PEMULIHARAAN DAN PEMELIHARAAN WARISAN

ARKEOLOGI MELALUI
AKTA WARISAN KEBANGSAAN 2005 [AKTA 645]

JABATAN WARISAN NEGARA

KEMENTERIAN PELANCONGAN & KEBUDAYAAN
 SKOP WARISAN
Bukit
Langkawi Bukit Bunuh Bukit Jawa Kota Tampan Gua Niah Perak Man Tengkorak
Geo Park

550 juta 1.83 Juta 200,000 74,000 40,000 11,000 3,000

Tahun Tahun Tahun Tahun Tahun Tahun Tahun

Menara Bangunan Kebudayaan Kota Lembah

Berkembar Sultan Abdul
Melaka Bujang
Petronas Samad

Abad ke 1- 12
Sekarang Abad ke 19 Abad ke Abad ke 16 -19
 SKOP WARISAN

Warisan

i. Warisan & Budaya Semulajadi

Warisan
Kebangsaan; Ketara Tidak Ketara
dan
ii. Warisan Dunia Tidak Alih Alih
 VISI
Peneraju dalam penerokaan dan
pengekalan khazanah warisan ke arah
pembentukan teras jati diri bangsa dan
penjanaan ekonomi negara.

MISI
Meneroka, memulihara dan memelihara
warisan negara ke arah pembangunannya
yang mampan sehingga terselah di persada
dunia.
• Menguatkuasa peruntukan di bawah Akta Warisan
Kebangsaan
• Memelihara dan memulihara warisan negara
• Mendaftar warisan negara ke dalam Daftar Warisan
kebangsaan
• Menjalankan penyelidikan dan pembangunan
berkaitan warisan
• Mendokumentasi hasil kajian serta bahan-bahan
rujukan berkaiatan warisan dan menerbitkannya
• Merancang, melaksanakan dan menyelaras aktiviti
berkaitan warisan
• Menyelaras pencalonan dan pengiktirafan warisan
negara ke peringkat dunia
• Memantau Tapak Warisan Dunia di Malaysia

5
 • Bahagian Daftar Warisan
BAHAGIAN UTAMA
• Bahagian DI JWN
Arkeologi
• Bahagian Konservasi
• Bahagian Warisan Tidak Ketara
• Bahagian Warisan Dunia
• Bahagian Khidmat Pengurusan
• Akta Warisan Kebangsaan 2005 (Akta 645) merupakan Akta
yang menguatkuasakan peruntukan bagi pemuliharaan dan
pemeliharaan Warisan Kebangsaan, warisan semulajadi,
warisan kebudayaan ketara dan tidak ketara, warisan
kebudayaan di bawah air dan harta karun serta perkara yang
berkaiatan
• Akta ini berkuatkuasa pada 1 Mac 2006
• Memansuhkan dua (2) Akta terdahulu iaitu Akta Benda Purba
1976 dan Akta Harta Karun 1957on 1st of March 2006
• Jabatan Warisan Negara di ketuai oleh Pesuruhjaya Warisan
• Daftar Warisan Kebangsaan
• Kumpulan Wang Warisan
• Majlis Warisan Kebangsaan 8
 DAFTAR WARISAN

WARISAN

Warisan Warisan
Kebangsaan
 Diisytiharkan oleh  Disiytiharkan oleh Menteri
Pesuruhjaya Warisan  Seksyen 67 , Akta 645

