You are on page 1of 64

Chöông 7

09/09/2012
THỊ TRƯỜNG
CẠNH TRANH KHÔNG HOÀN TOÀN

Nguyễn Thị Vĩnh Hằng


(Imperfect competition market)

1
Chöông 7

09/09/2012
THỊ TRƯỜNG
CẠNH TRANH KHÔNG HOÀN TOÀN

Nguyễn Thị Vĩnh Hằng


(Imperfect competition market)

A. THỊ TRƯỜNG CẠNH TRANH ĐỘC QUYỀN


(Monopolistic competition)

2
1. MOÄT SOÁ VAÁN ÑEÀ CÔ BAÛN
1) Khái niệm:

09/09/2012
Lµ thÞ trêng cã nhiÒu h·ng cung cÊp vµ b¸n
s¶n phÈm nhng s¶n phÈm cña mçi h·ng cã

Nguyễn Thị Vĩnh Hằng


sù ph©n biÖt
Ví dụ:
Dầu gội đầu, kem
đánh răng, xà
phòng, thuốc chữa
bệnh thông
thƣờng,… 3
2) Đặc điểm

09/09/2012
 Có sự tự do nhập và xuất ngành.
 Các doanh nghiệp cạnh tranh với nhau bằng

Nguyễn Thị Vĩnh Hằng


việc bán ra các sản phẩm riêng biệt qua:
− Nhaõn hieäu
− Kieåu daùng, chaát löôïng,...
− Thay theá cao ñoä cho nhau, nhöng khoâng
thay theá hoaøn toaøn.
4
2) Đặc điểm

09/09/2012
 Chính söï khaùc bieät giöõa caùc SP ñaõ hình
thaønh 2 nhoùm khaùch haøng :

Nguyễn Thị Vĩnh Hằng


− Khaùch haøng trung thaønh vôùi SP: öa
thích SP naøy hôn caùc SP khaùc; vaãn
mua SP naøy duø P ↑
− Khaùch haøng trung laäp (khoâng trung
thaønh) vôùi SP: coi caùc SP töông töï
nhau→ chuyeån sang TD SP khaùc neáu
chæ coù P SP naøy taêng leân. 5
2) Đặc điểm
 Không có một mức giá duy nhất cho tất cả

09/09/2012
các sản phẩm mà hình thành một nhóm giá
gồm nhiều mức giá nhƣng chênh lệch không

Nguyễn Thị Vĩnh Hằng


nhiều.
 Hình thức cạnh tranh chủ yếu là quảng cáo để
dị biệt hóa sản phẩm của mình, hậu mãi…
 Do SP giöõa caùc DN khaùc nhau→ khoù xaùc
ñònh saûn löôïng cuûa ngaønh do ñoù khoù xaùc
ñònh ñöôøng caàu thò tröôøng cuûa ngaønh
 Caùc DN hoaït ñoäng ñoäc laäp nhau 6
3). Đường cầu và đường Doanh thu biên
* Ñöôøng caàu cuûa DN

09/09/2012
 Moãi DN laø ngöôøi duy nhaát SX SP mang

Nguyễn Thị Vĩnh Hằng


nhaõn hieäu cuûa mình, neân moãi DN:
− Coù chuùt ít theá löïc ñoäc quyeàn
− Kieåm soaùt P SP cuûa mình
 Ñöôøng caàu SP ñoái vôùi DN laø co daõn
nhieàu, nhöng khoâng co giaõn hoaøn toaøn
(ñöôøng caàu hôi doác xuoáng).
7
* Doanh thu bieân cuûa DN
MR < P

09/09/2012

P
− Ñöôøng MR naèm döôùi ñöôøng caàu d

Nguyễn Thị Vĩnh Hằng


P1

MR1 d, P= AR

MR

Q1
Q 8
Đường cầu và đường Doanh thu biên
của các thị trường
P P

(d),(AR),(MR)

9
P
(D) (AR)
P (MR)
q
Cạnh tranh hoàn toàn Độc quyền Q

(d)(AR)
(MR)

q
Cạnh tranh độc quyền
2. PHAÂN TÍCH TRONG NGAÉN HAÏN:

1).Toái ña hoùa lôïi nhuaän

09/09/2012
o Trong ngaén haïn, DN coù theå thay ñoåi chuùt ít ñöôøng
caàu thò tröôøng ñoái vôùi DN baèng caùc hoaït ñoäng quaûng

Nguyễn Thị Vĩnh Hằng


caùo, caûi tieán maãu maõ chaát löôïng saûn phaåm.
o QMSX khoâng ñoåi : theå hieän baèng ñöôøng AC vaø MC
o Ñieàu kieän tieâu thuï ñoái vôùi DN: Ñöôøng caàu (d)
o Ñeå Pr max, DN SX ôû q*:
− MC = MR
− Aán ñònh giaùbaùn : P
10
− Chi phí trung bình AC
Mục tiêu: Toái ña hoaù lôïi nhuaän
 saûn xuaát taïi q*: MC = MR

