‫احکام و مسائل قربانی‬

‫‪1‬‬

‫داراإلفتاءدارالعلومزاهدان‬
 ‫احکام و مسائل قربانی‬

‫احکام و مسائل قربانی‬

‫فضایل قربانی ‪:‬‬
‫حضــرت ابــن عبــاس رضــی اهلل عنهما از‬
‫پیامبــر خــدا صلــی اهلل علیــه وســلم نقل‬
‫مــی کنــد کــه‪ :‬هیچ عمــل انســان در این‬
‫روز بهتــر از خونــی کــه ریختــه میشــود‬
‫(قربانــی) نیســت مگــر کســی کــه صلــه‬
‫رحمــی مــی کنــد ‪(.‬مجمــع الزوائــد)‬
‫در حدیــث دیگــری آمــده کــه ‪ :‬صحابــه‬
‫پرســیدند کــه ایــن قربانــی هــا چــه انــد‬
‫؟ آنحضــرت – صلــی اهلل علیــه وســلم‪-‬‬
‫فرمودنــد ‪ :‬ســنت پدرتــان ابراهیم اســت‪.‬‬
‫بــاز صحابــه پرســیدند ‪ :‬چه پــاداش برای‬
‫مــا در بــر دارد ؟ پیامبــر خــدا فرمودنــد‬
‫‪ :‬در برابــر هــر قطــره خونــی یــک نیکــی‬
‫بــه شــما ثــواب مــی رســد‪( .‬البیهقــی)‬
‫‪2‬‬
‫داراإلفتاءدارالعلومزاهدان‬
 ‫شرایط وجوب قربانی‬
‫ـف‪ :‬قربانــی بــر کســی کــه مســلمان‪،‬‬ ‫الـ‬
‫احکام و مسائل قربانی‬

‫آزاد‪ ،‬بالــغ و مقیــم و دارای توانایــی مالــی‬

‫باشــد واجــب اســت‪.‬‬
‫توانایــی مالــی؛ یعنــی کســی کــه‬
‫‪20‬مثقــال طــا‪ ،‬معــادل( ‪ 87/479‬گــرم )‬
‫و یــا معــادل آن پــول نقــد داشــته باشــد‪.‬‬
‫امــوال تجاری بــه اندازه ای که قیمتشــان‬
‫معــادل مقــدار قیمت طالی فوق باشــد‪.‬‬
‫لــوازم و وســایل اضافــی کــه قیمتشــان‬
‫معــادل مقــدار قیمــت طــای فوق باشــد‪.‬‬
‫ب‪ :‬ســپری شــدن یــک ســال بــر امــوال‬
‫فــوق الزم نیســت و در صورتیکــه فــردی‬
‫در ایــام عیــد مالــک ایــن امــوال شــود؛‬
‫‪3‬‬

‫داراإلفتاءدارالعلومزاهدان‬
 ‫قربانــی بــر وی واجــب خواهــد بــود‪.‬‬
‫ج‪ :‬محاســبه امــوال فــوق عــاوه بــر‬

‫احکام و مسائل قربانی‬

‫حوائــج اصلــی و نیازهــای روزمــره زندگــی‬
‫خواهــد بــود‪.‬‬
‫ــ‪ :‬نیازهای روزمــره زندگی بــه اموالی‬ ‫هـ‬
‫گفتــه می شــود کــه بــا نبــودن آن زندگی‬
‫فــرد دشــوار باشــد بنابــر ایــن مــواردی‬
‫چــون یــک مســکن‪ ،‬خودرویــی کــه از آن‬
‫بــرای تامیــن مخــارج زندگــی اســتفاده‬
‫مــی شــود از حوائــج اصلــی زندگــی بــه‬
‫شــمار مــی رونــد‪.‬‬
‫البتــه افــرادی کــه اضافــه بــر منــزل‬
‫مســکونی خــود منــزل اضافــی قربانــی بــر‬
‫آنهــا واجــب اســت‪.‬‬
‫‪4‬‬
‫داراإلفتاءدارالعلومزاهدان‬
 ‫زمان قربانی‪:‬‬
‫احکام و مسائل قربانی‬

