KABANATA I

Panimula

Ayon sa kasabihan, “Ang malinis na kapaligiran ay masarap masarap

tirahan.”

Tingin-tingin din sa kaliwa at sa kanan kapag may oras. Pansin na pansin

na sobrang dumi ng kapaligiran. Nagkalat ang mga basura kung saan-saan.

Mayroong papel ditto, may plastik diyan. Nakalulungkot isipin na madami na

ngang mga basurahan ang nagkalat sa paligid, madami pa din ang mga basurang

nakakalat. Ang sakit sa mata tignan ang mga kalat na ito sa lipunan.

Araw-araw, maraming mga basura ang nakokolekta sa mga kabahayan at

mga establishimento. Ito ang dahilan ng pagkakaroon ng problema sa

pamamahala sa mga solid wastes. Ngayon, ang mga basurang ito ay nagkalat sa

lansangan. Mayroon ding mga nakatambak sa mga kanal at ang iba naman ay

itinapon na lamang sa mga ilog.

Ang mga basura na naikakalat kung saan-saan ay matagal ng nagdudulot

ng mga masasamang epekto sa ating lipunan. Tuwing bumabagyo, umaapaw ang

tubig sa kalsada dahil ang mga kanal na daluyan dapat ng tubig ay puno na ng

basura. Pagkatapos ng delubyo, makikita na lamang natin na naging dagat na ng

baura ang Maynila. Kapag umuulan ng malakas, parang ginagantihan lamang tayo

ng mga basura na naitatapon. Tayo ang dumadanas ng ating parusa dahil sa paulit-

ulit na pagtapon ng basura kung saan-saan.

 Ito ay isang malaking problema na kailangang solusyunan hindi lamang

dito sa Pilipinas kundi sa buong mundo. Ang totoong problema dito ay ang

walang disiplina na mga tao. Alam ng mga tao na mali ang pagtatapon ng basura

peo paulit-ulit paring ginagawa.

Dahil sa paglawak ng problemang ito, nakaisip ang gobyerno ng

alternatibo para sulosyunan ang pamamahala sa mga solid waste. Ang Batas

Republika bilang 9003 o mas kilala bilang Ecological Solid Waste Management

Act of 2002 ay batas tungkol sa pamamahala ng mga solid waste. Ang maayos na

pamamahala ng mga basura at nakapaloob dito ang paniningil ng multa sa mga

lalabag sa batas na ito.

Ang mga basura ay hindi mawawala. Ito ay mananatili parin dito, patuloy

na babalik sa atin. Maaaring darating ang panahon na ang mga basurang ito ay

magdudulot ng kaguluhan sa mundo. Nakakatakot isipin na baka isang araw,

titigil na si Inang Kalikasan sa pagbibigay ng mga pangangailangan ng tao.Kaya

ngayon,simulan na ang dapat nating gawin, isalba ang kalikasan para sa mga

susunod na henerasyon.

Paglalahad ng Suliranin

Sa pagtatapos ng pag-aaral sa Ecological Solid Waste Management bilang

instrument sa pagbawas ng polusyon, inaasahang masasagot ang mga sumusunod:

a. Ano ang Ecological Solid Waste Management?

b. Ano ang mga patakaran na makapaloob sa Ecological Solid Waste

Management of 2002 ang hindi nasusunod ng tama?

 c. Ano ang importansya ng Ecological Solid Waste Management sa

komunidad?

Kahalagahan ng Pag-aaral

Sa mga mag-aaral: Ang pag-aaral na ito ay makakatulong sa kanila upang

magkaroon sila ng interes at kaalaman dito. Sa pamamagitan din nito ay maagang

mamumulat ang bawat isa sa kahalagahan ng ecological solid waste management

at mabuksan ang bawat kamalayan sa mga bagay-bagay kung paano at para saan

ang mga ito at mabigyan din ng kasagutan ang iba pang katanungan tungkol dito.

Para sa Bayan: Ang magiging resulta ng pag-aaral na ito ay makakatulong hindi

lamang para maunawaan ang magiging papel ng ecological solid waste

management sa pagbawas ng polusyon ngunit pati na rin ang pagkakaroon ng

balanseng pag-unlad sa industriya habang pinanangalagaan at pinepreserba ang

kapaligiran upang mapakinabangan pa sa mga sumusunod na panahon.

Para sa mga susunod na Henerasyon: Upang malaman nila ang dahilan kung

bakit hanggang sa kanilang panahon ay patuloy paring napapakinabangan an

gating kapaligiran at upang maipagpatuloy nila ang ating nasimulan.

Saklaw at Limitasyon

Nakatuon ang mga mananaliksik sa pag- aaral tungkol sa paksang

pinamagatang, “Ecological Solid Waste Management: Instrumento sa Pagbawas

ng Polusyon”. Sila ay nakatuon sa kahalagahan ng Ecological Solid Waste

Management sa Lipunan.
 Ang pag-aaral na ito ay nakatuon lamang sa mga kabataang edad 13-17

maging anuman ang kasarian. Ang pananaliksik na ito ay gagawin mula Enero

hanggang Marso 2016.

Katuturan ng mga Terminolohiya

Ecological Solid Waste Management – batas na namamahala tungkol sa solid

wastes.

Landfill – site kung saan nadi-dispose ang mga solid waste

Polusyon – isang pagbabago sa kapaligiran na masamang nakaapekto sa

kalusugan ng mga halaman, hayop at tao.

Solid Waste – mga basurang kung saa-saan lamang itinatapon na nagdudulot ng

pagkasira ng ating kalikasan.

Waste – mga dumi na kadalasang dahilan ng mga sakit.

Waste Segregation – pag-uuri ng mg basurahan

 KABANATA II

KAUGNAY NA LITERATURA AT PAG-AARAL

A. Ecological Solid Waste Management

Depinisyon

Ang Ecological Solid Waste Management ay isang batas na tungkol sa

pagbabawas ng mga basura sa lipunan. Ang batas na ito ay naghahangad na

tiyakin ang proteksiyon ng pampublikong kalusugan at kapaligiran. Layunin din

nito na iyakin ang tamang segregasyon, koleksiyon, transportasyon, imbakan,

paggamot at pagtatapon ng solid waste sa pamamagitan ng pagbabalangkas at

pag-aampon ng ang pinakamahusay na kapaligiran na kasanayan sa ecological

waste management. Naghahangad din ito na mapalaganap ang pambansang

pananaliksik at pag-unlad programa para sa pinabuting solid waste management at

resource conservation techniques, mas epektibong institutional arrangement at

katutubo at pinahusay na mga pamamaraan ng pagbabawas ng basura, koleksyon,

paghihiwalay at pagbawi. Pinapanitili rin ang pangunahing pagpapatupad at

pananagutan ng solid waste management sa mga lokal na pamahalaan habang ang

pagtataguyod ng isang matulungin na pagsisikap sa pagitan ng mga pambansang

pamahalaan, iba pang local government units, non- government organizations, at

pribadong sector. Tinutukoy sa batas ang mga pamamaraan ng pag-kontrol,

paglipat,pagproseso at pagtapon ng solid waste alinsunod sa mga prinsipyo ng

pampublikong kalusugan, ekonomiks, engineering, pagtitipid, kagandahan ng

paligid.
Kailangang mapagaralan at planuhin ng bawat pamayanan ang programang

naaangkop sa likas na sitwasyon at pangangailangan. Maaring maging basehan ng

pagpili ng tamang solusyon sa basura ang ekonomiya, topograpiya, kultura at mga

lokal na yaman.