09-Sep-12
P Tổng lơi nhuận Π= (P-AC)x q*
MC
AC
A
P

AC
B MR

q 11

q*
2). Toái thieåu hoùa loã
MC = MR

09-Sep-12
MC
AC

12
P

A
C
B
P

MR d
q
q
3. PHAÂN TÍCH TRONG DAØI HAÏN

09/09/2012
Caùc DN trong ngaønh ñang coù lôïi nhuaän kinh teá.
Thuùc ñaåy caùc xn khaùc gia nhaäp ngaønh.

Nguyễn Thị Vĩnh Hằng


Ñöôøng caàu vaø ñöôøng MR seõ dòch chuyeån xuoáng döôùi.
Saûn löôïng vaø QMSX cuûa DN seõ thu heïp.
Maët khaùc: CPSX cuûa caùc DN seõ gia taêngñeán khi ñöôøng
caàu tieáp xuùc vôùi ñöôøng LAC.
 Saûn löôïng caân baèng daøi haïn cuûa DN laø q*.
 taïi ñoù: SMC = LMC = MR
vaø SAC = LAC = P*.
13
Ngaén haïn Daøi haïn
SMC LMC
P Lôïi nhuaän P Lôïi nhuaän = 0
LAC
P*
SAC A
P*

AC
d

MR MR d
0 q* Q 0 q* Q
Ng¾n h¹n Π >0 => h·ng nhËp ngµnh=> thÞ phÇn gi¶m => D dÞch chuyÓn sang
tr¸i tiÕp xóc LAC => Π = 0 ®¹t c©n b»ng dµi h¹n
4. HIEÄU QUAÛ KINH TEÁ CUÛA THÒ TRÖÔØNG
CAÏNH TRANH ÑOÄC QUYEÀN

09/09/2012
1). Giaù caû, saûn löôïng vaø chi phí trung bình

Nguyễn Thị Vĩnh Hằng


o TT CTHT : taïi Q : P = LMC = LACmin
o TT CTÑQ: taïi Q*: P0 = LAC > LMC
 P* > P
vaø Q* < Q

15
Caân baèng daøi haïn cuûa DN CTHT Caân baèng daøi haïn cuûa DN CTÑQ

P = LMC = LACmin P0 = LAC > LMC


P
P Toån thaát voâ ích do ÑQ
LMC
LMC
LAC

09-Sep-12
LAC
A
P*
P C
d
d
B
MR
Q Q
Q 0 Q* Q’
16
2). Hieäu quaû kinh teá
 TTCTÑQ hoaït ñoäng keùm hieäu quaû hôn TTCTHT:

09/09/2012
− QMSX < QMSX toái öu
− P > LMC

Nguyễn Thị Vĩnh Hằng


 Neáu P = LMC  SX ôû Q*
 Tuy nhieân:
− Theá löïc ñoäc quyeàn cuûa DN CTÑQ laø nhoû
− WL (toån thaát voâ ích) khoâng ñaùng keå.
 Öu ñieåm:
− SP ña daïng
− Ñaùp öùng nhu caàu muoân veû
− Thích hôïp vôùi thu nhaäp cuûa töøng nhoùm KH.
17
B. THỊ TRƯỜNG ĐỘC QUYỀN NHÓM

09/09/2012
(OLIGOPOLY)

Nguyễn Thị Vĩnh Hằng


18
1. MOÄT SOÁ VAÁN ÑEÀ CÔ BAÛN
1). Khaùi nieäm

09/09/2012
 Chæ coù moät soá ít ngöôøi baùn hay saûn xuaát moät loaïi

Nguyễn Thị Vĩnh Hằng


saûn phaåm → thò phaàn moãi DN khaù lôùn.
 Caùc DN phuï thuoäc laãn nhau: khi moät DN tieán haønh
chieán löôïc thay ñoåi:
 giaù caû
 saûn löôïng
 quaûng caùo….
=> Gaây baát lôïi cho caùc DN khaùc → caùc DN naøy seõ
phaûn öùng ñoái phoù laïi nhaèm baûo veä thò phaàn. 19
1). Khaùi nieäm

 Một thị trƣờng chỉ có hai ngƣời bán đƣợc

09/09/2012
gọi là độc quyền quyền đôi;
 Một thị trƣờng có một số ít doanh nghiệp

Nguyễn Thị Vĩnh Hằng


(lớn hơn hai) đƣợc gọi là độc quyền nhóm.