‫وقــت قربانــی از صبــح روز دهــم ذی‬

‫الحجــه بعــد از نمــاز عیــد شــروع و تــا‬
‫قبــل از غــروب روز دوازدهــم ؛ یعنــی‬
‫مــدت ســه روز ادامــه دارد ‪.‬‬
‫بــرای اهالــی روســتاها کــه نمــاز عیــد‬
‫در آنهــا اقامــه نمــی شــود جایــز اســت‬
‫کــه پــس از صبــح صــادق قربانــی شــان‬
‫را ذبــح کننــد ؛ امــا بــرای شــهر نشــینان‬
‫ایــن چنیــن کــردن جایــز نیســت ‪.‬‬

‫حیواناتی که قربانی شان جایز است‪:‬‬

‫حیواناتــی کــه قربانــی کردنشــان جایــز‬
‫اســت عبارتند از ‪( :‬شــتر‪ ،‬گاو‪ ،‬گاومیش‪،‬‬
‫‪5‬‬
‫گوســفند و بــز )‬
‫داراإلفتاءدارالعلومزاهدان‬
‫ـه‬‫ـی بـ‬ ‫ـرای قربانـ‬ ‫ـنی بـ‬ ‫ـرایط سـ‬ ‫شـ‬
‫ـد‪:‬‬‫ـی باشـ‬ ‫ـل مـ‬ ‫ـرح ذیـ‬ ‫شـ‬

‫احکام و مسائل قربانی‬

‫‪1.1‬ســن گوســفند و بــز بایــد بــه یک ســال‬
‫کامل برســد‪.‬‬
‫‪2.2‬بــره ‪ 6‬ماهــه بــه بــاال در صورتیکــه‬
‫چــاق باشــد بــه طــوری کــه از نظــر‬
‫چاقــی بــا گوســفند یــک ســاله برابــری‬
‫کنــد بــرای قربانــی جایــز اســت‪.‬‬
‫‪3.3‬ســن گاو بایــد دو ســال کامــل و در‬
‫ســال ســوم داخــل شــود‪.‬‬
‫‪4.4‬ســن شــتر بایــد ‪ 5‬ســال کامــل و در‬
‫ســال ششــم داخــل شــده باشــد‪.‬‬
‫هفــت نفــر یــا کمتــر مــی تواننــد در گاو‪،‬‬
‫گاومیــش و شــتر شــریک شــوند و آن را‬
‫‪6‬‬
‫داراإلفتاءدارالعلومزاهدان‬
 ‫قربانــی کننــد‪.‬‬
‫بهتر آنســت کــه نیت همــه شــرکا قربانی‬
‫احکام و مسائل قربانی‬

‫باشــد اگــر فــردی نیــت عملــی دیگــر‬

‫عــاوه از قربانــی را داشــت ماننــد عقیقــه‪،‬‬
‫قربانــی نفلــی و یــا ولیمــه اشــکال نــدارد‬
‫‪ ،‬واگــر نیــت قربانــی یــا عمــل دیگــری را‬
‫نداشــت قربانــی هــر هفــت نفــر نادرســت‬
‫مــی گــردد‪.‬‬
‫ـه مانع‬ ‫ـی کـ‬ ‫ـب هایـ‬ ‫ـی از عیـ‬ ‫برخـ‬
‫صحــت قربانــی می شــوند‪.‬‬
‫‪1.1‬حیوانــی کــه شــاخش از بیــخ و بــن‬
‫شکســته بــه طــوری کــه اثــرش بــه‬
‫مغــز اســتخوان رســیده اســت‪.‬‬
‫ا بیــرون‬‫‪ 2.‬حیوانــی کــه شــاخش اصــ ٌ‬
‫‪7‬‬

‫داراإلفتاءدارالعلومزاهدان‬
‫نیامــده قربانــی کردنــش جایــز اســت ‪.‬‬
‫‪3.3‬حیوانــی کــه چشــمش کــور شــده یــا‬

‫احکام و مسائل قربانی‬

‫اکثــر دیــد چشــم را از دســت داده اســت‪.‬‬
‫‪4.4‬حیوانــی کــه در راه رفتــن مــی لنگــد و‬
‫هنــگام راه رفتــن تــوان کمــک گرفتــن‬
‫از پــای لنگــش را نــدارد‪.‬‬
‫‪5.5‬حیوانــی کــه اکثــر دندانهایــش ریختــه‬
‫انــد یا بــه علــت پیری قــادر بــه خوردن‬
‫علف نیســت‪.‬‬
‫‪6.6‬حیوانــی کــه دندانهایــش کامــا بیــرون‬
‫نیامــده بــود امــا از لحاظ ظاهــری کامل‬
‫معلــوم می شــد و مالــک آن عمــر مورد‬
‫نظــر صحــت قربانــی را بگویــد قربانــی‬
‫کــردن چنیــن حیوانــی جایز اســت‪.‬‬
‫‪8‬‬
‫داراإلفتاءدارالعلومزاهدان‬
 ‫‪7.7‬حیوانــی کــه اصــا گــوش نــدارد و یــا‬
‫بیــش از یــک ســوم یکــی از گوشــهایش‬
‫احکام و مسائل قربانی‬