Bentahe

Ang Ecological Solid Waste Management ay batas tungkol sa pag

papanatili ng kaayusan at kawalan ng basura sa kapaligiran. Isa sa mga bentahe ng

batas na ito ay ang pagbabawas ng basura sa lipunan. Ang segregasyon ng mga

basura ay nakakatulong din sa mga sambahayan at mga iba pang estruktura. Isa sa

mga bentahe ng segregayon ay ang pagkakaroon ng mas madaling pag-uuri ng

mga basura na magsisilbing daan ukol sa mas pinabuting mga produkto na

maaaring magawa mula sa mga basurang ito. Ang tamang segregasyon o

paghihiwalay sa mg nabubulok sa hindi nabubulok ay nakababawas sa dami ng

mga basurang dinadala sa mga dumpsites mula sa ating mga kabahayan. Isa pang

bentahe nito ay ang paggamit ng Organic Fertilizer na makatutulong sa

produksiyon ng mga halaman sa mas murang halaga.

Benepisyo sa Kalusugan

Ang Solid Waste Management ay dapat saklaw ng pag-iingat sa mga

yamang kalikasan, kalusugan at sustainable development. Ang maling

pangangasiwa ng basura ay hindi lamang makakaapekto sa kalikasan kundi sa

kalusugan at pamumuhay ng mga darating pang henerasyon. Dapat isa alang

alang ang pisikal na aspeto ng mga tao lalo na ang kanilang mga kalusugan. Isang

benepisyo ng Ecological Solid Waste Management ay ang pagkakaroon ng

maayos na kapaligiran. Kung maaayos ang tinitirahan ng isang tao, mas sariwa

ang hangin na kanilang nilalanghap. Ang pagkakaroon na rin ng sanitary land fill

ay makatutulong sa pag-unlad ng kalusugan ng mga mamamayan sa isang lugar.

Pinapanatili ng Sanitary landfill ang kalinisan ng isang lugar na maaari ring

magdulot ng sariwang simoy ng hangin.

B. Polusyon

Polusyon sa Kapaligiran

Simula pa lang, maganda na talaga ang ating kapaligiran, sariwa ang

hangin, malinis ang katubigan, tahimik ang mamamayan, walang basura na

nakakalat kung saan saan at higit sa lahat, walang mga putol na mga puno.

Polusyon ay isang uri ng gawain na pinadudumi at sinisira ang lupa, tubig,

hangin, bayan, at atmosphere gamit ang mga delikado at nakasisirang sangkap o

maling pamamaraan. Ang polusyon sa kapaligiran ay maaaring magdulot ng mga

kalamidad na hindi natin inaasahan. Maraming mga sakit ang naglalabasan ng

dahil sa mga polusyon na ito. Ang mga karaniwan ng ginagawa ng mga tao na

pagpuputol ng mga punong kahoy ay masasabi ng dahilan ng polusyon sa

kapaligiran.
 Halimbawa na ito ay ang pagtatapon ng mga basura kung saan saan. Dahil

sa mga basurang ito, lumalala ang polusyon sa kapaligiran. Marami ang nasisira at

nagkakaroon ng mga sakit na mahirap na malunasan.

Polusyon sa Hangin

Ang polusyon sa hangin ay ang mga usok na nag mumula sa mga pabrika

at mga iba't-ibang bagay na sinusunog na sumasama sa hangin at nagiging resulta

sa pagka sira ng ating ozone layer.

Ang simpleng pag susunog ng mga basura gaya ng plastik ay isang

halimbawa ng polusyon sa hangin.Ang usok na galing sa pagsusunog ng ng mga

damu at plastik ay malaki ang nagiging kontribusyon sa pagka sira ng malinis at

maaliwalas na hangin. Gayun din sa ating kapaligiran at ito rin ay talagang

nakasasama sa ating kalusugan. Ang polusyon sa hangin, ay isang suliraning

pangkapaligiran na kasalukuyang kinakaharap ng buong mundo. Sanhi ito ng

pagkakaroon ng mga mapinsalang kemikal sa hangin. Sa modernong lipunan, ang

polusyon sa hangin ay karaniwang nagmumula sa mga sasakyan at sa mga

ibinubuga ng mga pabrika. Ang mga kabahayan at opisina ay may kontribusyon

din sa polusyon sa hangin.

Mula sa simpleng pag-ubo, pagkahilo at pagbahing, ang polusyon sa

hangin ay maaaaring maging sanhi ng chronic obstructive pulmonary disease

(COPD) gaya ng asthma, bronchitis, pneumonia, emphysema. Ang ilang sakit sa

atay, puso at utak ay itinuturo ring dulot ng polusyon sa hangin. Ang World

Health Organization (WHO) ay ang namamahala at nangangasiwa ng kalusugan

na nasasaklawan ng sistema ng United Nations. Ito ay responsable sa pagbibigay

ng pamumuno sa pandaigdigang kalusugan, pananaliksik at pagpupulong,

paghubog ng pamantayan at batayan, pagpapahayag ng mga patakaran, pagtakda

ng suportang teknikal sa iba't-ibang bansa at ang pagpapaalala at pagtatantya sa

mga kalakaran hinggil sa kalusugan.

Ang pagkakaroong ng mga sasakyan ay isa na sa mga halimbawa ng

polusyon sa hangin. Dahil sa mga usok na nagmumula rito, nagiging malala ang

polusyon na umiikot sa isang lugar. Ang mga usok din na galing sa mga paktorya

ay isa pang dahilan ng polusyon sa hangin.

Polusyon sa Tubig

Ang tubig ang pinakamahalaga at marahil pinakamadalas gamitin na

materyal sa buong mundo. Mahigit pitumpung porsyento (70%) ng mundo ay

binubuo ng tubig. Ito ay sapat na upang matustusan ang mga pangangailangan ng

tao, hayop at halaman.

Ang kakulangan sa tubig ay isa lamang sa napakaraming pinsala na dulot

ng polusyon sa tubig—isa sa mga mabibigat na suliranin ng kalikasan na ating

hinaharap ngayon. Sa katunayan, ang polusyon sa tubig at ang mga masasamang

epekto nito sa tao at kalikasan ay naging isang malaking pinagkakaabalahan.

Nakaririnig tayo ng mga paglalahad o komentaryo tungkolsa kondisyon n gating

mga ilog at lawa pati na rin sa mga dagat na nakapalibot sa ating bansa.

Nakaririnig tayo ng mga pahayag tungkol sa mga pating na nailigtas ng mga

environmental groups dahil ang kanilang mga tirahan ay nadumihan ng langis.

Hindi na rin tayo sigurado kung an gating iniinom na tubig ay malinis.

Kaya hanggat maari turuan natin ang ating mga sarili na pangalagaan ang

ating mundo, lalo na ang ating yamang tubig. Ingatan natin na huwag tuluyang

masira ang ating katubigan, sapagkat kaawa awa naman talaga ang lahat ng klase

ng nilalang meron sa ating karagatan. Sila ay mahalaga sapagkat ang ilan sa

kanila ay pinagkukuhaan natin ng ating makakain sa pang araw-araw.

Ang pagtatapon ng mga basura lalo na sa mga karagatan ay nagdudulot ng

sobrang polusyon sa tubig. Ang paggamit ng mga dinamita ay isa pa sa mga

dahilan ng polusyong ito. Marami ang mga isdang namamatay at mga corals na

nasisira dahil sa maling pamamaraan ng mga tao.

Polusyon sa Lupa

Ang Polusyon sa lupa ay iyong pagtatapon ng mga basura kahit saan at

ang pagpuputol ng mga puno. Kaya nagkakaroon ng polusyon sa lupa ay dahil sa

maling pag tatapon ng basura kung saan-saan.Ang mga basurang ito ay bumabara

sa mga daluyan ng tubig at nagiging sanhi ng pagkakaroon ng baha.

Ang pag puputol naman ng mga puno sa kabundukan maging sa kapatagan

ay isang sanhi din ng polusyon sa lupa. Sa sobrang pagppuputol ng mga puno

ngunit hindi naman napapaltan ng bago ay lubhang nakasasama sa ating

kalikasan. Ang pagkakalbo ng mga kagubatan ay maaaring magdulot ng

matinding pagbaha o unos.Sapagkat wala na ang mga punong nagpuprotekta o

sumisipsip sa mga tubig na dapat ay papunta sa kapatagan. At mababawasan na

rin ang ating pagkukunan ng ating likas na yaman na ating napapakinabangan.

