PAMAGAT:

Pag-aaral ng Epekto ng Pagtatapon ng Basura ng Industriya sa Kalidad ng Tubig sa

Mga Rural na Komunidad.
PAHAYAG NG SULIRANIN:
Ang pag-aaral ay layong suriin ang epekto ng pagtatapon ng basura ng industriya sa
kalidad ng tubig sa mga rural na komunidad. Partikular na layon nitong sagutin ang mga
sumusunod na tanong sa pananaliksik:
1. Ano ang mga pinagmumulan at uri ng basura ng industriya na itinatapon sa mga rural
na komunidad?
2. Paano nakakaapekto ang pagtatapon ng basura ng industriya sa kalidad ng tubig sa
mga rural na komunidad?
3. Ano ang mga potensyal na panganib sa kalusugan at kapaligiran na kaakibat ng
pagkontamina ng mga pinagkukunan ng tubig dahil sa pagtatapon ng basura ng
industriya?
4. Ano ang mga umiiral na patakaran at regulasyon na nagtutukoy sa pagtatapon ng
basura ng industriya sa mga rural na lugar, at gaano ka epektibo ang kanilang
pagpapatupad?

INTRODUKSYON:
Ang mga mapagkukunan ng malinis na tubig ay kritikal na ecosystem na sumusuporta
sa buhay ng tao at hayop [1]. Gayunpaman, ang mga ito ang pinakabanta na
ecosystem sa mundo bilang resulta ng mga aktibidad na anthropogenic [2] na
pumipinsala sa kanilang likas na katatagan [3]. Ang mga ilog ay mahalagang bahagi ng
yamang tubig-tabang na may kapaki-pakinabang na epekto sa tao dahil
nangangailangan ito ng tubig para sa iba’t ibang gamit [4]. Bilang isang likas na yaman,
ang mga ilog ay mahalaga para sa kaligtasan at pag-unlad ng tao [5]. Nagbibigay sila
ng mga mapagkukunan (tubig, pagkain, atbp.) at kabuhayan sa sangkatauhan [6]. Ang
kanilang tubig ay ginagamit para sa iba’t ibang layunin, tulad ng pag-inom at iba pang
pagkonsumo ng tao, pag-inom ng hayop, patubig sa agrikultura, industriya, libangan,
atbp. [7,8]. Ayon sa 2018 United Nations World Water Development projection, halos
anim na bilyong tao sa mundo ang maaaring makaranas ng matinding kakulangan sa
tubig pagsapit ng 2050 [9]. Gayunpaman, sa buong mundo, maraming mga ilog ang
nadumhan ng mga kemikal [10,11]. Ang kalidad ng tubig sa mga ilog ay maaaring
mabago ng iba’t ibang anthropogenic na mga kadahilanan. Kabilang dito ang hindi
sinasadya o sinadyang paglabas ng mga basurang pang-industriya. Ayon sa [12],
maraming umuunlad na bansa ang nahaharap sa polusyon mula sa paglabas ng
industriya, na nag-trigger eutrophication.
Ang pag-aaral ng epekto ng pagtatapon ng basura ng industriya sa kalidad ng tubig sa
mga rural na komunidad ay isang mahalagang aspeto ng pangangalaga sa kapaligiran
at kalusugan ng mamamayan.Ang pag-aaral ng epekto ng pagtatapon ng basura ng
industriya sa kalidad ng tubig sa mga rural na komunidad ay isang mahalagang
hakbang sa pangangalaga sa kapaligiran at kalusugan ng mamamayan. Sa
pamamagitan ng pag-unawa sa konteksto ng isyu, paglalarawan ng mga problema, at
pagtukoy ng layunin ng pag-aaral, maaari nating matukoy at suriin ang mga epekto ng
industriyal na pagtatapon ng basura sa tubig ng mga rural na lugar.
Kabilang ang kasalukuyang kalagayan ng mga rural na komunidad at ang pagdami ng
industriya na maaaring magdulot ng pagtatapon ng basura sa kanilang mga waterways.
Ngunit ang problema ay ang mga konkretong suliranin na kinakaharap ng mga
komunidad dahil sa epekto ng industriyal na pagtatapon ng basura sa kanilang tubig.
Samantala, ito ay naglalayong suriin at maunawaan ang saklaw at implikasyon ng
pagtatapon ng basura ng industriya sa kalidad ng tubig, at magbigay ng mga
rekomendasyon para sa mga solusyon at mga hakbang na maaaring gawin upang
mapabuti ang kalidad ng tubig sa mga rural na lugar.
Sa ganitong paraan, ang pag-aaral na ito ay naglalayong makatulong sa pagpapabuti
ng kalidad ng tubig at sa pangkalahatang kalusugan at kapaligiran ng mga rural na
komunidad na apektado ng industriyal na polusyon.

