkü yazılmalıdır. Doğru cevap D se-
görevindedir. Doğru cevap C
6. Altı çizili sözcükler kök bakı- ilk hecede düz ünlü varken ikinci çeneğidir.
seçeneğidir.
mından incelenirse A seçene- hecede yuvarlak ünlü vardır. Düz- 12. Zarf-fiiller, fiil kök ya da göv-
den sonra düz ünlü gelmesi gere- 5. Ara söz doğrudan, cümlenin
ğindeki “bakırcılar” sözcüğünün delerine “-ınca, -dıkça, -dığın-
“bakır” isminden türediği, B se- kirken yuvarlak ünlü gelmiştir. Doğ- kuruluşunda yer almayan, yar-
da, -ken, -r ...-mez, -alı, -erek,
çeneğindeki “çaycı” sözcüğünün ru cevap E seçeneğidir. dımcı ve açıklayıcı öge olarak
-madan, -meksizin, -a ...-a, -ıp”
“çay” isminden türediği, C seçe- cümlenin içine giren sözcük ya
13. Seçeneklerde verilen altı çizili ekleri getirilerek oluşturulur.
neğindeki “arabacının” sözcüğü- da sözcük gruplarıdır. Bu bilgi
sözcüklerin kökü incelendiğinde Buradan hareketle seçenekler
nün “araba” isminden türediği, doğrultusunda seçenekler in-
A seçeneğindeki “uyumsuzluk” incelendiğinde A seçeneğinde
D seçeneğindeki “izci” sözcü- celendiğinde C seçeneğindeki
sözcüğünün kökünün “uy(mak)” “durmaksızın”, B seçeneğinde
ğünün de “iz” isminden türediği fiili, C seçeneğindeki “sevimli- “ondan da şüpheliyim ama” söz
görülür. Bu bakımdan A, B, C “doğmadan”, D seçeneğinde
lik” sözcüğünün kökünün “sev grubunun cümlenin kuruluşun-
ve D seçeneklerindeki altı çizili “gider gitmez” ve E seçeneğin-
(mek)” fiili, D seçeneğindeki da doğrudan yer almadığı gö-
sözcükler isim köklüdür. Ancak de de “temizleyerek” sözcük-
“kırgınlık” sözcüğünün kökünün rülür. Dolayısıyla doğru cevap C
E seçeneğindeki “çalgı” sözcü- lerinin zarf-fiil grubu olduğu
“kır(mak)” fiili ve E seçeneğin- seçeneğidir.
ğü “çal(mak)” fiilinden türemiştir. görülür. Ancak C seçeneğinde
deki “bilimsellik” sözcüğünün 6. Seçenekler incelendiğinde A
Doğru cevap E seçeneğidir. zarf-fiil grubu yoktur. Doğru ce-
kökünün de “bil(mek)” fiili ol- seçeneğinde “ben”, B seçene-
vap C seçeneğidir.
duğu görülür. Yani A, C,D ve E ğinde “buralara”, C seçeneğin-
7. Cümlede nesneyi bulabilmek 13. A seçeneğinde his+et(mek), B
seçeneğindeki altı çizili sözcük- de “başkası” ve D seçeneğinde
için yükleme “neyi, kimi, ne” seçeneğinde sabır+et(mek), C
lerin kökü fiildir. Ancak B seçe- “kim” ve “herkesi” sözcüklerinin
soruları sorulur. Seçenekler in-
neğindeki “yoksulluk” sözcüğü- sözcük durumunda zamir oldu- seçeneğinde kayıp+ol(mak) ve
celendiğinde A seçeneğinde altı
nün kökü fiil değil “yok” ismidir. ğu görülür. Ancak E seçene- D seçeneğinde hapis+ol(mak)
çizili söz grubunun nesne oldu-
Doğru cevap B seçeneğidir. ğinde bu tarz bir sözcük yoktur. birleşik fiillerinin verilen açıkla-
ğu görülür. Çünkü bu cümlenin
yüklemi olan “severdi” sözcüğü- 14. Ünsüz yumuşaması p,ç,t,k ün- Doğru cevap E seçeneğidir. maya uygun olduğu görülürken
ne “neyi” sorusu sorulduğunda süzlerinden biri ile biten söz- E seçeneğindeki yürü(mek)+e-
7. Numaralandırılmış sözcükler in-
“şiir okumayı” cevabı alınır. cüklere ünlüyle başlayan ekler bil(mek) birleşik fiili iki fiilin bir-
celendiğinde I numaralı sözcü-
Doğru cevap A seçeneğidir. getirildiğinde bu ünsüzlerin leşmesinden oluştuğundan ve-
ğün basit, II numaralı sözcüğün
“b,c,d,g,ğ”ye dönüşmesidir. Bu rilen açıklamanın dışında kalır.
türemiş, III numaralı sözcüğün
8. Verilen cümleler ögelerine ayrıl- bilgi doğrultusunda “art” söz- Doğru cevap E seçeneğidir.
türemiş, IV numaralı sözcüğün
dığında E seçeneğindeki cümle- cüğünde “ı” ekinin etkisiyle “t” basit ve V numaralı sözcüğün
nin özne ve yüklemden oluştuğu sesinin “d” sesine dönüştüğü TEST 4 ÇÖZÜMLER
türemiş olduğu görülür. Dolayı-
görülür. Bu cümlede “çalışma- görülür. Doğru cevap E seçe- sıyla I ve IV numaralı sözcükle-
mış” sözcüğü yüklem ve “Çalış- neğidir. rin yapı bakımından benzer ol- DİL BİLGİSİ
mayan kim?” sorusunun cevabı
olan “Okuldaki öğrencilerin duğu söylenebilir. Doğru cevap
birçoğu” söz grubu da öznedir. TEST 3 ÇÖZÜMLER D seçeneğidir. 1. İsim-fiiller, fiil soylu sözcüklerin
Doğru cevap E seçeneğidir. 8. Ünsüz benzeşmesi sert ünsüz- sonuna “-ma, -ış, -mak” ekleri-
DİL BİLGİSİ le (f,s,t,k,ç,ş,h,p) biten bir söz- nin getirilmesiyle oluşturulan
9. Verilen cümle yüklemi sonda cüğe “b,c,d,g” ile başlayan bir sözcüklerdir. Buradan hareketle
olduğu için kurallı, tek bir yar- 1. Cümlede “sararmış” sözcüğü- ek getirildiğinde bu yumuşak A seçeneğinde isim fiil grubu
gı içerdiği için basit, yüklemde nün kökü “sarı” olduğundan ünlü ünsüzlerin sertleşip “p,ç,t,k”ye olduğu (yazmanın, çalışma, ya-
bildirilen iş gerçekleştiği için dönüşmesidir. Bu bilgi doğrultu- yılması) görülür. Doğru cevap A
düşmesi, “yaşlılığı” sözcüğünde
olumlu ve yüklem hem şimdiki sunda seçenekler incelendiğin- seçeneğidir.
“k” sesi “ğ” ye dönüştüğünden
zaman eki hem de ek fiil aldığı de B seçeneğindeki “bıraktığım”
ünsüz yumuşaması, “hatırlattı- 2. Sıfat-filler, fiil kök ya da gövde-
için birleşik zamanlıdır. Ancak bu sözcüğünde ünsüz benzeşmesi
cümlede yüklem “koparmak” fiili ğını” sözcüğünde “dık” ekinde- lerine “-an, -ası, -mez, -ar, -dik,
ki “d” sesi sertleşip “t” sesine olduğu görülür. Bu sözcükte
olduğu için bu cümle fiil cümlesi- -ecek, -miş” ekleri getirilerek
dönüştüğünden ünsüz benzeş- “bırak(mak)” fiiline “-dık” eki
dir. Doğru cevap C seçeneğidir. oluşturulan sözcüklerdir. Bu

