İLERİ İMALAT YÖNTEMLERİ

11. Hafta Konu 1: Elektromanyetik Şekil Verme

(Electromagnetic forming)

https://youtu.be/EDj8mDZxfnw

https://youtu.be/81U4eGecmp8
ELEKTROMANYETİK ŞEKİL VERME NEDİR?
 Elektro manyetik şekillendirme lorentz kuvvetleri olarak da
adlandırılan kuvvetler sayesinde gerçekleşir.
 Basitçe açıklarsak bir iletkene uygulanan gerilim manyetik bir
alan oluşturur.
 Manyetik alandaki değişim ise girdap (eddy) akımlarının
oluşmasını sağlar.
 Bu girdap akımları ise kendi manyetik alanlarının oluşmasını
sağlar.
 Takım ve iş parçası arasında oluşan bu zıt manyetik alanların
oluşturduğu kuvvetler yardımıyla iş parçası deforme olur.

Girdap (Eddy) Akımları

ELEKTROMANETİ ŞEKİL VERME İŞLEMİ
NASIL İŞLER?

 Bu şekillendirme yöntemi manyetik alanlar içerisindeki

birbirine yakın oluşturduğu geri itme kuvveti prensibine
dayanır.

 İlk alanın geliştirilmesi kapasitörden (Elektrik yüklerini, kısa

süreliğine depo edebilen temel elektronik devre elemanıdır.)
bobine doğru bir boşalma ile gerçekleşir.

Kapasitör=Kondansatör
 Bunun sonucunda bu akıma karşı olan
girdap(eddy) akımları iş parçası
üzerinde oluşur.

Bu sebepten dolayı bu şekillendirme

yönteminin kullanılabilmesi için
parçanın elektrik iletkenliğinin olması
gerekir.
Biçimlendirilmiş
Kalıp İş parçası

Bobin
İŞLEM TÜRLERİ
• Sıkıştırma (Compression)
• Genişletme (Expansion)
• İtme –Talaş kaldırma (Propulsion)
SIKIŞTIRMA (COMPRESSION)
• İş parçası yüzeyine solenoid (bobin)
yerleştirilir ve uygulanan akımla birlikte
malzeme manyetik alan doğrultusun da iç
bükey şekil alır.
GENİŞLETME (EXPANSION)
• İş parçası kalıp veya içine geçeceği bir diğer iş parçası
içerisine yerleştirildikten sonra içine solenoid (bobin)
yerleştirilir ve uygulanan akımla birlikte malzeme manyetik
alan doğrultusun da dış bükey şekil alır.
İTME – TALAŞ KALDıRMA (PROPULSION)
• İş parçası üzerine gelen akıma karşı oluşan eddy akımıyla, iş
parçası üzerinde aşınma/malzeme boşalması gerçekleşir.
 Elektro manyetik şekillendirmenin yeterliliği
doğrudan iş parçasının elektrik direncine bağlıdır.

 Elektrik iletkenliği az olan materyallerin elektro

manyetik enerjiyle yeterli miktarda
şekillendirilmesi elektrik iletkenliği yüksek olan
yardımcı levhalar sayesinde (Alüminyum cep)
yapılabilmektedir.

 Simetrik (silindirik) parçaların şekillendirilmesi

ise genişleten veya daraltan bobin kullanılmasıyla
mümkündür.
 Bu metotlar elektro manyetik şekillendirmede çok sıklıkla
kullanılmaktadır.

 Temel uygulama bir arada çalışacak birbirine eş simetrik erkek

ve dişi parçaların üretimidir.

 Al, pirinç ve düşük karbonlu çelikler gibi elektrik iletkenliği iyi

olan malzemelere genelde uygulanır.
KULLANIM ALANLARI
• Kalıp üretiminde kullanılır.
• Yan sanayii yedek parça üretiminde
kullanılır
• Simetrik parçaların şekillendirilmesi
erkek ve dişi şeklinde üretilen parçalarla
mümkündür.
 AVANTAJLARI
• 1-) Kontrollü bir prosestir.
• 2-) Talaş oluşmaz
• 3-) Sürekli çalışmaya olanak verir.
• 4-) Takım parçaları zarar görmez.
 DEZAVANTAJLARI
• Elektrik iletkenliği olmayan
malzemelerin işlemesinde kullanılamaz.