You are on page 1of 49

Grupa A Klasa .................... Liczba punktów ...... / ......

Imię i nazwisko ...................................

1 Wypisz z wiersza epitet, który informuje nas o wyglądzie czajnika. Następnie narysuj ten
czajnik tak, jak go sobie wyobrażasz.

2 Oceń, czy poniższe zdania są prawdziwe. Zaznacz P, jeśli zdanie jest prawdziwe,
lub F, jeśli jest fałszywe. (0–1)

Mieszkańcy domu przedstawionego w utworze chętnie


1. P F
podejmują u siebie gości.
2. Nastrój wiersza Wizyta jest ponury. P F
3 Podkreśl w zdaniach dotyczących utworu Wizyta odpowiednie propozycje odpowiedzi.

W wierszu pojawiają się wyrazy serdeczny, śmieszny, zamyślona, które są określeniami


przedmiotów / przedmiotów i ludzi / tylko przedmiotów.

W tekstach literackich określenia tego typu nazywa się epitetami / wersami / rymami.

4 Zaznacz na rysunku elementy (A–I), które powinny się znaleźć na kartce pocztowej.

A. imię i nazwisko odbiorcy, B. znaczek, C. zwrot do adresata, D. dopisek zawierający


dodatkowe informacje, E. miejscowość i data, F. skrót zwrotu grzecznościowego, G.
adres odbiorcy, H. czytelny podpis autora kartki, I. pozdrowienia

5 Skrót Sz.P. oznacza

A. Szanowna Pani.
B. Szczególny Pan.
C. Szanowani Państwo.
D. Szczegółowy Podpis.

6 Ułóż życzenia urodzinowe dla Twojej najlepszej koleżanki / Twojego najlepszego kolegi i
zapisz je w formie kartki pocztowej.

Grupa A | strona 1 z 24
7 W jakich okolicznościach ludzie porozumiewają się za pośrednictwem głosek, a w jakich
– za pośrednictwem liter? Wymień po dwa przykłady takich sytuacji.

Komunikacja za pośrednictwem głosek: ...............................................................................

................................................................................................................................................

Komunikacja za pośrednictwem liter: ...................................................................................

................................................................................................................................................

8 a) Wpisz samogłoski w takiej kolejności, jak występują w alfabecie, i przeczytaj zdanie.

B...rd z w...s...m gl...dz..ł ... kr...l... w...dm.

b) Z jakiego słownika należałoby skorzystać, aby sprawdzić znaczenie słów bard


i ględził?

………………………………………………………………………………………………

9 a) W każdej grupie podkreśl spółgłoski. W puste miejsca wpisz podkreślone litery,


a otrzymasz nazwy dinozaurów.

AOBURĘNIÓTĄZEIR IOABĘRCĄHYZRI EBOAIKUÓTRYÓZR

_ _O_ _O_ A U _ _ _ A _ _ IO _ AU_ _ A _ _ _O_AU_

b) Ustal kolejność alfabetyczną utworzonych nazw i podpisz w tej kolejności rysunki


dinozaurów.

Grupa A | strona 2 z 24
10 Podziel wyrazy na głoski i litery.

Wyraz Głoski Litery


czapka
szafka
dżem
dżokej
drzewo
rzemyk
chałwa
haczyk
dźwig
śledź
11 a) Podkreśl wyrazy, w których dwuznaki wymawia się jak dwie różne głoski.

marznąc, marzyć, podzamcze, podział, podzwrotnikowy, odzew, odzienie, zamarzać,


nadzorca, podziemny, nadzieja, nadziemny, nadzienie, odzyskany, udziałowiec

b) Przepisz podkreślone wyrazy, dzieląc je na sylaby zgodnie z zasadami przenoszenia.

................................................................................................................................................

................................................................................................................................................

................................................................................................................................................

12 Zaznacz właściwe uzupełnienie zdania.

Kiedy piszesz do kogoś list, jesteś A/B komunikatu.


A. odbiorcą
B. nadawcą

13 a) Podkreśl wyrazy, w których u wymawia się jak ł.

autor, ulica, zauważyć, uwaga, autorytet, naukowy, astronauta, poukładany, autokar,


autobus, trolejbus, autostrada, dinozaury

b) Zapisz podkreślone wyrazy, dzieląc je na sylaby.

................................................................................................................................................

................................................................................................................................................

14 Zaznacz właściwe dokończenie zdania.

O kolejności alfabetycznej wyrazów decydują

A. kolejne litery.
B. kolejne głoski.
C. kolejne głoski albo litery.
D. żadna odpowiedź nie jest właściwa.

Grupa A | strona 3 z 24
15 Obok każdego zdania podano trzy propozycje odpowiedzi. Właściwe zaczynają się literą
występującą w alfabecie najdalej. Zaznacz je.

A. Która planeta jest najzimniejsza? Jowisz / Merkury / Neptun

B. Która planeta wyróżnia się najdłużej trwającym dniem? Wenus / Mars / Saturn

C. Która planeta ma najwięcej księżyców? Neptun / Uran / Saturn

16 Wybierz właściwe dokończenie zdania.

Szereg zawierający wyrazy zapisane w kolejności alfabetycznej to:


A. tradycja, tiul, troll, tajemnica.
B. księżyc, kwiecień, kulka, korzeń.
C. żołądek, zdumiony, zegar, znieruchomieć.
D. pociągnąć, podreptać, porządny, przodek.

17 Podkreśl właściwe dokończenie zdania.

Wyjaśnienie znaczenia wyrazu tama znajdziemy w słowniku języka polskiego /


ortograficznym.

18 Zaznacz właściwe dokończenie zdania.

W słowniku języka polskiego wyraz tiul można znaleźć między słowami


A. tuba i tunika.
B. tiara i Tirana.
C. tir i tkacz.
D. tkliwość i tips.

19 Uzupełnij tabelę.

Wyraz Liczba sylab Liczba liter Liczba głosek


żołądek
kryształ
zakurzony

Grupa A | strona 4 z 24
20 a) Przeczytaj wierszyk tak, jak mówi się wyliczankę. Napisz, na co dzielą się wyrazy.

Danuta Wawiłow, Oleg Usenko Bajka o królewiczu, kalejdoskopach i babie (fragment)

Siedzi baba na cmentarzu


Trzyma nogi w kałamarzu
Przyszedł duch,
Babę w brzuch
Baba fik
A duch znikł.

Poszła baba wprost do domu


Nie mówiła nic nikomu
Posiedziała na przypiecku
Powiedziała po turecku
Eus deus kosmateus waks.

Wydawnictwo Nasza Księgarnia, Warszawa 1980

………………………………………………………………………………………………

b) Uzupełnij tabelkę.

Wyrazy

jednosylabowe dwusylabowe trzysylabowe czterosylabowe

c) Jakich wyrazów nie da się podzielić na sylaby? Dlaczego?

................................................................................................................................................

................................................................................................................................................

d) Podaj przykład sytuacji, w której ludzie wymawiają wyrazy z podziałem na sylaby.

................................................................................................................................................

21 a) Podkreśl wyrazy jednosylabowe i wpisz je kolejno w wykropkowane miejsca.

góra, rów, pudel, piła, błąd, nos, wicher, buty, sto, stolik, pan, kos, kosz, but, oko, pan,
ule, kot, osa, ale, rak, słoń, słonie, ser, serek, dom

m……ka, wiel……, ……orożec, ……noga, ……tera, ……mos, ……ula, ……elka,

……da, łos……, bu……, ……ce, ……dak, ……ino

b) Przeczytaj utworzone wyrazy i podziel je pionowymi kreskami na sylaby.

Grupa A | strona 5 z 24
22 a) Z ciągu liter wybierz samogłoski i wpisz je kolejno w wykropkowane miejsca w
zdaniu.

j g y a c d y n m a j l i w c a k o o g r y z r u → S...l...b... z...p...s...n... ...d t...ł... .

b) Przeczytaj poniższy ciąg liter tak, jak został zapisany, a potem zapisz go zgodnie ze
wskazówką. Które wyrazy się nie zmieniły? Jak myślisz dlaczego?

BY WYJŚĆ W STRZEŃ-PRZE NĄ-MICZ-KOS, TA-NAU-MO-KOS SI-MU MIEĆ


DZO-BAR NY-SZCZEL ZON-NE-BI-KOM. MA ON DO NIA-NIE-SPEŁ KA-KIL
CJI-FUNK: CZA-STAR-DO MU ŻE-ŚWIE RZE-WIET-PO DO NIA-CHA-DY-OD,
WA-SU-U TEŻ NY-CHA-DY-WY NEK-TLE-DWU GLA-WĘ I JE-LU-GU-RE RĘ-
TU-RA-PE-TEM ŁA-CIA.

................................................................................................................................................

................................................................................................................................................

................................................................................................................................................

................................................................................................................................................

c) Podkreśl wyrazy, które zawierają dwuznaki. Zapisz je poprawnie, dzieląc na sylaby,


głoski i litery.

Wyraz Sylaby Głoski Litery

23 Ułóż zdania z podanymi w nawiasach czasownikami we właściwej formie.

zdanie rozkazujące (przeczytać)


................................................................................................................................................
................................................................................................................................................

zdanie pytające (znieruchomieć)


................................................................................................................................................
................................................................................................................................................

zdanie oznajmujące (obudzić się)


................................................................................................................................................
................................................................................................................................................

24 Przekształć zdania oznajmujące w zdania rozkazujące.

Wstanę z łóżka.
................................................................................................................................................
Zapalimy nocną lampkę.
................................................................................................................................................

