You are on page 1of 76

Chương 3:

09/09/2012
LÝ THUYẾT LỰA CHỌN

Nguyễn Thị Vĩnh Hằng


CỦA NGƯỜI TIÊU DÙNG

1
Coù hai lyù thuyeát nghieân cöùu haønh vi
hôïp lyù cuûa ngöôøi tieâu duøng:

09/09/2012
1. Phân tích cân bằng tiêu dùng bằng

Nguyễn Thị Vĩnh Hằng


thuyết hữu dụng
2. Phân tích cân bằng tiêu dùng bằng
phương pháp hình học

2
1. PHAÂN TÍCH CAÂN BAÈNGTIEÂU DUØNG
BAÈNG THUYEÁT HÖÕU DUÏNG

09/09/2012
Giaû thieát:
- Möùc thoaû maõn khi tieâu duøng coù

Nguyễn Thị Vĩnh Hằng


theå ñònh löôïng.
- Caùc saûn phaåm coù theå chia nhoû.
- Ngöôøi tieâu duøng luoân coù löïa
choïn hôïp lyù.
3
1.1. Höõu duïng (Lôïi ích : U- Utility):

09/09/2012
 söï thoaû maõn maø ngöôøi TD nhaän khi
tieâu duøng moät loaïi haøng hoaù, DV.

Nguyễn Thị Vĩnh Hằng


Utility: The enjoyment
or satisfaction that
people receive from
consuming goods and
services 4
1.2. Toång höõu duïng (Toång lôïi ích -
TU – Total Utility):

09/09/2012
 Toång möùc thoaû maõn maø ngöôøi

Nguyễn Thị Vĩnh Hằng


TD nhaän khi tieâu duøng moät
löôïng saûn phaåm trong moät ñôn
vò thôøi gian.
 TU phuï thuoäc vaøo soá löôïng
saûn phaåm ñöôïc söû duïng.
5
Biểu tổng hữu dụng:

09/09/2012
X (Lon) TUx (ñvhd)

Nguyễn Thị Vĩnh Hằng


1 5
2 8
3 10
4 10

5 9
6
6 7
Ñöôøng Toång höõu duïng TU
TU coù ñaëc ñieåm:
- Ban ñaàu Q↑→TU↑

09-Sep-12
U - Sau ño ùQ↑→TUmax
- Tieáp tuïc Q↑→TU khoâng
10 ñoåi hayTU↓
9
8
7 TU
5

QX
1 2 3 4 5 6
1.3. Höõu duïng bieân (Lôïi ích bieân : MU
– Marginal Utility):

09/09/2012
 söï thay ñoåi trong toång höõu duïng khi
ngöôøi TD söû duïng theâm 1 ñôn vò SP

Nguyễn Thị Vĩnh Hằng


trong moãi ñôn vò thôøi gian. (vôùi ñieàu
kieän caùc yeáu toá khaùc khoâng ñoåi)
MUn = TUn – TU n-1

hay
dTUX
MU X

dX
8

Treân ñoà thò, MU chính laø ñoä doác cuûa ñöôøng TU.
Höõu duïng bieân

09/09/2012
 Qui luaät höõu duïng bieân giaûm daàn
Khi söû duïng ngaøy caøng nhieàu saûn phaåm X

Nguyễn Thị Vĩnh Hằng


– trong khi soá löôïng caùc saûn phaåm khaùc
ñöôïc giöõ nguyeân
– trong moãi ñôn vò thôøi gian
thì höõu duïng bieân cuûa saûn phaåm X seõ giaûm
daàn.

9
Biểu tổng hữu dụng & hữu dụng biên:

09/09/2012
X (Lon) TUx (ñvhd) MUx (ñvhd)

Nguyễn Thị Vĩnh Hằng


1 5 5
2 8 3
3 10 2
4 10 0
5 9 -1
6 7 -2
10
Đường Höõu duïng bieân
MU

5 Lợi ích cận biên giảm dần

3
2
0 5 6
1 2 3 4 QX
-1
-2
MUX
TU
- Khi MU > 0 TU 
- Khi MU < 0  TU 
TUmax = 10
9 - Khi MU = 0  TUmax

09-Sep-12
8
7 ∆TU TU
5 ∆Q

1 2 3 4 5 6 QX
MU
Ñieåm baõo hoøa

5
3
2
0 1 2 3 4 5 6 QX
-1 12
-2 MUX
Nghịch lý kim cương-nước
Tại sao nước là thứ thiết yếu với cuộc sống nhưng có