20
1. MOÄT SOÁ VAÁN ÑEÀ CÔ BAÛN
2). Đặc ñiểm

09/09/2012
 Chæ coù vaøi DN trong ngaønh  aûnh höôûng qua laïi
giöõa caùc DN raát lôùn

Nguyễn Thị Vĩnh Hằng


 Saûn phaåm coù theå ñoàng nhaát: theùp, nhoâm, xi maêng,
hoùa daàu…
hoaëc khoâng ñoàng nhaát: xe hôi, thieát bi ñieän, maùy
tính...

21
2). Đặc ñiểm
 Khaû naêng gia nhaäp ngaønh khoù khaên, vì:

09/09/2012
- lôïi theá kinh teá nhôø quy moâ
- ñoäc quyeàn baèng phaùt minh saùng cheá

Nguyễn Thị Vĩnh Hằng


- uy tín cuûa caùc DN hieän coù
- raøo caûn chieán löôïc
 Khó thiết lập đƣờng cầu cho từng DN vì
còn phải dự đoán
− Löôïng caàu thò tröôøng
− Löôïng cung cuûa caùc ñoái thuû
=> Môùi thieát laäp ñöôøng caàu cuûa DN chính
xaùc.
22
3). Phaân loaïi thò tröôøng

09/09/2012
 Quaûn lyù DN ÑQN raát phöùc taïp, khoù khaên,
phaûi döï ñoaùn chính xaùc phaûn öùng hôïp lyù

Nguyễn Thị Vĩnh Hằng


cuûa caùc ñoái thuû khi ñöa ra caùc chieán löôïc
caïnh tranh veà P, veà Q, veà quaûng caùo, veà
ñaàu tö môùi…
 Caùc phaûn öùng ñoái phoù giöõa caùc DN ñeàu
naêng ñoäng vaø tieán hoùa theo thôøi gian.

23
3). Phaân loaïi thò tröôøng
Coù 2 loaïi:

09/09/2012
− Caùc DN ñoäc quyeàn nhoùm hôïp taùc vôùi
nhau: Thöông löôïng ñöôïc vôùi nhau, coù

Nguyễn Thị Vĩnh Hằng


hôïp ñoàng raøng buoäc ñeå ñöa ra những
chiến lƣợc chung
− Caùc DN ñoäc quyeàn nhoùm khoâng hôïp taùc
vôùi nhau: Không thƣơng lƣợng đƣợc với
nhau, không có hợp đồng ràng buộc mà
cạnh tranh nhau
24
2. HOAÏT ÑOÄNG CUÛA DN
TRONG TRÖÔØNG HÔÏP COÙ HÔÏP TAÙC

1). Hôïp taùc ngaàm: Moâ hình laõnh ñaïo giaù

09/09/2012
 DN chieám öu theá quyeát ñònh giaù baùn, caùc DN

Nguyễn Thị Vĩnh Hằng


khaùc seõ chaáp nhaän giaù
 Laõnh ñaïo giaù do coù öu theá veà chi phí saûn
xuaát thaáp nhaát, chaát löôïng baûo ñaûm, oån ñònh,
coù uy tín treân thò tröôøng
 Laõnh ñaïo giaù do coù öu theá veà qui moâ saûn
xuaát lôùn, saûn löôïng cung öùng chieám tyû troïng
lôùn trong ngaønh 25
1). Hôïp taùc ngaàm: Moâ hình laõnh ñaïo giaù
Laõnh ñaïo giaù do coù öu theá veà cpsx thaáp nhaát.

09/09/2012
Giaû söû ngaønh coù 2 DN:

Nguyễn Thị Vĩnh Hằng


− Moãi beân chieám phaân nöûa thò tröôøng
− Ñöôøng caàu moãi beân laø d.
− Ñieàu kieän SX cuûa DN1: AC1 vaø MC1
− Ñieàu kieän SX cuûa DN2: AC2 vaø MC2.
− AC1 <AC2
26
Laõnh ñaïo giaù do coù öu theá veà cpsx thaáp nhaát.

Ñeå Pr max DNA seõ SX ôû:

09/09/2012
QA /MCA = MRA
Ñònh giaù P1.

Nguyễn Thị Vĩnh Hằng


Ñeå Pr max DNB seõ SX ôû:
QB /MCB = MRB
Ñònh giaù PB
→ PA < PB
Ñeå baûo veä thò phaàn buoäc loøng DN 2 phaûi baùn
theo giaù PA.
→ DNA coù AC thaáp trôû thaønh ngöôøi laõnh 27

ñaïo giaù.
Laõnh ñaïo giaù do coù öu theá veà cpsx thaáp nhaát.