BATAYANG TEORITIKAL:
Batay sa pananaliksik ni Gherome Lato A.(2017) Habang dumarami ang tao at lumalaki
ang pangangailangan ng pagkain,dumarami rin ang basura at dumi na itinatapon ng
bawat pamilya. Dahil samay kakulangan sa pondo, pananalapi o di-mabisang
pamamaraan, hindilahat ng mga basura at dumi ay nakokolekta at nadadala sa
hantungangtambakan nito. Nagiging sanhi ito ng mga problema sa kalusugan
atkapaligiran. Ang mga basura, lalo na ang dumi ng tao at iba pang lusaw (liquidwastes)
at buo (solid wastes) na galling sa mga bahay at barangay na hindiwastong
pinamamahalaan ay isang malubhang panganib sa kalusugan atnaghahatid ng mga
sakit na nakahahawa. Ang mga basurang pinababayaangnakatiwangwang ay umaakit
sa mga langaw, lamok, ipis, mga daga at ibapang mga hayop na nagkakalat ng mga
sakit.

Ayon naman sa pag aaral ni David Schlosberg (New York: Oxford University Press,
2007), na tinatawag na "Defining Environmental Justice" ito ay tumutukoy sa pag-aaral
ng mga implikasyon ng pang-aapi at hindi pagkakapantay-pantay sa kapaligiran, lalo na
sa mga marginalized na komunidad. Sa konteksto ng pag-aaral, maaaring tingnan kung
paano nakaaapekto ang pagtatapon ng basura ng industriya sa kalidad ng tubig sa mga
rural na komunidad, partikular na ang mga komunidad na may mas mababang antas ng
ekonomiya at kapangyarihan. Ang pagsusuri sa epekto nito sa kalusugan at kabuhayan
ng mga tao sa mga komunidad na ito ay mahalaga upang matukoy ang mga isyu ng
katarungan sa kapaligiran.
Ang community-based participatory research (CBPR) ay isang makabagong paradigm
sa pananaliksik na pinagsasama ang kaalaman at pagkilos upang mapabuti ang
kalusugan ng komunidad at mabawasan ang mga pagkakaiba sa kalusugan
(Wallerstein, Duran, Oetzel, & Minkler, 2017). Nagbibigay ang CBPR ng isang
balangkas upang pantay na isali ang mga miyembro ng komunidad, mananaliksik at iba
pang stakeholder sa proseso ng pananaliksik, na kinikilala at pinalaki ang kahalagahan
ng kanilang magkakaibang mga kontribusyon (Wallerstein & Duran, 2006). Ang layunin
nito ay lumikha ng positibo, nagbabago at napapanatiling pagbabago kasama ng, para
sa at sa mga komunidad.

LEGAL NA BATAYAN:
Ang RA 9003 o ang Ecological Solid Waste Management Act of 2000 ay ang batas na
nagsasaad ng mga patakaran at tuntunin sa wastong pamamahala ng mga basura at
pagpapatupad ng mga programa o proyekto sa pamamagitan ng pakikiisa ng
mamamayan na nakatuon upang mabawasan ang mga basurang iitinatapon sa paligid.
Nais din ng batas na ito na maging responsable at magkaroon ng disiplina ang mga
mamamayan sa pagpapanatili ng kalinisan at kalusugan ng bawat isa.

Ang Philippine Clean Water Act of 2004 (Republic Act No. 9275) ay naglalayon na
protektahan ang mga anyong tubig ng bansa mula sa polusyon mula sa mga
pinagmumulan ng lupa (mga industriya at komersyal na establisimiyento, agrikultura at
mga aktibidad sa komunidad/bahay). Nagbibigay ito ng komprehensibo at pinagsama-
samang diskarte upang maiwasan at mabawasan ang polusyon sa pamamagitan ng
multi-sectoral at participatory approach na kinasasangkutan ng lahat ng stakeholder.

Seksyon 1557 ng Batas sa Affordable Care Act Ang Department of Health and Human
Services (HHS, Departamento ng Mga Serbisyong Pangkalusugan at Pantao) ay nag-
isyu ng ipinapanukalang patakaran upang itaguyod ang pagkakapantay-pantay sa
kalusugan at bawasan ang mga pagkakaiba sa pangangalagang pangkalusugan.

MGA KAUGNAY NA LITERATURA :

Ang bahaging ito ay naglalaman ng akademiko at propesyonal na mga
babasahin na may kinalaman sa ginagawang pag-aaral. Nagbibigay rin ng higit na
malinaw na kaalaman ang mga literatura at pag-aaral na inilakip sa pananaliksik na ang
motibo ay madagdagan ang kaalaman ng mga mambabasa, lalo na ang mga kasama
sa bahaging Kahalagahan ng Pag-aaral. Mayroon ding mga bahagi na
makapagbibigay-ambag sa napapanahong mga isyu partikular na sa larang ng
Edukasyon. Ang pagsasaliksik sa epekto ng pagtatapon ng basura ng industriya sa
kalidad ng tubig sa mga rural na komunidad ay isang mahalagang aspeto ng
environmental science at public health. Narito ang ilang mga kaugnay na literatura na
maaaring magamit para sa pagsusuri ng paksa:
Ang industriya ang pangunahing sanhi ng polusyon sa tubig, kabilang sa mga
industriyang ito ang industriya ng distillery, industriya ng tannery, industriya ng pulp at
papel, industriya ng tela, industriya ng pagkain, industriya ng bakal at bakal, industriya
ng nukleyar at iba pa. Ang iba't ibang mga nakakalason na kemikal, mga organiko at
hindi organikong sangkap, mga nakakalason na solvent at mga pabagu-bagong
organikong kemikal ay maaaring ilabas sa industriyal na produksyon. Kung ang mga
basurang ito ay ilalabas sa aquatic ecosystem nang walang sapat na paggamot,
magdudulot sila ng polusyon sa tubig (Chowdhary et al., 2020).