09/09/2012
giá thị trường thấp (thường ở mức giá bằng 0) trong
khi kim cương không có mức thiết yếu như nước lại có

Nguyễn Thị Vĩnh Hằng


mức giá thị trường rất cao?
 A.Smith đề xuất ra hai khái niệm: giá trị sử dụng
(value in use) và giá trị trao đổi (value in exchage)
Phân tích cận biên:
– Cá nhân tiêu dùng một lượng nước lớn => hữu dụng
biên của một đơn vị nước bổ sung tương đối thấp
– Ít kim cương được tiêu dùng => hữu dụng biên của
kim cương bổ sung tương đối cao 13
Nghịch lý đồng tiền

09/09/2012
Chuyện có vẻ như đùa nhưng lại là sự thật. Một ca
sĩ có thu nhập 10 triệu đồng cho một lần biểu diễn.

Nguyễn Thị Vĩnh Hằng


Còn một bác sĩ trong một cuộc đại phẫu kéo dài
nhiều giờ đồng hồ chỉ có thể được đề xuất thù lao
từ 150.000 đồng đến 200.000 đồng.

Ví dụ trên chỉ là một trong nhiều nghịch lý đến


vô lý của đồng tiền khi mà nó không giữ đúng vai
trò định giá và trả giá công bằng cho trí tuệ, sức
lao động và sự cống hiến của một đối tượng. 14
1.4. Nguyeân taéc toái ña hoùa höõu duïng
a. Muïc ñích vaø giôùi haïn cuûa ngöôøi tieâu duøng

09/09/2012
 Muïc ñích laø toái ña hoùa thoûa maõn.

Nguyễn Thị Vĩnh Hằng


 Giôùi haïn:
 Möùc thu nhaäp nhaát ñònh
 Giaù cuûa caùc saûn phaåm caàn mua
=> Vaán ñeà ñaët ra: Choïn phöông aùn
tieâu duøng toái öu ñeå TUmax
15
b. Nguyeân taéc toái ña hoùa höõu duïng

09/09/2012
Ví duï 1:
Caù nhaân A coù I = 12 ñoàng duøng

Nguyễn Thị Vĩnh Hằng


ñeå chi mua 2 saûn phaåm X vaø Y.
Vaán ñeà ñaët ra :
A caàn mua ? ñoàng X; ? ñoàng Y
ñeå TUmax
Sôû thích cuûa A ñoái vôùi 2 saûn
phaåm ñöôïc theå hieän qua baûng
höõu duïng bieân nhö sau: 16
Baûng höõu duïng bieân cuûa A:

09-Sep-12
X (ñoàng) Y(ñoàng)
MUx(ñvhd) MUy(ñvhd)
(Thöù töï) (Thöù töï)
1 40 1 30
2 36 2 29
3 32 3 28
4 28 4 27
5 24 5 26
6 20 6 25
7 12 7 24 17
b. Nguyeân taéc toái ña hoùa höõu duïng

09/09/2012
Nhö vaäy, PATD toái öu ñeå ñaït TUmax
khi chi tieâu heát 12 ñoàng:

Nguyễn Thị Vĩnh Hằng


Chi 5 ñoàng cho X
& 7 ñoàng cho Y
=> MUx5 = MUy7 = 24 ñvhd.
5 7

TU MAX
 TU X 5  TU Y 7   MU xi   MU yj  349dvhd
i 1 j 1

18
b. Nguyeân taéc toái ña hoùa höõu duïng

09/09/2012
Keát luaän:
1) Vôùi thu nhaäp nhaát ñònh, ngöôøi tieâu duøng

Nguyễn Thị Vĩnh Hằng


seõ mua soá löôïng caùc SP sao cho höõu duïng
bieân cuûa ñôn vò tieàn teä cuoái cuøng cuûa caùc
SP phaûi baèng nhau:
MUx = MUy = ... (1)

X + Y + ... = I (2)

19
b. Nguyeân taéc toái ña hoùa höõu duïng

09/09/2012
Keát luaän:
2) Ñieàu kieän ñeå toái ña hoaù höõu duïng:

Nguyễn Thị Vĩnh Hằng


MU X
 MU Y
(1)
PX PY

X *P X
Y *P  IY
(2)

Trong ñoù PX, PY laø ñôn giaù cuûa X, Y


20
b. Nguyeân taéc toái ña hoùa höõu duïng

09/09/2012
Ví duï 2:
Giaû söû B coù I = 15$, chi mua 2 saûn phaåm X

Nguyễn Thị Vĩnh Hằng


vaø Y vôùi Px = 2 $/kg vaø Py = 1 $/l.
Sôû thích cuûa B ñoái vôùi 2 SP ñöôïc theå hieän
qua baûng höõu duïng bieân döôùi ñaây.
Vaán ñeà ñaët ra: B neân mua bao nhieâu kg X,
bao nhieâu lít Y ñeå ñaït TUmax?

