Professional Documents
Culture Documents
1
PHAÂN LOAÏI CHI PHÍ
BAÛN CHAÁT KINH TEÁ CHI PHÍ
- Chi phí laø bieåu hieän baèng tieàn nhöõng hao phí lao ñoäng soáng, lao
ñoäng vaät hoùa phaùt sinh gaén lieàn vôùi quaù trình saûn xuaát kinh
doanh. NGUYEÂN LYÙ CHUNG NHAÄN THÖÙC CHI PHÍ.
- Chi phí laø nhöõng phí toån phaùt sinh laøm giaûm nguoàn lôïi kinh teá
cuûa doanh nghieäp kieåm soaùt trong kyø gaén lieàn vôùi muïc ñích saûn
xuaát kinh doanh vaø taùc ñoäng giaûm voán sôû höõu. TIEÂU CHUAÅN
ÑÒNH TÍNH, ÑÒNH LÖÔÏNG CHI PHÍ.
- Chi phí vaø chi tieâu ñeàu laø phí toån nhöng khaùc nhau veà muïc ñích
söû duïng. Chi phí gaén lieàn muïc ñích kinh doanh neân ñöôïc tính vaøo
giaù thaønh vaø ñöôïc buø ñaép töø doanh thu; chi tieâu khoâng gaén lieàn
vôùi kinh doanh neân khoâng ñöôïc tính vaøo giaù thaønh neân phaûi
ñöôïc taøi trôï töø quyõ chuyeân duøng, nguoàn kinh phí.
- Chi phí vaø taøi saûn ñeàu cuøng muïc ñích phuïc vuï kinh doanh nhöng
khaùc nhau veà phí toån. Chi phí khoâng gaén lieàn moät lôïi ích kinh teá
chaéc chaén, ñaùng tin caäy trong töông lai; taøi saûn gaén lieàn vôùi moät
lôïi ích kinh teá chaéc chaén, ñaùng tin caäy trong töông lai.
- Chi phí theå hieän trong hoaït ñoäng kinh doanh ôû nhieàu phaïm vi, quan
heä so saùnh khaùc nhau nhö chi phí thöïc teá; chi phí keá hoaïch, chi phí
2
chìm, chi phí cô hoäi, chi phí cheânh leäch.
NHÖÕNG VAÁN ÑEÀ CHUNG VEÀ KEÁ TOAÙN CHI
PHÍ
BAÛN CHAÁT KINH TEÁ CHI PHÍ
Quaûn lyù theo coâng ñoaïn : Quaûn lyù chi phí theo chuoãi giaù
trò :
Döïa treân trieát lyù chuyeân moân
hoùa, chi phí ñöôïc chia thaønh nhieàu Döïa treân trieát lyù hôïp nhaát caùc
coâng ñoaïn, boä phaän chöùc naêng hoaït ñoäng coù cuøng baûn chaát
nhö chi phí ñaàu tö, chi phí saûn kinh teá theo töøng quy trình, chi phí
xuaát, chi phí baùn haøng, chi phí ñöôïc taäp hôïp theo töøng hoaït
quaûn lyù. Vì vaäy, quyeàn haïn, ñoäng saûn xuaát kinh doanh thoáng
traùch nhieäm cuûa nhaø quaûn lyù nhaát xuyeân suoát caû quy trình
ñöôïc thieát laäp theo töøng coâng hoaït ñoäng. Vì vaäy, quyeàn haïn,
ñoaïn, boä phaän chöùc naêng cuûa traùch nhieäm nhaø quaûn lyù ñöôïc
hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh. thieát laäp theo töøng quy trình vaø
luoân ñaët trong quan heä hôïp taùc,
lieân keát.