Ang pagtatapon ng basura kung saan saan ay isa na sa mga halimbawa

nito. Dahil sa mga basurang ito, naapektuhan ang lagay ng lupa. Ang pagputol ng

mga kahoy ay isa pa. Nasisira ang lupa dahil sa kawalan ng mga kahoy na

nagbibgay buhay dito.

Polusyong Thermal

Thermal polusyon ay mula sa pagpainit ng natural na tubig sa

pamamagitan ng pagpapakilala ng mainit na tubig na ginagamit sa mga halaman

paglamig kapangyarihan, nuclear halaman, refineries, asero Mills at iba't-ibang

mga industriya.

Ito ay kilala na isda kailangan oxygen (O2) dissolved sa tubig sa matirang

buhay. Ang halaga ng O2 ay apektado sa pamamagitan ng mainit-init na tubig,

dahil sa ang solubility ng isang gas sa isang likido na bumababa na ang

temperatura ay nagdaragdag. Samakatuwid, ang isang tubig sa labas ng natural na

pattern ng temperatura ay itinuturing polluted, hindi karapat-dapat sa lahat ng

buhay.

C. Waste Disposal

Epekto ng Hindi Wastong Pagtatapon ng Basura

Maraming mga epekto ng mga hindi wastong pag-aaksaya sa

pagtatapon. Isa sa mga pinakamasamang makakaapekto ay magiging sakit.

Maaaring maglipat ng mga tao na sakit sa pamamagitan ng hindi tamang

pagtatapon. Maaari mo ring mahawahan ang iyong mapagkukunan ng tubig.

Magkakaroon ng mga sakit na hindi pangkaraniwan. Pwede din itong madulot

ng mga kalamidad sa lipunan sa pamamagitan ng mga basurang nakatapon

lamang kung saan saan. Mas nakakasakt din sa mata kung marami ang kalat na

nakikita sa kapaligiran. Pangunahing epekto na nito ang pagiging marumi ng

lipunan.

D. Solid Wastes

Municipal Solid Waste

The composition of municipal solid waste changes

significantly with time. municipal solid waste do not
include industrial wastes, agricultural
wastes, medical waste, radioactive waste or sewage
sludge. Waste collection is performed by
the municipality within a given area.

Ang mga municipal solid waste ay mga basura na binubuo ng araw-araw

na mga aytem na itinatapon ng publiko. Karaniwan sa mga municipal solid wastes

ay binubuo ng mga biodegradable wastes, recyclable wastes, composite wastes at

hazardous wastes.

Biodegradable Wastes

Bio-waste is defined as biodegradable garden and

park waste, food and kitchen waste from
households, restaurants, caterers and retail
premises, and comparable waste from food
processing plants.
 Ang biodegradable wastes ay mga basurang maaaring maging pataba sa

paglipas ng panahon pero hindi kabilang dito and mga kahoy nan a po proseso.

Ang biodegradable waste ay pwedeng magmula sa mga tira tiring pagkain o mga

halaman na namamatay na lang.

Recyclable Wastes

Ang mga recyclable wastes ay mga basura na ngunit maaari pang gamitin

para samga ibang bagay. Ang pagkukumpuni ng mga recyclable materials na ito

ay tinatawag na recycling. Ginagamit ang mga basurang ito upang mas mapa

mura at mas sulit ang hirap na ibubuhos para dito.

Composite Wastes

Composite waste is a heterogeneous mix of trash

composed of different types of materials; for
example, paper, cloth, plastic, glass etc.

Ang mga composite wastes ay mga basura na pwede ring I recycle at

maaari ring makatulong sa Ekonomiya. Ang mga ito ay pwedeng gamitin sa mga

iba’t- ibang bagay gaya ng mga dekorasyon.

Hazardous Wastes

Ang mga hazardous wastes ay mga basura na hindi maganda para sa atin.

Nakakasama ito sa kalusugan ng isang tao at sa lipunan na rin. Ang mga ito ay

maaaring sold, liquid o gas. Kapag napapabayaan ang ganitong mga klaseng

basura, maaaring ikamatay ito ng isang tao o maaaring magkarron sila ng

malubhang karamdaman.
E. 3 R’s

Reduce

Reduce means using fewer resources in the first

place. This is the most effective of the three R's and
the place to begin. It requires letting go.

Ang ibig sabihin ng reduce ay pag babawas sa mga kilos na dati mo ng

naskasanayan. Hindi naman maaari na dapat tanggalin mo na yung kasanayan mo

na iyon. Hinahangad lamang nito na mas mapabuti pa ang mga dati mong gawain.

Reuse

Before you recycle or dispose of anything, consider

whether it has life left in it.

Ang reuse naman ay nagsasabi na pahalagahan muna kung ano yung

meron ka. Kung pwede pang gamitin ang isang bagay, huwag ka ng mag aksaya

ng oras na bumili ng bago, gamitin nalang ulit kung ano yung na sa iyo. Sa

pamamaraang ito, mas nakatipid ka na, napahalagahan mo pa ang mga bagay na

meron ka.

Recycle

Recycling is the "R" that has caught on the best. It

can make things better.

Ang pagrerecycle naman ay pagpapabago ng mga basura na nagamit na

dati. Kahit na basura na ito, nagkakaroon parin ito ng silbi sa lipunan. Maaari

itong maging parte ng mga dekorasyon o ng mga bagay na hindi mo inaakala.

F. COMPOSTING

Mixture of various decaying organic substances,as

dead leaves or manureuse for fertilizing soil.

Ang pagkocompost ay ang pagkadecay ng mga organisms. Kapag na-

compost na sila, magiging pataba ito at kung lilipas naman ito ng mahabang

panahon, maaari itong maging fossil fuels.

 KABANATA III

PAMAMARAANG GINAMIT

Inilalahad ng pag-aaral na ito ang mga pamamaraan at mga hakbang na

ginamit at isinagawa sa pananaliksik na ito.

Disenyo ng Pananaliksik

Ang pananaliksik na ito ay isinagawa sa pamamagitan ng paggamit ng

pamamaraang deskriptibo. Ito ay sa kagustuhang malaman kung ano ang

maitutulong ng Ecological Solid Waste Management sa pagbawas ng polusyon.

Ito ay nakamtan sa pamamagitan ng pag likom ng mga kaugnay na datos at

paggawa ng mga instrumento sa pamamagitan ng talatanungan at ipinasagot ito sa

mga propesyonal.

Pamamaraang Ginamit

Ang mga sumusunod na hakbang ay sinunod at isinagawa ng mga

mananaliksik sa aral na ito.

Pagbuo ng Paksa. Napansin ng mga mananaliksik na ang polusyon ay isang

malaking problema dito sa ating bansa. Isa sa mga dahilan ng polusyon ay ang

hindi tamang pamamahala sa basura. Dahil sa obserbasyon nito, naisip ng mga

mananaliksik na alamin kung ano ang maitutulong ng Ecological Solid Waste

Management sa pagbawas ng polusyon at kung ginagamit ba ito ng mga

mamamayan.
Pagbuo ng Pamagat. Ang mga mananaliksik ay nag-isip ng naangkop na

pamagat sa paksa upang makatawag ng atensiyon sa makakabasa sa pag-aaral na

ginawa.

Pagtala ng Saklaw at Limitasyon. Ang mga mananaliksik ay nagpasyang

tutukan ang lugar na natukoy upang gawin itong naukol at matutukan ang paksa

habang isinaalang-alang ang oras na kinakailangan upang maging matagumpay.

Paglikom ng mga Datos. Ang mga mananaliksik ay naglikom ng datos sa

pamamagitan ng paghahanap sa mga iba’t ibang aklatan particular na sa aklatan

ng Mariano Marcos State University sa Laoag City at pati na rin sa internet upang

masakop ang limitadong bilang ng mga impormasyong kinakailangan upang

mapagtagumpayan ang pananaliksik na isinagawa.