21
Baûng höõu duïng bieân cuûa B:

09/09/2012
X(kg) MUx(ñvhd) Y(lit) MUy(ñvhd)
1 50 1 30

Nguyễn Thị Vĩnh Hằng


2 44 2 28
3 38 3 26
4 32 4 24
5 26 5 22
6 20 6 20
7 12 7 16
8 4 8 10 22
Töø ñ/k (1):

09/09/2012
Nguyễn Thị Vĩnh Hằng
MUx MUy MUx Px 2
= = = =2
Px Py MUy Py 1

23
* Caùc caëp thoaû ñk 1: * Caùc caëp thoaû ñk 2:
X =2 vaø Y =5 2*2 +5*1 = 9$

09/09/2012
X =4 vaø Y =7 4*2 +7*1 = 15$
X =6 vaø Y =8 6*2 +8*1 =20$

Nguyễn Thị Vĩnh Hằng


=> Chæ coù caëp X= 4 & Y = 7
thoaû caû 2ñk

24
Nhö vaäy vôùi I = 15$, Px=2$/kg,

09/09/2012
Py = 1$/l; thì PATD toái öu laø:

Nguyễn Thị Vĩnh Hằng


 X = 4 kg
 Y = 7 lít
 TUmax = TUx4 + TUy7 = 330 ñvhd.

25
2. PHAÂN TÍCH CAÂN BAÈNGTIEÂU DUØNG
BAÈNG HÌNH HỌC

09/09/2012
Giaû thieát:

Nguyễn Thị Vĩnh Hằng


- Sôû thích coù tính hoaøn chænh.
- Ngöôøi tieâu duøng thích nhieàu hôn ít.
- Sôû thích coù tính baéc caàu.

26
2.1. Ñöôøng ñaúng duïng (ñöôøng ñaúng ích,
ñöôøng cong baøng quan, ñöôøng ñoàng

09/09/2012
möùc thoaû maõn – Indifferent curve):

Nguyễn Thị Vĩnh Hằng


 taäp hôïp caùc phoái hôïp khaùc
nhau giöõa 2 hay nhieàu loaïi SP
cuøng mang laïi moät möùc thoaû
maõn cho ngöôøi tieâu duøng
27
Giaû söû coù 4 phoái hôïp A, B, C, D cuûa 2 saûn
phaåm thöïc phaåm (X) vaø quaàn aùo (Y)
A = B = C = D → U1

09/09/2012
ñöôïc theå hieän trong baûng sau:

Nguyễn Thị Vĩnh Hằng


Phoái hôïp X Y
A 3 7
B 4 4
C 5 2
D 6 1 28
Y
Ñöôøng ñaúng duïng

09/09/2012
A
7

Nguyễn Thị Vĩnh Hằng


4
B

2 C
1 D
U1
29
0 X
3 4 5 6
Ñöôøng ñaúng duïng

09/09/2012
 Sôû thích cuûa ngöôøi TD coù theå ñöôïc moâ
taû baèng moät taäp hôïp caùc ñöôøng đẳng

Nguyễn Thị Vĩnh Hằng


dụng töông öùng vôùi caùc möùc thoûa maõn
khaùc nhau.
 Caùc ñöôøng đẳng dụng caøng xa goác O thì
möùc thoûa maõn caøng cao.
 Taäp hôïp caùc ñöôøng đẳng dụng treân moät
ñoà thò ñöôïc goïi laø sô ñoà ñöôøng đẳng 30

dụng .
Y Ñaëc ñieåm:
Doác xuoáng veà phía beân
phaûi.

09/09/2012
A
7 Caùc ñöôøng ñaúng duïng
khoâng caét nhau

Nguyễn Thị Vĩnh Hằng


Loài veà phía goác toaï ñoä.

4
B

C U3
2
1 D U2
U1
31
0 X
3 4 5 6
Loài veà phía goác O?