CHI PHÍ ÑÖÔÏC NHAÄN THÖÙC
CUÏC BOÄ THEO TÖØNG COÂNG
ÑOAÏN, BOÄ PHAÄN ÔÛ TÖØNG CHI PHÍ ÑÖÔÏC NHAÄN THÖÙC
DOANH NGHIEÄP VAØ LUOÂN TOAØN DIEÄN TRÖÔÙC, TRONG,
XEM CHI PHÍ LAØ SÖÏ PHAÙT SAU HOAÏT ÑOÄNG VAØ LUOÂN
SINH CAÙ BIEÄT TAÏI DOANH ÑAËT TRONG MOÁI QUAN HEÄ
NGHIEÄP LIEÂN KEÁT VÔÙI BEÂN
NGOAØI DOANH NGHIEÄP 3
PHAÂN LOAÏI CHI PHÍ
CAÙC YEÁU TOÁ CHI PHÍ – PHAÂN LOAÏI CHI PHÍ THEO NOÄI
DUNG KINH TEÁ BAN ÑAÀU
Chi phí nhaân coâng
(chi phí lao ñoäng - labour costs);
- Ngaønh saûn xuaát coâng nghieäp bao goàm : chi phí nguyeân vaät lieäu
tröïc tieáp (direct material costs), chi phí nhaân coâng tröïc tröïc tieáp
(directs labour costs), chi phí saûn xuaát chung (factory overhead costs), chi
phí baùn haøng (selling expenses), chi phí quaûn lyù doanh nghieäp (general
and administrative expenses).
- Ngaønh xaây laép bao goàm : chi phí nguyeân vaät lieäu tröïc tieáp (direct
material costs), chi phí nhaân coâng tröïc tröïc tieáp (directs labour costs), chi
phí söû duïng maùy thi coâng, chi phí saûn xuaát chung (factory overhead
costs), chi phí baùn haøng (selling expenses), chi phí quaûn lyù doanh
nghieäp (general and administrative expenses).
- Ñieàu caàn quan taâm ñeå kieåm soaùt caùc khoaûn muïc chi phí :
+ Ñaëc ñieåm kinh teá kyõ thuaät töøng ngaønh vaø aûnh höôûng ñeán chi phí;
+ Giaù trò, tyû troïng (keát caáu) vaø xu höôùng chuyeån bieán keát caáu chi
phí.
5
PHAÂN LOAÏI CHI PHÍ
CHI PHÍ SAÛN PHAÅM, CHI PHÍ THÔØI KYØ – PHAÂN LOAÏI
THEO MOÁI QUAN HEÄ VÔÙI KYØ TÍNH KEÁT QUAÛ
CHI PHÍ SAÛN PHAÅM
- Bao goàm nhöõng chi phí lieân quan ñeán saûn xuaát saûn phaåm (chi
phí nguyeân vaät lieäu tröïc tieáp, chi phí nhaân coâng tröïc tieáp, chi
phí saûn xuaát chung) hay chi phí haøng mua (giaù mua vaø chi phí
mua).
- Thôøi kyø phaùt sinh chi phí saûn phaåm thöôøng khaùc bieät vôùi
thôøi kyø ghi nhaän chi phí saûn phaåm treân baùo caùo keát quaû
kinh doanh. Söï khaùc bieät naøy tuøy thuoäc quan heä giöõa Möùc
saûn xuaát – Mùöùc tieâu thuï.
- Ruûi ro tieàm aån cuûa chi phí saûn phaåm laø ruûi ro toàn kho.
- Nhaø quaûn lyù thöôøng aùp duïng moâ hình quaûn lyù kòp thôøi (JIT
– Just In Time) ñeå haïn cheá ruûi ro toàn kho.
- Moâ hình JIT : Thò tröôøng – Nhu caàu tieâu thuï – Nhu caàu saûn
xuaát (mua) – Quan heä cung caáp thöôøng xuyeân vaø ñieàu chænh. 6
PHAÂN LOAÏI CHI PHÍ
CHI PHÍ SAÛN PHAÅM, CHI PHÍ THÔØI KYØ – PHAÂN LOAÏI
THEO MOÁI QUAN HEÄ VÔÙI KYØ TÍNH KEÁT QUAÛ
CP SAÛN
XUAÁT
10
PHAÂN LOAÏI CHI PHÍ
BIEÁN PHÍ, ÑÒNH PHÍ, CHI PHÍ HOÃN HÔÏP – QUAÙ TRÌNH ÖÙNG XÖÛ
CHI PHÍ
BIEÁN PHÍ .