Grupa A | strona 6 z 24
25 a) Podkreśl wypowiedzenia, które są zdaniami.

Najwyższymi drzewami świata są sekwoje.

Występują one nie gdzie co w USA.

Występują tylko w USA i Kanadzie.

Największa spośród nich ma 112 metrów wysokości.

Statua Wolności ma dziś lecz po wschodzie.

Statua Wolności ma tylko 93 metry.

b) Ułóż z rozsypanki wyrazowej zdanie o najwyższym budynku w Polsce.

jest Polsce W budynkiem Kultury Pałac i Nauki. najwyższym

................................................................................................................................................

26 Z rozsypanki wyrazowej ułóż wypowiedzi bohaterów i zapisz je w dymkach. Pamiętaj o


wielkich literach i znakach interpunkcyjnych na końcu zdania.

było na jak informatyce / boli brzuch myszkę i zjadłem mnie

Grupa A | strona 7 z 24
27 Porozdzielaj wyrazy i przepisz powstałe zdania. Pamiętaj o wielkich literach i kropkach.

A. dawniejnartywyglądałyzupełnieinaczej

................................................................................................................................................

................................................................................................................................................

B. byłydużokrótszeodobecnych

................................................................................................................................................

................................................................................................................................................

C. robionojezdrewnianychdeseczek

................................................................................................................................................

................................................................................................................................................

D. mocowanodobutówzapomocąskórzanychpasków

................................................................................................................................................

................................................................................................................................................

E. wPolscepojawiłysięponadstolattemu

................................................................................................................................................

................................................................................................................................................

b) Do każdego powstałego zdania ułóż jedno pytanie.

A. ..........................................................................................................................................

B. ..........................................................................................................................................

C. ..........................................................................................................................................

D. ..........................................................................................................................................

E. ..........................................................................................................................................

28 a) Połącz każde zdanie z odpowiednią sytuacją.

b) Określ rodzaj podanych zdań.

Grupa A | strona 8 z 24
29 Przeczytaj żart i zaznacz trzema kolorami zdania: oznajmujące (na niebiesko), pytające
(na czarno) i rozkazujące (na czerwono).

Pani pyta na lekcji:


– Powiedzcie, dzieci. Jak się nazywa największy zwierz mieszkający w naszych lasach?
Jaś odpowiada:
– Dźwiedź.
– Chyba niedźwiedź?
– Jeśli nie dźwiedź, to ja nie wiem.

30 a) Przepisz opis doświadczenia, używając zdań rozkazujących.

Potrzebne będą dwie szklanki, woda gazowana, woda z kranu i rodzynki. Do jednego
naczynia wlewamy wodę gazowaną, a do drugiego wodę z kranu. Wrzucamy kilka
rodzynek do obu szklanek. Obserwujemy, co się z nimi dzieje.

Przygotuj dwie szklanki ........................................................................................................

................................................................................................................................................

................................................................................................................................................

................................................................................................................................................

................................................................................................................................................

................................................................................................................................................

b) Wyobraź sobie, że przeprowadziłaś / przeprowadziłeś to doświadczenie. Zapisz swoje


obserwacje, używając zdań oznajmujących.

Przygotowałam / przygotowałem dwie szklanki ...................................................................

................................................................................................................................................

................................................................................................................................................

................................................................................................................................................

................................................................................................................................................

................................................................................................................................................

c) Przekształć poniższe wypowiedzenie w zdanie rozkazujące i pytające.

Poszukam wyjaśnienia tego doświadczenia w internecie.

zdanie rozkazujące: ...............................................................................................................

................................................................................................................................................

zdanie pytające: .....................................................................................................................

................................................................................................................................................

Grupa A | strona 9 z 24
31 Przeczytaj tekst, następnie ułóż trzy pytania wyłącznie do zdań oznajmujących.

Amazonka jest najpotężniejszą rzeką na Ziemi. Swój bieg rozpoczyna w Andach. Jej
długość wynosi 6 437 kilometrów. Jak wygląda nasza Wisła w porównaniu z Amazonką?
Sprawdź długość naszej królowej rzek. Jaka jest różnica między nimi?

................................................................................................................................................

................................................................................................................................................

................................................................................................................................................

32 a) Napisz instrukcję doświadczenia, używając zdań rozkazujących.

Magiczny palec
Przygotuję miskę, wodę, zmielony pieprz i płyn do mycia naczyń. Naleję wodę do miski,
po czym całą powierzchnię cieczy posypię pieprzem. Następnie zamoczę na środku miski
palec. Czy coś się będzie działo? Tym razem zamoczę czubek palca w płynie do mycia
naczyń i ponownie zanurzę na środku talerza z wodą. Co się stanie?

................................................................................................................................................

................................................................................................................................................

................................................................................................................................................

................................................................................................................................................

................................................................................................................................................

................................................................................................................................................

................................................................................................................................................

................................................................................................................................................

................................................................................................................................................

b) W podanym opisie doświadczenia podkreśl dwa zdania pytające.

Grupa A | strona 10 z 24
33 a) Na podstawie opisu i rysunku napisz w punktach, jak wykonać aniołka. Użyj zdań
rozkazujących. Wybierz tylko niezbędne informacje.

Do wykonania aniołka potrzebny nam będzie kawałek białego papieru, tekturka z bloku
rysunkowego, klej, nożyczki oraz szklanka. Rozpoczynamy od odrysowania za pomocą
szklanki koła z papieru. Kółko wycinamy, starając się uzyskać falisty brzeg. Tak
przygotowane kółko tniemy na trzy równe części. Otrzymamy dwa kawałki, które
posłużą nam jako skrzydełka anioła, i jeden kawałek, który będzie sukienką. Skrzydełka
odwracamy do góry nogami. Powstał w ten sposób zarys aniołka. Z kawałka tekturki
wycinamy głowę. Wszystkie elementy łączymy ze sobą za pomocą kleju. Na koniec
przyklejamy z tyłu aniołka wstążeczkę, na której zawiesimy naszą ozdobę świąteczną na
choince.

poradnikogrodniczy.pl/jak-zrobic-proste-ozdoby-swiateczne-choinkowe-z-papieru.php

1. Przygotuj kawałek białego papieru, tekturkę z bloku rysunkowego, klej, nożyczki oraz
szklankę.

2. ............................................................................................................................................

3. ............................................................................................................................................

4. ............................................................................................................................................

5. ............................................................................................................................................

6. ............................................................................................................................................

7. ............................................................................................................................................

8. ............................................................................................................................................

9. ............................................................................................................................................

Grupa A | strona 11 z 24
34 Dokończ rozpoczęte pytania. Układaj pełne wypowiedzenia, wykorzystując jak najwięcej
wyrazów ze zdania oznajmującego.

a) Wieczorem Marta ulepiła w domu pięknego bałwanka.

Kiedy .................................................................................................................................. ?

Kto ...................................................................................................................................... ?

Co zrobiła ........................................................................................................................... ?

Co ulepiła ............................................................................................................................ ?

Gdzie ulepiła ....................................................................................................................... ?

Jakiego bałwanka ................................................................................................................ ?

b) W szkole Jacek uszył pingwina ze starej skarpetki.

Gdzie ................................................................................................................................... ?

Kto ......................................................................................................................................?

Co zrobił ............................................................................................................................. ?

Co uszył ............................................................................................................................. ?

Z czego .............................................................................................................................. ?

Z jakiej................................................................................................................................ ?

35 Uzupełnij zdania znakami interpunkcyjnymi.

Staram się nikogo nie budzić


Mów ciszej
Pomożesz mi nastawić zegar
Mama zasnęła głęboko

36 Postaw na końcu wypowiedzenia odpowiedni znak interpunkcyjny.

O której się spotykamy…

Przyjdź punktualnie…

Film rozpocznie się o godzinie ósmej…

Proszę, usiądź sobie wygodnie…

37 Napisz, czym różnią się poniższe zdania.

Obejrzymy film.

Obejrzymy film?

Grupa A | strona 12 z 24
38 Które wypowiedzenie najlepiej zakończyć wykrzyknikiem? Wstaw znak interpunkcyjny i
uzasadnij swoją odpowiedź.

Czy mógłbyś zamknąć okno ...

Zamknij natychmiast to okno ...

Proszę, zamknij okno ...

Dlaczego nie zamknąłeś okna ...

................................................................................................................................................

................................................................................................................................................

39 W jakiej kolejności powinny być ułożone poszczególne elementy listu?

A. podpis, nagłówek, rozwinięcie, data i miejscowość


B. miejscowość i data, rozwinięcie, wstęp, podpis, pozdrowienia
C. nagłówek, rozwinięcie, zakończenie, podpis, miejscowość i data
D. miejscowość i data, nagłówek, wstęp, rozwinięcie, zakończenie, podpis

40 Jak należy zapisać poniższy zwrot do adresata? Uzasadnij swój wybór.

Pozdrawiam Cię / cię serdecznie.

Uzasadnienie: ........................................................................................................................

................................................................................................................................................

41 List prywatny piszemy do

A. osoby publicznej.
B. dyrektora szkoły.
C. członka rodziny lub znajomego.
D. burmistrza lub prezydenta miasta.

42 Napisz list do koleżanki lub kolegi, w którym opiszesz swoje wakacje – prawdziwe lub
wymarzone. Możesz opisać przeżyte przygody, spotkane osoby, odwiedzone
miejsca. Pamiętaj o wszystkich częściach, które powinien zawierać list.