Pagtala ng mga Suliranin. Ang mga mananaliksik ay nag-isip ng mga

pangunahing suliranin ng aral na kinakailangang mabigyan ng mga kasagutan

upang mas lalong maunawaan ng mga mambabasa ang pinag-aralan.

Pag-aaral sa Pamagat. Ang mga mananaliksik ay nag-isip muna ng mabuti

tungkol sa pamagat at pinag-aralan ng mabuti muna ang pamagat upang malaman

kung ano ba ang mga dapat iuna, isaalang-alang at gawin sa pananaliksik.

Paggawa ng Kuwestiyoner. Ang mga mananaliksik ay nais na makahanap ng

mga responde na sagot sa pag-aaral kaya para hindi mahirapan ang mga ito ay

nagpasiya silang gumawa at magtala ng mga iba’t ibang katanungan na naangkop

sa paksa ng pananaliksik upang makatulong.

Paghahanap ng Respondente. Ang mga mananaliksik ay pumiili ng mga

respondent na may kaalaman na makakatulong sa pagbibigay ng mga

impormasyon na kailangan sa pag-aaral upang makagawa ng pananaliksik na

batay sa katotohanan.

Pagtitipon ng mga Datos na Nakolekta. Ang mga mananaliksik ay magtitipon

ng mga datos na galing sa mga respondente at pag-aaralan ng mabuti ang mga

sagot upang malaman ang mga saloobin at opinion ng mga respondente.

Pagsunod-sunod ng mga Datos at pag-aaral sa sagot ng mga respondente.

Nagpasiya ang mga mananaliksik na magtipon ng mga datos na nakuha sa mga

respondente na tinukoy sa saklaw at limitasyon, at sinuri ng mabuti ang kanilang

mga tugon upang malaman ang mga opinion at hiling ng mga respondente.

Pagpapakahulugan ng mga Datos. Mula sa mga datos na nakuha ng mga

mananaliksik galing sa mga respondente, nagtala ng obserbasyon tungkol sa

paksa.

Lagom, Konklusyon at Rekomendasyon. Mula sa mga datos na nalikom ng

mga mananaliksik, ang pag-aaral ay matatapos at magpapanukala ng mga

pinayong mga askyon ay tinangka ng mga organisasyon.

Bibliograpiya at Apendiks. Ang bibliograpiya ay naglalaman ng mga listahan ng

mga kinakailangang materyales sa pag-aaral na ginamit ng mananaliksik. Ang

mga katanungan na ginamit sa pag-aaral ay matatagpuan sa apendiks

Mga Kasangkot sa Pag-aaral

Ang mga respondante ng pananaliksik na ito ay mga estudyanteng nasa

sekondarya na nabibilang sa Mariano Marcos State University- Laboratory High

School, na may kahit anong kasarian, katayuan sa klase at status. Animnapu (60)

lamang ang mapipiling respondente at ang mga ito ay mapipili gamit ng random

sampling. Ang mga respondente ay mga propesyonal at mga estudyante sa

kolehiyo.

Mga Instrumentong Ginamit

Ang mga mananaliksik ay gumamit ng talatanungan bilang instrumento sa

pagkuha ng datos na kinakailangan para sa pananaliksik. Ang mga talatanungan

ay binasa at sinuri ng maigi ng mga mananaliksik upang makuha ang mga datos

na kailangan.
 KABANATA IV

PAGSUSURI, PAGLALAHAD, AT PAGPAPAKAHULUGAN SA

MGA DATOS
Layunin ng kabanatang ito na i presenta ang mga datos na nakalap,

analisis at interpretasyon ng mga datos.

A. Pagbibigay Kahulugan sa mga Suliranin

1. Ano ang Ecological Solid Waste Management ?

Ang buhay ng tao ay umiikot sa kapaligiran ng kani kanilang lipunan. Ang

pagpapanatili ng kalinisan at kaayusan ng kanilang tahanan ay isa sa mga

magagandang ugali na tinataglay ng mga Pilipino.

Ang Ecological Solid Waste Management ay batas na ipinatupad ng

gobyerno upang mapanatili ang kalinisan sa lipunan. Ipinatupad ang batas na ito

upang maisaayos ang mga basurahan na nagkalat sa mga lansangan. Ito ay isang

batas tungkol sa pamamahala ng mga Solid Wastes sa lipunan. Ang sinumang

mahuli ng awtoridad na lumalabag sa batas na ito ay magbabayad ng multa.

Napakaimportante ng batas na ito sa lipunan dahil malaki ang naibabahagi nito sa

pang araw araw na pamumuhay ng mga tao.

2. Ano ang mga patakaran na nakapaloob sa Ecological Solid Waste

Management of 2002 na hindi nasusunod ?

Sa Ecological Solid Waste Management, marami ang mga patakaran na

hindi nasusunod. Isa na sa mga patakaran na ito ay ang pagtatapon ng mga basura
sa hindi tamang lalagyan. Kaugalian na ng mga tao na magtapon na lamang ng

kanilang mga basura kung saan saan. Kahit alam nila na mali ang gawaing ito,

patuloy parin nilang ginagawa.

Isa pa sa mga patakaran na hindi nasusunod ay ang segregasyon ng mga

basura. Hindi nilalagay ng mga tao ang kanilang mga basura sa tama nilang mga

lalagyan. Hindi nila kinokonsidera kung ito ay nabubulok, di nabubulok o na re

recycle.

3. Ano ang importansiya ng Ecological Solid Waste Management sa

komunidad ?

Marami ang maidudulot na benepisyo ang Ecological Solid Waste

Management sa lipunan. Ang kaayusan ng lipunan ay isa na sa mga dahilan kung

bakit importante ang batas na ito. Napapahalagahan ang kalikasan sa

pamamagitan ng pagsunod ng batas ng Ecological Solid Waste Management.

Mababawasan din ang polusyon na pwedeng makasira ng kalusugan at mapapaliit

din ang tiyansa ng mga kalamidad sa kumunidad.

B. Propayl ng Respondente

Talahanayan 1

PANGALAN EDAD TIRAHAN KASARIAN TRABAHO

Janus Pacis 19 Bacarra, I.N. Lalake Estudyante

Jovita Mateo 48 Laoag City Babae Guro

Danrex dela 19 Discolandia Lalake -

Rosa

Efrenvel 42 37 Ganagan, Lalake Seaman

Bagcal Bacarra

Cynthia 49 A. Mabini St. Babae Optometrist

Victorino Laoag City

Roberto Adaya 51 29 M.H. del Lalake Empleyado

Pilar st. Laoag ng Gobyerno
City

Charmaine 22 Laoag City Babae -

Domingo

Alyanna 19 3 San Nicolas Babae -

Andres

Elena Corpuz 49 53 Rioeng Babae Maybahay

Laoag City

Evangeline 42 Laoag City Babae -

Salaguban

Justin Banlio 21 Vintar, I.N. Lalake -

Kavelene 19 20 Capurictan Babae Estudyante

Caacbay Solsona

Riza Rodriguez 50 Piddig, I.N. Babae Guro

Marlinda Chua 46 17 abadilla St. Babae Negosyante

Laoag City

Teresitan 51 Parado, Babae Guro

Manding Dingras

Excel Perocho 19 Buyon, Babae -

Bacarra

Rizza Barcena 19 Laoag City Babae Estudyante

Grace Arana 19 29 Pasil Paoay Babae -

Bryan Espiritu 19 Sacritan Pinili Lalake Estudyante

Leonora 44 Davila, Babae -
Ratuita Pasuquin I.N.

Raquel 40 41 Balacad Babae Maybahay

Tungpalan Laoag City

Jerry Laeno 53 40 Bacarra Lalake Guro

I.N.