DATA YAYINLARI
608

MATEMATİK
ÇÖZÜMLERİ

DATA YAYINLARI
Çözümler 611

11. Çözüm 19. Çözüm 7. Çözüm 15. Çözüm


8 sayı için; Üst satır; 1 + 7 + .... + A = m 600 = 3 .2 .5 sayısının
1 3 2 57!-26! bu tür sorularda küçük sa-
Birler basamağı 3 artırılırsa toplam- Alt satır; 4 + 10 + .... + B = n yının sonunda kaç sıfır varsa genel
Pozitif tam sayı bölenleri:
da 3.8=24 artma olur. sonuçta o kadar sıfır vardır.
I. satırdaki toplam -1 ile çarpılır, ta- (1 + 1) . ( 3 + 1) . ( 2 + 1) =
24 tanedir.
Onlar basamağı 3 azaltılırsa top- raf tarafa toplanırsa; O halde
lamda 30.8=240 azalma olur. Tek tam sayı bölenleri:
n - m = 3 + 3 + 3 + ..... 3 = 75 ⇒ x = 25
Yüzler basamağı 2 artırılırsa top- (1 + 1) . ( 2 + 1) =
6 tanedir.
x tane
lamda 200.8=1600 artma olur. Her iki toplamdaki terimler 6’şar
Bu sekiz sayının toplamında 8. Çözüm
arttığı ve terim sayısı 25 olduğuna
24-240+1600=1384 artış olur. göre; 1000 = 23.53
16. Çözüm
A-1 Pozitif tam sayı bölenleri:
25 = + 1 ⇒ A = 145
6 (3+1).(3+1)=16 tanedir. 42! = xyzabc...0000...000
12. Çözüm
B = A + 3 ⇒ B = 148 dir. Pozitif tek tam sayı bölenleri: 3! = 6
Sayımız abcd olsun (3+1)=4 tanedir. 42!− 3! xyzabc...0000...000
abcd = 41.bcd
Pozitif çift tam sayı bölenleri: −6
⇒ 1000.a + bcd =41.bcd TEST 4 ÇÖZÜMLER 16-4=12 tanedir. xyzabd...9999...994
⇒ 1000.a = 40.bcd
Ancak 2 sayısı asal olduğundan Son iki basamağı 94’dür.
a 40 1 TEMEL KAVRAMLAR
⇒ = = 12-1=11 tane asal olmayan pozitif
bcd 1000 25
çift tam sayı böleni vardır.
1. Çözüm 17. Çözüm
A = 3n.2n+1 9. Çözüm 82!− 1 bu tür sayılarda sayının so-
13. Çözüm
P.t.b.s = (n + 1) . (n + 1 + 1) = 156 nundaki 9 miktarı bulunurken 82!
ab + ba =
154 72.p4 = 23.32.p4
sayısının sonunda bulunan sıfır
⇒ 11( a + b )= 154 ⇒ a + b= 14 ⇒ ( n + 1) . ( n + 2 ) =
156
p>3 ve p asal ise p kesinlikle tek sayısını bulmada kullanılan yöntem
+ a−b =4 ⇒ ( n + 1) . ( n + 2 ) =
12.13 sayıdır. kullanılacaktır.
2a = 18 ⇒ a = 9 ⇒n=
11 olur. Tek tam sayı bölenlerin sayısı
= 2.(2+1).(4+1) = 30’dur.
2. Çözüm
14. Çözüm n
10. Çözüm
=A 4= (3n+1 )2 22n.32n+2
cba − abc =594 y 3 ⇒ 31.52.x =
75.x = y3
⇒ 100c + 10.b + a − 100a − 10.b − c ⇒T.b.s = 2. ( 2n + 1) . ( 2n + 2 + 1) = 286 ⇒ 31.52.x ==
y 3 33.53 18. Çözüm
= 594 ⇒ ( 2n + 1) . ( 2n + 3 ) = 143 = 2 1
x 3=.5 45 28! + 29! - 1 = 28! + 28!.29 - 1 =
x+y=60
⇒ 99 ( c − a ) =
594 ⇒ (2n + 1). ( 2n + 3 ) = 11.13 =y 3.5
= 15 30.28! - 1
c − a
=6 n=5 Önce 30.28! sayısının sonunda kaç
7
8
1
2 2n + 1 = 11 ⇒ n = 5 olur. tane sıfır olduğunu bulalım.
9 3 11. Çözüm
c’nin alabileceği en küçük değer 8! = x
3. Çözüm
7’dir. 9!+ 10! = 9.8!+ 10.9.8! = 9.8!+ 90.8!
1 n+1
=A 3=.8 31.23n+3
= 99.8!
=  99.x olur. 6 tane sıfır vardır ayrıca 30 sayısın-
Bu sayının 2 tane asal böleni vardır. x
da 1 tane olduğuna göre toplam-
15. Çözüm Toplamda 72+2=74 tane pozitif tam da:1+6=7 tanedir.
100x + 10y + z − 100y − 10x − z =630 sayı böleni vardır. 12. Çözüm Şimdi, 30.28!-1 sayısının sondaki 9
90(x − y)= 630 ⇒ x − y= 7 (1 + 1) . ( 3n + 3 + 1) =74
8 (n − 2 ) . (n − 3 )! (n + 2 ) . ( n + 1 )! sayısı 30.28! sayısının sonundaki 0
⇒ 2. ( 3n + 4 ) = 74 ⇒ 3n + 4 =
1
9 2 37 . = 21 sayısı kadardır. Yani sayının sonun-
(n − 3 ) ! (n + 1) ! da 7 tane 9 vardır.
Her x,y için z 7 farklı değer aldığın- ⇒ 3n = 33 ⇒ n = 11
da 2.7=14 tane üç basamaklı xyz (n − 2 ) . (n + 2 ) = 21 ⇒ n2 = 25
sayısı yazılabilir. ⇒n=5 ' dir.
4. Çözüm 19. Çözüm

 
n tane
 13. Çözüm
16. Çözüm 5 000...00 = 5n+1.2n ' dir.
6!+ 5! 8.6! 6.5!+ 5! 8. 6 !
abc − acb =
27 (n + 1 + 1) . (n + 1) =342 + = +
6!− 5! 7! 6.5!− 5! 7. 6!
9 ( b − c ) = 27 ⇒ b − c = 3 ⇒ ( n + 2 ) . ( n + 1) =
342
3 0 5!(6 + 1) 8 7. 5 ! 8 x≤1+3+11 ⇒ x≤15
4 1 n2 + 3n + 2 =342 = =+ +
5
6
2
3 2 5!(6 − 1) 7 5. 5 ! 7
7 4 ⇒ n + 3n − 340
= 0
8 5 n −17 7 8 89
9 6 n 20 = + =
Her seferinde a 7 farklı değer alır. 5 
7 35
(n − 17 ) . (n + 20 ) =
0 
Ancak b=3, c=0 için a 8 değer alır
7 5
y≤1+7 ⇒ y≤8
⇒n=
17 olur.
O halde yazılabilecek abc sayıları x≤15
14. Çözüm
8+7.6=50 tanedir. + y≤8
5. Çözüm 0!=1, 1!=1, 2!=2, 3!=6, 4!=24, x+y≤23
1200 = 24.31.52 5!=120, 6!=720 sayısı 45 ile tam
olduğuna göre x+y’nin en büyük de-
17. Çözüm bölünür.
Pozitif tam sayı bölenlerinin topla- ğeri de 23’tür.
46
= (=
2 )
2 6
212 ' dir. mı: 5!’den sonrakiler 45 ile tam bölüne-
24+1 − 1 31+1 − 1 52+1 − 1 ceğinden bölümünde sadece 5! ve
212 = (1000000000000)2 ' dir. . .
2 −1 3 −1 5 −1 5!’e kadar olan sayıların toplamının 20. Çözüm
Yani 13 basamaklı sayı elde edilir.
45 ile bölümünden kalanı bulmak
3844 ’tür.
⇒ 31.4.31 =
yeterlidir.
18. Çözüm
0!+1!+2!+3!+4!+5!
Sayımız abc olsun o halde 6. Çözüm
abc4=3(1abc) 125.32.25.9.7 = 5 .2 .5 .63 3 5 2

= 55.25.63 x≤1+9 ⇒ x≤10


10.abc= + 4 3(1000 + abc)
= 105.63 1+1+2+6+24+120=154 y≤6’dır.
10.abc += 4 3000 + 3abc
= 6300000
7.abc = 2996 ⇒ abc = 428 Toplamın 45 ile bölümünden kalan x+y≤6+10 ⇒ x+y≤16’dır. x+y’nin en
Rakamları toplamı: 4+2+8=14’tür. bulunan sayı 7 basamaklıdır. 19’dur. büyük değeri 16’dır.

DATA YAYINLARI
626 Çözümler

16. Çözüm 4. Çözüm 10. Çözüm 16. Çözüm


a2 − 6a + b2 + 14b + 58 =
0 Her iki durumda da kişi başına dü- Çubuğun boyu x olsun; Öğrenci x tane soruyu doğru ce-
a2 − 6a + 9 + b2 + 14b + 49 =0 şen para miktarını kullanarak k’yi x x x vaplasın.
bulalım. − =2⇒ = 2 ⇒ x = 96
(a − 3) + (b + 7 ) = Aldığı puan=8.x-6.(30-x)=128
2 2
0 16 24 48
(3) ( 2)
k k k.n − k.m =8.x-180+6.x=128
a − 3 = 0 ⇒ a = 3, b + 7 = 0 ⇒ b = −7 − t
=⇒ =t
m n n.m ⇒ 14.x=308 ⇒ x=22
b − a =−7 − 3 =−10 (n) (m)
k. ( n − m )
⇒ t
=
n.m 11. Çözüm
17. Çözüm t.n.m
⇒k = Karınca 4+2=6 adımda 4-2=2 adım
3
3.4 +1−2x
+4 1−2x
2
= 6 n−m 17. Çözüm
ilerlemiştir.
3
4.4
= 1−2x 3
4
= 2−2x 3
2
= 2 4 − 4x 6 Başlangıçta ürün sayısı x olsun.
Karınca 120 adım attığında kaç
4 − 4x
adım ilerlediğini bulalım. 4 2 3
⇒2 = 263 5. Çözüm x. . . = 32 ⇒ x = 80 bulunur.
6 adımda 2 adım ilerliyorsa 5 3 4
4 − 4x 10 tonluk kamyonla x sefer yapılır-
⇒ = 6 120 adımda x adım ilerler.
3 sa 15 onluk kamyon ile 76-x sefer
⇒ 4 − 4x =18 yapılır. x.6 = 2.120 ⇒ x = 40
7 Karınca toplamda 123 adım at-
⇒x=− 10.x + 15. ( 76 − x ) =
960 18. Çözüm
2 mıştı.120 adımdan sonra karınca
10.x − 15.x + 1140 = 960 ⇒ 5x = 180 Topun başlangıçta bırakıldığı yük-
3 adım daha ilerler ve toplamda
18. Çözüm ⇒x= 36 40+3=43 adım ilerlemiş olur. seklik x cm olsun;
16 = 33x.3 x ⇒ 24 = 34x ⇒ 2 = 3 x
64 = 33y ⇒ 26 = 33y ⇒ ( 3 x ) = 33y
6
x 2x
6. Çözüm 4x
⇒ 6.x = 3.y 3 9 8x
27
y 95
⇒ = 2 40. = 38 soruya cevap ver- 12. Çözüm
x 100 I II III
Sarı Beyaz
19. Çözüm yere üçüncü değişinden sonra top
miştir. Tüm soruların %25’i 10 tane- 80-x
x 8x
3 x ⋅ 2x ⋅ 5 =2y dir. 10 taneye A cevabı vermiştir. cm yükseldiğine göre
1 x-3 = 3(71-x) 27
x
⋅2 ⋅5 = 2y 50
10 2 38 . -3 = 16 (B veya C) x-3 = 3.71-3x
100 8.x
2x −1 = 2y 4x = 72.3 = 16 ⇒ x = 54 olur.
16 + 10 = 26 27
⇒ x −1= y x = 54
⇒ x−y = 1 38 - 26 = 12 tane E
80 - 54 = 26
olarak bulunur.
x
40 . = 12 ise x = 30
100 19. Çözüm
%30’una E cevabı vermiştir. Çubuğun başlangıçtaki boyu 5x cm
olsun
13. Çözüm
7. Çözüm Orta noktası: 5x cm’dır.
TEST 1 ÇÖZÜMLER 4x çocuk ve a tane bilye olsun. Her 2
Boş şişenin Alabileceği max 3
a Çubuğun 1 ‘i kesilince:
SAYI - KESİR PROBLEMLERİ Ağırlığı su ağırlığı biri bilye alır. Çocukların ’ü
4x 4 5
x olsun y olsun
almazsa x çocuk alır. 5x-5x. 1 =4.x’i kalır.
1. Çözüm
5
y 4x
1.sayı 2.sayı − 1/ x + = 450 a a
4 Orta noktası= = 2x ' dir.
x 84-x = . A ise A = 4 2
y x 4x
+ x+ = 600
3.x 4 ( 84 − x )
= 2 5x x
− 2x = 18 ⇒ = 18 ⇒ x = 36
3.x
= 336 − 4x y y 2 2
− = 150
⇒ 7.x= 336 ⇒ x= 48 2 4 14. Çözüm Çubuğun boyu 5x = 5.36 = 180
⇒y = 600litre
cm’dir.
Küçük sayı: 84-x=84-48=36’dır. y a.b = 3a . K
x+ = 600 2
2
600
x+ = 600 ⇒ x= 300
2 2b 20. Çözüm
2. Çözüm
8. Çözüm K= kg oluyor.
3 Yavuzun başlangıçta x ¨’si olsun
A B
A kovası B kovası Yavuzun kalan parası: x. 3 . 3 = 9x
Aşı olan x x+4 b kg yaş 2b kg kuru ¨’dir. 4 5 20
x+4 x litre 3 9x 2x
Aşı olmayan 2x+2 2x = + 5 ⇒ x = 100
Deponun hacmi: (x+4).20=x.36 20 5
6x + 6 = 78 ise x = 12 ⇒ 20.x + 80 =
36.x x b kg kuru
A bloğunda 3x+12 = 38 kişi vardır. ⇒ 16.x = 80 ⇒ x = 5
x = 3b
A kovasının hacmi: x+4=5+4=9 lit- 2
redir. 21. Çözüm
3. Çözüm
9. Çözüm |5 - B| = 1
Mert Aylin
Bilye sayısı x y Erkek sayısı Kadın sayısı 5-B=1 5 - B = -1
x  x x 2x 15. Çözüm
x− = 2.  y +  ⇒ x − = 2y + 2x x B=4 B=6 olur.
4  4 4 4
Portakalın fiyatı x ¨ elmanın fiyatı C-4=3→C=7
x
⇒ = 2y ⇒ x = 8y Kadın sayısı x 1 ise y ¨ olsun |C - 4| = 3 için
4 = = C - 4 = -3 → C = 1
Tüm yolcular x + 2x − 6 2 Ahmet’in parası = 2.x+5.y=3.x+2.y
y = k ise
x = 8k olur. ⇒ 2x = 3x − 6 ⇒ 3x-2x=5y-2y ⇒ x=3y C-6=3→C=9
⇒x=6 |C - 6| = 3 için
Bilyeleri toplamı: x+y=8k+k=9k yani Ahmet parası ile: C - 6 = -3 → C = 3
dokuzun katı olacaktır. k=4 için Başlangıçta yolcu sayısı: 2x+5y=2.(3y)+5y=11.y en çok 11 kg
9.k=9.4=36 sağlar. 2x+x=3x=3.6=18 elma alabilir. C = 8 olamaz.

