Ikalawang Markahan – MELC 6.
1
Mga Salik na Nakaaapekto
Sa Pananagutan ng Tao
Sa Kahihinatnan ng
Kilos at Pasiya
Pagsasanay 1
Sitwasyon 1.Humanga ang iyong mga
kaklase dahil sa pambihirang
galling na ipinakita mo sa isang
paligsahan. Hindi mo akalain na
may kaklase ka nasiniraan ka dahil
sa inggit sa iyo Lumapit sila sa
iyo at binati ka. Ngunit mas mina
buti mong manahimik at
ipagsasabalikat na lamang bagaman
nakaramdam ka ng pagkakahiya. May
kaibigan ka na nagsabing
naniniwala silang hindi iyon
totoo.
Sitwasyon 2.Nasaksihan mo ang
pananakit ng isang bully sa iyong
kaklase saloob ng klasrum. Dahil sa
takot na bakamadamay ka, hindi mo ito
sinumbong sa kina uukulan
Sitwasyon 3.Nagbilin ang
iyongguronasabihan ang pangulo ng
inyongklasenamagpulong para
Tanong:
Dapat ka bang magpakita ng
galit dahil sa iyong
pagkapahiya? Bakit?
● Hindi ako magpapakita
ng aking pagkagalit
dahil alam ko na ang
mga sinasabi nila ay
hindi totoo at iyong
laman ay importante.
Tanong:
Mapanagot ka ba sa iyong
pananahimik? Bakit?
● Oo, dahil maynakita ako
tapos hindi ko laman
ito sinabi sa teacher
man,at hindi ko man
alam kung ano
ipinagdadaan niya.
Tanong:
May pananagutan kaba sa
maaaring kahihinat na dahil
 sapaghahandasadaratingna
Foundation Day ng paaralan.
Biglaangnagyayaang
iyongmgakaibigannapumuntasabirthda
y party ng isangkaklase kung kaya
nakalimutanmongipagbigay-alam ang
bilinsaiyo.
hindi mo nasabi ang
ipinagbilin sa iyo? Bakit?
● Oo, dahil ako ay
pinatiwalaan ng akin guro
na sabihin ito sa aming
pangulo ngunit ito ay
aking nakalimutan dahil
sa birthday party.

Pagsasanay 2.
SITWASYON Salik Panagutan ng Tauhan
1. Si Fatima ay Ang salik ni Fatima Ang pananagutan ni
lagging nahuhuli sa ay dahil sa takot na Fatima ay paggising
klase dahil tumatawid kanyang nadadamdaman ng maaga upang siya
pa siya sa main kaya’t sila ay man ay makapasaok sa
highway mula sa nahuhuli sa kalse. nakatakdang oras sa
kanilang lugar
papunta sa paaralan
klase.
2. Nakasanayan ni Ang salik ni Ang panagutan ni
Edwardo ang mag-inat Edwardo ay Gawi. Edwardo ay dapat
at humikab. Isang pinagisipan niya ang
araw ,nagalit ang kanyang gagawin
kanilang guro dahil upang maganda ang
napakalakas ang
paghikab niya habang
kalalabasan ng
nagtuturo ito. kanyang mga gawain
3. Pinatawag si Omar Kamangmangan ang Dapat ni Omar ito
ng kaniyang guro ng salik ni Omar panagunutan dahil
dahil hindi siya hindi siya nakihalok
nakilahok sa ginawang sa kanilang fire
fire drill ng drill at tanggapin
paaralan.
ang kanyang
kahihinatnan
4. Papauwi na si Takot ang salik ni Sasabihin ni
princess nang Princess Princess ang lahat
hinarang siya ng mga na ng yari sa
tambay at sa pilitang kanyang guro at mga
kinuha ang kanyang kagroupo at sila na
pera. Sa sobrang
nerbiyos ay naibigay
magpasya kung ano
din niya ang perang ang mangyayari.
siningil mula sa
kntribusyon nila para
sa proyekto
5. Isang fitness Karahasan ang salik Saakin opinion ito
instructress ang ng Fitness ay wlang panagutan
naglalakad pauwi. instructress dahil ginawa niya
 Tinangkangkunin ng naman ang lahat
snatcher ang bag upang hindi kunin
niya. Hindi niya ito ang kanyang bag.
ibinigay at siya’y
nanlaban. Bigla
niyang naisip na
sumigaw upang
humingi ng saklolo
habang
nakipag-agawan ng bag
sasnatcher.
6. Nagsauli ng mga Ang salik ni Ito lamang ay utos
proyekto ang guro ni Abdullah ay ng sense of
Abdullah sa kanilang masidhing damdamin appetite, kaya’t
klase. Nang hindi ito mali.
makitaniya ang
kanyang mataas
namarka at sa sobrang
tuwa ay bigla siyang
napayakap ng hindi
sinasadya sa kanilang
kaklaseng babae.

MgaTanong:
1. Ano ang iyong masasabi sa mga sitwasyong iyong sinuri ?Bakit
ito ang nagging salik na nakaapekto sa pananagutan ng tao sa
kahihinatnan ng kanyang kilos at pasiya?
Sagot: Sa aking nakita sa mga sitwasyon na ito, halos lahat ay
may pananagutan sapagka’t hindi pa handa ang iba na kanilang
pagkamali.

2. Paano na kahahadlang ang mgasalik na ito tungo sa mabuting

pagpili at pagpapasya? Ipaliwanag
Sagot: Tama man o Mali ang iyong nagawa na kilos ito ay maaring
maapektohan ng iyong pagpapasiya.

3. Ano ang pananagutan ng bawat tauhan sa kaniyang kilos na

makapagpasiya ng mabuting opsiyon tungo sa makataong kilos?
Sagot: Ang kilos na sinagagawa ng tao na may kaalaman,Malaya at
may kusa,na malayang pinili mula sapaghuhusga at pagsusuri ng
konsensiya.

V. Repleksyon:
 Bilang isang tao pinagkalooban tayo ng Diyos ng isip at
kilos-loob na siyang magiging gabay natin sa lahat ng
pagkakataon sa paggawa ng tamangdesisyon o pasya, inaasahan na
maging mapanagutan tayo sa lahat ng pagkakataon dahil sa bawat
pasya o kilos na ating gagawin may ka akibat itong
responsibilidad na maaaring maparusahan tayo lalong-lalo na kung
nagdulotito ng pinsalasaiba. May mga pagkakataon na maaaring
mapatawad tayo sa ating ginawa dahil sa mga salik gaya ng
kamangmangan, masidhing damdamin, takot, karahasan at gawi.

1. Paano na kaaapekto ang mga salik sa pananagutan ng tao sa

kahihinatanan ng kanyang kilos?
Sagot: Malaki ang maapektohan nito, Dahil tayo lahat ay may
reponsibilidad na dapat gawin at dapat ito gawin ng mabuti
at ito ay isang makataong kilos.

2. Paano mo mailalapat ang iyong natutunan sa pagsasanay na

ito upang hindi ka maapektuhan ng mga salik sa makataong
kilos?
Sagot: Sa pamamagitan ng hindi magiging makasarili, at
pagagawa ng iyong responsibilidad.