LOJİSTİK VE TEDARİK ZİNCİRİ YÖNETİMİ

Tedarik Zinciri Nedir ?

• Tedarik Zinciri, ürün veya hizmetlerin ürün yaşam döngü süreçlerini kapsayan ve
hammaddeden yola çıkıp son müşterinin eline ulaşana kadar; tedarikçi, malzeme
temini, üretici, envanter yönetimi, nakliye, depolama, satış, satış tahmini, satış süreci,
satış sonrası hizmet, müşteri hizmetleri gibi tüm süreçlerin, bilgi akışının, fiziksel
dağıtımının ve alışverişin bütününü içeren bir sistemdir.
Tedarik Zinciri Yönetimi
• Tedarik Zinciri Yönetimi, kısaca hammaddeden müşteriye kadar uzanan zincirin
planlanması ve kontrol edilmesidir yada Tedarik Zinciri Yönetimi, akış (malzeme ve bilgi)
yönetimidir.

• Hammaddenin mamule
dönüşmesi, müşteriye
ulaştırılması ve son
kullanıcılar tarafından
tüketilmesi aşamalarını
kapsayan fiziksel ve bilgi
akışının tamamıdır.
Tedarik Zinciri Yönetimi
• Genel bir tanım:
 Belirli ve devam ettirilebilir bir hizmet
seviyesi çerçevesinde;
 Ürünlerin üretimini,
 Müşteriye doğru zaman ve mümkün
olan en uygun koşullarda (fiyat, adet)
teslimatını
 Sağlayabilmek üzere tedarik zinciri üzerinde
yer alan;
 tedarikçi,
 üretici,
 Toptancı,
 satıcıların
 Etkin şekilde entegrasyonu için kullanılan
yaklaşımlar ve yöntemler bütünüdür.
Lojistik Yönetimi ve Tedarik Zinciri Yönetimi İlişkisi
• Lojistik; bir ürünün ilk üreticiden son tüketiciye kadar olan nakliye, depolama, gümrükleme,
ambalajlama, dağıtım gibi tüm süreçlerini ifade eder. Bir başka tanımla lojistik; doğru ürünü, doğru yerde,
doğru zamanda, doğru miktarda, doğru şekilde, doğru kalitede, rekabetçi bir fiyatla sağlamaktır.
• Tedarik Zinciri Yönetimi; lojistiği içine alan daha geniş bir kavram olup, esas itibariyle lojistiğin şirketin
diğer süreçleriyle olan ilişkilerini koordine eden bir süreçtir.
• “Tedarik Zinciri, bir ürünün hammadde olarak var oluşundan malın tüketiciye ulaştırılmasından sonraki
faaliyetlerine kadar hareket ettiği zincirdeki tedarikçi, imalatçı, nakliye, depolama, satış, satış sonrası
hizmet dâhil tüm firmaları kapsar. Bu zincirdeki işleyişin, bağımlılık anlayışı içerisinde ve ilişki
yönetimiyle düzenlenmesi Tedarik Zinciri Yönetimi adını alır.”
Tedarik Zinciri Yönetimi Temel Bileşenleri

• Tepe noktada tedarik zinciri iki temel bütünleşik süreci kapsamına alır: Bunlar;
 Üretim Planlama ve Stok Kontrol Süreci,
 Dağıtım ve Lojistik Süreci'nden oluşmaktadır.

Tedarikçiler Dağıtım Merkezi

İmalat Tesisi Depolama Tesisi Nakliye Araçları Perakendeciler

Üretim Planlama ve Stok Kontrol Dağıtım ve Lojistik

Tedarik Zinciri Yönetimi Temel Bileşenleri
• Üretim Planlama ve Stok Kontrol Süreci: Bu
süreç imalat ve depolama alt süreçlerini ve
onların ara yüzlerini kapsamına alır. Daha
spesifik olarak, üretim planlama, tüm imalat
sürecinin tasarım ve yönetimi olarak
tanımlanır.
• Dağıtım ve Lojistik Süreci: Dağıtım ve lojistik
süreci, ürünlerin depolardan perakendecilere
doğru nasıl aktarılacağını ve teslim
edileceğini belirler. Ürünler perakendecilere
doğrudan aktarılabileceği gibi önce dağıtım
tesislerine daha sonra sırayla
perakendecilere taşınabilir. Bu süreç
envanter düzenleme taşıma ve nihai ürünün
tesliminin yönetimini kapsar.
Tedarik Zinciri Yönetimi Temel Bileşenleri
• Tedarik zincirinde yer alan işletmeler beş temel alanda faaliyetleri için bireysel ya da
kolektif karar almak durumundadır. Bu beş temel alan aşağıdaki konuları kapsar:

ÜRETİM ENVANTER KONUM

TAŞIMA BİLGİ
Tedarik Zinciri Yönetimi Temel Bileşenleri
• Üretim:
 Pazar hangi ürünü
istemektedir?
 Bu ürünlerin ne kadarı
üretilmeli ve ne zaman
üretilmelidir?
• Bu süreç imalat kapasitesini,
iş yükü dengesini, kalite
kontrolünü ve teçhizat
bakımını da dikkate alan ana
üretim planının
oluşturulmasını kapsar.
Tedarik Zinciri Yönetimi Temel Bileşenleri
• Envanter:
 Tedarik zincirindeki her aşamada ne kadar stoklama yapılmalıdır?
 Hammadde, yarı bitmiş ya da bitmiş ürün olarak ne kadar stok elde
bulundurulmalıdır?

• Stok tutmanın altında yatan temel

amaç, tedarik zinciri içerisindeki
belirsizlik karşısında bir tampon görevi
görmektir. Bununla birlikte, stok tutma
pahalı olabilir ve bu yüzden optimum
stok düzeyinin ve yeniden sipariş verme
noktasının ne olacağı önceden
belirlenmelidir.
Tedarik Zinciri Yönetimi Temel Bileşenleri
• Konum:
 Üretim ve stok depo tesisleri nerede konumlandırılmalıdır?
 Üretim ve stok depoları için en uygun maliyetli konumlar nereleridir?
 Yeni tesisler mi inşa edilmeli yoksa var olan tesisler mi kullanılmalıdır?
• Bu sorulara yönelik olarak alınan kararlar nihai müşteriye dağıtım ile birlikte ürün
akışı için uygun yolun belirlenmesini sağlayacaktır.
Tedarik Zinciri Yönetimi Temel Bileşenleri
• Taşıma:
 Stoklar bir tedarik zinciri
konumundan diğerine nasıl hareket
ettirilmelidir?
 Hava ve kara taşımacılığı genellikle
güvenli ve hızlı olmasına rağmen
pahalıdır. Deniz ve demiryolu
taşımacılığı daha ucuz olmasına karşın
daha uzun zaman alır ve daha fazla
belirsizlik taşır. Bu belirsizlik daha
yüksek düzeyde stok tutma ile
giderilebilir.
 Hangi taşıma yönteminin ne zaman
kullanılması daha iyi olacaktır?
Tedarik Zinciri Yönetimi Temel Bileşenleri

• Bilgi:
 Ne kadar veri toplanmalı ve hangi
bilgiler paylaşılmalıdır?
 Zamanlı ve doğru bilgi daha iyi
koordinasyon ve daha iyi karar
alınmasını sağlar. Doğru bilgi, ne
üretileceği, ne kadar üretileceği,
stokların nerede depolanacağı ve en
iyi taşıma yönteminin hangisi olacağı
konularında etkin karar alınmasını
sağlar.
Tedarik Zincirinin İşleyişi ve Bileşenleri

• Tedarik Zinciri nihai tüketici için

ürün veya hizmet sağlamada
firmalara birbirini etkileyen
koordine edilmiş bir süreç ve sistem
sağlar.
• Böylece organizasyon, işletme
sınırları ve ulusal / uluslararası
sınırlar içinde fonksiyonel bir süreç
yürütür.
Üretici İşletmelerde Tedarik Zinciri Yönetiminin Temel Evreleri

Giriş (Inbound) Üretim Süreçleri ve Çıkış (Outbound)

Lojistik Süreçleri Malzeme Yönetimi Lojistik Süreçleri

Fiziksel Tedarik Dahili İşlemler Fiziksel Dağıtım

• Tedarik Sistemleri • Üretim Sistemleri • Dağıtım Sistemleri

• Hammadde • Süreç Planlama • Tamamlanmış Ürünler
• Yarı Mamul • Çıkış Ambarı
• Üretim Programlama
• Hazır Parça Temini • Depolama
• İmalat • Dağıtım Zinciri
• Satınalma Programları
• Giriş Ambarı • Kurum İçi Taşıma • Hedef Pazar ve
Müşteri Sunum
• Depolama
Uçtan Uca Tedarik Zinciri Yönetimi
Tedarikçi

Satınalma

Talep Planlama ‐ S&OP Depo

Talep Planlama ‐ S&OP

Fabrika /Direkt
*Üretim
*Planlama
*Mühendislik /Teknik
*Kalite Kontrol
*Arge

Depo

Bayi

Müşteri
Tedarik Zinciri Yönetimi Alt Süreçleri
YARDIM
Talep Tahminleme ve
Finans ve Hizmetleri Üretim Planlaması
Ödeme

Kayıtlar
Satın alma
(Belgelerin
Toplanması ve
Kayda Girmesi)
ENTEGRE TEDARİK Envanter Yönetimi ve
TESLİMAT ZİNCİRİ YÖNETİMİ Kontrol

Taşıma

Ambalajlama ve Depolama
Malzeme
Elleçleme
Sipariş İşleme
TZY ve Rekabetçi Süreçler

• Bir işletmenin rekabetçi stratejisi, rakipleri karşısında ürün ve hizmetleriyle

karşılamayı hedeflediği müşteri ihtiyaçlarını (önceliklerini) tanımlar.
• Wal‐Mart: Düşük fiyat, uygun kalite, ürün çeşidi, ürünün bulunabilirliği.
• McMaster‐Carr: Müşteri açısından kolaylık, ürünün bulunabilirliği,
• Dell: Makul maliyet, Müşteriye özel ürün, çeşit ve hız,
• Gateway: Fiyat, hızlı tepki süresi,ürün seçiminde destek,
• Dünya üretiminin yarısı 500 uluslararası şirket tarafından yapılmaktadır. Bu 500
çokuluslu şirket aynı zamanda dünya gelirinin yarısını kontrol etmektedir.
• Dünya ticaretinin yarısı 500’e yakın çokuluslu işletme tarafından
gerçekleştirilmektedir.
• ABD’nin en büyük 100 işletmesinin yöneticilerinin %79’u uluslararası işletmecilik
konusunda eğitim almışlardır.
TZY ve Küreselleşme

• Güne başlarken OMEGA, SEIKO yada APPLE saatinize bakıyorsunuz.

• VESTEL, SAMSUNG yada LG TV’nizden CNN, BBC haberlerini dinliyorsunuz.
• Braun fön makinenizle saçlarınızı kurutup çayınızı veya Nescafenizi içiyorsunuz.
• LC Wakiki yada Lacoste gömleğinizi giyip, FIAT, TOYOTA yada VOLSWAGEN arabanıza
biniyorsunuz.

• HP yada LENOVA bilgisayarınızı açıp, Google’a bağlanıyorsunuz veya APPLE IPAD ile
Instagram’a bağlanıyoruz.

• Öğlen Coca Cola’nızı içip, Burger King’den getirttiğiniz hamburgerimizi yiyoruz.