DATA YAYINLARI
Çözümler 639

5. Çözüm 11. Çözüm 16. Çözüm 21. Çözüm


4+5=9 toptan 2 top seçme durumu, Birinci torbadan yeşil çekme olasılı- E = {1,2,3,4,5,6,7,8,9,10} topların
3 3
 9  9.8.7! 4
ğı: ' dir. üzerindeki numaralar toplamı tek
s (=
E ) =  = 36 7 3 3
 2  7!.2! sayı ise toplardan biri tek sayı
İkinci torbadan yeşil çekme olasılı- diğeri ise çift numara taşımaktadır.
Çekilen 2 topunda sarı olma durumu : 2
ğı: ' dir. Toplardan 5 tanesi tek numaralı ve 3 3
 5  5.4.3! 7
s (=
A ) =  = 10 ' dur. 5 tanesi de çift numaralı olduğuna 3
 2  3!.2! İki tane torbadan belirli bir tanesini 3
göre;
S ( A ) 10 5 1
çekme olasılığı: ' dir. π.32 π
P(A= ) = =  10  10.9.8! =
S (E ) 36 18 2 (E ) =
s= = 45
12.6 8
O halde; 2  8!.2!
 5   5  5.4! 5.4!
6. Çözüm 1  4 2 1 6 3 s(A
= )    = . = 5.5
= 25
. + = . = ' dir.  1   1  4!.1 4!.1
2  7 7  2 7 7 TEST 1 ÇÖZÜMLER
5+4+2=11 bilyeden 3 tane bilye
S ( A ) 25 5
seçme durumu, P(A
= ) = =
S (E ) 45 9 FONKSİYONLAR
 11 11.10.9.8! 12. Çözüm
(E ) =
s= = 165
3  8!.3.2.1
1. Çözüm
 10  10.9.8.7!
Seçilen 3 bilyenin de farklı renkte (E ) =
s= = 120 17. Çözüm f ( x=
 3  7!.3.2.1 ) 4x + 7 ise
olma durumu  11 11.10.9.8!
(E ) =
s= = 165 x = 2 için
5  4  2 En az bir kırmızı bilye çekme ola- 8!.3.2.1
( A )   .  =
s= .   5.4.2
= 40 3  f ( 2 ) = 4.2 + 7 = 8 + 7
sılığı: P(A)
1  1  1  Çekilen 3 bilyenin de beyaz olma = 15
Üç bilyenin de sarı olma olasılığı:
s ( A ) 40 8  4 4.3!
P (=
A) = = ' tür. P(A') durumu: s (=
A ) = = 4
s (E ) 165 33 3 3!.1!
 7  7.6.5.4! 2. Çözüm
s(A=' ) =  = 35 Çekilen 3 bilyenin de mavi olma du-
3 4.3.2!
7. Çözüm 5 5.4.3! ( 2f + g)( x ) = 2.f ( x ) + g ( x )
s ( A ' ) 35 7 rumu: s (=
B ) = = 10
P (=
A ') = = 
3 3!.2.1 2. ( x 2 − 4x + 1) + x 3 − 2x 2 + 8x + 2
 10  10.9.8.7! s (E ) 120 24
(E ) =
s= = 120 2.x 2 − 8x + 2 + x 3 − 2x 2 + 8x + 2 = x 3 + 4
 3  7!.3.2.1 P ( A ) + P ( A ') =
1 P ( A ∪ B=
) P ( A ) + P (B ) − P ( A ∩ B )
0
1 tane kırmızı ve 2 tane beyaz bilye 7 17
P ( A ) =−
1 P ( A ' ) =−
1 = ' dir. 4 10 14
çekme durumu 24 24 = + =
165 165 165
 6   4  6.5! 4.3.2! 3. Çözüm
s (=
A )   . =  . = 6.6
= 36
 1   2  5!.1 2!.2! 13. Çözüm Fonksiyon reel değerli ise
s ( A ) 36 3 18. Çözüm
P (=
A) = = 1 tane 1 numaralı top 1 − x2 ≥ 0 ⇒ x2 ≤ 1
s (E ) 120 10 E1 ve E2 sırasıyla A ve B’nin örnek
2 tane 2 numaralı top ⇒ −1 ≤ x ≤ 1' dir.
3 tane 3 numaralı top uzayları olmak üzere
8. Çözüm . E1 = {Y,T} ⇒ s (E ) = 2 Ç.K = [ −1,1] dir.
.
2 tane D . A = {T} ⇒ s(A) = 1
2 tane A 4. Çözüm
10 ten 10 numaralı top vardır. 1
P(A) = ' dir.
2 tane T O halde 2 f ( x ) = x 2 − a2 + 2c ise
Zar atıldığında 10.11 E2 {1,2,3,4,5,6} ⇒ s=
= ( E2 ) 6
1+2+3+…..+10= = 55 tane top x = a için
2 B = {3,5}
2 1 2 1 vardır. f ( a ) = a2 − a2 + 2c = 6
P ( A=
) = , P (D=) = ,
6 3 6 3 Numarası 2’den büyük topların 2 1
P (B=
) = ⇒c=3
2 1 sayısı: 55 − (1 + 2 ) =
52 tane 2’den 6 3
P ( T=
) = ' dir.
6 3 A ve B ayrık iki olay olduğundan
1 1 1
“DATA” gelme olasılığı: büyük 10’dan küçük asal sayılar: P ( A ) .P=
(B ) =. ’dır. 5. Çözüm
2 3 6
1 1 1 1 1 3,5,7’dir.
. . . =
3 3 3 3 81 O halde numarası 2’den büyük ve f fonksiyonu doğrusal ise
asal sayı olan 3+5+7=15 tane top 19. Çözüm
f ( x=
) ax + b şeklindedir.
9. Çözüm vardır. Çekilen 1. topun kırmızı olma olası-
f ( 2 ) = 15 ise f ( 2 ) = a.2 + b = 15
Bu durumda istenilen olasılık: 5
E = (1,5 ) , ( 2,4 ) , ( 3,3 ) , ( 5,1) , ( 4,2 ) olmak   5.4! ⇒ 2a + b = 15
15 1 5 1
üzere S(E)=5 52
' dir. ) 15=
lığı P ( A= 4.1!= =
15.14! f ( −2 ) = −17 ise
  15 3
=A (=
2,4 ) , ( 4,2 ) ' dir. S ( A ) 2  
1  14!.1 f ( −2 ) = a. ( −2 ) + b = −17
S(A) 2 14. Çözüm Çekilen 2. topun siyah olma olasılığı: ⇒ −2a + b = −17
P
= (A) =
S (E ) 5 2a + b = 15
Yapılan bu dört atıştan her seferin- 6
  + − 2a + b = −17
de gelebilecek sayı adeti 1 eksil- P (B  1=
 6 3
10. Çözüm = ) = ' dir.
2b = −2 ⇒ b = −1
mektedir.  14  14 7
 
O halde istenilen olasılık; 1
  2a + b = 15 ⇒ 2a − 1 = 15
I.Torba II.Torba
6 5 4 3 5 ⇒a=8
1 3 1
Beyaz 6 3 . . . = ' dir. P ( A ) .P=
(B ) =. ' dir. f ( x ) = ax + b = 8 x − 1' dir.
6 6 6 6 18 3 7 7
Yeşil 4 7 f (1) = 8.1 − 1 = 7 ' dir