- Chi phí coù toång soá thay ñoåi tyû leä thuaän vaø gaàn nhö tyû leä
thuaän vôùi möùc ñoä hoaït ñoäng (X). Ngöôïc laïi, treân moät ñôn vò
möùc ñoä hoaït ñoäng (a), bieán phí thöôøng laø moät haèng soá. Möùc
ñoä hoaït ñoäng coù theå ño löôøng baèng nhieàu tieâu thöùc khaùc nhau
nhö soá saûn phaåm, soá giôø coâng lao ñoäng,…
- Ñònh phí baét buoäc vaø ñònh phí khaùc (tuøy yù).
12
PHAÂN LOAÏI CHI PHÍ
BIEÁN PHÍ, ÑÒNH PHÍ, CHI PHÍ HOÃN HÔÏP – QUAÙ TRÌNH ÖÙNG XÖÛ
CHI PHÍ
13
PHAÂN LOAÏI CHI PHÍ
BIEÁN PHÍ, ÑÒNH PHÍ, CHI PHÍ HOÃN HÔÏP – QUAÙ TRÌNH ÖÙNG XÖÛ
CHI PHÍ
CHI PHÍ HOÃN HÔÏP
- Chi phí bao goàm ñònh phí, bieán phí, phöông trình chi
phí hoãn hôïp : Y = aX+ B, X€[m,n].
- Chi phí hoãn hôïp phaûi ñöôïc phaân tích thaønh ñònh
phí vaø bieán phí.
- Caùc phöông phaùp phaân tích chi phí hoãn hôïp :
• Phöông phaùp cheânh leäch :
a = ( Y1 – Y*)/ (X1 – X*), B = Y* - aX* = Y1 – aX1.
Vôùi Y1 laø chi phí hoãn hôïp ôû möùc hoaït ñoäng cao nhaát, Y * laø chi
phí hoãn hôïp ôû möùc hoaït ñoäng thaáp nhaát, X 1 laø möùc hoaït
ñoäng cao nhaát, X* laø möùc hoaït ñoäng thaáp nhaát.
• Phöông phaùp xaùc suaát (bình phöông beù nhaát)
XY = aX2 + BX (1)
Y = aX + nB (2)
• Phöông phaùp ñoà thò phaân taùn
- Keát quaû öôùc löôïng cuûa moãi phöông phaùp bieán
phí ñôn vò (a), ñònh phí (B) coù theå khaùc nhau.
14
PHAÂN LOAÏI CHI PHÍ
BIEÁN PHÍ, ÑÒNH PHÍ, CHI PHÍ HOÃN HÔÏP – QUAÙ TRÌNH ÖÙNG XÖÛ
CHI PHÍ
- Tyû troïng ñònh phí taêng daàn, tyû troïng bieán phí
giaûm daàn.
- Söï chuyeån bieán treân laø heä quaû taát yeáu do:
+ Khan hieám nguoàn taøi nguyeân thieân nhieân;
+ Tieán boä cuûa khoa hoïc kyõ thuaät;
+ Tích luõy, ñaàu tö naâng cao tính töï ñoäng trong hoaït
ñoäng saûn xuaát kinh doanh caïnh tranh;
+ Taùc ñoäng chính saùch oån ñònh lao ñoäng, oån ñònh
tieàn löông
15
VÍ DUÏ 2
Caên cöù soá lieäu ví duï 1 :
1. Xaùc ñònh bieán phí ñôn vò vaø toång ñònh phí saûn xuaát
kinh doanh saûn phaåm A.
2. Vieát phöông trình chi phí vaø döï baùo chi phí saûn phaåm A
ôû caùc möùc 800sp, 1.000sp, 1.500sp, 2.000sp.
3. Theo taøi lieäu keá toaùn döï baùo, chi phí ñôn vò ôû möùc
saûn xuaát kinh doanh 1.500 sp A laø 2.000ñ/sp. Anh chò cho
bieát möùc döï baùo treân hôïp lyù khoâng, xaùc ñònh chi phí
ñôn vò hôïp lyù theo cô caáu chi phí vaø tình hình saûn xuaát
kinh doanh treân.
4. Trong cô caáu ñònh phí cuûa saûn phaåm A coù 60% laø
ñònh phí baét buoäc, xaùc ñònh chi phí saûn xuaát kinh
doanh toái thieåu khi coâng ty taïm thôøi ngöng kinh doanh
saûn phaåm A.