Tedarik Zinciri Yönetimi ve Operasyonları
• Taşıma
• Kapıdan mal alma
• Kalite kontrol
• Acentelik
• Liman işletmesi
• Konteynerleme
• Paket açma
• Koruyucu bakım
• Depolama
• Konsolidasyon
• Montaj
• Yeniden paketleme
• Kılavuz ekleme
• Etiketleme, bandrolleme
• Sigorta ve danışmanlık
• Stok yönetimi
• Satın alma
• Ödeme ve tahsilat
• Müşteri hizmetleri
• Test sayımı
• Yakım yapma
• İletişim
• Fazla malzeme dönüşü
• Hurda dönüşü (tersine loj.)
• Tamir
• Gümrükleme
• Raporlama
• Jıt sevkiyat
• Satış sonrası hizmetler
• Dönüş lojistiği
Tedarik Zinciri Yönetimi ve Maliyetler

• Nakliye,
• Depolama,
• Stok yönetimi,
• Elleçleme (yükleme‐boşaltma),
• Sipariş işleme,
• Ambalajlama, Faaliyetleri için katlanılan fedakarlıklar,
lojistik maliyetler olarak ifade
• Satın alma ve edilmektedir.
• Bilgi yönetimi
Tedarik Zinciri Ne Zaman Başarılıdır?
• Doğru ürünü
• Doğru miktarda
• Doğru zamanda
• Doğru yerde
• Doğru fiyatta LOJİSTİĞİN
• Doğru tüketici 7 DOĞRUSU
• Değişkenliğe açık
• Minimum maliyet
• Maksimum hız
• Minimum stok yükü ile müşteriye
ulaştırdığında başarılıdır.
Tedarik Zincirinin Gereksinimleri Nedir?

• Zincirin koordine (koordinasyon) olması

• Sistemleri entegre olması

• Ölçme ve data paylaşımı

• Planlama ve takip

• Yönetici (lider)

• Uzun süreli sözleşmeler

• Outsource (Dış kaynak kullanımı) edilen

hizmetler.
Tedarik Zinciri Yönetiminin Temel Amaçları

• Müşteri tatminini artırmak,

• Çevrim zamanını azaltmak,

• Stok ve stokla ilgili maliyetlerin

azaltılmasını sağlamak,

• Ürün hatalarını azaltmak,

• Faaliyet maliyetini azaltmak

Tedarik Zinciri Halkaları

Ürün, Müşteri ve Pazar İhtiyaçları

Tedarik
Planlama Sevkiyat Destek
ve Depolama
ve Üretim ve Müşteri
Tedarikçi ve Dağıtım
Tahmin Ulaşturma Hizmetleri
Yönetimi
Malzeme Akışı
İadeler / Ters Lojistik
• Stratejik • Global • Üretim • Dağıtım • Nakliye • Sipariş
Tedarik Tedarik Planlama ve Planlama Yönetimi Yönetimi
Zinciri Çizelgeleme
• Tedarikçi • Envanter • Taşıyıcı • İadelerin
Planlama
Yönetimi • Kapasite Yönetimi Değerlendir‐ İşlenmesi
• Talep
Planlama ve me
Planlama • Satınalma ve • Depo • Müşteri
Optimizas‐
• Envanter Malzeme Yönetimi Hizmet
yon
Yönetimi Yönetimi Prosedürü
Politikaları
Tedarik Zinciri Maliyet Değil !! , Kar Merkezidir
• Tedarik Zinciri, işletmelerde brüt kârı oluşturan birimdir. Tedarik Zincirinin
içerisindeki bir iyileştirme, şirketin brüt kârına doğrudan etki edecektir. Süreçlere
ilişkin yaklaşık maliyet oranları aşağıdaki gibidir.
‐Hammadde
85%
‐ Girdi Malzemeleri
Fabrika
‐Üretim
‐Tedarik
Lojistik 15%
‐Depo (Hammadde + son ürün)
‐Nakliye
‐Planlama / Satınalma
Diğer maliyetler; genel
yön,pazarlama,satış,
Tedarik Zinciri Maliyet 100% finansman şarjı ..

Brüt Kâr = CİRO ‐ Tedarik Zinciri Maliyeti

Konsolidasyon

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

CONSOLIDATION

A B C D E F G H I J K L

40 Kaynak 40 teslim noktası haftada 400 seviyat

Her adres haftada 5 paket alacak
Konsolidasyon

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

A B C D E F G H I J K L

40 Kaynak 40 teslim noktası haftada 8.000 seviyat

Her adres haftada 200 paket alacak
Tedarik Zinciri Yönetimi ve Hatalar

• Müşteri Hizmetlerindeki Eksik Değerlendirmeler,

• Ölçümleme Varsayımları ve Hataları,
• Söz Verilen Termin Hataları,
• Bilgi Sistemi Eksikliği,
• Risk ve Kriz Planlanması,
• Organizasyon Hataları,
• Yönetim Hataları,
Örümcek Grafiği – Tedarik Zincirimiz Nasıl?
maliyet
10

İnovasyon
Yenilikçilik Zorluklara karşı kuvvet,
direnç

Müşteri servisi
Kalite
Sürdürülebilirlik

10
Esneklik , hız
Elektric & Elektronic
Food and Beverage
Consumer Products
Automotive
Tedarik Zinciri Yönetimi
• Tedarik zinciri yönetimine kullanılan  Topyekün (aggregate) planlama
tekniklerin ve yöntemlerin hemen hepsi  Malzeme, atölye ve işgücü planlaması
modern operasyon yönetimi şemsiyesi  Çizelgeleme ve sıralama
altındadır.
 Envanter yönetimi
 Operasyonel strateji
 Satın alma ve kaynaklama
 Operasyonel tasarım
 Dış kaynak kullanma
 Ürün/hizmet tasarımı
 Kalite güvence
 Süreç tasarımı, Tesis tasarımı ve
yönetimi  Personel yönetimi
 Dağıtım planlaması ve sevkiyat
 Tahmin yöntemleri
 Stratejik kapasite planlama
Tedarik Zincirinin Etkin Yönetiminin Getirisi

• Envanter azalması %50

• Tam Zamanında teslim oranında artış % 40
• Sayım Süresinde azalma % 27
• Yok satma (Stok da bulunmama) oranında azalma 9 kat
TZY ve Ağ Tasarım Kararını Etkileyen Faktörler

• Stratejik faktörler • Makroekonomik faktörler

 Düşük Maliyet • Politik faktörler
 Hızlı yanıt • Altyapı faktörleri
• Teknolojik faktörler • Rekabet faktörleri
 Ekonomik ölçek
 Düşük ilk yatırım maliyeti
Tedarik Zincirinde Bullwhip (Kamçi) Etkisi Nedir?
• Tedarik zincirindeki ileri ve geri yönlü 2. Basamak 1. Basamak Tedarikçiler Üretim Bayiler
bilgi akışının bozulmasıyla doğan Tedarikçiler Tedarikçiler
belirsizlikten kaynaklanır.
• Geleneksel anlayışla yönetilen tedarik
zincirlerinde en sık karşılaşılan
problemdir.
• Perakendecinin üreticiye ve üreticinin
de tedarikçiye gönderdiği siparişleri
gerçek satışlara göre değil abartılı
rakamlarla vermesi sonucu gerçekleşir,
• Siparişler tedarik zincirinde Lojistik Lojistik Lojistik Lojistik
tedarikçilere ulaşana kadar her bir İçsel TZY
noktada arttırıldığı için zincirin başına Dışsal
ulaşan sipariş, zincirin sonundaki TZY Ürün
müşteri taleplerinden oldukça yüksek Bilgi
Para
miktardadır.
TZY ve Gantt Tablosu Nedir?
• TZY’de Gantt Tablosu “sınıflanmış iş” listesindeki her işin başlangıcını, bitişini ve
süresini gösterir.
Taşıma Modları

• Kara Yolu
• Hava Yolu
• Deniz Yolu
• Demiryolu
• Boru Hattı
• Nehir Yolu
Taşıma Modlari ve Süreçler

Tarifeli
Taşıma Ulaştırma Hizmet Tarife
Maliyet Flexibilite Yükleme
Türü Hızı verilen yer Güvenliği
Sıklığı

Karayolu Yüksek Hızlı Çok Geniş Yüksek Yüksek Orta

Denizyolu Çok Düşük Yavaş Sınırlı Çok Yüksek Çok Düşük Yüksek

Havayolu Çok Yüksek Çok Hızlı Geniş Sınırlı Yüksek Yüksek

Demiryolu Düşük Orta Sınırlı Yüksek Orta Yüksek

Satınalma ve Tedarik Zinciri Yönetimi

Stok Bilgileri

Fiyat Üretici Stok

Fiyat Listeleri
Listeleri Kodu

Tedarikçi Barkod
Sipariş Koşulları
MRP Satınalma Bilgileri Desteği
Sistemi Önerileri

Satınalma Satınalma
Satınalma Faturası
Yönetimi İrsaliyesi

Firma İçi Satınalma

Talepler Talebi Teklif MRP Stok Sistemi Cari Hesap
Toplama Sistemi

Standart Tedarikçi
Sipariş
Maliyet Değerlendirme
Satınalma ve Tedarik Zinciri Yönetimi

Kısa
Aşırı Artan Kar
Küresel Yaygınlaşan ürün
fiyat sabit marjlarında
rekabet Teknoloji yaşam
baskısı maliyetler daralma
eğrisi
Tedarik Fonksiyonu Evrimi

Lojistik Stratejik Tedarik

Satınalma
Yönetimi Satınalma Zinciri
Yönetimi
Yönetimi Yönetimi
Toyota’nın Hiyerarşik Tedarik Yapısı

168 5.437 41.703

TOYOTA BİRİNCİL İKİNCİL ÜÇÜNCÜL

TEDARİKÇİLER TEDARİKÇİLER TEDARİKÇİLER
Günümüzde Tedarik Konulu Kavramlar
• Satınalma Cirosundaki Artış
• Merkezi Satınalma
• Küresel Satınalma
• e‐Satınalma
• Satınalma Yöneticisinin Önemi
• Sosyal Sorumluluk
• Şeffaf Satınalma
• Sürdürülebilir Satınalma
• Stratejik Satınalma
• Tedarik Zinciri Yönetimi
TZY ve “Stratejik Satınalma” Faaliyetleri

1 • Tahmin ve bütçe çalışması

2 • Uygun tedarik kaynaklarını belirleme

3 • Teklif alma

4 • Teklif müzakeresi ve sipariş verme

5 • Sözleşme yönetimi

6 • Teslimat, ödeme ve belge yönetimi

7 • Malzeme, fiyat ve kaynak yönetimi

8 • Tedarikçi yönetimi
TZY /Satınalma ve Bilgi Akışı

• Maliyetler ve Bütçeleme
Genel Yönetim • Ekonomik durum
• Yatırım bilgileri

• Rekabet bilgileri
Pazarlama • Yeni ürün bilgileri
• Pazar bilgisi (paydaşlar)

• Maliyet
Üretim • Terminler (planlama)
• Lojistik bilgileri
Tedarik Zinciri Yönetiminde Hedefler

• Koşulsuz son kullanıcı memnuniyeti

• Sürecin tamamının optimizasyonu
• Sorun veya fırsat durumunda hızlı geri dönüş
• Esneklik (değişkenliklere hızlı uyum sağlama)
• Maliyet indirimi yerine maliyet optimizasyonu
• Ölçek büyümesi için konsolidasyon
Tedarik Zinciri Yönetimi ve Artı Değer

