Grupa A Klasa .................... Liczba punktów ...... / 29 p.

Imię ..................................................................................

1 ( ... / 2 p.)
Wykonaj polecenia na podstawie mapy konturowej
zamieszczonej poniżej.
a) Zaznacz i podpisz odpowiednią literą punkty
wysunięte najdalej na wschód
i na zachód.
A – 54°50'N, 18°18'E
B – 50°52'N, 24°09'E
C – 52°51'N, 14°07'E
D – 49°00'N, 22°51'E
b) Oblicz rozciągłość równoleżnikową Polski.
Podaj wynik w stopniach.

2 ( ... / 4 p.)
Na mapie literami A–G oznaczono kraje
sąsiadujące z Polską.
Do nazw państw dopisz litery, którymi
oznaczono te państwa na mapie.
Białoruś – ___
Czechy – ___
Litwa – ___
Rosja – ___

3 Wyjaśnij, w jaki sposób rozciągłość równoleżnikowa Polski wpływa na różnicę między momentem ( ... / 2 p.)
wschodu Słońca na wschodnich i zachodnich krańcach naszego kraju.

4 Do każdego z wydarzeń geologicznych przyporządkuj właściwą nazwę ery. ( ... / 3 p.)

1. Pojawienie się człowieka na Ziemi. A. Era paleozoiczna.

2. Pierwsze sfałdowanie Gór Świętokrzyskich i B. Era mezozoiczna.
Sudetów.
3. Powstanie wapieni budujących Wyżynę C. Era kenozoiczna.
Krakowsko-Częstochowską.

Grupa A | strona 1 z 3
5 Oceń prawdziwość informacji. Wybierz P, jeśli informacja jest prawdziwa, lub F – jeśli jest fałszywa. ( ... / 3 p.)

Budową, historią Ziemi oraz procesami zachodzącymi w jej wnętrzu i na

1. P F
powierzchni zajmuje się geologia.
2. Hercyńskie ruchy górotwórcze w niektórych miejscach trwają do dzisiaj. P F
3. Płyty litosfery dzielą się na płyty kontynentalne i płyty oceaniczne. P F

6 Na podstawie opisu rozpoznaj pasmo górskie i zaznacz jego nazwę. ( ... / 1 p.)
Góry charakteryzujące się wysokogórską rzeźbą (m.in. występowaniem turni, grani i piargów). W ich obrębie
wznosi się najwyższy szczyt Polski – Rysy (2499 m n.p.m.).
A. Góry Stołowe D. Bieszczady
B. Karkonosze E. Góry Świętokrzyskie
C. Tatry F. Gorce
7 Oceń prawdziwość informacji. Wybierz P, jeśli informacja jest prawdziwa, lub F, jeśli jest fałszywa. ( ... / 4 p.)

1. W Tatrach występuje rzeźba wysokogórska. P F

2. Połoniny to łąki górskie w Bieszczadach. P F
3. Beskidy zaliczane są do gór niskich. P F
4. Przykładem gór zrębowych w Polsce są Karpaty. P F

8 Ilustracja przedstawia rzeźbę terenu powstałą w ( ... / 1 p.)

wyniku działalności lądolodu. Zaznacz zestaw, w
którym podano właściwe nazwy form oznaczonych
numerami 1–3.
A. 1 – jezioro polodowcowe, 2 – eratyk, 3 – pradolina.
B. 1 – jezioro rynnowe, 2 – sandr, 3 – pradolina.
C. 1 – sandr, 2 – jezioro polodowcowe, 3 – wzgórza
moreny czołowej.

9 Opisz krótko, w jaki sposób powstały doliny U-kształtne. ( ... / 1 p.)

10 Oceń prawdziwość informacji. Wybierz P, jeśli informacja jest prawdziwa, lub F, jeśli jest fałszywa. ( ... / 4 p.)

1. Najniżej położone miejsce w Polsce znajduje się 2,2 m p.p.m. P F

Rzeźba południowej części Polski została ukształtowana przede wszystkim na
2. P F
skutek działalności lądolodu i w wyniku ruchów górotwórczych.
Na ukształtowanie powierzchni Nizin Środkowopolskich wpłynęły działalność
3. P F
lądolodu oraz procesy denudacyjne.
4. W Polsce występują ślady dawnej działalności wulkanicznej. P F

Grupa A | strona 2 z 3
11 Na mapie zaznaczono miejsca występowania ( ... / 1 p.)
wybranych surowców mineralnych. Zaznacz zestaw,
w którym podano nazwy tych surowców zgodnie
z oznaczeniem na mapie.
A. 1. węgiel kamienny, 2. siarka, 3. rudy miedzi.
B. 1. węgiel brunatny, 2. sól kamienna, 3. rudy cynku
i ołowiu.
C. 1. sól kamienna, 2. rudy cynku i ołowiu, 3. węgiel
brunatny.

12 Oceń prawdziwość poniższych zdań. Wybierz P, jeśli informacja jest prawdziwa, lub F, jeśli jest ( ... / 3 p.)
fałszywa.

1. Rozmieszczenie surowców mineralnych w Polsce jest równomierne. P F

2. Okolice Bełchatowa to region wydobycia węgla kamiennego. P F
Surowce skalne mają zastosowanie w budownictwie – służą jako budulec
3. P F
i materiał dekoracyjny.