16
VÍ DUÏ 2
17
VÍ DUÏ 2
18
VÍ DUÏ 2
3.
19
PHAÂN LOAÏI CHI PHÍ
THEÅ HIEÄN CHI PHÍ TREÂN BAÙO CAÙO KEÁT QUAÛ KINH
DOANH
QUAN ÑIEÅM PHÖÔNG PHAÙP TOØAN BOÄ :
- Taát caû chi phí ñeàu lieân quan ñeán saûn xuaát trong kyø neân giaù
thaønh saûn phaåm bao goàm caû bieán phí vaø ñònh phí saûn xuaát;
- Möùc laõi loã deã daãn ñeán nhaän thöùc sai leäch veà nhaø quaûn lyù
trong kyø (Möùc tieâu thuï thaáp vaãn coù lôøi nhöng thöïc teá thua
loã );
QUAN ÑIEÅM PHÖÔNG PHAÙP TRÖÏC TIEÁP:
- Ñònh phí saûn xuaát laø chi chí thôøi kyø phaûi tính heát vaøo chi phí
treân baùo caùo keát quaû kinh doanh trong kyø neân giaù thaønh saûn
phaåm chæ coù bieán phí saûn xuaát;
- Möùc laõi loã phaûn aûnh chính xaùc thaønh quaû quaûn lyù töøng kyø
(Möùc tieâu thuï thaáp seõ thua loã);
QUAN HEÄ GIÖÕA 2 QUAN ÑIEÅM :
- Möùc saûn xuaát tieâu thuï nhö nhau thì lôïi nhuaän nhö nhau;
- Möùc saûn xuaát lôùn hôn möùc tieâu thuï, phöông phaùp toaøn boä coù
lôïi nhuaän, giaù voán thaønh phaåm toàn kho cao hôn;
- Möùc saûn xuaát nhoû hôn möùc tieâu thuï, phöông phaùp toaøn boä coù
lôïi nhuaän, giaù voán thaønh phaåm toàn kho thaáp hôn.
20
CAÙC HÌNH THÖÙC BAÙO CAÙO KEÁT QUAÛ KINH DOANH
Baùo caùo keát quaû kinh doanh theo phöông phaùp toaøn boä
Giaù thaønh ñôn vò : BPSXñv + [ÑPSX / Möùc saûn xuaát]
Chi phí baùn haøng quaûn lyù : (Möùc tieâu thuï X BPBHQL ñv) + ÑP BHQL
CHÆ TIEÂU TOÅNG SOÁ [ñ] Ñôn vò [ñ/sp] Tyû leä[%]
1.DT [SL tieâu thuï X ĐG]
2.GIAÙ VOÁN [SL tieâu thuï X
Zđv]
3.LN GOÄP [1] – [2]
4.CPBHQL
5.LÔÏI NHUAÄN [3] – [4]
Baùo caùo keát quaû kinh doanh theo phöông phaùp tröïc tieáp
CHÆ TIEÂU TOÅNG SOÁ [ñ] Ñôn vò [ñ/sp] Tyû leä[%]
1.DT [SL tieâu thuï X ĐG]
2.BP [SL tieâu thuï X BPđv]
3.SDÑP [1] – [2]
4.ÑÒNH PHÍ
21
5.LÔÏI NHUAÄN [3] – [4]
VÍ DUÏ 3
3. Nhaän xeùt veà keát quaû kinh doanh, quan heä traùch
nhieäm quaûn lyù khi ñaùnh giaù thaønh quaû taøi
chính theo töøng tröôøng hôïp treân.