9
 Proses Pengisytiharan Warisan
Kebangsaan
S.68 AWK 2005
Penamaan sebagai Warisan
Kebangsaan kepada Menteri
melalui Borang E (P.U.(A) 197)
Berunding dengan Pihak Berkuasa Negeri
Bagi tapak, objek @ warisan kebudayaan
dibawah air yang terletak diatas tanah negeri
S.67(3) AWK 2005
Perintah pengisytiharan Warisan Kebangsaan oleh Menteri dalam Warta/ Akhbar
S.67(9)AWK 2005
Kenalpasti Pencalonan daripada Daftar Persetujuan Pesuruhjaya
* Ciri-ciri S.67 (2) AWK 2005 Warisan untuk diangkat
kepada Menteri
Cadangan Jawatankuasa Pakar
Memberitahu pemunya, penjaga atau pemegang
Keizinan hak cipta bagi WTK Orang Hidup
amanah tapak, objek atau warisan kebudayaan
sekiranya hak cipta masih *Keizinan orang tersebut.
dibawah air sekurang-kurangnya 30 hari sebelum wujud S.67(6) AWK 2005
pengisytiharan S.67(4) AWK 2005 S.67(5) AWK 2005
Tempatan –S.67(1) AWK
Salinan Perintah hendaklah disampaikan kepada pemunya,
penjaga, @ pemegang amanah tapak, objek atau warisan
kebudayaan dibawah air atau Orang Hidup – S.67(7) AWK
2005
Bantahan secara bertulis kepada Menteri (sekiranya ada)
– tempoh 3 bulan daripada penyiaran S.67(8)AWK 2005
Menteri Menteri membuat Perintah diteruskan S.67(9)AWK 2005
membatalkan keputusan selepas
perintah dinasihati oleh Majlis
Warisan Kebangsaan
dan keputusan adalah (i) Direkodkan Dalam Daftar S.71 AWK 2005
muktamad (ii) Makluman kepada :
a) Pemunya
b) Penjaga @ pemegang amanah
c) Pemunya hakcipta
d) Pejabat tanah
e) Pihak berkuasa negeri
f) Pihak berkuasa perancang tempatan
 Statistik Butiran Warisan Kebangsaan 2007 - 2016
WARISAN KEBANGSAN

350

300

250

Kategori Jumlah
200
Tapak 69
Objek Tidak 310
150
Ketara
Objek Ketara 96
100

Orang Hidup 21
50 JUMLAH 496

0
Tapak Objek Tidak Ketara Objek Ketara Orang Hidup

Warisan Kebangsaan
 JUMLAH TAPAK ARKEOLOGI

Jumlah Keseluruhan : 767 tapak

Darat : 686 tapak

Bawah Air :111 tapak

 TAPAK ARKEOLOGI (WARISAN
KEBANGSAAN) – 13 TAPAK
• Kota Johor Lama, Kota Tinggi, Johor. (11/8/2015)
• Kompleks Sejarah Pengkalan Kempas, Linggi, Negeri
Sembilan.(11/8/2015)
• Pulau Kalumpang, Kuala Selinsing, Perak. (11/8/2015)
• Gua Teluk Kelawar, Lenggong, Perak (11/8/2015)
• Gua Harimau, Lenggong, Perak (11/8/2015)
• Tapak Arkeologi Sungai Batu, Kedah (10/5/2012)
• Tapak Arkeologi Bukit Bunuh, Lenggong, Perak (10/5/2012)
• Gua Batu Tambun, Ipoh, Perak (10/5/2012)
• Gua Gunung Runtuh, Lenggong, Perak (14/2/2009)
• Kota Tampan, Lenggong, Perak (14/2/2009)
• Tapak Arkeologi Bukit Jawa, Lenggong, Perak (14/2/2009)
• Bastion Middelburg, Kota Melaka, Banda Hilir Melaka (3/4/2010)
• Runtuhan Gereja St. Paul, Bukit St. Paul, Banda Hilir, Melaka (10/5/2012)
TAPAK ARKEOLOGI (WARISAN) – 8 TAPAK

 Candi Bukit Choras (Tapak 1) Bukit Choras,Yan, Kedah

 Candi Pengkalan Bujang (Tapak 23), Kuala Muda, Kedah
 Candi Bukit Batu Pahat (Tapak 8), Merbok Kedah
 Tapak Kawasan Tinggalan Perahu Bunga Mas, Kota Bharu,
Kelantan
 Gua Cha, Lembah Nenggiri, Kelantan
 Gua Badak (LukisanGua), Lenggong, Perak
 Bukit Raja, Kuala Selangor, Selangor
 Runtuhan Gereja St. John, Melaka Tengah, Melaka
TAFSIRAN
• SEKSYEN 2
 TAFSIRAN - SEKSYEN 2
“Relik Arkeologi” ertinya—
(a) mana-mana mendapan arkeologi; atau
(b) mana-mana artifak, peninggalan atau keterangan matan
yang dikaitkan dengan mendapan arkeologi, di mana-
mana bahagian Malaysia dan berusia lima puluh tahun
atau lebih