• Rafa bulunurluğun sağlanması

• Minimum stok ve envanter yükü
• Hızlı operasyon
• Gelişmiş teknoloji
• Süreç yönetim bilgisi
• Ölçek avantajı
• Azalan hasar giderleri
• Tekrar lojistik
TZY ve Global Rekabet
1. Birlikte çalışma, İşbirliği, Organizasyon 13. Düşük Maliyet, Kaliteli ürün
2. Profesyonel yönetim 14. Kalifiye Personel
3. Standart Ürün ve Servis Kalitesi 15. Kurumsallaşma
4. İtibar, Marka, Saygınlık Yönetimi 16. Müşteri ile sürekli sıcak temas
5. Maliyet kontrolü 17. Müşteri memnuniyeti
6. Pazarlama yetenekleri 18. Modern Sevkiyat ve dağıtım
7. Reklam, İletişim 19. Sözleşmelere uymaları
8. Planlama 20. Standart Ürün ve Hizmet, Uzmanlaşma
9. Satış Sonrası 21. Entegrasyon
10. Satış süreçleri 22. Ürün tasarımı
11. Dağıtım kanalları 23. Yan sanayinin gücü
12. Düşük fiyat Taktiği 24. Yüksek teknoloji
CASE / Fabrika Lojistik Operasyonları

Yük Maliyeti ve Hizmet Yönetimi Filo Yönetimi Yük Planlaması

• Malzeme Giriş ve Çıkış • Toplam Maliyet Analizleri • Taşıma Türünün Seçimi

Operasyonları • Araç‐Ekipman Kullanımı • Yükleme
• Taşıyıcı Yönetim Sistemleri
• Bakım • Yük Konsolidasyonu
• Toplam Taşıma Maliyetleri ve
Hizmet • Operasyon‐Sevkiyat • Dağıtım Planlaması
• Tedarik Operasyonları Planlaması
• İdari Hizmetler
Rotalama/Programlama Depo Yönetimi
• Envanter Yönetimi • Ürün Girişi • Ölçme Teknikleri
• Araç Kapasite Kullanımı • Ayrıştırma • Çapraz Kontroller
• Parsiyel Yüklemeler • Raflama • Satış Planlama
Koordinasyonu
• İade Ürün Yönetimi
TZY ve Depolama Operasyonları
• Envanter Yönetimi
• Teknolojik Altyapı
• Sorting
• Kalite Kontrol
• X‐Dock
• Putaway
• Flowthrough
• FIFO & FEFO
• Pick to cart
• Dikey Stok
• Market Stok
• İstasyon Stok
• İade Yönetimi
• Ürün Besleme Yönetimi
• Sipariş Hazırlama (Palet / Koli / Ürün)
TZY ve Katma Değerli Hizmetler
• Müşterilerimizin ihtiyaçları doğrultusunda;
 Paketleme,
 Sipariş Hazırlama,
 Kutulama,
 Birleştirme,
 Etiketleme vs.
Elleçleme hizmetleri sunulur.

Özel günler, Bayram ve Yılbaşı dönemlerine ilişkin promosyon

koli hazırlığı ürünlerin tedarik sürecinden başlayarak son
alıcıya teslimine kadar proje bazlı çözümlerin üretilmesi de
Katma Değerli Hizmetlerdir.
Depo ve Yükleme İşlemleri

Sevkiyat öncesinde araçlar ;

Taşıyacağı ürün grubuna göre yarım saat önceden ön soğutma yapar ve sonrasında rampaya aracı
yanaştırır. Treylerin içinin temiz olması gerekmektedir.
Sevk İrsaliyesi

Yukarıda örnek sevk irsaliyesi yer

almaktadır. Sürücü, Sevk irsaliyesinde
belirtilen ürünlerin depodan araca
yüklenmesi için bu belgeyi alarak ilgili
depo sorumlusu ile birlikte yükleme
işleminin tamamlanmasına kadar
ürünlerin takibini yapar.
Yanlış ürün yüklenmesinin önüne
geçmek için el terminali ile barkod/RFID
okutulur ve Son kontrol yapılarak
yükleme yapılır.
Yetki Belgeleri

Yetki Belgesi Ulaştırma Bakanlığı tarafından 2004 yılında çıkarılan taşımacılık yapan her şirkete
ve firmanın almasının zorunluluk dayattığı bir belgedir. 4925 sayılı Karayolu Taşıma Kanunu’nun
5. maddesi ile yetki belgesi alma zorunluluğu kanun koyucu tarafından ihdas edilmiş ve ilgili
yasa ve buna bağlı yönetmelikle de hangi işi yapanların hangi tür belge almaları gerektiği de
yeniden düzenlenmiştir. Bakanlıkça verilen yetki belgelerinin süresi beş yıldır.
TZY’de 10 Kritik Nokta ve Taşıma Modları
• Planlama
• Standardizasyon
• Minimum iş vs Max. Servis
• Ergonomi
• Birim Yük (Unit Load, palet vs koli)
• 3D Hacim Verimliliği
• Entegre Sistem Altyapısı
• Otomasyon
• Çevreye Saygı (Green)
• Toplam Sahip Olma Maliyeti (TCO)
Karayolu Taşımacılığı ve Römork Ölçüleri
Römork ve Yükleme
• Karayolu Taşımacılığında Freight Forwarder Freight Forwarder’ların karayolu eşya
taşımacılığı ile müşterilerine sağlayabileceği faydalar şu şekilde sıralanabilir.
 Yük konsolidasyonu yapabilme
 Uygun fiyat tarifeleri
 Depodan depoya güvenli taşıma
 Düzenli ve sık yükleme yapabilme
 Hızlı teslimat
 Kolay yükleme ve boşaltma
 İzlenebilirlik
• Yüklerin Araç Kapasitelerine Göre Yük Çeşitleri
 Tam kamyon yükü
 FTL (Full Truck Load),FCL
 Parsiyel (Grupaj) yükler
 LTL (Less than Truck Load),FCL

• Teslim Yerlerine Göre Yük Çeşitleri

 Tek yükleme ve tek teslim adresi olan yükler
 Birden fazla teslim adresi bulunan yükler
Freight Forwarder ve Fiyatlandırma

• FTL navlun fiyatlandırmasında önemli olan unsurlar:

 Yol süresi ve mesafesi
 Güzergah
 Yükleme / boşaltma yerlerinin sayısı
 Yükleme / boşaltma için istenen süreler
 Arz talep durumu
 Dönüş yükünün olması
 Teslimat ülkesi
 İlave sürücü talepleri
Denizyolu Taşımacılığı Unsurları

• Denizyolu taşımacılığının üç temel unsuru bulunmaktadır Bunlar:

 Denizyolu taşıma araçları (Gemiler)
 Denizyolu taşıma terminalleri (Limanlar)
 Taşınacak eşyalardır (yükler).
Denizyolu Taşımacılığı ve Konteyner
Denizyolu ve Konteyner
Standart ISO Konteyner İç Boyutlar Kapı Boyutları Yükleme Hacmi
20’ 40’ 20’ 40’ 20’ 40’
L : 5,90 12,02 33 m3 67,5 m3
W: 2,35 2,35 2,34 2,34 30480kg 30480kg
H : 2,38 2,38/2,69 2,27 2,28/2,58 28230kg 26700kg

Düz (Flat) Konteyner İç Boyutlar Kapı Boyutları Yükleme Hacmi

20’ 40’ 20’ 40’ 20’ 40’
L: 5,90 12,08
W: 2,43 2,13 33000kg 30480kg
H : 2,23 2,04 30400kg 26280kg
Denizyolu ve Konteyner

İç Boyutlar Kapı Boyutları Yükleme Hacmi

Izole / Thermo Konteyner
20’ 40’ 20’ 40’ 20’ 40’

L: 5,80 11,53 32,3 m3 58,5 m3

W:2,28 2,28 2,28 2,28 17500kg 34000kg

H: 2,32 2,32 2,27 2,27 29740kg

Open Top Konteyner İç Boyutlar Kapı Boyutları Yükleme Hacmi

20’ 40’ 20’ 40’ 20’ 40’

L: 5,90 12,02 32,3 m3 66 m3
W:2,34 2,35 2,34 2,34 30480kg 30480kg
H: 2,32 2,34 2,27 2,27 28230kg 26130kg
Denizyolu Taşımacılığı ve Gemiler
Denizyolu Taşımacılığı ve Terimler
• Armatör: Gemi sahibi, taşıyıcı
• Acente: Herhangi bir limanda armatör adına faaliyet gösteren, onun temsilciliğini
yapan kuruluş
• Co‐Loader: Forwarderların yüklerini kendi yükü ile konsolide ederek taşımacılık yapan
• Forwarder: Karayolu, havayolu, denizyolu, demiryolu taşımacılığını, gümrükleme ve
sigorta hizmetlerinin operasyonunu gerçekleştiren, aktif bir acente ağına sahip olan
organizatör firma
• Bill Of Lading (B/L): Denizyolu konşimentosu
• Master B/L: Ana konşimento
• House B/L: Ara konşimento
• Bulk Yükleme: Konvansiyonel yük taşımacılığında dökme yükleme
• Broker: Armatörle yükleyici arasında aracılık yapan, komisyoncu
Denizyolu Taşımacılığı ve Yükleme ‐ Boşaltma Terminleri

• Free In (FI): Limandaki yükleme masrafı

• Free Out (FO): Limandaki boşaltma masrafı
• Liner In (LI): Yükleme masrafının armatöre ait olması
• Liner Out (LO): Boşaltma masrafının armatöre ait olması
• Stuffing: İstifleme, yükü konteynere yerleştirme
• Unstuffing: Konteynerin içini boşaltma
Denizyolu Taşımacılığı ve Liman Terimleri

• Storage: Limanda depolama / ardiye

• Demuraj: Geminin kendisine tanınan yükleme ve boşaltma süresini aşması ya da
konteyner içinde bekleyen yükün tanınan süreden önce gümrükten çekilip
boşaltılmaması
• Free Time: Serbest süre. Yükün demuraja girmeden bekleyebileceği süre. Süre
aşımında demuraj uygulanır.
• THC (Terminal Handling Fee) : Limandaki elleçleme ücreti
• Geçici Kabul: Türkiye’deki gümrük mevzuatı gereği konteynerler gümrüğe tabi mal
statüsündedirler. Bu nedenle bir konteynerin limandaki gümrüklü sahadan çıkarılması
veya tekrar limana getirilmesi halinde ortaya çıkan gümrükleme masrafıdır.
Denizyolu Taşımacılığı ve Navlun Terimleri