Ang polusyon sa tubig ay malapit na nauugnay sa agrikultura. Ang mga pestisidyo,

nitrogen fertilizers at mga organikong basura sa sakahan mula sa agrikultura ay mga
makabuluhang sanhi ng polusyon sa tubig (RCEP, 1979). Ang mga gawaing pang-
agrikultura ay makakahawa sa tubig ng nitrates, phosphorus, pesticides, sediments ng
lupa, salts at pathogens (Parris, 2011). Higit pa rito, malubhang napinsala ng agrikultura
ang lahat ng mga freshwater system sa kanilang malinis na estado (Moss, 2008).

Ayon sa Industrial Pollution and Its Effects on Human Health and the Environment
(2022 July) na tumutukoy sa paglabas ng mga nakakalasong substansya sa kapaligiran
dahil sa mga aktibidad ng industriya. Ang epekto ng industriyal na polusyon sa
kalusugan ng tao at sa kapaligiran ay malaki. Bukod dito, ang industriyal na polusyon ay
maaaring magkontamina sa mga pinagmumulan ng tubig, lupa, at hangin, na
nagdudulot ng degradasyon sa ekosistema, pagkawala ng biodiversity. Ang industriyal
na polusyon ay nagdudulot ng malubhang panganib sa kalusugan ng tao at sa
kapaligiran, na nagbibigay-diin sa kahalagahan ng pagpapatupad ng regulasyon at
pagtanggap ng mas malinis na teknolohiya upang bawasan ang epekto nito.

Batay sa Impact of Industrial Waste on Water Quality and Aquatic Ecosystems Ang
paglabas ng natitirang polusyon sa mga pampublikong tubig ay may malubhang
kahihinatnan. Marami sa mga mapanganib na sangkap mula sa industriya ay mahirap i-
biodegrade at samakatuwid ay naiipon sa mga sediment ng tubig. Ang kinahinatnan ng
industriyal na polusyon sa tubig na ito: ang mga isda, crustacean at iba pang mga
nilalang ay nagkasakit, at ang ilan ay namamatay. Sa pamamagitan ng mga bitak sa
lupa, ang maruming tubig mula sa mga ilog at ang mga kontaminant mula sa mga
sediment ng tubig ay napupunta sa tubig sa lupa - at sa gayon ay papunta sa inuming
tubig.

Ayon sa datos ng ahensiya, sa isang araw lamang nasa 2,000 trak na may capacity
load na 20 tonelada ang nahahakot sa buong bansa. Ang 450 dito, nahahakot sa Metro
Manila.Sa tantiya nila, humigit kumulang 40,000 tonelada ng basura ang nakokolekta sa
bansa sa isang buong araw lamang. "Sa 42,000 barangays sa buong bansa, 70
percentay wala pang material recovery facility. Kaya ang nangyayari, sa mga ilog at
daluyan ng tubig itinatapon ang basura," hinaing ni Eligio Ildefonso, director ng DENR
Solid Waste Management unit. Bagama't may kaniya-kaniyang ordinansa ang mga
lungsod pagdating sa waste management, para sa grupong Greenpeace ay higit pa rito
ang kailangan para tuluyang masolusyonan ang lumalalang problema sa basura."Major
cause nito is lack of political will to implement the ordinances," ani Vince.

Ayon kay Gomez at Chavez, (1986) ang Pilipinas ay napapalibutan ng

katawan ng tubig, kaya ang mga natural na pinagkukunan ng likas na yaman mula sa
karagatan ay masagana. Samakatuwid, ang pagkonsumo ng mga produktong marine
ay nakikilala din. Bukod sa mga isda, ang mga kabibi rin ay kalat rin dito sa bansa.
Pinagsasamantalahan ng mga tao ang mga mollusk mula pa noong panahon ng
sinaunang panahon. Base naman kay Floren, (2003) ang
mga buto ng mga shell ng mga tulya at iba pang mga bivalves ay hinukay upang
maging tirahan ng mga sinaunang tao. Iminumungkahi nito na ginamit ng mga
sinaunang mga tao ang mga mollusk bilang pagkain at paggawa ng mga kasangkapan
at burloloy. Ginamit din ang mga shell bilang mga personal na paggagayak sa mga
unang naninirahang Pilipino, lalo na sa mga komunidad ng mga tribo.
Sa pag-usbong ng ekonomiya parami nang parami na ang mga tao, sa paglaki ng
populasyon nababawasan naman ang pagiging responsable sa pag-aalaga ng
kapaligiran. Sa larangan ng edukasyon hindi lamang sa aspeto ng asignatura nakatoon
ang pansin ng mga estudyante, kundi sa tamang pagtapon ng basura.