Arlene Tan 40 8 Gen. Luna Babae Negosyante

St. Laoag City

Gregorio 46 24 C.A. Lalake Guro

Agatep Jr. Samonte St.
Laoag City

Reymark 20 Bagbago, Lalake Estudyante

Antonio Solsona

Dhianina 34 Laoag City Babae Empleyado

Torida ng Gobyerno

Helen Perdido 48 2,#50 Gov. Babae Empleyado

Agbayani St. ng Gobyerno
Laoag City

Merlita Cariaga 49 Pasuquin I.N. Babae Guro

Joshua Paulioni 57 22 Laoag City Lalake -

Flordeliza C.A. Samonte Babae -

Ignacio St. Laoag City

Sa talahanayan na ito, pinapakita ang edad, tirahan,kasarian at trabaho ng

mga respondente. Karamihan sa mga respondente ay may trabaho na at ang ilan

naman ay mga estudyante ng kolehiyo. Bilang kabuuan, tatlumpo (30) ang lahat

ng sumagot sa kwestyuneyr tungkol sa pananaliksik na ito.

 Talahanayan 2

Mga Katanungan Oo Hindi

1. Alam mo ba ang tungkol sa batas na ecological 26 4

solid waste management?
2. Alam mo ba ang iba’t ibang paraan ng 26 4
pamamahala sa basura na nakapaloob sa
ecological solid waste management?
3. Sa iyong palagay, mapapanatili ba natin ang 27 3
kaayusan at kalinisan ng paligid sa pamamagitan
ng ecological solid waste management?
4. Ikinokonsidera mo ba na importante ang kalinisan 30 0
ng paligid?
5. Naniniwala ka ba na may epekto ang pagtapon ng 29 1
basura sa tama nilang lalagyan?
6. Naniniwala ka ba na ang segregasyon ay isang 29 1
madaling paraan ng pamamahala sa basura?
7. Kailangan ba na isaalang-alang ang pagtatapon 30 0
ng basura?
8. Naniniwala ka ba na ang proper waste disposal ay 30 0
nakakatulong sa pagbawas ng polusyon?
9. Palagi bang pumupunta sa inyong lugar ang 17 13
garbage collector?
10. Ginagamit mo baa ang proper waste disposal sa 23 7
inyong bahay?
11. Sinusunog mo ba ang mga ibang basura sa 10 20
bahay?
12. Naniniwala ka ba na pagsunog ng mga basura 7 23
(inceneration) ay isang mabuting paraan ng
pamamahala sa basura?
13. Palagi ba kayong nagdi-dispose ng basura sa 28 2
bahay?
14. Nagsesegregate ka ba ng basura sa bahay? 16 14

15. Nagco-compost ka ba ng mga basura sa bahay 9 21

para gawing pataba?
16. Naniniwala ka ba na ang pagrerecycle ay 30 0
nakakatulong para bawasan ang mga basura?
17. Ginagamit mo ba ang 3R’s (reduce, reuse at 22 8
recycle)?
18. Naniniwala ka ba na ang pagrerecycle ay 30 0
nakakatulong para bawasan ang mga basura?
19. Naniniwala ka ba na ang mga na-compost ay 29 1
epektibo bilang isang pataba?
 20. Nagbebenta ka ba ng mga bote at plastic na hindi 26 4
na magagamit?

Sa talahanayan na ito, ipinakita ang lahat ng sagot ng mga respondent sa

bawat tanong. Masasabi ng mga mananaliksik na napakahalaga ng Ecological

Solid Waste Management sa lipunan. Napatunayan narin ito sa mga datos na

nakalap ng mga mananaliksik.

C. Analisasyon sa mga Nakalap na Datos

Mga Katanungan Oo Hindi

1. Alam mo ba ang tungkol sa batas na Ecological 26 4

Solid Waste Management?

Sa unang katanungan na “alam mo ba ang tungkol sa batas na Ecological

Solis Waste Management?”, 26 sa mga respondent and sumagot ng oo. Apat

naman ang sumagot ng hindi na nagsasabing hindi nila alam ang tungkol sa

Ecological Solid Waste Management.

Nangangahulugan na karamihan ng mga tao ay may impormasyon tungkol

sa Ecological Solid Waste Mangement. Pero, may mga ilan pa ring hindi

nakakaalam ang tungkol dito.

Mga Katanungan Oo Hindi

2. Alam mo ba ang iba’t ibang paraan ng 26 4

pamamahala sa basura na nakapaloob sa
ecological solid waste management?
 Sa pangalawang katanungan na “Alam mo ba ang iba’t ibang paraan ng

pamamahala sa basura na nakapaloob sa ecological solid waste management?”, 26

ang sumagot ng oo. Samantala, ang mga sumagot ng hindi ay apat na nagsasabing

hindi nila alam ang mga paraan ng pamamahala sa basura na nakapaloob sa

Ecological Solid Waste Management.

Batay sa mga datos na nakalap, nangangahulugan na karamihan ng mga

tao ay nakakaalam sa mga paraan ng pamamahala ng basura na nakapaloob sa

Ecological Solid Waste Management na maaaring ginagamit nila sa kanilang mga

tahanan.

Mga Katanungan Oo Hindi

3. Sa iyong palagay, mapapanatili ba natin ang 27 3

kaayusan at kalinisan ng paligid sa pamamagitan
ng ecological solid waste management?

Sa pangatlong katanungan na “Sa iyong palagay, mapapanatili ba natin

ang kaayusan at kalinisan sa paligid sa pamamagitan ng Ecological Solid Waste

Management?”, 27 ang sumagot ng oo. Tatlo naman ang sumagot ng hindi na

nagsasabing hindi makakatulong ang Ecological Solid Waste Management sa

pagpapanatili ng kaayusan at kalinisan sa paligid.

Nangangahulugan na karamihan ng mga tao ay naniniwala sa kakayahan

ng Ecological Solid Waste Management sa pagpapanatili ng kaayusan at kalinisan

ng paligid.
 Mga Katanungan Oo Hindi

4. Ikinokonsidera mo ba na importante ang kalinisan 30 0

ng paligid?
Sa pang-apat na tanong na “Ikinokonsidera mo ba na importante ang

kalinisan ng palagid?”, 30 ay sumagot na oo. Wala naman ang sumagot ng hindi.

Nangangahulugan na mahalaga para sa lahat ng tao ang kalinisan sa

paligid dahil sa mga benepisyo na ibinibigay nito gaya ng kaligtasan sa sakit.

Mga Katanungan Oo Hindi

5. Naniniwala ka ba na may epekto ang pagtapon ng 29 1

basura sa tama nilang lalagyan?

Sa ikalimang tanong na “Naniniwala ka ba na may epekto ang pagtapon

ng basura sa tama nilang lalagyan?”, 29 ang sumagot ng oo. May isa namang

sumagot ng hindi na nagsasabing hindi siya naniniwala na may epekto ang

pagtapon ng basura sa tamang lalagyan.

Nangangahulugan na karamihan ng mga tao ay isinaalang-alang ang

pagtatapon ng basura sa tamang lalagyan.

Mga Katanungan Oo Hindi

6. Naniniwala ka ba na ang segregasyon ay isang 29 1

madaling paraan ng pamamahala sa basura?

Sa ika-anim na katanungan,“Naniniwala ka ba na ang segregasyon ay

isang madaling paraan ng pamamahala sa basura?”, 29 ang sumang-ayon.

Mayroon namang isa na hindi naniniwala na a g segregasyon ay isang madaling

paraan ng pamamahala sa basursa.

Ito ay nangangahulugan na karamihan ng mga tao ay naniniwala na ang

segregasyon ay isang madaling paraan ng pamamahala sa basura.

Mga Katanungan Oo Hindi

7. Kailangan ba na isaalang-alang ang pagtatapon 30 0

ng basura?

Sa pangpitong katanungan, “Kailangan ban a isaalang-alang ang

pagtatapon ng basura?”, lahat ng mga respondente ay sumagot ng oo na

nagsasabing kailangang isaalang-alang ang pagtatapon ng basura.