I. Torbadan çekilen top beyaz ise II. 15. Çözüm 20. Çözüm
torbadan çekilen topun beyaz olma s (E ) = 15 ' dir. 6. Çözüm
E örnek uzay
olasılığı
Çift sayılar; x,y,z’i bir kişi düşünürsek 5+1=6 f ( x=
) 6x + 12 ifadesin
6 4 24
. = ' dir. A : {2,4,6,8,10,12,14} ise s ( A ) = 7 kişi yuvarlak masa etrafına 5! şek-
10 11 110
8’den küçük sayılar
linde oturur. x ortada ise y ve z ken- de x yerine 5 − 2x yazılırsa
I. Torbadan çekilen top yeşil ise II. di aralarında yer değiştirir. 3
torbadan çekilen top beyaz olma B = {1,2,3,4,5,6,7} ise s(B)=7
O halde;  5 − 2x   5 − 2x 
olasılığı ⇒ f  = 6.   + 12
{2,4,6} ise s ( A ∩ B ) =3
A ∩B = s ( A ) = 2!.5! şekilde otururlar.  3   3 
4 3 12 = 10 − 4x + 12
. =
10 11 110 P ( A ∪ B=
) P ( A ) + P (B ) − P ( A ∩ B ) s (E ) = ( 8 − 1) ! = 7!' dir.
 5 − 2x 
7 7 3 11 s ( A ) 2!.5! 2 . 5! 1 f =−4x + 22 olur
24 12 36 18
' dir. P ( A ∪ B) = + − = ' dir. (A)
P= = = =  3 
O halde; + = = 15 15 15 15 s (E ) 7! 7. 6 3 . 5! 21
110 110 110 55

DATA YAYINLARI
642

GEOMETRİ
ÇÖZÜMLERİ

DATA YAYINLARI
Çözümler 643

ABC üçgeninde AEC üçgeninde


TEST 1 180o − 55o
a+b+ x =
ÇÖZÜMLER
⇒x=
125 o
7 − 3 < x < 7 + 3 ⇒ 4 < x < 10......I (
m AEC = m ACE ) ( )
AÇILAR- AÇI KENAR ACD üçgeninde 180o − 84o
BAĞINTILARI = 48o olur.
2
5. Çözüm 5 − 2 < x < 5 + 2 ⇒ 3 < x < 7.......II
1. Çözüm I ve II’den
m
= (
EBC m
= )
ECB a olsun ( )
A
B 4<x<7 olur. a + a= 48 ⇒ a= 24o o

56o x’in en büyük tam sayı değeri 6’dır.

13. Çözüm
9. Çözüm
x+y

( )
2

D E m BAD = a ise
x-y

m (BAE )= m (EAC )=
x+y

21o x=145o a + x olur. 2


x−y
24°
2
F 48° 48°
35o ACDikizkenar üçgenin de
x+y
F x−y y
C
( ) (
m DAC = m ADC = a + 2x olur. ) 2 2


ABC üçgeninde x
( )
m ABC = m BCF = 56o ( ) ( )
m ADC =a + 2x =a + 30 12 − 8 < x < 12 + 8 [DF] orta tabanı çizilerse
2x = 30 ⇒ 4 < x < 20 ' dir.......I
(iç ters açılar) [DF]//[AC] olup
( )
 = 56o - 21o = 35o
m DCF x = 15o ACD üçgeninde
6−4< x<6+4
DF = FE ' dir.

o o o 6. Çözüm BE = x cmolur.
x + 35 = 180 ⇒ x = 145 ⇒ 2 < x < 10 ' dur.....II x+y
AD
= BD
= olur.
2. Çözüm x-a+56 I ve II’den 2
x+y
4<x<10 olur. O halde x, 3 olamaz. FE= x − ' dir.
a 2
H a
M 2a 10. Çözüm x−y
x+a
AC =x − y ise DF = olur.
x-a 56o 2
E
( orta taban )
110
m
= ( ) ( )
BDF m
= FDE a olsun
DEF üçgeni ikizkenar üçgen olur.
m (DEC )= a + x olur.
m
= (
FED m
= )
EDF 24o ' dir. ( )
DBE üçgeninde
( )
⇒ m DFB = 24o + 24o = 48o ' dir
[AF ve [ED doğruları uzatılırsa 2a + (DBE) =
a+x
[DF]//[AC] ise
(
m FAB m
= = AMD 70o ) ( ) (
ise m DBE = x − a)
a < 90o ise
m= (
ACB m
= DFB 48o ) ( )
(yöndeş açılar) [AB] // [DE] ise

m= (
AMD m
= MEG 70o ) ( ) m
= (
BDE m
= )
DBA 2a ’dır. ( ) (
m ACB )
= 180 − a o
(yöndeş açılar)

BCD üçgeninde olup geniş açıdır.


(iç ters açılar) 14. Çözüm
( )
m BDA = x − a + 56 olur. ( )
Yani m ACB > 90o dir.

( )
m GED + 70 =
180 dir. o o

ABC ikizkenar üçgeninde


O halde
a a
x 2 + 42 < 82
m ( GED ) = 110 o
dır. 2a + x − a + 56o + x − a + 56o =
180o 2 2
⇒ x + 16 < 64 ⇒ x < 48
= 180o − 112o ⇒ =
⇒ 2x x 34o x < 6,93 2a-15 °

3. Çözüm 7. Çözüm
A x’in en büyük tam sayı değeri 6’dır. CAB ikizkenar üçgeninde
d1
x
x 11. Çözüm m
= (
BAC m
= ) (
ABC 2a olsun )
B 150o ( )
= 2.a − 15o dir.
m DBA
 D
y ABD üçgeninde
y
d2 a + 2a − 15o + 90o =
180o
C
a=x+y’dir. 105o
⇒ 3a =
35o ' dir.
⇒a=
ABCD dörtgeninde
ABC üçgeninde
150o + α + x
+ y =360o ABC ikizkenar üçgeninde
180o
2a + 2a + m ACB = ( )
α
m=(
BCA m
= BAC ) ( ) 180o − 20o
+ α 360o − 150o ⇒=
α= 2α 210o 2
= 80o ' dir.
( ) 180o − 4a
⇒ m ACB =
⇒ α =105o
( )
m BAE = 80 − 40 = 40 o o o ( ) o
m DEB = 180 − 35 = 145 o o
( ) 180o − 4.35o
⇒ m ACB =

⇒ m ( ACB ) = 180
4. Çözüm 145
= o
+ 3k 235o=
ise k 30o
( )
o
− 140o = 40o ' dir.
m BDE = 40o + 20o = 60o
ABC üçgeninde
BDE üçgeninde
(
65o + 90o + m ACB =
180o )
(
60° + 90° + m DBE= 180° ) 15. Çözüm
(
m ACB = 25 ) o

A
( )
m DBE = 30 dir. o

8. Çözüm 12. Çözüm x


2
( )
m CAB = m CBA = a + b 'olur. ( ) 84°
α
(ikizkenar üçgen) B 3 C
48°
ABC üçgeninde, Cosinüs teoreminden;
70o + a + b + a + b =
180o
a
48° x 2 = 22 + 32 - 2 . 2 . 3 . -1
⇒ 2 (a + b) =
a
110o 4
⇒a+b =55o [EC] çizilirse EBC ikizkenar üçgeni x 2 = 13 - (-3)
x 2 = 16 ⇒ x = 4
ABD üçgeninde oluşur.

