A DIVERSIDADE

LINGÜÍSTICA
TESOUROS NA PUNTA DA LINGUA
POR QUE ESTUDAR LINGUAS? POR QUE
FALAR GALEGO?
GRAZAS ÁS LINGUAS...

• Aprendín que os deuses sinalan os días (Thursday, Wednesday)

• Novos xeitos de ver o mundo (lagom)
• Existe O señor dos Aneis
• Existe o teu libro favorito
• Vin o sorriso dun nativo ao falar na súa lingua
• Coñecín novas culturas
• https://www.youtube.com/watch?v=oZnEtZsoU7s
O GALEGO...

• ... é a nosa cultura

• ... é o noso territorio, país...
• ... é a nosa historia (e futuro)
• ... somos nós
• ... é o modo de vermos o mundo
• Se ainda somos galegos é por obra e graça do
• nosso idioma (Castelao)
O EXEMPLO DA ILLA DE MAN
O EXEMPLO DA ILLA DE MAN (II)

• Edward “Ned” Madrell 1877-1974

• Último falante nativo
• En 2009 foi declarado “extinto”
Manx speakers
Manx
Year Of Manx
Total population
population
1874 16,200 30% 54,000 (1871)
1901 4,419[15] 8.07% 54,752
1911 2,382[15] 4.58% 52,016
1921 915[15] 1.52% 60,284
1931 529[15] 1.07% 49,308
1951 355[15] 0.64% 50,253
1961 165 0.34% 48,133
1971 284 0.52% 54,481
1974 Last native speaker dies
1991 643[16] 0.90% 71,267
2001 1,500[17] 1.95% 78,266
2011 1,650[18] 1.97% 84,497
2015 1,800[9] 2% 88,000
FAMILIAS DE LINGUAS EN EUROPA

• Romances (galego/portugués; catalán, italiano, castelán, asturiano, occitano, francés, romanés, sardo, corso...
• Célticas: irlandés, gaélico escocés, manx, bretón, córnico, galés)
• Xermánicas (inglés, alemán, noruegués, feroés, danés, sueco, islandés, yidis, afrikáans, escocés, holandés...)
• Balto-Eslavas (ruso, bielorruso, checo, lituano, ucraíno, croata, serbio...)
• Helénicas (Grego)
• Daco-ilarias: albanés
• Fino-úgricas (maxiar, estonio, finés, saami...)
• Euskara
FALADES MÁIS DO QUE PENSADES...

• Coche →checo ou turco koczi • Chocolate→nahuatl chocollatl

• Gravata→francés cravat • Whiskey→gaélico uisge beatha
• Iate→holandés jaghtschip • Xaguar→tupí yaguar
• Pistola→checo pís'tala • Viquingo→escandinavo vikingr
• Sauna→finlandés
• Esquerda →euskara ezkerra
• Oxalá→árabe ( ‫ وشاء هللا‬wa-šā’ allāh,
LINGUAS EN ESPAÑA E PORTUGAL

• Galego e Portugués
• Castelán
• Catalán
• Euskara
• Asturleonés e mirandés
• Aragonés
• Occitano/aranés
• Caló-romanón
• Árabe-tamazight insular
• * Silbo
OFICIAIS

• Galego
• Castelán
• Catalán (aranés-só na val de Arán)
• Euskara

• En vías de oficializarse
• Aragonés
• Asturleonés (*Mirandés)
https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/2/26/Lenguas_
cooficiales_Peninsula_Iberica.jpg
CATALÁN, BALEAR,VALENCIANO

• Falado en Cataluña,Valencia, Andorra, Baleares, a Franxa, Francia, Italia (10,2 millóns)

• Lingua romance
• Decadència no século XV →Renaixença no século XIX
• Tv3, xornais, rádio, Canal Nou...
• Educación de immersión lingüística
• Joan Vinyoli DITS que tinc als dits. Buits dos dies,
Lleugera, s'iniciava van prémer l'ombra del toc
la pluja d'una nit. dels teus dits, quan te'm perdies.
Lleugers, es confiaven
els teus dits entre els meus dits.
Un instant menut d'adéu. https://www.youtube.com/watch?v=Q-MRakw1Bz8
Oh, només per dos dies.
Em somreies a través
del llagrimeig que plovia
damunt el teu abric de cuir.
Tremolor dels bruscos túnels
per on te'm perds: cor confús,
aquesta nit faig engrunes
amb la traça del record
• Lingua non Indoeuropea; única lingua prerromana na Península
• Euskadi, Navarra e Francia (750,000+-)
• Euskal Pizkundia (“Rexurdimento”)
• Dialectos e Euskara Batua
• https://www.youtube.com/watch?v=fUqWb4Ny3Ss&t=231s (0:42)
• https://www.youtube.com/watch?v=u83bkqaUi2s
OS BALEEIROS VASCOS E OS PIDGIN

• Vasco-islandés
• Vasco-islandés.— Zer travala for ju
• Euskara.— Zertan egiten duzu lan?
• Galego.— En que traballas?
• Francés.— Que faites-vous ?
• Inglés.— What do you do?
• Islandés.— Við hvað vinnur þú?
• Vasco-algonquino
• Algonquino-vasco→ Gara gara ender-quir
gara gara.
• Euskera → Gerra izango dugu.
• Galego → Teremos guerra de seguirmos
así.
ASTUR-LEONÉS

• Asturies, León, Cantabria, Extremadura e Portugal 700,000 +-

• 1ª Lingua romance escrita na Península (Nodicia de Kesos
• 974-980)
• Camiño de ser oficial
• https://www.youtube.com/watch?v=3FyXKhP2ZUo
D. Ricardo Garía-Rendueles y González (1867-1913): "Nuiches d’otoño”

Yera nuiche de domingo Falando con las rapazas;

Templadina y azulada, Óyense cánticos, rises

La lluna va pocu á pocu Y nin siquiera una flauta

Faciendo so caminata; Que sollute, que sollute

Y nin siquiera una ñube L' eternu anhelu del alma.

S' atreve á tapai la cara. ¡ Ay, dulces nuiches d' otoño

La villa tá silenciosa; Templadines y de calma !

Sólo dalgún qu' utru pasa, ¿ Qué tenéis que de los güeyos

Pa les fuentes van los mozos Facéis brotar una llárima ?

ARAGONÉS

• L'aragonés (idioma aragonés u luenga aragonesa) ye un idioma romance, luenga propia

d'Aragón, parlato por bellas 25.556 personas sobretot en as comarcas pirinencas y
prepirinencas d'o norte d'Aragón. En as atras comarcas aragonesas a on que se charró
l'idioma, hue o substrato y influencia de l'aragonés ye encara perceptible en o castellano
que se i fabla, más que más en os aragonesismos lexicos. (wikipedia)
• Non oficial