HỆ THỨC ANHXTANH, ĐỘ HỤT KHỐI,

NĂNG LƯỢNG LIÊN KẾT, NĂNG LƯỢNG

LIÊN KẾT RIÊNG VÀ PHẢN ỨNG HẠT
NHÂN

A. LÝ THUYẾT
1. Hệ thức Anhxtanh giữa khối lượng và năng lượng: E = m.c2
Với c = 3.108 m/s là vận tốc ás trong chân không.
@ Khối lượng động: m = m0
v2
1
c2

@ Một hạt có khối lượng nghỉ m0, khi chuyển động với vận tốc v sẽ có động năng
là
Wđ = W – W0 = mc2 – m0c2 = m0 c2 – m0c2 .
v2
1
c2

Trong đó W = mc2 gọi là năng lượng toàn phần và W0 = m0c2 gọi là năng lượng
nghỉ.
2. Độ hụt khối của hạt nhân: m = Zmp + (A - Z)mn - mX
mX là khối lượng hạt nhân ZA X

3. Năng lượng liên kết: Wlk = m.c2

Wlk
4. Năng lượng liên kết riêng: là năng lượng li n k t t nh cho một nuclon:
A

Năng lượng li n k t ri ng càng lớn thì hạt nhân càng bền vững (không quá
8,8MeV/nuclôn).
+ Năng lượng li n k t ri ng càng lớn thì hạt nhân càng bền vững.
+ Các hạt có số khối trung bình từ 50 đến 95
5. Phản ứng hạt nhân
a. Phương trình phản ứng: A1
Z1 X1 + A2
Z2 X2 ® A3
Z3 X3 + A4
Z4 X4

b. Các định luật bảo toàn

Tuyensinh247.com 1
 + Bảo toàn số nuclôn (số khối): A1 + A2 = A3 + A4
+ Bảo toàn điện t ch (nguy n tử số): Z1 + Z2 = Z3 + Z4
+ Bảo toàn động lượng:
       
p1  p2  p3  p4haym1v1  m2v2  m3v3  m4v4

+ Bảo toàn năng lượng: K X1  K X 2  E  K X 3  K X 4

Trong đó: E là năng lượng phản ứng hạt nhân

KX =
1
mx vx2 là động năng cđ của hạt X
2

+ Không có định luật bảo toàn khối lượng.

c. Năng lượng của phản ứng hạt nhân:
W = ( m tröôùc - msau ).c2  0

W > 0  mtrước > msau : Tỏa năng lượng.

W < 0  mtrước < msau : Thu năng lượng
m
@. Năng lượng tỏa  1mol khí: W= N W  nNA Wlk
A A lk

m
@. Năng lượng tạo thành m(g) hạt X: W  N A E
A

B. BÀI TẬP
Câu 1: Một hạt có động năng bằng năng lượng nghỉ của nó. T nh tốc độ của nó.
Cho tốc độ của ánh sáng trong chân không là c = 3.108 m/s.
A. 1,6.108 m/s. B. 2,6.108 m/s. C. 3,6.108 m/s. D. 4,6.108 m/s.
Câu 2: Một hạt có khối lượng nghỉ m0. T nh động năng của hạt này khi chuyển
động với tốc độ 0,6c (c là tốc độ ánh sáng trong chân không) theo thuy t tương đối.
A. 0,2m0c2. B. 0,5m0c2. C. 0,25m0c2. D. 0,125m0c2.
Câu 3: Cho phản ứng hạt nhân 31 H + 21 H  42 He + 01 n + 17,6 MeV. T nh năng
lượng tỏa ra khi tổng hợp được 1 gam kh heli.
A. 4,24.1010 (J). B. 4,24.1012 (J). C. 4,24.1013 (J). D. 4,24.1011 (J).

Tuyensinh247.com 2
Câu 4: Hạt nhân đơteri 12 D có khối lượng 2,0136u. Bi t khối lượng của prôton là
1,0073u và khối lượng của nơtron là 1,0087u. Năng lượng li n k t của hạt nhân
2
1 D là

A. 0,67MeV; B.1,86MeV; C. 2,02MeV; D. 2,23MeV

Câu 5: Hạt nhân 60
27 Co có khối lượng là 55,940u. Khối lượng của prôton là 1,0073u

và khối lượng của nơtron là 1,0087u. Độ hụt khối 60

27 Co là

A. 4,544u; B. 4,536u; C. 3,154u; D. 3,637u

Câu 6: Phân hạch một hạt nhân 235U trong lò phản ứng hạt nhân sẽ tỏa ra năng
lượng 200 MeV. Số Avôgađrô N A = 6,023.1023 mol-1. N u phân hạch 1 gam 235U
thì năng lượng tỏa ra bằng
A. 5,13.1023 MeV. B. 5,13.1020 MeV.
C. 5,13.1026 MeV. D. 5,13.10-23 MeV.
Câu 7: Cho phản ứng hạt nhân 37
17 Cl  p18 Ar  n , khối lượng của các hạt nhân là
37