“Rizab Arkeologi” ertinya - suatu kawasan yang di dalamnya

relik arkeologi terletak;

“Tapak” - termasuklah mana-mana kawasan, tempat, zon,

warisan semula jadi, monumen atau bangunan yang melekat
pada tanah, rizab arkeologi dan mana-mana tanah dengan
bangunan, taman, pokok atau rizab arkeologi
 TAFSIRAN
• WARISAN KEBUDAYAAN BAWAH AIR
 TAFSIRAN
“Warisan Kebudayaan di Bawah Air” ertinya segala kesan
kewujudan manusia yang mempunyai sifat kebudayaan,
sejarah atau arkeologi yang sebahagiannya atau
keseluruhannya di bawah air, berkala atau berterusan,
selama sekurang-kurangnya satu ratus tahun seperti—

(a) tapak, struktur, bangunan, artifak dan peninggalan

manusia, bersama-sama dengan konteks arkeologi dan
semula jadinya;
(b) (b) vesel, pesawat udara, kenderaan lain atau mana-
mana bahagiannya, kargo atau kandungan lainnya,
bersamasama dengan konteks arkeologi dan semula
jadinya; dan
(c) (c) objek bersifat prasejarah;
 PERJUMPAAN
OBJEK DAN HAK
KEEMPUNYAAN
OBJEK
• SEKSYEN 47 (1) DAN 48 (1)
(3) Pemegang lesen tidak berhak menuntut pampasan
bagi apa-apa kerugian atau ganti rugi yang dialami
atau yang dikatakan telah dialami olehnya disebabkan
oleh pembatalan di bawah subseksyen (2).

(4) Bagi maksud seksyen ini, apa yang menjadi

“kepentingan negara”, “kepentingan keselamatan
negara” atau “dasar Kerajaan” hendaklah ditentukan
oleh Menteri atas syor Pesuruhjaya dan penentuan itu
adalah muktamad.

(5) Tiada rayuan boleh dibuat terhadap keputusan

Menteri di bawah subseksyen (4).
LESEN
• MENGGALI
Penggalian Objek Warisan

• 86. (1) Tiada seorang pun boleh menggali mana-

mana tanah bagi maksud menjumpai
sesuatu objek melainkan jika dia memegang
suatu lesen yang diberikan oleh Pesuruhjaya.

(2) Mana-mana orang yang melanggar

subseksyen (1) melakukan suatu kesalahan dan
boleh apabila disabitkan didenda tidak melebihi
lima puluh ribu ringgit atau dipenjarakan
selama tempoh tidak melebihi lima tahun atau
kedua-duanya.
Permohonan bagi lesen untuk menggali

87. Suatu permohonan bagi lesen untuk

menggali hendaklah—

(a) dibuat kepada Pesuruhjaya mengikut bentuk

yang ditetapkan; dan

(b) mengandungi perihalan penuh dan tepat

mengenai tanah yang di atasnya penggalian
dicadangkan untuk dijalankan, maksud, jenis
dan takat penggalian yang dicadangkan dan
apa-apa butir lain sebagaimana yang
dikehendaki.
Kelulusan atau penolakan lesen untuk menggali

88. (1) Pesuruhjaya boleh mengikut budi

bicaranya meluluskan atau menolak apa-apa
permohonan bagi lesen untuk menggali.

(2) Tiada lesen di bawah subseksyen (1) boleh

diluluskan melainkan jika Pesuruhjaya berpuas
hati—

(a) bahawa pemunya tanah tempat penggalian

dicadangkan dibuat telah mengizinkan
penggalian itu;
(b) bahawa penggalian yang dicadangkan itu tidak
akan menyebabkan apa-apa kerosakan atau gangguan
kepada orang yang tinggal berhampiran dengan tanah
itu, atau kepada mana-mana tempat yang digunakan
bagi maksud keagamaan, atau kepada mana-mana
tanah perkuburan, sekolah, punca atau bekalan air,
kerja-kerja pengairan atau saliran atau jalan awam,
atau bahawa jika apa-apa kerosakan mungkin berlaku
peruntukan yang mencukupi telah dibuat oleh pemohon
bagi pembayaran pampasan; dan