43 Określ przypadek, liczbę i rodzaj wszystkich rzeczowników wystepujacych w podanym


zdaniu.

Cisza była pełna spokoju i oczekiwania.

................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................

44 Wybierz właściwe dokończenie zdania.

Zdanie Patrzył, jak świeci księżyc i jak błyszczą kryształy lodu na szybie zawiera

A. dwa rzeczowniki w rodzaju męskim, jeden – w rodzaju żeńskim i jeden – w nijakim.


B. dwa rzeczowniki w rodzaju męskim i dwa – w rodzaju żeńskim.
C. trzy rzeczowniki w rodzaju męskim i jeden – w rodzaju żeńskim.
D. jeden rzeczownik w rodzaju nijakim, jeden – w rodzaju męskim i dwa rzeczowniki w
rodzaju żeńskim.

Grupa A | strona 13 z 24
45 Zapisz podane rzeczowniki w celowniku liczby pojedynczej.

piwnica – ...........................................................................
żyrandol – ...........................................................................
przodkowie – .....................................................................

46 a) Rozwiąż rebusy i zapisz odczytane wyrazy.

b) Odczytane hasła wpisz w odpowiednie miejsca i dopisz do nich po dwa wyrazy z tej
samej kategorii. Zwróć uwagę, że część wyrazów należy zapisać wielką literą.

zwierzęta: ..............................................................................................................................

rośliny: ...................................................................................................................................

miejsca: ..................................................................................................................................

zjawiska: ................................................................................................................................

przedmioty: ............................................................................................................................

rzeki: ......................................................................................................................................

pojęcia: ..................................................................................................................................

osoby: ....................................................................................................................................

c) Określ rodzaj ostatniego dopisanego wyrazu z każdej kategorii.

d) Na podstawie całego zadania dokończ zdanie.

Rzeczownik nazywa: .............................................................................................................

................................................................................................................................................

Grupa A | strona 14 z 24
47 a) Jak zapytasz o to, co jest na obrazkach? Zaznacz literkę obok właściwego pytania.

b) Uzupełnij hasło powstałe z zaznaczonych liter i napisz, czy taka forma tego
rzeczownika jest prawidłowa.

Forma …………………… jest prawidłowa / nieprawidłowa.

48 a) Zaznacz właściwe dokończenia zdań.

Nazwy pór roku są rodzaju


A. męskiego i nijakiego.
B. żeńskiego i nijakiego.
C. męskiego i żeńskiego.

Wśród nazw miesięcy nie ma nazw w rodzaju


A. męskim i nijakim.
B. żeńskim i nijakim.
C. męskim i żeńskim.

Nazwy dni tygodnia są rodzaju


A. męskiego i żeńskiego.
B. żeńskiego i nijakiego.
C. męskiego i nijakiego.

b) Zapisz nazwy dni tygodnia rodzaju żeńskiego.

................................................................................................................................................

................................................................................................................................................

49 Uzupełnij tabelkę według podanego wzoru.

Liczba mnoga Liczba pojedyncza ten / ta / to Rodzaj


róże róża ta żeński
żonkile
serca
dzieci
krzaki
kamienie

Grupa A | strona 15 z 24
50 a) Podkreśl zielonym kolorem te wyróżnione rzeczowniki, które występują w liczbie
pojedynczej. Kolorem niebieskim podkreśl rzeczowniki występujące w liczbie mnogiej.

Przeszło 30 gatunków ptaków posługuje się narzędziami przy zdobywaniu pożywienia


lub budowaniu gniazd. Kłowacz kaktusowy z wysp Galapagos wykorzystuje kolce
kaktusa do wydłubywania robaków z otworów w drewnie. Potrafi nawet ułamać kolec
w tym właśnie celu, a skrócić go do pożądanego rozmiaru. Czy nadal można twierdzić,
że tylko człowiek potrafi się posługiwać narzędziami?

b) Przepisz wyróżnione rzeczowniki, zmieniając ich przypadek na formę mianownika,


i określ ich rodzaj. W jakim rodzaju nie występuje żaden z tych rzeczowników?

................................................................................................................................................

................................................................................................................................................

................................................................................................................................................

Żaden z wyróżnionych rzeczowników nie występuje w rodzaju ....................................... .

51 a) Uzupełnij zdania odpowiednimi formami rzeczownika kot w liczbie pojedynczej.


Określ przypadek wpisanych form i zapisz pytania, na które on odpowiada.

Jeden kot nawet stada myszy się nie boi. – M., kto? co?

Gdy ………………… nie ma, myszy harcują. – …………………………………………

Myszce strach, gdy ………………… żart. – ………………………………………………

Gdzie mysz czuje …………………, tam nie chrobota. – …………………………………

U dobrego gospodarza nawet pies z ………………… żyje w zgodzie. – …………………

Kto myśli o …………………, nie może bać się pazurów. – ………………………………

b) Którego przypadka brakuje wśród wpisanych przez Ciebie form? Wymyśl i zapisz
powiedzenie z wyrazem kot w tym brakującym przypadku.

Brakujący przypadek: ………………………………………………………………………

Powiedzenie: ………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………

52 Odmień rzeczownik prezent przez przypadki i liczby.

Przypadek Liczba pojedyncza Liczba mnoga


Mianownik (kto? co?) prezent
Dopełniacz (kogo? czego?)
Celownik (komu? czemu?)
Biernik (kogo? co?)
Narzędnik (z kim? z czym?)
Miejscownik (o kim? o czym?)
Wołacz (o!)

Grupa A | strona 16 z 24
53 Odmień rzeczownik lokomotywa przez przypadki i liczby.

Przypadek Liczba pojedyncza Liczba mnoga


Mianownik (kto? co?) lokomotywa
Dopełniacz (kogo? czego?)
Celownik (komu? czemu?)
Biernik (kogo? co?)
Narzędnik (z kim? z czym?)
Miejscownik (o kim? o czym?)
Wołacz (o!)
54 Odmień rzeczownik chmura przez przypadki i liczby.

Liczba Liczba
Przypadek
pojedyncza mnoga
Mianownik (kto?
chmura
co?)
Dopełniacz (kogo?
czego?)
Celownik (komu?
czemu?)
Biernik (kogo?
co?)
Narzędnik (z kim?
z czym?)
Miejscownik (o
kim? o czym?)
Wołacz (o!)
55 Uzupełnij zdania prawidłowymi formami rzeczownika pies. Określ przypadek i liczbę
wstawionych wyrazów, a dowiesz się, z jakiego kraju pochodzi każde przysłowie.

Zamiast liczyć na dobrego przyjaciela, lepiej licz na dobrego ..................... . (...................)

Jak ty z .........................., tak on z tobą. (........................)

Tylko ..................... nie skarży się nigdy na ubóstwo swego pana. (.....................)

Gdy stare ..................... szczekają, niech się młode nie mieszają. (.....................)

N. lp. – przysłowie polskie, M. lm. – przysłowie polskie, M. lp. – przysłowie


wietnamskie, B. lp. – przysłowie jakuckie

Grupa A | strona 17 z 24
56 Określ przypadek i liczbę wyróżnionych form rzeczownika wiewiórka.

Przyglądam się malutkiej wiewiórce. ......................................................

Zimą wiewiórkom ciężko zdobyć pożywienie. .....................................................

Wiewiórka śpi w dziupli przykryta puszystą kitką. ......................................................

Myślę o wiewiórce, która zbiera zapasy na zimę. ......................................................

Od dawna nie widziałam wiewiórek w moim ogrodzie. ......................................................

Wiewiórki są bardzo zabawne. ......................................................

Zaprzyjaźniłam się z dwiema wesołymi wiewiórkami. ......................................................


57 Utwórz wymienione formy rzeczowników.

kot – …………………………………………… (C. lp.)

książka – ………………………………………… (N. lp.)

film – …………………………………………… (D. lp.)

samochód – ……………………………………… (Ms. lm.)

miś – ……………………………………………… (B. lp.)

róża – ……………………………………………… (W. lm.)

smok – ……………………………………………… (C. lm.)

pióro – ……………………………………………… (M. lm.)

58 Ułóż trzy zdania z wyrazem wyścig. W pierwszym zdaniu rzeczownik ten powinien
wystąpić w D. lp., w drugim – w C. lm., a w trzecim – w B. lm.

................................................................................................................................................

................................................................................................................................................

................................................................................................................................................

................................................................................................................................................

................................................................................................................................................

................................................................................................................................................

59 Wypisz z wiersza po jednym epitecie określającym podane rzeczowniki. Następnie do


każdego z nich dodaj epitet wymyślony przez siebie.

rzeczownik epitet z wiersza własny epitet


słowik
rosa
sos
blask

Grupa A | strona 18 z 24
60 Oceń, czy poniższe zdania są prawdziwe. Zaznacz P, jeśli zdanie jest prawdziwe,
lub F – jeśli jest fałszywe.

