Przykładowa realizacja ostatniego tematu rozprawki: „Temat: Napisz rozprawkę, w której

udowodnisz prawdziwość stwierdzenia, że „Nie ma winy bez kary”. Odwołaj się do lektury
obowiązkowej oraz innego utworu literackiego.”

Człowiek jest istotą, która nie zawsze czyni dobro. Bywają sytuacje, w których ulega swoim
ambicjom, pragnieniom czy emocjom i zaczyna postępować niewłaściwie. Wówczas człowiek
niejednokrotnie wyrządza krzywdę innym ludziom, a tym samym ponosi winę za ich cierpienie.
Jednak panująca na świecie sprawiedliwość zawsze wymaga od niego wzięcia odpowiedzialności
za swoje czyny. Z tego powodu można stwierdzić, że nie ma winy bez kary, ponieważ człowiek
prędzej czy później poniesie konsekwencje swoich niegodziwych czynów.

Złożenie przysięgi zawsze wiąże się z obowiązkiem jej dochowania. W przeciwnym razie
człowiek naraża się na poniesienie tragicznych konsekwencji. Przekonał się o tym Strzelec –
bohater ballady „Świtezianka” autorstwa Adama Mickiewicza. Mężczyzna obiecał swojej
ukochanej wierność oraz wieczną miłość. Choć zapewniał o sile swoich uczuć, które motywowały
złożenie przez niego tak poważnej deklaracji, jego słowa okazały się puste. Wskutek poznania
kobiety, będącej drugim uosobieniem nimfy, której przysiągł wcześniej wierność, złamał daną
obietnicę. Haniebna postawa Strzelca spotkała się z tragicznymi konsekwencjami. Ciało i dusza
bohatera zostały unicestwione przez zdradzoną nimfę, ponieważ złamanie przysięgi stanowiło
zupełne zaprzeczenie uczuć, które deklarował wobec niej. Negatywne konsekwencje, z którymi
spotkał się Strzelec, potwierdzają prawdę, że każda ludzka niegodziwość ostatecznie zostanie
ukarana.

Winy człowieka nie ulegają przedawnieniu i prędzej czy później przyjdzie mu

odpowiedzieć za każdą z nich. Potwierdzają to losy bohaterów dramatu Adama Mickiewicza pod
tytułem „Dziady cz. II”, którzy po śmierci musieli odpokutować swoje negatywne czyny. Wśród
nich znajdowało się Widmo Złego Pana – duch człowieka będącego za życia okrutnym
właścicielem wioski. Na ziemi słynął ze swej brutalności, bezwzględności oraz braku empatii.
Surowo karał swoich poddanych nawet za najdrobniejsze przewinienia, ponadto nie udzielał
pomocy tym, którzy znajdowali się w potrzebie. Jego nieludzkie postawy i zachowania nie uniknęły
adekwatnych konsekwencji. Bohatera po śmierci spotkała bowiem okrutna kara – duchy jego
poddanych nieustannie go dręczyły, uniemożliwiając odpoczynek czy zaspokojenie głodu lub
pragnienia. Tragiczny los Widma Złego Pana uświadamia, że człowiek nigdy nie uniknie
konsekwencji za swoje przewinienia, ponieważ sprawiedliwość dosięgnie go nawet po śmierci.

Wina jest nierozłącznie powiązana z karą, toteż każde przewinienie człowieka ostatecznie
będzie miało swoje negatywne konsekwencje. Sprawiedliwość nigdy nie pozostaje obojętna
wobec ludzkich niegodziwości i zawsze dąży do potępienia wszystkich przejawów niewłaściwego
postępowania człowieka. Z tego powodu należy stwierdzić, że „nie ma winy bez kary”, ponieważ
zawsze musimy liczyć się z tym, że nasze przewinienia spotkają się z negatywnymi następstwami.