Ito ay nangangahulugan na kailangang isaalang-alang ang pagtatapon ng

basura. Mahalaga sa mga tao ang tamang pagtatapon ng basura kung saan

pinapahalagahan din nila ang kalinisan sa paligid.

Mga Katanungan Oo Hindi

8. Naniniwala ka ba na ang proper waste disposal ay 30 0

nakakatulong sa pagbawas ng polusyon?

Sa ika-walong tanong na “Naniniwala ka ba na ang proper waste disposal

ay nakakatulong sa pagbawas ng polusyon?”, lahat ng mga respondente ay

sumagot ng oo.
 Ito ay nangangahulugan na ang mga tao ay naniniwala na ang proper

waste disposal ay may maitutulong sa pagbawas ng polusyon gaya ng polusuyon

sa lupa at polusyon sa tubig.

Mga Katanungan Oo Hindi

9. Palagi bang pumupunta sa inyong lugar ang 17 13

garbage collector?

Sa ika-siyam na tanong na “Palagi bang pumupunta ang garbage collector

sa inyong lugar, 17 ang sumagot ng oo. Labingtatlo naman ang sumagot ng hindi.

Ito ay nangangahulugan na karamihan ng mga lugar ay may regular na

pangongolekta ng basura na ginagawa ng mga garbage collector. Pero, madami pa

ring mga lugar ang hindi regular na napupuntahan ng garbage collector para

mangolekta ng basura.

Mga Katanungan Oo Hindi

10. Ginagamit mo ba ang proper waste disposal sa 23 7

inyong bahay?

Sa ika-sampung tanong na “Ginagamit mo ba ang proper waste disposal sa

inyong bahay?”, 23 ang sumagot ng oo. At pito naman ang sumagot na hindi nila

ginagamit ang proper waste disposal sa kanilang mga bahay.

Ito ay nangangahulugan na karamihan ng mga tao ay sinusunod ang

proper waste disposal sa pamamahala ng mga basura. Ang iba naman ay hindi ito

sinusunod kung saan may sarili silang paraan sa pamamahala sa basura.

 Mga Katanungan Oo Hindi

11. Sinusunog mo ba ang mga ibang basura sa bahay? 10 20

Sa pang labingisang katanungan, sampu (10) ang sumagot ng oo at

dalawampu (20) naman ang sumagot ng hindi.

Nangangahulugan lamang na karamihan sa mga respondente ay hindi

nagsusunog ng ibang basura sa kani kanilang mga tahanan. Ang natira namang

sampu na respondent ay patuloy parin na nagsusunog ng mga ibang basura sa

kanilang mga bahay.

Mga Katanungan Oo Hindi

12. Naniniwala ka ba na ang pagsunog ng mga 7 23

basura (inceneration) ay isang mabuting
paraan ng pamamahala sa basura?

Sa tanong na ito, pito (7) ang sumagot ng oo at dalawamput tatlo (23)

naman ang sumagot ng hindi.

Ito ay nangangahulugan na kaunting porsyento lamang ng mga

respondente ang naniniwalang ang pagsunog ng mga basura ay isang mabuting

paraan ng pamamahala ng mga basura. Karamihan naman sa mga respondent ay

naniniwala na ang pagsunog ng mga basura ay hindi magandang pamamahala ng

mga basura sa isang lipunan.

Mga Katanungan Oo Hindi

13. Palagi ba kayong nag di-dispose ng basura sa 28 2

bahay?
 Sa pang labintatlong katanungan, isinasaalang alang ang kahalagahan ng

pag di dispose ng basura. Dalawamput walo (28) ang sumagot ng oo at dalawa (2)

naman ang sumagot ng hindi.

Dito, nangangahulugan na ang malaking bahagdan ng mga respondente ay

palaging nag di dispose ng basura sa kanilang bahay. Ang dalawa namang

respondente ay hindi palaging nag di dispose ng basura sa kanilang mga bahay. m

Mga Katanungan Oo Hindi

14. Nag se segregate ka ba ng basura sa bahay? 16 14

Sa ika labingapat na tanong, ipinapakita ang isa sa mga patakaran ng

Ecological Solid Waste Management—ang segregation. Labing anim (16) ang

sumagot ng oo at labing apat (14) naman ang sumagot ng hindi.

Nangangahulugan na higit sa kalahati ng mga respondente ay nag se

segregate ng mga basura sa kanilang mga tahanan samantala, ang natirang labing

apat pa na respondente ay hindi nag se segregate ng mga basura sa kanilang mga

tahanan.

Mga Katanungan Oo Hindi

15. Nag co compost ka ba ng mga basura sa bahay para 9 21

gawing pataba ?
 Sa ika labinlimang tanong, inilahad ang tungkol sa pag co compost ng

mga basura. Siyam (9) ang sumagot ng oo at dalawamput isa (21) naman ang

sumagot ng hindi.

Nangangahulugan ito na kaunti lamang sa mga respondente ang nag co

compost ng basura para gawing pataba at ang mas malaking bahagdan ay hindi

nag co compost ng basura para gawing pataba.

Mga Katanungan Oo Hindi

16. Naniniwala ka ba na ang pag re recycle ay 30 0

nakakatulong para bawasan ang mga
basura?

Sa pang labinganim na tanong, ipinakita ang kahalagahan ng pag re

recycle para mabawasan ang mga basura. Tatlumpo (30) ang sumasang ayon sa

pahayag na ito.

Lahat ng mga respondente ay naniniwala na ang pag re recycle ay

nakakatulong para mabawasan ang mga basura sa lipunan.

MgaKatanungan Oo Hindi

17. Ginagamit mo ba ang 3R’s (reduce, reuse at 22 8

recycle)?

Sa pang labingpitong katanungan, nabanggit ang tungkol sa 3R’s o ang

Reduce, Reuse at Recycle) Dalawamput dalawa (22) ang sumagot ng oo at Walo

(8) naman ang sumagot ng hindi.

 Nangangahulugan ito na karamihan sa mga respondente ay gumagamit ng

3R’s samantala ang ibang respondente ay hindi gunagamit ang 3R’s.

MgaKatanungan Oo Hindi

18. Naniniwala ka ba na ang pag re recycle ay 30 0

nakakatulong para bawasan ang mga
basura?

Sa pang labingwalong katanungan, lahat ng mga respondente ay sumagot

ng oo.

Ang lahat ng respondente ay naniniwalang ang pag re recycle ay

nakakatulong upang mabawasan ang basura na umiikot sa lipunan.

Mga Katanungan Oo Hindi

19. Naniniwala ka ba na ang mga na-compost 29 1

ay epektibo bilang isang pataba?

Sa pang labingsiyam na katanungan, nailahad ang isang epekto ng pag co

compost—ang pagkakaroon ng pataba. Dalawamput siyam (29) ang sumagot ng

oo at isa (1) naman ang sumagot ng hindi.

Nangangahulugan ito na halos lahat ng mga respondente ay naniniwala na

ang pag co compost ng basura ay epektibo bilang isang pataba. At isa lamang sa

mga respondent ay hindi naniniwala dito.

Mga Katanungan Oo Hindi

20. Nagbebenta ka ba ng mga bote at plastic na 26 4

hindi na magagamit?
 Ang ika dalawampung tanong ay naglalahad tungkol sa pagbebenta ng

mga bote o plastik. Dalawamput anim (26) ang sumagot ng oo at apat (4) naman

ang sumagot ng hindi.

Nangangahulugan ito na karamihan sa mga respondente ay nagbebenta ng

mga bote o plastik at ang iba ay hindi nagbebenta ng mga bote o plastik.

D. Panunuring Panlarawan

Dito matutukoy ang mga iba’t-ibang opinion ng mga respondent tungkol

sa mga iba’t-ibang katanungan na may kaugnayan sa epekto ng Ecological Solid

Waste Management sa lipunan.