Użyte w wierszu epitety podkreślają rozpacz pani


1. P F
Słowikowej.
Bogactwo epitetów w wierszu powoduje, że możemy
2. P F
sobie wyobrazić wygląd bohatera.
61 Opisz samopoczucie pani Słowikowej i pana Słowika. Możesz skorzystać z podanych
epitetów.

rozmarzony, zrozpaczona, niespokojna, beztroski, zadowolony, zdenerwowana

62 Zaznacz właściwe dokończenie zdania.

W szeregu: próba, chłód, źródło, mówić ó wymienne występuje


A. w jednym wyrazie.
B. we wszystkich wyrazach.
C. w trzech wyrazach.
D. w dwóch wyrazach.

63 Wybierz właściwe dokończenie zdania.

Wyrazy tł...macz, szac...nek, szpik...lec, reb...s należy uzupełnić literami:


A. ó, u, u, u.
B. u, u, u, u.
C. u, u, u, ó.
D. u, u, ó, ó.

64 Dlaczego w podanych wyrazach piszemy ó?

czwórka – ..............................................................................................................................

powrót – .................................................................................................................................

wiózł – ...................................................................................................................................

wieczór – ...............................................................................................................................

65 Połącz każdy wyraz z regułą, która uzasadnia jego pisownię.

1. półka A. ó wymienne na e
2. pagórek B. ó niewymienne
3. pióro C. ó wymienne na o
4. sokół

Grupa A | strona 19 z 24
66 Podpisz ilustracje rzeczownikami z ó lub u.

67 Uzupełnij wyrazy oraz zasady ortograficzne brakującą literą u lub ó. Połącz każdy wyraz
z odpowiednią zasadą.

1. pok...j A. cząstka -...j, -...je w czasowniku


2. rys...je B. ... niewymienne
3. ch...r C. zakończenie rzeczownika -...ra
4. chm...ra D. ... wymienne na o
68 Który wyraz nie pasuje do pozostałych? Podkreśl go i uzasadnij swój wybór.

a) sokół, wół, bóbr, sójka – ....................................................................................................

................................................................................................................................................

b) córeczka, osóbka, królewna, wróżka – .............................................................................

................................................................................................................................................

c) żaglówka, pocztówka, równina, domów – ........................................................................

................................................................................................................................................

69 Uzupełnij krzyżówkę wyrazami z ó. Uzasadnij pisownię otrzymanego hasła.

1. Przerwa na odpoczynek podczas podróży.


2. Inaczej kostium.
3. Służy do pisania.
4. Powstaje po podziale na dwie równe części.

Hasło: ....................................................................................................................................

Uzasadnienie pisowni: ...........................................................................................................

Grupa A | strona 20 z 24
70 Uzupełnij wyrazy w tekście brakującą literą u lub ó.

Razem z dw…jką moich przyjaci…ł postanowiliśmy odwiedzić Krak…w. K…piliśmy


bilety na autob…s i o godzinie dr…giej po poł…dniu wyr…szyliśmy w podr…ż. Na
miejsce dotarliśmy o godzinie sz…stej. Tego dnia zdążyliśmy jeszcze zwiedzić kości…ł
Mariacki, S…kiennice oraz Zamek Kr…lewski na Wawelu. J…tro zamierzamy
wypożyczyć samoch…d i pojechać w g…ry. Może …da się nam wejść na Gubał…wkę?

71 W zdaniu Pr…ba ch…ru odbędzie się o godzinie si…dmej zapiszemy kolejno

A. ó wymienne, ó wymienne, ostatnie u.


B. pierwsze u, ó niewymienne, ó wymienne.
C. ó niewymienne, ó niewymienne, ó wymienne.
D. ó wymienne, ó niewymienne, ó niewymienne.

72 W którym szeregu znajdują się same wyrazy z ó wymiennym?

A. m…zg, sk…ra, wi…rki


B. p…źno, pł…tno, kł…tnia
C. mi...d, wsch…d, zach…d
D. reb…s, tyt…ł, p...łnoc

73 Do podanych wyrazów dopisz wyrazy należące do tej samej rodziny, w których


występuje ó.

droga – dróżka

sześć – ...................................................................................................................................

mrozić – .................................................................................................................................

stworzyć – .............................................................................................................................

zbierać – ................................................................................................................................

wzorować się – ......................................................................................................................

74 Dopisz po dwa przykłady rzeczowników, w których występują podane końcówki.

-ura – .....................................................................................................................................

-ówka – ..................................................................................................................................

75 Wybierze właściwe uzupełnienia zdania.

W wyrazie nap…j napiszemy

jest to czasownik zakończony


A. ó 1.
końcówką -uj.
ponieważ
B. u 2. wymienia się ono na o.

Grupa A | strona 21 z 24
76 ODPOWIADANIE NA PYTANIA

1. Jak narodził się pomysł orderu przyznawanego na wniosek dzieci?

...............................................................................................................................................

...............................................................................................................................................

...............................................................................................................................................

2. W jaki sposób ogłoszono konkurs na projekt Orderu Uśmiechu?

...............................................................................................................................................

...............................................................................................................................................

3. Jak sprawdzono kandydatury na Kawalerów Orderu zaproponowane przez dzieci?

...............................................................................................................................................

...............................................................................................................................................

4. Jaka osoba może zostać Kawalerem Orderu Uśmiechu?

...............................................................................................................................................

...............................................................................................................................................

5. Co musi zrobić kandydat na Kawalera Orderu podczas ceremonii wręczania medalu?

...............................................................................................................................................

...............................................................................................................................................

77 WYBÓR WŁAŚCIWEJ ODPOWIEDZI

1. Order Uśmiechu przedstawia


A. słoneczko z promieniami.
B. uśmiechniętą buzię dziecka.
C. uśmiechnięte słoneczko z promieniami.

2. Order Uśmiechu stał się nagrodą międzynarodową w roku:


A. 1968.
B. 1979.
C. 1996.

3. Order Uśmiechu jest przyznawany


A. autorom radosnych książek dla dzieci.
B. dzieciom, które wykazały się niezwykłą odwagą.
C. dorosłym, których działalność przynosi dzieciom radość.

78 ZAZNACZANIE ZDAŃ PRAWDZIWYCH I FAŁSZYWYCH

1. Pierwszego kandydata na Kawalera Orderu Uśmiechu zgłosiła Ewa Chrobak. P/F

2. Projekt Orderu Uśmiechu stworzyli twórcy bajki Jacek i Agatka. P/F

3. W Kapitule Orderu Uśmiechu zasiadają osoby z Polski i zagranicy. P/F

4. Order Uśmiechu przyznawany jest w krajach na całym świecie. P/F

5. Najmłodsza osoba wyróżniona Orderem pochodziła z Pakistanu. P/F

Grupa A | strona 22 z 24
79 CYTOWANIE I KORZYSTANIE ZE SŁOWNIKA

1. Wypisz z tekstu zdania opisujące ceremonię wręczania Orderu Uśmiechu.

...............................................................................................................................................

...............................................................................................................................................

...............................................................................................................................................

2. Podkreśl w tekście trzy wyrazy, których znaczenie wydaje Ci się niejasne. Skorzystaj
z odpowiedniego słownika i sformułuj ich definicje.

...............................................................................................................................................

...............................................................................................................................................

...............................................................................................................................................

...............................................................................................................................................

...............................................................................................................................................

...............................................................................................................................................

80 WYSZUKIWANIE INFORMACJI I PREZENTACJE

1. Zaprojektuj własny Order Uśmiechu. Wybierz osobę, która zasługuje na to


odznaczenie, i przygotuj mowę uzasadniającą Twój wybór.

2. Znajdź w dostępnych źródłach informacje, komu przyznano Order Uśmiechu


w wymienionych kategoriach. Wpisz po dwa nazwiska z każdej kategorii.

Pisarze Sportowcy Muzycy Ludzie filmu Działacze

3. Dowiedz się, za co otrzymała Order Uśmiechu Malala Yousafzai.

...............................................................................................................................................

...............................................................................................................................................

...............................................................................................................................................

4. Poszukaj informacji, kto został ostatnio nagrodzony Orderem Uśmiechu.

...............................................................................................................................................

81 Zaznacz właściwe dokończenie zdania.

Rodzina Muminków nie spała w


A. marcu.
B. maju.
C. styczniu.
D. listopadzie.

Grupa A | strona 23 z 24
82 Wypisz trzy epitety z fragmentu podkreślonego w tekście.

................................................................................................................................................

83 Napisz w imieniu Muminka list składający się z 6–7 zdań, który będzie odpowiedzią
na wiadomość zostawioną przez Włóczykija.

84 Wybierz i podkreśl właściwe dokończenie zdania.

W drugim akapicie tekstu jest mowa o domu / wiośnie / śniegu.

85 Kiedy rozgrywają się wydarzenia opisane we fragmencie powieści? Uzasadnij swoją


odpowiedź odpowiednim cytatem z tekstu.

................................................................................................................................................
................................................................................................................................................

86 Wybierz właściwe dokończenie zdania.

W pobliżu domu Muminków nie było


A. morza.
B. innych domów.
C. śniegu.
D. gór.

87 Uporządkuj wydarzenia na podstawie tekstu. W tym celu wpisz w kratki cyfry


od 1 do 4.

Próba obudzenia mamy.


Nagłe przebudzenie Muminka.
Przeczytanie listu od Włóczykija.
Zimowy sen rodziny Muminków.

88 Oceń, które z podanych twierdzeń jest fałszywe. Zaznacz literę F obok tego
wypowiedzenia.

Muminki przestrzegają tradycji, czyli robią to, co czynili


1. F
ich przodkowie.
Meble należące do rodziny Muminków były przykryte
2. F
białym materiałem.
3. Dom wydawał się Muminkowi znajomy i radosny. F
89 Zaznacz właściwe dokończenie zdania.

Kiedy Muminek się obudził, poczuł


A. radość.
B. spokój.
C. zdumienie.
D. głód.

Grupa A | strona 24 z 24
Grupa B Klasa .................... Liczba punktów ...... / ......
Imię i nazwisko ...................................

