Odprawa posłów greckich – Jan

Kochanowski @crazy_jpolski it
%

Geneza dramatu
Odprawa posłów greckich został zamówiona przez Jana Zamoyskiego, kanclerza i hetmana
koronnego. Utwór miał uświetnić jego ślub z Krystyną Radziwiłłówną. Było to wydarzenie
polityczne dużej rangi, łączył bowiem znaczące rody Rzeczpospolitej. Sztuka została
wystawiona w obecności króla Stefana Batorego w 1578 r. w Jazdowie (dziś to Ujazdów,
część
Warszawy). Sztukę odczytywano jako poparcie dla króla w zbliżającej się wojnie polsko-
rosyjskiej.
Tematyka : "Odprawa posłów greckich" koncentruje się na ustroju politycznym Troi. Skupia
się przede wszystkim na ukazaniu mechanizmów działania republiki.
Ustrój Troi : Troja przedstawiona jest jako republika. Król przed powzięciem decyzji
zwołuje radę, której głos jest dla niego wiążącym (decyduje większość).

Kto jest kim w dramacie?

- Aleksander (Parys) - Syn króla Troi, Priama. Człowiek, który nie jest w stanie
opanować własnych namiętności i zrezygnować z osobistych pragnień i planów.
Aby zatrzymać przy sobie Helenę, doprowadza do wojny, gubiąc Troję. Mimo to
nie jest przez Kochanowskiego
oceniony do końca negatywnie.
- Antenor - Rozsądny, doświadczony, rozważny żołnierz. W swoim postępowaniu
kieruje się przede wszystkim dobrem ojczyzny. Próbuje nie doprowadzić do
konfliktu z Grekami, niestety jego starania spełzają na niczym.
- Priam - Król Troi, człowiek prawy i o dobrym sercu, mimo to słaby, bo
niepotrafiący sprzeciwić się złym postępkom własnego syna i idący za głosem
większości.
- Kasandra - Córka Priama, nieszczęśliwa prorokini, próbująca ocalić Troję od
zagłady. Ostrzega króla przed wojną z Grekami, on jednak nie wierzy jej słowom.
- Helena - Żona króla Sparty, Menelaosa. Postać kontrowersyjna, nie da się
jednoznacznie negatywnie bądź pozytywnie ocenić jej postępowania. Nie została
przez Aleksandra uprowadzona wbrew swojej woli, ma wyrzuty sumienia
z powodu opuszczenia męża.
- Ulisses, Menelaos - Bohaterowie uosabiający prawość i rozsądek. Nie
chcieli wojny z Troją, nie mają jednak zamiaru odstąpić od domagania się swoich
praw do Heleny.
 IE @crazy_jpolski
~
Odprawa posłów greckich to dramat o:
~
• odpowiedzialności jednostki za losy państwa;
• moralnych i politycznych postawach ludzi; ¥
• losie, jaki spotka Polskę, jeśli rządy będą sprawowane nadal tak samo;
• mechanizmach i manipulacjach w podejmowaniu decyzji o znaczeniu państwowym.

Odprawa posłów greckich to wielka aluzja do ówczesnej sytuacji Polski.

• Rada Trojańska przypomina polski system parlamentarny, choć Troja była
monarchią absolutną;
• głosowanie przez rozstąpienie się (tak samo głosowano w polskim sejmie);
• stukanie laskami przez marszałków sejmu na rozpoczęcie obrad i aby uspokoić
zebranych (podobnie jak w sejmie polskim);
• używanie tytułów szlacheckich przez dostojników;
• wzmianki o starostach pogranicznych i książętach hołdowych;
• nazywanie Troi rzeczpospolitą;
• Rotmistrz przynoszący wieść o przekroczeniu granicy przez wojska greckie.

Problematyka
W utworze mamy do czynienia przede wszystkim z
problematyką polityczną (wybuch wojny). Utwór odnosi się do
problematyki moralnej i wartości jakich jak : patriotyzm,
uczciwość, lojalność i odpowiedzialność. Tekst odnosi się także
do problematyki wojny i pokoju.

Racje Aleksandra a racje Antenora

Aleksander (Parys) Argumenty Antenora :
1. Helena to dar od Wenus - zniewagą 1. Aleksander złamał prawo gościnności.
byłoby jego odrzucenie 2. Troi grozi okrutna wojna.

2. Przywołuje krzywdy, jakie Grecy 3. Aleksander buduje małżeństwo na

wyrządzili Trojanom, m.in. porwanie krzywdzie innych.