Sa iyong palagay, gaano kahalaga ang pagkakaroon ng sariling Sanitary

Landfill ng bawat bayan sa bansa?

Ayon sa surbey, lubos na napakahalaga ng sariling Sanitary Landfill.

Tumutulong ito sa wastong pagtatapon ng mga basura. Maiiwasan rin ang

polusyon kapag maayos ang lalagyan ng basura sa bawat bayan. Mababawasan

din ang pagkakontamina ng mga tao sa paligid. Higit sa lahat, ang sanitary landfill

ay legal sapagkat may permit na nagpapatunay na inaprubahan ito ng Department

of Environment and Natural Resources (DENR).

Paano mas mapapaigting ang tamang Solid Waste Management dito sa ating

bansa ?

Sa nakalap na impormasyon, ayon sa mga respondente, mas mapapaigting

ang Solid Waste Management kung maituturo at mapapairal ito ng mabuti sa

isang bansa. Dapat daw maging strikto ang pamahalaan ukol sa batas na ito.

Dapat ding maging responsable ang mga mamamayan sa kanilang mga basura.

Kailangan na mapairal nila ito ng mabuti sa isang sambayanan.

Ano ang maitutulong ng Ecological Solid Waste Management sa pagbawas

ng polusyon dito sa ating bansa?

Ayon sa mga respondent, ang mga patakaran na ipinapatupad ng

Ecological Solid Waste Management ay lubos na nakakatulong sa pagbawas ng

polusyon sa lipunan. Kung matututunan lamang ng mga mamamayan na maging

responsable sa pamamahala ng kanilang mga solid wastes, siguradong

mababawasan ng husto ang polusyon sa lipunan.

Sa pamamagitan ng pag se segregate ng mga basura, maiiwasan ang

paghahalo halo ng mga basurang hindi dapat magkakasama. Sa pamamagitan din

ng pag re recycle, nababawasan ang mga basura sapagkat nagiging isang bagay

ito na pwede pa palang magamit.

 KABANATA V

LAGOM, KONKLUSYON AT REKOMENDASYON

Ang kabanatang ito ay nagbibigay ng isang buod ng lahat ng mga datos na

nakalap para sa pananaliksik na ito. Ito ay naglalaman ng lahat ng impormasyon

na may kaugnay sa pananaliksik na isinagawa ng mga tagapananaliksik sa

pamamagitan ng datos na nakolekta at nakalap. Naglalaman din ito ng mga

opinyon na nabuo matapos na isinaalang-alang ang may-latitirong mga

katotohanan at ebidensya ng pananaliksik, pati na rin ang kanilang mga

rekomendasyon sa pag-alala ng mga isyu at mga paksa sa pananaliksik na ito.

LAGOM

Napag-alaman sa pananaliksik na ito ang maitutulong ng Ecological Solid

Waste Management sa pagbawas ng polusyon. May mga magandang epekto ang

pagsunod sa Ecological Solid Waste Management sa pagpapanatili ng kalinisan sa

kapaligiran.

Sa pananaliksik, napag-alaman na karamihan ng mga tao ay alam ang

tungkol sa batas na Ecological Solid Waste Management at ang mga pamamaraan

sa pamamahala ng basura na nakapaloob dito. Ito ay ginagamit sa mga kabahayan

sa pag-aayos ng mga basura at pagpapanatili ng kalinisan.

Napag-alaman din na sila ay nagsesegregate ng kanilang mga basura na

siya namang kinokolekta ng mga garbage collector. Ang mga tao din ay

gumagamit ng 3Rs o reduce, reuse at recycle kung saan sila ay nagrerecycle ng

mga basura bilang isang paraan sa pagbawas ng mga nakakalat na basura.

Mayroon ding mga nagbebenta ng mga bote at plastik na sa tingin nila ay hindi

namagagamit.

Napag-alaman din na mahalaga ang pag-kakaroon ng sanitary landfill ng

bawat bayan sa bansa na magiging malaking tulong sa pagpapaigting ng

implementasyon ng Ecological Solid Waste Management. Sa pamamagitan nito,

maaaring mabawasan ang polusyon sa bansa.

KONKLUSYON

Batay sa mga nakalap na datos sa pananaliksik, napatunayan na may

maitutulong ang Ecological Solid Waste Management sa pagbawas ng polusyon

sa bansa. Ito ay ginagamit ng karamihan ng mga tao sa pamamahala ng kanilang

mga basura.

Napatunayan din na isinaalang-alang ng mga tao ang kalinisan sa paligid.

Pinapahalagahan nila ang kaayusan sa paligid, particular na ang mga basura para

mapanatili ang kagandahan ng paligid at kaligtasan mula sa sakit.

Sa pananaliksik, nalaman din na ikinokonsidera ng mga tao ang

pagrerecycle ng mga basura at pagbebenta ng plastik at mga bote para mabawasan

ang mga nakakalat na basura sa paligid.

 Ang Ecological Solid Waste Management ay Malaki ang maitutulong sa

pagbawas ng polusyon sa kapaligiran dahil isinasaalang-alang nito ang kaayusan

ng mga basura sa paligid na kadalasang sanhi ng mga polusyon.

REKOMENDASYON

Sa pagtatapos ng pananaliksik na ito, mairerekomenda ng mga

mananaliksik na magkaroon pa ng pananaliksik tungkol dito ng may mas

malawak na saklaw.

Maaaring maghanap pa ng mga dagdag na literature na maaaring magamit

sa isang mas malawak na pananaliksik. Maaring ding kumuha ng mas marami

pang respondente na galing sa mga iba’t ibang lugar dito sa ating probinsiya para

mas mapatunayan pa ang kahalagahan ng Ecological Solid Waste Management.

Inirerekomenda din ng mga mananaliksik ang pagkakaroon ng

pananaliksik tungkol sa iba pang maaaring maitulong ng Ecological Solid Waste

Management sa ating kapaligiran at ang mga iba pang bagay na maaaring gamitin

para bawasan ang polusyon na siyang malaking problema ng mundo ngayon.

 TALASANGGUNIAN

A. Libro

Library of Congress Cataloging-in-Publication Data, The New Book of Popular

Science, Waste Disposal, Copyright Philippines 1979 by Grolier International,

Inc., Volume No. 2, pages 483-492

Buena, Gina A., Briones, Teresita R., Music Arts Physical Education Health 3 rd

year, Pollution, Philppine Copyright 2007 by Vicarish Publication and Trading,

Inc., Sta. Ana, Manila, editors Zalzos, Jonaliza F. et.al, pages 216-217

Anderson, Jan et.al., the Macmillan Junior Encyclopedia of Science, Technology

and the Environment., Waste Disposal, Copyright 1995 by Macmillan Education

Australia Pty Ltd 1995, Reprinted 1997,Volume No.10, page 36

B. Internet

http://www.composters.com/tips-on-composting/

http://www.solidwaste.org/the-project-SWM4LGU’s/
APENDIKS
 APENDIKS A

Pampamahalaang Pamantasan ng Mariano Marcos

MATAAS NA PAARALANG LABORATORYO
Lungsod ng Laoag

Ika-5 ng Pebrero, 2016

Mahal naming Respondente,

Maligayang pagbati!

Ang inyong mga lingkod ay kasalukuyang nasa ika-10 baitang at nag-

aaral sa Pampamahalaang Pamantasan ng Mariano Marcos – Mataas na Paaralang
Laboratoryo.

Bilang bahagi sa mga pangangailangan sa Filipino 10, kayo po ay napili

naming tagatugon sa aming pamanahong papel tungkol sa “Ecological Solid
Waste Management: Instrumento sa Pagbawas ng Polusyon”. Hinihingi po
naming ang inyong tulong at kooperasyon sa pagsagot ng tapat at malaya sa
bawat katanungan. Ipinapangako po naming na ang inyong mga sagot ay aming
iingatan at hindi ipagkakalat.