Ayon kay Luis Marasigan, habang dumarami ang tao at lumalaki ang pangangailangan
ng pagkain, dumarami rin ang basura at dumi na itinatapon ng bawat pamilya. Dahil sa
may kakulangan sa pondo, pananalapi o hindi mabisang pamamaraan hindi lahat ng
mga basura at dumi ay nakikita at nadadala sa hantungan o tambakan nito
(www.seasite.niu.edu). Pinapahayag dito ni Luis Marasigan na habang papalaki nang
papalaki ang populasyon dumarami naman ang dumi at basura nagkakalat sa ating
kapaligiran na maaaring makaapekto sa ating kalusugan. Ang pag-aaral na ito ay may
kinalaman rin sa paaralan ng Sta. Fe Stand-Alone Senior High School na kung saan,
habang dumarami ang populasyon dumarami rin ang tinatapon na basura ng mga mag-
aaral at dahil sa kakulangan ng pondo itinatapon na lamang gitna ng paaralan at hindi
na ito dinadala sa dumping site o wastong tapunan ng basura.

Ayon sa Environmental Group na Mother Earth Foundation (2018),

Nakababahala ang pagkain o pagdami ng residual waste, dahil hindi ito madaling i-
recycle o mapakinabangan muli kaya madalas ay nauuwi lang sa mga basurahan at
dumpsite. Nakasaad doon nakaramihan sa mga basurang itinatapon ay hindi maaaring
mapakinabangan sapagkat hindi ito katulad ng ibang basurang tuyo, ito ay basa at
maaaring bumaho.

Ang Minnesota ay nagpatibay ng isang Shoreland Management Classification System

na nag-uuri ng mga lawa sa mga kategorya ng pamamahala tulad ng mga natural na
lawa sa kapaligiran, mga lawa para sa pagpapaunlad ng libangan, at mga lawa para sa
pangkalahatang pagpapaunlad. Ang sistema ng pag-uuri ay sinusuportahan ng isang
statewide mapping database at iminungkahing modelong ordinansa. Ang Minnesota
Department of Natural Resources ay nagbabahagi ng mga lokal na makabagong
pamantayan para sa regulasyon sa baybayin tulad ng mga bluff, density/laki ng lot,
hindi tinatablan ng ibabaw, at hindi pagsunod. Habang ang sistema ng pag-uuri ng lawa
at ilog ay nasa buong estado, ang mga lokal na hurisdiksyon ay nagpapatupad ng lahat
ng pagpapahintulot, pag-aampon ng ordinansa, at pag-amyenda sa ordinansa.

Ayon kay Imbreiserika (2017), ang hindi tamang pagtapon ng basura. Ito ay isang uri ng
maling gawain na patuloy na nangyayari sa isang komunidad. Isang maling gawain na
patuloy na nangyayari sa isang uri ng maling gawain na naging sakit na ng komunidad.
Isang maling gawain na naging sakit na ng iilang mamamayan na kung saan hindi na
nila napapatnubayan ang kanilang sarili sa pagtatapon nila ng basura kung saan-saan.
Pagbaha, pagdumi ng mga ilog, at paglaganap ng sakit. Ilan lamang iyan sa mga
epekto ng hindi tamang pagtapon ng basura ng mga mamamayan. Ang basura rin ang
isa sa pinakaproblema ng karamihan sa mga komunidad ngayon. Dahil nga sa
pagpatuloy na pagrami ng mga basurang ito hindi na alam ng karamihan kung saan ang
dapat nitong paglagyan. Gustong sabihin ni Imbreiserika na ang maling pagtapon ng
basura ay may hindi magandang maidudulot sa kalusugan ng tao.
Pinapahayag din niya na ang basura ang pinakaproblema ng karamihan, dahil dito
pinapapigil na niya ang pagtapon ng basura kung saan-saan.

Mayroong iba't ibang mga batas ng estado at pederal na idinisenyo upang protektahan
ang kalidad ng tubig, ngunit ang pag-asa lamang sa mga batas ng estado ay maaaring
hindi makagawa ng isang kumpletong trabaho, ayon kay Katherine Ardizone et al. sa
isang guidebook para sa Michigan Department of Natural Resources, "Filling the Gaps:
Environmental Protection Options for Local Governments." Ibinahagi ng guidebook na “.
. . hindi sapat ang antas ng estado [mga batas]; sila ay may posibilidad na mapurol
ngunit hindi huminto sa pagkasira ng baybayin, at hindi pinoprotektahan ang buong
ecosystem, tanging mga mapagkukunan na matatagpuan sa mga partikular na parsela

Ang ilang mga pag-aaral ay tumatalakay sa epekto ng polusyon sa industriya sa

agrikultura, kalusugan ng tao at ecosystem sa mga mauunlad na bansa (Pearce et al.,
1978). Nagtalo sina Pearce David at Warford (1993) na ang pinakamahalaga at
agarang bunga ng pagkasira ng kapaligiran sa papaunlad na mundo ay ang anyo ng
pinsala sa kalusugan ng tao. Yonggua et al. (2001) ay gumawa ng isang pagtatangka
upang tantiyahin ang epekto ng industriyal na polusyon sa agrikultura, kalusugan ng tao
at pang-industriya na mga aktibidad sa Chongqingm, na kung saan ay isa sa mabigat
na polluted mega lungsod sa China. Tinatantya na ang kabuuang halaga ng polusyon
sa industriya ay 1.2% ng kabuuang produkto ng Chongqing. Sa mga ito, 56% ay nasa
sektor ng agrikultura, habang ang mga pinsala sa human capital at sektor ng industriya
ay 20% at 18%, ayon sa pagkakabanggit. Ang mga pag-aaral na ito ay nagpapakita na
ang industriyal na polusyon ay nagpapataw ng matinding gastos sa iba pang kaugnay
na sektor sa isang ekonomiya.