DATA YAYINLARI
662

TARİH
ÇÖZÜMLERİ

DATA YAYINLARI
Çözümler 663

7. Türklerin Orta Asya’dan göç 13. Boylar arasındaki mücadele ve


TEST 1 ÇÖZÜMLER etmelerinin nedenleri şunlardır; dış baskılar Türk göçlerinin si- TEST 2 ÇÖZÜMLER
- İklim şartlarının değişmesi yasi nedenlerindendir. Nüfus ar-
İLK VE ORTA ÇAĞLARDA İLK VE ORTA ÇAĞLARDA
TÜRK DÜNYASI - Kuraklık ve otlak alanlarının da- tışına bağlı otlak yetersizliği ise TÜRK DÜNYASI
ralması ekonomik bir nedendir. Doğru
cevap C seçeneğidir. 1. Gök Tanrı tarafından verildiği-
1. Uygurların yerleşik hayata geç- - Nüfus artışı
ne inanılan yönetim yetkisine
meleri beraberinde tarımsal - Çin ve Moğol baskısı (siyasi) "kut" denir. Kut anlayışında bu
faaliyetleri getirdiğinden “üre- - Boylar arasındaki mücadele (Si- yetkinin babadan oğula kan
tim”, mimari eserlerin yapımı yasi) bağı ile geçtiğine inanılmış, bu
14. Türkler tarih boyunca farklı coğ-
arttığından da “sanat” bu deği- - Göçler üzerinde “dini” kaynaklı nedenle hükümdarın geldiği
rafyalarda birçok devlet kurduk-
şimden etkilenmiştir. Ancak bu herhangi bir neden yoktur. Doğru ailenin erkek üyelerinin tama-
ları ve yazılı hayata geç girdikle-
durum egemenlik anlayışı ile cevap B seçeneğidir. mının hükümdar olma hakkı
ri için Türk kültürünü ve tarihini
ilgili herhangi bir farklılık ortaya doğmuştur. Bu durum saltanat
incelemek zorlaşmıştır. Ahiret
çıkarmamıştır. Doğru cevap C ve hanedan alayışını ortaya
inancının ise Türk kültürünü ve
seçeneğidir. çıkarırıken aynı zamanda sık
8. Türklerin Güneş yılını esas ala- tarihini incelemeyi zorlaştırdığı
sık taht kavgalarına neden ol-
rak On İki Hayvanlı Türk Takvi- söylenemez. Doğru cevap B se-
muştur. Ancak din adamlarının
mini düzenlemeleri “astronomi” çeneğidir.
yönetimde söz sahibi olması
alanında çalışmalar yaptıklarını
2. Öncül ifadelerin tümü Orta As- bu durumla ilgili değildir. Doğru
gösterir. Çünkü takvim düzen-
ya’da kurulan Türk devletlerinin cevap D seçeneğidir.
leyebilmek için Güneş’in hare-
kısa ömürlü olmasının neden-
ketlerini gözlemek gerekir. Gök 15. Verilen öncüller incelendiğinde
lerindendir. Çünkü veraset an-
cisimlerinin hareketlerini ince- I.öncül hayvancılık yapıldığının,
layışının belirgin olmayışı taht
leyen bilim dalı da astronomidir. II. öncül savaşların olduğunun,
kavgalarına, boylar federasyonu
Doğru cevap E seçeneğidir. III. öncül de yine hayvancılık ya- 2. Balbal ölen kahramanların me-
şeklinde örgütlenme bağımsız
bir devlet kurma fikrinin oluş- pıldığının, doğayla iç içe yaşan- zarlarının başına dikildiği ve
masına ve ikili yönetim anlayışı dığının göstergesidir. IV. öncül öldürdüğü düşmanları simge-
da merkezden ayrılıp bağımsız 9. Türklerin Orta Asya’dan göç ise tarım yapıldığının dolayısıy- leyen bir çeşit mezar taşıdır.
hareket etme arzusunun ortaya etmeleri Türk kültürünün dün- la da yerleşik hayata geçildiği- Kamdu bez para, freks ise duvar
çıkmasına zemin hazırlamıştır. yanın değişik yerlerine yayıl- nin göstergesidir. Doğru cevap resmidir. Dolayısıyla heykelcilik
Doğru cevap E seçeneğidir. masını, farklı coğrafyalarda C seçeneğidir. sanatıyla sadece “balbal” ilgili-
Türk devletlerinin kurulmasını dir. Doğru cevap A seçeneğidir.
sağlamış, Kavimler Göçü’ne ne-
den olmuş ve Türk tarihinin bir
3. Orta Asya Türk devletlerinde bütün olarak incelenmesini zor- 16. Ordu - millet anlayışı devletin
kullanılan hükümdarlık unvanla- laştırmıştır. Ancak bu göçlerin sınırları içerisinde yaşayan ka- 3. Türklerde sanat eserlerinin taşı-
rı şunlardır: Tanhu, Hakan, İlte- Türklerin tekerleği kullanmasına dın, erkek, genç, yaşlı herkesin nabilir nitelikte olması ve en çok
ber, Şanyü, Han, İdikut, Kağan, herhangi bir etkisi olmamıştır. asker kabul edilmesi ve gerekti- da dokumacılıkta gelişmeleri
Yabgu. “Tarkan” ise hükümdar- Doğru cevap E seçeneğidir. ğinde savaşa katılmasıdır. Doğ- göçebe hayatın etkisiyle ortaya
lık unvanı değil komutanlara ru cevap C seçeneğidir. çıkmıştır. Ancak kağanın ülkeyi
verilen unvandır. Doğru cevap C töreye göre yönetmesi göçebe
seçeneğidir. 10. Kavimler Göçü, Büyük Hun İm- hayatla ilgili değildir. Doğru ce-
paratorluğu’nun parçalanmasıy- vap D seçeneğidir.
la birlikte batıya doğru ilerleyen 17. Orta Asya Türk devletlerinin kut
Hunların Karadeniz’in kuzeyin- anlayışını benimsemeleri ve ve-
4. Orhun Yazıtları II. Kök Türk de ve Doğu Avrupa’da yaşayan raset sistemlerinin aynı olması
Devleti Dönemi’nde hükümdar kavimleri Avrupa içlerine göç et- bu devletlerin yönetim anlayı-
Bilge Kağan, kardeşi Kültüğin mek zorunda bırakması olayıdır. 4. İslamiyet öncesi Türklerde öl-
şının birbirine benzediğini ka-
ve Vezir Tonyukuk adına dikil- Bu göç olayının siyasi sonuçları müş büyükler ve atalara ait hatı-
nıtlamaktadır. Ancak Orta Asya
miştir. Yazıtlar Türk tarihi ve şunlardır: raların kutsal sayılması inancın
Türk devletlerinde hükümdarın
edebiyatının ilk yazılı eserleri - Roma İmparatorluğu toprakların- “Atalar kültü”, insana can veren,
“sultan” unvanını kullandığına
olmakla birlikte döneminin sos- da birçok Germen devleti kurul- onu yaşatan ve öldüren tek tanrı
rastlanmaz. Çünkü sultan unva-
yal, kültürel, ekonomik ve askeri muştur. inancından “Gök Tanrı”, dün-
nı Türklerin İslamiyet'e geçme-
olaylarını da yansıtan birer bel- yanın iyi ve kötü ruhların etkisi
- Avrupa’da birçok Türk devleti ku- siyle kullanılmıştır. Doğru cevap
ge niteliğindedir. Doğru cevap B altında olduğu inancının “Şa-
rulmuştur. D seçeneğidir.
seçeneğidir. manizm” olduğu görülür. Ayrıca
- Avrupa’da feodalitenin ortaya çık- Hazarların “Museviliği” kabul
masına zemin hazırlamıştır. Doğ- ettiği bilinir. Ancak “Zerdüştlük”
ru cevap E seçeneğidir. inancı Türklerin kabul ettiği
18. Sosyal devlet anlayışı halkın inançlar arasında yer almaz.
5. Sınıf ayrımına dayalı sosyal
eğitim, konut, sağlık, yiyecek Doğru cevap D seçeneğidir.
yapı yerleşik toplumlarda gö-
11. Hunlar ve Avarlar hem Asya’da ve giyecek gibi temel ihtiyaçla-
rülür. Ayrıca uzun süreli hapis
hem de Avrupa’da devlet kur- rının karşılanmasını gerektirir.
cezaları yine yerleşik toplumun
muşlardır. Kuzey Hunlar Kavim- Bu doğrultuda seçenekler ince-
özelliğidir. Ancak göçebe top-
ler Göçü neticesinde Avrupa lendiğinde C seçeneğindeki ifa-
lumlarda yaygın olarak sözlü
Hun Devleti’ni kurmuşlardır. denin sosyal devlet anlayışıyla 5. Hukuk kuralları Uygurlar zama-
hukuk kuralları görülmektedir.
Kök Türklerle yapılan mücadele örtüştüğü görülür. Doğru cevap nında yazılı hale getirilmiştir.
Dolayısıyla II ve III. öncüller
neticesinde Avarlar Avrupa’ya C seçeneğidir. Orhun Yazıtları II. Kök Türk
yerleşik toplumun özellikleridir.
göç ederek devlet kurmuşlardır. Devleti'ne aittir. Tarihte ilk Türk
Doğru cevap E seçeneğidir.
Doğru cevap B seçeneğidir. devleti Asya Hun İmparatorlu-
ğu’dur. Doğru cevap C seçene-
ğidir.
19. İlk Türk devletlerinde töre adı
6. Kurultay, İslamiyet önceki Türk 12. Türk devletlerinde ülkenin hane- verilen yazısız hukuk kuralları
devletlerinde hükümdara da- danın ortak malı kabul edilmesi mevcuttur ve bu kurallara hü-
nışmanlık yapan ve ekonomik, taht kavgalarına ve devletin kısa kümdar da uymak zorundadır.
siyasi, askeri, sosyal ve dini ömürlü olmasına neden olmuş- Bu kurallar “Uygurlar” zama- 6. İlk Türk devletlerinde ölen kişi-
konuların görüşüldüğü meclise tur. Ancak bu durum merkezi nında yazıya geçirilerek yazılı nin ardından düzenlenen cena-
verilen addır. Doğru cevap E otoriteyi zayıflatmıştır. Doğru hukuk kuralları oluşturulmuştur. ze törenlerine "yuğ" denir. Doğ-
seçeneğidir. cevap D seçeneğidir. Doğru cevap A seçeneğidir. ru cevap E seçeneğidir.

DATA YAYINLARI
686 Çözümler

3. Osmanlı Devleti’nde 4. Osmanlı Devleti’nde 5. Osmanlı Devleti’nde 6. Osmanlı Devleti’nde


test Kültür ve Medeniyet test Kültür ve Medeniyet test Kültür ve Medeniyet test Kültür ve Medeniyet

1 B 11 E 1 D 11 B 1 E 11 C 1 B 11 C
2 E 12 C 2 A 12 E 2 B 12 B 2 A 12 A
3 B 13 C 3 E 13 A 3 D 13 D 3 D 13 B
4 D 14 D 4 D 14 C 4 D 14 C 4 B 14 C
5 C 15 C 5 C 15 C 5 D 15 D 5 A 15 E
6 A 16 A 6 E 6 C 16 D 6 D
7 D 17 B 7 E 7 A 17 C 7 D
8 A 18 D 8 A 8 C 8 E
9 E 19 E 9 E 9 E 9 C
10 B 20 A 10 C 10 E 10 A

1. Osmanlı Devleti’nde
Duraklama ve Gerileme 2. Osmanlı Devleti’nde
Duraklama ve Gerileme 3. Osmanlı Devleti’nde
Duraklama ve Gerileme 4. Osmanlı Devleti’nde
Duraklama ve Gerileme
test Dönemi test Dönemi test Dönemi test Dönemi
1 C 9 A 1 E 9 C 1 D 9 D 1 C 9 A
2 E 10 B 2 D 10 B 2 D 10 D 2 D 10 E
3 A 11 C 3 E 11 E 3 A 11 B 3 C 11 E
4 B 12 D 4 E 12 B 4 B 12 C 4 C 12 A
5 E 13 E 5 D 13 E 5 D 13 C 5 D 13 E
6 A 14 E 6 D 14 D 6 E 6 A 14 D
7 C 15 C 7 A 15 A 7 C 7 D 15 D
8 E 16 C 8 A 8 A 8 E

5. Osmanlı Devleti’nde
Duraklama ve Gerileme 6. Osmanlı Devleti’nde
Duraklama ve Gerileme 1. Osmanlı Devleti 2. Osmanlı Devleti
test Dönemi test Dönemi test Dağılma Dönemi test Dağılma Dönemi
1 D 9 D 1 B 9 B 1 E 15 E 1 C 15 D
2 E 10 D 2 C 10 E 2 C 16 C 2 E 16 A
3 A 11 C 3 B 11 C 3 D 17 C 3 A 17 D
4 E 12 B 4 D 12 A
5 E 13 D 5 A 13 E 4 B 18 E 4 C 18 C
6 D 14 E 6 E 14 B 5 A 19 B 5 B 19 E
7 B 15 C 7 D 15 D 6 C 20 A 6 C 20 C
8 E 8 B 7 E 21 D 7 A 21 C
8 E 22 A 8 D 22 B
9 C 23 D 9 E 23 E
10 C 24 D 10 B 24 A
11 B 25 E 11 D 25 B
12 B 26 A 12 D 26 C
13 C 27 E 13 D 27 D
14 B 28 C 14 C 28 B