09/09/2012
Theå hieän tyû leä maø ngöôøi TD muoán
ñaùnh ñoåi giöõa hai loaïi SP giaûm daàn

Nguyễn Thị Vĩnh Hằng


=> tyû leä naøy ñöôïc goïi laø tyû leä thay theá
bieân (MRS).

32
 Tyû leä thay theá bieân: (Tæ suaát thay theá caän bieân)

09/09/2012
MRSXY Marginal Rate of Substitute of X for Y
Tỉ lệ thay thế bieân cuûa haøng X cho haøng Y:

Nguyễn Thị Vĩnh Hằng


 soá löôïng haøng Y maø ngöôøi tieâu duøng coù
theå giaûm bôùt khi tieâu duøng taêng theâm 1 ñvò X
maø toång lôïi ích vaãn khoâng ñoåi
MRSXY = Y/ X

33
Y
Tyû leä thay theá bieân

09/09/2012
A
7

Nguyễn Thị Vĩnh Hằng


∆Y

4
B
∆X
2 C
1 D
U1
34
0 X
3 4 5 6
Tyû leä thay theá bieân

09/09/2012
Ñeå ñaûm baûo TU khoâng ñoåi thì:
Y.MUY + X.MUX = 0

Nguyễn Thị Vĩnh Hằng


Y
 MRS XY    MU X
X MU Y

 MRSXY laø ñaïi löôïng ñaëc tröng cuûa ñoä


doác ñöôøng ñẳng dụng taïi ñieåm X,Y
35
Caùc daïng ñaëc bieät cuûa ñöôøng ñaúng duïng :
Y

09/09/2012
X vaø Y laø 2 haøng hoaù
thay theá hoaøn toaønZ

Nguyễn Thị Vĩnh Hằng


Y2
Y1
U U3
U1 2
0 X2 X1 X
36
Caùc daïng ñaëc bieät cuûa ñöôøng ñaúng duïng :
Y

09/09/2012
X vaø Y laø 2 haøng hoaù
boå sung hoaøn toaøn

Nguyễn Thị Vĩnh Hằng


Y2
U3
Y1
U2
Y0 U1
0 X
X0

37
Caùc daïng ñaëc bieät cuûa ñöôøng ñaúng duïng :

09/09/2012
Y Haøng hoaù X hoaøn
toaøn khoâng coù giaù trò

Nguyễn Thị Vĩnh Hằng


Y3 U3
Y2 U2
Y1 U1

0
X

38
Caùc daïng ñaëc bieät cuûa ñöôøng ñaúng duïng :
Haøng hoaù Y hoaøn toaøn

09/09/2012
U1 U2 U3
khoâng coù giaù trò
Y

Nguyễn Thị Vĩnh Hằng


0 X1 X2 X3 X
39
2.2. Ñöôøng ngaân saùch (Budget line):
 taäp hôïp caùc phoái hôïp khaùc nhau

09/09/2012
giöõa 2 saûn phaåm maø ngöôøi tieâu
duøng coù theå mua ñöôïc öùng vôùi moät

Nguyễn Thị Vĩnh Hằng


möùc thu nhaäp vaø giaù caû haøng hoaù
cho tröôùc.

40
2.2. Ñöôøng ngaân saùch (Budget line):

09/09/2012
Phöông trình ñöôøng ngaân saùch
 XPX + YPY = I

Nguyễn Thị Vĩnh Hằng


I PX
Y   .X
PY PY
41
* Ñaëc ñieåm:
Y - Doác xuoáng veà phía phaûi.

09/09/2012
I/PY - Tyû giaù cuûa 2 loaïi haøng hoaù
(PX/PY) quyeát ñònh ñoä doác

Nguyễn Thị Vĩnh Hằng


cuûa ñöôøng ngaân saùch
Muoán taêng mua moät SP naøy phaûi giaûm töông
öùng bao nhieâu SP kia khi I khoâng ñoåi

I/PX X
42
Thay đổi đường ngân sách:

09/09/2012
 Thu nhập thay đổi

Nguyễn Thị Vĩnh Hằng


 Giá X thay đổi
 Giá Y thay đổi

43
Thay đổi đường ngân sách:
Y
- Thu nhập thay đổi

09/09/2012
Khi I taêng (giaûm ), giaù caùc SP khoâng ñoåi,
I/PY

Nguyễn Thị Vĩnh Hằng


ñöôøng ngaân saùch seõ dòch chuyeån song
song sang phaûi (traùi)