‫قطــع شــده باشــد‪.‬‬

‫‪8.8‬قربانــی حیــوان خنثــی (نــر و مــاده )‬
‫جایــز نیســت‪.‬‬
‫‪9.9‬حیوانــی کــه بیــش از یــک ســوم دمش‬
‫قطع شــده باشــد‪.‬‬
‫‪1010‬قربانــی کــردن حیــوان خصــی‬
‫(آختــه شــده) و مجنــون جایــز اســت ‪.‬‬
‫‪1111‬در گاو و شــتر اگر دو پســتان اش و‬
‫در گوســفند وبــز یــک پســتانش خــراب‬
‫باشــد قربانــی صحیــح نمی گــردد‪.‬‬

‫‪9‬‬

‫داراإلفتاءدارالعلومزاهدان‬
 ‫روش استفاده از گوشت قربانی‪:‬‬

‫احکام و مسائل قربانی‬

‫مســتحب ایــن اســت کــه از گوشــت‬
‫قربانــی خــود بخــورد و بــه دیگــران نیــز‬
‫بدهــد و افضــل ایــن اســت کــه گوشــت را‬
‫بــه ســه قســمت تقســیم کــرده بــه ایــن‬
‫صــورت کــه یــک ســوم آن را بــه فقــرا‬
‫صدقــه داده و یــک ســوم را بــرای مهمانان‬
‫و یک ســوم آن را خودش اســتفاده نماید(‬
‫البتــه اگــر شــخصی دارای عیــال و فقیــر‬
‫بـ�ود‪ ،‬م��ي ت��واند کل آن را بــرای خانــواده‬
‫اش صــرف کنــد‪).‬‬
‫دادن گوشــت‪ ،‬پوســت و کلــه پاچه قربانی‬
‫بــه قصــاب بــه عنــوان مــزد؛ جایــز نیســت‬
‫‪ .‬چنانچــه پوســت قربانــی را فروخــت یــا‬
‫بــه قصــاب بعنــوان مــزد داد بــه انــدازه‬ ‫‪10‬‬
‫داراإلفتاءدارالعلومزاهدان‬
 ‫قیمــت آن بایــد صدقــه کنــد‪.‬‬
‫مســأله‪ :‬فروختــن گوشــت قربانــی جایــز‬
‫احکام و مسائل قربانی‬

‫نیست ‪.‬‬
‫کســی وصیــت کــرد کــه بــرای او‬
‫قربانــی ذبــح شــود؛ در صــورت اجــرای‬
‫وصیــت؛ بایــد تمــام گوشــت آن بــه فقــرا‬
‫و مســاکین داده شــود امــا اگــر کســی‬
‫از طــرف خودش(بــدون وصیــت میــت)‬
‫جهــت اهــدای ثــواب چنیــن کاری بکنــد‬
‫اســتفاده از گوشــت آن بــرای همــه جایــز‬
‫اســت‪.‬‬