P MCB

09-Sep-12
P
MCA

PB

28
dB
PA
dA
MRB
MRA

QA Q QB Q B’ Q
1). Hôïp taùc ngaàm: Moâ hình laõnh ñaïo giaù
Laõnh ñaïo giaù do coù öu theá veà quy moâ SX lôùn

09/09/2012
• Giaû söû ñöôøng caàu thò tröôøng (D)

Nguyễn Thị Vĩnh Hằng


• Ñöôøng caàu cuûa DN laõnh ñaïo giaù laø d
• Ñöôøng MR cuûa DN laõnh ñaïo giaù laø MR
• Ñöôøng chi phí bieân MC
• Ñöôøng cung cuûa caùc DN chaáp nhaän giaù laø
SF
29
Laõnh ñaïo giaù do coù öu theá veà quy moâ SX lôùn

09/09/2012
 DN coù öu theá seõ quyeát ñònh giaù baùn, caùc DN
khaùc laø ngöôøi chaáp nhaän möùc giaù.

Nguyễn Thị Vĩnh Hằng


 Ñeå Prmax :
• DN coù öu theá seõ saûn xuaát ôû möùc saûn löôïng
Q* taïi ñoù MR = MC, gía baùn laø P*.
• Caùc DN khaùc seõ baùn ôû möùc giaù P*, saûn
löôïng QF
• Sao cho toång saûn löôïng Q = Q* + QF 30
Laõnh ñaïo giaù do coù öu theá veà quy moâ SX lôùn
Caùc DN khaùc seõ baùn ôû möùc
giaù P*, saûn löôïng QF

09-Sep-12
P
SF MC
P1
DN coù öu theá seõ saûn xuaát ôû möùc
saûn löôïng Q*, gía baùn laø P*.
P*

d
P2
MR D

QF Q* Q Q = Q* + QF Q
2. HOAÏT ÑOÄNG CUÛA DN
TRONG TRÖÔØNG HÔÏP COÙ HÔÏP TAÙC

09/09/2012
2). Hôïp taùc coâng khai

Nguyễn Thị Vĩnh Hằng


 Hình thaønh Cartel (vd: OPEC)
 Neáu taát caû caùc DN ñeàu gia nhaäp Cartel, →
thò tröôøng ñoäc quyeàn hoaøn toaøn.
 Aán ñònh möùc giaù vaø saûn löôïng caàn saûn xuaát
theo nguyeân taéc MC = MR
32
2). Hôïp taùc coâng khai

09/09/2012
 Phaân phoái saûn löôïng cho caùc DN thaønh vieân
döïa vaøo vò theá hay phaân chia thò tröôøng

Nguyễn Thị Vĩnh Hằng


 Caùc Cartel thöôøng mang tính quoác teá vôùi
muïc tieâu naâng giaù cao hôn nhieàu so vôùi giaù
caïnh tranh baèng caùch haïn cheá saûn löôïng
cung öùng

33
2). Hôïp taùc coâng khai

09/09/2012
Ñeå Pr max, Cartel seõ aán ñònh P vaø Q sao cho
MC = MR

Nguyễn Thị Vĩnh Hằng


 Phaânphoái Q cho caùc DN thaønh vieân döïa vaøo
vò theá cuûa moãi DN
 Phaân chia thò tröôøng, moãi DN thaønh vieân seõ
trôû thaønh DNÑQ trong khu vöïc cuûa mình.
 MoãiDN thaønh vieân seõ thöïc hieän phaàn saûn
löôïng cuûa mình vôùi giaù baùn thoáng nhaát maø 34

Cartel ñaõ quyeát ñònh


2). Hôïp taùc coâng khai
OPEC thaønh coâng trong vieäc aán ñònh giaù vì:

09/09/2012
o Caàu daàu moû co giaõn ít

Nguyễn Thị Vĩnh Hằng


o Khoâng coù saûn phaåm thay theá
o Löôïng cung trong ngaén haïn cuûa caùc nöôùc
ngoaøi OPEC laø ít co giaõn
o CPSX cuûa OPEC thaáp hôn vaø cung caáp
löôïng daàu lôùn chieám 2/3 löôïng cung theá giôùi.

35
09/09/2012 Nguyễn Thị Vĩnh Hằng
36
OPEC and the price of Oil.
As oil demand shifts (generally shifts right with economic growth) OPEC tries to
regulate the supply such that the equilibrium higher than it would otherwise be.

09/09/2012
Nguyễn Thị Vĩnh Hằng
37
OPEC and the price of Oil.
As oil demand shifts (generally shifts right with economic growth) OPEC tries to
regulate the supply such that the equilibrium higher than it would otherwise be.