1 Wypisz z wiersza epitet, który informuje nas o wyglądzie czajnika. Następnie narysuj ten
czajnik tak, jak go sobie wyobrażasz.

2 Oceń, czy poniższe zdania są prawdziwe. Zaznacz P, jeśli zdanie jest prawdziwe,
lub F, jeśli jest fałszywe. (0–1)

Mieszkańcy domu przedstawionego w utworze chętnie


1. P F
podejmują u siebie gości.
2. Nastrój wiersza Wizyta jest ponury. P F
3 Podkreśl w zdaniach dotyczących utworu Wizyta odpowiednie propozycje odpowiedzi.

W wierszu pojawiają się wyrazy serdeczny, śmieszny, zamyślona, które są określeniami


przedmiotów / przedmiotów i ludzi / tylko przedmiotów.

W tekstach literackich określenia tego typu nazywa się epitetami / wersami / rymami.

4 Zaznacz na rysunku elementy (A–I), które powinny się znaleźć na kartce pocztowej.

A. imię i nazwisko odbiorcy, B. znaczek, C. zwrot do adresata, D. dopisek zawierający


dodatkowe informacje, E. miejscowość i data, F. skrót zwrotu grzecznościowego, G.
adres odbiorcy, H. czytelny podpis autora kartki, I. pozdrowienia

5 Skrót Sz.P. oznacza

A. Szanowna Pani.
B. Szczególny Pan.
C. Szanowani Państwo.
D. Szczegółowy Podpis.

6 Ułóż życzenia urodzinowe dla Twojej najlepszej koleżanki / Twojego najlepszego kolegi i
zapisz je w formie kartki pocztowej.

Grupa B | strona 1 z 25
7 W jakich okolicznościach ludzie porozumiewają się za pośrednictwem głosek, a w jakich
– za pośrednictwem liter? Wymień po dwa przykłady takich sytuacji.

Komunikacja za pośrednictwem głosek: ...............................................................................

................................................................................................................................................

Komunikacja za pośrednictwem liter: ...................................................................................

................................................................................................................................................

8 a) Wpisz samogłoski w takiej kolejności, jak występują w alfabecie, i przeczytaj zdanie.

B...rd z w...s...m gl...dz..ł ... kr...l... w...dm.

b) Z jakiego słownika należałoby skorzystać, aby sprawdzić znaczenie słów bard


i ględził?

………………………………………………………………………………………………

9 a) W każdej grupie podkreśl spółgłoski. W puste miejsca wpisz podkreślone litery,


a otrzymasz nazwy dinozaurów.

AOBURĘNIÓTĄZEIR IOABĘRCĄHYZRI EBOAIKUÓTRYÓZR

_ _O_ _O_ A U _ _ _ A _ _ IO _ AU_ _ A _ _ _O_AU_

b) Ustal kolejność alfabetyczną utworzonych nazw i podpisz w tej kolejności rysunki


dinozaurów.

Grupa B | strona 2 z 25
10 Podziel wyrazy na głoski i litery.

Wyraz Głoski Litery


czapka
szafka
dżem
dżokej
drzewo
rzemyk
chałwa
haczyk
dźwig
śledź
11 a) Podkreśl wyrazy, w których dwuznaki wymawia się jak dwie różne głoski.

marznąc, marzyć, podzamcze, podział, podzwrotnikowy, odzew, odzienie, zamarzać,


nadzorca, podziemny, nadzieja, nadziemny, nadzienie, odzyskany, udziałowiec

b) Przepisz podkreślone wyrazy, dzieląc je na sylaby zgodnie z zasadami przenoszenia.

................................................................................................................................................

................................................................................................................................................

................................................................................................................................................

12 Zaznacz właściwe uzupełnienie zdania.

Kiedy czytasz list od kogoś, jesteś A/B komunikatu.


A. odbiorcą
B. nadawcą

13 a) Podkreśl wyrazy, w których u wymawia się jak ł.

autor, ulica, zauważyć, uwaga, autorytet, naukowy, astronauta, poukładany, autokar,


autobus, trolejbus, autostrada, dinozaury

b) Zapisz podkreślone wyrazy, dzieląc je na sylaby.

................................................................................................................................................

................................................................................................................................................

14 Zaznacz właściwe dokończenie zdania.

O kolejności alfabetycznej wyrazów decydują

A. kolejne litery.
B. kolejne głoski.
C. kolejne głoski albo litery.
D. żadna odpowiedź nie jest właściwa.

Grupa B | strona 3 z 25
15 Obok każdego zdania podano trzy propozycje odpowiedzi. Właściwe zaczynają się literą
występującą w alfabecie najdalej. Zaznacz je.

A. Która planeta jest najzimniejsza? Jowisz / Merkury / Neptun

B. Która planeta wyróżnia się najdłużej trwającym dniem? Wenus / Mars / Saturn

C. Która planeta ma najwięcej księżyców? Neptun / Uran / Saturn

16 Wybierz właściwe dokończenie zdania.

Szereg zawierający wyrazy zapisane w kolejności alfabetycznej to:


A. pociągnąć, podreptać, porządny, przodek.
B. księżyc, kwiecień, kulka, korzeń.
C. tradycja, tiul, troll, tajemnica.
D. żołądek, zdumiony, zegar, znieruchomieć.

17 Podkreśl właściwe dokończenie zdania.

Wyjaśnienie znaczenia wyrazu tama znajdziemy w słowniku ortograficznym / języka


polskiego.

18 Zaznacz właściwe dokończenie zdania.

W słowniku języka polskiego wyraz tiul można znaleźć między słowami


A. tkliwość i tips.
B. tiara i tir.
C. Tirana i tkacz.
D. tuba i tunika.

19 Uzupełnij tabelę.

Wyraz Liczba liter Liczba głosek Liczba sylab


żołądek
zakurzony
kryształ

Grupa B | strona 4 z 25
20 a) Przeczytaj wierszyk tak, jak mówi się wyliczankę. Napisz, na co dzielą się wyrazy.

Danuta Wawiłow, Oleg Usenko Bajka o królewiczu, kalejdoskopach i babie (fragment)

Siedzi baba na cmentarzu


Trzyma nogi w kałamarzu
Przyszedł duch,
Babę w brzuch
Baba fik
A duch znikł.

Poszła baba wprost do domu


Nie mówiła nic nikomu
Posiedziała na przypiecku
Powiedziała po turecku
Eus deus kosmateus waks.

Wydawnictwo Nasza Księgarnia, Warszawa 1980

………………………………………………………………………………………………

b) Uzupełnij tabelkę.

Wyrazy

jednosylabowe dwusylabowe trzysylabowe czterosylabowe

c) Jakich wyrazów nie da się podzielić na sylaby? Dlaczego?

................................................................................................................................................

................................................................................................................................................

d) Podaj przykład sytuacji, w której ludzie wymawiają wyrazy z podziałem na sylaby.

................................................................................................................................................

21 a) Podkreśl wyrazy jednosylabowe i wpisz je kolejno w wykropkowane miejsca.

góra, rów, pudel, piła, błąd, nos, wicher, buty, sto, stolik, pan, kos, kosz, but, oko, pan,
ule, kot, osa, ale, rak, słoń, słonie, ser, serek, dom

m……ka, wiel……, ……orożec, ……noga, ……tera, ……mos, ……ula, ……elka,

……da, łos……, bu……, ……ce, ……dak, ……ino

b) Przeczytaj utworzone wyrazy i podziel je pionowymi kreskami na sylaby.

Grupa B | strona 5 z 25
22 a) Z ciągu liter wybierz samogłoski i wpisz je kolejno w wykropkowane miejsca w
zdaniu.

j g y a c d y n m a j l i w c a k o o g r y z r u → S...l...b... z...p...s...n... ...d t...ł... .

b) Przeczytaj poniższy ciąg liter tak, jak został zapisany, a potem zapisz go zgodnie ze
wskazówką. Które wyrazy się nie zmieniły? Jak myślisz dlaczego?

BY WYJŚĆ W STRZEŃ-PRZE NĄ-MICZ-KOS, TA-NAU-MO-KOS SI-MU MIEĆ


DZO-BAR NY-SZCZEL ZON-NE-BI-KOM. MA ON DO NIA-NIE-SPEŁ KA-KIL
CJI-FUNK: CZA-STAR-DO MU ŻE-ŚWIE RZE-WIET-PO DO NIA-CHA-DY-OD,
WA-SU-U TEŻ NY-CHA-DY-WY NEK-TLE-DWU GLA-WĘ I JE-LU-GU-RE RĘ-
TU-RA-PE-TEM ŁA-CIA.

................................................................................................................................................

................................................................................................................................................

................................................................................................................................................

................................................................................................................................................

c) Podkreśl wyrazy, które zawierają dwuznaki. Zapisz je poprawnie, dzieląc na sylaby,


głoski i litery.

Wyraz Sylaby Głoski Litery

23 Ułóż zdania z podanymi w nawiasach czasownikami we właściwej formie.

zdanie rozkazujące (przeczytać)


................................................................................................................................................
................................................................................................................................................

zdanie pytające (znieruchomieć)


................................................................................................................................................
................................................................................................................................................

zdanie oznajmujące (obudzić się)


................................................................................................................................................
................................................................................................................................................

24 Przekształć zdania oznajmujące w zdania rozkazujące.

Wstanę z łóżka.
................................................................................................................................................
Zapalimy nocną lampkę.
................................................................................................................................................