I I
44
I/PX
X
Thay đổi đường ngân sách:
Y - Giá X thay đổi

09/09/2012
Khi giaù X taêng (giaûm ), giaù Y khoâng ñoåi,
I/PY

Nguyễn Thị Vĩnh Hằng


ñöôøng ngaân saùch seõ quay sang traùi (phaûi )

PX PX
45

I/PX X
Y Thay đổi đường ngân sách:
- Giá Y thay đổi

09/09/2012
I/PY PY Khi giaù Y taêng (giaûm ), giaù X khoâng ñoåi,

Nguyễn Thị Vĩnh Hằng


ñöôøng ngaân saùch seõ quay xuoáng döôùi (leân
treân)

PY

46

I/PX
X
2.3. Caân baèng tieâu duøng:
Y
Trong giôùi haïn thu nhaäp I, Px vaø Py

09-Sep-12
Ngöôøi TD neân choïn phoái hôïp naøo
I/Py M
giöõa X vaø Y ñeå TUmax?
Y1 A

E
Y2
U1

B U0
Y3
N
X1 X2 X3 I/Px X
47
2.3. Caân baèng tieâu duøng:
Y Phoái hôïp toái öu:
+ Ñöôøng ngaân saùch tieáp xuùc vôùi

09/09/2012
A ñöôøng ñẳng dụng
+ Ñoä doác cuûa ñöôøng ngaân saùch baèng

Nguyễn Thị Vĩnh Hằng


vôùi ñoä doác cuûa ñöôøng ñẳng dụng
MRSXY = -PX/PY
Y1 E
U3
B U2
U1
X1 X 48
Nguyeân taéc:

Một người có thu nhập (I: Income), mua các

09/09/2012
loại hàng hoá X, Y với giá PX, PY
X, Y : soá löôïng haøng hoaù X, Y maø ngöôøi

Nguyễn Thị Vĩnh Hằng


tieâu duøng caàn mua
 Phoái hôïp tieâu duøng toái öu:
X.PX + Y.PY = I (1)
MU x MUY (2)

PX PY 49
Ví duï 2: Q MUX MUY
1 50 30

09/09/2012
Thu nhaäp 15 ñ, 2 44 28
Px = 2, Py =1ñ.

Nguyễn Thị Vĩnh Hằng


3 38 26
tìm phoái hôïp tieâu
4 32 24
duøng toái öu vaø
toång höõu duïng 5 26 22
toái ña ñaït ñöôïc 6 20 20
7 12 16
8 4 10 51
Ví duï 3: Q TUX TUY
1 30 20
I = 800

09/09/2012
2 59 39
Px = 100 3 85 56

Nguyễn Thị Vĩnh Hằng


PY = 50 4 109 71
5 131 84
Tìm phoái hôïp tieâu
duøng toái öu vaø toång 6 151 95
höõu duïng toái ña ñaït 7 169 104
ñöôïc 8 185 111
9 199 116 52

10 211 120
Ví dụ 4:

09/09/2012
I = 3500, PX = 500, PY= 200.
TUX = -X2 + 26X

Nguyễn Thị Vĩnh Hằng


TUY = -5/2Y2 + 58Y
Tìm phoái hôïp tieâu duøng ñeå toái ña
hoaù ñoä höõu duïng

53
2.4. Tác động của việc thay đổi thu nhập
đến sự lựa chọn của người tiêu dùng
C
Đường tiêu dùng

09/09/2012
theo thu nhập Nếu thu nhập thay đổi
(các yếu tố khác không
đổi) thì kết quả như thế

Nguyễn Thị Vĩnh Hằng


nào?
C
7 Giả định:
A
5 U3 PC = $2 và PF = $1
B
3 U1 TU = FC
U2 I = $10; $20 và $30
0 4 10 16 F Tính lượng F và C mà
người tiêu dùng sẽ mua. 54
2.4. Tác động của việc thay đổi thu nhập
đến sự lựa chọn của người tiêu dùng

09/09/2012
Đường cong Engle
 Đường cong Engle phản ảnh mối quan

Nguyễn Thị Vĩnh Hằng


hệ giữa lượng cầu sản phẩm với thu nhập
 Nếu là hàng hoá thông thường, đường
Engle có độ dốc dương (dốc lên)
 Nếu là hàng hoá cấp thấp, đường Engle
có độ dốc âm (dốc xuống).

