Professional Documents
Culture Documents
2009
IV. Metody pracy dydaktycznej w zakresie nauczania języków obcego dostosowanej do pracy
z dziećmi o specyficznych potrzebach edukacyjnych.
„Dzieci same w sobie nie stanowią żadnej odrębnej kategorii ani specjalnej klasy społecznej
oddzielonej od dorosłych. Nie są innym gatunkiem ludzi mniej rozwiniętych czy też
podległych. Są takie jak my, identyczne we wszystkim. I jeśli nie są jeszcze zdolne do
zrozumienia i robienia pewnych rzeczy, jeśli potrzebują jeszcze pomocy, to przez ten fakt
powinny być jedynie uprzywilejowane….’’
(Marcello Bernardi)
DOJRZAŁOŚĆ SZKOLNA
Dziecko przekraczające próg szkoły powinno mieć zespół umiejętności przydatnych w szkole,
określanych jako dojrzałość szkolna, czyli gotowość do rozpoczęcia systematycznej nauki w
szkole, wejścia w nowe obowiązki i nowe środowisko. Dotyczy to zarówno odpowiedniego
rozwoju umysłowego, fizycznego, społecznego, jak i emocjonalnego.
Istotą dojrzałości umysłowej dziecka w młodszym wieku szkolnym jest zainteresowanie
dziecka nauką oraz zjawiskami zachodzącymi w najbliższym otoczeniu. Potrafi ono także
skupić uwagę dłuższy czas na tej samej czynności, zwraca uwagę na treść czytanego lub
opowiadanego tekstu. Posiada też umiejętność poprawnej mowy pod względem
artykulacyjnym, dysponuje bogatym słownictwem, nie ma trudności w porozumiewaniu się z
innymi, rozumie przekazywane mu wiadomości i polecenia.
Dojrzałość umysłowa umożliwia dziecku siedmioletniemu rozwój wyobrażeń myślenia
pojęciowego w oparciu o dotychczasowe doświadczenia.
Zakłócenia korowych funkcji analizatora słuchowego mogą stać się min. przyczyną:
opóźnienia mowy dziecka, co może przejawiać się w trudnościach z przyswajaniem
trudniejszych wyrazów, w formułowaniu wypowiedzi ustnych i pisemnych,
rozumieniu bardziej skomplikowanych instrukcji i poleceń słownych; język dziecka
często jest ubogi
wystąpienia specyficznych trudności w nauce czytania i pisania (zwłaszcza ze słuchu),
a istotą tego problemu jest trudność dokonania syntezy i analizy wyrazu (w
przypadku, gdy dziecko ma dobrą pamięć wzrokową radzi sobie ucząc się czytania
„na pamięć” – do czasu, gdy tekst nie staje się zbyt trudny dla dziecka).
zaburzeniom percepcji słuchowej towarzyszy zwykle słaba pamięć słuchowa, dlatego
dzieci z trudem uczą się tabliczki mnożenia, wierszy, wszelkich ciągów słownych, a
także mają problem z uczeniem się języków obcych.
W procesie uczenia się główną rolę odgrywa spostrzeganie zmysłowe, które jest funkcją
analizatorów, znajdujących się w korze mózgowej. Dzięki skomplikowanym procesom
zachodzącym w mózgu może w naszej świadomości następować wyższa forma
odzwierciedlania świata i jest to odzwierciedlanie spostrzeżeniowe, dzięki czemu istnieje
możliwość koordynacji (np. koordynacji wzrokowo-ruchowej, słuchowo-ruchowej itd.).
Wrażeniowo-spostrzeżeniowe odzwierciedlanie świata to POZNANIE, stanowiące podłoże,
na którym przebiegają procesy poznawcze o wyższej organizacji psychicznej – jak procesy
PAMIĘCI I MYŚLENIA.
W procesie nabywania umiejętności pisania i czytania analizator wzrokowy ma więc
bardzo istotne znaczenie. Uszkodzenie któregokolwiek z części analizatora wzrokowego
powoduje deformację w postrzeganiu, co w sposób znaczny może zaburzać proces pisania i
czytania, a także wtórnie negatywnie wpływać na przebieg innych czynności wykonywanych
przez dziecko w szkole.
W rezultacie zaburzenia analizy i syntezy wzrokowej powodują min.:
wadliwe odzwierciedlanie kształtu liter;
poważne kłopoty w różnicowaniu, zapamiętywaniu i odtwarzaniu figur
geometrycznych i liter;
ze względu na słabą pamięć wzrokową, z trudem utrwalają się obrazy struktur
graficznych wyrazów, stanowiące wzory poprawnej pisowni;
Zaburzenia orientacji przestrzennej powodują kłopoty w rozpoznawaniu zapisu tekstu, zaś w
czytaniu pojawiają się problemy z przestawianiem liter lub całych cząstek wyrazów lub
przeskakiwanie linijek druku, co utrudnia jeszcze bardziej czytanie i rozumienie sensu tekstu;
Zaburzenia percepcji wzrokowej są też często przyczyną trudności w takich przedmiotach jak
zajęcia plastyczne, geografia, geometria oraz nauka języków obcych. W nauce języka obcego
początkowo pojawiają się te same problemy, które występują w nauce języka ojczystego.
Natomiast dodatkowym czynnikiem utrudniającym jest konieczność zmiany wytwarzanych z
trudem stereotypów wzrokowo- słuchowych, stąd uporczywe myślenie liter analogicznych w
obu językach pod względem graficznym, a różniące się dźwiękowo.
Dzieci z zaburzeniami spostrzeżeń zarówno wzrokowych, jak i słuchowych nie mogą
opanować techniki czytania (i pisania) w przewidzianym programowo czasie, co potęguje
trudności w dalszych latach nauki – dotyczą one głównie automatyzacji procesu czytania
(czytają wolniej, bardzo się przy tym męczą i często nie rozumieją czytanego tekstu, co
powoduje duże napięcie emocjonalne). To z kolei wiąże się z trudnościami w uczeniu się
innych przedmiotów.