(c) bahawa pemohon boleh memberi jaminan bagi

pematuhan wajar olehnya apa-apa syarat yang
dikenakan ke atas lesen atau mana-mana peraturan
sebagaimana yang ditetapkan.
 Terma dan syarat lesen

89. Suatu lesen yang diluluskan di

bawah seksyen 88 adalah sah selama
apa-apa tempoh yang dinyatakan dalam
lesen itu dan tertakluk kepada apa-apa
syarat sebagaimana yang dinyatakan
dalamnya.
Pelanjutan dan pembatalan lesen

90. (1) Apa-apa lesen untuk menggali boleh, pada bila-

bila masa sebelum habis tempoh yang baginya lesen
itu diluluskan, dilanjutkan oleh Pesuruhjaya bagi apa-
apa tempoh selanjutnya sebagaimana yang
difikirkannya patut.

(2) Apa-apa lesen untuk menggali boleh, pada bila-bila

masa sebelum habis tempoh yang baginya lesen itu
diluluskan, dibatalkan oleh Pesuruhjaya sekiranya
pemegang lesen itu melanggar mana-mana terma atau
syarat lesen itu atau pembatalan itu perlu untuk
melindungi kepentingan negara, kepentingan
keselamatan negara atau bagi maksud apa-apa dasar
Kerajaan.
(3) Pemegang lesen tidak berhak menuntut pampasan
bagi apa-apa kerugian atau ganti rugi yang dialami
atau yang dikatakan telah dialami olehnya
disebabkan oleh pembatalan di bawah subseksyen
(2).

(4) Bagi maksud seksyen ini, apa yang menjadi

“kepentingan negara”, “kepentingan keselamatan
negara” atau “dasar Kerajaan” hendaklah ditentukan
oleh Menteri atas syor Pesuruhjaya dan penentuan itu
adalah muktamad.

(5) Tiada rayuan boleh dibuat terhadap keputusan

Menteri di bawah subseksyen (4).
 WARISAN
KEBUDAYAAN BAWAH
AIR
 Akta Warisan Kebangsan (Akta 645)
Seksyen 61- 66
• Seksyen 61
- Perjumpaan Warisan Kebudayaan Di Bawah Air (WKBA)
• Seksyen 62
- Milikan,jagaan atau kawalan WKBA
• Seksyen 63
- Pengisytiharan warisan kebudayaan di bawah air
• Seksyen 64
- Zon yan Dilindungi
• Seksyen 65
- Kerja salvaj dan penggalian hendaklah dilesenkan
• Seksyen 66
- Pemunyaan WKBA yang dijumpai semasa pengukuran,salvaj atau
penggalian
• Penjumpaan warisan kebudayaan di bawah air
61. (1) Mana-mana orang yang menjumpai suatu warisan
kebudayaan di bawah air di dalam perairan Malaysia hendaklah,
secepat yang dapat dilaksanakan, memberikan notis mengenai
jumpaan itu kepada Pesuruhjaya atau pegawai pelabuhan.

(2) Pegawai pelabuhan apabila menerima notis itu hendaklah

secepat yang dapat dilaksanakan memberitahu, dan jika mungkin
menyerahkan warisan kebudayaan di bawah air itu kepada,
Pesuruhjaya.

(3) Pesuruhjaya boleh, apabila berpuas hati bahawa warisan

kebudayaan di bawah air mempunyai warisan kebudayaan yang
penting, menyebabkannya disenaraikan dalam Daftar. (4) Mana-
mana orang yang tidak memberikan notis di bawah subseksyen (1)
melakukan suatu kesalahan.
Kerja salvaj dan penggalian hendaklah
dilesenkan
• 65. (1) Tiada seorang pun boleh menjalankan
apa-apa kerja salvaj atau penggalian di dalam
mana-mana perairan Malaysia bagi maksud
mencari apa-apa warisan kebudayaan di
bawah air, kecuali dengan lesen yang diberikan
oleh Pesuruhjaya.