Sa mga nagdaang taon, ang mga pagtatangka ay ginawa sa India upang tantyahin ang
iba't ibang epekto ng industriyal na polusyon at dumi sa alkantarilya sa kalusugan ng
tao, agrikultura at paghahayupan at iba pang sektor ng ekonomiya (Shankar, 2001,
Dasgupta, 2001, Murty et al., 1999, Markandya at Murty, 2000). Gayunpaman, sa
karamihan ng mga pag-aaral na ito, ang mga pagtatantya ay ginawa batay sa iisang
reference point. Hindi nila isinaalang-alang ang mga pagbabago sa paglipas ng
panahon o inihambing ang mga apektadong sitwasyon sa isang kontroladong
sitwasyon. Ang pag-aaral na ito ay isang pagtatangka na tantyahin ang mga gastos ng
polusyon sa industriya sa iba't ibang aspeto ng kabuhayan sa kanayunan sa isang
sistematikong paraan.

Ang tubig ay isang mahalagang mapagkukunan para sa kaligtasan ng tao. Ayon sa

2021 World Water Development Report na inilabas ng UNESCO, ang pandaigdigang
paggamit ng tubig-tabang ay tumaas ng anim na beses sa nakalipas na 100 taon at
lumalago ng humigit-kumulang 1% bawat taon mula noong 1980s. Sa pagtaas ng
pagkonsumo ng tubig, ang kalidad ng tubig ay nahaharap sa matinding hamon. Ang
industriyalisasyon, produksyong pang-agrikultura, at pamumuhay sa lunsod ay
nagresulta sa pagkasira at polusyon ng kapaligiran, na negatibong nakakaapekto sa
mga anyong tubig (ilog at karagatan) na kinakailangan para sa buhay, sa huli ay
nakakaapekto sa kalusugan ng tao at napapanatiling panlipunang pag-unlad (Xu et al.,
2022a).

Ang hindi ligtas na tubig ay may matinding implikasyon sa kalusugan ng tao. Ayon sa
UNESCO 2021 World Water Development Report, humigit-kumulang 829,000 katao
ang namamatay bawat taon mula sa pagtatae na dulot ng hindi ligtas na inuming tubig,
sanitasyon, at kalinisan ng kamay, kabilang ang halos 300,000 mga bata sa ilalim ng
edad na limang, na kumakatawan sa 5.3 porsiyento ng lahat ng pagkamatay sa pangkat
ng edad na ito.
KAUGNAY NA PAG-AARAL:

Sinasabi ni Solomon (2011) na ang mga magkakaugnay na koneksyon na bumuo ng

konteksto ng SWM sa isang komunidad ay binubuo ng mga sambahayan, kan
pamamaraan, pati na rin ang mga imprastraktura na nagbibigay ng mga solusyon sa
SWM. Samakatuwid, napakahalagang matutunan at surin ang mga pagkakaugnay na
ito upang magkaroon ng pananaw sa mga sambahayan sa pamamagitan ng pag-aaral
kung ano ang mga bagay na kanilang sinasabi at ginagawa, gayundin ang mga salik na
kailangan ng mga kaisipan at pagkilos na naugnay sa SWM para sa mahusay na
pamamahala ng solidong basura. Ang mga saloobin at paniniwala ng sambahayan kung
gayon ay mauunawaan upang epektibong maisagawa ng mga tao ang kanilang mga
tungkulin (Addo-Yobo and Solomon (2011) cites Njiru (2006).

Ayon kay Rolf Halden, iugnay propesor sa School of Sustainable Engineering sa

Arizona State University at katulong director ng kapaligiran Biotechnology sa Biodesign
Institute ay nagtangka ang isang survey ng umiiral na pang-agham literatura tungkol sa
mga hazards ng plastik sa tao kalusugan at sa ecosystem nakasalalay namin sa. Sa
kanyang mga natuklasan, na lilitaw sa pinakabagong isyu ng Taunang Repasuhin ng
Public Health, ay paghinahon. Ngayon, ang mga plastik maipon sa lungkot ng basura at
mga landfills at sullying mga karagatan ng mundo sa kailanman-mas dami. At ang mga
plastik at ang kanilang mga mga additives ay hindi lamang sa paligid sa amin, ang mga
ito sa loob ng halos bawat isa sa amin-kasalukuyan sa aming dugo at ihi sa
measureable halaga, ingested sa ng pagkain na kumain kami, ang tubig namin inumin
at mula sa iba pang mga pinagkukunan.