• CAF: (Currency Adjustment Factor) Amerikan dolarındaki dalgalanmaların navluna

dahil edilmesi
• BAF: (Bunker Adjustment Factor) Deniz aşırı taşımalarda fuel oil fiyatlarındaki
dalgalanmaların belli oranda navluna dahil edilmesi
• War Risk Surcharge (WRS): Savaş riski olan limanlara yapılan seferlerde navluna
ilave olarak alınan ek ücret
• High Cube Surcharge: High Cube konteyner için alınan ilave ücret
• IMCO Charge: Tehlikeli madde taşımalarında armatörün talep ettiği ek ücret.
Denizyolu Taşımacılığı ve Terimler
• ETA / Estimated Time Of Arrival: Tahmini varış zamanı,
• ETB / Estimated Time Of Berthing: Tahmini yanaşma zamanı,
• ETD/ Estimated Time Of Delivery: Tahmini varış zamanı,
• Clean On Board: Yük temiz, hasarsız yüklenmiştir,
• Primaj: İhracat navlun bedelinden acentenin aldığı komisyondur olarak değişecektir,
• Place Of Receipt: Yükün ilk yüklendiği yer,
• Place Of Delivery: Yükün en son boşaltıldığı yer,
• Port Of Loading: Yükün yüklendiği liman,
• Port Of Discharge: Yükün son boşaltıldığı liman,
• THC / Terminal Handling Charge: Limandaki konteyner elleçleme ücreti.
Havayolu Taşımacılığı ve Container
Havayolu Taşımacılığı ve Konteyner
Demiryolu Taşımacılığı
• Uluslararası demiryolu eşya taşımalarına ilişkin temel sözleşmeler ve düzenlemeler
 (COTİF) uluslararası demiryolu taşımalarına ilişkin sözleşme
 (CIM) demiryolu ile uluslararası eşya taşıma sözleşmesi ile ilgili birleşik hükümler Cotif’in
B eki. En az iki devletin topraklarından geçen ve bir taşıma belgesine bağlı olarak tüm
eşya taşımalarına uygulanır.
o Şahıslara ait vagonların taşınması özel hükümler bileşik hükümlerin 1. Eki olan "şahıslara
ait vagonların uluslararası taşınmasına ilişkin yönetmelik (RIP)
o Demiryolu kuruluşları arasında vagonların değişimi ve kullanılmasına ilişkin yönetmelik
(RIV)
o Konteynerlerin taşınması için, konteynerlerin demiryolu ile uluslararası taşınmasına
ilişkin yönetmelik (RIC)
o Tehlikeli maddelerin demiryoluyla uluslararası taşınmasına ilişkin yönetmelik (RID)
o Uluslararası eşya talimatı (PIM)
o Demiryolu ile uluslararası eşya taşımalarına ilişkin anlaşma (AIM) dir
Demiryolu Taşımacılığı
• Demiryolu taşımacılığının diğer taşıma türlerine göre avantaj ve dezavantajları aşağıda
belirtilmiştir.
 Avantajlar
o Çevreye en saygılı taşımalardan biridir.
o Güvenli bir taşıma şeklidir
o Uzun dönemli fiat istikrarı vardır
o Meteorolojik koşullardan etkilenmez
o Ağır ve hacimli malların taşınmasında avantajlıdır
o Büyük miktarlı taşımaların organizasyonu kolaydır
o Çok çeşitli yükleme aracı tipi vardır
 Dezavantajlar
o Kapıdan kapıya taşıma yapabilmek için genellikle karayolu taşımasına ihtiyaç vardır
o Demiryolu altyapısı açısından bütünlük yoktur
o Ekonomik ve hız açısından alternatif olma şansı her güzergah için geçerli değildir
o Yük boyutları açısından sınırlamalara tabidir.
Demiryolu Taşımacılığı ve Vagon Tipleri
Taşıma Türlerine Göre Süreler

• Denizyolu Taşımacılığında Süre:

 Belli bir süre analizi mevcut olmayıp, geminin bir saatlik hızının 24 ile çarpılması
ile belirlenmektedir.
• Karayolu Taşımacılığında Süre:
 Bir kamyonun bir günde kat edebileceği ortalama yol CMR Konvansiyonunda 450
km. olarak belirlenmiştir.
• Demiryolu Taşımacılığında Süre:
 CIM sözleşmesine göre vagonun bir günde alacağı ortalama mesafe 300 km. dir.
• Havayolu Taşımacılığında Süre:
 IATA’nın yayımladığı tarifelere bakarak taşıma süresi belirlenir.

80
Navlun Fiyatlandırması (Hacim Hesaplaması)
1 m3 = 333 kg
Örnek olarak araç içinde 1 m3 lük ve 105 kg olan bir mal var ise :
1*333= 333 kg ve 333 > 105 olduğu için
Navluna esas alınacak ağırlık 333 kg’dır.

Navlun Fiyatlandırması (Lademetre Hesaplaması)

Eğer malınız istiflenemezse (üstüste yüklemeye müsait değilse) LDM (lademetre) hesabı
yapılacaktır.
Malın treylerin içinde kapladığı her 1 metre, 1 LDM’ye tekabül eder. Bir treylerin
uzunluğu 13,6, eni 2,40, yüksekliği 2,40 metredir.
Bir Treyler 13,6 LDM’dir. 1 LDM = 1750 kg
• Karayolu Taşımacılığında Kullanılan Belgeler
 Karayolu Taşıma Senedi (CMR)
 Tır Karnesi (Uluslararası kara taşımacılığını dolayısıyla uluslararası ticaretin
kolaylaştırılmasını sağlayan bir gümrük transit belgesidir).
 Hamule Senedi (Konşimento)
 Karayolu Manifestosu (Taşımanın şeklini ve özelliklerini gösteren belgedir).
 ATR (Dolaşım belgesidir).
 EUR 1 (Dolaşım belgesidir).
 FORM A (Özel menşe şahadetnamesi)
Nakliyeci Seçimindeki Kriterler
• Fiyat (maliyet)
• Ürün kalitesi
• Zamanında teslimat
• Garanti
• Satış sonrası servis
• Teknik destek / uzmanlık
• Tutum
• Toplam hizmet kalitesi
• Eğitim yardımları
• Performans geçmişi
• Finansal istikrar
• Konum
• İşçi‐işveren ilişkileri
• Yakınlık ilişkisi
• Yönetim ve organizasyon
• Çatışma / problem çözme yeteneği
• İletişim sistemi
• Müşteri isteğine Tepki
• Teknik kapasitesi
• Üretim kapasitesi
• Paketleme yeteneği
• Operasyonel kontroller
• Sektöründe ün ve pozisyon
• Karşılıklı düzenlemeler
• İzlenim
• İş girişimi
• İdame
• Boyut
Taşımacılık Modları

Hizmet Çeşitli Tarifelerin

Tarifeli
Ulaştırma Verilen Malları Uygulanmas
Taşıma Türü Maliyet Yüklemeleri
Hızı Yerlerin Kullanma ının
n Sıklığı
Sayısı Becerisi Güvenilirliği

Karayolu Yüksek Hızlı Çok Geniş Yüksek Yüksek Yüksek

Denizyolu Çok Yüksek Yavaş Sınırlı Çok Yüksek Çok Düşük Orta

Hava Yolu Çok Yüksek Çok Hızlı Geniş Sınırlı Yüksek Yüksek

Demiryolu Düşük Yavaş Sınırlı Yüksek Düşük Yüksek

Su Yolu Düşük Yavaş Sınırlı Yüksek Düşük Orta

Boru Hattı Düşük Yavaş Çık Sınırlı Çok Sınırlı Orta Yüksek
Depo Türleri
• Logistic Yönetimi içerisinde depoların sınıflandırılmasına ilişkin farklı yaklaşımlar
mevcuttur. Bir ürün, bu sınıflandırmalardaki birden fazla gruba mensup olabilir. Aşağıdaki
sınıflandırmada depolar; kullanım amaçlarına göre ve ürün aşamasına göre
gruplandırılmıştır.
Depo Türleri
Ürün Aşamasına Göre
• Geleneksel Depolar Depolar
• Dağıtım Merkezi Depoları
• Hammadde ve Parça Depoları
• Toplama Merkezi Depoları
• Yarı Mamul Depoları
• Aktarma Merkezi Depoları
• Nihai Mamul Depoları
• Sipariş İşleme Merkezi Depoları
• Katma Değer Servis Depoları
Depolama Operasyonları

• Depolama operasyonları, satınalma ve stok yönetiminin etkililiği açısından çok önemlidir.

Depolama operasyonlarında aşağıdaki işlem adımları gerçekleştirilmektedir.
• Mal Kabul Raflama, Yerleştirme, Depolama,
• İkmal Sipariş Toplama Biriktirme, Ayrıştırma, Paketleme, Sevkiyat

Depo Yönetiminde Maliyet ve Performans

• Depolama tesislerinin verimli ve düşük maliyetlerle yönetilmesi esastır.
• Giriş ve çıkış hareketlerinin kontrolü, güvenlik, emniyet, temizlik ve benzeri programların
uygulanması, envanter seviyelerinin kontrolü bu alandaki temel sorumluluklardır.
• Depolama faaliyetleri daha fazla konsolidasyon veya artı değer yaratmak için kullanılmalıdır.
• Her tür nakliye aracında taşıma kapasitelerinin artması, daha fazla konsolidasyona olanak
vermektedir.
Depo Emniyeti
• Depo Emniyetinin üç boyutu bulunmaktadır.
• Malzeme Emniyeti, Malzeme tür ve özelliklerine göre, depolama şekli ile ilgili emniyet
tedbirlerinin alınması,
• Fiziki Emniyet, fiziki olarak depo güvenliğinin alınması,
• Çalışan Emniyeti, depo çalışanlarını ilgilendiren depolama faaliyetlerinin emniyetidir.

Depo ve Malzeme Emniyeti

• Depolarda, depolanan malzemenin, özellik ve evsafına göre uygun emniyet tedbirleri alınır.
Örneğin oto ve uçak lastiği depolarında, lastiklerin gün ışığı görmemesi, birbirine temas
etmemesi ve belirli aralıklarla lastiklerin çevrilmesi öngörülür. Mikrofilm gibi malzemeler,
özellikle karanlık depolarda depolanır. Çimento torbalarının 8 torbadan fazla üst üste
yığılmaması tercih edilir. Et ve süt ürünleri gibi gıda maddeleri ile bazı kimyasal malzemelerin
ve ısı hassasiyeti olan raf ömürlü malzemelerin, soğutma ve iklimlendirilmeleri depolarda
bulundurulması gerekir.
Depo Emniyeti
Fiziki Emniyet
Deponun fiziki emniyeti açısından, depo ölçeğine göre, depolarda bir ana koridor ve yeterli sayıda
tali koridorlar ile raf ve kutulama sistemlerinin; duvarlara belli bir mesafede aralıklı olduğu, yangın koridoru
bırakılarak yapılandırılması esastır. Depo kapıları çift kilit mekanizmalı ve gerektiğinde iki kapılı giriş ve çıkış
sistemine göre düzenlenmelidir. Deponun fiziki konumu, malzeme giriş ve çıkışının ayrı ayrı noktalardan
yapılmasına el verecek şekilde tesis edilmelidir. Depoda kullanılan makine ve teçhizatlar ile örneğin,
elektronik tartı gibi ölçme cihazlarının, klorlama makinelerinin kalibrelerinin, minimaxların, yangın alarm
sisteminin ve diğer donanımların periyodik bakımlarının zamanında yapılması gerekir

Çalışan Emniyeti
Depo emniyeti kadar önemli bir husus da, depolama emniyetidir. Depolama emniyetinin en önemli
boyutunu ise depo çalışanları ve buna bağlı olarak kullanılan araç gereçlerin güvenirliliği oluşturur. Bu
bağlamda depolama faaliyetleri, bu işler sırasında kullanılan makine ve teçhizatın ehil kişiler tarafından ve
usulüne uygun olarak kullanımını gerektirmektedir.
Depolar ve Dağıtım Merkezleri Arasındaki Farklar
Depo
Bütün Ürünler Stoklanabilir.
Kabul, depolama, yükleme ve sipariş
toplama faaliyetlerin içerir.
Minimum katma değerli faaliyettir.
Verileri grup halinde toplar.
Yükleme ihtiyaçlarını karşılayacak
operasyon maliyetini, minimuma
indirgemeye odaklanmıştır.
Dağıtım Merkez
Minimum miktarda, fakat önem dereceli
ve yüksek talepli ürünler stoklanır.
Sadece kabul ve yükleme faaliyetlerin
içerir.
Katma değeri yüksek faaliyettir.
Verileri gerçek zamanlıdır.
Müşteri ve teslim ihtiyaçlarını karşılayacak
maksimum karı hedefler.
TZY’de Verimlilik Artırma Yöntemleri