22
PHAÂN LOAÏI CHI PHÍ
THEÅ HIEÄN CHI PHÍ TREÂN BAÙO CAÙO KEÁT QUAÛ KINH
DOANH
23
PHAÂN LOAÏI CHI PHÍ
THEÅ HIEÄN CHI PHÍ TREÂN BAÙO CAÙO KEÁT QUAÛ KINH
DOANH
24
PHAÂN LOAÏI CHI PHÍ
THEÅ HIEÄN CHI PHÍ TREÂN BAÙO CAÙO KEÁT QUAÛ KINH
DOANH
25
PHAÂN LOAÏI CHI PHÍ
THEÅ HIEÄN CHI PHÍ TREÂN BAÙO CAÙO KEÁT QUAÛ KINH
DOANH
26
PHAÂN LOAÏI CHI PHÍ
MOÄT SOÁ TIEÂU THÖÙC PHAÂN LOAÏI CHI PHÍ KHAÙC
27
CHI PHÍ VAØ GIAÙ THAØNH
GIAÙ THAØNH SAÛN PHAÅM
- Giaù thaønh saûn phaåm laø chi phí saûn xuaát tính cho moät khoái löôïng saûn
phaåm, dòch vuï hoaøn thaønh nhaát ñònh.
- Giaù thaønh saûn phaåm laø thöôùc ño giaù trò vaø cuõng laø moät ñoøn baåy
kinh teá. Giaù thaønh saûn phaåm laø moät chæ tieâu, bieän phaùp quaûn lyù chi
phí vöøa coù ñaëc ñieåm khaùch quan, chuû quan vaø mang tính chaát giôùi haïn,
caù bieät, phong phuù.
- Keát caáu giaù thaønh saûn phaåm tuyø thuoäc ñaëc ñieåm kinh teá kyõ thuaät
cuûa moãi ngaønh coù theå goàm nhöõng khoaûn muïc chi phí khaùc nhau vôùi
noäi dung kinh teá khaùc nhau. Ngaøy nay, theo cheá ñoä taøi chính keá toaùn
Vieät Nam (tính ñeán 2011) khoâng ñöôïc tính vaøo giaù thaønh saûn phaåm :
+ Nhöõng chi phí do nguoàn voán khaùc nguoàn voán kinh doanh taøi trôï nhö chi
khen thöôûng, phuùc lôïi, chi phí ñaàu tö nghieân cöùu, chi phí ñaàu tö xaây döïng
cô baûn ;
+ Chi phí baùn haøng, chi phí quaûn lyù doanh nghieäp.
• Giaù thaønh ñònh möùc laø giaù thaønh saûn phaåm ñöôïc xaây döïng
döïng treân cô sôû chi phí ñònh möùc. Giaù thaønh ñònh möùc ñöôïc
laäp cho töøng loaïi saûn phaåm tröôùc khi saûn xuaát, laø ñôn vò cô
sôû ñeå xaây döïng giaù thaønh keá hoaïch, giaù thaønh döï toaùn,
xaùc ñònh chi phí tieâu chuaån.
• Giaù thaønh keá hoaïch, giaù thaønh döï toaùn laø giaù thaønh ñöôïc
xaây döïng treân cô sôû chi phí ñònh möùc ñöôïc ñieàu chænh theo
naêng löïc hoaït ñoäng kyø keá hoaïch hoaëc kyø döï toaùn. Giaù
thaønh keá hoaïch, giaù thaønh döï toaùn coù theå ñöôïc laäp cho
töøng saûn phaåm hoaëc moät khoái löôïng saûn phaåm, coâng vieäc
nhaát ñònh ôû töøng kyø saûn xuaát.
• Giaù thaønh thöïc teá laø giaù thaønh saûn phaåm ñöôïc tính treân cô
sôû chi phí thöïc teá phaùt sinh. Giaù thaønh thöïc teá chæ coù ñöôïc
sau khi keát thuùc quaù trình saûn xuaát.
29
CHI PHÍ VAØ GIAÙ THAØNH
GIAÙ THAØNH SAÛN PHAÅM
- Heä thoáng keá toaùn chi phí vaø tính giaù thaønh saûn
phaåm cuûa vieät nam hieän nay chuû yeáu phuïc vuï cho
coâng boá thoâng tin giaù thaønh hoaït ñoäng saûn xuaát
theo tö duy quaûn lyù chi phí theo coâng ñoaïn.
- Caùc moâ hình keá toaùn chi phí saûn xuaát vaø tính giaù
thaønh saûn phaåm cuûa caùc doanh nghieäp Vieät Nam
cung caáp thoâng tin giaù thaønh phöông phaùp toaøn
boä – giaù thaønh goàm caû bieán phí saûn xuaát vaø ñònh
phí saûn xuaát,
30