Ang tubig ay isang mahalagang mapagkukunan at kapital sa isang socialecological

system. Gayunpaman, mahina rin ito sa Bilang ng mga pagbabagong sosyo-ekonomiko
at ekolohikal na Nakakaapekto sa mga opsyon sa pamamahala ng tubig (Hassing et al.
2009).
Sa Pilipinas, noon pang 1996, ang Environmental
Kawanihan ng Pamamahala ng Kagawaran ng Kapaligiran at
Natukoy na ng mga Likas na Yaman na halos kalahati ng
Ang mga classifed na ilog ay hindi nakakatugon sa mga pamantayan para sa kanilang
Pinaka-kapaki-pakinabang na paggamit at polusyon mula sa tahanan,
Pinagmumulan ng industriya at agrikultura (EMB-DENR 2004).
Mayroong 50 sa 427 na ilog sa bansa na isinasaalang-alang
“biologically dead” (Gaylican 2007). Nililimitahan nito ang tubig
Kakayahang magamit sa mga komunidad partikular para sa inuming tubig,
Irigasyon para sa mga sakahan, aquaculture areas, at iba pa. Sa Bukod dito, 31% ng
lahat ng mga sakit sa bansa ay nauugnay Sa maruming tubig (EMB-DENR 2004). May
average na 55 Pilipino kada araw ang dumaranas ng mga sakit na nauugnay sa
Mahinang sanitasyon at hindi magandang kalidad ng tubig (Paragas 2012).

Ayon sa isa sa mga katangian ng Philippine Clean Water

Ang Act ay ang paglikha ng Water Quality Management Area
(WQMA). Ito ay upang matugunan ang kumplikado at multi-level
Mga hamon sa pamamahala ng pamamahala ng isang katawan ng tubig tulad ng
Isang freshwater river. Ang partikular na probisyon na ito ay naaayon sa
Ang mga internasyonal na prinsipyo ng IWRM at Philippine IWRM
Balangkas ng Plano ng 2006. Isa sa mga layunin ng 2006
Ang plano ay tulungang isulong ang ‘coordinated development at
Pamamahala ng tubig, lupa at mga kaugnay na mapagkukunan’ (Global
Water Partnership 2000). Ang deklarasyon ng isang anyong tubig
Sa isang lugar ng WQMA ay dapat matugunan ang apat na kundisyon: ang paggamit ng
Naaangkop na physiographic unit; kalidad ng tubig ng katawan ng tubig
Ay apektado; nagbabahagi ng karaniwang interes, programa, mga prospect,
Mga problema; tindi ng problema sa polusyon dahil sa epekto nito sa
Kalusugan ng publiko sa antas ng rehiyon (Acorda-Cuevas 2007).
Noong 2013, mayroong 17 itinalagang WQMA sa
Pilipinas – mula nang maisabatas ang Clean Water Act
(CWA) noong 2004 (www.denr.gov.ph).

Ang pagtatapon ng basurang pang-industriya sa mga anyong tubig nang walang

makabuluhang paggamot ay maaaring pagmulan ng polusyon sa tubig. Ang pag-aaral
na ito ay isinagawa upang masuri ang epekto ng industrial wastewater sa kalidad ng
tubig sa mga ilog sa paligid ng Bole Lemi Industrial Park (BLIP). Ang data ay nakolekta
mula sa anim na sampling station sa midstream, downstream, at upstream na lokasyon
sa pagitan ng Mayo at Hunyo 2021. In situ (pH, electrical conductivity [EC], kabuuang
suspended solids [TSS], at temperatura) at ex situ (chemical oxygen demand
[ Isinagawa ang COD], kabuuang nitrogen [TN], kabuuang dissolved solids [TDS],
kabuuang phosphorus [TP], at biological oxygen demand [BOD]) ng kalidad ng tubig.
Ang kalidad ng mga sample ng tubig ay sinuri gamit ang weighted arithmetic water
quality index (WQI) method

Ang lungsod ng Addis Ababa sa Africa ay sumasailalim sa mabilis na urbanisasyon at

industriyalisasyon. Ang lungsod ay may lawak na 540 km2. Ang mga ilog ng lungsod ay
labis na nadudumihan ng mga basurang nalilikha mula sa iba’t ibang pinagmumulan,
pangunahin sa industriya at domestic. Ayon kay Tamiru et al. (2005) [44], sa pagitan ng
90% at 96% ng basurang pang-industriya ay itinatapon nang walang paggamot sa mga
anyong tubig at mga bukas na espasyo sa Ethiopia. May pangangailangan para sa
pagsubaybay at pagtatasa ng kalidad ng tubig ng mga aquatic ecosystem tulad ng mga
ilog. Ang pag-aaral na ito ay naglalayong matukoy ang katayuan ng kalidad ng tubig ng
Bole Lemi River sa Addis Ababa, Ethiopia, gamit ang mga tagapagpahiwatig ng kalidad
ng tubig at mga pamamaraan ng pagtatasa ng water quality index (WQI). Ang mga
antas ng mga tagapagpahiwatig ng kalidad ng tubig ay nasuri batay sa mga
pamantayan ng USEPA, EU, CES, at WHO para sa mga mapagkukunan ng tubig. Isang
one-way analysis of variance (ANOVA) ang isinagawa upang matukoy ang mga
parameter ng kalidad ng tubig sa mga sampling station. Ang pagtatasa at pagsubaybay
sa kalidad ng tubig ay nagbibigay ng empirikal na ebidensya upang suportahan ang
mga gumagawa ng desisyon at mga tagapamahala ng likas na yaman sa pamamahala
ng mga yamang tubig. Ang pag-alam sa mga kasalukuyang kondisyon ng Bole Lemi
River sa pamamagitan ng pagsusuri sa kalidad ng tubig ay maaaring makatulong sa
mga gumagawa ng desisyon na lumikha ng mga plano para sa napapanatiling
pamamahala sa ilog.