55
Đường cong Engle

09/09/2012
Thu nhập
($/month)
30

Hàng thấp cấp

Nguyễn Thị Vĩnh Hằng


20

Hàng thông thường

10

Hàng hoá 56
0 (unit/month)
4 8 12
Hai đặc tính quan trọng khi thu nhập thay đổi

 Khi thu nhập gia  Đối với đường


tăng sẽ dịch cầu, khi thu nhập

Nguyễn Thị Vĩnh Hằng


chuyển đường gia tăng đường cầu
ngân sách sang sẽ dịch chuyển
phải và tiêu dùng sang phải.
gia tăng dọc theo
đường thu nhập –
tiêu dùng.
57
2.5. Tác động của việc thay đổi giá hàng hoá
Tác động thay thế và tác động thu nhập
C
R

Nguyễn Thị Vĩnh Hằng


C’ D
C2 B

A
C1
U2
U1

F2 F’ S’ F1 S F
O 58
Tác động thu nhập
Tác động thay thế
Tổng tác động
2.5. Tác động của việc thay đổi giá hàng hoá

09/09/2012
Tác động thay thế Tác động thu nhập
 Người tiêu dùng có  Sức mua thực của người
tiêu dùng giảm đi khi giá

Nguyễn Thị Vĩnh Hằng


khuynh hướng mua
nhiều hàng hoá có giá rẻ của hàng hoá tăng lên
hơn (và ngược lại) (và ngược lại).
 Tác động thay thế là sự  Tác động thu nhập là sự
thay đổi số lượng tiêu thay đổi số lượng tiêu
dùng của một hàng hoá dùng của một hàng hoá
do sự thay đổi giá của nó do thu nhaäp thöïc teá thay
nhưng với mức thoả mãn ñoåi & laøm thay ñoåi möùc
không đổi thoûa maõn. 59
2.5. Tác động của việc thay đổi giá hàng hoá

Tác động thay thế Tác động thu nhập


 Khi giá cả hàng hoá  Khi thu nhập thực
tăng, tác động thay giảm, lượng cầu hàng

Nguyễn Thị Vĩnh Hằng


thế luôn làm giảm hoá có thể giảm hoặc
lượng cầu của hàng tăng (tuỳ theo loại
hoá đó. hàng hoá thông
thường hay cấp thấp)

Tổng tác động = Tác động thay thế + tác động thu nhập
60
Tác động thu nhập và tác động thay thế
C của hàng hoá cấp thấp

R
Hiện tượng Giffen

Nguyễn Thị Vĩnh Hằng


D
C’
C1 A

U1

C2 B
U2
O F’ F1 F2 S’ S F 61
Tác động thay thế
Tác động thu nhập
Hiện tượng Giffen

 Sir Rober Giffen (1837-1910) là nhà


thống kê và kinh tế học người Anh.

Nguyễn Thị Vĩnh Hằng


 Hàng hoá gọi là Giffen khi mà tác động
thu nhập đủ lớn để làm lượng cầu giảm
khi giá giảm. Điều này có nghĩa là
đường cầu dốc lên (như đường cung!)
 Trường hợp này hiếm khi xảy ra và ít
được quan tâm trong thực tế.
62
2.6. Đường cầu thị trường
Giaû söû treân thò tröôøng SP X chæ coù 2 caù nhaân ngöôøi tieâu duøng A vaø B.
=>Löôïng caàu thò tröôøng laø toång löôïng caàu cuûa 2 caù nhaân ôû moãi möùc giaù.

09-Sep-12
P P
P M
M M
30
N N
N
20

dA
dB D

8 10 q 2 5 q 10 15 Q
Đường cầu của A Đường cầu của B Đường cầu thị trường 63
2.6. Đường cầu thị trường

=> Ñöôøng caàu thò tröôøng (D):

09/09/2012
 ñöôïc toång hôïp töø caùc ñöôøng caàu caù nhaân.

Nguyễn Thị Vĩnh Hằng


 baèng caùch toång coäng theo hoaønh ñoä caùc
ñöôøng caàu caù nhaân.

64
Ví dụ 5:

09/09/2012
Đường cầu caù nhaân d: P = -1/2 q + 20
Coù 20 ngöôøi tieâu thuï coù haøm soá caàu nhö nhau.