09/09/2012
Nguyễn Thị Vĩnh Hằng
38
3. HOAÏT ÑOÄNG CUÛA DN
TRONG TRÖÔØNG HÔÏP KHOÂNG HÔÏP TAÙC

09/09/2012
 chiến lƣợc cạnh tranh veà sản lƣợng

Nguyễn Thị Vĩnh Hằng


 chiến lƣợc cạnh tranh veà giaù caû
 chiến lƣợc cạnh tranh phi giaù caû

39
1). Cạnh tranh về sản lượng - Thế cân bằng Cournot
Ví dụ: Hai DN độc quyền tay đôi đứng trƣớc đƣờng cầu
thị trƣờng: P = 30 – Q. Trong đó Q = Q1+ Q2 (Q1, Q2 là

09/09/2012
sản lƣợng của mỗi DN). Giả định MC1 = MC2 = 0.
Xác định đƣờng phản ứng của 2 DN?

Nguyễn Thị Vĩnh Hằng


TR1 = P.Q1 = (30 – Q).Q1
= 30Q1 – Q12 – Q1.Q2
MR1 = dTR1/dQ = 30 - 2Q1 – Q2
DN1 tối đa hóa lợi nhuận <=> MR1 = MC1
=> 30 - 2Q1 – Q2 = 0
Đường phản ứng của DN1: Q1 = 15 – 1/2Q2
Đường phản ứng của DN2: Q2 = 15 – 1/2Q1
40
Q1 Mô hình Cournot

09/09/2012
30

Đƣờng PƢ của DN2

Nguyễn Thị Vĩnh Hằng


15
Thế cân bằng Cournot
10
7,5 Thế cân bằng cấu kết

Đƣờng PƢ của DN1


Đƣờng hợp đồng

0 10 Q2
7,5 15 30 41
1). Cạnh tranh về sản lượng – Mô hình Stackenberg
Lợi thế của người hành động trước

Xét ví dụ trên: Giả sử DN1 ấn định trƣớc đầu ra.

09/09/2012
Đƣờng phản ứng của DN2 đƣợc biểu thị bởi đƣờng
phản ứng Cournot: Q2 = 15 – 1/2Q1 (5.3)

Nguyễn Thị Vĩnh Hằng


Còn DN1?
TR1 = P.Q1 = (30 – Q).Q1
= 30Q1 – Q12 – Q1.Q2 (5.4)
Từ (5.3) & (5.4) = > TR1 = 15 Q1 – 1/2Q12
= > MR1 = dTR1/dQ = 15 – Q1
Để tối đa hóa lợi nhuận MR1 = MC1 = 0
= > 15 – Q1 = 0
= > Q1 = 15 ; Q2 = 7,5
Nhƣ vậy, DN1 sản xuất gấp đôi DN2 và thu đƣợc số lợi 42

nhuận nhiều gấp đôi.


2). Cạnh tranh về giá - Thế cân bằng Cournot
Ví dụ: Hai DN đứng trƣớc các đƣờng cầu sau:
DN1 : Q1 = 12 – 2P1 + P2

09/09/2012
DN2 : Q2 = 12 – 2P2 + P1
TC1 = TC2 = 20

Nguyễn Thị Vĩnh Hằng


MC1 = MC2 = 0
=> Π1 = P1.Q1 – 20 = 12P1 – 2P12 + P1P2 – 20
Π1 max khi Π1’ = 12 – 4P1 + P2 = 0
Đƣờng phản ứng của DN1 : P1 = 3 + 1/4P2
Phƣơng trình này cho DN1 biết phải ấn định giá cả
nào, khi đã biết mức giá P2 mà DN2 ấn định
Tƣơng tự ta tìm đƣợc đƣờng phản ứng của DN2 : P2
= 3 + 1/4P1 43
3). Mô hình đường cầu gãy khúc
 Tính cöùng nhaéc cuûa giaù caû laø moät ñaëc ñieåm cuûa

09/09/2012
caùc DNÑQ nhoùm: Duø CP giaûm, DN cuõng
khoâng giaûm giaù vì coù theå gaây ra söï hieåu laàm =>

Nguyễn Thị Vĩnh Hằng


chieán tranh giaù caû taùi dieãn.
 Moâ hình ñöôøng caàu gaõy:
− Neáu moät DN taêng giaù, caùc DN khaùc khoâng
taêng giaù => DN ñoù seõ maát raát nhieàu KH.
− Neáu DN quyeát ñònh giaûm giaù, caùc DN khaùc seõ
giaûm giaù theo ñeå giöõ thò phaàn => löôïng caàu
taêng.
44
P

MC’
MC

P*

MR d
0 Q
Q*
3). Mô hình đường cầu gãy khúc

09/09/2012
 Nhƣợc điểm của moâ hình ñöôøng caàu gaõy
laø khoâng giaûi thích ñöôïc söï hình thaønh