4. Trojanie nie powinni wracać do
Medei, niszcząca wojna.
przeszłości.
 Plan wydarzeń
1. Mowa Antenora o sytuacji w Troi.
2. Dyskusja między Antenorem a Aleksandrem.
3. Pieśń chóru o młodych, którymi rządzą emocje.
4. Żale Heleny.
5. Pieśń chóru o władcy, który na pierwszym miejscu stawiał dobro ludu.
6. Posłaniec przytacza mowę Aleksandra, który buntuje się przeciw Grekom.
7. Antenor próbuje powstrzymać nieszczęście i chce oddać Helenę Grekom.
8. Pieśń chóru o zbliżającym się nieszczęściu.
9. Wróżba Kasandry.

ii.
10. Antenor próbuje przekonać Priama że trzeba szykować się do wojny.
11. Pieśń chóru o Łodzi, która wraz z Heleną przywiozła widmo wojny.
12. Informacja o wojskach Greckich.
13. Priam zwołuje naradę wojenną.
14. Antenor przekonuje, że trzeba atakować.

Streszczenie
1. Antenor w monologu wyjaśnia przyczyny konfliktu, wspomina o darach od Aleksandra, który chce tym
zyskać stronników.
2. Aleksander prosi Antenora o wsparcie w rozmowach z greckimi posłami, ale otrzymuje odmowę –
Antenor uważa, że nie można przedkładać prywaty nad dobro publiczne. Aleksander zarzuca Antenorowi,
że od innych przyjmuje podarunki, a jemu, rodakowi, nie chce być przychylny.
3. Chór krytykuje młodych – zamiast troszczyć się o ojczyznę, dbają o swoje zachcianki.
4. Helena narzeka na swój los – straciła dzieci, stała się niewolnicą; boi się, jak zostanie potraktowana przez
Greków i męża, gdy wróci do ojczyzny.
5. Rozmowa Heleny z Panią Starą, która ją pociesza i radzi cierpliwie czekać na decyzję mężczyzn.
6. Chór śpiewa pieśń Wy, którzy Pospolitą Rzeczą władacie – apel do rządzących, nad którymi góruje Bóg, o
odpowiedzialność za lud; ostrzeżenie, że to nieprawość władców pogrąża kraje.
7. Poseł relacjonuje Helenie przebieg rady i argumenty stron sporu. Oznajmia, że posłowie greccy
odjeżdżają, a
Helena zostanie w Troi.
8. Część rady zgodziła się z argumentami Antenora – innego zdania był Iketaon, który poparł Aleksandra, i
nawoływał do walki.
Postanowiono, że uczestnicy zgromadzenia staną za Aleksandrem lub Antenorem. Król zdał się na ten
wyrok, unikając podjęcia decyzji. Większość opowiedziała się za pozostawieniem Heleny w Troi.
9. Chór komentuje odejście posłów greckich. Ulisses krytykuje decyzję Trojan pieśnią O nierządne
królestwo i zginienia bliskie. Wypomina Trojanom, że żyją w państwie bezprawia, w którym nie ma
sprawiedliwości i króluje korupcja, a młodzież dba jedynie o swoje wygody i przedkłada je nad dobro
wspólne; skupia się na rozrywkach, nie nadaje się do służby wojskowej.
10. Menelaus prosi bogów, aby pomogli mu dokonać zemsty – zabić Aleksandra.
11. Chór zwraca się do łodzi, która zawiodła Aleksandra do Grecji i tym przyczyniła się do zguby Trojan.
Aleksandrowi zaś przypomina, że spór bogiń był początkiem małżeństwa, co źle wróży jego końcowi. Chór
panien prosi, aby takie nieszczęście go nie dotknęło. Wieszczy, że nadejdą czasy odwetu i wojny.
12. Antenor apeluje do króla Priama. Przedstawia obraz nieuchronnej wojny, radzi się przygotować się na
starcie
z Grekami – rozesłać szpiegów, wystawić straż na morzu i lądzie.
13. Priam kpi z Antenora, zarzuca mu strach.
14. Antenor ostrzega, że kiedy dojdzie do wojny, zostaną dwie możliwości: trzeba się będzie bić lub uciekać.
15. Kasandra przepowiada klęskę Troi. Mówi o ataku na nieszczęsny kraj, śmierci brata, którego ciało
zostanie
rozwleczone za murami miasta, a ojciec będzie musiał je wykupić od Greków, o pokonaniu Achillesa i
podstępnym podarku Greków – drewnianym koniu, spaleniu miasta i zamordowaniu mieszkańców.
16. Chór wyprowadza Kasandrę, a Antenor kolejny raz ostrzega króla, że ta wizja jest bardzo
prawdopodobna.
17. Rotmistrz przynosi informację, że Grecy przybili do brzegu Troi. Doszło do potyczki i pojmano więźnia,
który wyznał, że niedaleko czeka wiele greckich wojsk gotowych do ataku pod wodzą Agamemnona.
18. Priam chce zwołać radę, która ma zadecydować o sposobie obrony.
19. Antenor nawołuje, aby zamiast radzić o obronie, ruszyć na wojnę i uprzedzić atak.