Ang bacterial contamination ng inuming tubig ay isang pangunahing problema sa

kalusugan ng publiko sa mga rural na lugar ng sub-Saharan Africa. Ang hindi
pinaghusay na pinagmumulan ng tubig ay isang pangunahing reservoir ng Escherichia
coli (E. coli) na nagdudulot ng matinding pagtatae sa mga tao. Sinuri ng pag-aaral na ito
ang mga bilang ng E. coli sa inuming tubig mula sa iba’t ibang pinagmumulan at ang
kanilang kaugnayan sa katayuan ng proteksyon ng pinagmumulan ng tubig at mga
kasanayan sa kalinisan at kalinisan sa kapitbahayan sa mga kanayunan ng Mohale
Basin sa Lesotho.

Tinatantya ng World Health Organization (WHO) na ang diarrheal disease dahil sa

pagkakalantad sa hindi ligtas na inuming tubig, hindi sapat na sanitasyon at mga
kasanayan sa kalinisan ay nakakatulong sa higit sa 25% ng naiulat na pandaigdigang
pasanin sa kapaligiran ng sakit [6]. Dahil sa katayuang ito, napakahalaga ng mga
epektibong interbensyon para sa pag-iwas at pagkontrol sa kontaminasyon ng E. coli sa
mga pinagmumulan ng tubig.
Sa sub-Saharan Africa, na may lumalalang kapaligiran na nauugnay sa mataas na
antas ng bukas na pagdumi, ang mga mapagkukunan ng inuming tubig ay nananatiling
mahina sa kontaminasyon ng fecal [6, 7]. Humigit-kumulang 215 milyong tao ang
nagsasagawa ng bukas na pagdumi [7], isang pangunahing pinagmumulan ng paraan
ng paghahatid ng mga pathogen na nagdudulot ng mga sakit sa pagtatae.

Ayon kay Gizaw et al. [8], ang isang mas malaking proporsyon ng mga impeksyon sa
bituka na parasitiko sa mga bansa sa sub-Saharan Africa ay nauugnay sa mahinang
kondisyon ng tubig, sanitasyon at kalinisan at karamihan sa mga impeksyon ay faecal-
oral. Harris et al. Nailalarawan din ng [6] ang kaugnayan sa pagitan ng kalinisan at ang
panganib ng kontaminasyon ng tubig sa kanayunan ng Mali, na naghihinuha na ang
mga konsentrasyon ng E. coli sa mga pinagmumulan ng tubig sa komunidad ay
makabuluhang nauugnay sa mga mahihirap na kasanayan sa kalinisan sa
kapitbahayan. Ang mahinang socio-economic status ng mga komunidad ay
nagpapaganda at/o nagpapataas ng mga rate ng pagdumi nang bukas at hindi kalinisan
na mga gawi na nagdaragdag ng paghahatid ng mga bacterial pathogen sa mga
pinagmumulan ng tubig.

Mula noong 1970s isang malawak na network ng batas sa kapaligiran ang lumago sa
bansa. Ang MoEF at ang pollution control boards (CPCB i.e. Central Pollution Control
Board at SPCBs i.e. State Pollution Control Boards) ay magkasamang bumubuo ng
regulatory at administrative core ng sektor.

Ang isang balangkas ng patakaran ay binuo din upang umakma sa mga probisyon ng
pambatasan. Ang Pahayag ng Patakaran para sa Pagbawas ng Polusyon at ang
Pambansang Diskarte sa Konserbasyon at Pahayag ng Patakaran sa Kapaligiran at
Pag-unlad ay inilabas ng MoEF noong 1992, upang bumuo at magsulong ng mga
hakbangin para sa pangangalaga at pagpapabuti ng kapaligiran. Ang EAP
(Environmental Action Programme) ay binuo noong 1993 na may layuning pahusayin
ang mga serbisyong pangkalikasan at pagsamahin ang mga pagsasaalang-alang sa
kapaligiran sa mga programang pangkaunlaran.