(2) Mana-mana orang yang melanggar

subseksyen (1) melakukan suatu kesalahan.
 Seksyen 64
Zon yang dilindungi

64. (1) Menteri boleh atas nasihat Pesuruhjaya, mengisytiharkan

dalam notis yang disiarkan dalam Warta mana-mana kawasan
yang di dalamnya suatu warisan kebudayaan di bawah air terletak
sebagai zon yang dilindungi.

(2) Tiada seorang pun boleh menjalankan apa-apa aktiviti

di dalam zon yang dilindungi kecuali dengan kelulusan secara
bertulis daripada Pesuruhjaya.

(3) Mana-mana orang yang melanggar subseksyen (2) melakukan

suatu kesalahan.
Zon Pewartaan Warisan
Kebudayaan di Bawah Air

Zon 1 – Perairan Tanjung Tuan

Zon 2 – Perairan Melaka dari Pulau

Upeh ke Pulau Besar

Zon 3 – Perairan Tioman dan Mersing

LABUAN
 PERMOHONAN
LESEN EKSKAVASI
LESEN EKSKAVASI
LESEN EKSKAVASI
• LANJUTAN MASA
LARANGAN !!!
 LARANGAN GALI ARTIFAK

SAUDARA PENGARANG,
15 Jun 2016 6:17 PM - Artikel Penuh: © Utusan Melayu (M) Bhd

PERBUATAN tidak melaporkan penemuan artifak adalah satu kesalahan yang boleh dikenakan hukuman denda
dan penjara JABATAN Warisan Negara ditubuhkan bagi memelihara khazanah warisan negara demi memartabatkan
identiti budaya bangsa masyarakat Malaysia seperti yang termaktub dalam Akta Warisan Kebangsaan 2005.
Pihak jabatan amat mengambil berat terhadap aktiviti menggali artifak tanpa lesen yang boleh menyebabkan negara
kehilangan bukti sejarah penting di sesuatu kawasan. Usaha merekod sejarah negara melalui pemeliharaan akan menjadi
sia-sia jika lokaliti warisan yang perlu dijaga ini diceroboh.
Kegemaran mengumpul barangan lama kini telah bertukar menjadi ‘kegilaan’ mencari artifak bersejarah.
Advertisement

Dengan menggunakan alat pengesan logam yang senang diperoleh dengan harga murah, artifak yang menjadi
salah satu bukti penting sejarah negara kini telah menjadi sasaran peminat barangan antik terbabit.
Jika penjarahan artifak terus berlaku, dikhuatiri objek warisan negara berkenaan akan terlepas ke luar negara untuk
didagangkan di pasaran gelap. Impak terhadap penjualan artifak boleh membawa kemudaratan terhadap kronologi
persejarahan dan maruah negara yang seolah-olah digadaikan pihak tidak bertanggungjawab.

Oleh itu, bagi mengelak gejala terbabit daripada terus berlaku, orang ramai perlu melaporkan penemuan sebarang
artifak kepada Pesuruhjaya Warisan, pegawai yang diberi kuasa atau pegawai daerah yang berdekatan kawasan
penemuan objek untuk kerja-kerja kajian lanjutan serta pemeliharaan kawasan tersebut.

Perbuatan tidak melaporkan sebarang penemuan adalah satu kesalahan dan boleh didenda tidak melebihi
RM50,000 atau penjara selama tempoh tidak melebihi lima tahun atau kedua-duanya.
Artifak yang dijumpai adalah hak mutlak Kerajaan Persekutuan dan jika objek terbabit ditemui di tanah hak milik
persendirian, pampasan boleh diberikan.

JABATAN WARISAN NEGARA

Kementerian Pelancongan dan Kebudayaan
PENGGALIAN HARAM
ARKEO - PELANCONGAN (ARCHAEO - TOURISM)
 PEMBANGUNAN TAPAK ARKEOLOGI

Sebelum Selepas

Tapak Arkeologi Bastion Middleburg, Melaka

Jumpaan Bastion Victoria di Melaka 2013 Jumpaan artifak bawah air Tanjung Tuan Melaka
Patah Tak Tumbuh...
Hilang Tak Berganti

TERIMA KASIH
www. heritage.gov.my