3. Osmanlı Devleti 4. Osmanlı Devleti 5. Osmanlı Devleti 1. XX. Yüzyıl'da


test Dağılma Dönemi test Dağılma Dönemi test Dağılma Dönemi test Osmanlı Devleti
1 C 11 D 1 D 11 D 1 C 11 C 1 D 14 B
2 D 12 C 2 D 12 D 2 E 12 C 2 C 15 D
3 B 13 D 3 D 13 B 3 C 13 C 3 C 16 A
4 E 14 B 4 C 14 C 4 E 4 D 17 E
5 D 5 C 15 D 5 A 5 C 18 B
6 C 6 D 6 B 6 E 19 E
7 C 7 E 7 D 7 D 20 E
8 D 8 E 8 C 8 E 21 D
9 D 9 B 9 D 9 C 22 E
10 A 10 E 10 B 10 C 23 E
11 E 24 B
12 B 25 C
13 C

DATA YAYINLARI
689

COĞRAFYA
ÇÖZÜMLERİ

DATA YAYINLARI
694 Çözümler
5. I, II, III ve V numaralı merkezler  Çünkü yağışın kar ya da yağ- 3. Şekilde gösterilen yağış oluşum 9. Türkiye’de bitki çeşitliliğinin faz-
kıyıda olmaları, dağların kıyıya mur olması kış sıcaklığı ile ilgi- şekli konveksiyonel yağıştır. la olması iklim çeşitliliğinin bir
göre uzanışı, gelen nemli hava lidir ve buna ait bir bilgi yoktur. Bu yağışın Türkiye’de en fazla sonucudur. İklim çeşitliliği ise
kütlelerinin etkisiyle Türkiye’de D seçeneğinde ifade edilen iki görüldüğü yer de İç Anadolu üç tarafının denizlerle çevrili ol-
bol yağış alan merkezler ara- merkezin sonbahar yağışının Bölgesi’dir. Bu alan haritada IV ması, yer şekillerinin kısa mesa-
sında yer almaktadırlar. Ancak birbirine eşit olması mümkün numarayla gösterilmiştir. Doğru felerde değişiklik göstermesine
IV numaralı merkez Doğu Ana- değildir. Çünkü toplam yağış- cevap D seçeneğidir.
ları farklıdır. E seçeneğindeki bağlıdır. Çeşitli jeolojik dönem-
dolu’nun yükseltisi az ve dola-
Akdeniz ikliminin II. merkezde lerde yaşamış ve bu döneme
yısıyla yağışın en az görüldüğü
etkili olabilmesi için en fazla kadar gelmiş relikt ve endemik
merkezleri (Malatya, Elazığ) 4. Grafiğe göre X kentinde kış sı-
yağışı kışın alması gerekir caklıklarının düşük olmaması bitki türleri de çeşitliliğin art-
göstermektedir. Doğru cevap D
oysa yaz mevsiminde almıştır. deniz etkisine açık, nemli iklim masına neden olmuştur. Ancak
seçeneğidir.
Doğru seçenek C’dir. Çünkü bölgesinde olduğunu gösterir. yerleşme tarihinin uzun olması
6. Iğdır ve Konya ovaları hem nem- I. merkezin toplam yağışı 700 Buna bağlı olarak kar yağışı çok bitki çeşitliliğinin artırmamış,
li denizel kütlelere uzak olmaları mm’dir ve kış ayında yağışın etkili değildir. Y kentinde ise tam tam tersine azaltmıştır. Doğru
hem de çevrelerine göre çukur %50’sini aldığı için o da 350 tersi bir görüntü ortaya çıkar. cevap D seçeneğidir.
alçak sahalarda bulunmaların- mm’ye karşılık gelir. Doğru ce- Nemin az olması, kış sıcaklık-
dan dolayı Türkiye’nin en az vap C seçeneğidir. larının 0°C’nin altına inmesine
yağış alan merkezleri arasın- neden olmuştur. Bu alanda
dadırlar. Ancak Antalya, Batı 12. A seçeneğinde ifade edilen I soğuğa dayanıklı ürünler yetiş- 10. Maki bitki örtüsü Akdeniz iklimi-
Karadeniz ve Amanoslar hem numaralı merkezde dağların de- tirilebilir. Ancak X kenti nemli ne has bitki topluluğudur. Do-
kıyıda yer almaları hem de ge- nize dik uzanması sonucunda iklim sahasında yer aldığı için layısıyla I, III, IV ve V numaralı
rilerinden uzanan yüksek sıra yağış miktarının artması doğru fiziksel çözülme değil kimyasal merkezlerde Akdeniz iklimi gö-
dağların etkisiyle 1000 mm ve bir ifade değildir. I numara ile çözülme daha yaygındır. Doğru rüldüğü için makilere rastlanır.
üzeri yağış alan yerlerdir. Doğru gösterilen yer Kıyı Ege’dir ve cevap E seçeneğidir. Fakat II numaralı alan karasal
cevap D seçeneğidir. burada dağlar denize dik uzan- iklim sahasıdır ve makilere
dığı için Akdeniz ve Karadeniz rastlanmaz. Doğru cevap B se-
7. Ülkemizin en az yağış alan böl- 5. Öncüldeki açıklamaya göre yaz çeneğidir.
kıyı kesimine göre yağış miktarı
gesi İç Anadolu Bölgesi’dir. Ha- dönemi yağışlı geçen yerlerde
azalmıştır. Diğer seçeneklerde
ritada bu bölge üzerinde işaretli buğday tarımı yapmak zordur.
ifade edilenlerin hepsi doğru-
yer III’tür. En kurak bölgesi ise Buna göre Türkiye’de yazların
dur. Doğru cevap A seçeneğidir. 11. İç Anadolu Bölgesi’nde orman-
Güneydoğu Anadolu Bölge- yağışlı geçtiği yerler Karadeniz
lar seyrektir, Akdeniz iklim sa-
si’dir. Haritada bu bölge üze- kıyıları ve Erzurum – Kars Bölü-
13. Rüzgârlar iki merkez arasındaki hasında makiler görülür. Bozkır
rinde işaretli yer IV’tür. Doğru mü’dür. Bu iki sahadan sadece
basınç farkından doğar ve bu alanlar karasal iklimin geniş
cevap E seçeneğidir. Erzurum – Kars bölümü II nu-
fark ne kadar fazla olursa rüz- alanda görülmesine bağlı olarak
marayla gösterilmiştir. I, III, IV
8. Haritada işaretli merkezlerde gârın şiddeti de o kadar artar. en yaygın bitki türüdür. Orman-
ve V numaralı merkezlerde yaz
I, II, III ve V Türkiye’de yaz ku- Bu bakımdan doğru cevap E ların tahrip edildiği alanlarda
kuraklığı yaşandığı için buğday
raklığının en az yaşandığı ya seçeneğidir. antropojen bozkırlar ortaya
tarımına elverişlidirler. Doğru
da başka bir ifadeyle yazların çıkmıştır. Ancak çayırlara en
cevap B seçeneğidir.
yağışlı geçtiği sahalardır. Ancak fazla Marmara’da değil Doğu
14. Ormanların tahrip edilmesiy-
IV numaralı merkez Türkiye’de Anadolu ve Karadeniz bölgele-
le oluşan çalılara psödomaki
kuraklığın en şiddetli yaşandığı rinde rastlanır. Doğru cevap A
(yalancı maki) denir. Bunlar 6. Türkiye’de ormanların bölgele-
Güneydoğu Anadolu Bölgesi seçeneğidir.
genelde Karadeniz Bölgesi’nde re göre çoktan aza sıralaması
üzerindedir ve tarımda sulama
yayılış gösterir. Doğru cevap B şöyledir:
ihtiyacı en fazla buradadır. Doğ-
seçeneğidir. - Karadeniz
ru cevap D seçeneğidir. 12. Türkiye’de özel konumu itibariy-
- Akdeniz
9. Grafiğe bakıldığında kentimizin le Akdeniz, Karasal ve Karade-
- Ege niz ikliminin bir arada görüldüğü
en fazla yağışı sonbahar, en
az yağışı ise ilkbaharda aldığı - Marmara bölge Marmara’dır. Dolayısıyla
TEST 4 ÇÖZÜMLER
bitki çeşitliliği en fazla burada
görülür. Sadece bu bilgilerle - Doğu Anadolu
bu alanın Karadeniz Bölgesi’n- TÜRKİYE’NİN İKLİMİ - İç Anadolu görülür. Doğru cevap E seçe-
de yer aldığını söyleyebiliriz. VE BİTKİ ÖRTÜSÜ neğidir.
- Güneydoğu Anadolu
Karadeniz Bölgesi’nin haritada Doğru cevap E seçeneğidir.
işaretli olduğu yer ise II numa- 1. Türkiye’de kış sıcaklıklarının en
ralı alandır. Doğru cevap B se- yüksek olduğu, yağışın büyük 13. Akdeniz ikliminin Ege Bölge-
çeneğidir. kısmının kışın düştüğü, yazla- 7. Açıklaması yapılan maki bitki si’nde daha iç kısımlara soku-
rın sıcak, kurak ve uzun sürdü- topluluğu Akdeniz Bölgesi’nde labilmesi dağların kıyıya dik
10. Türkiye’de en fazla yağışın ilk-
ğü, yıllık yağışın 600-1000 mm yaygın olarak görülür. Haritada uzanmasıyla ilgilidir. A, B, C,
baharda düştüğü iklim tipi ılı-
arasında değiştiği iklim Akdeniz merkezlerin I, II, IV ve V ile gös- D seçenekleri bu nedene bağlı
man karasal iklimin görüldüğü
iklimidir. Ancak bu iklimin Türki- terilenlerde karasal iklim şart- olarak meydana gelmiştir. An-
yerlerdir (İç Anadolu Bölgesi
ye’de görülmesinin nedeni özel ları hüküm sürer. III numaralı cak E seçeneği kırıklı yapıyla
gibi). Yere düşen yağışın en
konum şartları değil, matematik alanda ise Akdeniz iklim şartları (Horst - Graben) ilgilidir. Yani
fazla yaz ayına denk geldiği
konum özellikleridir. Doğru ce- görülür. Dolayısıyla makilerin akarsuların graben çöküntü
iklim ise sert karasal iklimdir
vap E seçeneğidir. görülebileceği yer III’tür. Doğru alanlarda akması sonucu men-
(Erzurum - Kars). Doğru cevap
cevap C seçeneğidir. deresli yapı oluşmuştur. Doğru
C seçeneğidir.
2. Türkiye sınırları içinde en dar cevap E seçeneğidir.
11. Grafikteki bilgilere göre A se- alanda hüküm süren iklim sert
çeneğinde “I. merkeze düşen karasal iklimdir. Erzurum -Kars 8. Havadaki nem oranının fazla ol-
yağış miktarı II. merkezden faz- Bölümü’nde görülen bu iklim ması günlük sıcaklık farkının az 14. Besi ve kümes hayvancılığı do-
ladır” ifadesi yanlıştır. Çünkü I. diğer alanlarda görülmez. Doğu
olmasına, buharlaşma etkisinin ğal koşullardan bağımsız insan-
merkez yıllık 700 mm yağış alır Anadolu, İç Anadolu, Güney
azalmasına, yerdeki ısı kaybının lar tarafından her koşulda yem,
ve ilkbaharda %15’lik payı vardır Doğu Anadolu bölgelerimizin
bu da yaklaşık 100 mm yapar. az olmasına ve Güneş’ten gelen su ihtiyacının karşılandığı faali-
tamamına yakınında; Karadeniz
II. merkez yıllık yağışın %25’ini Bölgesi’nde Gümüşhane, Bay- enerjinin tutulmasına neden yetlerdir. Ancak arıcılık ve mera
ilkbaharda alır ve toplam yağışı burt, Çorum, Amasya, Tokat; olur. Ancak havadaki nem ora- hayvancılığında bitki çeşitliliği,
500 mm’dir ve bu da 125 mm’lik Ege’de Kütahya, Afyon, Uşak; nı ile termik basınç merkezinin bitki örtüsü, yıl içinde yeşil kal-
yağışın ilkbaharda düştüğünü Akdeniz’de; Isparta, Burdur; oluşması arasında bir bağlantı ma süresi gibi doğal şartlar ta-
gösterir. B seçeneğinde belir- Marmara’da; Edirne çevresinde kurulamaz. Çünkü termik ba- rafından (yağış, kuraklık, yağış
tilen I. merkezde kış yağışları olmak üzere en geniş alanda sınç merkezinin oluşması Dün- rejimi) belirlenen koşullar belir-
kar şeklinde görülür ifadesi görülen ise ılıman karasal iklim- ya’nın şekliyle ilgilidir. Doğru leyici olmaktadır. Doğru cevap
yanlıştır. dir. Doğru cevap C seçeneğidir. cevap B seçeneğidir. D seçeneğidir.