Nguyễn Thị Vĩnh Hằng


Haøm soá caàu thò tröôøng?
a: P = - 10Q + 400
b: P = - 10Q + 20
c: P = - 1/40Q + 20
d: P = -1/40Q + 1
65
2.7. Thặng dư tiêu dùng (Customer Surplus – CS):

09/09/2012
QX P sẵn P
lòng trả Thaëng dö tieâu duøng

Nguyễn Thị Vĩnh Hằng


1 4 4

3
2 3
2
3 2
1 P
4 1 (d)
5 0 66

1 2 3 4 Q
2.7. Thặng dư tiêu dùng
 Thaëng dö tieâu duøng cuûa moät caù nhaân

09/09/2012
laø toång soá caùc phaàn cheâch leäch giöõa soá tieàn
maø ngöôøi tieâu thuï saün saøng traû vaø soá tieàn

Nguyễn Thị Vĩnh Hằng


maø ngöøôi tieâu thuï thöïc teá traû khi mua moät
loaïi haøng hoùa treân thò tröôøng.Treân ñoà thò ñoù
laø phaàn dieän tích naèm ôû döôùi ñöôøng caàu caù
nhaân vaø beân treân möùc giaù thò tröôøng.

67
2.7. Thặng dư tiêu dùng (Customer Surplus – CS)
Thaëng dö tieâu duøng treân thò tröôøng

09/09/2012

laø toång soá thaëng dö tieâu duøng cuûa caùc caù

Nguyễn Thị Vĩnh Hằng


nhaân.Treân ñoà thò laø phaàn dieän tích naèm ôû
treân möùc giaù thò tröôøng vaø ôû döôùi ñöôøng
caàu thò tröôøng

68
Một người tiêu dùng bắt đầu từ
Ví dụ 6 điểm A với đường ngân sách I.
Điều nào sau đây diễn ra nếu

09/09/2012
người tiêu dùng chọn tiêu dùng tại
điểm B?
Hàng hóa Y

a. Sở thích thay đổi

Nguyễn Thị Vĩnh Hằng


b. Giá hàng hóa X tăng ít nhưng
B
phần trăm giảm giá của Y nhiều.
c. Giá hàng hóa X tăng ít nhưng
A phần trăm giảm giá của Y là ít
d. Thu nhập thực tế giảm
I e. Thu nhập và giá của hai hàng
hóa tăng lên theo mọt tỷ lệ như
0 Hàng hóa X
nhau
69
09/09/2012 Nguyễn Thị Vĩnh Hằng
70
LUYỆN TẬP
Bài 3.1
Một người tiêu dùng có mức thu nhập I = 300
để chi mua 2 sản phẩm X và Y với giá tương

09/09/2012
ứng PX = 10, PY = 20. Hàm tổng hữu dụng:
TU = X(Y-2)

Nguyễn Thị Vĩnh Hằng


a. Tìm phương án tiêu dùng tối ưu và tổng hữu
dụng tối đa đạt được.
b. Nếu thu nhập tăng lên I2=600, giá sản phẩm
không đổi, tìm phương án tiêu dùng tối ưu và
tổng hữu dụng tối đa đạt được.
c. Nếu giá sản phẩm Y tăng lên Py=30, các yếu
tố khác không đổi, tìm phương án tiêu dùng
tối ưu và tổng hữu dụng tối đa đạt được. 71
Bài 3.2
Một người tiêu dùng với khoản tiền 1.000.000đ

09/09/2012
dùng để chi tiêu cho việc mua thực phẩm(F) và
quần áo(C), thực phẩm giá trung bình là 5.000đ/đv

Nguyễn Thị Vĩnh Hằng


và quần áo là 10.000đ/Đv. Hàm hữu dụng:
TU=F(C-2)
a. Xác định phương án tiêu dùng tối ưu của người
này. F=101, C=495

b. Tại phương án tối ưu này tỷ lệ thay thế biên của


thực phẩm cho quần áo (MRSFC) là bao nhiêu?
72
MRSFC = -0,2
Bài 3.3

Một người tiêu thụ có thu nhập I=1.200đ

09/09/2012
dùng để mua 2 sản phẩm X và Y, với
PX=100đ/SP, Py = 300đ/SP. Mức thoả mãn

Nguyễn Thị Vĩnh Hằng


tiêu dùng được biểu hiện qua hàm số:
TUX = -1/3 X2 + 10X
TUY = -1/2Y2 + 20Y
Tìm phương án tiêu dùng tối ưu và tổng hữu
dụng đạt được.
X= 6, Y= 2, TU= 86
73
Bài 3.4
• Haøm höõu duïng cuûa moät ngöôøi tieâu duøng ñöôïc cho

