chłopiec z latawcem - notatka

chłopiec z latawcem - notatka 1

 tematy w utworze:
odkupienie (poszukiwanie odkupienia)

relacja miedzy synem a ojcem

przyjazn męska

etniczność I religia

doświadczenie imigracyjne

dzieci

miłość

uchodźcy

odwaga

wina i kara (konflikt wewnętrzny)

czas (koncept czasu)

islam (kultura - sanaubar)

srodki uzyte

chłopiec z latawcem - notatka 2

 technika zapowiedzi

strzelba Czechowa (każdy element historii musi być niezbędny, to zasada jak
najwcześniejszego wprowadzania do sceny szczegółu mocno rzucającego się w oczy
(aluzja))

retardacja (spowolnienie/zatrzymanie akcji)

kompozycja szkatułkowa ( (strukturalne ułożenie narracji wewnątrz narracji, gdzie jedna

historia jest zawarta w drugiej - główna opowieść, przeszłość, historie wspomnień, historie
postaci drugoplanowych, historia kulturowa) zgłębia opowieść i nadaje koloru historii aby
lepiej zrozumieć kulturę bohaterów)

paradoksy

oniryzm

reminiscencje (znaczenie wspomnień i przeszłości, dobrych i złych wspomnień,

kształtujących nas; kontrast; narzędzie analizy)

transgresja

dygresyjność (skłonność do odchodzenia od głównego wątku lub tematu i zagłębiania się w

poboczne myśli, historie lub wątki - pozwala nam to zrozumieć kulturę Afganistanu i
wyedukować się na tle historycznym i politycznym)

naturalizm

klamra kompozycyjna (symbolika latawca - otwiera i zamyka utwór)

Mieszkańcy Afganistanu należą do czterech rodzin etnicznych:

indoeuropejskiej:

a) grupa irańska: Pasztuni (Pasztunowie), Tadżycy, Hazarowie, Nuristańczycy, Aimacy

(Firuzkohi, Dżemszydzi, Tajmeni, Tajmuri), Beludżowie, ludy pa- mirskie, Hazarowie Deh - i -
Zejnat, Persowie, Kurdowie, Ormuri (Bareki), Karaczi;
b) grupa indyjska: Paszai, Lahnda, Pendżabczycy i inni z Indii i Pakistanu, Tirami;

ałtajskiej:

chłopiec z latawcem - notatka 3

 a) grupa turecka: Uzbecy, Turkmeni, Kizyłbaszowie (Kizyłbasze), Kirgizi, Kaza­chowie,
Karakałpacy;
b) grupa mongolska: Mongołowie;

semito-chamickiej:

a) grupa semicka: Arabowie, Żydzi (praktycznie już ich w Afganistanie nie ma)

drawidyjskiej: Brahui’

Sunnizm – jeden z trzech głównych odłamów islamu wierny ortodoksyjnej tradycji Sunny,
uznający wszystkich kalifów do 1258 r. za prawowitych następców Mahometa. Stanowią oni 80–
90% wszystkich muzłumanów.
Szyizm – jeden z trzech głównych odłamów islamu, wierny tradycji Szyickiej, który uznaje
tylko imama Ali i jego potomków za prawowitych przywódców wspólnoty muzułmańskiej po
Mahomecie. Szyici stanowią około 10-20% wszystkich wyznawców islamu. Szyici również
kierują się dodatkowymi źródłami interpretacji religijnej, takimi jak hadisy przekazywane przez
Ahl al-Bayt, czyli rodzinę proroka Mahometa.

Konflikt między szyizmem a sunnizmem w Afganistanie

1. Etniczne i historyczne podłoże: Afganistan jest krajem zróżnicowanym etnicznie i
religijnie. Większość mieszkańców Afganistanu to sunnici należący do różnych grup
etnicznych, takich jak Pasztuni, Tadżycy, Hazarowie i inne. Jednak około 15-20% populacji
to szyici, głównie Hazarowie.