Grupa B | strona 6 z 25
25 a) Podkreśl wypowiedzenia, które są zdaniami.

Najwyższymi drzewami świata są sekwoje.

Występują one nie gdzie co w USA.

Występują tylko w USA i Kanadzie.

Największa spośród nich ma 112 metrów wysokości.

Statua Wolności ma dziś lecz po wschodzie.

Statua Wolności ma tylko 93 metry.

b) Ułóż z rozsypanki wyrazowej zdanie o najwyższym budynku w Polsce.

jest Polsce W budynkiem Kultury Pałac i Nauki. najwyższym

................................................................................................................................................

26 Z rozsypanki wyrazowej ułóż wypowiedzi bohaterów i zapisz je w dymkach. Pamiętaj o


wielkich literach i znakach interpunkcyjnych na końcu zdania.

było na jak informatyce / boli brzuch myszkę i zjadłem mnie

Grupa B | strona 7 z 25
27 Porozdzielaj wyrazy i przepisz powstałe zdania. Pamiętaj o wielkich literach i kropkach.

A. dawniejnartywyglądałyzupełnieinaczej

................................................................................................................................................

................................................................................................................................................

B. byłydużokrótszeodobecnych

................................................................................................................................................

................................................................................................................................................

C. robionojezdrewnianychdeseczek

................................................................................................................................................

................................................................................................................................................

D. mocowanodobutówzapomocąskórzanychpasków

................................................................................................................................................

................................................................................................................................................

E. wPolscepojawiłysięponadstolattemu

................................................................................................................................................

................................................................................................................................................

b) Do każdego powstałego zdania ułóż jedno pytanie.

A. ..........................................................................................................................................

B. ..........................................................................................................................................

C. ..........................................................................................................................................

D. ..........................................................................................................................................

E. ..........................................................................................................................................

28 a) Połącz każde zdanie z odpowiednią sytuacją.

b) Określ rodzaj podanych zdań.

Grupa B | strona 8 z 25
29 Przeczytaj żart i zaznacz trzema kolorami zdania: oznajmujące (na niebiesko), pytające
(na czarno) i rozkazujące (na czerwono).

Pani pyta na lekcji:


– Powiedzcie, dzieci. Jak się nazywa największy zwierz mieszkający w naszych lasach?
Jaś odpowiada:
– Dźwiedź.
– Chyba niedźwiedź?
– Jeśli nie dźwiedź, to ja nie wiem.

30 a) Przepisz opis doświadczenia, używając zdań rozkazujących.

Potrzebne będą dwie szklanki, woda gazowana, woda z kranu i rodzynki. Do jednego
naczynia wlewamy wodę gazowaną, a do drugiego wodę z kranu. Wrzucamy kilka
rodzynek do obu szklanek. Obserwujemy, co się z nimi dzieje.

Przygotuj dwie szklanki ........................................................................................................

................................................................................................................................................

................................................................................................................................................

................................................................................................................................................

................................................................................................................................................

................................................................................................................................................

b) Wyobraź sobie, że przeprowadziłaś / przeprowadziłeś to doświadczenie. Zapisz swoje


obserwacje, używając zdań oznajmujących.

Przygotowałam / przygotowałem dwie szklanki ...................................................................

................................................................................................................................................

................................................................................................................................................

................................................................................................................................................

................................................................................................................................................

................................................................................................................................................

c) Przekształć poniższe wypowiedzenie w zdanie rozkazujące i pytające.

Poszukam wyjaśnienia tego doświadczenia w internecie.

zdanie rozkazujące: ...............................................................................................................

................................................................................................................................................

zdanie pytające: .....................................................................................................................

................................................................................................................................................

Grupa B | strona 9 z 25
31 Przeczytaj tekst, następnie ułóż trzy pytania wyłącznie do zdań oznajmujących.

Amazonka jest najpotężniejszą rzeką na Ziemi. Swój bieg rozpoczyna w Andach. Jej
długość wynosi 6 437 kilometrów. Jak wygląda nasza Wisła w porównaniu z Amazonką?
Sprawdź długość naszej królowej rzek. Jaka jest różnica między nimi?

................................................................................................................................................

................................................................................................................................................

................................................................................................................................................

32 a) Napisz instrukcję doświadczenia, używając zdań rozkazujących.

Magiczny palec
Przygotuję miskę, wodę, zmielony pieprz i płyn do mycia naczyń. Naleję wodę do miski,
po czym całą powierzchnię cieczy posypię pieprzem. Następnie zamoczę na środku miski
palec. Czy coś się będzie działo? Tym razem zamoczę czubek palca w płynie do mycia
naczyń i ponownie zanurzę na środku talerza z wodą. Co się stanie?

................................................................................................................................................

................................................................................................................................................

................................................................................................................................................

................................................................................................................................................

................................................................................................................................................

................................................................................................................................................

................................................................................................................................................

................................................................................................................................................

................................................................................................................................................

b) W podanym opisie doświadczenia podkreśl dwa zdania pytające.

Grupa B | strona 10 z 25
33 a) Na podstawie opisu i rysunku napisz w punktach, jak wykonać aniołka. Użyj zdań
rozkazujących. Wybierz tylko niezbędne informacje.

Do wykonania aniołka potrzebny nam będzie kawałek białego papieru, tekturka z bloku
rysunkowego, klej, nożyczki oraz szklanka. Rozpoczynamy od odrysowania za pomocą
szklanki koła z papieru. Kółko wycinamy, starając się uzyskać falisty brzeg. Tak
przygotowane kółko tniemy na trzy równe części. Otrzymamy dwa kawałki, które
posłużą nam jako skrzydełka anioła, i jeden kawałek, który będzie sukienką. Skrzydełka
odwracamy do góry nogami. Powstał w ten sposób zarys aniołka. Z kawałka tekturki
wycinamy głowę. Wszystkie elementy łączymy ze sobą za pomocą kleju. Na koniec
przyklejamy z tyłu aniołka wstążeczkę, na której zawiesimy naszą ozdobę świąteczną na
choince.

poradnikogrodniczy.pl/jak-zrobic-proste-ozdoby-swiateczne-choinkowe-z-papieru.php

1. Przygotuj kawałek białego papieru, tekturkę z bloku rysunkowego, klej, nożyczki oraz
szklankę.

2. ............................................................................................................................................

3. ............................................................................................................................................

4. ............................................................................................................................................

5. ............................................................................................................................................

6. ............................................................................................................................................

7. ............................................................................................................................................

8. ............................................................................................................................................

9. ............................................................................................................................................

Grupa B | strona 11 z 25
34 Dokończ rozpoczęte pytania. Układaj pełne wypowiedzenia, wykorzystując jak najwięcej
wyrazów ze zdania oznajmującego.

a) Wieczorem Marta ulepiła w domu pięknego bałwanka.

Kiedy .................................................................................................................................. ?

Kto ...................................................................................................................................... ?

Co zrobiła ........................................................................................................................... ?

Co ulepiła ............................................................................................................................ ?

Gdzie ulepiła ....................................................................................................................... ?

Jakiego bałwanka ................................................................................................................ ?

b) W szkole Jacek uszył pingwina ze starej skarpetki.

Gdzie ................................................................................................................................... ?

Kto ......................................................................................................................................?

Co zrobił ............................................................................................................................. ?

Co uszył ............................................................................................................................. ?

Z czego .............................................................................................................................. ?

Z jakiej................................................................................................................................ ?

35 Uzupełnij zdania znakami interpunkcyjnymi.

Staram się nikogo nie budzić


Mów ciszej
Pomożesz mi nastawić zegar
Mama zasnęła głęboko

36 Postaw na końcu wypowiedzenia odpowiedni znak interpunkcyjny.

O której się spotykamy…

Przyjdź punktualnie…

Film rozpocznie się o godzinie ósmej…

Proszę, usiądź sobie wygodnie…

37 Napisz, czym różnią się poniższe zdania.

Obejrzymy film.

Obejrzymy film?

Grupa B | strona 12 z 25
38 Które wypowiedzenie najlepiej zakończyć wykrzyknikiem? Wstaw znak interpunkcyjny i
uzasadnij swoją odpowiedź.

Czy mógłbyś zamknąć okno ...

Zamknij natychmiast to okno ...

Proszę, zamknij okno ...

Dlaczego nie zamknąłeś okna ...

................................................................................................................................................

................................................................................................................................................

39 W jakiej kolejności powinny być ułożone poszczególne elementy listu?

A. podpis, nagłówek, rozwinięcie, data i miejscowość


B. miejscowość i data, rozwinięcie, wstęp, podpis, pozdrowienia
C. nagłówek, rozwinięcie, zakończenie, podpis, miejscowość i data
D. miejscowość i data, nagłówek, wstęp, rozwinięcie, zakończenie, podpis

40 Jak należy zapisać poniższy zwrot do adresata? Uzasadnij swój wybór.

Pozdrawiam Cię / cię serdecznie.

Uzasadnienie: ........................................................................................................................

................................................................................................................................................

41 List prywatny piszemy do

A. osoby publicznej.
B. dyrektora szkoły.
C. członka rodziny lub znajomego.
D. burmistrza lub prezydenta miasta.

42 Napisz list do koleżanki lub kolegi, w którym opiszesz swoje wakacje – prawdziwe lub
wymarzone. Możesz opisać przeżyte przygody, spotkane osoby, odwiedzone
miejsca. Pamiętaj o wszystkich częściach, które powinien zawierać list.