09/09/2012
nhö sau : U(X,Y) = X . Y
a) Sôû thích ban ñaàu cuûa ngöôøi tieâu duøng laø 6 ñôn vò

Nguyễn Thị Vĩnh Hằng


X vaø 2 ñôn vò Y . Vôùi sôû thích khoâng ñoåi haõy veõ
ñöôøng ñoàng möùc thoûa maõn cuûa ngöôøi tieâu duøng
treân . 2.6=1.12=3.4=4.3=6.2=12.1
b) Giaû söû giaù cuûa X laø 10.000ñ/ñôn vò giaù cuûa Y laø
30.000ñ/ñôn vò. Ngöôøi tieâu duøng coù 120.000ñ ñeå
chi tieâu cho haøng hoùa X vaø haøng hoùa Y, haõy veõ
ñöôøng ngaân saùch cuûa ngöôøi tieâu duøng .
c) Söï löïa choïn toái öu cuûa ngöôøi tieâu duøng ñöôïc thöïc
hieän nhö theá naøo ?
74
Bài 3.5
1.Moät ngöôøi tieâu duøng daønh 1 soá tieàn nhaát ñònh ñeå chi
tieâu cho 2saûn phaåm X ,Y.Neáu X laø 1 loaïi haøng thieát yeáu

09-Sep-12
thì khi giaù cuûa X taêng leân vaø caùc yeáu toá khaùc khoâng ñoåi
thì löôïng haøng hoùa cuûa Y ngöôøi naøy mua seõ:

75
a.Khoâng thay ñoåi b.Taêng
c.Giaûm d. Khoâng xaùc ñònh.
2.Moät ngöôøi tieâu duøng daønh 1 soá tieàn laø 2.000.000 ñoàng
ñeå chi tieâu cho 2 saûn phaåmX vaøY ,giaù cuûa X laø 20.000
ñoàng ,giaù cuûa Y laø 50.000 ñoàng.Ñöôøng ngaân saùch cuûa
ngöôøi naøy:
a.X=5/2Y+100 .b. Y=2/5X+40
c. Caû a vaø b ñeàu sai d. Caû a vaø b ñeàu ñuùng
Bài 3.6
1.Theo oâng A thì X vaøY laø 2saûn phaåm thay theá hoaøn
toaøn cho nhau vôùi tyû leä thay theá bieân luoân luoân baèng

09-Sep-12
1. Neáu oâng A coù 1.000.000 ñoàng duøng ñeå mua 2 saûn
phaåm naøy vôùi ñôn giaù töông öùng: Px=20.000ñoàng/sp

76
, Py =25.000ñ/sp thì phöông aùn tieâu duøng toái öu laø
gì? Chi mua X=50

2.Ñöôøng cong ENGEL laø ñöôøng bieåu thò moái quan heä
giöõa:
a. Thu nhaäp vaø soá löôïng saûn phaåm ñöôïc mua.
b. Gía saûn phaåm vaø thu nhaäp cuûa ngöôøi tieâu thuï.
c. Gía cuûa saûn phaåm vaø soá löôïng saûn phaåm ñöôïc mua.
d. Gía cuûa saûn phaåm naøy vôùi löôïng cuûa saûn phaåm boå
sung cho noù.
4. Gæa söû thò tröôøng cuûa saûn phaåm Xcoù 2 ngöôøi tieâu thuï A vaø B coù
caùc haøm soá caàu qA= 13000 – 10P; qB=26000 -20P. Neáu giaù thò
tröôøng cuûa saûn phaåm laø 1000 thì thaëng dö tieâu duøng

09-Sep-12
a. 2,7 trieäu
b. 1,35 trieäu
c. 0,675 trieäu

77
d. Khoâng coù caâu naøo ñuùng.

5. Neáu Minh mua 20 sp X vaø 10sp Y , vôùi giaù cuûa X & Y laø
Px=100ñ/sp vaø Py = 200ñ/sp. Höõu duïng bieân cuûa X
MUx = 5ñvhd , MUy = 10ñvhd. Ñeå ñaït toång soá höõu duïng toái ña
Minh neân
a. Giaûm löông X taêng löôïng Y
b. Giaûm löông Y taêng löôïng X
c. Giöõ nguyeân soá löôïng cuûa 2 saûn phaåm.
d. Giöõ nguyeân löôïng X, taêng löôïng Y.

You might also like