DATA YAYINLARI
Çözümler 705

11. Türkiye’nin Ekonomik 12. Türkiye’nin Ekonomik 13. Türkiye’nin Ekonomik 14. Türkiye’nin Ekonomik
test Coğrafyası test Coğrafyası test Coğrafyası test Coğrafyası
1 E 11 D 1 C 11 E 1 D 11 A 1 C 11 D
2 D 12 E 2 E 2 E 12 E 2 D 12 D
3 A 13 B 3 D 3 A 3 C 13 C
4 B 14 B 4 D 4 E 4 B 14 A
5 C 5 E 5 B 5 E 15 A
6 D 6 A 6 D 6 C 16 B
7 D 7 A 7 A 7 B 17 B
8 E 8 E 8 D 8 B
9 E 9 A 9 E 9 A
10 C 10 C 10 E 10 A

15. Türkiye’nin Ekonomik 1. Türkiye’nin Coğrafi 2. Türkiye’nin Coğrafi 3. Türkiye’nin Coğrafi


test Coğrafyası test Bölgeleri test Bölgeleri test Bölgeleri
1 A 11 B 1 C 11 A 1 A 11 B 1 C 11 E
2 C 12 A 2 D 12 E 2 C 12 D 2 C 12 D
3 C 13 D 3 B 13 C 3 A 13 C 3 A 13 A
4 E 14 B 4 A 14 C 4 A 4 C 14 E
5 E 15 E 5 C 15 B 5 B 5 E 15 E
6 E 16 E 6 D 16 C 6 A 6 B
7 B 17 C 7 A 17 A 7 C 7 D
8 D 18 B 8 B 8 B 8 A
9 B 19 E 9 C 9 A 9 E
10 D 10 C 10 D 10 D

4. Türkiye’nin Coğrafi 5. Türkiye’nin Coğrafi 6. Türkiye’nin Coğrafi 7. Türkiye’nin Coğrafi


test Bölgeleri test Bölgeleri test Bölgeleri test Bölgeleri
1 A 11 D 1 C 11 A 1 D 11 E 1 B 11 B
2 C 12 A 2 A 12 D 2 C 12 B 2 E 12 B
3 D 13 D 3 D 13 B 3 E 13 A 3 E 13 D
4 E 14 E 4 C 14 D 4 E 14 A 4 A 14 B
5 C 15 A 5 A 15 D 5 D 15 C 5 C 15 D
6 B 6 D 16 E 6 C 16 A 6 C
7 C 7 B 7 D 7 A
8 D 8 E 8 E 8 A
9 B 9 D 9 D 9 B
10 C 10 E 10 A 10 A

8. Türkiye’nin Coğrafi 9. Türkiye’nin Coğrafi 10. Türkiye’nin Coğrafi 11. Türkiye’nin Coğrafi
test Bölgeleri test Bölgeleri test Bölgeleri test Bölgeleri
1 C 11 E 1 D 11 D 1 C 11 D 1 E 11 D
2 D 12 A 2 E 12 D 2 D 12 E 2 E 12 D
3 A 3 D 13 C 3 D 13 D 3 B 13 E
4 D 4 D 14 A 4 E 14 D 4 B 14 A
5 E 5 B 15 D 5 D 15 D 5 D 15 E
6 D 6 A 16 A 6 B 6 A 16 E
7 C 7 E 17 E 7 B 7 A 17 C
8 E 8 E 8 D 8 D
9 E 9 D 9 C 9 B
10 B 10 B 10 E 10 A

12. Türkiye’nin Coğrafi 13. Türkiye’nin Coğrafi 14. Türkiye’nin Coğrafi 1. Tablo ve Grafik
test Bölgeleri test Bölgeleri test Bölgeleri test Yorumlama
1 B 11 C 1 C 11 D 1 B 11 E 1 E 11 A
2 B 12 D 2 C 12 C 2 D 12 A 2 C 12 D
3 C 13 A 3 B 13 E 3 E 13 C 3 A 13 C
4 D 14 D 4 E 14 D 4 B 14 C 4 C 14 C
5 D 15 C 5 C 15 E 5 D 15 A 5 E 15 D
6 C 16 E 6 C 6 C 16 D 6 D 16 C
7 A 17 E 7 E 7 A 17 C 7 E 17 D
8 D 18 A 8 D 8 E 18 D 8 E
9 B 19 A 9 D 9 C 9 C
10 A 10 C 10 A 10 B