43 Określ przypadek, liczbę i rodzaj wszystkich rzeczowników wystepujacych w podanym


zdaniu.

Cisza była pełna spokoju i oczekiwania.

................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................

Grupa B | strona 13 z 25
44 Wybierz właściwe dokończenie zdania.

Zdanie Patrzył, jak świeci księżyc i jak błyszczą kryształy lodu na szybie zawiera

A. jeden rzeczownik w rodzaju nijakim, jeden – w rodzaju męskim i dwa rzeczowniki w


rodzaju żeńskim.
B. dwa rzeczowniki w rodzaju męskim, jeden – w rodzaju żeńskim i jeden – w nijakim.
C. dwa rzeczowniki w rodzaju męskim i dwa – w rodzaju żeńskim.
D. trzy rzeczowniki w rodzaju męskim i jeden – w rodzaju żeńskim.

45 Zapisz podane rzeczowniki w miejscowniku liczby pojedynczej.

piwnica – ...........................................................................
żyrandol – ...........................................................................
przodkowie – .....................................................................

Grupa B | strona 14 z 25
46 a) Rozwiąż rebusy i zapisz odczytane wyrazy.

b) Odczytane hasła wpisz w odpowiednie miejsca i dopisz do nich po dwa wyrazy z tej
samej kategorii. Zwróć uwagę, że część wyrazów należy zapisać wielką literą.

zwierzęta: ..............................................................................................................................

rośliny: ...................................................................................................................................

miejsca: ..................................................................................................................................

zjawiska: ................................................................................................................................

przedmioty: ............................................................................................................................

rzeki: ......................................................................................................................................

pojęcia: ..................................................................................................................................

osoby: ....................................................................................................................................

c) Określ rodzaj ostatniego dopisanego wyrazu z każdej kategorii.

d) Na podstawie całego zadania dokończ zdanie.

Rzeczownik nazywa: .............................................................................................................

................................................................................................................................................

Grupa B | strona 15 z 25
47 a) Jak zapytasz o to, co jest na obrazkach? Zaznacz literkę obok właściwego pytania.

b) Uzupełnij hasło powstałe z zaznaczonych liter i napisz, czy taka forma tego
rzeczownika jest prawidłowa.

Forma …………………… jest prawidłowa / nieprawidłowa.

48 a) Zaznacz właściwe dokończenia zdań.

Nazwy pór roku są rodzaju


A. męskiego i nijakiego.
B. żeńskiego i nijakiego.
C. męskiego i żeńskiego.

Wśród nazw miesięcy nie ma nazw w rodzaju


A. męskim i nijakim.
B. żeńskim i nijakim.
C. męskim i żeńskim.

Nazwy dni tygodnia są rodzaju


A. męskiego i żeńskiego.
B. żeńskiego i nijakiego.
C. męskiego i nijakiego.

b) Zapisz nazwy dni tygodnia rodzaju żeńskiego.

................................................................................................................................................

................................................................................................................................................

49 Uzupełnij tabelkę według podanego wzoru.

Liczba mnoga Liczba pojedyncza ten / ta / to Rodzaj


róże róża ta żeński
żonkile
serca
dzieci
krzaki
kamienie

Grupa B | strona 16 z 25
50 a) Podkreśl zielonym kolorem te wyróżnione rzeczowniki, które występują w liczbie
pojedynczej. Kolorem niebieskim podkreśl rzeczowniki występujące w liczbie mnogiej.

Przeszło 30 gatunków ptaków posługuje się narzędziami przy zdobywaniu pożywienia


lub budowaniu gniazd. Kłowacz kaktusowy z wysp Galapagos wykorzystuje kolce
kaktusa do wydłubywania robaków z otworów w drewnie. Potrafi nawet ułamać kolec
w tym właśnie celu, a skrócić go do pożądanego rozmiaru. Czy nadal można twierdzić,
że tylko człowiek potrafi się posługiwać narzędziami?

b) Przepisz wyróżnione rzeczowniki, zmieniając ich przypadek na formę mianownika,


i określ ich rodzaj. W jakim rodzaju nie występuje żaden z tych rzeczowników?

................................................................................................................................................

................................................................................................................................................

................................................................................................................................................

Żaden z wyróżnionych rzeczowników nie występuje w rodzaju ....................................... .

51 a) Uzupełnij zdania odpowiednimi formami rzeczownika kot w liczbie pojedynczej.


Określ przypadek wpisanych form i zapisz pytania, na które on odpowiada.

Jeden kot nawet stada myszy się nie boi. – M., kto? co?

Gdy ………………… nie ma, myszy harcują. – …………………………………………

Myszce strach, gdy ………………… żart. – ………………………………………………

Gdzie mysz czuje …………………, tam nie chrobota. – …………………………………

U dobrego gospodarza nawet pies z ………………… żyje w zgodzie. – …………………

Kto myśli o …………………, nie może bać się pazurów. – ………………………………

b) Którego przypadka brakuje wśród wpisanych przez Ciebie form? Wymyśl i zapisz
powiedzenie z wyrazem kot w tym brakującym przypadku.

Brakujący przypadek: ………………………………………………………………………

Powiedzenie: ………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………

52 Odmień rzeczownik prezent przez przypadki i liczby.

Przypadek Liczba pojedyncza Liczba mnoga


Mianownik (kto? co?) prezent
Dopełniacz (kogo? czego?)
Celownik (komu? czemu?)
Biernik (kogo? co?)
Narzędnik (z kim? z czym?)
Miejscownik (o kim? o czym?)
Wołacz (o!)

Grupa B | strona 17 z 25
53 Odmień rzeczownik lokomotywa przez przypadki i liczby.

Przypadek Liczba pojedyncza Liczba mnoga


Mianownik (kto? co?) lokomotywa
Dopełniacz (kogo? czego?)
Celownik (komu? czemu?)
Biernik (kogo? co?)
Narzędnik (z kim? z czym?)
Miejscownik (o kim? o czym?)
Wołacz (o!)
54 Odmień rzeczownik chmura przez przypadki i liczby.

Liczba Liczba
Przypadek
pojedyncza mnoga
Mianownik (kto?
chmura
co?)
Dopełniacz (kogo?
czego?)
Celownik (komu?
czemu?)
Biernik (kogo?
co?)
Narzędnik (z kim?
z czym?)
Miejscownik (o
kim? o czym?)
Wołacz (o!)
55 Uzupełnij zdania prawidłowymi formami rzeczownika pies. Określ przypadek i liczbę
wstawionych wyrazów, a dowiesz się, z jakiego kraju pochodzi każde przysłowie.

Zamiast liczyć na dobrego przyjaciela, lepiej licz na dobrego ..................... . (...................)

Jak ty z .........................., tak on z tobą. (........................)

Tylko ..................... nie skarży się nigdy na ubóstwo swego pana. (.....................)

Gdy stare ..................... szczekają, niech się młode nie mieszają. (.....................)

N. lp. – przysłowie polskie, M. lm. – przysłowie polskie, M. lp. – przysłowie


wietnamskie, B. lp. – przysłowie jakuckie

Grupa B | strona 18 z 25
56 Określ przypadek i liczbę wyróżnionych form rzeczownika wiewiórka.

Przyglądam się malutkiej wiewiórce. ......................................................

Zimą wiewiórkom ciężko zdobyć pożywienie. .....................................................

Wiewiórka śpi w dziupli przykryta puszystą kitką. ......................................................

Myślę o wiewiórce, która zbiera zapasy na zimę. ......................................................

Od dawna nie widziałam wiewiórek w moim ogrodzie. ......................................................

Wiewiórki są bardzo zabawne. ......................................................

Zaprzyjaźniłam się z dwiema wesołymi wiewiórkami. ......................................................


57 Utwórz wymienione formy rzeczowników.

kot – …………………………………………… (C. lp.)

książka – ………………………………………… (N. lp.)

film – …………………………………………… (D. lp.)

samochód – ……………………………………… (Ms. lm.)

miś – ……………………………………………… (B. lp.)

róża – ……………………………………………… (W. lm.)

smok – ……………………………………………… (C. lm.)

pióro – ……………………………………………… (M. lm.)

58 Ułóż trzy zdania z wyrazem wyścig. W pierwszym zdaniu rzeczownik ten powinien
wystąpić w D. lp., w drugim – w C. lm., a w trzecim – w B. lm.

................................................................................................................................................

................................................................................................................................................

................................................................................................................................................

................................................................................................................................................

................................................................................................................................................

................................................................................................................................................

59 Wypisz z wiersza po jednym epitecie określającym podane rzeczowniki. Następnie do


każdego z nich dodaj epitet wymyślony przez siebie.

rzeczownik epitet z wiersza własny epitet


słowik
rosa
sos
blask

Grupa B | strona 19 z 25
60 Oceń, czy poniższe zdania są prawdziwe. Zaznacz P, jeśli zdanie jest prawdziwe,
lub F – jeśli jest fałszywe.