2. Działania polityczne: W historii Afganistanu dochodziło do konfliktów między różnymi

grupami etnicznymi i religijnymi o władzę. Szyici byli często dyskryminowani i
prześladowani przez sunnickie reżimy, szczególnie w okresach rządów talibów.

3. Talibowie: Talibowie, którzy wywodzą się głównie z pasztuńskiej większości sunnitów, byli
zaangażowani w brutalne prześladowania szyitów oraz innych mniejszości religijnych.
Konflikty między talibami a szyitami miały miejsce zarówno na tle religijnym, jak i
etnicznym.

Mimo formalnego zniesienia niewolnictwa przez króla Amanullaha Chana w 1923 roku,
prześladowania Hazarów trwają nadal. Aby wzmocnić siły przeciwko Hazarom, apelował do

chłopiec z latawcem - notatka 4

 sunnickich uczuć religijnych, aby mobilizować Tadżyków i Uzbeków (oboje sunnici), aby pomóc
Pasztunom w walce przeciwko szyickim Hazarom. W Hazarajacie koczownicy pasztunscy, którzy
uczestniczyli w podboju regionu, stopniowo przejmowali kontrolę nad pastwiskami regionu i
dominowali w handlu i innych działalnościach gospodarczych z resztą Afganistanu. Aby
złagodzić skutki tej dyskryminacji, wielu Hazarów ukrywało swoją tożsamość, aby uzyskać
państwowe dokumenty tożsamości. Nawet w XX wieku niektórzy nauczyciele religii sunnickiej
głosili, że zabijanie Hazarów jest kluczem do raju. W rezultacie wielu Hazarów żyło na skraju
ruiny ekonomicznej w Afganistanie.
ludobojstwo na Hazarach w latach 90 XXw.

Szariat/szari’at - prawo normujące życie wyznawców islamu, zarówno w jego odmianie

sunnickiej, jak szyickiej. Islam nie uznaje rozdziału życia świeckiego od religijnego i dlatego
reguluje zarówno zwyczaje religijne, organizację władzy religijnej oraz codzienne życie
wszystkich obywateli państwa, które wprowadziło prawo szariatu.
Szariat opiera się na założeniu, że prawo musi dostarczać wszystkiego, co potrzebne dla
duchowego i fizycznego rozwoju jednostki. Wszystkie czyny muzłumanina są podzielone na
pięć kategorii – konieczne, chwalebne, dozwolone, naganne oraz zakazane. Podstawą określenia
czynów koniecznych jest pięć filarów islamu

Pasztunwali (kodeks pasztuński):

zemsta rodowa

jedność Pasztunów

niezależność (chpelwaki) – nikt nie ma prawa zmuszać Pasztuna do zmiany własnych

przekonań

współpraca między przyjaciółmi (aszar)

zakaz współpracy z nieprawą władzą

dobre czyny i myśli

zaufanie do przyjaciół, rodziny i Allaha

współczucie dla słabszych (uga warkawel)

szacunek dla wszelkich form życia

równość (sijali lub mossawat), zwłaszcza pomiędzy bogatymi a biednymi

chłopiec z latawcem - notatka 5

 uczciwość (imandari)

męstwo

duma

lojalność

Opowieść prowadzona z perspektywy pierwszoosobowej - pełna żywych emocji i osobistych

doświadczeń. Wchodzimy w głowę bohatera, odczuwając wszystkie jego uczucia i przeżycia
Dodatkowo, perspektywa pierwszoosobowa pozwala na ukazanie bogactwa wewnętrznego życia
Amira - jego myśli, pragnień, nadziei i obaw

paradoks:
W pokoju szpitalnym, po tym jak Baba zemdleje na targowisku ze starzyków, Amir
przypomina sobie, że Baba powiedział coś ważnego.

Baba powiedział: "W godzinie potrzeby, uwierz mi, nie ma nikogo, kogo bardziej chciałbyś
mieć u swego boku niż Pasztuna" (Hosseini 169).

To niezwykle ironicze, że Baba mówi to, gdyż zarówno on, jak i Hassan zawiedli swoich
najlepszych przyjaciół w ich godzinie potrzeby.