SULIRANIN:
Suliraning kinakaharap ng mga rural na komunidad kaugnay ng epekto ng pagtapon ng
basura ng mga industriya sa kalidad ng tubig. Ano ang mga implikasyon ng industrial na
polusyon sa kalusugan ng tao at sa ekolohiya ng mga natural na sukat sa mga rural na
lugar? Paano ito nakakaapekto sa kabuhayan at pang-araw-araw na pamumuhay ng
mga residente sa mga nasabing komunidad? Ano ang mga potensyal na solusyon at
hakbang na dapat gawin upang maprotektahan at mapabuti ang kalidad ng tubig sa
mga rural na lugar na ito? Isa sa mga suliranin ng mga tao sa bansa ay ang basura sa
gitna ng nakababahalang problema ng basura sa bansa, ayon sa department of
environment and natural resources o (DENR) na dapat mangagaling mismo sa tao ang
solusyon ditto. Ang disiplina ay nasasaatin, sinisimulan sa mga bahay at barangay ang
wastong pangangasiwa ng basura. Sa panahon ngayun populasyon ng tao ay lumalaki
ang pangangailangan, Kasabay sa dumarami rin ang basura ang dumi ng tao na
tinatapon kahit saan.
Dahil sa problemang ito ang ating gobyerno ay may kakulangan sa pondo, di mabisang
pamamaraan, at hindi lahat ng basura na nakokolekta nitu ay nadadala
Sa hantungan ng tambakan. Nagiging sanhi ito ng kalusugan at kapaligiran
Sinasabi ng tao ay siyang produkto ng kaniyang kapaligiran. Ang problema
Sa basura ay isang pandaigdigang alalahanin, ito ay walang hangganan. Sa ating
paaralan, pagsisikal ay kailangan upang ang bawat estudyante ay magkaroon ng
Kamalayan tungkol sa pag kasira ng kapaligiran, dahil sa hindi tamang paglalagay ng
basura na aayon sa lalagyan. Ito ay isang pangunahing sanhi ng polusyon at
pinagsisimulan ng karaniwang sakit. Walang permanenteng solusyon para sa problema
ng basura.

METODOLOHIYA :
Para sa pag-aaral na ito, gagamitin ang sumusunod na metodolohiya:

Pananaliksik Disenyo:
Ang disenyo ng pananaliksik ay kwalitatibo at deskriptibo. Ang layunin nito ay suriin ang
epekto ng pagtatapon ng basura ng mga industriya sa kalidad ng tubig sa mga rural na
komunidad. Sa pamamagitan ng kwalitatibong pag-aaral, maaaring masuri ang mga
karanasan at pananaw ng mga miyembro ng komunidad patungkol sa polusyon ng
tubig. Sa pamamagitan ng deskriptibong pag-aaral, maaaring maibigay ang mga
teknikal na impormasyon tungkol sa pagkontrol at pagpapabuti ng kalidad ng tubig.

Paraan ng Pagkolekta ng Datos:

Ang mga datos ay kukunin gamit ang kombinasyon ng mga sumusunod na
pamamaraan:
a. Surveys: Isasagawa ang mga survey sa mga residente ng mga rural na komunidad
upang malaman ang kanilang kaalaman, pananaw, at karanasan hinggil sa polusyon ng
tubig.
b. Observation: Isasagawa ang pagsusuri at obserbasyon sa mga aktuwal na lugar ng
pagtatapon ng basura ng mga industriya at ang kalidad ng tubig sa mga lugar na ito.
c. Interviews: Magkakaroon ng mga pormal na panayam sa mga lokal na opisyal, mga
representante ng industriya, at mga eksperto sa kalikasan upang masuri ang kanilang
pananaw at mga karanasan sa usaping ito.
Mga Teknik ng Pag-sampling:
Ang mga sampling techniques na gagamitin ay purposive sampling para sa pagpili ng
mga indibidwal na makakasama sa survey at interview, at random sampling para sa
pagkuha ng mga water samples mula sa iba’t ibang lokasyon sa mga rural na
komunidad.
Proseso ng Pagsusuri ng Datos:
Ang mga datos na nakalap mula sa mga survey, obserbasyon, at panayam ay isasalin
sa tekstong pormal para sa pagsusuri. Ang mga temang lumabas ay pag-aaralan at
pagtutuunan ng pansin sa pagbuo ng mga konklusyon at rekomendasyon batay sa mga
natuklasan.

KAHALAGAHAN NG PAG-AARAL:
Ang pananaliksik na ito ay magsisilbing gabay at makatulong sa mga sumusunod:
Sa mga Mag-aaral. Makapagbigay ng wastong kaalaman ukol sa mga maaring maging
epekto ng di wastong pagtapon ng basura. At dahil sa kaalamang ito, matututunan
nilang palawakin ang paggamit nito o maglagay ng limitasyon sa paggamit.
Sa Mga Magulang. Makatutulong din ang pag-aaral na ito sa mga magulang upang
magabayan nilang mabuti ang kanilang mga anak sa mga epekto ng di wastong
pagtapon ng basura.
Sa Mga Guro. Magiging daan ito upang maging kawili-vili at mas epektibo ang
pagtuturo ng mga guro sa mga kanilang mag-aaral.
Susunod na Mananaliksik. Ang pananaliksik na ito ay maaring gawaing referensiya na
maaring kanilang gamitin at gawing inspirasyon upang mas lalong talakayin ng mas
malalim ang nasabing pag-aaral.
Sa mga naninirahan sa Komunidad. Makakatulong din ang pag-aaral na ito upang
malaman natin kung ano ba ang epekto ng di wastong pagtapon ng basura.
 FILIPINO 2

PAGBASA AT PAGSULAT SA IBA’T IBANG DISIPLINA

Dahab, Marc Aristotol M.

Villason, Sean Aurey T.
Alulino, Charlen T.
Abugho, Rose Ann R.
Rendon, Marniela L.