Grupa A | strona 3 z 3
Grupa B Klasa .................... Liczba punktów ...... / 29 p.
Imię ..................................................................................

1 ( ... / 2 p.)
Wykonaj polecenia na podstawie mapy konturowej
zamieszczonej poniżej.
a) Zaznacz i podpisz odpowiednią literą punkty
wysunięte najdalej na północ
i na poludnie.
A – 54°50'N, 18°18'E
B – 50°52'N, 24°09'E
C – 52°51'N, 14°07'E
D – 49°00'N, 22°51'E
b) Oblicz rozciągłość południkową Polski. Podaj
wynik w stopniach.

2 ( ... / 4 p.)
Na mapie literami A–G oznaczono kraje
sąsiadujące z Polską.
Do nazw państw dopisz litery, którymi
oznaczono te państwa na mapie.
Ukraina – ___
Niemcy – ___
Słowacja – ___
Rosja – ___

3 Wyjaśnij, w jaki sposób rozciągłość południkowa Polski wpływa na różnice w wysokości górowania ( ... / 2 p.)
Słońca.

4 Do każdego z wydarzeń geologicznych przyporządkuj właściwą nazwę ery. ( ... / 3 p.)

1. Powstanie złóż węgla kamiennego. A. Era paleozoiczna.

2. Początek alpejskich ruchów górotwórczych. B. Era mezozoiczna.
3. Zlodowacenia na półkuli północnej. C. Era kenozoiczna.

Grupa B | strona 1 z 3
5 Oceń prawdziwość informacji. Wybierz P, jeśli informacja jest prawdziwa, lub F – jeśli jest fałszywa. ( ... / 3 p.)

Czas od powstania Ziemi do początku ery paleozoicznej nazywamy

1. P F
prekambrem.
2. Płyty litosfery poruszają się dzięki energii pochodzącej z wnętrza Ziemi. P F
3. Wiek naszej planety szacuje się na ok 4,6 mln lat. P F

6 Na podstawie opisu rozpoznaj pasmo górskie i zaznacz jego nazwę. ( ... / 1 p.)
Góry charakteryzujące się łagodnymi wzniesieniami nieprzekraczającymi wysokości 1350 m n.p.m. W
szczytowych partiach gór występują łąki zwane połoninami.
A. Góry Stołowe D. Bieszczady
B. Karkonosze E. Góry Świętokrzyskie
C. Tatry F. Gorce
7 Oceń prawdziwość informacji. Wybierz P, jeśli informacja jest prawdziwa, lub F, jeśli jest fałszywa. ( ... / 4 p.)

1. Przykładem gór fałdowych w Polsce są Karpaty. P F

W Europie do gór zrębowych należą między innymi Harz i Schwarzwald w
2. P F
Niemczech.
3. Najwyższymi górami w Polsce są Karkonosze. P F
4. Beskidy zaliczane są do gór niskich. P F

8 Ilustracja przedstawia rzeźbę terenu powstałą w ( ... / 1 p.)

wyniku działalności lądolodu. Zaznacz zestaw, w
którym podano właściwe nazwy form oznaczonych
numerami 1–3.
A. 1 – jezioro polodowcowe, 2 – eratyk, 3 – pradolina.
B. 1 – wzgórza moreny czołowej, 2 – sandr, 3 – jezioro
polodowcowe.
C. 1 – sandr, 2 – jezioro polodowcowe, 3 – wzgórza
moreny czołowej.

9 Opisz krótko, w jaki sposób powstały jeziora cyrkowe. ( ... / 1 p.)

10 Oceń prawdziwość informacji. Wybierz P, jeśli informacja jest prawdziwa, lub F, jeśli jest fałszywa. ( ... / 4 p.)

Wysokość względna między miejscowością Marzęcino a Rysami w Tatrach

1. P F
wynosi 2499 m.
Nachylenie powierzchni terenu w Polsce ma wpływ na kierunek przepływu
2. P F
rzek.
Na ukształtowanie powierzchni pasa pobrzeży miała wpływ działalność
3. P F
lądolodu, Bałtyku, wiatru i rzek.
4. Lądolód miał wpływ na tworzenie się pokryw lessowych w pasie wyżyn. P F

Grupa B | strona 2 z 3
11 Na mapie zaznaczono miejsca występowania ( ... / 1 p.)
wybranych surowców mineralnych. Zaznacz zestaw,
w którym podano nazwy tych surowców zgodnie
z oznaczeniem na mapie.
A. 1. siarka, 2. ropa naftowa, 3. ruda żelaza.
B. 1. węgiel kamienny, 2. rudy miedzi, 3. siarka.
C. 1. rudy cynku i ołowiu, 2. gaz ziemny, 3. sól
kamienna.

12 Oceń prawdziwość poniższych zdań. Wybierz P, jeśli informacja jest prawdziwa, lub F, jeśli jest ( ... / 3 p.)
fałszywa.

1. Najwięcej rodzajów skał występuje w Sudetach. P F

Małą rolę w gospodarce odgrywają takie surowce energetyczne, jak węgiel
2. P F
kamienny czy ropa naftowa.
3. Rozmieszczenie surowców mineralnych w Polsce jest nierównomierne. P F

Grupa B | strona 3 z 3