Baba miał romans z żoną Ali, nie był dla niego wsparciem, gdy Sanaubar opuściła Alego, i
nie przyznaje się do tego, że Hassan jest jego dzieckiem.

Amir stał w cieniu, gdy Hassan był gwałcony, i nie podjął żadnych działań w tej sprawie.

Baba twierdzi, że w razie potrzeby przydałby się Pasztun u boku, ale zarówno on, jak i Amir
nie byli tam dla swoich przyjaciół, gdy tego potrzebowali.

Kamal zostaje zgwałcony - Kamal jest obecny przy gwałcie Hassana.

Assef wyzywa Amira na pojedynek, aby ten mógł przejąć opiekę nad Sohrabem, i Amir
zgadza się.

Podczas gdy Amir jest maltretowany przez Assefa, stwierdza: "Moje ciało było złamane -
dopiero później dowiedziałem się, jak bardzo - ale czułem się uleczony. Wreszcie uleczony"

To stwierdzenie jest ironiczne, ponieważ mówi, że czuje się uleczony, gdy jego ciało jest
maltretowane.

chłopiec z latawcem - notatka 6

 Nie oznacza dosłownie, że jego ciało jest uleczane, prawdopodobnie czuje przeciwnie,
jednakże oznacza, że zaczyna odczuwać ulgę emocjonalną.

Baba mówi Amirowi, że wszystkie grzechy są odmianą kradzieży

Później, w powieści, czytelnik i Amir zdają sobie sprawę, że Baba mówił o sobie

Kłamał i oszukiwał, był grzesznikiem; dlatego był bardzo zaniepokojony grzechem

kłamstwa.

Baba ukradł brata Amirowi, tożsamość Hassana, honor Aliego i jego żonę.

oniryzm w utworze
Marzenia Amira są tym, co przypomina mu o jego przeszłości, która nadal go prześladuje,
dopóki nie naprawi swoich działań.
To tylko sen, Amir Agha, możesz zrobić wszystko! W każdym razie wszyscy krzyczą: "Wyjdź!
Wyjdź!" ale my po prostu pływamy w zimnej wodzie. Dotrzemy na środek jeziora i przestajemy
pływać. Biegniemy w stronę brzegu i machamy ludziom. Wyglądają małe jak mrówki, ale
słyszymy ich klaskanie. Teraz widzą. Nie ma tam potwora, tylko woda. Zmieniają nazwę jeziora
po tym i nazywają je "Jezioro Amira i Hassana - Władców Kabulu", i możemy pobierać opłaty
od ludzi za pływanie w nim.

Amir śni o przyszłości z żoną i dziećmi, jednak jego samolubne działania i zdrada wobec
Hassana nadal go prześladują w jego snach (zarówno podświadomie, jak i świadomie).

symbole
Latawiec - jednym z najważniejszych symboli w powieści. Stanowi on wolność, niewinność i
dzieciństwo. Dla głównego bohatera, Amira, latawiec jest symbolem marzeń i chwil szczęścia,
które były mu niedostępne w jego trudnym życiu w Afganistanie. Latawiec łączy również Amira
z jego przyjacielem, Hassanem, oraz z jego przeszłością.
Zielony - symbolizuje nadzieję i jest związany z religijnym kolorem islamu. Również w
zielonym można dostrzec wiele, na przykład gdy Amir przebywa w szpitalu po samobójstwie
Soharaba, lekarze nosili zielone stroje.
"Soraya i ja ubieramy się na zielono - kolor islamu, ale także kolor wiosny i nowych początków.”

Granat - jest owocem często obecnym w kulturze afgańskiej, w symbolice. W powieści owoc
granatu stanowi połączenie z afgańską tradycją i historią, odwołując się do korzeni i dziedzictwa
bohaterów.

chłopiec z latawcem - notatka 7

 W jednym z ważnych momentów w powieści, Amira i Hassan podzielają się granatem, co
symbolizuje chwilowy spokój i harmonię w ich związkach. Jednak ta krucha zostaje zakłócona
przez nieszczęśliwe wydarzenia, co pokazuje nietrwałość i ulotność pokoju.
Może być interpretowane jako odniesienie do możliwości odkupienia i odrodzenia w kontekście
narracji o zmaganiach z przeszłością i grzechami.

