Chương 6 THÒ TRÖÔØNG ÑOÄC

QUYEÀN THUAÀN TUÙY

 Trong khi doanh nghieäp caïnh tranh laø ngöôøi chaáp nhaän
giaù, thì doanh nghieäp ñoäc quyeàn laø ngöôøi ñònh giaù, coù söùc
maïnh thò tröôøng.
Muïc ñích nghieân cöùu:
- DN coù söùc maïnh thò tröôøng laøm thay ñoåi moái quan heä giöõa
giaù caû vaø chi phí cuûa DN nhö theá naøo?
- DN ñoäc quyeàn coù khaû naêng ñònh ra möùc giaù naøo maø hoï
muoán hay khoâng?
- Xem xeùt yù nghóa cuûa ñoäc quyeàn ñoái vôùi toaøn xaõ hoäi.
 TAÏI SAO ÑOÄC QUYEÀN LAÏI
XUAÁT HIEÄN?
 Nguyeân nhaân cô baûn laø haøng raøo gia
nhaäp.

 Nguoàn löïc then choát thuoäc quyeàn sôû

höõu cuûa doanh nghieäp duy nhaát.
 Ñoäc quyeàn do chính phuû taïo ra.
 Ñoäc quyeàn töï nhieân.
 DOANH NGHIEÄP ÑOÄC
QUYEÀN ÑÖA RA CAÙC
QUYEÁT ÑÒNH VEÀ SAÛN
XUAÁT VAØ ÑÒNH GIAÙ NHÖ
THEÁ NAØO?
I. KHAÙI NIEÄM VAØ ÑAËC TRÖNG CUÛA TT
ÑOÄC QUYEÀN THUAÀN TUÙY
1. Khaùi nieäm:
Thò tröôøng ñoäc quyeàn thuaàn tuùy laø thò tröôøng maø
trong ñoù chæ coù 1 ngöôøi baùn duy nhaát 1 loaïi saûn
phaåm rieâng bieät khoâng coù saûn phaåm thay theá toát .
2. Ñaëc tröng:
 Chæ coù 1 ngöôøi baùn duy nhaát vaø raát nhieàu ngöôøi
mua.
 Saûn phaåm rieâng bieät, khoâng coù khaû naêng thay
theá toát.
 Doanh nghieäp ñoäc quyeàn laø doanh nghieäp quyeát
ñònh giaù.
 Gia nhaäp ngaønh bò caûn trôû bôûi luaät phaùp, quy moâ,
kyõ thuaät saûn xuaát hoaëc do ñieàu kieän töï nhieân.
3. Ñöôøng caàu vaø doanh thu bieân cuûa
doanh nghieäp ñoäc quyeàn.

Ñöôøng caàu cuûa doanh nghieäp ñoäc quyeàn

laø ñöôøng caàu thò tröôøng coù daïng doác xuoáng,
cuõng chính laø ñöôøng doanh thu trung bình.
AR = P

Ñöôøng doanh thu bieân naèm döôùi ñöôøng

caàu.
Ví duï : Giaû söû doanh nghieäp ñoäc quyeàn coù
ñöôøng caàu saûn phaåm laø :
P = 40 - Q
TR =PQ= 40Q – Q2
=> AR = P = 40 - Q
=> MR= 40 – 2Q
P
40

MR D
O
20 40
Q
4. Ñöôøng cung cuûa doanh nghieäp ñoäc
quyeàn thuaàn tuùy

Trong thò tröôøng ñoäc quyeàn seõ khoâng

coù ñöôøng cung phuï thuoäc ñoái vôùi giaù
caû.

Vì vaäy doanh nghieäp ñoäc quyeàn coù

toaøn quyeàn quyeát ñònh möùc cung öùng
saûn phaåm theo caùc muïc tieâu cuûa
mình.
II. CAÂN BAÈNG NGAÉN HAÏN CUÛA DN
ÑOÄC QUYEÀN THUAÀN TUÙY:

Muïc tieâu
1/ Muïc tieâu toái ña hoùa lôïi nhuaän

2/ Muïc tieâu toái ña hoùa doanh thu

3/ Muïc tieâu toái ña hoùa saûn löôïng
maø khoâng bò loã
4/ Muïc tieâu ñaït lôïi nhuaän ñònh
möùc treân chi phí bình quaân
1/ Muïc tieâu toái ña hoùa lôïi nhuaän:
P TC

TR

Q* Q
P P
MC AC

P*
P max

D
MR

Q* Q
 *Neáu doanh nghieäp cung öùng haøng hoùa
ôû möùc saûn löôïng coù doanh thu bieân lôùn hôn
chi phí bieân MR > MC thì doanh nghieäp neân
taêng saûn löôïng cung öùng ñeå toái ña hoùa lôïi
nhuaän.

*Neáu doanh nghieäp cung öùng haøng hoùa

ôû möùc saûn löôïng coù doanh thu bieân nhoû hôn
chi phí bieân MR< MC thì doanh nghieäp neân
giaûm saûn löôïng cung öùng ñeå toái ña hoùa lôïi
nhuaän.
2/ Muïc tieâu toái ña hoùa doanh thu (TRmax)
TRmax => dTR/dQ = 0 <=> MR = 0
P

O Q
MR
TR D
3/ Muïc tieâu toái ña hoùa saûn löôïng maø khoâng bò loã.

Q -> max vaø P  AC

P
P1 AC

P2
D
O Q
Q1 Q2
 Caên cöù vaøo ñieàu kieän treân, möùc saûn löôïng
vaø giaù caû ñöôïc choïn laø Q2 vaø P2.
 4/ Muïc tieâu ñaït lôïi nhuaän ñònh möùc
treân chi phí bình quaân
Hay P = (1 + a) AC
P

A (1 + a) AC
P1 AC
B
P2 D

O Q1 Q2
Q

Taïi A (Q1, P1) & B (Q2, P2) thoûa maõn muïc tieâu.
 IV. Định giá để tối đa hoá lợi nhuận của
một DN độc quyền.

Để tối đa hoá lợi nhuận, DN định giá tại điểm MR = MC.

Tuy nhiên trong thực tế nhà quản trị rất khó tiếp cận với
MR.
Do đó ta có thể xác định giá để DN đạt Pr max bằng cách
định giá theo CP biên.
Ta có: MC = MR
MR= dTR/dQ = d(P.Q)/dQ = P.dQ/dQ + Q.dP/dQ = P
+ QdP/dQ = P(1+ 1/ED)
 MC = P(1+1/ED)  P = MC/(1+ 1/ED)
P = MC/(1+ 1/ED) : mức giá DN ĐQ đạt Pr max
(P>AC)