DATA YAYINLARI
706

VATANDAŞLIK
ÇÖZÜMLERİ

DATA YAYINLARI
Çözümler 709

13. Bir grup ya da zümrenin ege- 10. Verilen özellikler 1921 Anaya- 18. Üniversitelerin özerkliğinin za-
men olduğu devlet biçimi oligar- TEST 1 ÇÖZÜMLER sası’yla ilgilidir. Bu anayasa yıflatıldığı ve TRT’nin özerkli-
şi, egemenliğin dinsel kaynaklı hem kısa ve özlü hem de tek yu- ğinin kaldırıldığı anayasa 1961
olduğuna inanılan devlet biçimi TÜRK ANAYASA TARİHİ muşak anayasadır. Temel hak Anayasası’dır. Bu anayasada
teokrasi, tek kişinin tüm güçleri ve ödevlerle ilgili de herhangi 1971 - 1973 yılında yapılan de-
elinde bulundurduğu devlet biçi- bir düzenleme içermemektedir. ğişikliklerle bu gelişmeler mey-
1. Verilen seçenekler incelendi-
mi de mutlak monarşidir. Doğru Doğru cevap B seçeneğidir. dana gelmiştir. Doğru cevap B
ğinde doğru cevabın E olduğu
cevap E seçeneğidir. seçeneğidir.
görülür. Çünkü “Devletin resmi
dili Türkçedir.” hükmü 1923 de-
ğişikliğiyle 1921 Anayasası’na 19. 1876 Kanun-ı Esasi’de meşruti
11. Soruda verilen anayasalardan
14. A, B, C, E seçeneklerinde be- eklenmiştir. Doğru cevap E se- yönetim 1921 Anayasası’nda
1924 Anayasası’nda yargı yet-
lirtilen ifadeler çoğunlukçu de- çeneğidir. meclis hükümeti sistemi, 1924
kisi ilk kez bir kuvvet olarak
mokrasinin özellikleri arasında Anayasası’nda karma hükümet
düzenlenmiştir. Doğru cevap C
yer alır. Çoğulcu demokrasiler- sistemi 1961 Anayasası’nda
seçeneğidir.
de çoğunluğun yanında azınlık parlamenter hükümet sistemi
2. 1961 Anayasası’nda 1971-1973
düşünceleri de dikkate alınır. benimsenmiştir. Doğru cevap E
yıllarında yapılan değişiklikler-
Doğru cevap D seçeneğidir. seçeneğidir.
den biri de Bakanlar Kuruluna
kanun hükmünde kararname çı- 12. 1982 Anayasası en sert ana-
karma yetkisi verilmesidir. Böy- yasamızdır. Değiştirilemeyen,
15. Verilen seçenekler incelen- lece KHK kavramı ilk kez Türk değiştirilmesi teklif dahi edile-
diğinde ikili meclis sisteminin meyen maddelere yer verilmiş-
anayasasına girmiştir. Doğru TEST 1 ÇÖZÜMLER
demokratik gelişmeleri yavaş- cevap B seçeneğidir. tir. Ayrıca bu anayasa uzun ve
lattığı görülür. Çünkü bu sis- ayrıntılı olduğu için kazuistiktir. 1982 ANAYASASI GENEL ESASLAR
temde bir yanda halkın seçtiği Bir geçiş dönemi öngören 1982 - TEMEL HAK VE ÖDEVLER
üyelerden oluşan meclis varken Anayasası siyasi karar almayı
3. Yerinden yönetim ilkesinin be-
diğer yanda padişahın seçtiği kolaylaştıracak birtakım hü- 1. Subjektif milliyetçilik anlayışı in-
nimsendiği anayasa 1921 Ana-
üyelerden oluşan bir meclis var- kümler de getirmiştir. Ancak bu sanların manevi bağlarla birbir-
yasası’dır. Bu ilkeyle mahalli
dır ve bu durum da demokrasiye anayasa devlet yapısı içinde lerine bağlı olduğu milliyetçilik
idarelerde (il ve nahiyelerde)
uygun değildir. Doğru cevap C yasama organını değil yürütme anlayışıdır. Atatürk’ün milliyetçi-
halk idaresi kabul edilmiştir.
seçeneğidir. organını güçlendirmiştir. Doğru lik anlayışında da milletin maddi
Doğru cevap B seçeneğidir.
cevap E seçeneğidir. değil manevi bağlarla birbirine
bağlı olduğu vurgulanır. Doğru
cevap B seçeneğidir.
16. Halktan kişilerin imza toplaya- 4. 1961 Anayasası’nda temel hak
rak yasa teklifinde bulunmasına ve özgürlükler genişletilmiştir. 13. Verilen öncüller incelendiğin-
halk teşebbüsü denir. Halk te- 2. 1982 Anayasası’na göre;
Dolayısıyla bu anayasa ile ilgili de değiştirilemeyecek madde
şebbüsü yarı doğrudan demok- içeren ilk anayasanın 1924 - Çocuklar
“Temel hak ve özgürlüklere yer
rasinin araçlarındandır. Doğru verilmemiştir.” ifadesinin yanlış Anayasası, halk oylamasıyla - Yaşlılar
cevap C seçeneğidir. olduğu görülür. Doğru cevap A kabul edilen ve sosyal devlet - Özürlüler
seçeneğidir. anlayışından bahseden ilk ana- - Harp ve vazife şehitlerinin dul
yasanın da 1961 Anayasası ve yetimleri
17. Üniter devlet, devleti oluşturan olduğu görülür. Doğru cevap D - Malul ve gaziler için alınacak
unsurların birliğine dayanan 5. 1982 Anayasası’na göre Cum- seçeneğidir. tedbirler eşitlik ilkesine aykırı
devlettir. Bu devlette yasama, hurbaşkanı, kırk yaşını doldur- sayılmaz. Kamuya yararlı der-
yürütme, yargı organları ve ülke muş ve yüksek öğrenim yapmış, nek ve vakıflar adına faaliyet
yani toprak parçası tektir. Bu bil- milletvekili seçilme yeterliliğine gösteren kişiler Anayasa’da yer
14. Anayasa Mahkemesi 1961 Ana- almamaktadır. Doğru cevap C
gilerden hareketle doğru cevap sahip Türk vatandaşları arasın- yasası ile hukuk sistemimize seçeneğidir.
B seçeneğidir. dan, doğrudan halk tarafından girmiştir. Doğru cevap D seçe-
seçilir. Doğru cevap E seçene- neğidir.
ğidir. 3. 1982 Anayasası’nın değiştiril-
18. Devletin hangi dinden olursa ol- mesi teklif dahi edilemeyen hü-
sun bütün herkese eşit davran- kümleri şunlardır:
masının nedeni kanun önünde 6. Atatürk ilkeleri 1924 Anayasa- 15. 1971 yılındaki askeri müdahale - Devletin şeklinin Cumhuriyet
herkesin eşit görülmesidir. Doğ- sı’nda 1937 yılında yapılan de- sonucu temel haklarda meyda- olduğu
ru cevap D seçeneğidir. ğişiklikle anayasaya girmiştir. na gelen sınırlamalar şunlardır; - Cumhuriyetin nitelikleri,
Doğru cevap B seçeneğidir. - Tüm temel haklar için geçerli - Devletin bütünlüğü, resmi dili,
genel bir sınırlama kuralı geti- bayrağı, milli marşı ve başkenti.
19. Yasama, yürütme ve yargı kuv- rilmiştir. Devlet memurlarının Doğru cevap A seçeneğidir.
vetlerinin tek bir kişi veya grupta 7. Yüksek Hakimler Kurulunun sendika kurma hakkı sınırlandı-
toplandığı yönetim şekli dikta- bütün üyelerinin Yargıtay ta- rılmıştır. 4. 1982 Anayasası’na göre "Ege-
törlüktür. Anti-demokratik bir rafından seçilmesi hakimlerin - Tabii yargı yolu yerine kanuni menlik, kayıtsız şartsız milletin-
yönetim tarzı olan bu sisteme bağımsız olabilmesini ve özgür yargı yolu ilkesi getirilmiştir. dir." Doğru cevap E seçeneğidir.
dikta rejimi adı da verilir. Doğru kalabilmesini sağlamaya yöne- - Öze dokunma yasağı korunmuş,
cevap D seçeneğidir. liktir. Doğru cevap E seçene- ancak temel hakların kötüye 5. Öncül olarak verilen açıklama
ğidir. kullanılması yasağı getirilmiştir. cumhuriyetin niteliklerine vur-
Doğru cevap D seçeneğidir. gu yapmaktadır. Cumhuriyetin
20. Temsili demokrasinin kontrol nitelikleri anayasanın genel
mekanizması şunlardır: 8. 1921 ve 1924 Anayasalarında esaslar bölümünde 2. maddede
- Meclisin (Parlamentonun) feshi güçler birliği ilkesi benimsen- açıklanmıştır. Doğru cevap A
16. 1921 Anayasası’nda parlamen- seçeneğidir.
- Dilekçe hakkı mişken 1961 Anayasası’nda
ter hükümet sistemi değil meclis
- Danışma referandumu güçler ayrılığı ilkesi benimsen-
hükümeti sistemi benimsenmiş- 6. İstisnasız hiç kimsenin kayna-
- Politik grev miştir. Doğru cevap B seçene-
tir. Doğru cevap B seçeneğidir. ğını anayasadan almayan bir
Bu bilgiler doğrultusunda seçenek- ğidir.
devlet yetkisi kullanamaması
ler incelendiğinde doğru cevabın B hukukun üstünlüğüyle ilgilidir.
olduğu görülür. Çünkü siyasi par- Bu ifadede egemenlik tamamen
tiler temsili demokrasinin kontrol 9. 1961 Anayasası’nda yasama 17. Diyanet İşleri Başkanlığı ilk anayasaya verilmiş ve anaya-
mekanizması değil demokrasinin yetkisi TBMM ve Cumhuriyet olarak 1961 Anayasası’nda ku- sanın belirttiği sınırların dışına
unsurlarındandır. Doğru cevap B Senatosuna verilmiştir. Doğru rulmuştur. Doğru cevap D se- çıkılamayacağı yansıtılmıştır.
seçeneğidir. cevap D seçeneğidir. çeneğidir. Doğru cevap C seçeneğidir.

DATA YAYINLARI
718 Çözümler

2. Yasama 3. Yasama 4. Yasama 5. Yasama


test test test test
1 D 11 A 1 C 11 E 1 C 11 D 1 C 11 B
2 C 12 B 2 B 12 A 2 E 12 D 2 A 12 C
3 E 13 D 3 C 13 B 3 D 13 E 3 D 13 D
4 B 14 E 4 C 14 E 4 A 14 E 4 D 14 E
5 B 15 A 5 A 15 D 5 C 15 D 5 E 15 B
6 C 16 E 6 E 16 D 6 D 16 E 6 A 16 A
7 C 17 A 7 E 17 C 7 B 17 A 7 A 17 E
8 E 18 E 8 E 18 D 8 E 18 C 8 D 18 E
9 E 19 D 9 A 19 A 9 C 19 C 9 B 19 A
10 E 10 E 20 E 10 E 20 E 10 B 20 E

6. Yasama 1. Yürütme 2. Yürütme 3. Yürütme


test test test test
1 E 11 A 1 A 11 A 1 C 11 E 1 C 11 B
2 D 12 E 2 E 12 C 2 E 12 E 2 D 12 E
3 D 13 E 3 E 13 A 3 D 13 D 3 B 13 B
4 E 14 A 4 D 14 C 4 A 14 E 4 D 14 C
5 D 15 C 5 C 15 E 5 C 15 B 5 B 15 B
6 A 16 B 6 E 16 D 6 D 16 D 6 A 16 A
7 E 17 A 7 B 17 B 7 B 17 A 7 B 17 D
8 B 18 D 8 D 18 B 8 B 18 D 8 C 18 E
9 E 19 E 9 E 19 A 9 E 19 C 9 B 19 B
10 B 20 D 10 A 10 B 20 E 10 E 20 C

4. Yürütme 5. Yürütme 6. Yürütme 1. Yargı


test test test test
1 C 11 D 1 B 11 B 1 D 13 D 1 E 11 A
2 C 12 A 2 B 12 C 2 D 14 C 2 B 12 A
3 E 13 A 3 A 13 E 3 C 15 E 3 A 13 E
4 A 14 A 4 C 14 B 4 C 16 E 4 A 14 C
5 A 15 D 5 C 15 A 5 B 17 C 5 A 15 A
6 C 16 D 6 D 16 A 6 C 18 C 6 D 16 C
7 A 17 D 7 A 17 B 7 D 19 E 7 D 17 E
8 E 18 A 8 A 18 C 8 B 20 C 8 C 18 A
9 E 19 A 9 B 19 A 9 E 21 E 9 C 19 E
10 C 20 B 10 D 20 A 10 C 22 C 10 B 20 C
11 A 23 D
12 D 24 A

2. Yargı 3. Yargı 4. Yargı 5. Yargı


test test test test
1 D 11 C 1 A 11 C 1 C 12 D 1 A 11 D
2 D 12 E 2 E 12 D 2 D 13 B 2 D 12 C
3 D 13 B 3 D 13 A 3 C 14 C 3 E 13 E
4 C 14 D 4 C 14 D 4 E 15 B 4 A 14 B
5 A 15 B 5 C 15 A 5 E 16 D 5 C 15 A
6 E 16 D 6 D 16 C 6 E 17 B 6 D 16 A
7 B 17 E 7 B 17 D 7 E 18 A 7 E 17 E
8 C 18 C 8 A 18 E 8 D 19 D 8 B 18 B
9 A 19 D 9 C 19 D 9 D 20 E 9 A 19 C
10 B 20 E 10 E 20 B 10 C 21 E 10 A 20 C
11 A

DATA YAYINLARI
DATA YAYINLARI

You might also like