• TZY’de etkinlik ve verimliliği artırma çalışmaları taşımacılık, depolama, stok ve diğer ilgili
faaliyetleri birlikte düşünerek yapılabilir. Temel bazı yaklaşımlar :
 Ağ Tasarımı (Network Design):
o Etkin ve verimli bir lojistik sistemi için çalışma kapsamı içindeki ilgili tedarikçi,
üretici, depo ve dağıtım merkezi, satış noktaları ile müşteriler gibi çeşitli
şirketlerin ve tesislerin üretim, depolama ve taşımacılık sistemlerinin bir ağ yapısı
bütünlüğü içinde yüksek yanıt hızı, yüksek kalite, düşük maliyet vd. amaçlarla
analizi ve yeniden tasarlanmasıdır.
o Yeni depo açma, mevcut depoları kapama, komple veya parsiyel taşımacılık
seçimi, taşımacılık modunu değiştirme, bu kapsamda alınan kararlardır.
TZY’de Verimlilik Artırma Yöntemleri

• Lojistik Bilişim Sistemleri (Logistics Information Systems): Lojistik yönetiminde etkinliği

ve verimliliği artırmak üzere kullanılan Kurumsal Kaynakların Planlanması(Enterprise
Resources Planning‐ERP), Taşımacılık Yönetim Sistemi (Transportation Management
System‐TMS), Depo Yönetim Sistemi (Warehouse Management System‐WMS), Yönetim
Bilişim Sistemi (Management Information System‐MIS), İleri Planlama Sistemleri
(Advanced Planning System‐APS, özellikler rota ve yükleme optimizasyonu konularında),
Küresel Konumlandırma Sistemi (Global Positioning System), Genel Paket Radyo Sistemi
(General Packet Radio System‐GPRS), Elektronik Veri Değişimi (Electronic Data
Interchange‐EDI), Elektronik Ticaret (E‐Trade), Çubuk Kod (Barcode), Radyo Frekanslı
Tanıma (Radio Frequency Identification‐RFID), Işık ve Ses Teknoljisi, Müşteri ve Tedarikçi
Portalları gibi bilgisayar donanım ve yazılım sistemleridir.
TZY’de Verimlilik Artırma Yöntemleri

• Tedarik Zinciri Lojistik Yönetimi (Supply Chain Logistics Management): Tedarik zincirinin ve bu
zincir içinde yer alan başlıca şirketlerin uzun dönemli performanslarını birlikte artırmak
amacıyla, söz konusu şirketlere ilişkin üretim ve lojistik fonksiyonlarının eşgüdümlü yönetimidir.
• Lojistik Köy/Merkezler(Freight Villages): Lojistik ve taşımacılık şirketleri ile ilgili resmi ve özel
kurumların içinde yer aldığı, her türlü taşımacılık moduna etkin bağlantıları olan, depolama,
bakım‐onarım, yükleme‐boşaltma, elleçleme, tartı, yük bölme‐birleştirme, paketleme v.b.
faaliyetleri gerçekleştirme imkânları olan ve taşıma modları arasında düşük maliyetli, hızlı,
güvenli,çevreci aktarma alan ve donanımlarına sahip, içerisinde ulusal ve uluslararası
taşımacılık, lojistik ve eşyanın dağıtımı ile ilgili tüm faaliyetlerin çeşitli işletmeciler tarafından
gerçekleştirildiği planlanmış organize alanlardır.
• Karma Taşımacılık(Mixed Mode Transportation): Taşıma modlarının avantajlarını kendi içinde
entegre edip, dezavantajlarını mümkün olduğunca saf dışı bırakan ve sürekli kendini yenileyen
gelişime açık bir taşımacılık sistemidir. Amaç; maliyet, hız, güvenilirlik ve hizmet kalitesi
parametrelerinin optimum bileşimini yakalamaktır.
TZY’de Verimlilik Artırma Yöntemleri
• Çağdaş Depo Tasarımı ve Yönetimi (Contemporary Warehouse Design and Mana‐ gement):
Gereksinmeler doğrultusunda müşteri hizmet düzeyini artırırken lojistik maliyetleri düşürmeye
yönelik maliyet etkin (cost effective) depo çözümleri oluşturmaktır.
• Sürekli Gelişim ve İnovasyon (Continuous Improvemet and Inovation): Şirkette tüm
çalışanların katılımı ve toplam kalite anlayışı ile sürekli gelişim ve inovasyon ortamının
yaratılmasıdır.
• Etkin Paketleme (Effective Packaging): Ürünlerin lojistik, çevre, bilgi, izlenebilirlik açılarından
fayda yaratacak şekilde paketleme yapısının oluşturulmasıdır.
• Tam Zamanında Üretim/Teslimat (Just In Time Manufacturing and Delivery): Çekme (sipariş)
esaslı bir yaklaşım ile gerekli malzemenin, gereken zaman ve miktarda, gereken yerden alınıp,
gereken yere, gereken zamanda ve istenilen koşullara uygun olarak üretimi ve teslimatına
yönelik sistemdir.
• Hızlı Yanıt Sistemleri (Quick Response Systems): İşbirliği ilkesi ve çağdaş bilgi tek‐ nolojilerini
kullanılarak çekme ve çevik (agile) esaslı bir anlayışla siparişten teslîmata olan sürenin en aza
indirilmesidir. Amaç talebin en hızlı şekilde karşılanmasıdır.
TZY’de Verimlilik Artırma Yöntemleri
• Yükleme Optimizasyonu (Loading Optimisation): Yükleme ve boşaltma zamanından tasarruf
etmek, işçilik maliyetlerini düşürmek ve/veya kabın/aracın kapasitesini en verimli biçimde
kullanmak suretiyle taşıma maliyetlerini düşürmek üzere yüklerin, kaba /araca en etkin
biçimde yerleştirilmesidir.
• Çapraz Sevkiyat (Cross‐Docking): Depo alanına gelen ve giden ürünler için depola‐ ma
faaliyeti oluşturmadan gruplama ve aktarmayı gerçekleştirerek depolama hacminden tasarruf
sağlama ve ürün akış hızını artırma çabasıdır. Ürünler çapraz sevkiyat alanında belirli bir
süreden (12 veya 24 saat) daha az zaman kalmak durumundadır.
• Rota Optimizasyonu(Route Optimisation): Çok duraklı dağıtım ve/veya toplama hiz‐ metinde
müşteri taleplerini dikkate alarak toplam maliyet, toplam süre, toplam karbon ayak izi veya
toplam mesafeyi en azlamak üzere en uygun rotanın belirlenmesidir.
• Döngüsel Sefer (Milk Run): Bir araç tarafından bir program çerçevesinde çeşitli nok‐ talardan
aynı veya farklı yüklerin alınarak bir veya birden fazla noktaya teslim edilmesi ve teslimatlar
sırasında dolu kapların bırakılıp boş kapların toplanarak geri getirilmesi sistemidir.
TZY’de Verimlilik Artırma Yöntemleri
• Etkin Tüketici Yanıtı (Efficient Consumer Response‐ECR): Müşteri isteklerinin daha iyi, daha hızlı,
daha düşük maliyetli ve tam zamanında yerine getirilmesi ve bilginin bir bütün olarak paylaşılması
için lojistik kanal içerisinde tüm tarafların birlikte çalıştığı basit, hızlı ve müşteri odaklı sistemdir.
• Müşteri İlişkileri Yönetimi (Customer Relationship Management‐CRM): Müşteri özellikleri ile satış
ve pazarlama faaliyetlerinin veri tabanına kaydedilerek, bu veri tabanının çok yönlü ve çapraz
analizleri yoluyla müşterilere daha etkin ve verimli hizmetler sunularak müşteri sadakatini
artırmayı amaçlayan bilgi sistemidir.
• Tedarikçi İlişkileri Yönetimi (Supplier Relationship Management‐SRM): Her türlü harcama
kategorisinde ve sürekli olarak tedarikçileri sınıflandırıp önceliklendirerek kuracağı ilişki yapısını
belirleyen, her bir tedarikçi ile ilişki kurallarının tanımlandığı bir ürün ve hizmet anlaşmasının
yapıldığı, tüm tedarikçilerle olan ilişkilerde toplam değeri en üst düzeye çıkartan bilgi sistemi
çözümüdür.
• Faaliyet Bazlı Maliyetlendirme (Activity Based Costing‐ABC): Hatasız ürün ve süreç
maliyetlendirmesi için tüm giderleri faaliyetlerle, nesnelerle ve süreçlerle ilişkilendiren bir maliyet
hesaplama sistemidir.
TZY’de Verimlilik Artırma Yöntemleri
• Lojistikte Dış Kaynak Kullanımı (Logistics Outsourcing): Şirketlerin kendi çekirdek(core)
faaliyetlerine daha fazla odaklanmak ve maliyet avantajı sağlamak üzere mevcut lojistik
faaliyetlerinin genellikle ilgili varlıkları ve personeli ile birlikte bir üçüncü parti bir şirkete
devredilmesi veya bu hizmetin alınması sürecidir.
• Yalın ve Çevik Lojistik(Lean and Agile Logistics): Değer zincirinin(value chain) ortaya
çıkarılarakfazla stok, gereksiz işlem, gereksiz taşıma, bekleme/gecikme, fire değer oluş‐ turmayan
faaliyetlerin ortadan kaldırılması ve talebe yanıt hızının artırılmasıdır.
• Yeşil Lojistik(Green Logistics): Çevre kirliliğini ve kaynak kullanımını azaltmak amacıyla
gerçekleştirilen lojistik faaliyetlerdir. Daha az çevre kirliliği yaratan taşımacılık modu seçimi, motor
emisyonunun azaltılması, gün ışığından yararlanılması, etkin rotalama, ambalaj atıklarının
azaltılması bu kapsamdaki çalışmalardır.
• Tersine Lojistik(Reverse Logistics): İade, tamir, ürün geri çağırma, garanti ve satış sonrası
hizmetnedeniyle ürünlerin ve boş kaplarınmüşterilerden veya toplama noktalarından geri
toplanması, kontrolu, yeniden kullanım, geri kazanım veya geri dönüşüm yoluyla değer katılarak
ekonomiye yeniden kazandırılması ile imha edileceklerin en az çevresel zararla uzaklaştırılmasıdır.
Depo yönetiminde etkililik ve ekonomiklik depo yerinin seçimi ile başlar,
Malı müşteriye bir adım daha yaklaştırmayan her türlü taşıma, yükleme,
boşaltma ve ara istasyonlar,
Malın akışını yavaşlatır ve

Sadece maliyeti artırır.