m(Ar) = 36,956889u, m(Cl) = 36,956563u, m(n) = 1,008670u, m(p) = 1,007276u,

1u = 931,5MeV/c2. Năng lượng mà phản ứng này toả ra hoặc thu vào là bao nhi u?
A. Toả ra 1,60132MeV. B. Thu vào 1,60218MeV.
C. Toả ra 2,562112.10-19J. D. Thu vào 2,562112.10-19J.
Câu 8: Cho phản ứng hạt nhân 13Al15 P  n ,
 27 30
khối lượng của các hạt nhân là m 
= 4,0015u, mAl = 26,97435u, mP = 29,97005u, mn = 1,008670u, 1u = 931,5Mev/c2.
Năng lượng mà phản ứng này là?
A. Toả ra 4,275152MeV. B. Thu vào 2,673405MeV.
C. Toả ra 4,275152.10-13J. D. Thu vào 2,67197.10-13J.
Câu 9: Cho phản ứng hạt nhân 31 H21H    n  17,6MeV , NA = 6,02.1023. Năng lượng
toả ra khi tổng hợp được 1g kh h li là bao nhi u?
A. 423,808.103J. B. 503,272.103J.
C. 423,808.109J. D. 503,272.109J.

Tuyensinh247.com 3
Câu 10: Cho phản ứng hạt nhân: 31 T + 21 D  42 He + X +17,6MeV. T nh năng
lượng toả ra từ phản ứng tr n khi tổng hợp được 2g H li.
A.52,976.1023MeV B.5,2976.1023MeV
C.2,012.1023MeV D.2,012.1024MeV
Câu 11: Một hạt tương đối t nh có động năng bằng hai lần năng lượng nghỉ. Tốc
độ của hạt đó là:
A. 1,86.108m/s B. 2,15. 108m/s C. 2,56. 108m/s D. 2,83. 108m/s
Câu 12: Bắn hạt α vào hạt nhân 147 N đứng y n, ta có phản ứng: 24 He  147 N  178 O  11H
. Bi t các khối lượng mP = 1,0073u, mN = 13,9992u và mα = 4,0015u. mO =
16,9947u, 1u = 931,5 MeV/c2. Phản ứng hạt nhân này tỏa hay thu bao nhi u năng
lượng ?
A. thu 1,94.10-13J B. tỏa 1,94.10-13J
C. tỏa 1,21.J D. thu 1,21J
Câu 13: T nh năng lượng li n k t ri ng của hạt nhân 104 Be. Bi t khối lượng của hạt
nhân 104 Be là mBe = 10,0113 u, của prôton và nơtron là mp = 1,007276 u và mn =
1,008665 u; 1 u = 931,5 MeV/c2.
A. 4,5 MeV. B. 5,5 MeV. C. 6,5 MeV. D. 7,5 MeV.
Câu 14: Phân hạch một hạt nhân 235U trong lò phản ứng hạt nhân sẽ tỏa ra năng
lượng 200MeV. Số Avôgađrô N A = 6,023.1023mol-1. N u phân hạch 1g 235U thì
năng lượng tỏa ra bằng
A. 5,13.1023MeV. B. 5,13.1020MeV.
C. 5,13.1026MeV. D. 5,13.10-23MeV.
Câu 15: Cho phản ứng hạt nhân 31 H + 21 H  42 He + 01 n + 17,6 MeV. T nh năng
lượng tỏa ra khi tổng hợp được 1 gam kh heli.
A. 4,24.1011 (J). B. 4,24.1012 (J). C. 4,24.1013 (J). D. 4,24.1014 (J).

Tuyensinh247.com 4
Câu 16: Cho phản ứng hạt nhân 94 Be + 11 H  42 He + 63 Li. Xác định năng lượng
tỏa ra hoặc thu vào. Bi t mBe = 9,01219 u; mp = 1,00783 u; mLi = 6,01513 u; mX =
4,0026 u; 1u = 931,5 MeV/c2.
A. Tỏa 2,132MeV. B. Thu 2,132MeV.
C. Tỏa 3,132MeV. D. Thu 3,132MeV.
Câu 17: Giữa khối lượng tương đối t nh và khối lượng nghỉ của cùng một vật có
mối li n hệ:
2 2
v v
A. m0 = m 1 B. m = m0 1
2 2
c c

2 2
v v
C. m0 = m(1  1
2
) D. m = m0 (1  1
2
)
c c

Câu 18: Một vật có khối lượng nghỉ m0 chuyển động với tốc độ v sẽ có động năng
2 2 2
m0 v m0c m0c 1
A. B. C. D. m0c2 (  1)
2 2 2 2
v v
1 1
2 2
c c

