Temat: Porównaj ustroje polityczne Sparty i Aten w V w. p.n.e.

Wykaż podobieństwa i
różnice. W pracy wykorzystaj załączone materiały.

W V wieku w p.n.e. w Sparcie panowała oligarchia, a w Atenach po reformach Klejstenesa

(508r. p.n.e.- 507r. p.n.e.) demokracja ateńska.

Czym charakteryzowała się oligarchia spartańska?

W tym ustroju zapoczątkowanym przez Likurga z Krety „(…) przyniósł go [ustrój państwa] Likurg
z Krety, kiedy był opiekunem Leobotesa, swego siostrzeńca i króla Spartiatów. Skoro bowiem tylko
został opiekunem, przekształcił cały ustrój prawny (…)” państwem kierowało dwóch królów, a
zakres ich obowiązków był przede wszystkim związany z dowodzeniem armią podczas działań
wojennych. Królowie należeli do Geruzji - rady starszych, w której oprócz nich decyzje
podejmowało 28 obywateli. Ich zadaniem było podejmowanie najważniejszych decyzji
państwowych, przygotowywaniem ustaw i to właśnie Geruzja sprawowała faktyczną władzę w
Sparcie. Pięciu Eforów, którzy sprawowali przede wszystkim funkcje administracyjne, przewodzili
Zgromadzeniu. Zgromadzenie, do którego mogli należeć tylko mężczyźni, rodowici Spartanie po
trzydziestym roku życia. Funkcjami zgromadzenia, było wybierania Eforów, Geruzji i decydowanie
o wojnie i pokoju.

Ustrój ten jest określany jako oligarchia dlatego, że do decydowania o losach państwa dopuszczona
była ściśle określona grupa społeczna, która była mniejszością w skali całej ludności Sparty.

Spartanie w tym ustroju stali się militarną i społeczną

potęgą.

„Po dokonaniu takich zmian cieszyli się

Lacedemończycy dobrymi prawami, a Likurgowi po
śmierci wznieśli świątynię i wysoko go czcili” -
świątynie tą można zauważyć na planie Sparty w
prawym górnym rogu.

Czym charakteryzowała się demokracja ateńska?

Najważniejszym organem demokracji było

Zgromadzenie Ludowe (Ekklezja). W odróżnieniu do
Sparty wszyscy pełnoletni mężczyźni mieli możliwość
bezpośrednio głosować za, lub przeciw różnym
uchwałom podczas około 40 sesji rocznie. Żadne
stanowisko nie stawiało głosu danego obywatela ponad
innymi- wszyscy byli równi „(…)wydaje się słuszne,
aby każdy miał dostęp do urzędów czy to osiągalnych
droga losowania, czy też z wyboru i aby każdy obywatel,
który zechce zabrać głos, mógł to uczynić bez
przeszkód.” Obrady Zgromadzenia Ludowego
początkowo odbywały się na Agorze, a później
przeniosły się na Pnyks (mapa). Nad organizacją
Zgromadzenia Ludowego czuwała Rada Pięciuset.
Oprócz tego był to element ustroju odpowiadający za
wszystkie inwestycje budowlane i sprawy
administracyjne Aten. Kandydaturę do Rady Pięciuset mógł zgłosić każdy mężczyzna po 30 roku
życia.

Podstawową różnicą ustrojową pomiędzy Atenami, a Spartą jest typ sprawowania rządów- w
Sparcie oligarchia, a w Atenach demokracja bezpośrednia. Podobieństw można doszukiwać się w
zgromadzeniach, które funkcjonowały w obydwu państwach, jednak miały różne znaczenie.