Nguyễn Thị Vĩnh Hằng


möùc giaù P*
 Thöïc teá ngaøy nay caùc DN luoân neù traùnh
caïnh tranh baèng giaù caû vì noù gaây nhieàu
thieät haïi.
 Caùc DN luoân tìm kieám caùc hình thöùc
caïnh tranh phi giaù caû an toaøn vaø hieäu
quaû hôn
46
4). Cạnh tranh về quảng cáo

09/09/2012
 Khi thị trƣờng đã bão hòa => DN tăng
cƣờng quảng cáo, hình thức quảng cáo hấp

Nguyễn Thị Vĩnh Hằng


dẫn => lôi kéo KH => tăng thị phần, tăng
lợi nhuận.
 DN đối thủ cũng sẽ tăng cƣờng quảng cáo.
 Chi phí quảng cáo liên tục tăng => lợi
nhuận giảm, giá SP tăng.
 Các DN rơi vào “thế lưỡng nan của
người tù” 47
LÝ THUYẾT TRÒ CHƠI

 Mô tả những quyết định thông minh

09/09/2012
nhất của các DN độc quyền nhóm: Có
thể hợp tác hoặc không hợp tác

Nguyễn Thị Vĩnh Hằng


 Nếu các DN hợp tác thì P cao, Q
giảm, lợi nhuận tăng tuy nhiên thƣờng
không chắc chắn do các DN thƣờng
phá cam kết để tăng lợi nhuận cho
riêng mình

48
Games in nature (evolution, and genetics)
co-operation in nature?
 The bird made its choice by going in to the crocodile's mouth.

09/09/2012
 The crocodile can have his teeth cleaned, then he can either let the
bird go, or else eat the bird.

Nguyễn Thị Vĩnh Hằng


49
CẠNH TRANH VỀ QUẢNG CÁO - LÝ THUYẾT TRÒ CHƠI

Theá löôõng nan cuûa ngöôøi tuø:

09/09/2012
Ngöôøi B

Nguyễn Thị Vĩnh Hằng


Theá löôõng nan
Không
cuûa ngöôøi tuø Thú nhận
nhận

Thú nhận
-5 -5 -1 -10
Ngöôøi A
Không
-10 -1 -2 -2
nhận 50
Chi phí quaûng caùo

09/09/2012
Cty B
Chi phí

Nguyễn Thị Vĩnh Hằng


quaûng caùo 5 10 15

Cty 5 20 20 10 25 0 30
A
10
25 10 15 15 5 20
15 30 0 20 5 10 10 51
5). Cạnh tranh về cải tiến mẫu mã,
chất lượng, hậu mãi
 Cải tiến kiểu dáng và nâng cao chất lượng sản phẩm

09/09/2012
 Các DN khác sẽ tìm cách đối phó: bắt chƣớc và cải tiến hơn
nữa…
 DN phải luôn luôn là ngƣời dẫn đầu trong cải tiến kiểu dáng và

Nguyễn Thị Vĩnh Hằng


nâng cao chất lƣợng sản phẩm
 DN áp dụng nhiều hình thức hậu mãi thay vì giảm giá để kích
cầu. Dịch vụ hậu mãi bao gồm các dịch vụ cung cấp miễn phí cho
ngƣời tiêu dùng sau khi họ mua hàng nhằm sử dụng sản phẩm đạt
hiệu quả nhƣ:
− các dịch vụ đưa hàng đến nhà,
− lắp ráp, hướng dẫn sử dụng, bảo hành,
− thay thế phụ tùng miễn phí…
 Các xí nghiệp khác cũng sẽ đối phó lại bằng cách đƣa ra nhiều52
hình thức hấp dẫn hơn làm cho chi phí của DN ngày càng tăng
cao
4. NHAÄN XEÙT THÒ TRÖÔØNG
ÑOÄC QUYEÀN NHOÙM

09/09/2012
 Gía caû vaø saûn löôïng: saûn löôïng cuûa DN
seõ nhoû hôn vaø giaù caû seõ cao hôn trong thò

Nguyễn Thị Vĩnh Hằng


tröôøng CTHT.
 Gía caû vaø chi phí trung bình: Söï gia
nhaäp vaøo ngaønh ñoäc quyeàn nhoùm khoâng
hoaøn toaøn deõ daøng neân giaù caû coù nhieàu
khaû naêng cao hôn cptb vaø DN coù theå thu
ñöôïc lôïi nhuaân trong daøi haïn 53
4. NHAÄN XEÙT THÒ TRÖÔØNG
ÑOÄC QUYEÀN NHOÙM

09/09/2012
 Hieäu quaû kinh teá cuûa DN: Saûn löôïng cuûa xn
tuøy thuoäc vaøo phaàn sl ñöôïc phaân chia. Neáu

Nguyễn Thị Vĩnh Hằng


DN khoâng sx vôùi qmsx toái öu vaø möùc sl toái
öu thì hieäu quaû kinh teá khoâng toái ña
 Söï ña daïng cuûa sp: khoâng ña daïng nhö
trong ctñq nhöng ngöôøi tieâu duøng cuõng coù 1
phaïm vi roäng raõi ñeå löïa choïn sp vaø ñöôïc söû
duïng sp coù chaát löôïng ngaøy caøng cao hôn
nhôø vaøo hoaït ñoäng caûi tieán kieåu daùng vaø 54

naâng cao chaát löôïng sp thöôøng xuyeân.


