Sparta powstała w XI w. p.n.e. i stała się potęgą militarną dzięki opanowaniu Messenii w VIII/VII w. p.n.e.

| Ludność Sparty dzieliła się na spartiatów, periojków i

helotów | Periojkowie - mieszkańcy podbitych poleis, którzy zachowali wolność osobistą i samorząd lokalny | Heloci - podbita ludność, której odebrano wszelkie
prawa i którą zmuszono do pracy na roli na rzecz spartiatów | Polityką państwa kierowali eforowie. Istniały też zgromadzenia ludowe i rada starszych (geruzja). |
Spartanie stworzyli państwo wojskowe. Podstawowym obowiązek - służba wojskowa | Dzieci były objęte surowym procesem wychowawczym, mającym na celu
wykształcenie w chłopcach cech potrzebnych żołnierzom oraz przygotowanie dziewcząt do roli matek żołnierzy | Wielka Retra - zbiór praw, który regulował system
społeczny w Sparcie. | Kryzys Sparty - w wyniku dziedziczenia majątku, niektóra część społeczeństwa stała się zbyt bogata. Chcieli mieć jak najmniej dzieci. Nadano
prawo Helotom, ale to i tak nie pomogło. Sparta miała zbyt niską liczbę ludności więc upadła.

Położone w Attyce Ateny powstały w wyniku stopniowej, trwającej od XI do VIII w. p.n.e. ewolucji osady | Społeczeństwo Aten tworzyli pełnoprawni obywatele,
metojkowie (Greccy cudzoziemcy) i niewolnicy | Archont - najwyższy urzędnik w starych Atenach, który kierował polityką państwa| Pierwszą kodyfikację praw
przeprowadził w Atenach w 621 r. p.n.e. Drakon. W 594 r. p.n.e. Solon rozwiązał problem zadłużenia i przeprowadził reformy ustroju. Potem Klejstenes
ustanowił demokrację w 508/507 r. p.n.e.

| Szczególny rozkwit demokracji i kultury ateńskiej - działalność Peryklesa 444-429 r. p.n.e | W demokratycznych Atenach prawo uchwalało zgromadzenie ludowe,
sądy sprawował sąd ludowy, władza wykonawcza należała zaś do Rady Pięciuset. Armią dowodziło 10 strategów, mających duży wpływ na politykę państwa. |
Fidiasz - rzeźbiarz, Sofokles - autor sztuk teatralnych | Ostracyzm - coroczne wybieranie osoby, która zagraża demokracji. | "Kolejny rozdział", Wojskowość grecka
opierała się na ciężkozbrojnych hoplitach, tworzących falangę | Konflikty zbrojne między helleńskimi państwami były zazwyczaj krótkotrwałe i prowadzone przez
niewielkie armie | W 490 i 480-470 r. p.n.e. doszło do dwóch inwazji perskich na Helladę, które zakończyły się zwycięstwem Greków. W ich wyniku nastąpiło
wyzwolenie większości jońskich poleis, wzrosło również znaczenie Aten, które założyły Związek Morski, i Sparty | W latach 431-404 p.n.e. toczyła się wojna
peloponeska między Atenami wspieranymi przez Związek Morski a Spartą popieraną przez Związek Peloponeski. Zwycięstwo odnieśli Spartanie i ich sprzymierzeńcy.

Style w architekturze: dorycki, joński, koryncki | Najbardziej znani twórcy Teatru: Arystofanes i Menander | Oligarchia – forma ustroju w której władze sprawuje
nieliczna grupa osób, najczęściej dobrze urodzonych wykształconych i bogatych. | Demokracja - ustrój, w którym działalność mógł prowadzić każdy obywatel, a
wszystkie najważniejsze decyzje podejmowano na zgromadzeniu ludowym. | 3 bitwy - bitwa pod Platejami 479 p.n.e. , bitwa pod salaminą w 480 p.n.e. (bitwa
morska), bitwa pod termopilami 480 p.n.e.