Merkezi Tek Depo


 






  



  

 




  

Bölge Depoları




 


Yöre – Yer Seçimi
• Dağıtım politikaları
• Satış potansiyeli
• Toplu taşıma olanakları
• Toplu taşıma maliyeti
• Teşvikler
• Depo kurma maliyeti
• Depo işletme maliyeti
• Dağıtım maliyeti
• Dağıtım noktalarına ağırlıklı yakınlık
• Trafik, ulaşım, yükleme, boşaltma
• Güvenlik
• Yetişmiş eleman bulma olanakları
• Elektrik, su, kanalizasyon
• Bakım onarım desteği
• Otopark, garaj
• İlk yatırım maliyeti veya kira
Yerleşim Düzeni Kriterleri

• Doğrusal veya U düzeni malzeme akışı

• Hacimsel yararlanma
• Malzemenin niteliğine uygun koşullar ve koruma
• Yangın ve çalışma güvenliği
• ABC analizi sonucuna göre yerleşim
• Taşıma ve istif araçları hareket olanakları
• Yerleştirmede ve toplamada asgari yürüme mesafeleri
• FİFO (İlk giren ilk çıkar) prensibine uygunluk
• İlk yatırım maliyeti veya kira
Doğrusal Malzeme Akışı

GİRİŞ ÇIKIŞ
U Düzeni Malzeme Akışı

GİRİŞ

ÇIKIŞ
U Düzeni Malzeme Akışı 2

GİRİŞ

ÇIKIŞ
Dizayn Kararında Dikkat edilecek Noktalar

Koridor genişliği seçimi

Etkin Depo Yönetimi için Ana Odak Alanları

• Müşteri beklentilerini karşılayacak şekilde esnek bir depo yapısı oluşturmak

• Gerçek zamanlı olarak depo performansı ölçüp paylaşabilecek bir alt yapı
oluşturmak
• Servis odaklı ve entegre bir WMS sistemi üzerinden operasyonları yönetmek
• Depo içi görseller ve analiz teknikleriyle gelişim alanlarını tespit edip aksiyon
almak
• Departmanlar arası eğitimler sayesinde farkındalığı ve iletişimi artırmak
• Elleçleme gibi rutin operasyonları otomatize etmek
Etkin Depo Yönetimi
• Depo Yönetimi disiplin gerektirir.
• Depoların kuralları, talimatları ve prosedürleri olmalıdır.
• Bu kurallara, deponun işleyişine personelinin uyup, uymadığı denetleyecek ve sürekli gelişmesini
sağlayacak sistemler kurmalıyız. (İş güvenliği, İş makinaları kullanma, yükleme, toplama vs.
talimatlar)
• Bu anlayışı personelimize anlatabilecek ve sisteme inanmalarını sağlayacak, sürekli eğitim
programı hazırlanmalı ve hayata geçirilmelidir.
• Tüm personelin yapacağı işi yazılı hale getirecek “görev tanımları” hazırlanmalı ve sürekli güncel
hale getirilmesi için çalışma yapılmalıdır.
• Depo ekibinin ve her personelin ve/veya ekiplerin hedefleri belirlenmeli ve hedefler personelle
paylaşılmalıdır. Bu hedeflerin ölçümü personel ve/veya ekip tarafından da ölçülebilmesi
sağlanmalıdır. Ekip tarafından aylık veya üç aylık olmak üzere kendi değerlendirmesini sunum
olarak hazırlayıp sunması sağlanmalıdır. Hedefe ulaşmada bir problem varsa, çözümleri de
sunması da istenmelidir.
Etkin Depo Yönetimi
• İş emirlerine ve çıkan sonuçlara göre ortalama hedef süreler verilmeli ve buna göre iş emirlerin
yerine getirilmesi beklenmelidir. Bu ortalamada iş emirlerini toplamayan personel
sorgulanmalıdır.
• Gerektiğinde raflar bazında, mal hazırlama alanı arasında zaman etüdü yapılmalı ve sisteme
tanıtılmalıdır.
• Depo iş süreçlerinin analizi çıkarılmalıdır.
• Mal kabul siparişlerinin planlanması,
• Mal kabul şartlarının belirlenmesi,
• Ürün depo yerleştirilme stratejisinin tespiti,
• Ürün yerleştirme şartlarının belirlenmesi,
• Ürün toplama stratejisinin tespiti,
• Mal hazırlama alanı planlaması,
• Hazırlanma alanında toplanma stratejisinin tespiti,
• Yükleme şeklinin belirlenmesi,
Sorunları Çözüm İçin Sürekli Gelişim
DEMING’in Uygulamaları PUKÖ Döngüsü
• Problem tanımlama • Test Etmek için
iyileştirme için plan uygula
geliştir

Planla Uygula

Plan
Önlem
Çalışıyor
Al
mu?
• İyileştirmeyi kurum
içerisine yerleştir, • Plan Çalışıyor
hatalara karşı önlem mu?
al, döngüye devam et
Depolama, İstif, Yöntem ve Ekipmanları
Yöntem Avantaj
Blok İstif Ucuz maliyet, basit ekipman
Yüksek noktalara istif imkanı,
Drive in basit ekipman, hacmin verimli
kullanımı
Paletlere kolay erişim, Basit
Ayarlanabilir
ekipman, ucuz tesisat, hassas
palet rafları
malzemenin sağlıklı istifi
Dezavantaj
Malzeme hasarında artış, Kontrol
problemleri, Stok hareketlendirme
zorluğu, düşük hacim kullanımı
Güçlü palet kullanım gereği,
operasyonda yavaşlama, taban alt
yapısında pahalı çözüm, hasara
eğilimli, inşaat tasarım ve yapımında
yüksek uzmanlık, stok
hareketlendirme zorluğu, istenişlen
palete doğrudan ulaşamama.
Alan kullanımında kayıp, adres takip
için pahalı sistemler, stok
hareketlendirme zorlukları
Depolama, İstif, Yöntem ve Ekipmanları

İstif Yöntemleri
Yöntem Avantaj Dezavantaj
Mükemmel stok
Özel palet gerektirir, ekipman
hareketlendirme imkanı,
maliyeti yüksektir, tasarım ve
Otomatik istif elleşlemenin asgariye
inşaatı yüksek uzmanlık
inmesi, hacmin verimli
gerektirir.
kullanımı

Her palete ayrı ulaşım Pahalı malzeme, özel ekipman,

Dar Koridor imkanı, verimli alan pahalı kontrol sistemi, ray veya
kullanımı, kolay operasyon kablo bağlantılı kılavuz işlem

Özel ekipman gerektirir,

adreslendirme ve
Double deep Hacmin verimli kullanımı
hareketlendirme de özel dikkat
gerektirir.
Depolama, İstif, Yöntem ve Ekipmanları
İstif Yöntemleri
Yöntem Avantaj
Kolay kullanım ve ulaşım,
Sepetleme
geniş çaplı malzeme seçeneği
Olağandışı ebatlardaki
Cantilever Raf malzemenin depolanabilme
imkanı
Her yükseklikteki depoya
uyarlanabilecekmodüler,
Mezzanine Katlı demonte edilebilir ve
Sistem taşınabilir, çok seviyeli küçük
ambalajlarla detay çalışma
imkanı
Dezavantaj
Verimsiz alan kullanımı,
hareketlendirme zorluğu
Standart ambalajlar için
uygunsuzluğun getirdiği
verimsizlik
Otomasyon veya Konveyor
hatlarıyla desteklenmediği
taktirde yavaş
hareketlendirebilme olanağı
Depolama, İstif, Yöntem ve Ekipmanları
Soğuk Zincir Kayar raf

Silo Askılı

Tank Dinamik
 Çatı/Cephe
Giydirmeli Raf
Sistemi
Back to Back Sırt Sırta Raf Sistemi

• Sırt sırta Paletli raf sistemleri özellikle

çok çeşitli ürünlerin depolanmasına
uygun olup, her palete direkt ulaşma
imkânı sağlar.
• Palet veya metal sandıkların
depolanmasında kullanılan sırt sırta
raf sistemi taşıyıcı traverslerin
ayarlanabilir özelliğinden dolayı
kolaylıkla kullanım esnekliği sağlar.
• Manuel ve otomatik istif makineleri
ile kolayca kullanılabilir.
Back to Back Raf Sistemi
Double‐Deep

Back to Back
Raflamaya göre
daha fazla
stoklama
kapasitesine
sahiptir.
Forkliftte uzayan
çatal olması
gerekir
Double‐Deep Uygulaması – Temizlik Ürünleri
Drive İn – İçine Girilebilir Raf
 Drive‐İn

Drive in (İçine Girilebilir Raf Sistemi)

Drive İn – İçine Girilebilir Raf
Hafif ve Orta Yük Raf Sistemleri
Kayar Raf Sistemi
Kayar Raf Sistemi
Kayar Raf Sistemi
Hareketli Raf
Küçük Parça Depolama
Mezanin ‐ Ara Katlı Sipariş Toplama
Cantilever – Uzun Parça Raflama
Cantilever – Uzun Parça Raflama
Beyaz Eşya Depolama

4000
M2
Ürüne Özel Raflama Sistemi
Otomotive Parçası Depolama

EGEMEN DEPO OPRS TUPPERWARE

SONY ANTREPO
Otomotive Parçası Depolama

Pallet labels

Adress labels
Processed Goods Are Moved To Staging Area

Adress Labels

136
Depo İçi Tren Uygulaması
Hatalı İstifleme Doğru İstifleme
• Malzeme Akışı Kontrol Sistemleri ‐ MFS
 Crane, konveyör, sorter, turn table, transfer üniteleri, asansör, pick‐by‐voice vs)
Malzeme Akışı Kontrol Sistemleri ‐ MFS

Turn Table – Palet Yönlendirme Konveyör Sistemi

Malzeme Akışı Kontrol Sistemleri ‐ MFS

Palet Yönlendirme Konveyör Sistemi

Askılı Ürünler için Tekstil Depolama
Otomatik Ayrıştırma Sistemleri (Sorter Systems)
Tekstil Depolama
Arşiv Kopyalama
Forklift Yoluna Köprü Raf
Lastik Depolama
Otomotive Parça Depolama
Kırtasiye Ürünü Depolama
İnsansız Kreyn ‐ Yüksek Depo
Güçlü Teknolojik İmkanlarla Depo Yönetiminde Düşük Hata Payı

• İş ve müşteri odaklı bilgi işlem ekibinin geliştirdiği yazılımların getirdiği esneklikle,

değişken müşteri ihtiyaçlarına hızlı cevap verilebilir.
• Farklı sektörlerden edinilen bilgi ve tecrübe standartlaştırılarak müşterilere her şart
altında en kaliteli hizmet sunabilir.
• Depolarda kullanılan otomasyon teknolojileriyle hata oranı en aza indirilir.
• Portal uygulamalarıyla müşterilere gerçek zamanlı bilgi akışı sağlanabilir.
ASRS Sistemleri

• Otomatik Yükleme ve Boşaltma Sistemleri (ASRS)

• Yükleme boşaltma operasyon sürelerinin azalması: Geleneksel sistemlerde kullanılan
ekipmanların performanslarına kıyasla ürünlerin rafa yerleştirilmesi ya da raftan
indirilmesi için ihtiyaç duyulan süreler bu sistemle yaklaşık %80 oranında azalmaktadır.
• Hata risklerinin sıfıra indirgenmesi: Sistem kurgusu yapıldıktan sonra, operasyon insan
iradesinden doğabilecek risk ve hatalardan tamamen arındırılmaktadır ve bu sayede
hem envanter doğruluğu hem de sipariş hazırlama doğruluk oranları %100 seviyelerine
ulaşmaktadır.
• Adres optimizasyonu: Sistem boş zamanlarda, tanımlanan algoritmalara bağlı kalarak
ürünlerin daha hızlı toplanabilmesi için, kendi içerisinde adres değişiklikleriyle çok
hareket gören ürünleri çıkışa yakın adreslere getirmektedir.
Askılı Ürünler için Otomasyon Sistemleri
(Automation Systems for GOH)

• Askılı ürünlerin depo içerisinde el değmeden taşınmasını, depolanmasını ve siparişlere

göre ayrıştırılıp sevkiyat alanına getirilmesini sağlayan otomasyon sistemleridir. Hazır
giyim ve tekstil sektöründen müşterilerine sunulan bu otomasyon sistemi, askılı
ürünlerin depolama ve elleçleme maliyetlerini en aza indirirken, sipariş doğruluk
oranının da %100 olmasını sağlamaktadır.
Sayım

• Fiili Kaydı Stok Doğruluğu

• Ürün Geçişleri
• Dinamik Sayım
• Çapraz Sayım
Antrepo
• Mal ve eşyaların miktar, kalite ve özelliklerinin incelenip,
• Kıymet tespitinin yapıldığı
• Uygun şartlarda korunmalarının sağlandığı
• Gümrüklü sahalarda kurulan
• 4458 sayılı Gümrük Kanunu ile gümrük yönetmeliğinin ilgili maddelerinde belirtilen
özellikleri taşıyan yerlerdir.
• Antrepo, malların gümrük sınırları dahilinde muhafazası amacıyla konulduğu yerleri ifade
etmekte olup, bir tür depo işlevi gören açık veya kapalı mahallerdir.
• Antrepo rejimi ise, ithalatçı konumundaki işletmelerin ithal konusu eşyayı antrepoya
yerleştirerek, ithalat vergisini geciktirmelerine imkan tanıyan ve kesin ithalatın (yada serbest
dolaşıma girişin) gerçekleşeceği esnada vergilerin ödenmesi avantajını sağlayan bir
ekonomik etkili gümrük rejimidir.
• Antrepo rejimi kapsamında antrepoya yerleştirilen eşyanın bir kerede toplu olarak ithal
edilme mecburiyeti yoktur. Mallar parti parti de ithal edilebilir.
Özel Antrepo

• İşleticisinin ve kullanıcısının aynı kişi olduğu antrepolardır. C, D, E tipleri olmak üzere

3’e ayrılır.
• Özel Antrepolar, tek bir kişinin sadece kendi malının depolanması amacıyla açtığı
antrepolardır. 1615 Sayılı yürürlükten kalkacak olan gümrük kanunu çerçevesinde
fiktif depo olarak adlandırılan antrepo türüdür.
Genel Antrepo

• Herkes tarafından kullanılabilen antrepo tipidir.