Cạnh tranh Cạnh tranh Độc quyền Độc quyền
hoàn toàn độc quyền nhóm hoàn toàn

Số người Nhiều ngƣời Nhiều ngƣời Nhiều ngƣời Nhiều ngƣời

09/09/2012
mua/bán mua/nhiều mua/nhiều mua/một vài mua/1ngƣời
ngƣời bán ngƣời bán ngƣời bán bán

Nguyễn Thị Vĩnh Hằng


Khả năng
ảnh hưởng Không Rất nhỏ Lớn Rất lớn
đến giá

Tính chất Đồng nhất


Không
sản phẩm Đồng nhất /Không đồng Duy nhất
Đồng nhất nhất
Khả năng
gia nhập Dễ dàng Dễ dàng Khó Rất khó
55
ngành
Câu hỏi ôn tập
1. Có những nguồn gốc sức mạnh độc quyền nào?

09/09/2012
Cho ví dụ.
2. Hãy giải thích tại sao số lƣợng thành viên của một

Nguyễn Thị Vĩnh Hằng


cartel càng lớn thì nó càng kém ổn định.
3. Tại sao một cartel không ngay lập tức đóng cửa
một số thành viên để những thành viên còn lại có
thể sản xuất mức sản lƣợng tại đó chi phí trung
bình thấp nhất?
4. Những yếu tố nào quyết định sự thành công của
một liên minh?
56
Bài tập 1
Chỉ có hai công ty điện thoại di động ở bang Los Angeles (độc

09/09/2012
quyền đôi). Hàm số cầu thị trƣờng là P = 160 – 1/4Q và hàm chi
phí biên là: MC1=1/10Q+50 & MC2=1/10Q+55
Giả sử sản phẩm của hai công ty là đồng nhất, ngƣời mua khó

Nguyễn Thị Vĩnh Hằng


phân biệt đƣợc.
a. Đƣờng cầu của mỗi công ty sẽ nhƣ thế nào? q =q = 320 - 2P
1 2

b. Mỗi công ty sẽ cung ứng bao nhiêu và giá là bao nhiêu? Giá
bán thống nhất đƣợc chọn? q1=100 ; q2=95,45 ; P=110
c. Nếu hai công ty sáp nhập lại, mức sản lƣợng & giá cân bằng
là bao nhiêu? Nếu bạn là nhà kinh tế làm việc cho Ủy ban
Thƣơng mại Liên bang, bạn có ủng hộ sự sáp nhập này
không? Q=195,45 & P=111,13
q1 = 122,7; q2 = 72,7

57
Bài tập 2
1/ Trong dài hạn, doanh nghiệp trong thị trƣờng cạnh tranh

09-Sep-12
độc quyền sẽ sản xuất tại sản lƣợng có:
a. Chi phí trung bình AC chƣa là thấp nhất (cực tiểu)
b. Chi phí trung bình AC là thấp nhất (cực tiểu)

58
c MR = LMC =LAC
d LMC = SMC = MR = LAC = SAC
2/ Trong thị trƣờng cạnh tranh độc quyền, trong ngắn hạn thì
doanh nghiệp có thể:
a. Có lợi nhuận kinh tế hay thua lỗ
b. Luôn có lợi nhuận kinh tế
c. Luôn có lợi nhuận bằng không (hòa vốn)
d Luôn thua lỗ
3/ Trong thị trƣờng cạnh tranh độc quyền, tại điểm cân bằng
dài hạn có:
a.Sẽ không có thêm sự nhập ngành hoặc xuất ngành nào nữa

09-Sep-12
b.Đƣờng cầu mỗi doanh nghiệp là tiếp tuyến đƣờng AC của
nó ở mức sản lƣợng mà tại đó có MR=MC

59
c.Mỗi doanh nghiệp đều tối đa hóa lợi nhuận nhƣng chỉ hòa
vốn.
d Cả ba câu đều đúng
4/ Doanh nghiệp trong ngành cạnh tranh độc quyền theo đuổi
mục tiêu tối đa hóa lợi nhuận sẽ sản xuất tại sản lƣợng
a MR=MC
b P=MC
c AR=MC
d AC=MC
5/ Đƣờng cầu của doanh nghiệp trong ngành cạnh tranh độc
quyền:
a.Là đƣờng cầu dốc xuống từ trái sang phải