Drzewo symbolizuje i odzwierciedla relacje miedzy Amirem a Hassanem (początek utworu -

drzewo pełne owoców / koniec utworu - suche, zniszczone, stare drzewo)
Proca - reprezentująca dwa pokolenia proca symbolizuje zarówno dzieciństwo, jak i potrzebę
stania w obronie tego, co słuszne. Zarówno Hassan, jak i Sohrab używają procy, aby zatrzymać
Assefa, chociaż Hassan musi jedynie zagrozić, że użyje swojej, a Sohrab w rzeczywistości
zadaje ból

Warga Hassana - Amir spędza większość swojego życia, próbując zapomnieć Hassana, ale
tylko wtedy, gdy otrzymuje fizyczne przypomnienie o swoim jedynym przyjacielu z dzieciństwa,
Amir może zaznać spokoju. Blizna, jaką Amir ma po pobiciu przez Assefa, symbolizuje jego
braterstwo z Hassanem. Amir ma teraz własną „zajęczą wargę” i fizycznie jest podobny do
swojego przyrodniego brata.
zdjęcia rodzinne - Baba miał dobre relacje z królem, oraz jest tam zdjęcie ślubne jego ojca z
matką uśmiechającą się. To ujawnia popularność Baby i demonstruje szczęście matki Amira
związane z byciem z Babą. Ostatnie zdjęcie to obraz Baby i Rahima Chana stojących na
zewnątrz domu, Baba trzyma Amira, ale Amir trzyma palec Rahima Chana. Ostatnie zdjęcie
ujawnia, że Amir ma bliższe i bardziej ojcowskie więzi z Rahim Khanem.

osobowość dyssocjalna (psychopatyczna)(Asef) - deficyty empatii, wyolbrzymione poczucie

własnej wartości, potrzeba bycia podziwianym, chłód uczuciowy, skłonność do kłamstwa,
niezdolność do tolerowania frustracji, powierzchowny urok i wdzięk, zaprzeczanie uczuciom,
instrumentalne traktowanie innych i okazywanie wrogości, arogancji i agresji

fanatyk Adolfa Hitlera

warte uwagi!! - Asef sam nie był “rasowym” Afgańczykiem; mial blond włosy i niebieskie oczy
gwałt na Hassana - forma przemocy , dominacji / dewiacja seksualna później pokazana
ponownie w dorosłości Asefa
perspektywa nas - czytelników ze świata zachodniego

chłopiec z latawcem - notatka 8

 zderzenie perspektyw; demokratyczny zachód - ortodoksyjny kraj islamski

w utworze: Ameryka - kraj nowych początków, nadziei (fałszywe spojrzenie na kraj)

heroizacja baby / dualizm uczuć

“Poprosił mnie, żebym też sprowadził Hassana, ale skłamałem i powiedziałem, że Hassan ma
przewagę. Chciałem Babę tylko dla siebie”
Baba wydaje się większy niż życie – jak małemu dziecku - wydaje się to stanowić dużą część
opowieści Amira o jego ojcu w całej powieści.
Dowiadujemy się, że Baba sam zaprojektował sierociniec, mimo że nie miał żadnego
doświadczenia. To pokazuje, że Baba jest człowiekiem, który zna swój umysł, nie słucha
zniechęcających rad i który jest na tyle uparty, aby mimo wszystko iść dalej. Dowiadujemy się,
że miał takie samo podejście zarówno do interesów, jak i do małżeństwa. Jednakże istotne jest,
jeśli chodzi o relację Baby z synem, że Amir identyfikuje to jako jedyna rzecz, której jego ojciec
nie ukształtował… według jego upodobań