Câu 19: Đại lượng nào đặc trưng cho mức độ bền vững của một hạt nhân?
A. Năng lượng li n k t. B. Năng lượng li n k t ri ng.
C. Số hạt prôtôn. D. Số hạt nuclôn.
Câu 20: Trong phản ứng hạt nhân không có định luật bảo toàn nào sau
A. định luật bảo toàn động lượng. B. định luật bảo toàn số hạt nuclôn.
C. định luật bào toàn số hạt prôtôn. D. định luật bảo toàn điện t ch.
Câu 21: Chọn phát biểu đúng. Phản ứng hạt nhân tuân theo định luật bảo toàn
nào?
A. Bảo toàn điện t ch, khối lượng, năng lượng.
B. Bảo toàn điện t ch, số khối, động lượng.
C. Bảo toàn điện t ch, khối lượng, động lượng, năng lượng.
D. Bảo toàn điện t ch, số khối, động lượng, năng lượng.
Câu 22: Nhận xét nào sau đây là đúng về cấu tạo của hạt nhân nguy n tử:
Tuyensinh247.com 5
 A. Tỉ lệ về số prôtôn và số nơtrôn trong hạt nhân của mọi nguy n tố đều như
nhau;
B. Lực li n k t các nuclôn trong hạt nhân có bán k nh tác dụng rất nhỏ và là lực
tĩnh điện;
C. Hạt nhân có năng lượng li n k t ri ng càng lớn thì càng bền vững.
D. Đồng vị là những nguy n tử mà hạt nhân chứa cùng số nuclôn A, nhưng số
prôtôn và số nơtrôn khác nhau;
Câu 23: H¹t α cã khèi l-îng 4,0015u, biÕt sè Av«ga®r« NA = 6,02.1023mol-1, 1u =
931,5MeV/c2. C¸c nucl«n kÕt hîp víi nhau t¹o thµnh h¹t α, n¨ng l-îng táa ra khi
t¹o thµnh 1mol khÝ Hªli lµ
A. 2,7.1012J; B. 3,5. 1012J; C. 2,7.1010J; D. 3,5. 1010J
Câu 24: Các hạt nhân đơteri 12 H ; triti 13 H , heli 24 He có năng lượng li n k t lần lượt
là 2,22 MeV; 8,49 MeV và 28,16 MeV. Các hạt nhân tr n được sắp x p theo thứ tự
giảm dần về độ bền vững của hạt nhân là
A. 12 H ; 24 He ; 13 H . B. 12 H ; 13 H ; 24 He .
C. 24 He ; 13 H ; 12 H . D. 13 H ; 24 He ; 12 H .
Câu 25: Cho phản ứng hạt nhân sau: 94 Be + p  X + 63 Li . Hạt nhân X là
A. Hêli. B. Prôtôn. C. Triti. D. Đơteri.
Câu 26: Cho phản ứng hạt nhân sau: 37
17 Cl + X  n + 37
18 Ar . Hạt nhân X là

A. 11 H . B. 21 D . C. 31T . D. 42 He .
Câu 27: Phản ứng hạt nhân thực chất là:
A. mọi quá trình dẫn đ n sự bi n đổi hạt nhân.
B. sự tương tác giữa các nuclon trong hạt nhân.
C. quá trình phát ra các tia phóng xạ của hạt nhân.
D. quá trình giảm dần độ phóng xạ của một lượng chất phóng xạ.
Câu 28: Chọn câu đúng. Trong phản ứng hạt nhân có định luật bảo toàn nào sau ?
A. định luật bảo toàn khối lượng.

Tuyensinh247.com 6
B. định luật bảo toàn năng lượng nghỉ.
C. định luật bảo toàn động năng.
D. định luật bảo toàn năng lượng toàn phần.
Câu 29: Phản ứng hạt nhân là:
A. Sự bi n đổi hạt nhân có kèm theo sự tỏa nhiệt.
B. Sự tương tác giữa hai hạt nhân (hoặc tự hạt nhân) dẫn đ n sự bi n đổi của chúng
thành hai hạt nhân khác.
C. Sự k t hợp hai hạt nhân nhẹ thành một hạt nhân nặng.
D. Sự phân rã hạt nhân nặng để bi n đổi thành hạt nhân nhẹ bền hơn.
Câu 30: Các phản ứng hạt nhân không tuân theo các định luật nào?
A. Bảo toàn năng lượng toàn phần B. Bảo toàn điện t ch
C. Bảo toàn khối lượng D. Bảo toàn động lượng
Câu 31: Trong phản ứng hạt nhân: 94 Be 42 He01 n  X , hạt nhân X có:
A. 6 nơtron và 6 proton. B. 6 nuclon và 6 proton.
C. 12 nơtron và 6 proton. D. 6 nơtron và 12 proton.
Câu 32: Trong phản ứng tổng hợp h li 7
3 Li  11H  2( 24 He)  15,1MeV , n u tổng hợp

h li từ 1g Li thì năng lượng tỏa ra có thể đun sôi bao nhi u kg nước có nhiệt độ
ban đầu là 00C ? Nhiệt dung ri ng của nước C  4200( J / kg.K ) .
A. 2,95.105kg. B. 3,95.105kg.
C. 1,95.105kg. D. 4,95.105kg.

Tuyensinh247.com 7