‫‪11‬‬

‫داراإلفتاءدارالعلومزاهدان‬
 ‫مسایل وآداب ‪:‬‬

‫احکام و مسائل قربانی‬

‫•هنــگام ذبــح حیــوان نیــت بــا زبــان‬
‫الزمــی نیســت ‪ ،‬بــا دل نیــت کــردن هــم‬
‫کافیســت ‪.‬‬
‫•قبــل از ذبــح حیــوان چنانچــه ایــن دعــا‬
‫خوانــده شــود مناســب اســت ‪:‬‬
‫ات‬ ‫ـما َو ِ‬ ‫ـي لِلَّـ ِذي َف َط َر َّ‬
‫السـ َ‬ ‫ـت َو ْج ِهـ َ‬ ‫إِنِّــي َو َّج ْهـ ُ‬
‫ين إ ِ َّن‬ ‫ِ‬
‫ك‬ ‫ر‬ ‫ـ‬ ‫م‬‫ْ‬ ‫ل‬ ‫ا‬ ‫ن‬ ‫ِ‬
‫م‬ ‫ـا‬
‫ـ‬ ‫ن‬‫َ‬ ‫أ‬ ‫ـا‬
‫ـ‬ ‫م‬ ‫و‬ ‫ـا‬‫ـ‬ ‫ً‬
‫ف‬ ‫ي‬ ‫ِ‬
‫ن‬ ‫ح‬ ‫ض‬‫َ‬ ‫ر‬ ‫َ‬ ‫ْ‬
‫َ‬ ‫ِ‬ ‫شْ‬ ‫َ ُ‬ ‫َ‬ ‫ََ‬ ‫َ‬ ‫َو ْ‬ ‫ال‬
‫ـاي َو َم َماتِــي ِ َّل ِ َر ِّب‬ ‫نسـ ِكي َو َم ْح َيـ َ‬ ‫َص َلتِــي َو ُ‬
‫ـن ‪.‬‬‫ال ْ َعال َ ِميـ َ‬
‫•مســتحب اســت کــه حیــوان قربانــی‬
‫چــاق وفربــه باشــد ‪.‬‬
‫•مســتحب اســت کــه پــس از ذبــح قربانی‬
‫کمــی انتظــار کنــد تا حیوان ســرد شــود‬
‫‪12‬‬
‫داراإلفتاءدارالعلومزاهدان‬
 ‫و روح کامــا از تــن جــدا شــود و ســپس‬
‫پوســت شود‪.‬‬
‫احکام و مسائل قربانی‬

‫•فــردی کــه تــوان مالــی دارد مســتحب‬

‫اســت کــه از طــرف فرزنــدان نابالــغ اش‬
‫قربانــی کنــد ‪.‬‬
‫•شــخصی کــه قربانــی دارد مســتحب‬
‫اســت کــه قبــل از نمــاز عیــد چیــزی‬
‫نخــورد وپــس از بازگشــت از عیــدگاه از‬
‫گوشــت قربانــی اش بخــورد ‪.‬‬
‫•حیــوان قربانی را چنــد روز قبل نگهداری‬
‫کردن وبه او رســیدن مســتحب است ‪.‬‬
‫•حیوانــی کــه بــرای قربانی نگهــداری می‬
‫شــود اگــر شــیر داشــته باشــد مســتحب‬
‫اســت شــیرها را صدقــه نماید‪.‬‬
‫‪13‬‬

‫داراإلفتاءدارالعلومزاهدان‬
 ‫در عوض قربانی خیرات دادن‪:‬‬

‫احکام و مسائل قربانی‬

‫•اگــر فــرد غنــی وتوانگــر در ایــام قربانــی‬
‫بنابــه جهالــت یــا غفلــت قربانــی نکــرد‬
‫‪ ،‬بــر او الزم اســت کــه پــس از ایــام‬
‫قربانــی قیمــت آنــرا صدقــه کنــد‪.‬‬
‫• قیمــت قربانــی را در ایــام قربانــی‬
‫صدقــه کــردن صحیــح نیســت وقربانــی‬
‫اداء نمــی گــردد‪.‬‬

‫‪14‬‬
‫داراإلفتاءدارالعلومزاهدان‬
 ‫داراالفتاء دارالعلوم زاهدان‬
‫احکام و مسائل قربانی‬

‫تلفن تماس‪:‬‬
‫‪054-33420615 / 054-33441767‬‬
‫ضمــن آرزوی قبــویل طــااعت و عبادات‬
‫مومنــن ‪ ،‬بــه اســتحضار یم رســاند‪:‬‬
‫حــوزه علمیــه دارالعلــوم زاهــدان‬
‫(مســجد مــی) آمــاده دریافــت گوشــت‬
‫و پوســت قربــاین یم باشــد‪.‬‬
‫ذلا از عزیــزان در خواســت یم شــود‪ ،‬بــا‬
‫اختصــاص خبــی از گوشــت قربــاین‬
‫بــرای طــاب دارالعلــوم (مــی ) در‬
‫ایــن امــر خداپســندانه رشیــک و ســهیم‬
‫‪15‬‬ ‫گردنــد‪.‬‬
‫داراإلفتاءدارالعلومزاهدان‬