Zdolność wpływania na otaczający go świat jest kluczową cechą, którą Amir widzi u swojego
ojca, a wiele anegdot dotyczących Baby, które Amir opowiada w całej powieści, ma właśnie tę
cechę. W scenach, w których Baba demonstruje swoje wielkie zdolności, często widać, że Amir
nie jest w stanie spełnić życzeń ojca.
Jedyną rzeczą, której Amir czuje się pozbawiony, jest głęboka więź emocjonalna z Babą, za co
obwinia siebie. Uważa, że Baba wolałby, żeby Amir był bardziej do niego podobny i Baba
pociąga go do odpowiedzialności za zabicie jego matki, która zmarła podczas jego narodzin. W
rezultacie Amir zachowuje się zazdrośnie w stosunku do każdego, kto cieszy się uczuciem Baby
(Hassan).

brak:
matki (Amir, Hassan, Sohrab - częściowo)

ojca

żony (Baba)

akceptacji

bezpieczeństwa

przebaczenia

chłopiec z latawcem - notatka 9

 stereotypy:
Sanaubar - zbuntowana kobieta, która nie chce dostosować się do społecznych oczekiwań
wobec „właściwej” Afganki.

„Znałem twoją matkę, wiedziałeś o tym? Znałem ją naprawdę dobrze. Zabrałem ją od tyłu, nad
potok.”
bliski związek Amira i Hassana jako złożona i pełna niuansów przyjaźń, która wykracza poza
tradycyjne wyobrażenia o męskości.
ścisłe role i oczekiwania płciowe w społeczeństwie afgańskim są istotnym czynnikiem
wpływającym na zachowania bohaterów

Afgańczycy wykształcili kulturę, w której oczekuje się od nich, że będą bronić się i trzymać z
daleka każdego, kto spróbuje ich obalić (Amir, Asef)

Hazarowie są przedstawiani jako bezradni, biedni, dyskryminowani, podrzędni i ofiary

panowania Pasztunów

kontrast w utworze:
przyjaźń a zdrada

Afghanistan a Ameryka

syn a ojciec

Kultura Islamu a Kultura Kraju Wschodniego

przemoc a odkupienie

wina a odkupienie

zmieniająca sie perspektywa postaci:

Sohrab przechodzi znaczące zmiany w trakcie historii. Na początku jest on traumatyzowanym i
wycofanym młodym chłopcem, z powodu przeżytych doświadczeń. Po tym jak akcja się rozwija,
szczególnie po uratowaniu przez Amira, Sohrab zaczyna otwierać się. Zaczyna pokazywać
pozytywne oznaki zdrowienia, znajdując bezpieczeństwo w relacji z Amirem.

chłopiec z latawcem - notatka 10

 Po gwałcie na Hassanie, Amir kieruje się poczuciem winy, rozwojem osobistym (on i Baba
przeprowadzają się do USA) oraz poszukiwaniem sposobu na odkupienie. W całej powieści jego
postać ostatecznie zmienia się z samolubnego dziecka w bezinteresownego zdrowego dorosłego.

Gdy Baba ucieka do Stanów Zjednoczonych, kiedy nie ma już majątku, jego poczucie winy
maleje, a gdy Hassana nie ma w pobliżu, nie stara się w niewygodny sposób postępować z
Amirem. W rezultacie może bardziej otworzyć się na Amira i w ostatnich latach życia Baby
znacznie się do siebie zbliżają.

Baba szuka w synie cech typowo męskich - Amir jest przeciwieństwem tego (wycofuje się
przed innymi, nie walczy o swoje; to Hassan prędzej przyjmuje postawę Baby pomimo faktu ze
to on jest prześladowany)
Na wydarzeniu jeździeckim Amir widzi jeźdźca przygniecionego przez swojego konia, Amir
zakrywa oczy i zaczyna płakać; Amir także źle się czuje podczas jazdy samochodem, co Baba
uważa za słabość.

naturalistyczny obraz Afganistanu - ucieczka z kraju, historia ciężarówki z paliwem, śmierć

syna i ojca (kontrast obrazu Amira i Baby), podział klas społecznych, codzienne życie
mieszkańców, rasizm, dewiacje w społeczeństwie (gwałt na Hassanie, pedofilia, ludobójstwa)

chłopiec z latawcem - notatka 11