09-Sep-12
b.Là đƣờng cầu nằm ngang song song trục sản lƣợng
c.Là đƣờng cầu thẳng đứng song song trục giá

60
d.Là đƣờng cầu của toàn bộ thị trƣờng
6/ Doanh nghiệp trong ngành cạnh tranh độc quyền, cạnh
tranh với nhau bằng việc:
a.Bán ra các sản phẩm riêng biệt, nhƣng có thể thay thế
nhau
b.Bán ra các sản phẩm có thể thay thế nhau một cách hoàn
toàn
c.Bán ra sản phẩm hoàn toàn không có sản phẩm khác thay
thế đƣợc
D Cả ba câu đều sai
7/ Hiện nay chiến lƣợc cạnh tranh chủ yếu của các xí nghiệp

09-Sep-12
độc quyền nhóm là:
a.Cạnh tranh về giá cả
b.Cạnh tranh về sản lƣợng

61
c.Cạnh tranh về quảng cáo và các dịch vụ hậu mãi
d.Các câu trên đều sai
8/ Các doanh nghiệp độc quyền nhóm hợp tác công khai hình
thành nên một tổ chức hoạt động theo phƣơng thức của một
doanh nghiệp
a.Cạnh tranh hoàn toàn
b. Độc quyền hoàn toàn
c.Cạnh tranh độc quyền
d.Cả 3 câu trên đều đúng
9/ Trong lý thuyết trò chơi, khi một trong các doanh nghiệp
độc quyền nhóm tham gia thị trƣờng, âm thầm gia tăng sản
lƣợng để đạt lợi nhuận cao hơn sẽ dẫn đến

09-Sep-12
a.Gía sản phẩm sẽ giảm
b.Các doanh nghiệp khác sẽ gia tăng sản lƣợng

62
c.Lợi nhuận của các doanh nghiệp sẽ giảm
d.Cả 3 câu trên đều đúng.
10/ Trong “mô hình đƣờng cầu gãy” (The kinked demand
curve model) khi một doanh nghiệp giảm giá thì các doanh
nghiệp còn lại sẽ:
a.Giảm giá
b.Tăng giá
c.Không thay đổi giá
d.Không biết đƣợc
Bài tập 3
Gỉa sử ngành hàng không chỉ gồm 2 hãng có hàm chi
phí đồng nhất TC = 40Q.

09/09/2012
Đƣờng cầu của ngành P = 100 – Q
Mỗi hãng mong muốn hãng kia cƣ xử nhƣ là đối thủ

Nguyễn Thị Vĩnh Hằng


cạnh tranh Cournot.
a.Tính thế cân bằng Cournot cho mỗi hãng. Giả sử mỗi
hãng chọn mức sản lƣợng tối đa hóa lợi nhuận xem
mức sản lƣợng của đối thủ cạnh tranh là cho trƣớc.
Q = 30 – 1/2Q
Tính lợi nhuận của mỗi hãng. Q = 30 – 1/2Q Π1=Π2 =400
1 2

2 1;

b.Sản lƣợng cân bằng sẽ là bao nhiêu nếu hãng 1 có


MC1=AC1=25, hãng 2 có MC2=AC2=40
63
Q1 = 30 & Q2 = 15
Q =45 & P =55
Bài tập 4
Một nhà độc quyền sản xuất tại AC=MC=5, đƣờng trƣớc
đƣờng cầu thị trƣờng Q = 53 – P

09/09/2012
a.Tính giá và sản lƣợng tối đa hóa lợi nhuận, lợi nhuận
của nhà độc quyền này? Q=24 & P=29 ; Π= 576

Nguyễn Thị Vĩnh Hằng


b.Giả sử DN thứ 2 đi vào thị trƣờng, có cùng các chi phí
nhƣ DN1, hãy tính lợi nhuận mỗi DN nhƣ là hàm số
của Q1 & Q2 (sản lƣợng DN1 là Q1 DN2 là Q2).
c.Giả sử (nhƣ mô hình cournot) mỗi DN chọn mức tối
đa hóa lợi nhuận của mình với ý nghĩ sản lƣợng của
đối thủ cạnh tranh mình là cố định. Hãy tìm đƣờng PƢ
của mỗi DN Q1= 24 – 1/2 Q2
Q2= 24 – 1/2 Q1
d.Tính thế cân bằng Cournot, giá thị trƣờng và lợi nhuận
64

của mỗi DN? Q1 = Q2 = 16; P=21


Π1=Π2=256

You might also like