• A, B, F tipi olmak üzere 3’e ayrılır.
• Genel Antrepolar, herkes tarafından kullanılabilen, değişik ithalatçı ve ihracatçıların
mallarının depolanmasına imkan tanıyan yerlerdir.
• Genel Antrepolar, devlet ve kamu kuruluşları tarafından işletilebileceği gibi, özel
kişiler de genel antrepo açma ve işletme hakkında sahiptir.
Antrepo Fiziki Şartları

• Antrepoların aşağıdaki fiziki şartları taşıması gerekir:

• İçine konulacak eşyanın iyi biçimde korunmasına elverişli bir yer olması gerekir.
• Teknik özelliklere ve donanıma sahip olması gerekir.
• Giriş çıkışlarının emniyetli ve kapalı olması gerekir.
• Eşyanın giriş‐çıkışı esnasındaki kontrollerin yapılması için gerekli olan gözetleme
işleminin kolaylıkla yapılabilmesine imkan tanıması gerekir.
Mal Hareket Envanter Çıkış Prensipleri

• FIFO‐ First in First out ( ilk giren ilk çıkar)

• LIFO‐ Last in First out (son giren ilk çıkar)
• FEFO‐ First Expire First Out (Önce Biten, Önce Çıkar)
FIFO

• İlk giren ilk çıkar yönteminde, şirket tarafından ilk satılan ürünler, depodan ilk
çıkan ürünler olur. Yani bu mallar stoğa daha sonra girenden önce satılır. Stoğa
giren mallar, bu sıralama ile satışa sunulur.
LIFO

• LIFO’da ise firmanın en son satın aldığı ürünler, ilk satılır. FIFO’nun tersine, en son
stoğa giren ürün, daha önce satışa sunulur.
FEFO

• Giden yüklerin depolanma servisleri ‘Süresi Önce Biten, Önce Çıkar

 Zero
Envanter
inventoray

Teslim Süresi

Zero Zero
failures Lead time
Just in Time
Başarısızlıklar

Sıfır Gecikme
Zero
delay
Tam Zamanında Üretim (JIT)
Tama Zamanında Üretim Sistemi Tam Zamanında Üretim
Nedir? (Justin Time Manufacturing)
TZÜ Sistemi • İstenilen zamanda
Sıfır envanter Stoksuz Üretim • İstenilen miktarda
Japon Üretimi Toyota Üretim
Sistemi • Her türlü kaynak israfını önleyecek
Ahno Sistemi Kanban Sistemi şekilde yapılan üretim

TZÜ, bir üretim hattında her bir

parçanın bu üretim hattını izleyen safha
tarafından ihtiyaç duyulan kadar derhal
üretildiği sistemdi.
Tam Zamanında Üretim JIT
• Tam zamanında üretim en genel tanımıyla; «Üretim için gerekli olan malzemenin
gerektiği anda ihtiyaç noktasında bulunmasını temin eden ve sıfır envanteri hedef
alan bir malzeme yönetimi sistemidir.»
• Daha geniş çerçevede tam zamanında üretim ise; «En az kaynak kullanımıyla, en kısa
zamanda, en ucuz ve hatasız üretimi gerçekleştirerek, müşteri taleplerine cevap
verecek şekilde en az israfla ve tüm üretim faktörlerini en esnek şekilde kullanıp
potansiyellerin tümünden yararlanmak» şeklinde tanımlayabiliriz.
JIT Kullanan ABD Şirketleri

• Harley‐Davidson firmasında MAN (Materials As Needed)

• Ford Motor fabrikasında da MAN (Manufacturing As Needed)
• Omark Endüstrilerinde ZIPS (Zero Inventroy Production Systems).
• Westinghouse’de MIPS (Minumum Inventory Production Systems)
• Hewlett‐Packard, SP (Stockless Production)
JIT ve Amaçları
• Tam zamanında üretimin ana stratejisi üretim hızını artırıp,
• Maliyet, teslimat performansını aynı anda iyileştirmektir.
• JIT şu israfları azaltmayı amaçlar:
 Hurdalar
 Fazla üretim
 Gereksiz malzeme taşımaları
 Yarı mamul ve bitmiş ürün stokları
 Gereksiz, katma değer yaratmayan operasyonlar
 İşçinin makine zamanı içinde beklemeleri
 Gereksiz işçi hareketleri
JIT Stok ve Satın Alma Sistemi

• JIT sistemi ortamında satın almanın temel niteliklerini şu şekilde özetlemek

mümkündür:
 Tam zamanında, küçük partiler halinde, hatasız ve sık sevkiyat,
 Parça başına tek (az) satıcı,
 Daraltılmış satıcı kitlesi,
 Uzun dönemli satın alma sözleşmeleri,
 Taraflar arası operasyonel ve mali şeffaflık,
 İşbirliği ağırlıklı ilişkiler.
JIT ve Neden Stok Tutarız ?

• Ölçek ekonomisini sağlamak

• Arz ve talebi dengelemek Ne zaman tedarik

Ne zaman Alacaklarını
edecekleri belli değil,
bilmiyorum. Ekstra stok
• Üretimde ihtisaslaşmak tutsam iyi olacak
Ekstra stok tutsam iyi
olacak

• Talepteki dalgalanmalardan etkilenmemek

• Dağıtım kanalındaki elemanlar arasında emniyet sağlamak

Envanter Çeşitleri

• Dönem Stoku (temel stok)

• Transitteki Stok (yolda hareket halindeki stok)
• Tampon stok (emniyet stoku)
• Spekülatif Stok (fiyat indiriminden yararlanmak)
• Mevsimlik Stok
• Ölü Stok (talebi olmamış stok)
Envanter Maliyeti
Sermaye
Envanter Yatırımı
Maliyetleri

Sigorta
Servis Maliyeti
Vergi

Stok Tesis Depoları

Taşıma Depolama Kiralık Depolar
Maliyetleri Maliyeti 3 PL Depoları
Firma Depoları

Kullanılamama
Hasarlama
Risk Maliyeti
Kayıp
Transferler
Envanter Yönetim Modelleri
1. İtme Modeli • İtme (push) sistemleri
 Üretim parti büyüklüklerinin belirlenmesi  Arz odaklı, müşteri ihtiyaçlarına ilgisiz
2. Çekme Modeli  Ölçek ekonomisi ve üretim maliyetleri
 Değişken talebi esas alan yeniden sipariş ön planda
verme noktasının saptanması  Stok mecburiyeti ve riski söz konusu
 Elde bulundurmama maliyetini esas alan
 Kapalı ekonomilerde ve monopollerde
sipariş verme noktasının saptanması
çok etkin
 Değişken talep, değişken tedarik süresini
esas alan sipariş verme noktasının • Çekme (pull) sistemleri
saptanması  Talep odaklı
 Değişken talepli, periyodik envanter  Stoksuz kalma riski söz konusu
kontrol modeli (tek veya parti sipariş için)  Esneklik, çabuk cevap verme esas
 Pratik envanter kontrol metotları (min ‐
max ve siparişi karşılama modelleri
 Açık ve dinamik pazarlarda
(mamullerde) çok etkili
ABC Analizi
• ABC Analizi
 A sınıfı yıllık satış hacminin yüksek olduğu ürünlerdir. Bu ürünler envanter kalemlerinin %15’ni
oluştururken, cironun %70 ile %80’ni temsil ederler.
 B sınıfı, orta dereceli yıllık satış hacmini oluşturan envanterlerdir. Bu ürünler envanterlerin %30’nu
oluştururken, toplam hacmin de %15 ile %25’ni oluşturur.
 Düşük yıllık satış akışına sahip C sınıfı ürünler, toplam satış hacminin %5’ni temsil ederken
envanterin %55’ni oluştururlar.
ABC Analiz Örneği
Milk Run Dağıtım Nedir ?

• Mik run dağıtımı yakın coğrafyalarda

yer alan birden fazla tedarikçinin aynı
müşteriye yaptığı sevkiyatların belirli bir
rut üzerinde toplanmasıdır.
Milk Run
Milk Run Sisteminin Faydaları

• Hızlı envanter çevrimi

• Daha az envanter ve alan ihtiyacı
• Daha kolay stok takibi
• Ana endüstri tarafından alt endüstrileri daha kolay kontrol
edebilme imkanı
• Alt endüstriler için taşımaların birleşmesi ile tasarruf imkanı
Doğrudan Sevkiyat
Cross Dock Operasyonu
Cross – Dock Uygulaması ‐ I
Cross‐Dock Uygulaması ‐ 2
Cross‐Dock Faydaları

• Sipariş çevrim süresinde düşme

• Sevkiyatlarda hızlanma
• Depo kullanım oranının düşmesi
• Depo, çalışan ve ekipman verimliliği
• Araç kullanım verimliliği
• Maliyetlerde düşme
TZY ve KPI ‘larla Performans Yönetimi

• KPI’lar bir organizasyonun hedeflerine ulaşmak için zaman içinde nasıl ilerlediğini
takip etmesini sağlayan ölçüm kriterleridir.
• KPI’ların şirket misyonu ile paralel ve alınan aksiyonların sonuçlarını net bir şekilde
ifade edecek şekilde belirlenmiş olması gerekir
• KPI’lar ile ilgili tüm ilgili birimler önceden nasıl ölçüleceği ve sonuçlarının nasıl
değerlendirileceği ile ilgili mutabık kalmalıdır
• KPI’lar mutlaka ölçülebilir/değerlendirilebilir olmalıdır
 Daha fazla satış yapmak ???
 Daha popüler bir şirket olmak??
• Tüm KPI’lar bir aksiyon planı ile ilişkilendirilmelidir
• Bir sürecin performansının takibi için genellikle tek bir KPI yeterli değildir.
TZY ve Örnek Uygulamalar > Tekstil
TedarikZinciri
Direktörü

Üretim
Üretim Satınalma Lojistik
Planlama
Müdürü Müdürü Müdürü
Müdürü

FasonTakip FasonTakip Aksesuar Mal Kabul Sevkiyat SezonDepo OutletDepo

Elemanları Elemanları Sorumlusu Sorumlusu Sorumlusu Sorumlusu Sorumlusu

Geliştirilmiş Durum
Sayım ve Ön Kalite Kontrol/ Sevkiyat Sezon Depo OutletDepo
Temel Kazançları : KabulElemanı Tadilat Elemanları Elemanları Elemanları
• Süreçler arası entegrasyon sağlandı
•Tedarikçilerle ortaklaşa Planlama yapılıyor, sezon
girişlerinde yük azaltıldı
•Envanter yükü sistemde %50’ler seviyesinde Tadilat
düşmekte. Elemanları
• Doğru sezon girişleri sayesinde satışlarda
%20 lik artık ve büyüme ivmesi
• Lojistik maliyetlerde %20 lik düşüş
• Tam zamanlı tedarik ve mağazalara sevk
TZY ve Organizasyon Örnek Uygulama
Genel
Müdür