Sa inyong malaking tulong at suporta, magiging malaking bahagi po

kayo sa pagtupad ng hangarin ng pamanahong papel na ito.

Lubos na sumasainyo,

LOUELLA A. JULIAN

JEANNY MAE B. MAGANA

TRISTAN YVES D. MATEO

Mga Mananaliksik
Binigyang-pansin:

JAMES G. VENTURA III

Guro

JOVENITA A. ARAGON, Ed. D

Punong-guro
 APENDIKS B

PERSONAL NA KATANUNGAN

Pangalan: _________________________________ Edad: ___________

Tirahan: __________________________________ Kasarian: ________

Paaralan: ___________________________________________________

A. Panuto: Lagyan ng tsek ang napili ninyong kasagutan sa bawat tanong at

ilagay ang inyong kasagutan sa patlang na nakalaan. Lagyan ng marka
sa hanay ng iyong kasagutan, Oo kung ginagawa niyo ang mga
tinatanong at hindi naman kung hindi.

Mga Katanungan Oo Hindi

1. Alam mo ba ang tungkol sa batas na

ecological solid waste
management?
2. Alam mo ba ang iba’t ibang paraan
ng pamamahala sa basura na
nakapaloob sa ecological solid
waste management?
3. Sa iyong palagay, mapapanatili ba
natin ang kaayusan at kalinisan ng
paligid sa pamamagitan ng
ecological solid waste
management?
4. Ikinokonsidera mo ba na importante
ang kalinisan ng paligid?
5. Naniniwala ka ba na may epekto
ang pagtapon ng basura sa tama
nilang lalagyan?
6. Naniniwala ka ba na ang
segregasyon ay isang madaling
paraan ng pamamahala sa basura?
7. Kailangan ba na isaalang-alang ang
pagtatapon ng basura?
8. Naniniwala ka ba na ang proper
waste disposal ay nakakatulong sa
pagbawas ng polusyon?
 9. Palagi bang pumupunta sa inyong
lugar ang garbage collector?
10. Ginagamit mo baa ang proper waste
disposal sa inyong bahay?
11. Sinusunog mo ba ang mga ibang
basura sa bahay?
12. Naniniwala ka ba na pagsunog ng
mga basura (inceneration) ay isang
mabuting paraan ng pamamahala sa
basura?
13. Palagi ba kayong nagdi-dispose ng
basura sa bahay?
14. Nagsesegregate ka ba ng basura sa
bahay?
15. Nagco-compost ka ba ng mga
basura sa bahay para gawing
pataba?
16. Naniniwala ka ba na ang
pagrerecycle ay nakakatulong para
bawasan ang mga basura?
17. Ginagamit mo ba ang 3R’s (reduce,
reuse at recycle)?
18. Naniniwala ka ba na ang
pagrerecycle ay nakakatulong para
bawasan ang mga basura?
19. Naniniwala ka ba na ang mga na-
compost ay epektibo bilang isang
pataba?
20. Nagbebenta ka ba ng mga bote at
plastic na hindi na magagamit?

B. Panuto: Sagutin ang mga sumusunod na katanungan. Isulat ang

kasagutan sa patlang.

1. Sa iyong palagay, gaano kahalaga ang pagkakaroon ng sariling sanitary

landfill ng bawat bayan sa bansa?

__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
_________________________________________________________________.

2. Paano mas mapapaigting ang tamang solid waste management dito sa

ating bansa?

__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
_________________________________________________________________.

3. Ano ang maitutulong ng ecological solid waste management sa pagbawas

ng polusyon dito sa ating bansa?

__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
_________________________________________________________________.

Piangtibay na totoo at wasto:

_______________________
Lagda ng Respondente

______________________
Petsa
 APENDIKS C

PROPAYL NG MGA RESPONDENTE

PANGALAN EDAD TIRAHAN KASARIAN TRABAHO

Janus Pacis 19 Bacarra, I.N. Lalake Estudyante

Jovita Mateo 48 Laoag City Babae Guro

Danrex dela 19 Discolandia Lalake -

Rosa

Efrenvel 42 37 Ganagan, Lalake Seaman

Bagcal Bacarra

Cynthia 49 A. Mabini St. Babae Optometrist

Victorino Laoag City

Roberto Adaya 51 29 M.H. del Lalake Empleyado ng

Pilar st. Laoag Gobyerno
City

Charmaine 22 Laoag City Babae -

Domingo

Alyanna 19 3 San Nicolas Babae -

Andres

Elena Corpuz 49 53 Rioeng Babae Maybahay

Laoag City

Evangeline 42 Laoag City Babae -

Salaguban

Justin Banlio 21 Vintar, I.N. Lalake -

Kavelene 19 20 Capurictan Babae Estudyante

Caacbay Solsona

Riza Rodriguez 50 Piddig, I.N. Babae Guro

Marlinda Chua 46 17 abadilla St. Babae Negosyante

Laoag City
Teresitan 51 Parado, Babae Guro
Manding Dingras

Excel Perocho 19 Buyon, Babae -

Bacarra

Rizza Barcena 19 Laoag City Babae Estudyante

Grace Arana 19 29 Pasil Paoay Babae -

Bryan Espiritu 19 Sacritan Pinili Lalake Estudyante

Leonora 44 Davila, Babae -

Ratuita Pasuquin I.N.

Raquel 40 41 Balacad Babae Maybahay

Tungpalan Laoag City

Jerry Laeno 53 40 Bacarra Lalake Guro

I.N.

Arlene Tan 40 8 Gen. Luna Babae Negosyante

St. Laoag City

Gregorio 46 24 C.A. Lalake Guro

Agatep Jr. Samonte St.
Laoag City

Reymark 20 Bagbago, Lalake Estudyante

Antonio Solsona

Dhianina 34 Laoag City Babae Empleyado ng

Torida Gobyerno

Helen Perdido 48 2,#50 Gov. Babae Empleyado ng

Agbayani St. Gobyerno
Laoag City

Merlita Cariaga 49 Pasuquin I.N. Babae Guro

Joshua Paulioni 57 22 Laoag City Lalake -

Flordeliza C.A. Samonte Babae -

Ignacio St. Laoag City
 APENDIKS D

CURRICULUM VITAE

Pangalan: Louella A. Julian

Kaarawan: Ika-29 ng Marso, 2000

Edad: 16

Tahanan: Brgy. 18 Estancia, Piddig Ilocos Norte

Pangalan ng Ama: Leonardo B. Julian Jr.

Trabaho ng Ama: Businessman

Pangalan ng Ina: Greta A. Julian

Trabaho ng Ina: Maybahay

Educational Attainment

Elementarya: Estancia Elementary School

Sekondarya: Mariano Marcos State University- Laboratory High

School, Laoag City

 CURRICULUM VITAE

Pangalan: Jeanny Mae B. Magna

Kaarawan: Ika-10 ng Mayo, 2000

Edad: 15

Tahanan: Brgy. 3 San Pedro Vintar, Ilocos Norte

Pangalan ng Ama: Eusebio V. Magana

Trabaho ng Ama: Empleyado ng Gobyerno

Pangalan ng Ina: Nenita B. Magana

Trabaho ng Ina: Empleyado ng Gobyerno

Educational Attainment

Elementarya: Florentino Camaquin Integrated School

Sekondarya: Mariano Marcos State University- Laboratory High

School, Laoag City

 CURRICULUM VITAE

Pangalan: Tristan Yves D. Mateo

Kaarawan: ika-11 ng Nobyembre, 1999

Edad: 16

Tahanan: Brgy. 30-A Suyo, Laoag City, Ilocos Norte

Pangalan ng Ama: Glenn C. Mateo

Trabaho ng Ama: Empleyado ng Gobyerno

Pangalan ng Ina: Ruby D. Mateo

Trabaho ng Ina: Self-Employed

Educational Attainment

Elementarya: Suyo Elementary School

Secondarya: Mariano Marcos State University- Laboratory High

School