Użyte w wierszu epitety podkreślają rozpacz pani


1. P F
Słowikowej.
Bogactwo epitetów w wierszu powoduje, że możemy
2. P F
sobie wyobrazić wygląd bohatera.
61 Opisz samopoczucie pani Słowikowej i pana Słowika. Możesz skorzystać z podanych
epitetów.

rozmarzony, zrozpaczona, niespokojna, beztroski, zadowolony, zdenerwowana

62 Zaznacz właściwe dokończenie zdania.

W szeregu: próba, chłód, źródło, mówić ó wymienne występuje


A. we wszystkich wyrazach.
B. w trzech wyrazach.
C. w dwóch wyrazach.
D. w jednym wyrazie.

63 Wybierz właściwe dokończenie zdania.

Wyrazy: tł...macz, szac...nek, szpik...lec, reb...s należy uzupełnić literami:


A. u, u, u, u
B. ó, u, u, u
C. u, u, ó, ó
D. u, u, u, ó

64 Dlaczego w podanych wyrazach piszemy ó?

czwórka – ..............................................................................................................................

powrót – .................................................................................................................................

wiózł – ...................................................................................................................................

wieczór – ...............................................................................................................................

65 Połącz każdy wyraz z regułą, która uzasadnia jego pisownię.

1. półka A. ó wymienne na e
2. pagórek B. ó niewymienne
3. pióro C. ó wymienne na o
4. sokół

Grupa B | strona 20 z 25
66 Podpisz ilustracje rzeczownikami z ó lub u.

67 Uzupełnij wyrazy oraz zasady ortograficzne brakującą literą u lub ó. Połącz każdy wyraz
z odpowiednią zasadą.

1. pok...j A. cząstka -...j, -...je w czasowniku


2. rys...je B. ... niewymienne
3. ch...r C. zakończenie rzeczownika -...ra
4. chm...ra D. ... wymienne na o
68 Który wyraz nie pasuje do pozostałych? Podkreśl go i uzasadnij swój wybór.

a) sokół, wół, bóbr, sójka – ....................................................................................................

................................................................................................................................................

b) córeczka, osóbka, królewna, wróżka – .............................................................................

................................................................................................................................................

c) żaglówka, pocztówka, równina, domów – ........................................................................

................................................................................................................................................

69 Uzupełnij krzyżówkę wyrazami z ó. Uzasadnij pisownię otrzymanego hasła.

1. Przerwa na odpoczynek podczas podróży.


2. Inaczej kostium.
3. Służy do pisania.
4. Powstaje po podziale na dwie równe części.

Hasło: ....................................................................................................................................

Uzasadnienie pisowni: ...........................................................................................................

Grupa B | strona 21 z 25
70 Uzupełnij wyrazy w tekście brakującą literą u lub ó.

Razem z dw…jką moich przyjaci…ł postanowiliśmy odwiedzić Krak…w. K…piliśmy


bilety na autob…s i o godzinie dr…giej po poł…dniu wyr…szyliśmy w podr…ż. Na
miejsce dotarliśmy o godzinie sz…stej. Tego dnia zdążyliśmy jeszcze zwiedzić kości…ł
Mariacki, S…kiennice oraz Zamek Kr…lewski na Wawelu. J…tro zamierzamy
wypożyczyć samoch…d i pojechać w g…ry. Może …da się nam wejść na Gubał…wkę?

71 W zdaniu Pr…ba ch…ru odbędzie się o godzinie si…dmej zapiszemy kolejno

A. ó wymienne, ó wymienne, ostatnie u.


B. pierwsze u, ó niewymienne, ó wymienne.
C. ó niewymienne, ó niewymienne, ó wymienne.
D. ó wymienne, ó niewymienne, ó niewymienne.

72 W którym szeregu znajdują się same wyrazy z ó wymiennym?

A. m…zg, sk…ra, wi…rki


B. p…źno, pł…tno, kł…tnia
C. mi...d, wsch…d, zach…d
D. reb…s, tyt…ł, p...łnoc

73 Do podanych wyrazów dopisz wyrazy należące do tej samej rodziny, w których


występuje ó.

droga – dróżka

sześć – ...................................................................................................................................

mrozić – .................................................................................................................................

stworzyć – .............................................................................................................................

zbierać – ................................................................................................................................

wzorować się – ......................................................................................................................

74 Dopisz po dwa przykłady rzeczowników, w których występują podane końcówki.

-ura – .....................................................................................................................................

-ówka – ..................................................................................................................................

75 Wybierze właściwe uzupełnienia zdania.

W wyrazie nap…j napiszemy

jest to czasownik zakończony


A. ó 1.
końcówką -uj.
ponieważ
B. u 2. wymienia się ono na o.

Grupa B | strona 22 z 25
76 ODPOWIADANIE NA PYTANIA

1. Jak narodził się pomysł orderu przyznawanego na wniosek dzieci?

...............................................................................................................................................

...............................................................................................................................................

...............................................................................................................................................

2. W jaki sposób ogłoszono konkurs na projekt Orderu Uśmiechu?

...............................................................................................................................................

...............................................................................................................................................

3. Jak sprawdzono kandydatury na Kawalerów Orderu zaproponowane przez dzieci?

...............................................................................................................................................

...............................................................................................................................................

4. Jaka osoba może zostać Kawalerem Orderu Uśmiechu?

...............................................................................................................................................

...............................................................................................................................................

5. Co musi zrobić kandydat na Kawalera Orderu podczas ceremonii wręczania medalu?

...............................................................................................................................................

...............................................................................................................................................

77 WYBÓR WŁAŚCIWEJ ODPOWIEDZI

1. Order Uśmiechu przedstawia


A. słoneczko z promieniami.
B. uśmiechniętą buzię dziecka.
C. uśmiechnięte słoneczko z promieniami.

2. Order Uśmiechu stał się nagrodą międzynarodową w roku:


A. 1968.
B. 1979.
C. 1996.

3. Order Uśmiechu jest przyznawany


A. autorom radosnych książek dla dzieci.
B. dzieciom, które wykazały się niezwykłą odwagą.
C. dorosłym, których działalność przynosi dzieciom radość.

78 ZAZNACZANIE ZDAŃ PRAWDZIWYCH I FAŁSZYWYCH

1. Pierwszego kandydata na Kawalera Orderu Uśmiechu zgłosiła Ewa Chrobak. P/F

2. Projekt Orderu Uśmiechu stworzyli twórcy bajki Jacek i Agatka. P/F

3. W Kapitule Orderu Uśmiechu zasiadają osoby z Polski i zagranicy. P/F

4. Order Uśmiechu przyznawany jest w krajach na całym świecie. P/F

5. Najmłodsza osoba wyróżniona Orderem pochodziła z Pakistanu. P/F

Grupa B | strona 23 z 25
79 CYTOWANIE I KORZYSTANIE ZE SŁOWNIKA

1. Wypisz z tekstu zdania opisujące ceremonię wręczania Orderu Uśmiechu.

...............................................................................................................................................

...............................................................................................................................................

...............................................................................................................................................

2. Podkreśl w tekście trzy wyrazy, których znaczenie wydaje Ci się niejasne. Skorzystaj
z odpowiedniego słownika i sformułuj ich definicje.

...............................................................................................................................................

...............................................................................................................................................

...............................................................................................................................................

...............................................................................................................................................

...............................................................................................................................................

...............................................................................................................................................

80 WYSZUKIWANIE INFORMACJI I PREZENTACJE

1. Zaprojektuj własny Order Uśmiechu. Wybierz osobę, która zasługuje na to


odznaczenie, i przygotuj mowę uzasadniającą Twój wybór.

2. Znajdź w dostępnych źródłach informacje, komu przyznano Order Uśmiechu


w wymienionych kategoriach. Wpisz po dwa nazwiska z każdej kategorii.

Pisarze Sportowcy Muzycy Ludzie filmu Działacze

3. Dowiedz się, za co otrzymała Order Uśmiechu Malala Yousafzai.

...............................................................................................................................................

...............................................................................................................................................

...............................................................................................................................................

4. Poszukaj informacji, kto został ostatnio nagrodzony Orderem Uśmiechu.

...............................................................................................................................................

81 Zaznacz właściwe dokończenie zdania.

Rodzina Muminków nie spała w


A. listopadzie.
B. styczniu.
C. maju.
D. marcu.

Grupa B | strona 24 z 25
82 Wypisz trzy epitety z fragmentu podkreślonego w tekście.

................................................................................................................................................

83 Napisz w imieniu Muminka list składający się z 6–7 zdań, który będzie odpowiedzią
na wiadomość zostawioną przez Włóczykija.

84 Wybierz właściwe dokończenie zdania.

W drugim akapicie tekstu jest mowa o wiośnie / śniegu / domu.

85 Kiedy rozgrywają się wydarzenia opisane we fragmencie powieści? Uzasadnij swoją


odpowiedź odpowiednim cytatem z tekstu.

................................................................................................................................................
................................................................................................................................................

86 Wybierz właściwe dokończenie zdania.

W pobliżu domu Muminków nie było


A. śniegu.
B. gór.
C. innych domów.
D. morza.

87 Uporządkuj wydarzenia na podstawie tekstu. W tym celu wpisz w kratki cyfry


od 1 do 4.

Zimowy sen rodziny Muminków.


Próba obudzenia mamy.
Przeczytanie listu od Włóczykija.
Nagłe przebudzenie Muminka.

88 Oceń, które z podanych twierdzeń jest fałszywe. Zaznacz literę F obok tego
wypowiedzenia.

1. Dom wydawał się Muminkowi znajomy i radosny. F


Meble należące do rodziny Muminków były przykryte
2. F
białym materiałem.
Muminki przestrzegają tradycji, czyli robią to, co czynili
3. F
ich przodkowie.
89 Zaznacz właściwe dokończenie zdania.

Kiedy Muminek się obudził, poczuł


A. spkój.
B. głód.
C. radość.
D. zdumienie.

Grupa B | strona 25 z 25

You might also like