Denetleme
Kurulu

Tedarik Zinciri Satış Pazarlama Mali İdari İşler

Direktörü Direktörü Direktörü

Lojistik Tedarik Mağaza Satış Pazarlama Satış Geliştirme Muhasebe Kredi Finans ve Bütçe
Müdürü Müdürü Kanal Müdürü Müdürü Müdürü Müdürü Departmanı Müdürü

Geliştirilmiş Durum
Depo Mağaza
SIMENS Temel Kazançları :
Yöneticisi Yöneticisi‐1
• Süreçler arası entegrasyon çalışıyor
• Ortaklaşa Planlama yapılıyor
• Envanter yükü azaldı
Dağıtım Mağaza
SAMSUNG • Doğru pazarlama etkinliği
Yöneticisi Yöneticisi ‐2
• Etkin Kampanya yönetimi
• Lojistik maliyetlerdeki düşüş
• Tam zamanlı tedarik ve mağazalara sevk
SAMSUNG
KPI ‐ Kötü Örnek

• KPI: Satış Artışı

• Tanım: Satış hacmindeki değişimin aydan aya takip edilmesi
• Ölçüm : Bölge bazında toplam satış miktarı
• Hedef: Her ay düzenli artış
KPI – İyi Örnek

• KPI: Satış Artışı (%,adet)

• Tanım: Net Satıştaki (iade düşülmüş) değişimin bir önceki yıl
aynı döneme oranla ne kadar olduğunun takibi
• Ölçüm Bazı : Bölge, Satış Elemanı ve ürün bazında satış miktarı
• Hedef: Yıllık ortalama 12% artış
Örnek Performans Ölçüm Kriterleri
• Envanter Seviyesi : Envater miktarı / günlük ortalama satış miktarı
• Envanter Çevrim Hızı : Yıllık satış miktarı / envanter miktarı
• Birim başı taşıma maliyeti : Toplam taşıma maliyeti / taşınan miktar
• Hasarlı Sevkiyat Oranı : Hasarlı taşınan miktar / toplam taşıma miktarı
• Araç Doluluk Oranı : Kullanılan araç kapasitesi / toplam araç kapasitesi
• Birim başı toplam Lojistik maliyeti : Toplam lojistik maliyeti / satılan ürün miktarı
• Müşteri Sipariş Çevrim Süresi : Müşteri Siparişinin alınmasından teslim edilmesine kadar geçen
süre
• Üretim Çevrim Süresi : Üretim siparişinin planlanmasından tamamlanmasına kadar geçen süre.
• Satınalma Çevrim Süresi : Satınalma siparişinin yaratılmasından ürün ya da hizmetin teslim
alınmasına kadar geçen süre
• Sipariş Karşılama Oranı : Karşılanan sipariş miktarı / alınan sipariş miktarı
• SKU Karşılama Oranı : Karşılana SKU adedi / sipariş alınan SKU adedi
• Zamanında Miktar Karşılama Oranı : Zamanında Karşılanan sipariş miktarı / alınan sipariş miktarı
Performans Ölçütleri ve Ölçümü
• Toplam Ciro
• Toplam Gider / Toplam Ciro (%)
• Kişi Başına ciro
• Sipariş Başına Ciro
• Araç Kilometre Başına Ciro
• Toplam Sipariş Sayısı / Depo Mutfağında Toplam
• Çalışılan Süre (Adam‐Saat)
• Toplam Sipariş Satırı Sayısı / Depo Mutfağında
• Toplam Çalışılan Süre (Adam‐Saat)
• Toplam Teslimat Sayısı / Sevkiyatta Toplam Çalışılan
• Süre (Adam‐Saat)
Performans Ölçütleri ve Ölçümü

• Gecikmeli teslimat sayısı / toplam teslimat sayısı

• Şikayet sayısı / toplam teslimat sayısı
• Ortalama sipariş toplama süresi
• Ortalama kontrol süresi
• Ortalama paketleme süresi
• Stok devir hızı
• Ve yukarıdaki ve benzeri performans göstergelerinin her birinde, geçen yıla,
geçen aya, geçen haftaya ve düne göre sağlanan gelişmeler (%)
TZY ve ERP Çözümleri
Tüm iş süreçleri ERP platform üzerinden gerçekleştirmeli,
Teknoloji
müşteri talep, entegrasyon ve geliştirmeleri bu platform
üzerinden sağlamalı.

WEB TRACING
Müşteriler ERP sistem üzerinden kendi kullanıcı bilgileri ile sisteme
erişebilmeli, yük ve diğer işlemlerini takip edebilmelidir.

ARAÇ TAKİP SİSTEMLERİ

Araç takip, izleme, araç içi ısı kontrolleri, hız kontrolleri,
Km bilgileri ve rut planları Arvento, Otobil vb. Takip
Sistemleri üzerinden sağlanmalı, müşteriler kendilerine
tanımlanan kullanıcı bilgileri ile bu alanlara doğrudan
ulaşabilmelidir.
Wal‐Mart ve Teknolojinin Getirdiği Faydalar

Barkod okuma işleminde palet ve kutu bazında insan gücü

$ 6,7 Milyar
kazanımı

$ 600 Milyon Stok Dışı ürünlerde düşüş

$ 575 Milyon Hırsızlık ve idari hatalardaki azalma

$ 300 Milyon 1 Milyar paletin verimli takibi

$ 180 Milyon Hangi ürünün nerede olduğunu bilme (envanter yönetimi

 Barkod vs RFID

BARCODE RFID
Okunabilmek için insana ihtiyaç duyar. Okunabilmek için insana ihtiyaç yoktur.

Sadece okunabilir. Okunabilir, bilgi saklayabilir, yazılabilir.

Görünebilir olmalıdır. Görünebilir olması gerekli değildir.

Aynı anda tek etiket okunabilir. Ayna anda birden fazla etiket okunabilir.(~300/sm)

Kolayca taklit edilebilir. Taklit edilemez.

Dış ve çevresel etkilerle yıpranabilir. Etiket ömrü yaklaşık 10 yıldır.

Yakın mesafeden okunması gerekir. Okuma mesafesi 10m2 ‘ye kadar çıkabilir.
RFID Çalışma Prensibi

• RFID’nin Kullanım Amacı

 İdari hataları minimize etmek
 Barkodlama ile ilgili işçilik maliyetlerinin önüne geçmek
 Yönetim içi suiistimalleri engellemek
 Sevkiyat hatalarını önlemek
 Güvenilir stok seviyeleri takip edebilmek
RFID teknolojisi 4 temel bileşenden oluşur:
1. RFID Etiket (çip ve antenden oluşur)
2. RFID Yazıcı
3. RFID Okuyucu
4. Programlama Aracı
RFID Teknolojisinin Temel Avantajları Nelerdir?

• RFID teknolojisi, birçok alanda avantajlar sağlamaktadır. Bunlar; üretim aşaması takibinden, hızlı
stoklamaya kadar olan bütün alanları kapsamaktadır. Teknoloji standartlaştıkça daha birçok
uygulama alanları bulacaktır.
 Güvenlidir. Bilgi kaybolmaz, dağılmaz, kasıtlı olarak silinmek istenmediği takdirde silinmez.
 Uygulanan nesne üzerinde daha fazla kontrol sağlar.
 İş yerlerinde operasyon maliyetlerinin düşmesini sağlar.
 Stok idaresini kolaylaştırır, sevkiyatın güvenilirliğini arttırır.
 İsrafı önler, maliyetleri düşürür, kaliteyi arttırır.
 Verimliliği ve müşteri memnuniyetini arttırır.
 Kullanımı kolaydır.
 Suiistimalleri azaltır.
 Zamandan büyük oranda tasarruf kazandırır.
 İşgücünü ölçülebilir hale getirir.
RFID Kullanım Alanları
RFID Etiket Türleri

Metal ve sıvı, RF dalgaları emmek, yansıtmak suretiyle zayıflatırlar.

Bu nedenle Poliproplilen, ABS gibi özel maddeler ile işlenmiş
etiketler kullanılır. Pahalıdır ancak tekrar tekrar kodlanarak
kullanılabilir.
Yükleme / Boşaltma

• Forklift hızında ürün takibi

• Geniş kapılarda çalışma
• Elektronik irsaliye & rapor
• Hatalı gönderme ikazı
• Elektronik işaretleme
• Palet / konteyner takibi
Etiketleme
El Terminali Uygulaması
Sevkiyat
RFID Frekansları
RFID’nin Bazı Kullanım Alanları
• Erişim Kontrol
• Alarm Sistem Aktivasyonu
• Canlı Hayvan Tanımlama
• Envanter Tanımlama
• Bagaj Tanımlama
• Elektronik Pasaport
• Elektronik Cüzdan
• Elektronik Bilet
• Bakım Kontrolü
• Uzaktan Anahtarsız Giriş Sistemleri
• Cihaz Tanımlama
• Depo Lojistik
• Araç Tanımlama
Elleçleme Ekipmanının Seçimi
• Elleçleme Ekipmanları;
 Ürünlerin fiziksel özelliklerine Gelen ve giden ürünlerin trafiğine (frekansına) ve
ambalaj tipine Bütçe kısıtına göre belirlenir.
o Hidrolik Transpalet
o Elektrikli Transpalet

Elektrikli Transpalet
Hidrolik Transpalet
Elleçleme Ekipmanının Seçimi

Forklift : Manevra Genişliği : 3‐4,5 m

Kaldırma Yüksekliği : 4‐7 m

A: Ön tekerlek aks ekseni

B: Çatalın arka ucu
C: Yükün ağırlık merkezi
D: Çatalın ön ucu

Reach Truck : Manevra Genişliği : 2,7‐3 m

Kaldırma Yüksekliği : 16 m
Elleçleme Ekipmanının Seçimi

• Turret Truck (Dar Koridor Forklifti) : Manevra Genişliği : 2 m, Kaldırma Yüksekliği :

16 m
• Otomatik Depolama Sistemleri (AS/RS):
Robot Kaldırma Yüksekliği : > 16 m
CASE STUDY : Depo Yatırımı

Ankara Depo Çıkışlı İller

Toprakkale Çıkışlı Doğu İlleri

ARDA
HAN

IĞDIR

AĞRI

TUNCELİ
BİNGÖL MUŞ

BİTLİS

HAKKARİ
ŞIRNAK
Urfa Çıkışlı Doğu İlleri
Taşımada Maliyet İndirimi

• Filo Araç Tiplerini Küçükten Büyüğe Değişecek Şekilde Planlama

• Değişimi Planlamaya Göre Yeniden Rutlandırma
• Tedarikçi Çeşitlendirmesi
• Yakıt Oranlarını Kontrol ve Düşürme
• Servis ve Bakım Maliyetlerini Azaltma
• Yakıt Alımı Tedarikçi Çeşitlendirme, Yakıtmatik ve Toptan Yakıt Satın Alma
Oranlarını Düşürme
Malzeme Taşıma ve Depolama Kuralları
Tedarik Zincirini Yönetebilmek için Kurumlar Ne Yapmalı ?

1. Küresel bilgi ve iletişim teknolojilerinden yararlanmalı.

2. Zincir üyeleri arasında karşılıklı bilgi alış verişi desteği sağlanmalı.
3. Partnerler arasında birlikte çalışma sağlanmalı.
4. Etkinlik ve verimlilik sağlanmalı.
5. Tedarik zinciri modelinde özgünleştirmeye gidilmeli.
M. SERHAT ÖZTÜRK